Met EMDR ook ouders in hun kracht Liesbeth Mevissen VEN congres Nijmegen 12-4-’14...

Met EMDR Met EMDR ook ouders in hun ook ouders in hun

krachtkracht

Liesbeth MevissenLiesbeth MevissenVEN congres VEN congres Nijmegen 12-4-’14 Nijmegen 12-4-’14

[email protected]@accare.nl

Draagkracht omhoog met Draagkracht omhoog met behulp van EMDR?behulp van EMDR?

Enkele cijfers over kinderenEnkele cijfers over kinderen (van der Pas 2013)(van der Pas 2013)

► 1 op de 10: 1 op de 10: chronisch ziek (casus 1)chronisch ziek (casus 1)► 1 op de 25: 1 op de 25: zichtbare ernstige aangeboren lichamelijke zichtbare ernstige aangeboren lichamelijke

afwijking (casus 2)afwijking (casus 2)► 1 op de 50: 1 op de 50: verstandelijke beperking (casus 2)verstandelijke beperking (casus 2)► 1 op de 100: 1 op de 100: epilepsie (casus 2)epilepsie (casus 2)► 1 op de 110:1 op de 110: ASS ASS (casus 3)(casus 3)

Invloed op: Invloed op: ► hun eigen ontwikkelinghun eigen ontwikkeling► het leven van brusjeshet leven van brusjes► het leven van oudershet leven van ouders

zware taak als opvoeder

“ “buffers van ouderschap”buffers van ouderschap” (van der Pas 2013)(van der Pas 2013)

en EMDR? en EMDR? ouderlijke ouderlijke werkvloerwerkvloer

basisgedragingen:basisgedragingen: veiligheid biedenveiligheid bieden

verzorgenverzorgen

zicht houdenzicht houden

eisen stelleneisen stellen

begrenzenbegrenzen

timen & doserentimen & doseren

emotieregulatieemotieregulatie

bufferprocessebufferprocessenn

solidaire solidaire gemeenschapgemeenschap

sociaal netwerk en sociaal netwerk en goede goede

taakverdelingtaakverdeling

zicht op het kind zicht op het kind en metapositieen metapositie

““goede-ouder” goede-ouder” ervaringenervaringen

omstandighedeomstandighedenn

ouderfactorenouderfactoren

en en

kindfactorenkindfactoren

broertjes, zusjes, broertjes, zusjes, grootouders, grootouders, huisvesting, huisvesting,

financiën, school, financiën, school, buurt enz. enz.buurt enz. enz.

1. Een kind met een 1. Een kind met een chronische ziektechronische ziekte

DiabetesDiabetes

CasusCasus

meisje, 5 jaarmeisje, 5 jaar

met 1,5 jaar diagnose diabetesmet 1,5 jaar diagnose diabetes

Aanmelding poli KJP Aanmelding poli KJP

Wens: gebruik van een “sensor” in Wens: gebruik van een “sensor” in plaats van insuline pomp (om praktische plaats van insuline pomp (om praktische en gezondheidsredenen)en gezondheidsredenen)

Probleem: elke week een extra pijnlijke Probleem: elke week een extra pijnlijke injectie bij al bestaande prikangstinjectie bij al bestaande prikangst

Diabetes poli verwijst voor een Diabetes poli verwijst voor een angstbehandelingangstbehandeling

KlachtenKlachten

Paniek bijPaniek bij

-infuus inbrengen & pleister -infuus inbrengen & pleister verwijderen verwijderen

(eens in de 3 dagen)(eens in de 3 dagen)

-bloeddruk meten-bloeddruk meten

-bloed afnemen-bloed afnemen

-dreiging pijn -dreiging pijn

BehandeldoelenBehandeldoelen

gebruik “sensor” zonder paniekgebruik “sensor” zonder paniek

medische onderzoeken en medische onderzoeken en behandelingen zonder paniekbehandelingen zonder paniek

TraumageschiedenisTraumageschiedenis

7 mnd: MRI scan7 mnd: MRI scan 1,5 jaar: levensbedreigend ziek (diabetes 1,5 jaar: levensbedreigend ziek (diabetes

vastgesteld)vastgesteld)

pré-verbaal traumapré-verbaal trauma↓↓

verhalenmethode met ouders als co-therapeutverhalenmethode met ouders als co-therapeut

Ouders als co-therapeutOuders als co-therapeut

EMDR kind = “alsnog” verwerkenEMDR kind = “alsnog” verwerken

Bevorderlijke factor: ondersteunende, Bevorderlijke factor: ondersteunende, sensitief-responsieve ouders (Alisic, sensitief-responsieve ouders (Alisic, 2011, 2012.)2011, 2012.)

Belemmerende factor : eigen ervaringen Belemmerende factor : eigen ervaringen met trauma bij ouders met trauma bij ouders stressreacties stressreacties

Posttraumatische stress bij oudersPosttraumatische stress bij ouders

Als gevolg van:Als gevolg van: schokkende gebeurtenis rond kindschokkende gebeurtenis rond kind andere ingrijpende gebeurtenissenandere ingrijpende gebeurtenissen

stressbevorderende ouderschapsstijl:stressbevorderende ouderschapsstijl: te veel beschermente veel beschermen beangstigenbeangstigen niet beschikbaar zijnniet beschikbaar zijn

Behandelfase 1Behandelfase 1voorbereiden ouders voorbereiden ouders

Ingrijpende gebeurtenissen moeder Ingrijpende gebeurtenissen moeder

Levensbedreigende ziekte dochter 1,5 jrLevensbedreigende ziekte dochter 1,5 jrTarget: “zij in haar bedje, helemaal vol ontlasting, Target: “zij in haar bedje, helemaal vol ontlasting, ik sta ernaast, onwetend”ik sta ernaast, onwetend”NC: ik ben een slechte moederNC: ik ben een slechte moeder

Jaren daarvoor pijnlijke opmerking grootvader:Jaren daarvoor pijnlijke opmerking grootvader:NC: ik ben waardeloosNC: ik ben waardeloos

zelfbeeld beschadigingzelfbeeld beschadiging↓↓

onzekere opvoeder onzekere opvoeder ( overbeschermen ↔ beangstigen)( overbeschermen ↔ beangstigen)

EMDR moeder; vader deelgenootEMDR moeder; vader deelgenoot

►filmfilm

Veranderingen na EMDR moederVeranderingen na EMDR moeder

Moeder:Moeder: ontspannen tijdens medische controle: ontspannen tijdens medische controle:

verlost van gedachte “het is mijn schuld” bij verlost van gedachte “het is mijn schuld” bij slechte bloedspiegel insulineslechte bloedspiegel insuline

zelfverzekerd bij toedienen infuuszelfverzekerd bij toedienen infuus

Kind:Kind: minder angstig bij infuus krijgenminder angstig bij infuus krijgen

Beïnvloeding met behulp van Beïnvloeding met behulp van EMDREMDR

ouderlijke ouderlijke werkvloerwerkvloer


verzorgenverzorgen



begrenzenbegrenzen



bufferprocessenbufferprocessen







ouderfactorenouderfactoren

(zelfverzekerde moeder) (zelfverzekerde moeder)

kindfactoren kindfactoren (een angstig kind met (een angstig kind met

diabetes)diabetes)



EMDR kindEMDR kind

►filmfilm

Behandelfase 2 Behandelfase 2 EMDR kind EMDR kind (1)(1)

sessies 1, 2 & 3:sessies 1, 2 & 3: “ik heb diabetes en infuusjes”“ik heb diabetes en infuusjes”

Veranderingen in dagelijks leven:Veranderingen in dagelijks leven:► tijdelijk nachtmerriestijdelijk nachtmerries► tijdelijk vingerprik weigeren tijdelijk vingerprik weigeren ► doktertje spelendoktertje spelen

maar ook:maar ook:► rustig blijven liggen als ze infuusje krijgt/ minder verzetrustig blijven liggen als ze infuusje krijgt/ minder verzet► pleister verwijderen gaat gemakkelijkerpleister verwijderen gaat gemakkelijker► vastere slaapvastere slaap► ‘‘s ochtends rustiger en beter gestemds ochtends rustiger en beter gestemd

zicht op het kind en metapositie innemen

helpt!

“goede-ouder” ervaringen

Behandelfase 2 Behandelfase 2 EMDR kind EMDR kind (2)(2)

sessies 3,4,5,6,&7: vroegkinderlijk medisch trauma sessies 3,4,5,6,&7: vroegkinderlijk medisch trauma (verhalenmethode) & dood van opa(verhalenmethode) & dood van opa

Observaties in dagelijks leven:Observaties in dagelijks leven:► praat over ingrijpende gebeurtenissenpraat over ingrijpende gebeurtenissen► verzet tegen infuus: “ik wil geen diabetes hebben”verzet tegen infuus: “ik wil geen diabetes hebben”► eigen wil; ondeugend; geniet van rommel maken; eigen wil; ondeugend; geniet van rommel maken; ► daagt broer en zusje uitdaagt broer en zusje uit

maar ook:maar ook:► ‘‘s ochtends snel en zelfstandigs ochtends snel en zelfstandig► durft meerdurft meer► infuus en pleisters: geen probleeminfuus en pleisters: geen probleem

zicht op het kind en metapositie innemen helpt!

“goede-ouder” ervaringen

GedragsexperimentGedragsexperiment

►filmfilm

behandelfase 3 behandelfase 3 EMDR brusjesEMDR brusjes

na 4 sessies EMDR, vragen ouders ook behandeling na 4 sessies EMDR, vragen ouders ook behandeling voor haar 2 jaar oudere zusjevoor haar 2 jaar oudere zusje

sinds de ziekte van haar zusje is haar sinds de ziekte van haar zusje is haar vrolijkheid vrolijkheid veranderd in chronische neerslachtigheid veranderd in chronische neerslachtigheid

woede-uitbarstingen na opa’s overlijdenwoede-uitbarstingen na opa’s overlijden

Wat het kan betekenen om een chronisch zieke Wat het kan betekenen om een chronisch zieke broer of zus te hebben….broer of zus te hebben….

EMDR zusEMDR zus

►filmfilm




verzorgenverzorgen



begrenzenbegrenzen










OuderfactorenOuderfactoren(zelfverzekerde moeder) (zelfverzekerde moeder)

kindfactorenkindfactoren (wel nog diabetes maar (wel nog diabetes maar

geen PTSS meer)geen PTSS meer)

broertjes, broertjes, zusjezusjes s (stemming↑)(stemming↑) , ,

grootoudersgrootouders, , huisvesting, huisvesting,


EMDR en gezamenlijk herstelproces EMDR en gezamenlijk herstelproces van ouder en kind na traumavan ouder en kind na trauma

(Mevissen & Ross, 2014, Kind & Adolescent Praktijk)(Mevissen & Ross, 2014, Kind & Adolescent Praktijk)

ingrijpende gebeurtenissen

disfunctionelegeheugenrepresentaties

kind

disfunctionele geheugenrepresentaties

ouder

posttraumatische stress klachten kind

stressversterkende ouderschapsstijl

EMDR kind EMDR ouder

functionele geheugenrepresentatie

s kind


s ouder

herstel en ontwikkeling van het kind

ondersteunende responsieve

ouderschapsstijl

2. Een kind met meervoudige 2. Een kind met meervoudige beperkingenbeperkingen

►Jongeman, 18 jaar Jongeman, 18 jaar op de drempel naar op de drempel naar

een zo normaal mogelijk volwassen leveneen zo normaal mogelijk volwassen leven Lichte Lichte VBVB

TIQ51, VIQ68, PIQ<55; TIQ51, VIQ68, PIQ<55;

praktische vaardigheden ontw lft praktische vaardigheden ontw lft ± 8jr; ± 8jr;

sociaal-emotioneel ± 5jrsociaal-emotioneel ± 5jr))

►Hemiparese Hemiparese ►EpilepsieEpilepsie

Aanmelding poli KJP Aanmelding poli KJP

VG instelling verwijst voor psychotherapieVG instelling verwijst voor psychotherapie

Hulpvraag:Hulpvraag: traumabehandeling met EMDRtraumabehandeling met EMDR egoversterking, omgaan met emoties en egoversterking, omgaan met emoties en acceptatie acceptatie beperkingenbeperkingen

Klachten: Klachten: heftige emoties bij gedachte aan zelfmoord heftige emoties bij gedachte aan zelfmoord dierbaar familielid (jaren geleden)dierbaar familielid (jaren geleden) emotionele ontregeling bij stress; sterke behoefte emotionele ontregeling bij stress; sterke behoefte

aan controle aan controle en overzicht; lang aanhoudende en overzicht; lang aanhoudende boosheid bij confrontatie met beperkingen boosheid bij confrontatie met beperkingen

Zíjn behandeldoelZíjn behandeldoel

Ik wil beter voor mezelf opkomenIk wil beter voor mezelf opkomen

als ik word geplaagdals ik word geplaagdals ze me willen helpen terwijl ik het als ze me willen helpen terwijl ik het zelf kanzelf kan

TraumageschiedenisTraumageschiedenis(PTSS ouder- en kindinterview voor LVB, Mevissen, Didden & de Jongh, 2012))(PTSS ouder- en kindinterview voor LVB, Mevissen, Didden & de Jongh, 2012))

Volgens F: zelfmoord familielid allesoverheersendVolgens F: zelfmoord familielid allesoverheersendSymptomen:soms eraan denken met rotgevoel; durf er met Symptomen:soms eraan denken met rotgevoel; durf er met mijn ouders niet over te praten omdat ze dan gaan huilen; mijn ouders niet over te praten omdat ze dan gaan huilen; vaak rotgevoel omdat vriendin het heeft uitgemaakt en ik vaak rotgevoel omdat vriendin het heeft uitgemaakt en ik denk dat ik iets verkeerd heb gedaandenk dat ik iets verkeerd heb gedaanInterferentie ingrijpende gebeurtenissen: 2Interferentie ingrijpende gebeurtenissen: 2 geen PTSSgeen PTSS

Volgens ouders o.a. óók: medisch trauma vanaf geboorte; ruzies Volgens ouders o.a. óók: medisch trauma vanaf geboorte; ruzies met en tussen ouders, epileptische aanvallenmet en tussen ouders, epileptische aanvallen wel PTSSwel PTSS

Behandelfase 1 Behandelfase 1 EMDR “kind”EMDR “kind”

sessies 1: sessies 1: herinnering aan suïcide dierbaar familielidherinnering aan suïcide dierbaar familielid

Video EMDR “kind”Video EMDR “kind”

►filmfilm

Effect en vervolgEffect en vervolg

Veranderingen in dagelijks leven:Veranderingen in dagelijks leven:denkt niet meer altijd aan overledene, is meer met zijn toekomst bezigdenkt niet meer altijd aan overledene, is meer met zijn toekomst bezigiéts stevigeriéts steviger

Resterende klachten:Resterende klachten:heeft veel bevestiging nodig heeft veel bevestiging nodig voelt zich meteen afgewezenvoelt zich meteen afgewezensnel geïrriteerd/vaak boossnel geïrriteerd/vaak boosniet weerbaarniet weerbaarangst voor epileptische aanvallenangst voor epileptische aanvallen

Probleem:Probleem: Andere door hem zelf genoemde ingrijpende gebeurtenissen hebben geen Andere door hem zelf genoemde ingrijpende gebeurtenissen hebben geen

emotionele lading; emotionele lading; niet gemotiveerd voor vervolgbehandelingniet gemotiveerd voor vervolgbehandeling

Zelfbeeldbeschadiging proberen te repareren met behulp van Zelfbeeldbeschadiging proberen te repareren met behulp van verhalenmethodeverhalenmethode

Ouders als co-therapeut?Ouders als co-therapeut?

Kalm brein vaderKalm brein vader

Moeder door emoties overspoeldMoeder door emoties overspoeld

eerst EMDR voor moeder eerst EMDR voor moeder




verzorgenverzorgen



begrenzenbegrenzen










OuderfactorenOuderfactoren

(complexe PTSS moeder)(complexe PTSS moeder)

en en

kindfactoren kindfactoren (VB, hemiparese, epilepsie (VB, hemiparese, epilepsie

& PTSS)& PTSS)



Traumageschiedenis van moederTraumageschiedenis van moeder

► Chronisch ziek als kindChronisch ziek als kind► Overlijden zoontje van 6mnd met Down Overlijden zoontje van 6mnd met Down

syndroomsyndroom► Geboorte 3e zoon: levensbedreigend ziek, Geboorte 3e zoon: levensbedreigend ziek,

overleeft en is blijvend gehandicaptoverleeft en is blijvend gehandicapt► Ongeluk tijdens zwangerschapOngeluk tijdens zwangerschap► Ingrijpende gebeurtenissen als ouder van Ingrijpende gebeurtenissen als ouder van

een gehandicapt kindeen gehandicapt kind

zelfbeeldbeschadigingzelfbeeldbeschadiging

Geboorte en daarna….Geboorte en daarna….

►filmfilm

Targets moederTargets moeder

►filmfilm




verzorgenverzorgen



begrenzenbegrenzen










OuderfactorenOuderfactoren (moeder voelt zich de (moeder voelt zich de

moeite waard)moeite waard) kindfactoren kindfactoren (een (een

onzekere zoon met een VB, onzekere zoon met een VB, hemiparese en epilepsie)hemiparese en epilepsie)

brusjes, brusjes, grootouders, grootouders, huisvesting, huisvesting,


Behandelfase 3Behandelfase 3

Vervolg behandeling zoon:Vervolg behandeling zoon:

verhalenmethodeverhalenmethode3 sessies, waarvan twee met moeder 3 sessies, waarvan twee met moeder en een met vaderen een met vader

traumaverhaaltraumaverhaal

►filmfilm

Effect EMDR moeder en zoonEffect EMDR moeder en zoon

►filmfilm

Effect behandeling moeder & zoonEffect behandeling moeder & zoon

Moeder: Moeder: ► betere relatie tussen ouders , goede sfeer in huis, betere relatie tussen ouders , goede sfeer in huis,

geen hoogoplopende conflicten meergeen hoogoplopende conflicten meer► loslatenloslaten► steun voor dochtersteun voor dochter

Zoon:Zoon:► gedachten en gevoelens beter uiten (“Niet snel gedachten en gevoelens beter uiten (“Niet snel

meer op de kast”)meer op de kast”)► ““meer relaxed van binnenuit”meer relaxed van binnenuit”► bouwt minder spanning op → hevige epileptische bouwt minder spanning op → hevige epileptische

aanvallen zijn al maanden weggeblevenaanvallen zijn al maanden weggebleven




verzorgenverzorgen



begrenzenbegrenzen










OuderfactorenOuderfactoren (moeder voelt zich de (moeder voelt zich de

moeite waard)moeite waard) kindfactorenkindfactoren (een (een zelfverzekerde zoon met zelfverzekerde zoon met een VB, hemiparese en een VB, hemiparese en

epilepsie)epilepsie)

brusjesbrusjes (zus is (zus is

zwanger),zwanger),

grootouders, grootouders, huisvesting, huisvesting,



(Mevissen & Ross, 2014)(Mevissen & Ross, 2014)



kind


ouder





s kind


s ouder



ouderschapsstijl

3. Autisme in het gezin3. Autisme in het gezin

2 kinderen met ASS en LVB. 2 kinderen met ASS en LVB.

vraag om EMDR voor vader na 1 jr opvoedhulp :vraag om EMDR voor vader na 1 jr opvoedhulp :te sterke bezorgdheid en behoefte om het te sterke bezorgdheid en behoefte om het goed te doen (beklemmend/belemmerend goed te doen (beklemmend/belemmerend voor de andere gezinsleden)voor de andere gezinsleden)

dysfunctioneel gedrag als opvoeder gerelateerd dysfunctioneel gedrag als opvoeder gerelateerd

aan trauma in eigen opvoedingsgeschiedenisaan trauma in eigen opvoedingsgeschiedenis

Behandeling vaderBehandeling vader

Ik ben niets waard, een mislukkelingIk ben niets waard, een mislukkeling

eigen vader tot bloedens toe eigen vader tot bloedens toe verwond. verwond.

gebrek aan steun van eigen gebrek aan steun van eigen oudersouders

mishandeling door eigen vadermishandeling door eigen vader

Effect EMDR vaderEffect EMDR vader

►Geen last meer van herbelevingenGeen last meer van herbelevingen► In het algemeen rustigerIn het algemeen rustigerpositief effect op kinderenpositief effect op kinderen

Restproblematiek wijst op autisme bij Restproblematiek wijst op autisme bij vader vader

verwijzing naar GGZ (diagnostiek en verwijzing naar GGZ (diagnostiek en langdurige hulp)langdurige hulp)

Aanmelding: ook EMDR voor Aanmelding: ook EMDR voor moedermoeder

Overbelast; SCL-90 klinische score op Overbelast; SCL-90 klinische score op depressieve klachten, angsten en depressieve klachten, angsten en lichamelijke klachten lichamelijke klachten

Man én kinderen met ASS, Man én kinderen met ASS,

steunfiguren netwerk weggevallensteunfiguren netwerk weggevallen

Trauma gerelateerd dysfunctioneel Trauma gerelateerd dysfunctioneel gedrag als opvoedergedrag als opvoeder

1.1. Mijn moeder zette mij naakt op straat vanwege Mijn moeder zette mij naakt op straat vanwege broekplassen broekplassen

2.2. 2. Mijn vader sloeg mij blauwe ogen omdat het 2. Mijn vader sloeg mij blauwe ogen omdat het me niet lukte om pillen door te slikkenme niet lukte om pillen door te slikken

Als opvoeder: Als opvoeder: Uit angst en onzekerheid houd ik mijn mond en Uit angst en onzekerheid houd ik mijn mond en doe ik wat mijn partner en mijn vader zeggen, ook doe ik wat mijn partner en mijn vader zeggen, ook al weet ik dat het niet goed is voor de kinderen.al weet ik dat het niet goed is voor de kinderen.Als de kinderen boos zijn raak ik van slag: “wat Als de kinderen boos zijn raak ik van slag: “wat moet ik? help!”moet ik? help!”

Doelen van moederDoelen van moeder

► Ik blijf rustig als mijn man gedrag laat Ik blijf rustig als mijn man gedrag laat zien dat ik niet kan begrijpenzien dat ik niet kan begrijpen

► Ik kan mijn vader en mijn man aan; ik Ik kan mijn vader en mijn man aan; ik geef weerwoord als dat in het belang geef weerwoord als dat in het belang is van de kinderenis van de kinderen

► Ik blijf rustig als de kinderen boos zijn Ik blijf rustig als de kinderen boos zijn en leid het weer in goede banen en leid het weer in goede banen

Targets EMDRTargets EMDR

Vader slaat mij en raakt mijn moeder ookVader slaat mij en raakt mijn moeder ookNC: ‘t is mijn schuldNC: ‘t is mijn schuld

Het hoesten van grootmoeder voordat ze Het hoesten van grootmoeder voordat ze stierfstierf

NC: machteloosheidNC: machteloosheid

Andere akelige herinneringen hebben geen Andere akelige herinneringen hebben geen lading meer. lading meer.

EMDR moederEMDR moeder

►filmfilm

Effect EMDREffect EMDR

►filmfilm

SCL-90 1e voormetingSCL-90 1e voormeting

SCL-90 2e voormetingSCL-90 2e voormeting(2mnd later)(2mnd later)

Na 2 sessies EMDRNa 2 sessies EMDR




verzorgenverzorgen



begrenzenbegrenzen










ouderfactorenouderfactoren (vader ASS maar geen (vader ASS maar geen

PTSS meer; moeder PTSS meer; moeder ontspannen, assertief en ontspannen, assertief en

vol zelfvertrouwen) vol zelfvertrouwen)

kindfactorenkindfactoren (beiden ASS en LVB), (beiden ASS en LVB),

grootoudersgrootouders,,

huisvesting, huisvesting, financiën, school, financiën, school, buurt enz. enz.buurt enz. enz.


(Mevissen & Ross, 2014, Kind & Adolescent Praktijk)(Mevissen & Ross, 2014, Kind & Adolescent Praktijk)



kind


ouder





s kind


s ouder



ouderschapsstijl

AandachtspuntenAandachtspunten

EMDR ouder wel of niet nodig in belang van gezonde EMDR ouder wel of niet nodig in belang van gezonde ontwikkeling kind(eren)? Zo ja:ontwikkeling kind(eren)? Zo ja:

Vader, moeder, beiden?Vader, moeder, beiden?Met welk(e) primair doel(en) ?Met welk(e) primair doel(en) ?

-faciliteren traumabehandeling kind-faciliteren traumabehandeling kind-verbeteringen op de ouderlijke werkvloer-verbeteringen op de ouderlijke werkvloer

Motiveren Motiveren Afstemmen met andere gezinsbehandelarenAfstemmen met andere gezinsbehandelaren

Toevoeging aan protocol: positief starten (goede-ouder Toevoeging aan protocol: positief starten (goede-ouder ervaringen)ervaringen)

Positief afsluitenPositief afsluiten

Een blaamvrij schema over Een blaamvrij schema over ouderschapouderschap

Een blaamvrije, snelle en Een blaamvrije, snelle en effectieve behandelmethode effectieve behandelmethode die ouders op metaniveau die ouders op metaniveau zichzelf in hun eigen kracht zichzelf in hun eigen kracht laat zettenlaat zetten

Daar word ik blij Daar word ik blij van…van…

jullie hopelijk ook!jullie hopelijk ook!

Met EMDR ook ouders in hun kracht Liesbeth Mevissen VEN congres Nijmegen 12-4-’14...

Documents

Transcript of Met EMDR ook ouders in hun kracht Liesbeth Mevissen VEN congres Nijmegen 12-4-’14...