Minister Opstelten is Kierewiet geworden Onlangs werd er in de Tweede Kamer gedebatteerd over het Nederlandse drugsbeleid. In Nederland doen we het momenteel vrij goed met het huidige gedoogbeleid. Er worden in Nederland relatief vrij weinig drugs gebruikt. We hebben erg weinig drugsdoden en heroinegebruik sterft uit. In landen als Frankrijk, Engeland en de VS met een repressiever beleid zijn er veel meer problemen. In deze landen begint men dit in te zien en wordt het beleid steeds liberaler. Desondanks wil Opstelten van de ‘liberale’ VVD allerlei repressieve maatregelen invoeren om drugsgebruik ‘aan te pakken’. Hij wil stoppen met gedogen van cannabis met een THC-gehalte boven de 15%. Coffeeshops worden een besloten club waar je een wietpas voor moet hebben en coffeeshops die binnen 350 meter omtrek van een school staan moeten gesloten worden. De ochtend voor het afgelopen drugsdebat had De Pers een minister van justitie Opstelten met oorkleppen afgebeeld op de voorpagina met daarnaast de tekst ‘Ik luister lekker toch niet’. Uit het bijbehorende artikel bleek dat Opstelten niet zou willen luisteren naar kritiek en willens en wetens een debat zou voeren op basis van valse claims.

Tijdens het debat maakte Opstelten het beeld dat hij toch niet zou willen luisteren meer dan waar, en ontkende hij de uitgelekte onderzoeksresultaten waaruit bleek dat hij zijn beleid baseerde op valse claims ontkennen. Opstelten is keer op keer niet bereid te luisteren naar kritiek en alternatieven die effectiever zijn. Boris van der Ham stelde tijdens het drugsdebat niet voor niets dat Opstelten bananen in zijn oren heeft.

Achterdeur Een voorbeeld van een goed alternatief is regulering van cannabisteelt. Hier wordt momenteel onder andere mee geexperimenteerd in Spanje en de VS. In Nederland kan op deze manier ‘de achterdeur’ van coffeeshops geregeld worden zonder inmenging van criminele cannabistelers. Zo zou een belangrijke inkomstenbron van de georganiseerde misdaad om zeep geholpen worden. Dit zou bovendien een bezuiniging opleveren die in de miljarden loopt. Per jaar. Dit zou onder andere bereikt worden door besparingen op inzet van politie en justitie en extra belastingsinkomsten. Verder is het op deze manier mogelijk om kwaliteitseisen aan de geproduceerde cannabis te stellen. Opstelten is echter bij voorbaat al niet geinteresseerd en kondigt juist aan een experiment met gereguleerde teelt in Utrecht te willen dwarsbomen.

THC Opstelten ziet meer in repressieve maatregelen. Zo wil hij stoppen met het gedogen van cannabis met een THC-gehalte boven de 15%. Het is sterk de vraag of dit enig effect heeft. Als gebruikers lichtere wiet hebben stoppen ze er gewoon wat meer van in hun jointje. Bovendien is deze maatregel praktisch onuitvoerbaar. THC-percentages verschillen per plant en ook binnen een plant. Het THC-percentage van een geteste sample hoeft dus niets te zeggen over de THC-percentages van andere ‘porties’. Methodes om THC te meten zijn bovendien niet op de markt. Cannabis kan momenteel alleen naar het lab opgestuurd worden. En een coffeeshop kan dat niet omdat die geen opiumontheffing heeft voor als de opgestuurde sample boven de 15% uit komt. Scholen Verder gaat Opstelten alle coffeeshops binnen 350 meter van middelbare scholen en basisscholen sluiten. Dit is een buitengewoon nutteloze maatregel. Coffeeshops controleren goed op leeftijd en scholieren mogen dankzij de gehanteerde leeftijdsgrens van 18 jaar helemaal geen coffeeshop in. Uit experimenten met een dergelijk afstandscriterium in Rotterdam blijkt dan ook dat dit totaal geen effect heeft. Wietpas Om de toegankelijkheid van coffeeshops te verkleinen wil Opstelten een wietpas invoeren. Hierdoor worden coffeeshops besloten clubs met een beperkt aantal leden, die zich moeten laten registreren om een pasje te krijgen. Door het beperkte aantal leden zijn coffeeshops zijn erbij gebaat om zo veel mogelijk grootverbruikers als klant te hebben. Die leveren immers meer op. Hierdoor kan een situatie ontstaan waarin juist incidentele recreatieve gebruikers aangewezen zijn op straatdealers, die ook hardere middelen aanbieden en niet letten op de leeftijd van hun klanten. Bovendien is slechts 12% van de coffeeshopbezoekers bereid zich te laten registreren. De rest gaat liever zelf ‘tuinieren’ of naar een illegale dealer. De straatdealers wrijven al in hun handjes... Politie capaciteit Opstelten weigert dit probleem van een stijgende straathandel te erkennen, terwijl de gevolgen van de huidige sluitingen van coffeeshops al duidelijk zichtbaar zijn. Wel gaat hij in het zuiden tijdelijk extra politie inzetten om dergelijke problemen te voorkomen en wietpasjes te controleren. De aanwezige politie liet tijdens het afgelopen drugsdebat echter weten helemaal niet op deze taken te zitten wachten. Ze besteden hun tijd liever met het aanpakken van kan dieven en verkrachters. De financiele gevolgen van deze lastenverzwaring voor de politie weigert Opstelten financieel te laten doorrekenen. Conclusie Het kabinet jaagt met de plannen van Opstelten met name incidentele cannabis-gebruikers richting criminele straatdealers die ook andere middelen aanbieden en aan minderjarigen verkopen. ‘Kierewiet’, aldus Tofik Dibi. De problemen die dit veroorzaakt zouden deels door de zorg opgevangen moeten worden. Minister Schippers van volgsgezondheid is ondertussen echter juist hard bezig om deze mogelijkheden af te breken door middel van bezuinigingen op de Geestelijke Gezondheidszorg en het onder druk zetten van preventie in de verslavingszorg. De enige kans om een verergerde drugsproblematiek te voorkomen lijkt een spoedige val van het kabinet. Het is tijd voor een nieuw kabinet. Een kabinet dat onderzoeksresultaten accepteert in plaats van terugstuurt als deze niet bevallen. Een kabinet dat liever bezuinigt op het opjagen en bestaffen van mensen die graag een jointje roken, dan op de zorg die verslaafden nodig hebben. Een kabinet dat zich niet zo onder druk laat zetten door de VS. Een kabinet dat weer een gidsrol durft in te nemen. Een kabinet dat liever complimenten krijgt van experts uit de verslavingszorg dan van een organisatie als de DEA die zelf verwikkeld is in allerlei smokkelschandalen. Een kabinet dat liever complimenten krijgt omdat er zo weinig drugsongevallen zijn dan omdat ze drugsgebruikers zo hard aanpakken.