PHILIPPE GHYSENS ENSABINE VAN DAMME

Zaterdag gaat de documentaire‘Goodbye Armand’ van Cosyns encineast Julien Vandevelde in pre-mière in het woonzorgcentrumZonnebloem in Gent. De 88-jarigeArmand Exsteyl, een gewezenpostbode, verbleef in dat centrumsamen met zijn even oude vrouwMargriet. Op 7 juni stierf Armand.Hij had gekozen voor euthanasie.Zijn vrouw moest hij achterlaten.«Samen vertrekken zou de mooi-ste oplossing geweest zijn. Maarja, het heeft niet mogen zijn», zegtkleindochter Ann in de documen-taire.

KankerHuisarts Marc Cosyns maakte eer-der een film over Georgette, eenandere bewoonster van Zonne-bloem. Zo leerde hij Armand enMargriet kennen. «Armand was allang bezig over euthanasie. Zijnidee was: ik ben een sterke man, ikzal mijn vrouw wel overleven enhaar alle zorg kunnen geven tot zesterft.» Directeur Geert Vanhoo-ren: «Armand deed alles voorhaar: wassen, eten geven, naar hettoilet brengen, in bed steken.Niets was hem te veel. Iedereen

stond in bewondering voor hem.En iedereen was ervan overtuigddat hij langer zou leven. Tot er bijhem kanker werd vastgesteld.»«Plots moest hij onder ogen ziendat hij zou sterven voor Margriet»,zegt Cosyns. «Dan kwam de vraag:wat moet ik met haar doen? Dezorg overlaten aan iemand an-ders, haar meenemen, samen uit

het leven stappen? Een verscheu-rende keuze.» Volgens directeurVanhooren heeft hij er aan ge-dacht haar mee te nemen in dedood. «De vrees was dat hij zelf hetlot in handen zou nemen. Natuur-lijk stelden enkele personeels -leden de vraag: wat als Armand demedicatie van zijn vrouw op-

spaart en de dosissen vantien dagen in een keergaat geven? Armand gafhaar die medicatie al vijfjaar. Wij konden hem datniet afnemen.»

SchrikTot twee weken voor zijndood is Armand blijvenzorgen voor zijn vrouw.Cosyns: «Hij is zieker ge-worden, kreeg meer pijnen ongemakken, en isdan gestopt met haar te verzor-gen. Hij had uitzaaiingen van dekanker in de keel en was bang dathij zou stikken. Anderszijds wildehij ook niet meemaken dat er uit-zaaiingen naar de hersenen zou-den gaan waardoor zijn geest zoubeneveld worden. Hij heeft danbeslist de euthanasie te laten uit-voeren en zijn vrouw achter te la-ten. Hij had samen willen vertrek-ken. Maar ze heeft nooit toestem-ming gegeven, en nu kon ze datniet meer.» Armand koos bewustvoor euthanasie. Hij zegt het zo inde film: «Ik heb geen schrik om testerven. In plaats van vooruit, gaik achteruit. Ik heb er geen spijtvan. Ik ben 88 jaar. Ik heb mijn le-ven gehad. Wat voorbij is, is voor-bij. Ik kan niet veel meer verwach-

ten. Zolang het menselijk is,zal ik het kunnen verdragen. Maartoch ben ik voorstander dat als ikhet niet meer kan verdragen, omeuthanasie toe te passen.»

RealiteitMarc Cosyns hoopt met de docu-mentaire het thema meer be-spreekbaar te maken. «Hoe moe-ten we omgaan met euthanasie?En moeten mensen die ervoor gekozen hebben, dat ook rond-vertellen? Euthanasie schept eennieuwe realiteit. Toen Armand debeslissing heeft genomen, zat hijer mee. Moet ik de mensen daar-mee belasten? Dat zijn nieuweomstandigheden waarmee je alszorgcentrum en alle betrokkenenmoet leren omgaan.»

***

Tot zijn laatste snik wilde ArmandExsteyl (88) voor zijn dementevrouw zorgen. Hij had zijn lot aanhet hare verbonden. Maar een kan-ker besliste er anders over. Hijstond voor een onmenselijke keu-ze: zijn Margrietje achterlaten, ofhaar meenemen in de dood waar-voor hij zelf al had gekozen. «Hijheeft gezegd: ik kan niet in haarplaats beslissen. En dus is hij al-leen vertrokken», zegt dokterMarc Cosyns, die over de laatstelevensfase van Armand een aan-grijpende documentaire draaide.

HIJ WILDE SAMENGAAN, MAAR LIETHAAR ACHTEROMDAT ZE NOOITTOESTEMMINGHAD GEGEVEN EN DAT NU NIET MEER KONMark Cosyns, arts

AANGRIJPENDE FILM OVER KANKERPATIËNT DIE KIEST VOOR EUTHANASIE MAAR DEMENTE VROUW ACHTERLAAT

Senioren bootsenbedevaart na

met stappentellersAchttien bewoners van woon- en zorgcentrum TerLembeek in het West-Vlaamse Wielsbeke zijn opbedevaart vertrokken naar Halle in Vlaams-Bra-bant, bijna 100 kilometer ver. Ze leggen die afstandniet echt af, maar bootsen alles na met stappen -tellers. «De senioren wandelen gewoon, zoals al-tijd, rond in de gangen en in de tuin», zegt animatieverantwoordelijke Hein Vanhuyse. «Elkedag worden de stappen geteld en is op een bord tezien hoe ver ze nog van Halle verwijderd zijn. Erzijn 188.000 stappen nodig. Dat zal ongeveer tweeweken duren. Het project is een must om onzerusthuis bewoners nog meer te laten be-wegen», zegt Vanhuyse. De actie wordtnog een keer overgedaan in novem-ber, maar dan is het de beurt aan de(veel jongere) personeelsleden vanrusthuis Ter Lembeek om aanhun fysiek te werken. Danwordt bootsen ze een bede-vaart naar Compostella na.(PHG)

Meer klachten over ongelijkheid man-vrouw

Het Instituut voor de gelijk-heid van vrouwen en mannenheeft vorig jaar 20 procentmeer klachten ontvangen dan in 2008. Dit komt vooraldoor het gigantische aantalklachten over discriminatiedoor zwangerschap: liefst één klacht op de vijf gingdaarover. «En dat is nog maarhet topje van de ijsberg», ver-moedt Yassine Sbaiti van het Instituut. «Uit onderzoekblijkt immers dat drie van devier zwangere vrouwen ophet werk gediscrimineerdworden. 5 procent werd zelfsontslagen. We verwachtendus dat de klachten de ko-

mende jaren nog zullen stij-gen. Vrouwen kennen hunrechten hierover immerssteeds beter.» Ook steeg het aantal dossiersover seksisme met 22 procenten over transseksualiteit met8,1 procent in vergelijkingmet 2008. Meer dan de helftvan de in totaal 150 klachtenkomt van vrouwen. Mannen,die een derde van de klachtenindienden, klagen enkel overdiscriminatie bij sollicitaties.Ook de loonkloof blijft ver-groten. Mannen verdiendenvorig jaar zowel voltijds alsdeeltijds zo’n 25 procentmeer dan vrouwen. (KS)

Reclameklacht tegen model met één arm ongegrond

Een krantenlezer die een klacht indiende tegen de reclame -campagne met Tanja Kiewitz (35) heeft ongelijk gekregen. HetBrusselse model toont naast haar zwarte bh ook het stompjevan haar linkerarm. Doel: het grote publiek bewust maken vanhoe beperkt we naar mensen met handicaps kijken. De klager,zelf zonder handicap, vond de stijl bedenkelijk: «Je mag nieteender welke reclametechniek gebruiken om een handicap enhet bijbehorende leed aan te kaarten.» De JEP — de Jury voorEthische Praktijken in de reclame — volgt niet: «De campagne sensibiliseert net en tast waardigheid van mensen met eenhandicap zeker niet aan.»

Stewardess ontslagenwegens te kort haar

Stewardess Ilse Hesselberthis door KLM ontslagen, om-dat haar kapsel fout was.Hesselberth heeft al korthaar sinds ze in maart 1998 indienst trad bij KLM als ste-wardess. Ze kreeg nauwelijkscommentaar totdat een col-lega in 2005 een klacht in-diende. Volgens Hesselberthis op een bepaald momenteen ondergrens van 1 centi-meter vastgesteld. Hessel-berth moest met een pinceteen haar uittrekken die ver-volgens langs een liniaal ge-legd werd en deze bleek met0,8 centimeter te kort. Tij-dens het functionerings -gesprek in 2007 werd hethaar voor het eerst als extra-vagante haardracht be-schouwd, terwijl voor die tijd werd gezegd dat het haar wel-iswaar kort was, maar verzorgd. «Maar ja, wat is extrava-gant?» Tussen 2007 en 2010 kreeg Hesselberth drie officië-le waarschuwingen en een berisping. Ze stelde voor eenpruik te dragen, maar dat mocht niet. Eind juni werd ze vaneen vlucht gehaald en geschorst wegens haar korte haar. Injuli werd haar ontslag aangezegd wegens verstoorde ar-beidsverhoudingen. De Haarlemse kantonrechter stelde dathet bijna kaalscheren van hoofdhaar bij vrouwen maat-schappelijk niet algemeen aanvaard is en stelde de lucht-vaartmaatschappij in het gelijk. Hesselberth geeft aan zichgediscrimineerd te voelen. «Van passagiers kreeg ik altijdcomplimenten over mijn haar. Maar belangrijker is de ma-nier waarop een passagier wordt behandeld. Ik heb mijnwerk altijd goed gedaan.» KLM wilde geen reactie geven.

Ilse Hesselberth mag niet langer bij KLM werken. JanJong

Armand deed alles voor zijn vrouw: wassen, eten geven...

Foto’s CavalierSeul producties

Weinig verkeersdrukte in herfstvakantie

Vrijdag start de herfst-vakantie en dan ver-trekken veel gezinnenop vakantie. Door despreiding van deschoolverloven in Euro-pa, voorzien Touring enVAB echter weinig ver-keersproblemen. Tou-ring raadt de vakantie -gangers wel aan om zaterdagnamiddag paste vertrekken. «In Belgiëwordt komend week-end druk verkeer ver-wacht richting kust ende Ardennen van vrij-dagmiddag tot zater-dagochtend», zegt JanVan Bellingen. Aangezien de herfstva-kantie in Nederlandzondag eindigt, ver-wacht Touring ook

drukte in Zuid-Neder-land. «In Duitsland kun-nen automobilistenverkeershinder ver-wachten in het zuidelij-ke Beieren en Baden-Württember, waar devakantie dan ook begint. In Frankrijkheeft de schoolgaandejeugd al vakantie, nogtot en met 3 november.Bestuurders moetenwel rekening houdenmet plaatselijk brand-stof tekort als gevolg vanstakingsacties in Frank-rijk.» Tot slot goednieuws voor de thuis-blijvers. «Komendeweek zal de ochtend- enavondspits wellichtminder druk zijn dannormaal.»

tel. 070 22 87 62 www.troc.comU b r e n g t . . . W i j v e r k o p e n . . . U v e r d i e n t !

OPENDEURWEEKEND

zaterdag 30 en zondag 31 oktober

BBEESSPPAAAARRR GGEELLDDD MMEETTT DDEEE BBEETTEERREEE TTWWEEEEDDEEHHAANNDDSS

VVAANNN TTRROOCC..CCOOMM

• Wilrijk • Deurne• Brasschaat • Leuven/Herent• Dendermonde • Mechelen• Oostende • Maldegem• St Truiden

donderdag 28 oktober 201010

Prostituees moeten fluohesjes dragenOm verkeersongevallen te voorkomen, moeten prostituees in eendorp in het noorden van Spanje een reflecterend hesje dragen. Tip-pelaarsters zonder fluovestje, riskeren een boete van 40 euro. Eenwoordvoerder van de politie van Els Alamus zegt dat de maatregelniet gericht is tegen het werk dat de prostituees doen, maar enkelen alleen voor meer veiligheid op straat moet zorgen. In Spanjewerken ongeveer 300.000 vrouwen in de prostitutie.

«Moet ik haarmeenemen in

de dood of niet?»