42 • februari 2017 • METAAL & TECHNIEK

NIEUWE OPLEIDING IN SEPTEMBER VAN START

Modelmaker wordt vormenmaker

TEKST: KASPER WEIGAND

BEELD: GER THIJSSEN

! � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

behoe6 e aan goed opgeleide modelmakers is nog altijd aanwezig. Daarom

start in september een eerste klas studenten aan de hernieuwde opleiding.

Ze worden geen modelmaker, van oudsher alleen gelieerd aan de gieterijwe-

reld. Nee, ze worden vormenmakers, maken mallen én matrijzen, en doen dat

met behulp van de modernste technieken.

Directeur van MVM Model Vorm Makerij uit

Hengelo Theo Alberts heeft actief meegewerkt

aan de nieuwe opleiding voor vormenmakers en

zet zich al jaren in voor nieuwe aanwas in de

branche. Hij heeft altij d jongens opgeleid en is

ook gebaat bij nieuwe vormenmakers. Zij n

bedrij f heeft een aantal disciplines waarbij vor-

menmakers onontbeerlij k zij n. Hij ziet dat vor-

menmakers de stap zetten naar nieuwe technie-

ken, materialen en machines. Er wordt anders

gekeken naar hoe je met vormen omgaat.

Alberts is nauw betrokken bij die transitie. Hij is

Theo Alberts: ‘95 procent van het werk van de vormenmaker wordt uitgevoerd door machines.’

. . � � � � � � � � � � � � � � . � � � � � � � � � � . � � � � � � � . � � �

oude opleiding voor modelmakers.

C O M E P E T E N T I E G E R I C H T

� � � . � � . � � � � � � � � " � � � � � � � � # � $ � � % � � � $ � � & '

maar toen de markt voor modelmakers lang-

zaam kleiner werd, had dat ook zij n eE ect op de

opleiding. Vanuit de overheid werd opgelegd dat

de opleiding competentiegericht moest zij n en

dus herschreven diende te worden. Dit was in

2008, aan het begin van de crisis. De betrokken

bedrij ven moesten alle zeilen bij zetten om maar

niet om te vallen en konden daardoor geen tij d

investeren om vanuit de branche de opleiding te

schrij ven. Daardoor is deze gedwongen opge-

houden te bestaan.

B E H O E F T E

- � � � � � � $ & � � % � � . � � � � . � � � � � � � � � � � � � � � � &

toch weer de behoefte aan een toekomstge-

richte opleiding. Daarom is de branchevereni-

ging Dutchform in gesprek gegaan met de

Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwij s

Bedrij fsleven (SBB) en is de opleiding helemaal

herschreven. Samen met opleidingsinstituten

ROC Hengelo en SMEOT is er tij d en geld geïn-

vesteerd om te zorgen voor versie twee van de

modelmakersopleiding: de opleiding tot vor-

menmaker. Van origine maakt de modelmakerij

modellen en uiteindelij k mallen voor de gieterij -

branche. Matrij zenmakers werken juist voor de

kunststoE enindustrie. Maar als het gaat om

bewerkingen, dan komen producten als model-

len, mallen, matrij zen en prototypes steeds

dichter tegen elkaar aan te liggen. Daarom is

besloten er één opleiding voor te ontwikkelen.

T W E N T E

T � � � & � � � . ( " � � � � ) # � & � � � � � � � * � � � + . � � � + � � � ,

rij en. “In de jaren zestig tot en met negentig

was de metaalsector groot in Twente, er waren

veel gieterij en. Maar dat is minder geworden. En

uit de opgeheven gieterij en zij n allemaal model-

makerij en ontstaan, gieterij medewerkers die

voor zichzelf begonnen. Daarom zie je in onze

regio relatief veel modelmakerij en”, vertelt

Alberts. “Omdat matrij zen en mallen steeds

dichter naar elkaar toe zij n gekomen, verandert

er van alles. Voor het maken ervan worden

dezelfde technieken gebruikt: CAD/CAM-bestan-

den, het CNC- frezen van mallen en matrij zen en

nu komt ook het printen erbij . Vandaar die

omslag. Het is niet meer modellen maken of

matrij zen maken, maar vormen maken.” Wie

om zich heen kij kt, ziet dat de vormenmaker

ook vandaag de dag genoeg te doen heeft. Van

het kunststof kapje voor een telefoon tot com-

blik opbranchesdutchform

METAAL & TECHNIEK • februari 2017 • 43

De praktijkruimte van ROC

Hengelo/SMEOT in Hengelo

Overijssel.

Dutchform

/ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 : ; < 6 = > 2 3 ; ? ; 6 ; > 8 @ 8 > @ ? 5 5 6

Nederlandse vormenmakers. Sinds 2015 zitten

de mallenmakers en de matrijzenmakers bij

elkaar in één vereniging en dat bevalt goed.

Theo Alberts is bestuurslid en Frans van der

Brugh is branchemanager “Uiteindelijk maak

je allemaal gereedschappen, tooling, om te

zorgen dat je iets anders kunt maken. Dus we

zijn in 2015 gefuseerd. We gaan nu het tweede

jaar in. En de reacties zijn alleen maar posi-

tief”, zegt Van der Brugh. De branchevereni-

ging heeN zo’n veertig leden. De opleiding is

belangrijk, maar niet het enige speerpunt. “We

proberen steeds meer technologie met elkaar

te delen. Vorige week nog zaten we samen met

kunststofverwerkers als keten bij elkaar om

nieuwe ontwikkelingen te bespreken”, vertelt

Van der Brugh. Daarnaast houdt de vereniging

zich ook bezig met traditionele werkzaamhe-

den voor een branchevereniging zoals lobby,

gezamenlijke leveringsvoorwaarden en promo-

tie van de leden.

plete autocarrosserieën, overal zij n vormen voor

gemaakt.

B B L - 3

A B C D E B F C G H B I J K G L M F N B I O P Q P L D R I B E B F J H O I G S

ditioneel, maar gebruikt wel nieuwe technie-

ken. “Onze business ligt in de energiemarkt:

machinebouw, pompenbouw, baggerindustrie,

alles wat daar gebeurt op gietwerkgebied. Veel

wordt nog gemaakt van een hout/kunststofcom-

binatie, maar er wordt ook steeds meer

gefreesd. Daarom hebben we nieuwe mensen

nodig die niet alleen van modelmaken iets afwe-

ten, maar ook van fi les omzetten en van teke-

ningen lezen om een product te kunnen frezen.

En dat is een belangrij k onderdeel van de oplei-

ding”, weet Alberts.

‘Van kunststof kapje tot complete carrosserie, overal zijn vormen voor gemaakt’

U V W X I D Y B L O K G L Z B O [ B I H K G L E B K D I C B L C G H B I

wordt uitgevoerd door machines, dus hij moet

goed weten hoe die machines aangestuurd moe-

ten worden.” De studie tot vormenmaker aan

het SMEOT is een driejarige BBL-3 opleiding. Het

is de bedoeling dat de student zich ook gaat spe-

cialiseren. “Heeft hij meer aQ niteit met de gie-

terij wereld? Dan zal hij meer over gieterij pro-

cessen leren.” Het is in de basis de opleiding tot

fij nmechanisch verspaner, alleen dan met een

verdieping op verschillende vlakken, op het

gebied van materialenkennis bij voorbeeld.

Iemand met een diploma Vormenmaker op zak

kan ook prima aan de slag bij een draai- en

freesbedrij f. Alberts roept alle Nederlandse

bedrij ven dan ook op hun leerjongens op te

geven voor de opleiding. Die heeft van de SBB

overigens een beschermde status gekregen,

waardoor er ruimte is om met wat kleinere

groepen te mogen starten.

M V M G R O U P

\ Z B D M F N B I O P ] Q O G F K J ^ O Q R _ G G I Q L Z B O K G H ` Z J

werkte 24 jaar bij een modelmakerij en heeft nu

al meer dan 25 jaar zij n eigen bedrij f. In de

modelmakerij , MVM Model Vorm Makerij , wer-

ken dertien mensen. Alberts merkte dat klanten

steeds vaker niet om een mal vroegen, maar om

een gietstuk, bewerkt en al. “Omdat de mal aan

het begin van de keten staat van het uiteinde-

lij ke gietstuk, weten wij als modelmakers ook

veel van gieten en bewerken. Daarom heb ik

tien jaar geleden MVM Engineering opgezet. Dit

is een handelsbureau dat eindproducten levert.

Daar zit het maken van de mal bij in, maar ook

het gieten, bewerken, coaten, het certifi caat en

de controlerapporten. Complete machineonder-

delen”, zegt Alberts. “We doen dit alleen niet in

huis. We besteden het helemaal uit. De model-

makerij is hier weer onderdeel van, die maakt

de mallen.” Daarnaast kreeg het bedrij f steeds

vaker te maken met digitale bestanden die het

wilde kunnen lezen. Daarom besloot Alberts om

ook te gaan frezen. “Zo konden we die bestan-

den lezen, maar ook matrij zen maken. Dus heb-

ben we MVM 3D Milling opgericht. Daarmee fre-

zen we en kunnen we ook fi les omzetten,

tekeningen maken en producten scannen.” Zo is

de huidige MVM Group ontstaan. MVM Model

Vorm Makerij als traditionele basis en MVM 3D

Milling en MVM Engineering om een compleet

product, met behulp van moderne technieken,

te kunnen leveren. •

a a a b c d e f g h d i c c j k f i l m b n g

www.dutchform.nl

www.smeot.nl