Milieutrefdag 12 juni 2008

Spelen in bos en natuur

Inleiding workshop

Groene Speelruimte: Wa is da? • Tuinen• Groene eilandjes• Natuurreservaten (!)• Bossen (!) & parken• Militaire domeinen (!)• Strand, duinen (!), heide (!), ...• Weiden, sportpleinen & grasvelden• Recreatiedomeinen & speelterreinen Tuinen• ... Kinderen spelen overal waar ze zijn!!!

Mag da?

• ... kamperen in het bos?

• ... vrij spelen in het groen?• ... putten graven in het bos?• ... hout sprokkelen in het bos?• ... kampen bouwen in het bos?• ... bessen plukken in een natuurgebied?• ... pijltjes en tekens hangen aan bomen?• ... op het gras spelen in een natuurreservaat?

De letter van de wet

• Elk bos/natuurreservaat is vrij toegankelijk voor voetgangers en rolstoelgebruikers, maar enkel op de wegen. Tenzij toegang uitdrukkelijk verboden wordt met officieel verbodsbord

• Voor activiteiten buiten de vrij toegankelijke zones: toestemming vragen aan eigenaar & ANB

• Speelzones: volledig toegankelijk

Wat is een speelzone?

• Een bepaald gedeelte van een bos of natuurgebied, dat volledig toegankelijk is voor min-18-jarigen en hun begeleiding.

• Spreektaal: = Speelbos• Speelterrein• Herkenbaar aan speelzone-

pictogrammen• Erkend door ANB

Hoe ziet een speelzone eruit?

• Natuurlijk & avontuurlijk: – geen traditionele speeltuigen

– ev. beperkte beheeringrepen

– ‘echt bos’ en ‘wilde natuur’ daagt uit tot spelen met de natuur en die verder te onderzoeken

• Permanente / tijdelijke speelzones• Best afgebakend met voor de hand liggende grenzen• Een speelzone hoeft niet duur te zijn

Wat mag er (niet) in een speelzone?

• In een speelzone mag bijna alles maar ...• ... ook hier geldt boswetgeving

– geen vuur maken– geen hout sprokkelen – geen put graven– tenzij je de toestemming hebt van de eigenaar/ANB

• ... alle spelmateriaal dient dezelfde dag verwijderd te worden

• ... gemotoriseerd verkeer, fietsers en honden zijn verboden

Waarom een speelzone?

•Gratis verzekering Burgerlijke aansprakelijkheid

•Meer zekerheid voor de spelende jeugd

•Subsidie-mogelijkheden

•Betere gekendheid (www.bosspel.be)

•Legaal spelen in het bos

Ondersteuning : promotie

•Gratis officieel pictogram ANB

•Website:www.bosspel.be

Ondersteuning : financiering• Aankoop : gesubsidieerd via SO (thema Natuur)

•Max 50% van de totale kosten (max €100.000)

• Inrichting: gesubsidieerd via SO (thema Natuur), indien de kosten ervan niet meer dan 60 % van de totale kosten bedragen.

• Aanplanting: gesubsidieerd door ANB

•Subsidie voor bebossing en herbebossing

•Subsidie voor de bebossing van landbouwgronden

• Openstelling: gesubsidieerd door ANB (enkel privé-eigenaars)

•Speelzone: €100/ha/jaar

•Bosweg: €2/m/jaar (max €50)

Ondersteuning : praktisch•Tandem : VBV

•een infoavond voor de jeugd- en milieuraad

•een overlegvergadering met de gemeente en de lokale partners (jeugdbewegingen en boseigenaars en –beheerders) om het project op poten te zetten

•advies bij de opzet van het project

•ondersteuning bij de aanduiding van een speelzone

•ondersteuning bij de organisatie van de inspeelnamiddag

•Allerhande invul-, voorbeelddocumenten + handleidingen op www.tandemweb.be

Ondersteuning : praktisch

•Actiegerichte handleiding speelzones in bossen (www.vbv.be)

•Go4Nature (www.go4nature.be)•Praktijkvoorbeelden: foto’s en info over mooiste Groene

Speelruimtes (www.steunpuntjeugd.be/themas/groene_ruimte)

Meer info?

• Projectenmarkt

• Adresgegevens infomap

• Aanvraag advies/werksessie in uw gemeente

• www.tandemweb.be + inschrijving op tandemmail – Sprekersaanbod– Cursusaanbod– Tandemkoffer– Ervaringsverslagen– …

Voorstelling An Vlekken

•Stafmedewerker Jeugdruimte Genk

•Coördineerde speelzone-project te Genk

Speelbossen in GenkSpeelbossen in Genk

Wat voorafging…Wat voorafging…

24 november 2003: Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw 24 november 2003: Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw (VBV) zoekt 6 steden- gemeenten die speelbos willen (VBV) zoekt 6 steden- gemeenten die speelbos willen voorzien i.s.m jeugdwerk, scholen,…voorzien i.s.m jeugdwerk, scholen,…

Stad Genk dient intentieverklaring in.Stad Genk dient intentieverklaring in.

VBV kiest Stad Genk als één van de partners in hun project.VBV kiest Stad Genk als één van de partners in hun project.

Speelbossen in GenkSpeelbossen in Genk

Opstartvergadering (januari 2005)Opstartvergadering (januari 2005)

Installatie werkgroepInstallatie werkgroep– Medewerker VBVMedewerker VBV– Stafmedewerker Jeugdruimte (Dienst JeugdStafmedewerker Jeugdruimte (Dienst Jeugd))– Educatief medewerker Dienst Leefmilieu sterke samenwerkingEducatief medewerker Dienst Leefmilieu sterke samenwerking– Stedelijk project “De uitdaging”Stedelijk project “De uitdaging”– (Diensthoofd Dienst Groenbeheer)(Diensthoofd Dienst Groenbeheer)– (Cel beleidsplanning)(Cel beleidsplanning)– (Landschapsarchitect Dienst Ontwerp en Meting)(Landschapsarchitect Dienst Ontwerp en Meting)– (Boswachter)(Boswachter)– (vertegenwoordiger Jeugdraad- jongerenverenigingen)(vertegenwoordiger Jeugdraad- jongerenverenigingen)

Stad Genk werkt aan de opmaak van een Genks bosbeheersplan (= Stad Genk werkt aan de opmaak van een Genks bosbeheersplan (= opportuniteit)opportuniteit)

De werkgroep beslist tot “verbreding” van het project. Een De werkgroep beslist tot “verbreding” van het project. Een gecoördineerde aanpak op vlak van speelbossen, rechtstreekse link met gecoördineerde aanpak op vlak van speelbossen, rechtstreekse link met bosbeheersplan.bosbeheersplan.

Belangrijke partner: jeugdwerkBelangrijke partner: jeugdwerk

Inventarisatie “spelen in bossen” (bellen, rondgang)Inventarisatie “spelen in bossen” (bellen, rondgang)- waar speel je?- waar speel je?- hoe vaak speel je daar?- hoe vaak speel je daar?

Verwerking resultaten bevragingVerwerking resultaten bevraging

Terugkoppeling op stuurgroep bosbeheersplanTerugkoppeling op stuurgroep bosbeheersplan

Eerste aanzet door “deskundigen”: 12 Genkse speelbossenEerste aanzet door “deskundigen”: 12 Genkse speelbossen Allemaal in bossen “eigendom van de Stad Genk”Allemaal in bossen “eigendom van de Stad Genk”

Terugkoppeling met jeugdwerk: ahv maquette met vlagjes (ook hun lokalen Terugkoppeling met jeugdwerk: ahv maquette met vlagjes (ook hun lokalen aangeduid op kaart)aangeduid op kaart)

Knelpunten:Knelpunten:- enkele groepen geven aan dat er in Genk-Noord te weinig speelbossen - enkele groepen geven aan dat er in Genk-Noord te weinig speelbossen voorzien zijnvoorzien zijn- Scouts Genk centrum geeft aan dat het dichtstbijzijnde speelbos te klein is- Scouts Genk centrum geeft aan dat het dichtstbijzijnde speelbos te klein is

Stuurgroep stelt 2 bijkomende speelbossen voorStuurgroep stelt 2 bijkomende speelbossen voor

Betrokkenheid jeugdwerkBetrokkenheid jeugdwerk

Aandachtspunt!!! (Is belangrijk)Aandachtspunt!!! (Is belangrijk)

Vergroten door hen écht te betrekkenVergroten door hen écht te betrekken

– Regelmatig terugkoppelen: via jeugdraad, via mail, via…Regelmatig terugkoppelen: via jeugdraad, via mail, via…– Namen voor speelbossen verzinnenNamen voor speelbossen verzinnen– Uitnodigen op grootse “opening van de speelbossen”Uitnodigen op grootse “opening van de speelbossen”

Opening speelbossenOpening speelbossen

Werkgroep bereidt grootse activiteit voorWerkgroep bereidt grootse activiteit voor

Voor begeleiders in het Genkse jeugdwerkVoor begeleiders in het Genkse jeugdwerk

30 september 200630 september 2006

Opening van de speelbossen + bos-activiteit in het speelbos Opening van de speelbossen + bos-activiteit in het speelbos van Kattevenia + heerlijke bos-receptievan Kattevenia + heerlijke bos-receptie

– Tijdens deze activiteit krijgen begeleiders info over speelbossen en Tijdens deze activiteit krijgen begeleiders info over speelbossen en de bijhorende principesde bijhorende principes

Opening speelbossen 30/09/2008Opening speelbossen 30/09/2008

Opening speelbossenOpening speelbossen

Kaart “speelbossen” in GenkKaart “speelbossen” in Genk

Overzichtskaart speelbossen GenkOverzichtskaart speelbossen Genk

– Per speelbos een handige fichePer speelbos een handige fiche– Info “speelbossen”Info “speelbossen”– Contactgegevens Contactgegevens – Aanduiding Genkse jeugdlokalen, Aanduiding Genkse jeugdlokalen,

kampplaatsen,…kampplaatsen,…

Opvolging?Opvolging?

Wie deed wat TIJDENS het project?Wie deed wat TIJDENS het project?– WerkgroepWerkgroep– Dienst Jeugd “sturend”Dienst Jeugd “sturend”– Implementatie bordjes “speelzones”: Uitvoerende dienstenImplementatie bordjes “speelzones”: Uitvoerende diensten

Wie volgt nu op? Zijn er nog acties gepland?Wie volgt nu op? Zijn er nog acties gepland?– Dienst Jeugd volgt op i.s.m relevante partnersDienst Jeugd volgt op i.s.m relevante partners– Evaluatie bij jeugdwerk (methodiek nog uitwerken)Evaluatie bij jeugdwerk (methodiek nog uitwerken)

KostprijsKostprijs

Beperkt kostenplaatjeBeperkt kostenplaatje

Begroting:Begroting:– Aanmaak kaart speelbossenAanmaak kaart speelbossen– Activiteit opening speelbossen + promotieActiviteit opening speelbossen + promotie– Kleinere onkostenKleinere onkosten

Resultaten van het projectResultaten van het project

14 speelbossen in Genk

Betrokkenheid van jeugdwerk

Geïntegreerd in bosbeheersplan

Kaart met aanduiding speelbossen

Duidelijk aanspreekpunt ‘Dienst Jeugd’

Pluspunt: goede interdienstelijke samenwerking (gezamenlijke aanpak, niet apart op eilandjes !!!)

Evaluatieformulier Evaluatieformulier

Een project voor jouw gemeente?Een project voor jouw gemeente?

– Dit project spreekt me aan. Ik zie dit als een mogelijk project voor Dit project spreekt me aan. Ik zie dit als een mogelijk project voor mijn gemeente.mijn gemeente.

– Bepaalde aspecten van het project zie ik zitten, anderen niet.Bepaalde aspecten van het project zie ik zitten, anderen niet.

– Ik zie dit project zitten, mits ondersteuningIk zie dit project zitten, mits ondersteuning

– Nee, totaal niet, dit project is niet geschikt voor mijn gemeenteNee, totaal niet, dit project is niet geschikt voor mijn gemeente