Nazi’s, Islamieten en het ontstaan van het moderne Midden Oosten.

Barry Ruben _ Wolfgang G. Schwanitz.

2 De Christelijke imperialistische strategie van Islamitische Revolutie. Deel 1 van 2

De Nazi strategie van het Midden-Oosten zou worden verankerd en beginnen in de debatten van een halve eeuw eerder in de jaren 1880 en hoe dat beleid ten uitvoer werd gebracht tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Duitse strategie was om zichzelf te portretteren als kampioen van de onderdrukte moslims en jihad te bevorderen tegen de vijanden van Duitsland.De oorspronkelijke bespreking die het Duitse beleid op deze koers voorbereide was tussen de twee mannen die de oorsprong van het moderne Duitsland domineerden, kanselier Otto van Bismarck en Kaiser-Wilhelm II. Conservatief en voorzichtig drong Bismarck erop aan dat het nieuwe land zich moet richten op de economische ontwikkeling in plaats van proberen om Europa's leider of een mondiale macht te zijn. In een toespraak tot het Parlement 1888, legde hij uit waarom het niet navolgen van zijn advies Duitsland tot een catastrofe zou leiden.Als eerste zei van Bismarck dat: Duitsland oorlog moet vermijden vanwege de slechte geografische situatie die open liet voor een aanval op drie fronten tegelijk, omdat het werd omringd door Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Ter vergelijking, Groot-Brittannië was een eiland vesting beschermd tegen een invasie door zijn heerschappij over de zeeën, terwijl Frankrijk en Rusland alleen kwetsbaar waren langs de grens met Duitsland.Ten tweede moet Duitsland voorkomen vijanden te maken, omdat de gemeenschappelijke belangen van Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland hen een goede reden gaf als bondgenoot tegen Duitsland in

plaats van het te ondersteunen. Ten derde, tegen de tijd dat Duitsland een verenigd land werd in 1871, hadden Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland al grote overzeese imperiums. Duitsland kon dat niet inhalen. Van Bismarcks desinteresse in de Midden-Oosten kolonies maakte hem opmerken dat het verkrijgen van grondgebied in het Ottomaanse Rijk de botten van een Duitse soldaat niet waard was. In plaats van op zoek te gaan naar een imperium, besloot van Bismarck dat Duitsland zich moest richten op commerciële kansen, de vrede in het Midden-Oosten was in het belang van Duitsland, terwijl dit te veranderen een verloren oorlog in Europa tot gevolg zou hebben. Enkele machtige Duitsers verwierpen echter minachtend van Bismarcks argumenten. Ze dachten dat het niet hebben van een imperium Duitsland naar een eeuwige tweederangs macht zou verbannen. Generaal Hermann Graaf von Schlieffen antwoordde het tegenovergestelde op de geopolitieke analyse van, van Bismarck, dat alleen door overzeese expansie Duitsland een sprong kom maken over Europa’s omcirkeling. Wilhelm II, die op de troon kwam in 1888 kwam was het met van Schlieffen eens. Binnen twaalf maanden na zijn kroning, dwong Wilhelm van Bismarck met pensioen en draaide zijn beleid terug. Voor de Kaiser was, naast het vinden van grondstoffen en handelaren voor de groeiende Duitse industrie, een imperium of tenminste invloedssfeer in het Midden-Oosten noodzakelijk.Naast praktische overwegingen was er ook een groot romantisch element. Gefascineerd door het Midden-Oosten, droomde Wilhelm ervan een oosterse invloedrijke of reïncarnatie van Alexander de Grote te zijn. Twee reizen naar het Ottomaanse Rijk, in 1889 en 1898, overtuigde hem ervan dat dit zijn lotsbestemming was. In een bericht uit januari 1896 aan de Russische tsaar Nicolaas II, klaagde Wilhelm tactloos dat de Britten ten onrechte dachten dat de Middellandse Zee een 'Engelse Zee' was en dat hun greep op het Midden-Oosten onbreekbaar was. Wilhelm legde in vertrouwen uit dat een vriend van hem een invloedrijke moslim profeet was in India en dat een signaal van hem revolutie zou ontsteken. India verliezen zou Groot-Brittannië

terug brengen tot een derderangs macht.. De naam van deze man was Sayyid al-Kailani en de Kaiser ‘s 'vriend' was Max van Oppenheim, die al-Kailani ontmoet had in 1893. Sayyid een afstammeling uit Abd al Qadir, een twaalfde eeuw prediker die een groep opgericht had welke zich verspreide naar China, India, Pakistan, Turkije, de Balkan en Afrika. Van Oppenheim vertelde de Kaiser ook over acht gelijksoortige broederschappen, bijvoorbeeld as-Sanusiyya van Noord-Afrika, dat Duitsland zou kunnen gebruiken om een jihad te organiseren tegen zijn vijanden. Terwijl Sayyid al Kailani (uit het Perzische hooglanden Jilan, Kilan in het Arabisch en in Irak ook al Kailan) zelf nooit een pro Duitse opstand zou lanceren, zou één van zijn nakomelingen dit doen bijna een halve eeuw na van Oppenheim’ s voorspelling toen hij nog steeds een Duitse top agent was. Die man, Rashid Ali al Kailani, zou een pro Duitse staatsgreep leiden die in mei 1941 Irak overnam. Dus in zekere zin zou de Kaiser profetie geschieden, zij het te mislukken. Het directe effect van het opscheppen van de Kaiser was om zichzelf pijn te doen. De Russen waren zo gealarmeerd door de Kaiser’ s ambitie dat ze dit bericht deelden met de Britten en later een anti-Duitse alliantie met Londen en Parijs invoerden. Immers, Berlijn kon proberen een jihad te lanceren tegen hen via hun eigen islamitische bevolkte gebieden. En die zorg zou ook nauwkeurig blijken. De Britten, die overgevoelig zijn voor bemoeienis met hun levenslijn naar India en protectoraat over Egypte, zagen het belang van de keizer in de regio als een ernstige bedreiging. Sommige Duitse complotten zou uiteindelijk de Britse romanschrijver en inlichtingen ambtenaar Joh Buchan bereiken. Tijdens zijn werk voor het Propaganda Bureau voor Oorlog tijdens de Eerste Wereldoorlog, schreef hij een succesvol spionroman Greenmantle, over vileine Duitse samenzwering om de het Midden-Oosten te nemen als uitvalsbasis voor de verovering van Europa. Door middel van een charismatische islamitische prediker (wiens codenaam 'Greenmantle' is), een hoge diplomaat van Buitenlandse Zaken legt de verteller van de roman uit dat een Duits-ondersteunde jihad zal ' de wereld

verbazen......... .. De oorlog zal worden afgeleid van Europa .....De inzet is niet minder dan de overwinning en een nederlaag'. Om deze strategie uit te voeren, wende Duitsland zich niet alleen tot individuele religieuze leiders of broederschappen, maar ook tot het Ottomaanse Rijk waarvan de monarch, als kalief, nominaal alle moslims leidde. Als zodanig kon hij jihad verklaren voor elke moslim verklaren in de wereld, beginnen met wat de keizer een 'furore islamiticus', een islamitische woede tegen de Britse (maar niet de Duitse) ongelovigen. De Ottomaanse Turken zien als een verwant volk, bestempelde de Duitsers ze 'de Duitsers van het Midden-Oosten ". De vader van dit beleid en de man die de Kaiser overgehaald had het uit te voeren was Max van Oppenheim. Zijn historische rol was zo belangrijk, vooral omdat hij het over een veel langere periode speelde dan die van zijn bekendere Britse tegenhanger, T.E. Lawrence, bekend als Lawrence of Arabië.

Figuur 3 Kaiser Wilhelm II verlaat zijn kamp bij Jeruzalem om de Lutherse Kerk van de Verlosser te huldigen op 31 oktober 1898, na het starten van zijn officiële beleid ten aanzien van de islam met een bezoek aan de Ottomaanse sultan Abdéhamid II in Istanbul. De diplomaat Max van Oppenheim, geplaatst in Cairo, had de vorst zijn verslag 48 gestuurd

over de 'pan-Islamitische Beweging', adviseerde het gebruik van 'Islamism'- de uitdrukking van de Kaiser om de islamitische revoluties in vijandelijke kolonies te inspireren in het geval van een Europese oorlog.

Geboren in 1860, stamde van Oppenheim af van een Joodse bankiersfamilie in Keulen, dat zich in zijn jeugd tot het katholicisme had bekeerd. In 1868 gaf Abraham, de broer van Max' s monarchie, de familieleden het recht om de aristocratische 'von' voor hun naam te zetten. Max behaalde zijn diploma rechten in 1883, maar gaf de voorkeur een ontdekkingsreiziger te zijn, en zijn rijke familie was bereid om zijn reizen te betalen. Hij ging eerst door Syrië en Irak in 1883-1884 en vervolgens naar Marokko in 1886, en op het einde helemaal naar de Perzische Golf en India in 1993-1994. Hij studeerde Arabisch in Egypte en behaalde een aardige beheersing van de taal. Bij zijn terugkeer, publiceerde van Oppenheim zijn waarnemingen in twee delen. Zijn reputatie steeg als de meest toonaangevende expert op het hedendaagse Midden-Oosten in het land. Van Oppenheim was een goed waarnemer van het leven en de politiek in de regio. Zijn rivaal, Lawrence van Arabië, een groot schrijver op zijn manier, zou van Oppenheims boek het best beschikbare boek over het gebied voor de Eerste Wereldoorlog. De Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken, bezorgd over de verspreiding van de islam in zijn Afrikaanse koloniën, wilde een onafhankelijke bron van informatie over het onderwerp. In 1896, hoewel een familieband met een hooggeplaatste ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken, werd van Oppenheim een attaché aan het Duitse consulaat in Caïro. Tijdens zijn dienst daar stuurde hij tot 1909 467 rapporten naar Berlijn. Van Oppenheim leerde veel bij het opbouwen van een goed contacten netwerk, maar niet alles was nauwkeurig. Ironisch genoeg, ondanks het feit dat hij naar Cairo was gestuurd om de islam te bestuderen als een bedreiging, raakt van Oppenheim er, integendeel, van overtuigd dat het Duitsland een enorme kans bood. Al snel werden zijn

afhandelingen, waaronder een lang verslag van 1890 over de panislamistische beweging, doorgestuurd naar de Kaiser. Het Ottomaanse Rijk sponsorde het panislamisme om het nationalisme wat de loyaliteit van zijn onderdanen aantastte, tegen te gaan. Het Rijk was de Christenen van Zuidoost-Europa al verloren aan, de opstand van het Grieks, Servisch, Bulgaars en Roemeens nationalisme. Het hoopte Arabieren, Turken, Koerden en anderen voor zich te winnen door ze te overtuigen dat hun islamitische identiteit eerst moet komen en dat de sultan hun kalief was, in bezit van volledige islamitische legitimiteit. Voor de Duitsers echter waren het niet zozeer deze defensieve elementen maar panislamistisch offensieve elementen, die van het grootste belang waren. Wat als de volkeren van het door Frankrijk geregeerde Noord-Afrika en die onder Britse bestuur in India of islamitische onderdanen hetzelfde zochten? Dat zou de beste manier zijn om de Duitse rivalen te ondermijnen. Aan de vooravond van Kaiser Wilhelm 1898 Midden-Oosten reis, adviseerde van Oppenheim hem om het islamisme als een politieke beweging te ondersteunen. Hij legde uit dat de moslims het bewind van christelijke machten (dat is, Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland) over de landen met een moslimmeerderheid wilde beëindigen. Voor een deel was dit een reactie op de verspreiding van de westerse cultuur en politieke macht; voor een deel een realisatie van het bevel van islam zich te verenigen en hun samenlevingen zijn geboden te volgen. Van Oppenheim schreef dat Moslims een verenigde Staat hadden opgericht in de zevende eeuw en dat voor eeuwen aangehouden. Begin jaren 1860 hadden de Ottomanen deze inspanning opnieuw leven ingeblazen door islam te gebruiken om de loyaliteit van zijn islamitische onderdanen terug te krijgen. Van Oppenheim dacht dat deze campagne was geslaagd en dat moslims in toenemende mate de Sultan van het Ottomaans -kalifaat als beschermer zagen van de islam en zijn heilige plaatsen. Dit was goed voor Duitsland want, zo beweerde hij, het voor de moslims het meest favoriete Europese land was, omdat het geen kolonies had in het gebied en vriendelijk was voor het Ottomaanse

Rijk. Van Oppenheim was enthousiaster dan accurater in veel van zijn conclusies, misleid door wensdenken of de gretigheid van informanten hem te vertellen wat hij wilde horen in de hoop op het verwerven van financiële en politieke steun van Berlijn. Om kritiek te beantwoorden, reageerde van Oppenheim dat het gemakkelijk was om de massale religieuze invloed van de sultan te onderschatten. Omdat zijn imperium gewoon rijk was en militair zwak betekende dat niet dat hij niet machtig was. Als je als kalief de sultan jihad verkondigde en moslims goed waren voorbereid, voorspelde van Oppenheim, zou dat besluit een onconventioneel wapen van enorme kracht zijn. Het meest indrukwekkende voorbeeld wat van Oppenheim kon opbrengen om zijn zaak te maken was Soedan, waarbij een charismatische leider, Muhammad Ahmad bin Abd Allah, de Mahdi, een zegevierende jihad-opstand tegen de Britten had geleid. Uit het niets, bouwde hij een groot leger, het versloeg en roeide met regelmaat Britse troepen bij verschillende gelegenheden uit. Hij veroverde Khartoum, richtte een islamitische Staat op en regeerde het voor dertien jaar. Pas na zijn dood waren de Britten er in de 1898 met de slag van Umm Durman, eindelijk in geslaagd die Staat te verslaan en te vernietigen.Het verslag van van Oppenheim over islamisme werd drie maanden voor die strijd ingediend, toen de Mahdi Staat nog bestond. Als de Mahdi zo veel met zo weinig en geen buitenlandse bondgenoten konden bereiken, zou het de Ottomaanse Sultan-met een half millennium van legitimiteit, een groot Staatshulpmiddelen en erkenning in de hele islamitische wereld,-de wereld doen schudden met Duitsland achter hem staand!. Von Oppenheim was niet de enige die voor deze strategie pleiten. Andere ambtenaren en deskundigen, zoals Ernst Jáckh, een specialist van het Ottomaanse Rijk, verspreiden gelijkaardige ideeën. Dus de Duitse heerser accepteerde van Oppenheim’ s voorstel. In het geval van oorlog, besloot de Kaiser, zou Berlijn de Ottomanen helpen, terwijl de sultan een jihad tegen de Europese vijanden van Duitsland in Britse geregeerd India, Frans-geregeerd Noord-Afrika en Russisch Azië zou opvoeren. Niet iedereen

in de Duitse regering was blij met deze regeling en ook niemand minder dan Friedrich Rosen, een ministerie van Buitenlandse Zaken expert over de regio. Rosen, die beter Arabisch sprak dan van Oppenheim en gezant was van Duitsland in Bagdad en Jeruzalem, bespotte het idee van van Oppenheim als onwetend over de reële omstandigheden in de regio. Hij grapte dat de echte vader van het idee Karl May was, de populaire Duitse schrijver van Wild West verhalen en romantische verhalen over het Midden Oosten. Maar wat Rosen of anderen zeiden maakte van Oppenheim niet uit daar hij immers het oor had van de Kaiser.

figuur 4Max von Oppenheim, de Duitse 'Abu Jihad ‘(‘Vader van Jihad') en meesterbrein van de jihadisatie van Islam vanaf 1893 zit in zijn tent met vloerbedekking en hangende teksten uit de Koran in de stijl van een Arabische hoofdman. Hij was verantwoordelijk voor zowel het 1914 Duits-Ottomaanse plan voor de jihad in de Britse, Franse en Russische Rijken, en het plan van de 1841 Duits-Arabische 'Union Jack' voor de jihad in de Britse bindende gebieden van het Midden-Oosten na de val van Parijs midden 1940.

De meest prestigieuze deskundige, Carl Heinrich Becker, had in eerste instantie gemengde gevoelens over van Oppenheim' s stelling. Hij geloofde dat er in feite een reële mogelijkheid was van een massale jihad- opstand, hij maakte de zaak veel beter dan van Oppenheim- maar twijfelde of de Ottomaanse sultan de man was om het te ontketenen. Het is waar, zei Becker, dat één van de fundamentele eisen van ism’s was voor moslims om er voor te vechten door de jihad tot de islam de wereld regeerde. Het was ook waar, voegde hij eraan toe, dat de Europese opmars moslims deed realiseren van hun militaire en technologische ondergeschiktheid aan de christelijke beschaving. Op zijn beurt, gaf dit moslims grotere solidariteit onder elkaar en versterkte de politieke aantrekkingskracht van de islam. Ze verlangde naar een Mahdi om de islam’ s primaat herstellen door middel van revolutie. Maar Becker legde uit dat dit niet het hele verhaal was. Kort over de ware Mahdi, een goddelijk geïnspireerde Messias die zou komen om het einde van de wereld te brengen, niemand, met inbegrip van de Ottomaanse sultan, kon aanspraak maken de rechtmatige islamitische heerser te zijn. Becker merkte op dat er geen 'islamitische paus' was en terwijl sultans altijd islamitische theologen vonden om hun aanspraken te ondersteunen, waren ze echt gewoon wereldlijke heersers zonder echte religieuze autoriteit. Sultans deden alleen alsof zij dat gezag bezaten om steun te krijgen van hun eigen onderdanen en Europese mogendheden. Becker legt uit dat bovendien onvrede met de Ottomaanse sultan net zo goed een islamitische opstand kon uitlokken tegen hem als ook een jihad onder zijn leiding veroorzaken. Verder werd de mogelijkheid van een grote internationale jihad verzwakt door verdeeldheid onder moslims. Turken, Arabieren en Perzen hadden allen ruzies, zo ook de soennitische en sjiitische moslims. De solidariteit van de islam was een fantoom, zei Becker. Becker’ s conclusies waren nauwkeuriger dan die van van Oppenheim, maar ze boden ook niet het vooruitzicht van een zegevierend Duitsland. Aangezien de mening van de Kaiser vast stond durfde Becker hem niet openlijk tegen te spreken. Dus

Becker draaide uiteindelijk om en onderschreef het idee dat hij eerder had bespot. Er zaten waarheden in van Oppenheim’ s analyse maar ook nog veel fouten zoals de geschiedenis later toonde Het sterke gevoel van solidariteit tussen moslims werd tegengegaan door een diepe verdeeldheid op basis van religieuze opvattingen, etniciteit, regio, verschillen van mening en eigenbelang. Talrijke islamitische leiders en groepen zoals de Egyptische Jamal Abd an-Nasir, de Moslim Broederschap, de Iraakse dictator Saddam Husain, Iran Ayatollah Ruhollah Khomeini en zijn opvolgers, de Libische leider Muammar al-Qaddafi en Usama bin Laden, -probeerden dergelijke internationale opstanden te leiden die altijd mislukten en verslagen werden. Zoals Becker oorspronkelijk opmerkte, waren er ook nog andere zwakke punten in de stelling van van Oppenheim. Op papier, leek de macht van de Ottomaanse kalief legitiem en overweldigend, maar in werkelijkheid had het aan kracht verloren. De Ottomanen waren niet zo populair in t Arabischsprekende landen en van relatief weinig belang elders. De Britten en Fransen hadden hun eigen islamitische stellingen, met inbegrip van een ideologische import uit Europa: etnisch nationalisme. Tenslotte was van Oppenheim kort op praktische maatregelen.Hoe zou Duitsland de massa’ s voorbereiden en organiseren zich te ontketenen in, in zijn woorden, een 'islamitische fanatisme, dat grenst aan waanzin', tot verrekening van de nucleaire kettingreactie van strijdbaarheid die hij voor ogen had? Al deze problemen werden genegeerd door de Kaiser, en toen hij een bezoek aan de sultan in oktober-november 1898, werden de alliantie met het islamisme en de lancering van de jihad officieel aangenomen als het Duitse beleid. Het hoofddoel van de Kaiser ‘s reis was om de nieuwe Lutherse Kerk van de Verlosser te wijden aan de Muristan heuvel in Jeruzalem en in zijn openbare toespraken, verschilde de Kaiser ‘s boodschap van vrede sterk van zijn agressieve plan. Al sprekend in Istanbul legde de Duitse monarch l de wederzijdse voordelen uit van vreedzame concurrentie tussen de volkeren van verschillende geloof en achtergrond. Zoals hij

het plan vatte om medechristenen te bevechten door middel van een islamitische opstand, vertelde de Kaiser het publiek in Bethlehem dat hij betreurde hoe ruzies onder de christenen een slecht voorbeeld voor de rest van de wereld was. De Amerikaanse vertegenwoordiger in Jeruzalem, Consul Selah Merrill, was onder de indruk: 'De keizer en keizerin waren constant bezig met het bekijken van bezienswaardigheden, het bezoeken van kerken, scholen, nederzettingen, ziekenhuizen en weeshuizen van de Duitsers waren. Zonder partijdig te zijn liet de keizer zien dat hij een trouwe aanhanger was van de grote principes en leerstellingen van het protestantisme en op hetzelfde moment uitte hij zichzelf op zodanige wijze een zeer gunstige indruk te maken op al klasse. Maar de Kaiser probeerde niet om de niet-moslim of dissidente onderdanen van het Rijk voor zich te winnen. In 1898, bleek het Ottomaanse Rijk een sterkere paard dan verspreid Arabisch-nationalistische intellectuelen, joodse ideologen, en Armeense activisten zonder troepen of geld achter hen. Dus de Duitsers wezen Armeense verzoeken om hulp tegen de Ottomanen af. Wilhelm een verband tussen de groeiende zionistische beweging in Duitsland met zijn vijanden in de Sociaaldemocratische Partij. Terwijl de bezoekende Kaiser de nederzettingen van de jonge zionistische prees en hun leider Theodor Herzl bij de ingang van de Mikveh Israël agrarische school ontmoette, stond hij erop dat de Joodse immigratie in de context moest staan van erkenning van de soevereiniteit van de sultan in dat land. Bijgevolg zouden Armeniërs zich naar Rusland richten en zowel de zionisten als de Arabische nationalisten richting Groot-Brittannië voor ondersteuning. De Kaiser ‘s onderschrijving van het voortduren van de autoriteit van het Ottomaanse Rijk en de macht van islam om politieke actie aan te wakkeren vereiste een aantal opmerkelijk gemengd symbolisme, zoals te zien in de meest opvallende gebeurtenis van de reis in Damascus op 8 november 1898, toen de Kaiser Salah ad-Din Yusuf al-Aiyyub’s graf bezocht. Geboren rond 1140, werd Saladin, zoals hij algemeen bekend is, de grootste

islamitische generaal die vocht tegen de christelijke kruisvaarders, van wie velen Duitsers waren. Bij de slag van Hittin in 1187 vernietigde hij zijn vijanden en veegde hun bolwerken van de kaart, met als hoogtepunt zijn verovering van Jeruzalem. Hij werd het symbool van de islamitische overwinningen over Europa, het christendom en het Westen. Nu was hier één van Europa's toonaangevende monarchen, waarvan vele landgenoten Saladin’ s slachtoffer waren geweest, die algemeen geprezen werd als 'een onverschrokken ridder die zelfs zijn vijanden de juiste manier van ridderlijkheid had geleerd '. De Kaiser riep zichzelf vriend van moslims in de wereld terwijl hij van plan was de macht van de islamitische ijver te gebruiken om een nieuwe Saladin te creëren om los te laten op zijn vijanden. De Duitsers drukte zijn woorden op ansichtkaarten en verstuurde naar invloedrijke moslims in veel landen.De Ultieme terugslag van de Duitse strategie was perfect gesymboliseerd door het lot van de bronzen lauwerkrans die de Kaiser achterliet als een gift bij Saladin' s graf. Twintig jaar later, bijna tot op de dag, gingen de triomferende geallieerden Damascus binnen na het verslaan van de Ottomanen en hun Duitse bondgenoten in de Eerste Wereldoorlog. Lawrence of Arabia pakte de bronzen lauwerkrans en stuurde het als een oorlog trofee naar Londen, waar het tot op de dag van vandaag tentoongesteld wordt in het Imperial War Museum.Zoals al zo vaak gebeurd in het moderne Midden-Oosten, eindigde de verkeerde Westerse strategie in een catastrofe. Maar zoals ook al zo vaak gebeurd, manipuleerde lokale heersers de westerse macht die dacht dat het de regie had. Op zijn reis leek de Kaiser erin te zijn geslaagd de bewondering van moslims en van de Ottomaanse overheid voor zich te winnen.

Figuur 5

Een ansichtkaart in het Duits en Turks geven de woorden van de Kaiser weer van 1898, zwerend altijd de vriend van de Ottomaanse sultan te zijn en de driehonderd miljoen moslims die hem vereren als hun kalief. De kaart werd geproduceerd twee jaar na de Ottomaanse sultan en kalief Abdulhamid II veroordeeld werden in heel Europa voor bloedbaden tegen zijn Armeense onderdanen die alle 'minderheden van de ongelovigen' schokte.