N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een...

32
In dit nummer: Culturen, religies en tradities Neerbosch-Oost als laboratorium Bewoners Jerusalem willen renovatie Wijkblad voor Neerbosch-Oost, Hees en Heseveld - jaargang 7 - nummer 2 - april 2019 West N NW NO ZO ZW O W Z Heseveld Hees Neerbosch-Oost Neij

Transcript of N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een...

Page 1: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

In dit nummer:Culturen, religies en traditiesNeerbosch-Oost als laboratoriumBewoners Jerusalem willen renovatie

Wijkblad voor Neerbosch-Oost, Hees en Heseveld - jaargang 7 - nummer 2 - april 2019

WestN

NW NO

ZOZW

O

W

Z

Heseveld

Hees

Neerbosch-Oost

Neij

Page 2: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 20192

Colofon

Neij West is een onafhankelijk magazine voor Neerbosch-Oost, Hees en Heseveld. Het verschijnt zes keer per jaar en wordt gratis verspreid.

Neij West is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Nijmegen. Er is een bijdrage verkregen uit het budget wijkactiviteiten/bewonersinitiatieven van de gemeente Nijmegen

Adres secretariaatKanunnik Faberstraat 3ASecretariaat: 06 36 56 11 05E-mail: [email protected]

RedactieRob Janssen (hoofd- en eindredacteur)Leo AelbertsNiel van DaalPeter RuttenMaarten VisschersMarij de VosHarry Wagenvoort

Foto’sNico van DamMonique PalsMarij de VosHans de Grooten anderen (zie bij de artikelen)

VormgevingBert Delmaar (redactielid)Aleta Schuurman (eindredacteur)

Vaste medewerkersSusan Boonman-BersonNico van DamMarlies HeijbersLeonie HendriksRenate HesselingPieter MontéFrans SijbenFrank Verkuylen

DrukwerkDrukkerij HendrixOplage: 6700 stuks

BezorgingKlachten naar: [email protected] of bel 06 158 35 847

Volgend nummerKopijsluiting: zondag 19 mei 2019Verspreiding: vanaf maandag 11 juni 2019 De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen te redigeren of in te korten.

Foto voorpaginaDe Antonius Abt kerk in Hees bezocht door wereldvrouwen uit Neerbosch-Oost.(Monique Pals)

Beste lezer,

Voor u ligt Neij West 2 van 2019. Het centrale thema is culturen, religies en tradities. De wijken Neerbosch-Oost, Hees en Heseveld zijn drie hele eigen wijken, met eigen typische culturen. In dit nummer geven enkele redactionele en ingezonden stukken daar een eigen kijk op. We gaan van de Wereldvrouwen uit Neerbosch-Oost naar de bewoners van Jerusalem en naar de kerken in Nieuw West.

In het midden vindt u een overzicht van een aantal feestdagen die in het voorjaar plaatsvinden: van 1 april via Pasen naar Koningsdag en verder. Naast de december-periode is ook het voorjaar een seizoen van feestdagen. Dit jaar vallen Ramadan en het Suikerfeest deels samen met de periode tussen Bevrijdingsdag en Pinksteren. Mooi dat daarin de tradities van de grote religies Islam en Christendom en onze we-reldlijke tradities samenkomen.

Dit nummer is minder dik dan u de afgelopen periode gewend bent geraakt. Neij West is hard aan het werk om meer advertentie-inkomsten te genereren. Als we die niet hebben, dan moeten we de keuze maken tussen minder pagina’s of minder exemplaren voor de verspreiding. Dit keer hebben we gekozen voor minder pagina’s. Hopelijk wordt geen traditie.

Het volgende nummer heeft als thema Sport en spel. Heeft u ideeen, suggesties en mooie verhalen? Mail ons dan: [email protected]. Neij West 3 komt uit op 11 juni 2019 en de kopijsluiting is op zondag 19 mei.

Dit is voor mij de één-na-laatste Neij West als hoofdredacteur. Mijn verhuizing is aanstaande en als ik niet meer in Nieuw West woon, vind ik het niet kies om hoofd-redacteur van het wijkblad te zijn. De vacature staat nog altijd open. Dus: ben jij of ken jij de nieuwe hoofdredacteur van Neij West? Mail me op [email protected].

Veel leesplezier namens de redactie,

Rob Janssenhoofdredacteur

Page 3: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 3

Ontmoet-terras Sunset March

In dit nummer23

12

Groene hart van Heseveld

25

De grote tropenvolière van ‘t Boerke

En verder:Voorwoord hoofdredacteur 2

Column Frank Verkuylen 4

Religie als bron 4

Somaliërs in Nijmegen 5

Tijd voor een feestje 6

Reizen voor de roomse rituelen 7

Elke vogel telt 9

Dominicus College 11

Fabels en feitjes over eitjes 12

NBO Rockt! 13

Cultuur en religie rondom dieren 14

Feestdagenkalender 16, 17

Extra kerkagenda 18

Neerbosch-Oost als laboratorium 18

Het haantje op de kerktoren 19

Wijkagenda 20, 24, 28

Deel Jerusalem wil renovatie 20

Bij Bosshardt 22

NL-Doet in Jerusalem 22

Stichting Bewoners Budgetgroep 23

Hulststraat 24

Senioren Sport Club 25

Honig reunie 25

Kerkagenda 27

Bredeschool De Zonnewende 28

De Waalboog 30

Optreden Salonorkest Symphonia 31

Duurzaam Hees 31

Puzzels en prijzen 31

Goden en godinnen 32

29

Page 4: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 20194

KeukensTelkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen van allerlei kruiden, groenten en fruit, een mul-ti-culinaire rijkdom die ik nergens anders er-vaar. Ook in Nijmegen-West zie je die enorme diversiteit, onder andere in de winkels en kra-men met allerlei exotica. In deze multiculturele wijk vormen Turken en Marokkanen de groot-ste groep bewoners met een niet-westerse achtergrond. Sommige westerse eetgewoon-ten hebben zij overgenomen, denk bv aan fast-food. Dat geldt zeker voor de derde generatie. Andere gerechten refereren meer aan de keu-ken van het ‘thuisland’.

Opvallend is dat deze migranten vaker kam-pen met overgewicht en diabetes. Vooral kin-deren zijn dikwijls te zwaar vergeleken met de norm van de Gezondheidsraad. Hoe komt dat? Overgewicht heeft meerdere oorzaken, maar in dit stukje beperk ik me tot een selectie uit de eetcultuur. Zo krijgen baby’s naast volledige borstvoeding vaak nog extra flesvoeding. En al vroeg is er calorierijke bijvoeding zoals ba-byprakjes, gezoete dranken, snacks etc. Eten is een belangrijk onderdeel van het sociale leven, maar daardoor krijgt het lichaam al gauw meer binnen dan het nodig heeft. Ook de gezond-heidsnorm van max 6 eetmomenten op een dag wordt gemakkelijker overschreden. Tege-lijkertijd wordt vaak niet ontbeten vanwege de late maaltijd van de vorige dag. Of het ontbijt schiet erbij in uit tijdgebrek. Net als autochtone Nederlanders eten Turkse en Marokkaanse Ne-derlanders teveel verzadigde- en transvetten (koekjes, snacks etc.). Dat is jammer want de Turkse en Marokkaanse keuken kent ongeloof-lijk veel heerlijke en gezonde producten. Veel daarvan staat in de Schijf van Vijf van het Voe-dingscentrum, zoals bonen, linzen, vis, zuivel, groenten en fruit. Maar kennelijk is dat niet al-tijd een garantie voor gezonde maaltijden.

Frank VerkuylenLeefstijlcoach De Stap - Leefstijlcoachingwww.destap.org - [email protected]

Hier in het Westen beleven en belijden wij onze religie als iets persoonlijks. Maar in het Oosten is dit heel anders. De religie is tegelijkertijd een manier van leven, die je met anderen deelt.

Zoals bijvoorbeeld in India. Daar is het le-ven één met de religie. Ook in vroeger tijd, bijvoorbeeld de dorpen in Brabant, die op een uitzondering na allemaal praktiserend katholiek waren, leefden met de godsdienst.Het behoren tot een religieuze groep bepaalt ook voor een belangrijk deel je identiteit, de-gene die je bent. Asielzoekers bijvoorbeeld spreken met enthousiasme over hun taal, muziek of literatuur. Bij ons is dat vaak niet zo. Moslima´s hebben meestal een hoofd-doek omdat zij hun identiteit willen uitdra-gen.

In heel veel culturen wordt de religie min of meer zwaar beleden, zoals dit in Nederland gebeurt bij bijvoorbeeld de Gereformeerden. Deze werd en wordt doorgaans beleden als zwaar dogmatisch, vol sombere plichten en diepe gedachten over leven en dood. Religie kan ook heel luchtig beleden worden. Zoals alleen het gezamenlijk uitvoeren van de ritu-elen, met meer nadruk op het sociale aspect, zoals het omzien naar de ander, het helpen van elkaar.

Religie geeft zin aan je leven. Het vervult ook behoeften op het emotionele en sociale vlak, zoals samen pelgrimeren, in processie trekken en samen rituelen voltrekken. Ook een geza-menlijke stilte kan heel indrukwekkend en emotioneel zijn. Zoals bij een ritueel van een uitvaart, of tijdens de jaarlijkse Dodenherden-king op 4 mei. Het gevoel als Nederlanders bij elkaar te horen kan voor velen een troostrijke ervaring zijn, vooral voor hen die de Oorlog nog hebben meegemaakt.

De meeste mensen in de wereld ervaren religie als een belangrijk aspect van hun identiteit, zo-als bijvoorbeeld ook verwantschap, een gevoel van saamhorigheid kan geven. Religie kan zin en betekenis aan de wereld geven. Dit kan ook een doel op zich zijn. Zoals op zoek zijn om te kijken hoe de wereld in elkaar steekt. Een wandeling maken bij het ondergaan van de zon in het voorjaar! En dan bedenken dat er een Almacht is. Of is het allemaal zinloos? Is er een verband tussen de dingen? Of zoals Remco Campert het zegt: ‘Het verband tussen de dingen ben ikzelf´.

Bron: J. Vossestein, Vreemd Volk, Publishers, 2004 A´dam

Tekst: Marlies Heijbers

Religie als bron van zingeving en identiteit

Page 5: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 5

Taal als sleutelEnthousiast vertelt Mohamed over het leren van de taal: “In 1987 ben ik naar Nederland gevlucht. Ik was toen net twintig jaar. Ik be-sefte dat taal de sleutel van de samenleving is. Ik ben toen een taalcursus op het talenpracti-cum gaan doen. Zo'n cursus met koptelefoon. De cursus heeft een jaar geduurd en is toen door Vluchtelingenwerk betaald. Deze cursus helpt goed als je ook écht de taal wilt leren. We converseerden veel met elkaar. Dat hielp goed. Ook had ik een kleine pocket-radio waarmee ik 's avonds het radioprogramma ‘Met het oog op morgen’ luisterde. Ik hoor nog Dries van Agt tegen Ivo Niehe op TV zeggen: ‘Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald’. Ik was fanatiek in het leren van de taal. Mijn asielad-vocaat vroeg mij waarom ik geen tolk wilde worden. Binnen een jaar was ik tolk. Eind ja-ren negentig heb ik de opleiding maatschap-pelijk werk en dienstverlening gedaan. Om andere Somaliërs goed te kunnen helpen.”

Samenleven van culturenBegin jaren negentig van de vorige eeuw zijn er veel Somalische vluchtelingen vanwege de burgeroorlogen naar Nederland gekomen. Een deel van deze Somaliërs is weer doorgegaan naar Engeland om daar een toekomst op te bouwen. In Nijmegen wonen Somaliërs over de hele stad. Om Somalische vluchtelingen in Nijmegen te ondersteunen zijn meer pro-jecten opgezet in het verleden, zoals project Wegwijzer, Somaliërs en Arbeid, en Somali-sche mannen in beeld. Doel is de begeleiding

naar onderwijs en werk, en zelfredzaamheid. Mohamed vertelt verder: “Bij het samenleven van verschillende culturen staat voor mij het erkennen van gelijkheid van culturen en het erkennen van diversiteit centraal. Het vertrek is voor mij ‘wij mensen’. Ik ga uit van een in-clusieve benadering. We hebben allemaal de-zelfde behoefte om invulling aan ons leven te geven. Hoe geven we samen daar vorm aan? De mens staat voor mij centraal. Somaliërs ne-men deel aan de Nederlandse samenleving met behoud van hun identiteit. Ik heb dat in een te-kening verbeeld, een kameel met een kaaskop. De kameel is de Somaliër en hij is voor een deel Nederlander. Hij lust en eet voldoende kaas om deel te nemen aan de samenleving en zal daarnaast ook kameel blijven.”

CultuurOver de Somalische cultuur geeft Mohamed nog het volgende aan: “Somaliërs hebben een sterke wij-cultuur. Familie kan spontaan langs-komen. Iedereen kent iedereen. Somaliërs zijn goed in atletiek. In Nederland woont een So-malier die namens ons kikkerlandje altijd aan de marathon overal ter wereld deelneemt. Zijn naam is Abdi Nageeye. Hij houdt de naam van Nederland hoog.”Mohamed Bashir verwijst ook naar de inzich-ten van Edwin Hoffman. Hoffmann is zelfstan-dig onderzoeker, trainer en adviseur ‘Intercul-turele communicatie en diversiteit’. Mohamed Bashir geeft aan dat hij het programma Soma-lische mannen in beeld’ heeft geleid.

Voor verdere informatie hierover zie man.oranjefonds.nl/initiatief/somalische-mannen-beeld.

Mohamed Bashir is bereikbaar voor vragen via zijn email: [email protected].

Tekst: Maarten VisschersFoto's: Mohamed Bashir

Somaliërs in Nijmegen

Beeldspraak/metafoor van Somaliër in Nederland: kameel met kaaskop (tekening van Mohamed Bashir)

“Somaliërs zijn talig. Ze hebben een goed gevoel voor taal. Ze vertellen graag. Net zoals Nederlanders. De Somalische taal kent de uitdrukking ‘Een duizendpoot loopt niet mank, als hij een poot verliest’. Dat wil zeggen dat als je iets naars overkomt, je mogelijk nog met je andere kwaliteiten weer het leven kunt oppakken. Het Somalisch kent vele uitdruk-kingen. In dat opzicht is er geen verschil tussen de Nederlandse en Somalische cultuur.” Mohamed Bashir vertelt graag over de Somalische cultuur. Mohamed is eind tachtiger jaren als politiek vluchteling van Somalië naar Nederland gekomen. Hij is erkend politiek vluchteling. Hij biedt Somaliërs in Nijmegen maatschappelijke hulp als zij dat nodig heb-ben. Dat doet hij vanuit Stichting STAN te Nijmegen.

Page 6: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

Tekst: Aicha Kerkri en Rob JanssenFoto’s: via Aicha Kerkri

6

Powervrouwen die mixenBij binnenkomst kreeg iedereen een door Helo gehaakte “P” van Powervrouw. Het feest was exclusief voor vrouwen. “Dat hebben we be-wust gedaan. In sommige culturen werkt het niet om te mixen tussen mannen en vrouwen. Dit is daarom een eerste stap. Het doel was om vrouwen van verschillende culturen te laten mixen. Dat is gelukt. Zeker tien nationalitei-ten heb ik geteld: Turks, Marokkaans, Portu-gees, Bengali, Somalisch, Irakees, Afghaans, Nederlands, Joegoslavisch en Syrisch.” En, mixte het ook een beetje? “Ja iedereen ging uit haar dak. Door hapjes, muziek en dansen was het echt een goed groot galafeest. Feesten verbindt.”

Volgend jaar weer?Is er een nieuwe traditie geboren? “Het meeste wat ik gehoord heb na het feest is inderdaad

Internationale Vrouwendag: elk jaar op 8 maart. Afgelopen keer werd deze dag voor solidariteit tussen vrouwen over heel de we-reld hier in De Schalmei in Neerbosch-Oost gevierd. Een avond vol hapjes, zang en dans in een multiculturele setting. Alleen voor vrou-wen en voor Neerbosch-Oost. We gaan in ge-sprek met de Wereldvrouwen Neerbosch-Oost.

Aicha Kerkri en haar mede-organisatoren Hind, Asuman, Siham, Hibaq, Samira, Ka-rima, Sara en Helo begonnen enkele jaren geleden met het helpen op het Octaaf. Daar organiseerden ze Sinterklaasochtenden en ge-zamenlijk ontbijt. In jongerencentrum de Jukebox was een Iftar-maaltijd in het kader van de Ramadan. En op 8 maart 2018 was er Wij-tijd.

Professioneel en veel animo“Nu vonden het we tijd voor een feestje,” ver-telt Aicha. “In Neerbosch gebeurt veel leuks en een galafeest kan er nog wel bij. Zo vaak hebben we dat niet.” Aicha en de Werelvrou-wen pakten het professioneel aan: de Schalmei werd gehuurd, tickets waren beschikbaar in de voorverkoop. “Er was zoveel animo dat alle tachtig kaarten binnen vijf dagen op waren. Daarna stonden mensen op een wachtlijst! Een geweldige opkomst”.

Het was veel werk om te organiseren, maar de powerwomen hebben het voor elkaar gekre-gen. “Met hulp van de gemeente Nijmegen en Bindkracht10, maar zeker ook door sponso-ring door lokale ondernemers. Cafetaria Neer-bosch, Hisham de echte slager, Bloem & Plant, De Haas Mode, de Trekpleister en DA en ook de COOP en Lidl,” vertelt Aicha.

Tijd voor een feestjeWereldvrouwen NBO op Internationale Vrouwendag

‘volgend jaar weer’. Dus we zijn erover aan het denken. Maar dat is nog een jaar. Wat we nu willen doen is een feest organiseren waar ook de kinderen welkom zijn. En in mei is weer Ramadan, dan organiseren we opnieuw een Iftar.”

Aicha en de Wereldvrouwen zijn druk bezig. Elke maand is er ook een kookworkshop van de Wereldvrouwen, ’s ochtends in de keuken van De Schalmei. Aicha: “We staan als groep open voor alles en werken graag aan een nieuw imago van onze wijk. Dat is verbinden!”In contact komen? Let op de flyers in en rond Het Octaaf, De Schalmei en De Notenhout. Ook bereikbaar via [email protected] en binnenkort een facebookpagina!

Page 7: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 7

Nijmegen was eens een rijke Roomse stad, “Monnikendam aan de Waal” genoemd. Nieuw West kende meerdere kerken en zes parochies: van oudsher waren er twee dor-pen in ons stadsdeel – Hees en Neerbosch. Waar nu het Dominicus College staat, stond een groot Dominicanenklooster. Het rijke Roomse Nijmegen onderging grote maat-schappelijke ontwikkelingen, zoals ontker-kelijking en individualisering, met hun in-vloed op Nieuw West.

Nu zijn er nog maar twee RK-kerken open in Nieuw West en is heel Nijmegen West, dus óók Oud-West, onderdeel van de grotere paro-chie De Heilige Stefanus met locaties door de hele stad. Met het thema ‘Culturen, religies en tradities’ in gedachten spreken we met pastor Hans van Zonneveld en pater Kees van Gorp. Beide heren kennen onze wijken al decennia en spelen een belangrijke maatschappelijke rol voor velen.

Twee kerken, twee priestersHans van Zonneveld (71) spreken we in de Goede Herder kerk. Een bijzonder gebouw, in het hart van Neerbosch-Oost. Terwijl in het voorste deel van het gebouw koffie geschon-ken wordt, staan we met Hans in het midden van de grote zaal waar de vieringen plaatsvin-den. Hans: “Ik vind dit een prachtige ruimte. Het is en blijft een kerk in opbouw. Daarom zit er aan het plafond zo’n steigerwerk.” De plek waar de pastoor staat, is onderin de arena-ach-tige vorm van de grote ruimte. Daarmee kan

iedereen de spreker zien en horen én kijkt de priester naar degenen die de dienst bijwonen. “Een heel andere opstelling dan in de Dennen-straatkerk. Dat is veel meer hemels, gotisch. Het heeft allebei veel charme én een heel eigen doel.”

Tot begin 2019 was pater Kees van Gorp (79) pastoor van de Heilige Antonius Abt-parochie in Hees. De Dennenstraatkerk, officieel H. An-tonius Abt-kerk, is een echte Cuypers-kerk van het rijke Roomse leven. Architect Pierre Cuy-pers is bekend van onder meer het Rijksmuse-um en Centraal Station in Amsterdam en heeft bijna honderd Nederlandse kerken ontworpen.

We spreken pater Van Gorp in zijn apparte-ment in Catharinahof, een gesprek waar Berry Tijss Klasen – al jaren vrijwilliger van de paro-chie – ook bij aanwezig is. In het appartement van pater Van Gorp staat een computer met printer prominent naast de televisie. “Door te mailen blijf ik in contact met de mensen”, zegt pater Van Gorp. “Ik ben met eervol eme-ritaat gegaan. Dat betekent dat de bisschop mij ruimte geeft om te doen wat ik wil, maar dat ik van de taak van pastoor ontheven ben.” Dat was ook zo met bisschop De Korte van ’s-Her-togenbosch besproken.

Kerkgebouwen sluitenPater Van Gorp kwam in 1998 naar Nijmegen, nadat hij lang pastoor in Delft is geweest na-dat hij in 1967 tot priester is gewijd. Hij kwam eigenlijk om het rustiger aan te doen, met zijn

broeders van het Heilig Hart te praten, kaarten en koffiedrinken. Al snel werd er een beroep op hem gedaan. “Pastoor Grul was ernstig ziek en hij had gehoord dat er net een nieuwe pastoor in de buurt was komen wonen. Bij de eerste kennismaking vroeg hij of ik de parochie over kon nemen en of ik zijn uitvaart wilde leiden,” memoreert Van Gorp.

Net pastoor-af in Delft werd Kees van Gorp opnieuw pastoor in 1998 in Hees. “Eigenlijk was mijn eerste ontmoeting met de parochie de uitvaart van hun vorige pastoor.” Daarna ge-beurde er snel nog meer. Het was duidelijk dat de Maria ten Hemelopneming-kerk aan de Da-nielsweg moest gaan sluiten, daar lag de brief van de bisschop al voor op de mat. Binnen het eerste jaar van zijn pastoraat in Hees werd het gebouw gesloten.

Waar Kees van Gorp in Nieuw West kwam, in een tijd dat er gebouwen gesloten gingen wor-den, begon Hans van Zonneveld rond 1970 al in Neerbosch-Oost. “Dat was een wijk in op-bouw,” vertelt Hans, “en in bepaalde zin nog steeds. Heel anders dan bijvoorbeeld in Hees.” Hans begon zijn werk in 1970, werd in 1979 als priester gewijd – in de kerk Maria ten He-melopneming (omdat daar meer mensen in konden).

Begin jaren 80 ging hij in Rotterdam werken, hij trouwde, verhuisde terug naar Heumen, daar overleed zijn vrouw en sinds 2013 is hij weer betrokken bij de Goede Herder-paro-

Reizen voor de roomse rituelen

Over de RK-kerken in Nieuw West

Page 8: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 20198

chie.1 Onlangs is hij opnieuw tot priester ge-wijd. “Nu ben ik in heel Nieuw West de enige actieve priester”, zegt hij.Shoppen naar een zondagsmisVanwege de personele bezetting is het onmo-gelijk om op elke locatie van de H. Stefanus-parochie in Nijmegen op zondag een eucharis-tieviering te doen. Daar is immers een priester voor nodig. Voor zowel Hans van Zonneveld als Kees van Gorp is het priesterschap belang-rijk. “Als priester mag je de rituelen verzorgen, dat is nu eenmaal zo en dat verander je niet zomaar,” zegt pater Van Gorp. Hans erkent dit en ziet mogelijkheden: “Ik vind het belangrijk om leken in te zetten, als voorganger bijvoor-beeld. Dan kunnen we ook op meer plekken tegelijk een eredienst houden. Het hoeft niet altijd brood en wijn te zijn,” verwijzend naar de hostie en de miswijn. Berry Tijsse Klasen schetst als metafoor: “De locaties van de Ste-fanusparochie zijn als een halve maan in het laatste kwartier over de Nijmeegse kaart ver-spreid. Wil je als gelovige naar een eucharis-tieviering? Dan zul je in deze tijd moeten gaan zoeken, op reis gaan om te shoppen.” Toen de kerk aan de Danielsweg sloot eind ja-ren negentig, zocht een aantal gelovigen een andere kerk. Een deel van de kerkgangers uit Heseveld ging mee naar de Dennenstraat. En een deel bleef thuis. Het kerkbezoek loopt al jaren terug, merkt ook Berry. “We houden het aantal bezoekers bij in de Dennenstraatkerk.

Vijf jaar geleden bezochten zo’n 40 mensen op zaterdagavond en zo’n 100 op zondagochtend de mis. In 2018 was dit al teruggelopen naar 30 op zaterdag en 50 op zondag. ”Op kerkelijke feestdagen is het natuurlijk wel anders. “Kerst is met stip nummer één,” vertelt Berry. “Het lijkt er toch op dat het traditie is, dat Kerst niet kan beginnen zonder een dienst. Daarna volgt met afstand Pasen en de andere feestdagen.”

Daarnaast bestaan natuurlijk de vieringen rondom levensgebeurtenissen: doop, commu-nie, huwelijk en uitvaarten. De verbintenis met de lokale kerk, zeker als er je eigen historie ligt, is dan groot. “De kerk in Hees is een echte dorpskerk,” zegt Pater van Gorp. “Meerdere generaties uit Hees liggen er begraven.” Hans vertelt over een huwelijk dat hij vorig jaar in de Goede Herder Kerk sloot. “Het was een stel waarvan de man uit Neerbosch-Oost komt, maar ze wonen en leven in Noorwegen. Zij wilden heel graag hier een huwelijksceremo-nie. De kerk zat vol met internationale gasten. Dat was een heel bijzondere communie.”

Sacraal én midden in de samen-levingHans van Zonneveld merkt wel dat er een tweeledige behoefte is. “Aan de ene kant is er de hang naar het sacrale, de rituelen, zoals met Kerst en tijdens de eucharistieviering. De an-dere kant van het pastorale werk is het contact

met de gemeenschap. Het samen praten, vie-ren van het leven en het rouwen.” Voor Hans, als echte opbouwwerker, staat voorop dat de kerk midden in de samenleving moet staan. De Goede Herderkerk is daar ook zeer geschikt voor. “Het staat midden in de wijk! Neerbosch is een wijk met veel losse elementjes, die al-tijd noodlijdend zijn. Als wij daar een rol in kunnen spelen, dan kunnen wij dat,” vertel Hans, “al is het door het openstellen van ons gebouw.”

Pater van Gorp en Hans van Zonneveld blij-ven actief. Waar pater Van Gorp officieel met emeritaat is, ziet Hans zijn werkzaamheden nu als een vorm van pensionering. “Voor mij is het makkelijk. Ik kan heel individueel werken. Ik mag een liturgie leiden en ik praat en or-ganiseer graag. Als het nodig is dat ik iets in gang zet, dan doe ik dat. Maar… het hangt niet alleen van mij af. In Nieuw West zijn altijd ini-tiatieven, die kunnen we ondersteunen. Dan is en blijft communicatie het belangrijkst.”

1 Meer lezen over Hans van Zonneveld? In Neij West 1 van 2018 staat een groot inter-view over zijn leven en waarom hij weer terug is in Neerbosch-Oost.

Tekst: Leonie Hendriks en Rob JanssenFoto: van Hans van Zonneveld, Hans de GrootFoto: van Pater Kees van Gorp, Monique Pals

Page 9: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

vogeltelt

pimpelmees

kuifmees

spreeuw

roodborst

9

voor de rivier’. Staatbosbeheer is de beheerder van deze gebieden. Wettelijk zijn deze gebie-den voor de bescherming tegen hoogwater; de natuurstatus is echter niet gegarandeerd. Zo zijn op de Rijnoevers bij Wageningen bijna alle bomen weggekapt ondanks massaal pro-test van bewoners.

Boerenlandvogels verdwijnenAl jarenlang nemen de populatie boerenland-vogels af: kievit, scholekster, grutto, tureluur en wulp. Met de kievit gaat het nog het beste met ongeveer 20.000 legsels in 2017/2018. Minder goed met scholekster en grutto met 3500 tot 4000 legsels en tureluur met bijna 1700 legsels. Slecht gaat het met de wulp met 300 tot 400 legsels in 2017-2018.

Daarom de dringende vraag aan de politiek: doe iets aan het verdwijnen van boerenland-vogels en hun leefgebieden! Vorm boerenland om tot natuur-inclusieve landbouwgrond. Her-vorm de landbouw, verminder drastisch mest en kunstmest en verbied insecticiden. Alles waarmee Carola Schouten, onze minister van landbouw, al druk bezig zou moeten zijn.

Je eigen vogelparadijs in tuin en balkonIn de stad wonen veel vogels: merel, kool-mees, pimpelmees, mus, vink, kauw, ekster, kraai, gaai, heggemus, winterkoning, rood-borst en groenling. En op sloot en vijver: eend, gans, fuut, waterhoen, meerkoet, reiger en kokmeeuw. In de stad vinden ze volop voed-sel, broedplek en bescherming.

Gaat het goed met de natuur dan ook met de vogels. Dat blijkt elk jaar uit de tuinvo-geltelling. Weinig te tellen is er aan boeren-landvogels. Deze verdwijnen in sneltrein-tempo. Maar de nieuwe wetlands aan de rivieren trekken steeds meer vogels. En: met wat aanpassingen maak jij van je tuin/balkon ook een vogelparadijs.

Top Tien TuinvogelsIn het derde weekend van januari is er weer druk geteld: het aantal vogels per soort wat in een tuin op één telmoment voorkomt. Een suc-cesvol jaar: nog nooit hebben zoveel mensen meegeteld. In de Top-tien zijn sinds 2016 nog steeds mus en koolmees op plek 1 en 2. Plek drie is door de vink ingenomen. De merel (in 2016 nog op plek 3) is in 2019 teruggedron-gen naar plek 5. Dit is het gevolg van een vi-rusziekte die al enkele jaren veel slachtoffers onder merels maakt. Vergelijk je de resultaten van de provincie Gelderland met het landelij-ke beeld dan zitten dezelfde vogels in de top-tien. Maar vanaf plek 4 hebben ze soms een andere plaats. In de top-tien Nijmegen staat een vreemdeling: de Kokmeeuw. Deze (water)vogel komt in Nijmegen zoveel voor dat hij de stads ‘top-tien’ haalt.

WetlandsNederlandse wateren en moerassen (wet-lands) zijn internationaal belangrijk als vogel(overwintering)gebied. Het zijn pleis-terplaatsen op belangrijke trekroutes van wa-tervogels. Met herstelmaatregelen kunnen de populatie watervogels sterk groeien. Door tegengaan van vervuiling met meststoffen uit de landbouw. Of tegengaan van verdroging doordat de landbouw te veel water onttrekt. Of een gebied vrij maken van vroegere (insecten)bestrijdingsmiddelen en of gifstoffen. En door watergebieden natuurlijker in te richten. Een betere waterkwaliteit zorgt voor (meer) water-planten en dus meer voedsel en daardoor weer méér vogels.

Nijmegen heeft nieuwe natuurontwikkelings-gebieden gekregen door het project ‘Ruimte

Méér vogels in je tuin of balkon? Zorg dan voor natuurlijk voedsel zoals fruit, pitten of zaadjes. En voor insecten. Leg daarvoor een border aan met wilde bloemen. Dichte heg, struik of hoge boom geeft bescherming. Voor-kom een open tuin en hou katten weg. Een nestkastje beschermt tegen roofdieren, kou en regen en geeft een broedplek.

[email protected] website: home.kpn.nl/ms30ms10/index.html

Tekst: Frans SijbenFoto’s: Jos Smeets

Elke

Page 10: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

AutobedrijfNeerbosch

AutobedrijfNeerbosch

AutobedrijfNeerbosch

AutobedrijfNeerboschAutobedrijfNeerbosch

13” 14” 15” 16” 17”€45,- €55,- €65,- €75,- €85,-

Prijzen inclusief BTW, monteren en balanceren

Per band

10

SERVICE EN ONDERHOUD

OCCASIONS AIRCO-SERVICE BANDENWISSEL

APK KEURINGSSTATION

O.C. Huismanstraat 149 - Nijmegen - (024) 379 01 86 - [email protected]

Autobedrijf Neerbosch

Page 11: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 11

SERVICE EN ONDERHOUD

Tuin Dominicus College

afdeling ‘internen’. De roepingen droogden op maar de paters bleven nog op school tot 1986. Het klooster zat nog aan de school vast, alleen verdwenen de dominicanen geleidelijk uit de personeelskamer, uit de schoolleiding en uit het bestuur. Wat betreft schooltradities was 1968 wel een keerpunt: oude vormen ver-dwenen nieuwe kwamen. Zo was er voor ‘68 een xylofoonorkest dat vaker dan eens optrad, onder andere in de rust bij wedstrijden in De Goffert. Er was een missieclub, een school-krant enz.

Soos en filmclubOp vrijdagavond was er zo rond 1968 ineens een soos, waar alle leerlingen konden biljar-ten, en tafeltennissen. Er werd muziek ge-draaid. Voor de hogere leerjaren kwam er een filmclub. In Luxor of Studio werden moderne films voor leerlingen van het Dominicus ver-toond, zoals Bergman, Visconti. Schoolmis-sen behoorden tot het verleden. In het begin werden ze vervangen door ‘verantwoorde’ to-neelstukjes. De behoefte aan clubjes op school nam af. ZOW kwam los van school te staan, de zwemclub verdween. Clubjes werden nu bui-ten school gezocht.

Schoolleven nuTradities gingen meer verband houden met het schoolleven. Voor de leerlingen uit de bo-

venbouw kwamen bijvoorbeeld de jaarlijks terugkerende studiereizen naar Rome (Gym-nasium), Barcelona (Atheneum) en Praag (Havo). Dit zijn belangrijke gebeurtenissen waar leerlingen lang naar uitkijken. Dat geldt ook voor het fantastische kerstgala en voor de activiteiten (Sinterklaas en kerstlunch) die er in de maand december plaatsvinden. Waar de leerlingen qua studie toe in staat zijn valt on-der meer te bewonderen op de avond van de profiel-werkstukken, die traditioneel in maart plaatsvindt.

Wat betreft de culturele tradities: de college fanfare en het xylofoon orkest bestaat niet meer. Daarvoor in de plaats is de Dominicus Xpressions-avond gekomen waarop leerlingen en docenten muzikale optredens verzorgen voor ouders, leerlingen en personeel. Andere tradities die de tand des tijds hebben door-staan, weliswaar in een iets andere vorm, zijn het Sinterklaasfeest, en de jaarlijkse sportda-gen.

Al met al is het Dominicus College een school die altijd gehecht heeft aan tradities en daarbij ook met haar tijd is meegegaan.

Tekst: Lex Plantaz, afdelingsleider bo-venbouw VWO Dominicus CollegeFoto's: Lex Plantaz

Wandeltochten en sporttoer-nooienIn sportief opzicht waren er ook mooie terug-kerende evenementen zoals de deelname aan de jaarlijkse wandeltochten. Voorafgegaan door hun eigen tambour-maître en onder be-geleiding van de schoolfanfare liepen er grote groepen leerlingen mee in de Rosamarsen en de Kalorama-wandeltochten. Daarnaast orga-niseerde het Dominicuscollege ook jaarlijkse sporttoernooien. De school had een eigen voetbalclub Zwart op Wit (ZOW) en kende ook een eigen tafeltennistoernooi. Een mooie winterse traditie was, om bij vriesweer een schaatsbaan te maken door de sportvelden on-der water te zetten en die te laten bevriezen zo-dat de leerlingen bij school konden schaatsen.

SpektakelIn culturele zin was het de toneelvoorstelling die ieder jaar door leerlingen en docenten werd gehouden een belangrijke gebeurtenis. Niet al-leen voor de school maar ook voor de bewo-ners uit Neerbosch en Hees. Zij kwamen graag op zondagmiddag naar de aula van de school om van dit spektakel te genieten.

KeerpuntVanaf 1968 begonnen er al op verschillende terreinen dingen te veranderen. In dat jaar be-gon de Mammoetwet. Het klooster sloot de

Een school die al 164 jaar bestaat heeft in haar lange bestaan natuurlijk veel tradities gekend. Veel van die tradities hingen samen met het katholiek geloof en het leven op het seminarie. Zeker in de periode dat de school nog deel uitmaakte van het klooster. Bij veel van die tradities werden ook de dorpen Neerbosch en Hees betrokken. Een belangrijke terugkerende traditie was bijvoorbeeld de jaarlijkse sacramentsprocessie. Deze processie was een belangrijke dorpsfestiviteit. Leerlingen van het college liepen in deze plechtige stoet mee. Onderweg stopte men bij drie rustaltaren die stonden bij het bosje van de baron, het Sint Jozefklooster en de kerk aan de Dennenstraat.

Van oude en nieuwe tradities op het Dominicus College

Page 12: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

Alle therapeuten zijn big geregistreerd en opgenomen in het centraal kwaliteitsregister voor fysiotherapeuten

Wij hebben onder meer de volgende specialisaties:•Algemene fysiotherapie•Manuele therapie•Fysiotherapie bij psychosomatische klachten•Fysiotherapie bij ouderen•Oedeemfysiotherapie•Individuele trainingsprogramma’s•Veilig wonen activiteiten (valpreventie)

Locatie LindenholtMedisch Centrum Onder de LindeSt. Agnetenweg 75024-3780991

Fysiotherapie in Neerbosch-Oost

Fysiotherapie Lindenholt Ruikes & de Muijnk

[email protected]

Locatie Neerbosch-OostWoonzorgcentrum de HoninghoeveFanfarestraat 77024-3780991 of 024-3711443

In onze dependance in de Honinghoeve behandelen we alle bewoners uit de wijk Neerbosch-Oost. Kom gerust langs of neem contact op!

12

Typisch NeerboschIk vraag wat nou typisch Neerbosch-Oost is. Els denkt even na. “Het heeft hier iets dorps. Mensen blijven generaties hier wonen. Ik-zelf ben hier opgegroeid, mijn zoon woont ook hier,” zegt Els. Jos beaamt het dorpse karakter. “Hier heerst een dorpsgevoel met mensen die elkaar kennen. Er is veel te doen, veel activiteiten. Dat weet niet iedereen. Neerbosch-Oost komt vaak negatief in de media, maar het is hier prachtig en bedrij-vig.”

Els nodigt voorbijgangers in De Notenhout uit voor koffie. Het terras is gezellig vol. “Over het algemeen zijn het wel de Neder-landse mensen die komen voor koffie. Men-sen van andere achtergronden lijken minder geïnteresseerd. Maar… ik blijf uitnodigen,” zegt Els. Dit doet Jos de Haas denken aan een spreuk van Loesje [van de posters, RJ] – ‘Wanneer stoppen we met integreren en beginnen we met samenleven?’ Jos: “Dat is uitermate van toepassing op Neerbosch-Oost. Er is veel te doen, vanuit verschillende achtergronden en culturen. Dit is een van de vele voorbeelden, hier in De Notenhout. Dat zijn de mooie verhalen.”

Het Ontmoet-terras is elke laatste zaterdag van de maand én met feestdagen, van 9 tot 14 uur in Winkelcentrum de Notenhout. Ook weer een stukje Neerbosche cultuur en tra-ditie.

Tekst en foto’s: Rob Janssen

“Wil je een kopje koffie?” Net na tien op zaterdagochtend is het Ontmoet-terras in Winkelcentrum de Notenhout bezet door drie gasten. Wijkbewoners die tijdens het boodschappen doen even neerstrijken te-genover Jos de Haas Mode, bij het Ont-moet-terras. Els, Anke en Peter zijn het vaste team. Els: “Jos hoort er ook bij. Hij maakt dit mede mogelijk.”

Ontmoet-terrasEls is een echte Neerbossche. Ze woont al lang in de wijk. Ze is al jaren lid van Sjano, zit in het bestuur van de senioren tafeltennisvereni-ging en is penningmeester van Viva Symfonica en Linedance-club De Schalmei. “Als je een-maal iets doet, dan doe je er vanzelf wat bij,” vertelt Els. Zo ook het Ontmoet-terras. “Sinds maart 2018 staan we elke laatste zaterdag van de maand, vanaf negen uur hier. Ook bij spe-ciale dagen en activiteiten, zoals Pasen of met Moederdag, hebben we hier Ontmoet-terras.”Jos de Haas sluit aan en het terras loopt vol. Vijf van de zes tafeltjes zijn bezet. Jos: “Als winkeliersvereniging maken we dit mogelijk. Het is een goed initiatief, we blijven dit doen. We doen dit nu al een, dit terras is ook al bijna een traditie.”

Ontmoet elkaar op het Ontmoet-terras

Ons eitjeZondags een eitje bij het ontbijtje is bijna niet meer weg te denken. In Nederland eten we ontzettend veel eieren gegeten. Het ei is een tijd uit de gratie geweest in verband met de zogenaamde grote hoeveelheid cholesterol die het zou bevatten. Maar, zoals dat gaat met voortschrijdende inzichten is dat van de baan en is het eitje zelfs heel gezond. Je mag er rus-tig drie per week hebben. Ze zitten vol vitami-nes, mineralen en eiwit.

SymboliekVan oudsher is het ei een symbool van vrucht-baarheid, schepping en wedergeboorte. Zo ge-loofden de oude Egyptenaren dat de zon ont-staan was uit een ei. In andere oude religies dacht men dat de aarde uit een ei kwam.

Het Paasfeest wordt vaak gevierd met al dan niet geverfde eieren. Het ei staat symbool voor nieuw leven: lente, en wederopstanding. Dat laatste zou voor christenen kunnen refereren aan Jezus die opstaat uit de dood.

Oorsprong van het paaseiPasen is van origine een heidens feest; het feest van het voorjaar. Ook wel feest van de lente, een nieuw begin. Het verstoppen van de eieren stamt uit de Germaanse traditie om eieren, als symbool van vruchtbaarheid, in akkers te begraven zodat deze akkers op hun beurt vruchtbaar zouden worden. Toen het christendom zich vervolgens in de loop der eeuwen over Europa verspreidde, raakte het Pasen ook vermengd met een aantal heidense lentefeesten. De christelijke kerk zou aan dit voorjaarsfeest een geheel eigen draai gegeven

Fabels en feitjes over eitjes

Page 13: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 13

De Fanfarestraat, de Rapsodiestraat, de Gitaarstraat, de Serenadestraat en de Aubadestraat. Zomaar een greep uit de straatnamen van Neerbosch-Oost, de mu-ziekwijk van Nijmegen. Een mooie wijk, met mooie en actieve mensen in een fijne en diverse wijk. Je zou zeggen: daar zit muziek in.

Zeker weten: koren en drumbands maken regelmatig hun opwachting op wijkevene-menten zoals Viva Symfonica. Daar kan ook nog wel een heus popfestival bij, denken drie initiatiefnemers uit Neerbosch-Oost. Zo was het idee NBO Rockt! – een heus een-daags festival in en rond de Schalmei – snel geboren.

Wouter Groot Koerkamp en Dave Relou wonen tegenover elkaar in de Lierstraat.

hebben. Hiermee is van een heidens feest een christelijk feest gemaakt.

Ook het gebruik van paaseieren werd een christelijke traditie: tijdens de vastenperiode, later door de kerk ingevoerd, mocht men, on-der andere, geen eieren eten tussen Aswoens-dag en Pasen. Deze mochten pas met Pasen opgegeten worden. De kippen gingen onder-tussen natuurlijk gewoon door met leggen, die hadden geen boodschap dit vasten. Het uitein-delijke resultaat was dan dat er met Pasen een enorme hoeveelheid eieren ter beschikking waren. Daardoor is eigenlijk het eten van ge-kookte eieren met Pasen een traditie gewor-den. De oudere eieren, te oud om nog te eten, werden versierd.

In Polen worden de paaseieren gezegend op Stille Zaterdag. Andere theorieën geloven dat het paasei staat voor de steen van het graf van Jozef, ‘vader’ van Jezus. Het (paas)ei als sym-bool is dus in meerdere theorieën terug te vin-den met elk zijn eigen betekenis.

IngenieusEen ei zit ook nog eens heel mooi in elkaar. Het bevat een harde schil om de inhoud te beschermen. Daaronder zit een vliesje dat de bacteriën buiten de deur moet houden en erin zit een dooier én een luchtkamer. Alles aanwe-zig voor het groeiproces van kiem tot kuiken in het bevruchte ei.

Tekst en foto's: Marij de Vos

Fabels en feitjes over eitjes

Woon je in Neerbosch-Oost en maak je rock, rap,

elektro of pop? Meld je aan voor het festival NBO Rockt!

op zaterdag 15 juni 2019, via [email protected]!

Verderop in de wijk woont Rob Janssen. Alle drie jonge vaders én muziekliefhebbers. Wou-ter: “We kwamen erachter dat we alle drie van livemuziek houden, in bands speelden of bij bands betrokken waren. Dan ga je het al snel hebben over bandjesavonden en dat dit ook in onze wijk kan. We zijn benieuwd naar het ta-lent in de wijk!”

Het past bij Neerbosch, niet alleen omdat het de muziekwijk is wat betreft straatnamen. Veel mensen kennen elkaar, zetten zich in voor de wijk, buurt of straat. “Neerbosch is wat dat betreft wel een dorp binnen Nijmegen,” merkt Dave op. “Wat een dorp ook heeft is een kroeg en iets waar jaarlijks mensen naar toe gaan om naar muziek te luisteren. Welk dorp heeft tegenwoordig geen festival? Dat kan ook hier in Neerbosch. Het uitgangspunt is popmuziek: rock, rap, elektro, pop.”

Wouter, Dave en Rob zien een eendaags fes-tival als een van de vele manieren om te laten zien wat voor muziektalent aanwezig is. Rob: “We organiseren een festival waarbij Neerbos-schenaren die in een band of act spelen op kun-nen treden in de eigen wijk. In de Schalmei zijn alle faciliteiten aanwezig. We hebben een datum – zaterdag 15 juni – en we zijn bezig met de financiering. Nu nog de acts en vrijwil-ligers. Vandaar deze oproep.”

Zet in je mail de naam van je act, een foto en een korte beschrijving en voeg een muziekfile of een linkje naar een opname aan de mail toe. De deadline voor het aanmelden is vrijdag 19 april (Goede Vrijdag). Op 1 mei wil de organi-satie de line up bekend maken.

Oh ja, wil je meer weten of mee helpen? Mail dan ook naar [email protected]

Tekst: Wouter, Dave en Rob van NBO rockt!Foto’s: Hans de Groot

Het eigen popfestival van Neerbosch-Oost

BANDS EN ACTS GEZOCHT!

In de muziekwijk Neerbosch-Oost organiseren we op zaterdag 15 juni a.s. een popfestival. Voor dit festival zoeken we bands en acts in het brede genre rock, rap, elek-tro en pop.

Speel je of maak je deel uit van een band of act in dit genre én woon jij of een van je bandleden in Neerbosch-Oost? Meld je dan aan via [email protected]

Stuur een mail waarin je je voor-stelt, met een foto en een demo of link naar de eigen muziek naar [email protected].

Vanaf 1 mei 2019 maken we de programmering voor NBO rockt! compleet. Zorg dat je aanmelding tijdig binnen is!

MEEDENKEN EN MEEHELPEN?

Heb je ideeën? Wil je meedenken over geluidstechniek of promo-tie? Of op zaterdag 15 juni ach-ter de bar staan? Wij verwelko-men iedereen die wil meedenken en meehelpen! Meld je aan op [email protected]

Zaterdag 15 juni 2019 in en rondDe Schalmei

Page 14: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 201914

Kunnen we bij dieren ook van cultuur spre-ken? Daar zijn boeken vol over geschreven en niet iedereen is het met elkaar eens. Men is het er wel over eens dat we nog heel veel niet weten over de dieren om ons heen. En des te meer we te weten komen hoe meer overeenkomsten we vinden met ons mensen. Hoe zit dat dan?

Dieren en hun cultuurWanneer we cultuur omschrijven als sociaal leergedrag, zie je dat veelvuldig terug in het dierenrijk. Ouders leren hun jongen waar ze het beste eten kunnen vinden. In een uitge-strekt bos zal dat anders zijn dan in een ste-delijke omgeving. In deze laatste is het vele rondslingerende zwerfafval, open en toegan-kelijke vuilnisbakken en (te veel) brood voor de ‘eendjes’, vaak een feest voor de vele an-dere dieren die in de stad leven, zoals ratten, muizen, vossen en allerlei vogels. Deze dieren zijn gewend geraakt aan de stadse manier van leven. Zo zien we in de film ‘De wilde stad’ - die zich in Amsterdam afspeelt - dat de blauwe reiger exact weet wanneer de marktkooplui hun koopwaar weer gaan inpakken en al posi-tie nemen op vaste plekken ‘om aan te vallen’ en een visje te scoren.

Van een cultuur valt ook te spreken over het goed georganiseerde leven van bijen en mie-renkolonies. Zo heeft iedere mier in de mie-

renmaatschappij zijn eigen taak. Samenwer-king staat dan ook hoog in het vaandel onder de mieren. In de mierenmaatschappij heb je globaal drie soorten mierenfuncties: verple-gers, voedselverzamelaars en opruimers. En ze doen hun taak zonder een managementteam. Een nieuwtje - zoals een geurige voedselbron - dat als experiment aan bepaalde mieren door-gegeven werd, was over het algemeen binnen een uur bij 89% van de mierenmaatschappij bekend. Een team mieren werkt namelijk als één geheel. En bovenal: ieder teamlid dient het gemeenschappelijke doel en ze werken alle-maal samen en leren uit wat ze doen. Niet voor niets wordt de mierenmaatschappij wel eens als voorbeeld voor managementmodellen ge-bruikt. Juist omdat mieren elkaar voortdurend en in ‘real time’ informeren, in plaats van al-leen via digitale netwerken te communiceren.

Dieren in onze cultuurDieren vind je ook veelvuldig terug in onze hedendaagse cultuur, vaak verstopt in allerlei symbolen. Zoals in het wapen van Nijmegen: daarin staat een dubbelkoppige adelaar afge-beeld. De adelaar is een ‘keizerlijke’ verwij-zing. In het wapen van Den Haag staat juist een ooievaar centraal. De ooievaar staat be-kend als een gelukbrengende vogel. De exacte reden van de ooievaar is niet bekend, maar in de Middeleeuwen was het traditie om een mas-cotte in je stadswapen te verwerken. Een leuk

weetje is dat er vroeger veel ooievaars in Den Haag voorkwamen en er veel ooievaarsnesten waren bij het Binnenhof. Ze werden met veel respect verzorgd en gevoed. Er waren zelfs speciale oppassers voor de ooievaars!

Dieren en religieDieren staan op verschillende manieren cen-traal in de verschillende religies die de wereld rijk is. Als voorbeeld worden in het Christen-dom dieren vaak afgebeeld als metgezel van bepaalde heiligen en als onderdeel van een Bijbels verhaal. Denk bijvoorbeeld aan het verhaal over de Ark van Noach. De symboliek voor ieder dier staat ook weer uitvoerig be-schreven. Zo verwijst een duif naar de heilige geest en staat een leeuw voor kracht en moed. In het Hindoeïsme, waar vele verschillende go-den aanbeden worden, wordt elke hindoegod geassocieerd met een dier dat zijn rijtuig is. Zo rijdt de god Shiva op een grote stier en wordt vaak afgebeeld met een tijgervel en een slang om zijn nek. En Ganesha, god voor wijsheid en succes, berijdt zijn rat en heeft het hoofd van een olifant. Kortom, vanuit verschillende religies wordt er op een verschillende manier tegen dieren aangekeken. Belangrijk daarbij is dat er in de ene religie meer rekening wordt gehouden met de belangen van dieren dan in de andere.

Tekst: Susan Boonman-BersonFoto’s: divers, internet

Cultuur en religie rondom dieren

Page 15: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

17.30 / 18.3019.00 / 20.0020.15 / 21.45 17.30 / 18.3019.00 / 20.0020.15 / 21.45 09.15 / 10.1516.00 / 17.0017.30 / 18.3019.00 / 20.00 17.30 / 18.3019.00 / 20.0020.15 / 21.45 09.15 / 10.1516.00 / 17.0019.00 / 20.0020.15 / 21.45

10.00 / 11.00

Maandag Dinsdag Woensdag

Donderdag Vrijdag

Zaterdag

Kickbox training jeugd Bokszak training Grapling Kickbox training jeugdKickbox training MMA Bokszak training vrouwenKickbox training kabouters Kickbox training jeugdBokszak training Kickbox training jeugdKickbox training MMA Bokszak training vrouwenKickbox training kabouters Bokszak training MMA sparren

Kickbox training

www.ubedasports.nlEerste oude heselaan 260 t.o. Vissers

0618 052 040

Óók voor privé- en groepstrainingen Voor meer info bel 0618 052 040

drankenspeciaalzaakdrankenspeciaalzaak

Molenweg 1046542 PZ Nijmegen

024 377 11 00

Molukkenstraat 216524 NA Nijmegen024 324 92 37

Geldig tot en met 30 april

DujardinVieux1 ltr.van € 13,49

voor

€ 11,99

Label 5Blended Scotch Whisky1 ltr. van € 20,99

voor € 16,99

BombayDry Gin0,7 ltr. van € 17,49

voor € 15,99

Mede mogelijk gemaakt door de nieuwe wijkraad

van Neerbosch-Oost!

eat-meet-greet

Donderdag 18 april as in De Schalmei. U komt toch ook?

U kunt op elk tijdstip aanschuiven en meedoen.

17.00 UUR BAK JE PUNT

18.00 UUR EAT EEN PUNT

19.00 UUR NIEUWSFLITS/DE WIJKRAAD PRESENTEERT

19.30 UUR MEET & GREET/INFORMEEL SAMENZIJN

20.30 UUR EINDE

Aansluitend is er informatiebijeenkomst in zaal 4 over de

nieuw-bouwplannen van 't Octaaf voor ouders en

omwonenden. Ook hier bent u van harte welkom!

PIZZA

PARTICIPATIE

PARTY PART 4

Neij West - april 2019 15

Page 16: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 201916

DodenherdenkingOp vrijdag 4 mei herdenkt Nederland en dus ook Nijme-gen zijn oorlogsdoden. Ieder jaar worden er tijdens een aantal activiteiten de slachtoffers van oorlogshandelin-gen, terreur of internationale vredesmissies herdacht.

Om 20.00 uur, is er twee minu-ten stilte i.v.m. de dodenherden-king en wordt gevolgd door het Wilhelmus. Aansluitend spreekt burgemeester Bruls, waarna de ceremonie wordt afgesloten met een kranslegging. Dit jaar is er op De Oversteek een speciale Sunset March.

Nationale Dodenherdenking is elk jaar op 4 mei.

Koningsdag

Nederland viert op Koningsdag de verjaardag van Ko-ning Willem Alexander. Er zijn dan in het hele land feesten en evenementen. Deze worden bijvoorbeeld georganiseerd door de plaatselijke Oranjeverenigin-gen. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima bezoeken, samen met andere leden van het Koninklijk Huis, de festiviteiten in één plaats, waardoor er meer aandacht is voor inhoudelijke zaken.

Dit jaar vieren zij het in Amersfoort. Dit is rechtstreeks op de televisie te zien. Op deze dag, die een wettelijke vrije dag is, worden er door het hele land festiviteiten georganiseerd, zoals de Konings nacht, die aan de dag voorafgaat.

VrijmarktenIn veel steden worden vrijmarkten gehouden, d.w.z. dat iedereen, van jong tot oud, op straat oude spullen mag verkopen. Burgers hebben dan geen vergunning nodig om op straat te venten. ‘Oranjeverenigingen’ organise-ren openbare feestelijkheden zoals optochten, aubades en kinderspelen.

OorsprongVan oorsprong is Koningsdag de geboortedag (30 april 1909) van Juliana, koningin van 1948 tot 1980. Toen heette Koningsdag natuurlijk Koninginnedag. Ook Beatrix, koningin van 1980 tot 2013, vierde Koninginnedag op 30 april. Sinds 2014 wordt Koningsdag gevierd op 27 april, de verjaardag van koning Willem-Alexander (1967).

Geniet ‘met elkaar’ op deze blijde dag.

Koningsdag is elk jaar op 27 april.

PalmzondagOp deze dag wordt de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem herdacht. De vele pelgrims, die vanwege het joodse feest in de stad waren, verwelkomden hem met palmtakken. Volgens de evangeliën wist Jezus op dit moment al dat lijden en dood hem wachtten. Dit is het begin van de Goede week. De benaming ‘Goede Week’ verwijst naar het gegeven dat de dood dankzij Jezus definitief overwonnen is.

Palmpaas-processieAl in de Middeleeuwen kenden veel steden palmpaas-processies, waarin Jezus’ intocht in Jeruzalem werd na-gebootst. Optochten van kinderen met in hun hand een palmpaas-stok, zijn hier een overblijfsel van.

PalmtakjesOp Palmzondag worden de palmtakjes gewijd en uitge-deeld. Deze herinnert aan het gejuich, waarmee men Je-zus bij zijn intocht ontving. Geschikte plaatsen in huis om de palmtakjes op te hangen zijn: achter het kruisbeeld of boven een deur.

Palmpaas stokIn onze kerken wordt er door de kinderen hun palmpaas-stok nog gemaakt. Dit zijn houten kruisen, die versierd zijn met een broodhaantje, groene takjes, een ei en slingers van zaden en gedroogd fruit (als teken van nieuw leven). Deze worden gezegend en na de Palmpaasviering door de kinderen naar zieken en bejaarden gebracht.

Dit jaar is Palmzondag op zondag 14 april.

1 april1 april is een traditie waarbij mensen elkaar voor de gek proberen te houden.

OorsprongDe geschiedenis gaat terug tot het begin van de 16e eeuw. Waar de traditie vermoedelijk vandaan komt is het Romeinse festival van Hilaria, het Holi festival in India en het Middeleeuwse narrenfeest.

In Nederland denkt men nog vaak dat de grappenmakerij begonnen is met de inname van Den Briel door de water-geuzen op 1 april 1572. De geuzen veroverden de vesting tijdens de 80-jarige Oorlog op de Spanjaarden onder de hertog van Alva. Het gezegde is dan: op 1 april verloor Alva zijn bril – Den Briel.

1 april anno nuHet is de dag dat collega´s, vrienden, familie en zelfs websites je in de maling proberen te nemen. Op 1 april weet je nooit wat er gezegd en of geschreven wordt en of dit wel waar is. Het kan leuk zijn maar ook frustrerend. Het is een hele kunst om een geloofwaardige grap te be-denken en om achteraf te kunnen roepen: “1 april, kikker in je bil!” De toevoeging ‘kikker’ komt waarschijnlijk van de naam van ons ‘kikkerlandje’

Pasen

Het Christendom is mede gebaseerd op het leven en lijden én de opstanding uit de dood van Jezus Chris-tus. Pasen is de belangrijkste Christelijke feestdag. Men viert de opstanding van Jezus uit de dood nadat hij op Goede Vrijdag gestorven is. Bij katholieken is Pasen ook het eind van de vastenperiode die begon met carnaval.

Christenen herdenken met Pasen de herrijzenis van Jezus uit het graf, op de derde dag na zijn kruisiging. Pasen is niet elk jaar op dezelfde (zon)dag, maar op de eerste zondag die volgt op de volle maan na het begin van de lente.

Pasen is ook een lentefeest. Na de koude winter waarin alle voedsel van het vorige jaar is opgegeten gaat de natuur opnieuw beginnen. Dieren krijgen jongen, bo-men en bloemen gaan bloeien, kuikens komen uit hun ei. Het ei is een symbool van nieuw leven. Overal in de winkels zie je lentekuikentjes en paaseieren, ech-te, van papier of van chocola. De mensen lopen er ook op z’n Paasbest bij in hun frisse nieuwe kleren.

Pasen is dit jaar op zondag 22 en maandag 23 april

The PassionIs een muzikaal-Bijbels evenement over het lijden en sterven van Jezus Christus, dat sinds 2011 jaarlijks op Witte Donderdag wordt gehouden, telkens in een andere stad. Het evenement wordt ook rechtstreeks op televisie en radio uitgezonden om 20.30 uur.

Het eeuwenoude Paasverhaal beleven we dit jaar vanuit Dordrecht. Het verhaal gaat dit jaar over eenzaamheid en aan je lot overgelaten worden. Jezus heeft die eenzaam-heid als geen ander gevoeld. Zijn dood en opstanding laten zien dat er perspectief is op een leven in verbinding met God en de mensen om je heen. Het is een verhaal van Liefde, van lijden, van opoffering, van verlies, van redding, van vergeving, van hoop en opnieuw beginnen.

Witte Donderdag en The Passion is dit jaar op donder-dag 18 april.

De Goede WeekWitte Donderdag, is de dag waarop Jezus zijn laatste maaltijd gebruikt met zijn vrienden. Goede Vrijdag, waarin Jezus kruisiging centraal staat en Jezus is gestorven. In veel kerken wordt in de nacht van Goede vrijdag op Stille Zaterdag een wake gehouden. De zaterdag wordt Stille Zaterdag genoemd, omdat Jezus in het graf ligt.

Goede Vrijdag is dit jaar op vrijdag 19 april.

F e e s t d a g e n k a l e n d e r

Page 17: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 17

VaderdagVaderdag is een feestdag waarop we de vaders eren. Vaderdag wordt gevierd op de derde zondag van juni. In het begin sloeg Vaderdag niet zo aan. Maar tegen-woordig dragen heel wat vaders hun steentje bij in het gezin. Er zijn zelfs mannen die het hele huishouden runnen.

Viering in het gezinDe vader krijgt op Vaderdag vaak een ontbijt op bed en daarnaast ook cadeautjes. Veel basisscholen laten kinde-ren cadeautjes maken die ze dan op Vaderdag aan hun vader kunnen geven. Ook Vaderdag is erg commercieel geworden. Vooral elektronica winkels hebben speciale Vaderdag aanbiedingen.

Vaderdag is dit jaar op 16 juni

HemelvaartsdagOp donderdag, de veertigste dag na Pasen, vieren christenen de Hemelvaart van Jezus Christus. Zoals er veertig dagen zitten tussen Aswoensdag en Pasen, zo zitten er ook veertig dagen tussen Jezus’ herrijzenis met Pasen en Hemelvaartsdag, toen Hij zich, volgens de Bijbel, voor het laatst aan zijn volgelingen toonde. In religieuze kringen wordt dit met een kerkdienst ge-vierd.

Hemelvaren en DauwtrappenDauwtrappen wordt ook wel in verband gebracht met de processie die vroeger op Hemelvaartsmorgen plaatsvond. Deze herinnerde aan de tocht van Jezus naar de Olijfberg.

PinksterenEinde van de paastijdMet Pinksteren wordt de paastijd afgesloten. Wat be-gon met de paasnacht, eindigt op pinksterdag. In de christelijke kerken wordt herdacht dat de Heilige Geest neerdaalde over de apostelen in de vorm van vurige tongen. Met Pinksteren wordt er een nieuwe weg ingeslagen en staat alles in het teken van de Heilige Geest. De apostelen spraken er vanuit hun hart en werden door iedereen en in alle talen ver-staan.

Dit is het begin van de Christelijke Kerk.Gebruiken rond Pinksteren: de duif Vroegere generaties beeldden de uitstorting van de Heilige Geest bijvoorbeeld in de kerk uit door het neerlaten van een duif. Zodoende is de duif al lang hét beeld bij uitstek om de Heilige Geest weer te geven, als teken van vrede, hoop en toekomst. Een gelukkige toekomst voor iedereen en een boodschap van nieuw leven.

PinksterfeestenVeel gebruiken zijn verdwenen, andere zijn onder voort-durende verandering blijven bestaan, of zijn weer in ere hersteld en hebben nieuwe vormen gekregen, zoals de vele kunstmarkten en kermissen. Daarnaast zijn er ook steeds nieuwe evenementen bij gekomen zoals de pop-concerten als Pinkpop. Inspiratie, creativiteit, intuïtie, toe-gewijd en enthousiasme zijn vormen van begeesterd zijn.

Pinksteren is dit jaar op zondag 9 en maandag 10 juni.

Ramadan 2019Ramadan is de Arabische benaming van de 9de maand van de islamitische maankalender. Dit is de maand waarin de islamitische vastenmaand valt. Een maand van inkeer en bezinning.

MoederdagMoederdag wordt sinds 1925 gevierd. Moederdag is altijd op de tweede zondag van mei.

OorsprongDe moeders die het hele jaar het gezinsleven draaiende hebben gehouden en de zorgtaken hebben vervuld wor-den op deze dag verwend door haar man en kinderen. Zij krijgt het door de kleine kinderen al lang van tevoren op school gemaakte cadeautje en verder een bloemetje of een ander geschenk. Op hun beurt gaan de ouders op bezoek bij hun moeders, eveneens met een kleine attentie. Het Leger des Heils heeft als een van de eerste Moederdag in Nederland gepropageerd.

EmancipatieIn de jaren zeventig en tachtig ontmoette Moederdag toe-nemende kritiek van vrouwen die zich bewust werden van hun wensen tot emancipatie en ontplooiing. Zij bestreden het feest met leuzen als: ‘wij laten ons niet met een taart in het riet sturen’ en betitelden Moederdag als een ‘zoet-houdertje voor het hele jaar’.

Hoe is het nu?Deze geluiden zijn inmiddels wat verzacht. Al staan de moeders op Moederdag centraal, het feest is tegenwoor-dig misschien vooral een feestdag voor jonge kinderen waarop ze zelfstandig, en dus spannend, in huis bezig mogen zijn. De laatste jaren wordt Moederdag evenwel in toenemende mate verdrongen door Valentijnsdag als gelegenheid om gevoelens van dankbaarheid en gene-genheid te uiten.

Dit jaar is Moederdag op zondag 12 mei.

BevrijdingsdagDeze dag wordt ook wel de ‘Dag van de Vrijheid’ ge-noemd. Herdenking van de capitulatie van de Duitse troepen op 5 mei 1945. Op 8 mei wordt de rest van Europa bevrijd. In Azië ging de Tweede Wereldoorlog nog door tot 15 augustus.

Op 5 mei 1945 bespraken de Canadese generaal Charles Foulkes en de Duitse opperbevelhebber Johannes Blas-kowitz in het bijzijn van Prins Bernhard, commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten, in Hotel De Wereld in Wageningen de capitulatie van de Duitse troepen in Ne-derland.

Na de bevrijding in 1945 werd bepaald dat Bevrijdingsdag om de vijf jaren gevierd zou worden. Pas in 1990 werd de datum van 5 mei uitgeroepen tot een nationale feest-dag, waarop jaarlijks de bevrijding van het Nederlandse Koninkrijk in 1945 van de Duitse en Japanse bezetting wordt herdacht en gevierd. Eens in de vijf jaar is dit een nationale feestdag, dus volgend jaar weer.

Bevrijdingsdag is elk jaar op 5 mei.

Waarom vasten de Moslims?De moslims vasten – naar het voorbeeld van de profeet Mo-hamed – van Fajr (de dageraad ruim voor zonsopgang) tot Ma-greb (zonsondergang). Het vas-ten is één van de vijf zuilen van de Islam.Zieken, zwangeren, kinderen, reizigers en anderen waar het vasten een bedreiging vormt voor hun gezondheid zijn niet verplicht om te vasten. Naast het overdag niet eten en drinken, is het van belang dat je niet slecht spreekt of doet naar anderen. Tijdens de Ramadan schenkt men extra aandacht aan verdraagzaamheid, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid.

De afgelopen twee jaar is er tijdens de Ramadan een Iftar (avondmaaltijd) georganiseerd in onze wijk. Een mogelijkheid om vastende en niet- vastende wijk-bewoners samen te brengen. Het einde van de vastenperiode wordt gevierd met een driedaags feest: Eid el Fitr, beter bekend onder de naam Suikerfeest.

Dit jaar begint de Ramadan rond 5 mei 2019 en duurt 29/30 dagen, afhankelijk van de maanstand.

Suikerfeest 2019Als de vastenmaand eindigt, dan wordt dit gevierd met een driedaags feest. Eid el Fitr betekent ‘het feest van het breken van het vasten’. Op de laatste dag van de Ramadan gaan de meesten naar de moskee voor het uitspreken van het feestgebed. Daarna begroet ieder-een elkaar met de groet ‘Eid Mubarak’: een gezegend feest.

Men bezoekt vrienden en familie om elkaar een gezegend feest te wensen. Dit gaat vaak gepaard met allerlei lekkers en gezamen-lijke feestmaaltijden. De kinderen krijgen hun beste kleren aan en vaak krijgen ze cadeautjes van ouders of familieleden. De sfeer van saamhorigheid en naasten-liefde tijdens het Suikerfeest, zo-als de meesten bekend is, kun je vergelijken met een feest als Kerstmis.

Eid el Fitr, het Suikerfeest is dit jaar op 4 juni.

Pas later werd het de gewoonte om het als een plechtige ontmoeting met de natuur te zien en daarbij vooral te zwij-gen.Vroeger stonden veel mensen om drie uur ‘s nachts op om te gaan zingen of te wandelen en met hun blote voeten door het gras te lopen. Men dacht toen dat het een magische en geneeskrachtige werking zou hebben. In sommige delen van Nederland wordt dit ook wel he-melvaren genoemd. Tegenwoordig staan nog steeds veel mensen voor dag en dauw op, vroeg in de ochtend, om een uur of vijf, zes, om te gaan wandelen of fietsen, hier komt het woord dauwtrappen vandaan.

Hemelvaart is dit jaar op donderdag 30 mei.

Tekst: Leonie Hendriks en Hind KerroueFoto's: internet

F e e s t d a g e n k a l e n d e r

Page 18: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 201918

Extra Kerkagenda

Parochie H. Stefanus

Vieringen tijdens de Goede week en PasenLocatie: Antonius Abt kerk in Hees

• Witte Donderdag 18 april om 18.30 uur, Eucharistieviering met alle voorgan-gers, m.m.v. het gregoriaans koor

• Goede Vrijdag 19 april om 15.00 uur, de Kruisweg in de kapel van het Jozef-klooster.

• Paaszaterdag 20 april om 21.30 uur, Eu-charistieviering met alle voorgangers, m.m.v. het gemengd koor.

• Pasen 21 april om 10.00 uur, Eucharis-tieviering met Hans van Zonneveld en Berry Tijsse Klasen, m.m.v. het grego-riaans koor.

• Tweede Paasdag 22 april, geen viering• Geen viering op zaterdagavond 13 april

en 4 mei

Locatie: De Goede Herderkerk in Neer-bosch-Oost

• Witte Donderdag 18 april om 20.00 uur, Eucharistieviering met alle voorgan-gers, m.m.v. het koor Quintessens.

• Goede Vrijdagviering 19 april om 19.30 uur, met alle voorgangers, m.m.v. het gemengd koor.

• Paaszaterdag 20 april om 19.30 uur, Eu-charistieviering met alle voorgangers, m.m.v. het koor Quintessens.

• Pasen 21 april om 10.30 uur, Woord en Communieviering met Geert Ritmeijer en Patrick van Dievoet, m.m.v. het ge-mengd koor.

• Tweede Paasdag 22 april om 10.30 uur, Morgengebed met alle voorgangers.

• Geen viering op zaterdagavond 6 en 13 april en 11 mei.

Visualisatie interventies centrum van de wijk

VERBIND NEERBOSCH-OOST

In februari heeft een groep masterstudenten Planologie van de NijmegenSchool of Management van de Radboud Universiteit de wijk Neerbosch-Oost als levend laboratorium gezien. Complexe vraagstukken die moderne stadsplanning met zich meebrengt zijn in Neerbosch-Oost aanwezig. De studenten weten vanuit theorie hoe ze om moeten gaan met stenen en juridische dimensies in planning. In het levend laboratorium gaan ze aan de slag met de wijk. Daarvoor gingen ze de wijk in, praatten ze met een aantal bewoners en professionals en zetten ze hun kennis en kunde in om te komen tot voorstellen voor ruimte ordening. Het experiment in Neerbosch-Oost is mede mogelijk gemaakt door Royal HaskoningDHV.

In dit artikel staat drie uitwerkingen door groepen studenten: ruimtelijke ingrepen die zij voor Neer-bosch-Oost hebben bedacht. Studenten werkten in team aan het vertalen van de Toekomstagenda 2035 voor Neerbosch-Oost naar een geïntegreerde ruimtelijke ontwikkelingsstrategie voor de wijk. Deze ideeën zijn aan de begeleidend docent, Royal HaskoningDHV en een aantal sleutelspelers rond Neerbosch-Oost gepresenteerd. Deze drie uitwerkingen zijn als beste beoordeeld. Wij delen die graag met u.

Prof. Peter Ache, Radboud UniversiteitHans Büchi, Royal HaskoningDHV

Neerbosch-Oost als laboratorium

volgende ingrepen voor, verdeeld in drie catego-rieën:

DE BUITENVERBINDINGSluit Neerbosch-Oost aan op het fietsnetwerk van de stad en maak een doorgaande fietsverbind-ing d.m.v. fiets- en voetgangersbruggen over de Neerbosscheweg en het Maas-Waalkanaal, tun-nels en nieuwe fietspaden naar de Novio Tech Campus en nieuwe snelle fietsverbindingen langs wegen. Creëer twee veilige fietsassen door de wijk die levendigheid en economische kansen creëren.

DE BINNENVERBINDINGCreëer een aantrekkelijk en onderscheidend cen-trum in de wijk, dat juist door de diversiteit aan activiteiten een eenheid vormt. Een vernieuwd winkelcentrum, een aansluitend park en ruimte voor gemixte ontwikkeling om mogelijkheden te bieden aan lokale ondernemers. Maak een aantrekkelijke verbinding tussen de wijk en de vernieuwde Kanaalkade en verbeter de gehele samenhang in de wijk door groene gebieden aan-trekkelijker en functioneler te maken.

Wij zien in Neerbosch-Oost een wijk met een gunstige en centrale locatie in de stad, een wijk met veel groen, vlakbij een modern trein-station en de aanwezigheid van goede infra-structuur. Stuk voor stuk ingrediënten waar een stedelijk gebied van profiteert! Toch lijkt Neerbosch-Oost haar ingrediënten nog niet optimaal te benutten, terwijl de wijk vele ont-wikkelingsmogelijkheden biedt.

Ruimtelijk onderzoek toont aan dat er nog veel te winnen is op de verbinding van de wijk met de rest van de stad. De wijk wordt aan alle kanten om-sloten door grote autowegen, kanalen en spoor-wegen. Deze aanwezige infrastructuur vormt een harde grens en creëert een geïsoleerde wijk.

Wij geloven dat verbinding ontwikkeling mogelijk maakt: verbinding creëert ontmoeting en maakt een gebied levendig. De economie wordt gesti-muleerd en de opleving zorgt voor sterkere soci-ale samenhang. Iedereen moet het recht hebben op verbinding, om zich zo optimaal te kunnen ontwikkelen. Om dit te bereiken stellen we de

Page 19: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

Het haantje

op de kerktoren

19

Op protestantse kerken staat een haan op de klokkentoren, om de windrichting aan te geven. Waarom juist een haan? In het christelijk geloof heeft de haan vele betekenissen: een nieuwe dag een nieuw begin en de haan die driemaal kraait. De belangrijkste betekenis die hierachter zit is waakzaamheid!

De haan op de kerk is dus een christelijk symbool en staat alleen op protestantse ker-ken. Enkel op katholieke kerken van vóór de Reformatie is die soms nog te vinden. Hij zou staan voor waakzaamheid maar ook voor inkeer, vergeving en nieuw begin. Hij roept de mensen als het ware op te luisteren naar de boodschap van God. Hij is de eerste die de zon op ziet komen en kondigt met zijn gekraai de nieuwe dag aan. Hij kijkt altijd naar de toekomst, nooit naar het verleden.

Hij is ook het symbool voor trots en moed. Dat verwacht je eigenlijk niet, tenslotte waait het weerhaantje met alle winden mee, zoals meelopers dat doen. Nee, deze haan niet, hij staat fier met borst vooruit, opge-heven kop en voor niets en niemand bang!

Een andere maar zeer belangrijke referentie is die naar de apostel Petrus. Tot driemaal toe ontkende hij Jezus te kennen, daarop kraaide de haan drie keer, alsof hij begreep wat er op dat moment gebeurde: het verra-den van Jezus!

In de natuur waakt de haan over de hennen en kraait bij hij dreigend gevaar. Zo staat de haan op de kerktoren symbool voor het wa-ken over Gods kinderen.

Het zou misschien óók kunnen dat hij op de kerktoren staat omdat er anders geen kip naar binnen gaat.

Tekst en foto's: Marij de Vos

Als redactie van Neij West zijn we altijd blij met aandacht voor onze wijken. Daarom hebben we besloten drie ideeën van deze groep studenten te publiceren. Het zijn en blijven ideeën, totdat de gemeente Nijmegen mogelijk anders besluit.

INTEGRA

Hart voor Neerbosch-Oost

ten, de renovatie en uitbreiding van het centrale winkelcentrum, een nieuwe ingang voor fietsers aan de zuidkant van de wijk en de renovatie van de typerende maisonnette flats.

Voor dit voorstel willen we eerst met bewoners en betrokken bedrijven in gesprek over de aan-pak en de verdeling van maatregelen. Tijdens het proces zullen bewoners en bedrijven dus di-rect worden meegenomen en betrokken in de aanpak, om het proces in Neerbosch-Oost voor alle partijen zo zichtbaar mogelijk te houden.

Bedenkers: Max Büchner, Pol Jansen, Lars Meurs, Renata Nogueira Botelho, Maxim Reinders, David van Doesburg, Ferrie van Eersel.

Ons voorstel voor een toekomstbeeld voor Neerbosch-Oost is gericht op vier hoofdpun-ten: duurzaamheid, de gebouwde omgeving, mobiliteit en sociale cohesie.

Deze punten zijn gebaseerd op de ‘Toekomst Agenda 2035.’ We stellen voor het veiligheidsge-voel te verbeteren, de overlast te verminderen, de gebouwde omgeving te verbeteren en te streven naar meer participatie. Hoofddoel van ons voor-stel is om de leefbaarheid van deze Nijmeegse wijk te verbeteren en ervoor te zorgen dat er nog fijner en veiliger gewoond kan worden.

De prioriteiten voor de aanpak zullen zijn: meer gemeenschappelijke activiteiten en groen, meer ruimte en voorrang voor fietsers in groene stra-

plekje in de wijk, maar het wijkcentrum delen jullie toch echt allemaal samen. Wij vinden dat eenieder van jullie moet kunnen meebeslissen over wat daar mee gebeurt. Alvast wat sugges-ties: een parkje, een muziektent en/of een ge-meenschappelijke moestuin op het dak van de (vernieuwde) Schalmei.

Onze taak zit erop, maar in Neerbosch-Oost is er nog genoeg werk aan de winkel. Andere par-tijen zijn nu aan zet: gemeente, woningcorpo-raties, winkeleigenaren, maar zeker ook… jullie! Kom samen, eet een stukje ParticiPizza en maak er wat van!

Bedenkers: Sjane Marie van Urk, Devlin Oos-terwijk, Lucas van der Hoeven, Maria Joosse, Martijn Stuiver, Lola Holodiuk, Lieve Baaij-ens

Met veel plezier hebben we de afgelopen we-ken een mooie toekomst uitgestippeld voor Neerbosch-Oost. In Neij West mogen we de hoofdlijnen van ons rapport met jullie delen.

Allereerst willen we inzetten op duurzaam ver-voer via twee nieuwe fiets/wandelbruggen over de Neerbosscheweg en de Graafseweg. Daarnaast veranderen de Symfoniestraat, Albanystraat en Sonatestraat in fietsstraten. Fietsers krijgen voor-rang, auto’s zijn te gast. Lekker rustig, gezond en veilig!

Verder presenteren we een plan om de maison-nette-woningen aan de Otto C. Huismanstraat duurzaam te laten renoveren door de woningcor-poratie. Hopelijk wordt hier iets mee gedaan! In het hart van de wijk zijn jullie aan zet, wat ons betreft. Iedereen heeft namelijk zijn/haar eigen

DE TOEKOMSTVERBINDINGMaak de wijk Future Proof. Vernieuw de bebou-wing in bepaalde gebieden van de wijk, zoals de maisonnettes. Creëer flexibele bebouwing ge-schikt voor wonen en werken, om optimaal ge-bruik te maken van economische impulsen en veranderende woonwensen. Zet vol in op duur-zaamheid doormiddel van energie transitie ge-baseerd op lokale energie, nieuwe netwerken en vernieuwde riolering.

Deze ingrepen zorgen voor een levendige wijk die

klaar is voor de toekomst en in volle verbinding staat met de rest van de stad. Behoud van het lokale dorpse karakter, en tegelijkertijd meer le-vendigheid door een vernieuwd centrum, kan-sen voor lokale ondernemers en een toegeno-men doorstroom van fietsers door de wijk. Op deze manier kan Neerbosch-Oost zich optimaal ontwikkelen!

Bedenkers: Boris Duijst, Petra Ibrahim, Bjorn Madsen, Lotte Nieuwschepen, Marieke Van Persie & Emre Tarakçioğlu

Page 20: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Wijkagenda

Jongerencentrum The Juke-boxBazuinstraat 1 - Ingang aan de RapsodiestraatLeiding Tandem: Mustafa EcharguiMaandag: 14:30 - 17:00 Jongeren leeftijd 9 tot en met 15Dinsdag: 14:30 - 17:00 Jongeren leeftijd 9 tot en met 15Woensdag: 15:30 - 17:00 meidenclub (Basisschool leeftijd groep 7 en 8)17:00 - 18:00 Huiswerkbegeleiding: ALLEEN MEIDEN (middelbare school leeftijd uit NBO)Donderdag:14:30 - 17:00, voor jongeren leeftijd 9 tot en met 1517:30 - 19:30 meidenclub (middelbare school leeftijd)Vrijdag:Elke 1e VRIJDAG van de maand hebben we ook spe-cifieke activiteiten voor de kinderen van Het Octaaf in The Juke-box, het gaat hierbij om de groepen 7 en 8. We beginnen dan meteen aansluitend op het continurooster van de basisschool, van 14:30 uur tot 16:00 uur.

PiramideJongerencentrum, Daniëlsplein 1Leiding Tandem: Mustafa Echargui(024) 378 98 94 of 06 – 575 438 04Maandag15.00 – 17.00 inloop 14 - 18 jaar DinsdagGeen activiteitenWoensdag14.00 - 16.00 Inloop 9 - 14 jaar17.30 - 19.30 Inloop 14 - 18 jaar19.45 - 21.30 Djouba Djembe (1x per 14 dagen)18.30 – 20.00 Huiswerkbegeleiding Futsal ChabbabDonderdag15.00 - 17.00 Meidenclub 10 - 16 jaar18.30 – 20.00 Pool club (groepje met een rugzak/beperking)Vrijdag15.00-17.00 inloop 9-14 jaarVrijdag - training OC Huisman16.30 - 17.45 Futsal Chabbab 9 - 12 jaar 17.45 - 18.45 Futsal Chabbab 13 - 16 jaar Futsal Chabbab o.l.v. Said Achouitar: 06 - 163 577 33

Quick 1888 - O.C.Huisman hal en sportpark De DennenDennenstraat 25Badminton elke maandag - alle leeftijden vanaf 19.00 - 22.30 uurBowls woensdag 12.30 - 15.00 uur vrijdag 10.00 - 12.30 uurSenioren, sport en spel, hartezorgdonderdag 20.15 - 21.15 uurSenioren sport en spel, Badminton,woensdag 15.00 - 16.00vrijdag 16.00 - 17.00 uur zie ook: www.quick1888.nl

Neij West - april 2019

Een aantal bewoners in de buurt Jerusalem kan zich niet vinden in de sloop van hun huurwoning. Zij willen renovatie. Stuk voor stuk zijn ze verknocht aan hun woning. Zij nodigen Neij West uit om hun huurwonin-gen te zien en hun verhaal te horen.

Ad Verkuijlen geeft een eerste toelichting: “Woningbouwcorporatie Talis heeft besloten om de 220 woningen in de buurt Jerusalem van de wijk Heseveld te slopen. Er is geen plan B. De corporatie stelt nu een sociaal plan op. Minimaal 70% van de huurders dient akkoord te gaan met het voorstel van de corporatie. Talis wil na de sloop een houtskeletbouw wo-ning van Dura Vermeer terugbouwen. Ja, dat is goedkoop bouwen, maar voor ons gaan de huren fors omhoog, naar € 628. In onze ogen, maar ook van deskundigen, zijn onze huizen heel goed te renoveren. Talis denkt dat onze huizen energielabel F hebben, maar dat klopt niet. Bijna de helft van de huizen in Jerusalem heeft energielabel C.”

Zeer gehechtAnneke de Kort laat haar huurwoning zien. Haar woning is smaakvol ingericht. Ze laat zien dat de ramen (voorzien van dubbel glas) goed sluiten. De spouwmuur is geïsoleerd. Anneke: “Ik vind het slopen niet duurzaam. Ik ben zeer gehecht aan mijn woning. Ik woon hier al 30 jaar. Ik heb ook een mooie tuin en zit daar graag. Wat gebeurt er met mijn bomen in de tuin? Het is het verdriet van het slopen. Het is heel lastig en heel triest. Wij hebben niets te zeggen. Talis heeft ons voorgehouden dat we een keuze hadden. Dat is niet zo. Ik krijg wel huursubsidie, maar toch ga ik er straks € 72 per maand op achteruit door de extra huur. Dit vertelt Talis niet aan de mensen.”

Veel groenFrans woont in een van de zogenaamde se-niorenwoningen tussen de flats. Frans: ”Mijn woning verdwijnt. Dat vind ik erg jammer. Ik ben hier opgegroeid en heb daarna lange tijd

elders gewoond. Nu ben ik weer terug. Het is een unieke buurt. De buurt is op een hel-ling gebouwd en daardoor zeer mooi gesitu-eerd. Door het hoogteverschil komt het groen in de wijken goed naar voren. Dezelfde buurt met deze zogenaamde Airey-woningen in Amersfoort heeft zelfs een monumentale sta-tus gekregen. Deze wijk is uniek in zijn soort in Nijmegen en representatief voor de weder-opbouwfase van na de Tweede Wereldoorlog. Er is al veel van ons cultuurhistorische bezit verdwenen door kaalslag en nieuwbouw. Denk onder andere aan de benedenstad met al zijn ooit riante herenhuizen, gasjes, steegjes. Be-houd van gezichtsbepalende elementen is een investering waard. Ik vind dat de gemeenteraad en het college van B&W stelling moet nemen tegen sloop en een plan moeten opstellen om, in overleg met Talis, de wijk te behouden. “

Deel bewoners buurt Jerusalem wil renovatie in plaats van sloop

20

Page 21: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

ParelMonique en Ronald laten ook hun huurwoning zien. Zij hebben met instemming van Talis zelf een aanbouw gebouwd. Daarin staat een hele mooie keuken. Hun hele huis is een parel. Ook

hebben ze zelf de gehele woning onderkel-derd. Monique vertelt trots: “We zijn zelf han-dig in het verbouwen. Dit is wat je ervan kunt maken als je de mogelijkheden hebt. We heb-ben veel in de woning geïnvesteerd. We heb-ben er erg veel plezier van. Het woongenot is hoog. Ik ben opgegroeid in Jerusalem en woon al 46 jaar in deze woning en Ronald 30 jaar. We moeten nu uit onze vertrouwde woning na zoveel jaren. Mijn dochter is net als ik naar de Berberisschool geweest. Ze heeft ook van de-zelfde onderwijzer als ik les gehad.” Ronald voegt toe: “Na sloop en nieuwbouw zal een deel van de huurders niet meer terugkomen. Sociale banden zullen worden verbroken. De woonlasten [de som van huur en energie, red] zullen bij nieuwbouw stijgen. De huur zal stij-gen en een warmtepomp vraagt veel elektrici-teit. Veel huurders staan niet stil bij wat hen

te wachten staat. Het wordt te positief voor-gesteld.”

Achterstallig onderhoudJan Peters woont zo'n 38 jaar in zijn huur-woning in Jerusalem. Ook hij heeft zelf een prachtige keuken ingebouwd. Jan: “De woz-waarde van mijn huurwoning is 174.000. Ik vind sloop kapitaalvernietiging. Een aantal huurders heeft met goedkeuring van de cor-poratie veel geïnvesteerd in hun huurwoning. Er is nu veel achterstallig onderhoud. Het laatste onderhoud heeft ongeveer 25 jaar ge-leden plaatsgevonden. Toen zijn kozijnen ver-nieuwd. Een aantal woningen zijn ook flink uitgeleefd. De wijk verpaupert. Het onderzoek van bureau Search kwam tot de conclusie dat groot onderhoud een goede oplossing is. Later is er een rapport gekomen met als conclusie dat de brandveiligheid onvoldoende zou zijn. Dat geldt dan ook voor de vier flats aan de Mo-lenweg , maar die mogen met een paar kleine aanpassingen wel blijven staan. Talis heeft een minderheidsbelang in deze VvE's (Vereni-ging van Eigenaren). Waarom onze buurt niet opknappen? Verder is uit een onderzoek van bouwtechnisch ingenieursbureau Croes geble-ken dat de bouwtechnische staat van deze vier flats onvoldoende is. Bij latere herberekening is de bouwtechnische staat nét voldoende ge-bleken.”

BehoudAd Verkuijlen geeft aan dat Talis in de loop van de tijd diverse energiemaatregelen heeft getroffen, zoals dubbel glas, isolatie van het dak en muren. De energielabels liggen nu ge-middeld rond label C en D. Hij laat een tabel met actuele energielabels van de overheid zien. Ad: “Maar Talis gaat er ten onrechte van

uit dat onze woningen veel slechtere ener-gielabels hebben, gemiddeld label F. Maar ze zijn veel beter. Ruim 42% van de huizen heeft een mooie C en 32% heeft D. Hoe Talis aan F komt, is voor ons een raadsel. Experts op het gebied van isolatie weten dat de stap van ener-gielabel C/D naar B helemaal niet zo groot is en dus ook niet zo kostbaar is. Talis geeft aan dat verduurzaming zo'n €90.000 tot €100.000 kost. Dat is echt niet alleen voor energie/ver-duurzaming. In dit bedrag zit ook het vele opgeschorte achterstallige onderhoud. Nieuw-bouw zou €120.000 euro kosten. Wij zijn voor behoud. In de Nijmeegse Kolpingbuurt heeft Talis ook fors gerenoveerd. Nieuwe keukens en badkamer, nieuwe daken en na-isolatie van dak, gevel en vloer, en dat zonder extra huur-verhoging! Dat kan dan ook in Jerusalem.”

Tekst: Rob Janssen en Maarten VisschersFoto's: diverse bewoners

Deel bewoners buurt Jerusalem wil renovatie in plaats van sloop

21

Page 22: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

Als huiskamer in de buurt Heseveld vinden wij het belangrijk dat iedereen zich welkom voelt ongeacht leeftijd, afkomst en geslacht. Omdat onze huiskamer voor een groot deel wordt bezocht door volwassenen willen wij graag iets doen voor de kleine bezoekers in de wijk.

Wanneer en waar?Elke woensdag wordt er onder het genot van limonade en een snoepje een boek voorgelezen aan de kinderen. Dit is van 15:30-16:00, bij ons op de Molenweg 97.

Het doel is dat de fantasie, creativiteit en taal-ontwikkeling van de kinderen gestimuleerd

Wat is er te doen de

komende tijd in

Bij Bosshardt?

• Wandelen door Heseveld 13.00 uur op wo 10 april, wo 17 april, wo 24 april, wo 1 mei, wo 8 mei, wo 15 mei, wo 22 mei, wo 29 mei, wo 5 juni

• Voorleesmoment allerkleinsten 15.30 tot 16.00 uur op vr 12 april, wo 17 april, wo 24 april, wo 1 mei, wo 8 mei, wo 15 mei, wo 22 mei, wo 29 mei, wo 5 juni

• Eetcafé 17.30 uur op vr 26 april, vr 10 mei, vr 24 mei, vr 7 juni

• Koffie op de Stoep in de Seringenstraat di 16 april 13.00 tot 14.00 uur

• Koffie op de Stoep in de Jakob van Kam-perstraat di 28 mei 13.00 – 14.00 uur

• Geloofsontmoeting 10.30 uur op wo 24 april, wo 22 mei

• Crea café 12.00 uur op wo 24 april, wo 22 mei

• Feestweek 11 juni – 14 juni

Daarnaast zijn we natuurlijk gewoon open op de reguliere momenten.

Kijk voor alle actuele info op www.facebook.com/BijBosshardtNijmegen

Voorleesmoment Bij Bosshardt

Op zaterdag 16 maart was de Jaarlijkse NL Doet dag: de grootste vrijwilligersactie van Nederland. In de buurt Jerusalem werden op deze dag de bloemetjes buiten gezet. Een middag die door Netwerk Jouw Nijmegen in samenwerking met Talis is georganiseerd.

Netwerk Jouw Nijmegen is het jongeren vrij-willigersnetwerk dat hulpbehoevenden en be-woners met weinig netwerk ondersteunt. Jon-geren zetten zich als vrijwilliger in om mensen

wordt. Ook vinden we het belangrijk dat kin-deren elkaar beter leren kennen en zich onder-ling meer verbonden voelen. Voor de papa’s en mama’s is er natuurlijk ook koffie en thee aanwezig.

Zien we jullie ook gezellig bij het voorleesuur-tje? Tot dan!

Wandelen langs de

(minder) bekende plekjes

van Heseveld

Op woensdag 27 maart zijn we gestart met een wandelclubje. Elke week verzamelen we om 13.00 uur bij Bij Bosshardt en van daaruit wandelen we gezamenlijk een uurtje door de wijk. Samen lopen we dan langs bekende en minder bekendje plekjes en plekken waar we goede herinneringen aan hebben. We hopen zo wat meer contacten onder elkaar op te bouwen. We sluiten de wandeling af met een kopje soep in Bij Bosshardt (€0,70). Sluit je aan en kom elke week wandelen met ons!

Tekst en foto: Bij Bosshardt

te helpen met een praktische klus of netwerk te bieden als maatje.

De dag begon met een lunch voor alle vrijwil-ligers. Daarna kon het opfleuren van de tuinen beginnen. De jongeren zijn langs de deuren ge-gaan om te vragen of ze een paar bloemen in hun tuin mochten planten. Uiteindelijk hebben de jongeren samen met de bewoners een heel aantal mooie bloemen in de tuinen geplant. De dag werd afgesloten met een geslaagde

voetbalcompetitie. De jongeren uit de buurt kwamen samen om een leuk potje voetbal te spelen.

Uiteindelijk hebben ongeveer 18 vrijwilligers zich ingezet voor de bewoners en waren de re-acties erg positief. Ondanks de kou en het be-wolkte weer was het toch en geslaagde dag en ziet de wijk er weer wat fleuriger uit!

Tekst Nadine Andriesse. Foto: Nico van Dam

22

NL Doet zet de bloemetjes buiten in Jerusalem

Page 23: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

Indien u een wijk gebonden activiteit gaat or-ganiseren, of er is sprake van een noodzakelijke aanschaf voor uw wijk-gebonden vereniging en er is een aanwijsbaar tekort in uw budget, dan bestaat de mogelijkheid om vooraf een aan-vraag in te dienen met daarbij een begroting.

Aanvraagformulieren zijn verkrijgbaar bij het Se-cretariaat, en het Wijkcentrum De Schalmei, Sym-foniestraat 204. Aanvragen dienen minimaal 5 werkdagen voor de geplande vergadering van de Stichting Bewoners Budgetgroep Neerbosch-Oost te zijn ingediend.

Tijdens de bijeenkomsten van de afgelopen maan-den zijn de navolgende aanvragen behandeld en geheel of gedeeltelijk gehonoreerd. • Wereldvrouwen N.B.O• Wij Tijd Kids• Bewoners Hobbyclub Tristan• Activiteitengroep De Tuinkabouters Albanyflat• Stichting KWATAWAT• Neerbosch rocktDe vergaderdatums voor 2019 zijn, (onder voorbehoud): 8 mei en 26 juni

Regelmatig worden door een van onze bestuurs-leden bijeenkomsten bijgewoond van het Lande-lijk samenwerkingsverband Actieve bewoners, het L.S.A.

Secretariaat:Mevrouw. H. Lochtenberg-Heesbeen. Otto. C. Huismanstraat 1206544 ZZ Nijmegen

Telefoon 024 3733601E-mail: [email protected]

Stichting Bewoners

Budgetgroep Neerbosch-Oost

Al jaren was het Daniëlsplein een versteend plein, waar bewoners alleen kwamen voor de markt of het parkeren van hun auto. Het was geen verblijfplaats voor de wijk. En een doorn in het oog van de bewoners: ze had-den de wens om er iets moois van te maken.

Eind 2016 is in samenspraak met wethouder Helmer besloten om het plein in het hart van Heseveld een prominente plek voor Heseveld te laten worden. Met de komst van operatie Steenbreek kwamen alle financiële middelen bij elkaar en konden we het project starten.

Op 23 september 2017 hebben we tijdens het ZOMAAR festival, georganiseerd door de wijk, een tekentafel op het Daniëlsplein ge-plaatst waar we de bewoners hebben gevraagd om hun ideeën/wensen voor het plein te knip-pen/plakken/tekenen. Aan het einde van de dag is hier door een sneltekenaar een sfeer-beeld getekend van de ingebrachte ideeën van de bezoekers. Tijdens de vuurpijlenparty in januari 2018 is er door Willie Arends (projectleider) een klank-bordgroep samengesteld. Samen met hen en de jongeren uit de wijk hebben zij een definitief plan ontworpen, waarin jong en oud een plekje in het nieuwe park kregen.

Als gemeente willen wij het goede voorbeeld geven door onze versteende pleinen om te vormen tot een mooie groene omgeving waar jong en oud kunnen verblijven en elkaar kun-nen ontmoeten. Op het Daniëlsplein zijn er 190.000 tegels ver-wijderd en hebben plaatsgemaakt voor groen. Op het voetbalveld is een speciale lavasteen ondergrond gebruikt (voor de eerste keer) waardoor het regenwater goed terug de grond in kan. In De la Reystraat is de weg versmald en is er extra groen aangebracht.

Op zondag 24 maart is het Daniëlsplein feeste-lijk geopend door Wethouder Velthuis, Margot Ribberink (Ambassadeur van Operatie Steen-breek) en Bart de Bruin (Directeur Dar). Wet-houder Velthuis is trots op het nieuwe plein en noemt het nu al het mooiste plein van Nijme-gen. Onder aanmoediging van Bikkel en de Paashaas waren er diverse activiteiten georga-niseerd door Quick ’88 voor de kinderen uit de wijk. Op deze zonnige middag konden de kin-deren rondjes fietsen en de ouderen genieten van een hapje en een drankje. Wij hopen dat de bewoners mogen genieten van deze nieuwe ontmoetingsplek in het hart van Heseveld.

Als Wijkregisseur Openbare Ruimte zal ik stoppen in het stadsdeel Nieuw-West. Het was mij een waar genoegen om het nieuwe plein nog te openen en op deze manier afscheid te mogen nemen van dit stadsdeel. Mijn opvolger is Sharif Saïd, die nu al actief is in het stads-deel Lindenholt.

Tekst: Sanne Teuwsen Wijkregisseur Openbare Ruimte en Ashley de Jong Pro-jectmedewerker ParticipatieFoto: Dave van Brenk

Opening het groene hart van Heseveld

M : 06 13162140E : [email protected] : www. massagepraktijkhees.nl

Anne Hoekstra

Aangesloten bij het Nederlands Genootschap voor Sportmasseurs

Gecerti�ceerd/gediplomeerd (sport)masseur

– Voor de individuele- en groepssporter in Hees– Blessurepreventie en -behandeling– Massage– MTC taping (kinesio) o.a zeer effectief bij hooikoorts en menstruatiepijnen– MLD/Oedeemtherapie

U kunt – uiteraard vrijblijvend – informeren naar de mogelijkheden en prijzen

23

Page 24: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

WijkagendaWijkcentrum De SchalmeiSymfoniestraat 204(024) 377 24 60E-mail: [email protected]

Maandag (‘s ochtends gesloten)12.00-13.00 Lol met wol en Soepie doen, kosten € 1,5010.00-11.00 Sportservice (in eigen beheer) 12.00-15.00 Leesgroep beamer13.00-14.00 Fietslessen, stichting Step13.00-15.30 Line-dansen 19.30-22.30 Line dance Fever19.30-21.30 Symfonia orkest

Dinsdag09.00-12.00 ROC computerlessen10.00-12.00 Werelddansen11.00-12.00 Aerobic voor vrouwen khatawat14.00-16.00 Creatief 1 x per 2 weken14.00-16.00 Koor Notenhoutjes 1 x in de 2 weken19.00-21.30 Sentaver, tafeltennis19.30-22.00 De Vrolijke Schuivers, sjoelen 19.00-22.00 Marokkaanse jongeren

Woensdag09.00-11.00 Wijkrestaurant vanuit Goede dag 10.00-11.00 Sportservice, sporten voor ouderen10.30-12.30 Saxofoon duo17.00-18.00 Wijkrestaurant diner ( € 6,70) (Sterker)16.00-18.00 Somalische gemeenschap19.00-22.00 Wij tijd creatieve activiteiten20.00-22.00 Hobbyvereniging Saturnus 1x per 2 weken20.00-22.00 Musicalgroep

Donderdag - ’s avonds gesloten 09.00-12.00 ROC computerlessen09.15-10.15 Aerobic voor vrouwen, bindkracht09.30-10.30 Yoga11.00-12.00 Aerobic voor vrouwen Khatwat13.00-17.00 Kaarten20.30-22.30 Fietsband (eigen beheer)

Vrijdag (‘s ochtend gesloten)09.00-14.00 Solar, dans (eigen beheer)13.00-15.00 Step computerlessen13.00-16.00 Studiekring Swon 16.00-18.00 Somalische gemeenschap16.00-22.00 Slagwerkgroep vanaf 13 jaar (in eigen beheer)

Zaterdag en zondag gesloten

Dagbesteding Sterker sociaal maandag t/m vrijdag 10.00 – 16.00 uurAlle dagen m.u.v. zaterdag en zondag meer info: www.swon.nl of 024-3650178

Zonnebloem ontmoetingsmiddagenWoensdagmiddagen van 14.00-16.30 uur8 mei, 12 juni, 3 juli

KBO middagen woensdag middag van 13.00-17.00 uur22 mei, 26 juni

Neij West - april 2019

Van nature komt de hulst (Ilex aquifolium) voor in West- en Zuid-Europa, Noordwest-Afrika en Zuidwest-Azië. In de Benelux is dit de enige groenblijvende loofboom.

Kenmerken en voorkomenAangezien de hulst zure grond verdraagt, komt hij voor in beuken- en eikenbossen. De hulst is een langzaam groeiende boom die tot tien meter hoog kan worden en gemiddeld hon-derd jaar oud. De hulst heeft getande leerach-tige bladeren die voorzien zijn van stekels. De plant heeft rode bessen. De mannelijke en vrouwelijke bloemen komen op verschillende planten voor. De hulst bloeit in de maanden mei en juni.

EcologieDe bessen zijn giftig voor de mens, maar niet voor de vogels. Zowel de larven van de blad-mineerder Phytomyza ilicis, als de bladluis Aphis ilicis voeden zich met de bladeren van de hulst.

GebruikDe hulst wordt gebruikt in hagen en kan goed tegen schaduw. Bladeren en bessen worden gebruikt in kerststukjes. Het hout van de hulst wordt gebruikt voor meubilair en inlegwerk. In juni kan men de jonge bladeren van de hulst plukken en drogen. Hiervan kan thee worden

getrokken. Die thee werkt koortsverlagend en urinedrijvend.

Werkzame stoffenDe hulst bevat bitterstof en looizuur. Looizuur beschermt de boom tegen insectenvraat en aantasting door bacteriën. Ook beschermt het de boom bij bosbrand.

SymboliekVanwege zijn immer groene uiterlijk is de hulst een symbolische plant. De hulst zou bescher-ming bieden tegen blikseminslag en vijandige machten zoals demonen en heksen, tenminste volgens oud bijgeloof.

De Hulststraat ligt tussen de Ligusterstraat en de Klimopstraat.

Bron voor tekst:nl.wikipedia.org/wiki/Hulst_(plant)

Bron voor afbeeldingen:Hulst (plant): Jürgen HowaldtHulst (mannelijke en vrouwelijke bloemen): TigerenteHulst (bonte hulst): AlgontHulst (bladmineerder): Teun SpaansPlattegrond: Google Maps 2019

Tekst: Harry Wagenvoort

24

Hulststraat

Page 25: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 25

Kees Bleijerveld was bij de luchtmacht en is nu sinds zes en een half jaar met pen-sioen. Hij is tijdens zijn dienstjaren vier keer uitgezonden geweest naar onder an-dere het Midden-Oosten en het voormali-ge Joegoslavië. Je zou kunnen zeggen dat Kees het klappen van de zweep wel kent.

Regelmatig komen veteranen bij elkaar om onder ‘gelijkgestemden’ te zijn. Op een van die bijeenkomsten in Elst is in 2014 een be-stuur ontstaan die de Sunset March coördi-neert en in leven houdt. Kees is één van de negen bestuursleden en secretaris van dat bestuur. Hij vertelt over de Sunset March en over de bijzondere Sunset March op 4 mei.

WaalcrossingIn 2013 was de nieuwe Waalbrug ‘De Over-steek’ een feit. Bij aanbestedingen van open-bare werken wordt altijd een percentage van het budget voor kunst gereserveerd. Dat werd in het geval van de “Oversteek” de monumentale verlichting op de brug: ge-naamd “Lights Crossing”. Die verlichting bestaat uit 48 paren lichtmasten. Die ver-wijzen naar de 48, op 20 september 1944, omgekomen Amerikaanse militairen toen zij tijdens operatie Market Garden de Waal overstaken. Deze mannen worden herdacht met de speciale lichtmasten op de brug. De 48 lampen worden elke dag rond zonson-dergang paarsgewijs na elkaar aangestoken. Iedere avond, als het eerste paar lichtmasten aan gaat, loopt een veteraan in het tempo waarop de lichten aangaan naar de overkant van de brug, van zuid naar noord in het tem-po van een langzame mars. Aan de overkant aangekomen loopt de veteraan nog naar het

Sunset March4 mei een bijzondere Dodenherdenking en Sunset March op de Oversteek

Op zaterdag 25 mei 2019 hebben wij weer onze tweejaarlijkse reünie van oud-medewerkers van de Honig-fabriek. Net zoals de voorgaande re-unies vindt deze plaats op het Honigcomplex. Plaats dit jaar is in “De Stadsboom” van 13.00 uur tot +/- 17.00 uur.

Wij zorgen voor koffie een drankje en een hapje. I.v.m. gemaakte kosten vragen wij een bijdrage van € 5,-.Aanmelden tot 4 mei kunt u via de e-mail [email protected] via een kaartje of brief naar:SOHMPatrijslaan 104 6641ZK BeuningenVermeld uw naam en eventueel een telefoonnum-mer.Met vriendelijke groeten,Stichting Oud Honig Medewerkers

Dat kan! Heel gezellig, laagdrempelig en onder deskundige leiding, in de Vocasahal bij de Neer-boschgroep van Senioren Sport Club SSC (60+, M/V).

Eerst wordt er op een ontspannen, prettige manier een gezamenlijke warming-up gedaan om de alge-hele conditie op peil te houden. Ieder kan meedoen op de manier die haar of hem het beste past: pittig of rustigjes aan. Daarna kan gekozen worden uit enkele balspelen: volleybal, tafeltennis, dynamic tennis of jeu-de-boules. Tenslotte drinken we samen koffie.

Lijkt het u wel wat? Kom een keer kijken of bel: 06-40357088Waar? Vocasahal, Symfoniestraat 200, naast de Schalmei.Wanneer? Woensdag van 9.15 – 10.45 uur.Wat kost het? € 127,- per jaar of 12 x € 11,- (SSC is aangesloten bij de ‘meedoenregeling’ van de gemeente; hierop kan eventueel een beroep wor-den gedaan voor een contributiebijdrage).

Wie denkt er al lang bij zichzelf: éigenlijk...zou ik wat meer aan be-weging moeten doen?

reünie 2019

Waalcrossingmonument dat daar aan de Oos-terhoutsedijk staat en brengt de eregroet. Deze dagelijkse ceremonie wordt de Sunset March genoemd.

De Sunset MarchDit gebeurt dus al sinds oktober 2014 elke dag! Het heeft de potentie om uit te gaan als een nachtkaars, maar het tegendeel is waar. Naast het bestuur van negen mannen zijn er 22 veteranen bijgekomen: 31 dus. Dat bete-kent dat elke dag in de maand gedekt kan zijn. Bovendien kunnen andere veteranen zich via de website www.sunsetmarch.nl opgeven om een keer als veteraan van de dag te lopen. En dat gebeurt ook. Naast de veteraan van die dag kunnen ook burgers aansluiten en de mars meebeleven. Zij hoeven zich niet op te geven, je kunt gewoon aanhaken! Het aantal belang

Beleving Meelopen met deze mars laat mensen over het algemeen niet onberoerd. Het is een moment van herdenking of overpeinzing. Iedereen be-leeft dit op zijn eigen manier met zijn eigen betekenis. Het is indrukwekkend en ontroe-rend in al zijn soberheid. Je gaat gezamenlijk in stilte naar het oorlogsmonument aan de an-dere kant van de Waal. Dit dagelijkse eerbe-toon herdenkt niet alleen de 48 militairen die hun leven hier lieten maar ook hen die zich inzetten, of ingezet hebben, voor de vrijheid van ons land en bereid is daar het leven voor te laten. Deze dagelijks terugkerende ceremo-nie in combinatie met het lichtmonument, is het grootste “levende” oorlogsmonument ter wereld!

Nijmegen West loopt op 4 mei de Sunset

Page 26: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 201926

March in het kader van Nijmegen 75 jaar in vrijheid!

Dit jaar is het 75 jaar geleden dat het lucht-bombardement heeft plaatsgevonden op 22 fe-bruari 1944. Tegelijk leven Nijmegen en Zuid Nederland vanaf 20 september al 75 jaar in vrijheid. Daarom organiseert Stichting Sunset March in samenwerking met de gemeente Nij-megen 75 bijzondere “Sunset Marches” in de periode van 22 februari tot 20 september 2019. Groepen kunnen zich nog aanmelden via: [email protected].

Speciaal voor bewoners van Nijmegen West wordt in dit kader op 4 mei een bijzondere Sunset March gelopen in combinatie met een daaraan voorafgaande dodenherdenking.

Dodenherdenking en Sunset March op 4 mei Dit jaar organiseren wij voor de vierde keer een eigen dodenherdenking bij het Waalcros-singmonument op de Oosterhoutsedijk. Op ingetogen wijze herdenken wij om 20:00 uur de Nederlandse burgers en militairen die zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog en in oorlogs- en vredesmissies na die tijd. Dit jaar worden bewoners van Nijmegen West hierbij uitgenodigd. Tijdens deze ceremonie wordt een persoonlijk verhaal verteld en een

gedicht voorgedragen. Hierna is wat tijd tot napraten. Ook wordt een foto van de groep bewoners van Nijmegen West gemaakt bij het monument. De foto kan nabesteld worden en zal ook in een later dit jaar te verschijnen boek over de Sunset March worden gepubliceerd. Daarna vertrekken we samen naar het start-punt aan de zuidzijde van de Oversteek, naar het startpunt van de Sunset March. We wach-ten samen op het startmoment bij zonsonder-gang om gezamenlijk in stilte de mars te lopen en beleven. Deelnemers wordt in verband met de te verwachten drukte verzocht met de fiets of lopend te komen en tijdig bij het Waalcros-singmonument aanwezig te zijn. Voor mensen die toch met de auto komen is er beperkt par-keergelegenheid op Oosterhoutsedijk onder de Oversteek.

Tot SlotU kunt ons bezoeken op onze website www.sunsetmarch.nl.

Veteranen zijn altijd welkom om de Sunset March te lopen. Meld je aan op http://www.sunsetmarch.nl/aanmelden voor een gewenste datum. Belangstellenden hoeven zich niet in te schrijven; zij kunnen altijd aansluiten.

Tekst en foto’s: Marij de Vos

Page 27: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Jewel HeartTibetaans-boeddhistisch centrumHatertseveldweg 284HeseveldTel: (024) 322 69 85

Voor wie kennis wil maken met meditatie of sa-men wil mediteren: iedere vrijdag is er in het Jewel Heart centrum in Nijmegen een open meditatie-avond van 20.00 – 21.00 uur. De zaal is open om 19.30 uur. We beoefenen aandachtsmeditatie op de adem, loopmeditatie, luistermeditatie of visualisa-ties. Op deze avond kunt u ‘op adem’ komen en zo uw geest een rustpauze geven. Aan de open medita-tie-avonden zijn geen kosten verbonden. U bent van harte welkom. U kunt meer informatie vinden opwww.jewelheart.nl

St. Antonius Abt kerkDennenstraat 121 Hees Tel: 06 53 24 08 09

De pastorie is geopend van maandag tot en met vrij-dag van 9.00 tot 12.00 uur. De Maria-kapel onder de toren is elke dag open van 9.00 uur tot 16.00 uur voor een gebed (intentie) of om een kaarsje op te steken.

De vieringen zijn op zaterdagavond om 18.30 uur en op zondagmorgen om 10.00 uur. Het Gemengde koor zingt op de eerste en tweede zondag van de maand. Het Gregoriaans koor zingt op de derde en vierde zondag van de maand. Op de 5e zondag zal afwisselend het gemengd koor of het Gregoriaanse koor zingen.U kunt meer informatie vinden op www.Parochiehees.nl

Tekst: Leonie Hendriks

Biddend, vierend en ontmoetend in:

De PinkstergemeenteBethel Tempel Schependomlaan 85 Hees

De voorganger Dhr. Timothy Then is te bereiken op tel: 06 182 585 82

Iedere zondag is in de Petruskerk om 10.30 uur een viering. Elke woensdagavond is er om 20.00 uur een gebedsviering.U kunt meer informatie vinden op www.betheltempel.nl

Het Augustijns Centrum de Boskapel Graafseweg 276Heseveld

Tel: (024) 377 69 68

De vieringen van de Boskapelgemeenschap vinden plaats op zondagmorgen om 11.15 uur onder bege-leiding van musici en een koor.Na de viering is er ruimte voor ontmoeting onder het genot van een kop koffie of thee.Elke woensdagavond is er een meditatieviering van 19.30 – 20.00 uur geïnspireerd door een tekst van Augustinus. U kunt meer informatie vinden opwww.boskapel.nl

Pinkstergemeente Bethel NijmegenFanfarestraat 57Neerbosch-Oost

De voorganger, Dhr. M Tubeket, is te bereiken op tel: (024) 844 69 60De Gemeente heeft iedere zondag om 14.00 uur een viering in de Goede HerderKerk

Moskee El Moslimine Klimopstraat 15 Heseveld Tel: (024) 360 66 17

Het vrijdagmiddaggebed wordt gehouden in het Arabisch. De gebedstijden zijn afhankelijk van sei-zoensperioden en daglengtes zoals tijdstippen van zonsondergang en zonsopgang hetgeen ook weer invloed heeft op de overige gebedstijden. U kunt meer informatie over het vrijdagmiddaggebed vin-den op Facebook masjid al Moslimin

Christelijke Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt (CGKV)Graafseweg 276 HeseveldTel: (024) 373 14 34

De diensten vinden plaats in de Boskapel, op zon-dag om 9.30 uur en om 16.45 uur.U kunt meer informatie vinden op www.cgkv-nijmegen.nl

De Goede HerderKerkFanfarestraat 57 Neerbosch-Oost Tel: (024) 373 26 46

Het parochiecentrum en de kapel zijn open van maandag tot en met vrijdag van 9.30 tot 12.00 uur. U kunt hier terecht met uw vragen of voor een ont-moeting onder het genot van een kopje koffie of thee. De kapel van de kerk is de hele dag te bereiken via de ingang van Zorgcentrum De Honinghoeve.

De vieringen zijn op zaterdagavond om 18.30 uur in de kapel met samenzang. En op zondagmorgen om 10.30 uur in de kerk onder begeleiding van een van de koren. Na de viering is er ruimte voor ont-moeting onder het genot van een kop koffie of thee.U kunt meer informatie vinden op www.goedeherder-nijmegen.nl

Neij West - april 2019 27

Page 28: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Tekst en foto's: De Zonnewende

Neij West - april 2019

Danielsplein 3B ● 6543 NA Nijmegen ● 024-3030022 ● www.fysiotherapie-danielsplein-nijmegen.nl

Danielsplein 3B ● 6543 NA Nijmegen ● 024-3030022 ● www.fysiotherapie-danielsplein-nijmegen.nl

Algemene fysiotherapie ● Manuele therapie ● Bekkenfysiotherapie ● Geriatriefysiotherapie● Kinderfysiotherapie ● Sportfysiotherapie ● Fysiotherapie bij oncologie ● Dry needling ● Fysiotherapie aan huis ● Valpreventie ● Behandeling bij COPD ● Behandeling bij Parkinson ● Gesuperviseerde looptraining bij Claudicatio

Wijkcentrum HeseweideDaniëlsplein 3 (024) 378 63 14Maandag: 8.30 - 17.00 - 18.30 - 23.00Dinsdag: 8.30 - 17.00 - 18.00 - 23.00Woensdag: 8.30 - 17.00 - 18.30 - 23.00Donderdag: 8.30 - 17.00 - 18.30 - 23.00Vrijdag: 8.30 - 17.00Zaterdag en zondag: gesloten

In de vakantieperioden gaan vele activiteiten niet door!

Het Sociaal Wijkteam (SWT) en UniK (alleen op afspraak)

Maandag08.30 – 12.30 Netwerk 45+ (1 x per 14 dagen in de even weken)09.00 – 13.00 Schuldhulpverlening (gemeente Nij-megen) (1 x per 14 dagen in de even weken) 11.00 – 12.30 Jongerenwerkers-overleg (1 x per mnd)18.45 - 19.45 Bewegen op muziek20.00 - 22.00 Gospelkoor19.00 - 20.00 Stichting Opstap voor Yoga 20.05 - 21.05 Stichting Opstap voor Yoga Dinsdag 09.00 - 11.30 Talent/Werkmakerij 13.30 - 16.30 Activiteitengroep Heseweide 18.00 - 22.30 Biljartclub Heseweide19.00 - 20.00 Balans afslanken20.30 - 22.30 Zangkoor De Heese StemmenWoensdag08.45 - 09.45 Gymclub10.00 - 12.00 Koersbal, Heseweide13.30 - 14.30 Sportservice, seniorensport19.00 - 20.00 Schalmeidjes19.00 - 21.00 Batavorm Drums & Pipes (doedelzak)19.30 - 21.30 Creatief (1e en 3e woensdag v. d. maand)20.00 - 22.00 Line DanceDonderdag09.00 - 17.00 De Arbo Treve-arts (keuring invalidenpas) 13.30 - 16.30 Activiteitengroep Heseweide19.00 - 22.00 Sjoelclub De SchijfjesVrijdag13.00 - 17.00 Maandbijeenkomst Netwerk 45+ (derde vrijdag v. d. maand, behalve 22 maart, 24 mei, 24 aug., 26okt. en 23 nov. Zaterdag 08.30 - 13.30 Batavorm Drums & Pipes (in eigen beheer) 20.30 - 23.00 Dweilorkest De Deurhoalers (1x per 14 dagen in eigen beheer)

Kinderboerderij ‘t Boerke - Nocturnestraat 201 (024) 377 47 56Maandag t/m vrijdag 10.00 - 16.30Zaterdag en zondag 10.30 - 16.30Iedere 1e woensdag v. d. maand een kinderactiviteit

toegang gratis

Wijkagenda

28

Op 16 januari heeft Brede School De Zonnewende een speurtocht gelopen om ervoor te zorgen dat de buurtbewoners meer met elkaar in contact kwamen. De speurtocht was georganiseerd door Social Work studenten van de HAN. Zij liepen stage bij het Sparkcentre ‘de Allesbin-der’. In samenwerking met ‘Het Activi-teitenplein’ van de Brede School is deze middag mogelijk gemaakt.

De speurtocht liep door de wijk Heseveld en stond in het teken van gezondheid en el-kaar beter leren kennen. De kinderen liepen de speurtocht samen met hun ouders. Ze bezochten de huisartsenpraktijk op het Da-nielsplein en de SportQube. In de huisartsen-praktijk hebben zij bij kinderfysiotherapeute

Contact maken door middel van een speurtochtNicole aandacht besteed aan de fijne motoriek door middel van schrijf- en tekenopdrachten maar ook door sportieve spelletjes. Vervolgens konden de kinderen én de ouders hun energie kwijtraken tijdens een trampolineworkshop in de SportQube. Het doel van de speurtocht was om buurtbewo-ners met verschillende achtergronden samen te brengen, waardoor contact zou ontstaan. Dit is goed gelukt! Er werd onderling veel uitgewis-seld en gekletst. Het was een geslaagde mid-dag en iedereen deed enthousiast mee.

Sharon Westland, Ilias Joubid, Fay van den Brink, Jette van Dinteren, Sophie Bemelen.

Page 29: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Vogels als hobbyMijn standpunt hierin is: bezint eer ge begint! Het is niet alleen de ruimte en andere bovenge-noemde noodzaken, je kunt te maken krijgen met ziektes. Daar moet je wel kijk op hebben want één ziekte kan het hele vogelbestand uit-roeien. Hygiëne is ook zo’n toverwoord voor een volière! Heel belangrijk!

Let ook goed op als je vogels koopt bij wie je dat doet en kijk hoe ze gehuisvest zijn. Is het schoon? Zit de vogel goed in zijn veren, schone ogen, onbeschadigde pootjes en een gave snavel? Ook een vaak voorkomende instinker: je gaat een koppeltje van welk soort dan ook kopen. De winkel heeft er een aantal in een kooi en kan zó twee exemplaren voor je vangen. Weet jij dan het verschil tussen man en vrouw? Zijn het geen broer en zus of anderszins familie van elkaar? Hoe oud is de vogel? Advies: ga niet naar een dierenwinkel of groothandel.

Ga naar een hobbykweker die zijn vogels net-jes heeft zitten. Het best koop je een koppel bij twee verschillende kwekers, dan weet je zo goed als zéker dat ze niet verwant zijn. Koop ook nooit een vogel alleen, dat is echt heel sneu. Het zal zich erg eenzaam voelen. Dat gun je zo’n beestje toch niet?

Geen broodjesDus denk goed na wat je wilt en kunt als je met vogels begint! Het komt voor dat iemand bij de volières staat te kijken en mij dan vraagt wat de vogeltjes kosten. Als ik dan vraag welke, worden allerlei vogeltjes aangewezen en naar de prijs gevraagd. Kromsnavels of tropen schijnt dan niet uit te maken. Het wekt de indruk in een broodjeszaak te staan waar je aanwijst waar je zin in hebt. Zo werkt dat na-tuurlijk niet.

Voor eventuele verkoop van onze vogels heb-ben we een gesloten netwerk waardoor we we-ten dat ze altijd een goede plek hebben. Als het duidelijk is dat het een goed adres is, gaan er ook wel eens vogels naar een particulier.

Als je het goed aanpakt kun je ontzettend veel plezier hebben van jouw vogeltjes en ik hoop zij ook van jou….

Voor vragen kun je altijd terecht bij de boerde-rij: 024-3774756

Tekst en foto's: Marij de Vos

Japanse meeuwtjes

Zilverbekjes

Zebravinken

Diamantduifjes

Kanarie

Gouldamadines

Binsenastrildes

Japanse & Chinese kwartels

Dwergkwartels

Lachduifjes

Zilverbekjes in nest

Zwemfestijn

Mexicaanse roodmus

Kanarie

Turquoisines

Bourkes

Kanarie

Zwemuurtje

Neij West - april 2019 29

Deze volière was in 2014 vrijwel leeg en had een nieuwe boost nodig. Dat betekent dat je zoiets vanaf nul kunt opbouwen. Een leuke uitdaging!

Wat doe je als je vogels als gezelschapsdieren wilt gaan houden? Op de eerste plaats is de behuizing van groot belang. Dat zat in dit geval wel goed; een be-hoorlijke ruimte met een grote buitenvlucht en een royaal binnenhok c.q. nachthok. De ruimte moet aangekleed worden, dus moet je rekening houden met wát erin mag komen bij wélke vogels. Géén giftige of schadelijke planten bijvoorbeeld.

De vogels zijn gekozen op enkele belangrijke criteria: ze moeten in de winter kunnen over-leven, moeten gemakkelijk te houden zijn, geen ingewikkeld voedingspatroon hebben, de verschillende soorten moeten tolerant zijn ten opzichte van elkaar zodat ze zonder problemen kunnen broeden.

Over dat laatste moet je óók nadenken: wil je überhaupt wel broeden met de vogels? Waar moet je erna mee naar toe? Komen ze goed te-recht? Je kunt ze niet zonder problemen zelf houden in verband met inteelt!

Ook is er rekening gehouden met de prijs van de vogels (niet duurder dan €25,-). Er zitten geen dure vogels in onze volières. Ze zijn erg mooi en kleurrijk, bovendien zitten er echte zangkunstenaars tussen.

De vogelsoortenMakkelijk te houden vogeltjes zijn Japanse meeuwtjes, zilverbekjes, zebravinkjes, dia-mantduifjes en, hoewel iets kwetsbaarder, ka-naries. Ze zijn sterk, sociaal en gaan makkelijk over tot broeden.

Wat minder voor beginners zijn de gouldama-dines, roodgemaskerde binsenastrildes en tur-quoisine parkieten. Ook deze soorten zijn goed te betalen maar vragen wat extra aandacht.

Hoewel kromsnavels en tropenvogels niet al-tijd een goede combi zijn, hebben we in deze volière toch twee parkietensoorten: neophe-ma’s. Dit zijn zachtaardige en tolerante vogels en kunnen schitterende kleuren hebben.

We hebben nog een koppel lachduiven en twee kwartelsoorten. De Chinese en Japanse kwartels zijn onze grondtroepen: alles wat de vogels knoeien aan voer, ruimen zij op. Goed tegen muizen dus!

De grote tropenvolière van ‘t Boerke

Page 30: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Tapen bij hooikoortsklachtenHet mooie weer komt eraan en naast alle leuke dingen zorgt dat bij veel mensen voor vervelende hooikoortsklachten. Al enkele jaren is bekend dat tapen kan helpen om de klachten fors te vermin-deren. Ook bij ons kunt u terecht om de tape te laten aanbrengen. Er wordt in dit geval een tape aangebracht op de rug en aan de voorzijde van de schouders. De tape moet na het aanbrengen 5 dagen blijven zitten. Al na de 1e behandeling kan er merkbaar verschil optreden.

Hoe werkt de tape bij hooikoorts?In het lichaam bestaat er een wisselwerking tussen het bewegingsapparaat, huid, organen en de ver-schillende regelsystemen. Dit worden segmentale relaties genoemd. Net als dat er bij massage in-vloed kan worden uitgeoefend op deze segmenta-

Tapen tegen hooikoorts en Beweeg je Fit!

Advertorial

le relaties kan dat ook door middel van tape. Zo kan de tape die op de rug wordt geplakt invloed hebben op de longen/ luchtwegen

Beweeg je Fit!, nu ook via de meedoeregelingMochten de tijden die wij aanbieden niet in uw agen-da passen maar u zou wel willen deelnemen, laat ons dan weten welke tijden voor u geschikt zijn en bij voldoende deelnemers kunnen wij dan u bericht doen wanneer de groep gaat starten. Indien u zich wilt aanmelden of vragen heeft over Beweeg je Fit! kunt u contact met ons opnemen.

Bij Beweeg je Fit! Bieden wij mensen de mogelijkheid om in kleine groepjes van 4-6 personen te sporten of bewegen op eigen niveau en intensiteit. Doordat deze groepen altijd begeleid worden door een van

onze fysiotherapeuten is het ook voor mensen met fysieke ongemakken of specifieke aandoeningen mogelijk om bij ons te komen sporten. Een les/training duurt 1 uur. De kosten voor het sporten bedragen €25,- per maand en worden niet ver-goed door uw zorgverzekeraar. Inmiddels heeft de gemeente Nijmegen onze aanvraag goedgekeurd en kunnen mensen ook via de meedoeregeling deelnemen aan Beweeg je Fit! Indien u zich wilt aanmelden of vragen heeft over Beweeg je Fit! kunt u contact met ons opnemen.

Jacops Fysiotherapie NijmegenJacops Fysiotherapie Nijmegen is gevestigd aan de Voorstadslaan 208. In onze praktijk werken wij met 3 collega’s. Naast alle reguliere klachten zijn wij gespecialiseerd in o.a. manuele therapie, sport gerelateerde klachten, medical taping concept, hoofdpijn en duizeligheid en dry needling.Heeft u vragen over een behandeling of wilt u een afspraak maken dan kunt u contact met ons op-nemen. Voor fysiotherapie is een verwijzing is niet noodzakelijk.

Jacops Fysiotherapie NijmegenVoorstadslaan 208Tel. [email protected]

Meedoen bij De Waalboog!

Wijkbewoners van harte welkom bij optredens Honinghoeve en St. Jozef-klooster. De aankomende periode orga-niseren De Honinghoeve en het St. Jozef-klooster leuke, sfeervolle en afwisselende optredens die ook toegankelijk zijn voor (oudere) wijkbewoners. Er is voor ieder wat wils.

Hebt u nog vragen, ideeën of tips? Neem dan contact op met UIT-coördinator Christine Wil-lems via [email protected] of 06 – 42 48 07 52 (werkdagen maandag tot en met don-derdag).

Vervoersprobleem? Boek de Toektoek!Wilt u graag meedoen, maar heeft u geen ver-voer? Maak dan gebruik van de Toektoek. Deze elektrische mini-taxi heeft plaats voor drie pas-sagiers. De Toektoek rijdt van maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 17.00 uur. U kunt de Toektoek reserveren via telefoonnummer 06 - 28 56 88 09 (werkdagen van 10.00 tot 17.00 uur). U betaalt per rit een vrijwillige bij-drage, die ten goede komt aan het onderhoud van de Toektoek.

Neij West - april 2019

Maandag 15 april | Brasserie HoninghoeveWaalboogpodium met als onderwerp ‘Diversiteit’Zaterdag 27 april | 15.00-16.30 uur | Brasserie HoninghoeveOranjemiddag met de Kolpingsingers. Entree: € 5.- ppDinsdag 30 april | 15.00-16.30 uur | Ontvangstzaal St. JozefkloosterInteractieve lezing’ De kracht van kruiden’. Entree: € 5.- ppZondag 5 mei | 15.00-16.30 uur | Brasserie HoninghoeveBevrijdingsfeest met Muziekkapel 8 pils- 2 donker. Entree: € 5.- ppMaandag 6 mei | 19.00 -20.00 uur | Brasserie HoninghoeveDinsdag 7 mei 15.15 uur 16.15 uur Ontvangstzaal St. JozefkloosterSchots duo Elsa Jean McTaggartDe kosten voor de wijkbewoners bedragen €5,- per persoon. Reserveren kan via [email protected] o.v.v. reservering Schots duo locatie Honinghoeve of locatie St. Jozefklooster.

Ze komen in heel Europa: Spanje, Denemarken, Noorwegen, etc. Dit jaar waren zij het voor-programma van niemand minder dan Dougie Maclean, een van de beste Schotse singer-songwriters. Vandaag komt het duo hun prachtige muziek laten horen in het St. Jozefkloos-ter. Mis het niet en kom naar dit optreden om van de Schotse sfeer te genieten die dit duo moeiteloos creëert.

30

UIT-programmaMeedoen bij De Waalboog!

Wijkbewoners van harte welkom bij optredens Honinghoeve en St. Jozef-klooster. De aankomende periode orga-niseren De Honinghoeve en het St. Jozef-klooster leuke, sfeervolle en afwisselende optredens die ook toegankelijk zijn voor (oudere) wijkbewoners. Er is voor ieder wat wils.

Hebt u nog vragen, ideeën of tips? Neem dan contact op met UIT-coördinator Christine Wil-lems via [email protected] of 06 – 42 48 07 52 (werkdagen maandag tot en met don-derdag).

Vervoersprobleem? Boek de Toektoek!Wilt u graag meedoen, maar heeft u geen ver-voer? Maak dan gebruik van de Toektoek. Deze elektrische mini-taxi heeft plaats voor drie pas-sagiers. De Toektoek rijdt van maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 17.00 uur. U kunt de Toektoek reserveren via telefoonnummer 06 - 28 56 88 09 (werkdagen van 10.00 tot 17.00 uur). U betaalt per rit een vrijwillige bij-drage, die ten goede komt aan het onderhoud van de Toektoek.

De zoetgevooisde Elsa Jean studeerde muziek in Ierland en is een multi-instrumentalist die kan zingen terwijl ze viool speelt zichzelf begeleidt op viool Ze heeft samengewerkt met de Ierse folkband The Fureys en is ook zeer bedreven in andere Ierse en Schotse folkmuziek. Begeleid door Mr. Lister, staat duo Elsa Jean mcTaggart in het buitenland regelmatig in het theater.

Page 31: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019 31

Duurzaam Hees neemt het voortouw in het verduurzamen van de wijk Hees. Na een succesvolle campagne voor zonnepanelen is Duurzaam Hees nu ge-start met een isolatie-campagne.

Op 28 maart was er in de Petruskerk een in-formatieve bijeenkomst over het isoleren van vloer, muur en dak. Isolatie is goed voor het milieu en verhoogt je wooncomfort. Het is ook een rendabele investering, zo verdien je de kosten van spouwmuurisolatie in drie à vier

•Alarmnummer 112•Politie 0900 88 44•Brandweer (024) 329 75 99•GGD (024) 3 297 297

• Advies- en Steunpunt huiselijk geweld: 0900 126 26 26 [email protected]• Centrum voor Jeugd en Gezin: 088 001 13 11• De Wijkpsycholoog: 06 81 80 68 50, Daniëls-plein 3d• Discriminatie, Ieder1Gelijk: (024) 324 04 00• Sterker (voorheen NIM en SWON): 088 001 13 33 De Ruyterstraat 246, 6512 GG Nijmegen• Bindkracht 10 (voorheen Tandem en Inter-Lo-kaal): (024) 365 01 11 [email protected]• Bindkracht 10 in wijkcentrum Titus Brandsma (voorheen Inter-Lokaal): (024) 322 22 27 [email protected]• STIP Nieuw-West (voorheen OpMaat): (024) 350 20 00 (STIP infolijn)[email protected]•Kindertelefoon: 0800 04 32•Meld Misdaad Anoniem: 0800 70 00•Slachtofferhulp: (024) 323 33 22, 0900 01 01•Meldpunt Kindermishandeling: (026) 442 42 22, 0900 123 123 0•ZZG Zorggroep: (024) 366 57 77, Daniëlsplein

•Huisartsenpost: 0900 88 80•CWZ: (024) 3 657 657•Sint Maartenskliniek: (024) 365 99 11•UMC St. Radboud: (024) 361 11 11

•Apotheek Binnendijk: (024) 377 14 62, Fuchsiastraat 28 http://apotheekbinnendijk.leef.nl/•Apotheek Daniëlsplein / Van Wieringen: (024) 377 15 98, Daniëlsplein 3 http://apotheekdanielsplein.leef.nl/•Apotheek Neerbosch-Oost: (024) 378 23 12, Symfoniestraat 134 http://apotheekneerboschoost.leef.nl/•Dienstapotheek Nijmegen e.o. Weg door Jonkerbos 104, 6532 SZ Nijmegen 024 365 76 75 http://dienstapotheeknijmegen.leef.nl/

•Meld- en Herstellijn: 14 024 Melding via de appof https://nijmegen.jouw-omgeving.nl/burgermelding•Bureau Toezicht: 14 024•Straatcoaches: Overlast van jongeren in de wijken Neerbosch-Oost en Heseveld kunt u melden via het telefoonnummer 06 29 14 98 95Voor minder dringende zaken kunt u ook contact opnemen via e-mail: [email protected]•Dierenambulance: (024) 355 02 22

•Gemeente Nijmegen: 14 024, [email protected]

Belangrijke nummers

De oplossing van de puzzel in Neij West 1 2019, met de nieuwslezers, was KRASSE KNARREN NOS JOURNAAL. Voor deze puzzel hadden we geen prijs beschikbaar.

Voor de nieuwe puzzel op de achterkant, wederom samengesteld door onze vaste puzzelmaker Pieter Monté, is er wel een prijs. Het thema van deze Neij West Culturen, religies en tradities, is door Pieter ver-taald in een puzzel met als titel Goden en godinnen.

De prijs die we weggeven is eenmaal twee vrijkaarten voor Museumpark Orientalis in de Heilig Land Stich-ting. Vanaf 21 april 2019 zijn er twee nieuwe ten-toonstellingen in Orientalis, die geheel bij ons thema passen. De eerste tentoonstelling heet ‘Wandel door 100 jaar Heilig Land Stichting’ – een geschiedenis van

dit museumpark. En de tweede tentoonstelling heet ‘Toen God nog thuis woonde’, over hoe mensen thuis vorm geven aan hun relatie met hun god.Wij danken Museumpark Orientalis voor het beschik-baar stellen van de vrijkaarten. Stuur de juiste oplossing vóór 26 april naar [email protected] of per postkaart naar Tubastraat 39, 6544 NH Nijmegen.

Vermeld daarbij uw naam, telefoonnummer, de wijk waar u woont en uw e-mailadres.

Puzzels en prijzen

Vrijdagmiddag 17 mei geeft salonorkest Symphonia een gratis concert in de grote zaal van wijkcentrum De Schalmei, Symfoniestraat 204 Nijmegen (Neerbosch), aanvang 14.00 uur.

Het orkest laat u genieten van een veelzijdig programma met licht klassieke en populaire mu-ziek, zoals melodieën uit operettes, bekende walsen, marsen, tango’s en meezingliederen.

U bent van harte welkom!

Optreden Salonorkest Symphonia

jaar terug door een lagere gasrekening! Om het je zo gemakkelijk mogelijk te maken heb-ben wij ons er alvast in verdiept. Samen met een onafhankelijk adviseur van Nibag hebben we offertes van leveranciers voor spouwmuur- en vloerisolatie uit de regio vergeleken. Op de bijeenkomst heeft Duits Isolatie een interes-sant aanbod met korting voor de wijk Hees gepresenteerd. Wil je een vrijblijvende offerte ontvangen of meer informatie over het aanbod? Stuur dan even een mailtje naar [email protected] of neem een kijkje op www.duurzaam-hees.nl

Tekst: Susan Pot

Page 32: N Neij West · 4 Neij West - april 2019 Keukens Telkens als ik de voedselafdeling van een wil-lekeurige Bazaar betreed, word ik overspoeld door geuren en kleuren. Bonte verzamelingen

Neij West - april 2019

Neij West - februari 201948

A Q 22 23 8 20 6 4 24 20 19 6

B 1 23 15 20 1 23 19

C 5 22 23 5 22 4 24 2 24 19 6

D 20 17 20 19 16 22 18 20

E 20 14 20 18 20 20 16 15 5 20

F 11 23 17 19 23 16

G 3 20 6 20 18 20 19 5 23 10 23

H 19 22 19 20 19 21 18

I 21 16 20 4 24 4 5 20

J 17 24 16 3 5 22 18

K 10 23 5 20 6 23 10 21 20

L 19 23 12 10 23 19

M 5 23 5 20 21 18 19 24 18

N 19 23 18 7 24 15

O 24 6 24 11 22 17 20 16

P 4 23 10 19 8 24 19 24 19 24 4 5 19 21 10

Q 20 18 6 23 3 21 24 18

R 15 20 4 4 5 18

S 14 20 5 2 20 3 20

T 20 5 19 24 16 23 19 5

U 11 21 20 10 4 4 5 19

V 13 21 6 24 23 10

W 24 11 20 10

X 3 16 13 21 11 21 14 23

Y 20 11 21 2 20

Z 13 24 4 5 21 3 21 6 21

AA 7 22 18 19 19 21 20

BB 20 15 23 22 1 24

CC 7 22 3 21 23 16

DD 20 12 16 24 21 19 23

EE 20 5 22 16 17 20 8 11 20

FF 17 20 10 10 20 10 10 17 20 4 6 21 16

GG 10 2 20 21 6 24 24 14 21 11 22 6

HH 3 20 16 9 20 21

II 20 15 8

JJ 3 23 16 23 3 5 24 10 23

KK 10 23 17 23 18 21

LL 7 20 5 1 5

MM 17 21 23 16 9 20

A Azteekse slangengod van de wind (12)B Egyptische oorlogsgod (8)C Azteekse god van de muziek (12)D Japanse godin van de zon (9)E Zijn mantra verjaagt de onwetendheid (11)F Griekse godin van de landbouw (7)G Griekse godin van de hemel (6,6)H Deze Keltische god vormde een triade met Esus en Taranis (8)I Oppergod bij de inca’s (9)J Griekse god van de dromen (8)K Germaans / Keltische godin van de vruchtbaarheid (10)L Egyptische godin van de vochtigheid (7)M Griekse god van het vuur (10)N Hettitische stormgod (7)O Voornaamste god van het Yorubavolk (Nigeria) (9)P Azteekse goddelijke konijnen (7,9)Q Griekse god van de geneeskunde (9)R Romeinse god van de dronkenschap (7)S Hindoeistische vader van de deva’s, asura’s, naga’s en het mensdom. (8)T West-semitiche godin van de liefde (9)U Ierse god van de genezing (4,5)V Azteekse godin van het mais (7)W Germaanse oppergod (5)X Griekse godin van de gerechtelijke straf (9)Y De 12 zonen van de indiase godin Aditi (6)Z Azteekse god van de liefde (10)AA Romeinse godin van het recht (6)BB Melanesische godin van de regen (7)CC Romeinse oppergoed (7)DD Griekse godin van de schoonheid (8)EE Oppergod in het zoroastrisme (5,5)FF Keltische god van de zee en het weer (8,3,3)GG Voornaamste godin van Java (4,4,5)

HH Hindoeistische godin, dochter van Himavat (7)

II Sumerische god van de oeroceaan (4)

JJ Griekse godin van het dodenrijk (10)

KK Grieks/Romeinse godin van de gerechtigde wraak (7)

LL Hebreeuwse god (6)

MM Romeinse god van de wijsheid (7)

Goden en godinnen

32