900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

Reclame en Media Grafische Vormgeving

Animatie-/Audiovisuele Vormgeving

Interactieve Vormgeving

semester 2 2.1 - 2.2

Message in a bottle & Badeendjesrace

blokboek2010-2011

introductie

BPV BPV

semesterboek 1

2D / 3D

semesterboek 2 2D

semesterboek 3 2D

semesterboek 4 2D

semesterboek 2 3D

semesterboek 3 3D

semesterboek 4 3D

Colofon

AuteursDocenten van het Cibap vakschool voor verbeelding te Zwolle

Illustratie en grafisch ontwerpMark Monsma

Opmaak en grafische vormgevingYvonne Bouwmeester

© 2011 Cibap vakschool voor verbeelding

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Inhoudsopgave pagina

Telefoonboom 2

Planning rolverdeling 3

Taakplanning 4

Doelstellingen 6

Deel a

Taken Message in a bottle

1a marktonderzoek/marketingplan (MRA/ARV) 21

2a logo, etiket, miniboekje (GIO) 24

3a tekst miniboekje (CVN) 28

4a website ontwerpen well water (MMO) 30

5a fourpack en display ontwerpen (DDO) 32

6a gadget waterverbruik (LLB) 36

7a concurrentie-analyse (CVE) 40

8a sfeerbeelden en kunstboekje (OEV) 42

9a productfotografie (RPF) 44

10a commercial well water (MMA) 46

Deel b

Taken Badeendjesrace

1b promotiemix (MRA) 23

2b affiche, flyer, ontvangstbewijs (GIO) 26

3b persbericht badeendjesrace (CVN) 29

4b veilingsite ontwerpen (MMO) 31

5b ontwerp kunsteend (DDO) 35

6b debat (LLB/CVN) 39

7b let's talk about... (CVE) 41

8b sfeerbeeld veiling (OEV) 43

9b reclamefotografie (RPF) 45

10b commercial badeendjesrace (MMA) 47

11b fotostrip: sponsor duck (TTR/MRA) 48

12b offerte drukwerk (ARV) 49

Deel c

Taken projectoverstijgend

13 leerdoelen (TTR) 50

14 motion infographic (TTR/MMA) 51

15 eindpresentatie (TTR/CVN) 52

16 jaarboek/portfolio (GIO-in) 53

17 toetsen (CVN/CVE/ARV) 53

Algemene informatie

Hoezo PGO 55

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

1

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

2

Week 1

Week 2

Week 3

Week 4

Week 5

Week 6

Week 7

Week 8

Week 9

Week 10

Week 11

Week 12

Week 13

Week 14

Week 15

Week 16Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

3

Taakplanning Semesterboek 2 Message in a bottle/Badeendjesracetaak week 1 week 2 week 3 week 4 week 5 week 6 week 7 week 8

1a MRA/ARV marktonderzoek

1b MRA promotiemix

2a GIO logo etiket boekje

2b GIO affiche, flyer, bewijs

3a CVN tekst miniboekje

3b CVN persbericht

4a MMO website water

4b MMO veilingsite

5a DDO fourpack, display

5b DDO ontwerp kunsteend

6a LLB gadget

6b LLB/CVN debat

7a CVE concurrentieanalyse

7b CVE talk about

8a OEV sfeerbeelden

8b OEV sfeerbeeld veiling

9a RPF productfotografie

9b RPF reclamefotografie

10a MMA commercial water

10b MMA commercial race

11b MRA/TTR sponsorduck

12b ARV offerte

13 TTR leerdoelen

14 TTR/MRA motion infographic

15 TTR/CVN eindpresentatie

16 GIO in portfolio

17 Toetsen

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

4

taak week 9 week 10 week 11 week 12 week 13 week 14 week 15 week 16

1a MRA/ARV marktonderzoek

1b MRA promotiemix

2a GIO logo etiket boekje

2b GIO affiche, flyer, bewijs

3a CVN tekst miniboekje

3b CVN persbericht

4a MMO website water

4b MMO veilingsite

5a DDO fourpack, display

5b DDO ontwerp kunsteend

6a LLB gadget

6b LLB/CVN debat

7a CVE concurrentieanalyse

7b CVE talk about

8a OEV sfeerbeelden

8b OEV sfeerbeeld veiling

9a RPF productfotografie

9b RPF reclamefotografie

10a MMA commercial water

10b MMA commercial race

11b MRA/TTR sponsorduck

12b ARV offerte

13 TTR leerdoelen

14 TTR/MRA motion infographic

15 TTR/CVN eindpresentatie

16 GIO in portfolio

17 Toetsen

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

5

Semesterboek 2deel 1

MESSAGE IN A BOTTLE / BADEENDJESRACE

Beroepsomgeving2D-blok: reclamebureau.Rol(len)/positie(s) leerling: Vormgever

Doelstellingen van dit semesterIeder semester word je in staat gesteld om beroepsgerichte kennis en vaardigheden op te doen en toe te passen. In dit semesterboek draait het om de volgende zaken:

Leren werken in een tutorgroep, waarbij we vooral stil zullen staan bij het voorzitten, evalueren, concentreren en leren schematiseren van werkzaamheden; daarnaast krijg je inzicht in consumentenbehoeften en hoe je de potentiële doelgroep formuleert voor een nieuw op de markt te brengen product.

De rode draad is dat je de invloed van de marketing mix op 2D vormgeving leert begrijpen.

Jullie blokboek bestaat uit drie uitdagingen:

- deel a: het in de markt zetten van een nieuw duurzaam flesje water.

- deel b: het opzetten en promoten van een sponsoractie (badeendjesrace en veiling) voor waterdoelen van Simavi.

- deel c: projectoverstijgende opdrachten waarin vooral jouw ontwikkeling centraal staat.

Alle opdrachten worden tegelijkertijd aan jullie verstrekt. Je zult je aandacht in deze periode dus moeten verdelen: bij het ene vak werk je eerst aan deel a en dan aan deel b bij het andere vak is dit omgekeerd. Aan jullie om het overzicht en de samenhang tussen de verschillende vakken te houden! Lastige klus, dus zorg ervoor dat je een duidelijke planning maakt.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

6

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

InleidingOm te beginnen… een quiz. Ben jij waterproof?

1) Hoeveel kraanwater gebruikt een Nederlander gemiddeld per dag?A 2 literB 27 literC 127 literD 1270 liter

2) Hoeveel procent van ons dagelijks waterverbruik drinken we?A 2 %B 20%C 40%D 80%

3) Hoeveel water is er nodig om een literfles water te produceren?A 1 literB 3 literC 10 literD 100 liter

4) Dat een flesje water duurder is dan kraanwater, is logisch. Maar hoeveel duurder (ongeveer)?A 20 keerB 200 keerC 2000 keerD 20.000 keer

5 In 1972 dronk een Amerikaan zo'n zes liter fleswater per jaar.

Hoeveel was dit in 2007?A 11 literB 52 literC 110 literD 520 liter

antwoorden zie pagina 18Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

7

Deel aMessage in a bottle

De casus (waterflesje)Water is water. Valt weinig anders van te maken zou je denken.... Kraanwater kost € 0,001 per liter, een fles water zo'n € 0,65. In supermarkten zijn al gauw een aantal merken water te koop. Denk aan Sourcy, Spa, Evian en het supermarkthuismerk. In grote steden zoals Amsterdam heb je zelfs speciaalzaken die alleen maar water verkopen. Het uiterste in de waterwereld is het merk Bling. Bling H2O is een water voor de super - luxueuze markt en werd gemaakt in een gelimiteerde oplage. De prachtige handgemaakte fles is versierd met echte 'Swarovski Crystals'. De bron bevindt zich in de Smokey Mountains in Tennessee op een diepte van circa 800 meter. Tot de Bling fans behoren onder anderen Mariah Carey, Jamie Foxx and Ben Stiller. De prijs van deze 0,75 liter fles: € 35,-. Blijkbaar is water toch niet zo maar water. En is er in deze markt plek voor een nieuw flesje water? Het bedrijf Well denkt van wel.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

8

Zo omschrijft Well zichzelf op de website:

Well Water levert sinds 2003 bron- en mineraalwater met een origineel concept. Drinkt u een flesje water met logo Well dan lest u niet alleen uw eigen dorst maar ook de dorst van een ander. Als eerste levert Well Water gebotteld water met als concept 'water voor water'. Dit houdt in dat enerzijds water wordt ingekocht bij erkende Europese bottelaars en anderzijds een kwart van de opbrengst van ieder verkocht flesje wordt gedoneerd aan het Nederlandse goede doel Simavi.

Simavi besteedt de donaties van Well Water voor het aanleggen van waterputten in Afrika en Azië. Als bijvoorbeeld iedere Nederlander 1 flesje Well Water per jaar drinkt krijgen jaarlijks circa 100 dorpen in Afrika en Azië een waterput. Onder normale omstandigheden kan een waterput 300 mensen van hun dagelijkse schoon drinkwater behoeften voorzien.

En dat is hard nodig, volgens schattingen van de Verenigde Naties hebben ruim 1 miljard mensen niet of nauwelijks toegang tot schoon en gezond drinkwater. Deze dagelijks terugkerende zorg, namelijk het verkrijgen van "betrouwbaar" water, heeft als gevolg dat mensen geen tijd hebben om te kunnen leren en werken. Velen worden ook ziek en sterven aan de gevolgen van vervuild water.

Voor een flesje Well betaalt u niet meer dan u gewend bent. Well Water maakt gebruik van social marketing, i.p.v. te investeren in dure reclames op bijvoorbeeld Radio en TV gaat bij Well Water juist dit geld naar waterputten in ontwikkelingslanden. Hierdoor betaalt u niets extra's en helpt u toch een ander. Vandaar ons motto:

"Feeling good by drinking Well"

UitdagingOp dit moment verkoopt Well petflesjes gevuld met bron en mineraalwater. Omdat petflesjes niet best zijn voor het milieu (voor een liter fleswater heb je een kwart liter olie en drie liter water nodig!) willen ze ook duurzame flesjes verkopen die je zelf kunt vullen met kraanwater. De opbrengst van deze flesjes gaat naar projecten die Simavi heeft opgezet. Het is belangrijk dat dit duidelijk en aantrekkelijk wordt gecommuniceerd. Voor deze nieuwe hervulbare flesjes wil Well een nieuwe hippe uitstraling. De flesjes moeten echte gadgets worden. Well richt zich op de jonge (25 tot 40 jaar), milieubewuste, maar vooral ook trend- en imagogevoelige consument met een gemiddelde koopkracht.

Well stelt zich als doel dat gebruikers meerdere flesjes in huis hebben. Daarom wil het bedrijf een basisflesje ontwikkelen dat altijd te koop is en per seizoen een serie van vier themaflesjes. Bijvoorbeeld: Een serie sportief, een serie flesjes voor jongens en een voor meisjes, een serie flesjes met beroemde uitspraken, een serie met kunstprojecten, een serie met..... De themaflesjes worden in een beperkte oplage gemaakt en zijn te koop tegen een iets hogere prijs. Kortom de themaflesjes mogen echt verzamelobjecten worden.

Wij hebben van Well de opdracht gekregen om het basisflesje vorm te geven en een voorstel te doen voor een serie etiketten voor de themaflesjes. Het logo van Well mag hiervoor ook aangepast worden. Om het flesje vervolgens in de markt te zetten moet er natuurlijk nog meer gebeuren. Zo moet er een marktonderzoek uitgevoerd worden om vervolgens het marketingplan voor dit nieuwe flesje te bepalen. Er is behoefte aan een nieuwe website, mini-informatieboekje, een fourpack en display. En het flesje moet duidelijk maar ook sfeervol gefotografeerd worden.. De exacte voorwaarden kun je lezen bij elke taak. Alle taken met een a gaan over deze casus.

BeloningHet beste ontwerp (een flesje van de serie) zal misschien door Well water uitgevoerd worden.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

9

1990

In 2015 moet het percentage mensen zonder toegangtot schoon water zijn gehalveerd ten opzichte van 1990

29%2008

16%2015

14%

Deel bbadeendjesrace

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

10

casusDe opbrengst van Well-water wordt besteed aan verschillende waterprojecten van Simavi. Een van de millenniumdoelen is dat 86% van alle mensen in 2015 toegang moet hebben tot veilig drinkwater. Dat zou een enorme verbetering zijn ten opzichte van 1990, toen had 71% van de bevolking veilig drinkwater. In dit deel van het project gaan we een actie opzetten om dit millenniumdoel te halen.

Tegen het einde van het schooljaar willen we de doelen van Simavi steunen door een spectaculaire actiedag met studenten van het eerste jaar van het Cibap te organiseren. Het doel is om geld in te zamelen voor het project Kenia en Zambia van Simavi (zie achtergrondinformatie). We doen dit door in de grachten van Zwolle een spectaculaire badeendjesrace te houden en door kunstzinnige badeendjes te veilen. Het succes van deze dag wordt volledig bepaald door jullie enthousiasme! Dus knallen dit laatste semester van dit jaar!

De raceOp de race-dag zullen tenminste duizend race-eendjes in de gracht van Zwolle worden losgelaten. De eendjes gaan een bruisende race tegemoet. Ze zullen door de brandweer door de gracht worden gespoten. Voor de sponsors van de snelste drie race-eendjes staat een creatieve prijs klaar. In je TTR-groep maak je een plan om de race-eendjes te verkopen.

De veilingGedurende het project zullen via internet de beste kunst-eendjes (art-ducks) worden verkocht. De art-ducks worden gemaakt bij het vak DDO. Binnen je tutor-groep bepaal je welke kunsteend namens jullie groep geveild zal worden.

De uitdagingHet Cibap wil de race en veiling bij een brede groep mensen bekend maken zodat het een groot succes wordt. Hiervoor is het nodig om een promotieplan te maken en dit uit te voeren. In het promotieplan moeten verschillende doelgroepen worden betrokken:- studenten, medewerkers Cibap- ouders studenten- inwoners Zwolle en omgeving- bedrijven Zwolle

Om de verschillende doelgroepen te bereiken moet ook e.e.a ontworpen worden:Onder andere een poster en flyer om bekendheid te geven aan de actie binnen school, een stopmotion-animatie voor op de website en een veilingsite. Alle taken met een b behoren bij deze casus.

BeloningOmdat het ook een PR-uiting is van het Cibap, zal de afdeling pr en communicatie meebeslissen over het winnende ontwerp. Hiervan zullen de posters ook echt geprint en verspreid worden, de beste filmpjes zullen via de website van het Cibap zichtbaar zijn. En de beste site gaat online.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

11

= 2000 x

AchtergrondinformatieSoorten water: bronwater, mineraalwater en kraanwater

Een van de belangrijkste verschillen tussen mineraal en bronwater is dat mineraal gebotteld moet worden bij de bron. Dat houdt in dat bronwater nog vervoerd mag worden voordat het in de fles gaat. Een ander belangrijk verschil is dat bronwater moet voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen voor drinkwater.

Voor mineraalwater zijn er andere kwaliteitseisen, mede omdat dit water nauwelijks gezuiverd mag worden. Zo mag mineraalwater meer of minder van bepaalde mineralen bevatten. Deze mineralen zorgen voor een speciale smaak of eigenschappen van mineraalwater.

Bronwater is, net als mineraalwater, onbewerkt en afkomstig uit een onderaardse bron. De bronnen voor mineraal- en bronwater dienen erkend te zijn door de overheid.

Zo'n tweederde van het Nederlandse kraanwater is afkomstig uit de grond. Veel kraanwater is daarom overeenkomstig met het bron- en mineraalwater dat in Nederland gebotteld wordt. Kraanwater voldoet aan strenge kwaliteitseisen. In tegenstelling tot mineraalwater wordt kraanwater juist wel gezuiverd. Dit omdat de smaak van kraanwater juist zo neutraal mogelijk moet zijn.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

12

KASSA!

Het tv-programma Kassa hield in 2010 een wateronderzoek. Hieronder een kort verslag van de bevindingen.

Het water van Sourcy werd laag beoordeeld. Veel testers vonden dat het water een medicinale bijsmaak had. Ze vonden het water zelfs vies. Het gevolg is een score van 3,8 voor Sourcy. Op de derde plaats vinden we het mineraalwater van de Albert Heijn. Albert Heijn voert daarmee de middenmoters aan. Ook het leidingwater van Vitens (Bunnik) behoort tot deze middenmoters. Opmerkelijk, want het water dat in Bunnik uit de kraan komt, is te vergelijken met het water dat Sourcy in Bunnik in haar flesjes stopt. Als tweede is Chaudfontaine geëindigd met een 7,7. Vooral de zachte smaak viel de testers op. Het water van Spa staat op de eerste plaats met een 7,8. De testers noemden de fluwelige structuur en de frisheid van het water.

PrijzenHoeveel u voor het water uit de test moet betalen, loopt nogal uiteen. Zo betaalt u voor een flesje mineraalwater bij de kiosk al gauw zo'n € 1,50 a €

2,-. Dit in tegenstelling tot de prijs van een halve liter kraanwater, die kost tussen de € 0,00045 en € 0,00063. Kassa rekende uit dat voor het bedrag van een flesje mineraalwater a € 2,- u minstens 1500 liter water kunt kopen.

Kijk voor de hele tekst en filmpje op de website: http://kassa.vara.nl/tv/afspeelpagina/fragment/watertest/speel/1/

(bron: Kassa)

MillenniumdoelenIn 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen internationale afspraken gemaakt: vóór 2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. Dit is vertaald in acht concrete doelen: de Millenniumdoelen. Water is millenniumdoel 7.

Millenniumdoel 7: duurzaam milieu, drinkwater en minder sloppenwijken

Schone omgevingArmoedebestrijding gaat hand in hand met milieubescherming. Luchtvervuiling, ontbossing en uitputting van landbouwgrond zijn directe bedreigingen voor de levensomstandigheden en gezondheid van mensen. Een duurzaam milieubeleid is daarom van levensbelang.

Veilig drinkwaterVoldoende en schoon drinkwater ligt aan de basis van een goede gezondheid. Wereldwijd hebben bijna een miljard mensen niet genoeg schoon drinkwater tot hun beschikking. Dit zorgt voor ernstige gezondheidsproblemen, zoals uitdroging en infecties.

Ook moeten miljoenen mensen het nog altijd stellen zonder sanitaire voorzieningen. In het zevende millenniumdoel is daarom vastgelegd dat het percentage mensen zonder toegang tot veilig drinkwater én sanitaire voorzieningen in 2015 gehalveerd moet zijn ten opzichte van 1990.

Betere leefomstandigheden in sloppenwijkenWereldwijd leven bijna een miljard mensen in sloppenwijken. In 2000 is afgesproken dat de leefomstandigheden van tenminste 100 miljoen bewoners van krottenwijken flink verbeterd moeten worden.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

13

SimaviIn ontwikkelingslanden maakt gebrek aan hygiëne voor veel mensen het verschil tussen leven en dood. Elke 17 seconden sterft ergens een kind aan uitdroging door diarree. Dat zijn er bijna 5000 per dag. Simavi schenkt kinderen een toekomst door samen met lokale partners te zorgen voor veilig drinkwater, sanitaire voorzieningen en persoonlijke hygiëne. We helpen waterputten, pompen en latrines bouwen en lokale vrijwilligers leren kinderen hoe belangrijk het is om je handen te wassen na het toilet. Hierdoor neemt niet alleen het sterftecijfer af, maar zijn kinderen ook minder vaak ziek en hoeven ze hun behoefte niet meer in het openbaar te doen.

Wereldwijd hebben ongeveer 900 miljoen mensen geen schoon drinkwater. 40% van de wereldbevolking heeft geen goed toilet, dat zijn 2,5 miljard mensen. Vooral in de arme gebieden van ontwikkelingslanden zijn de hygiënische omstandigheden slecht. Vrouwen en kinderen worden door deze omstandigheden het meest getroffen.

Gevolgen voor de gezondheidDoor slechte sanitatie en gebrek aan veilig drinkwater worden mensen gemakkelijk ernstig ziek. Meer dan de helft van de ziekenhuisbedden in Sub-Sahara Afrika wordt gevuld met patiënten waarvan het ontstaan terug te leiden is tot het gebrek aan goede sanitatie en schoon drinkwater. Dagelijks sterven er meer dan 4.000 kinderen jonger dan vijf jaar, omdat zij geen schoon toilet en veilig drinkwater hebben. Hieraan sterven dagelijks meer kinderen dan aan HIV/AIDS, malaria en de mazelen bij elkaar. Ziekten die in het Westen bijna niet meer voorkomen als tyfus en cholera verspreiden zich gemakkelijk in gebieden waar veilig drinkwater en goede sanitatie ontbreken. Door een gebrek aan hygiëne ontwikkelen mensen huidziektes en ooginfecties. Ook worden zij geconfronteerd met water gerelateerde ziektes als malaria en gele koorts, en raakt water besmet met parasitaire wormen.

Vrouwen en kinderenZoals vaak worden de allerarmsten en de meest kwetsbare groepen het hardst getroffen. Vaak moeten vrouwen en meisjes wachten tot het donker is om hun behoefte te doen in het openbaar. In het donker zijn zij kwetsbaarder voor fysiek en seksueel geweld. Bovendien worden vrouwen in deze situatie in hun menselijke waardigheid geraakt. Een toiletbezoek wordt een vernederende activiteit, waardoor de

noodzaak van deze basisbehoefte grote impact op haar dagelijkse bezigheden heeft.

Daarnaast heeft dit lange wachten serieuze medische gevolgen, zoals een verhoogde kans op urineweg- en leverinfecties en chronische constipatie. Vrouwen en meisjes leren zich bovendien aan om minder te eten en te drinken dan dat zij nodig hebben om een toiletbezoek zo lang mogelijk uit te kunnen stellen.

Vrouwen zijn vaak verantwoordelijk voor het huishouden, zij halen onder meer het water en verzorgen zieken. De tijd die vrouwen in ontwikkelende landen kwijt zijn aan het halen van water, staat gelijk aan de productieve gewerkte uren van een westers land. Doordat vrouwen op zoveel fronten voor het gezin moeten zorgen, is het niet verrassend dat zij hierdoor minder gebruik kunnen maken van economische en sociale kansen zoals een betaalde baan of het volgen van een opleiding.

Wanneer kinderen vaak en ernstig ziek zijn, missen zij hun onderwijs. Jaarlijks gaat dit om zo'n 100 miljoen kinderen. Veel meisjes gaan niet naar school omdat er geen veilige toiletten voor hen zijn. Andere meisjes hebben niet eens de mogelijkheid om aan onderwijs te denken omdat zij uren moeten lopen om water te halen, of zieke familieleden verzorgen.

OorzakenWaarom is de stap naar veilig water en sanitatie niet alsnog gezet in arme gebieden in de wereld? Toegang tot veilig drinkwater en sanitatie is immers een van de Millenniumdoelen waar de internationale gemeenschap zich aan gecommitteerd heeft. Het is echter de vraag of dit doel in 2015 wordt gehaald. Veilig drinkwater en adequate sanitatie is voor veel gemeenschappen van vitaal belang, maar dit wordt niet vertaald in politieke aandacht. Dit geldt voor zowel de donorlanden als de ontvangende landen.

Zo is er in veel ontvangende landen niet een ministerie aan te wijzen die verantwoordelijk is voor water en sanitatie. Ook missen deze landen kennis om goede water- en sanitatieprogramma's op te stellen, laat staan te monitoren. Door zwakke overheidsorganen en onvoldoende financiering worden overeenkomsten ten aanzien van toegang tot veilig drinkwater, sanitatie en hygiëne niet, of onjuist, uitgevoerd.S

em 2

2D

Mes

sag

e in

a b

ottl

e/B

adee

ndj

esra

ce

14

gezondheid is de basis

Overheidsbeleid richt zich vaak op toegang tot water en gezondheidszorg als twee losse en technische onderwerpen. Het werken op gemeenschapsniveau aan veilig drinkwater, sanitatie en hygiëne is geen prioriteit. Verbeteringen op het gebied van bijvoorbeeld curatieve zorg en onderwijs zijn makkelijker meetbaar. Bovendien zijn de budgetten voor water en sanitatie vaak versnipperd. Hierdoor is het ook lastiger het effect te meten. Daarnaast gaat een groot gedeelte van het budget voor water en sanitatie van overheden en internationale instellingen niet naar echte basisvoorzieningen.

Wat doet Simavi?Als internationale gezondheidsorganisatie werkt Simavi aan het voorkomen van ziektes. Via haar partners in tien ontwikkelingslanden steunt Simavi gemeenschapsprojecten die zich richten op de toegang tot veilig water, sanitatie en hygiëne, en seksuele en reproductieve gezondheid.

Daarnaast is Simavi in Nederland het focuspunt van het internationale End Water Poverty netwerk. Én maakt Simavi deel uit van het Netherlands Water Partnership, waar samen met andere maatschappelijke organisaties het Nederlandse beleid wordt gevolgd. Hiermee draagt Simavi bij aan de Nederlandse en internationale inzet op water en sanitatie doelstellingen om zo de toegang tot water en sanitatie voor iedereen mogelijk te maken.

Over SimaviSimavi is een gezondheidsorganisatie die vindt dat iedereen recht heeft op een goede gezondheid. Daarom werken wij in de armste gebieden van ontwikkelingslanden aan de gezondheid van mensen. We richten ons speciaal op moeders omdat zij een sleutelrol spelen in de gezondheid van hun familie. Samen met hen zorgen we voor veilig drinkwater en goede hygiëne, een gezonde zwangerschap en de gezondheid van hun kinderen. Ook geven we moeders de kennis die ze nodig hebben om ziektes te voorkomen. Samen met lokale organisaties bieden we directe en praktische steun. En we komen op voor de belangen van mensen. Dat werkt. Al meer dan 85 jaar.

(bron www.simavi.nl)

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

15

Kenia / ZambiaHet project van Simavi waar we ons voor gaan inzetten: Kenia en ZambiaZambia is nieuw project. Hiervoor was op het moment dat dit blokboek is geschreven nog geen informatie beschikbaar. Over het project in Kenia wel. Het doel: minder kindersterfte door veilig water

Waarom dit programma?In Murhanda in het westen van Kenia leven 649 mensen per vierkante kilometer. Ook hier is landbouw de belangrijkste inkomstenbron. Voor de meeste gezinnen is dit echter niet toereikend. Veel mannen vertrekken daarom naar de steden om een baan te vinden. Hierdoor blijven vrouwen en kinderen achter. De armoede in dit gebied ligt ver boven het gemiddelde van het oostelijke district Kakamega. De meerderheid van de bevolking beschikt niet over veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen. In combinatie met een gebrek aan kennis over goede hygiëne zorgt dit voor uitbraken van diarree, waaraan veel mensen overlijden.

In Shiswa en Mukulusu, in het district Murhanda, heeft 78% van de bevolking geen toegang tot veilig drinkwater. Van de 100 bronnen zijn er slechts 19 beschermd. Het aantal besmettingen met aids/hiv en malaria neemt in het gebied nog steeds toe. Veel kinderen sterven aan de gevolgen ervan voordat ze vijf jaar zijn. CABDA, de lokale partner van Simavi werkt sinds 2006 in Murhanda aan het beter toegankelijk maken van veilig water en sanitaire voorzieningen voor de bevolking en aan het vergroten van het bewustzijn. Dit programma wordt nu uitgebreid naar Khayega en Ilesi. In deze dorpen heeft 80% van de huishoudens geen beschikking over veilig water en goede sanitaire voorzieningen. Dit geldt ook voor de meeste scholen in deze dorpen.

Lokale partnerorganisatie: CABDADoelgroep: 47.644 mensenProjectkosten: € 315.000,-Looptijd: 3 jaarFinancier: Well Water

Wat voor programma?Het programma is erop gericht om kindersterfte en diarree te verminderen door het aantal punten waar veilig water kan worden gehaald te vergroten. In de eerdere twee fases van het programma zijn 19 van de 100 aanwezige waterbronnen beschermd. Dit betekent dat nog steeds meer dan 12.000 mensen verder dan twee kilometer moeten lopen voor veilig water. In deze derde fase van het programma worden in Shiswa en Mukulusu 20 extra waterbronnen gerealiseerd en beschermd.

In Khayege en Ilesi worden 40 bestaande waterbronnen beschermd. Voorlichting over goede hygiëne, veilig water en sanitaire voorzieningen moet het bewustzijn in de dorpen en op de scholen vergroten. Lokale gezondheidswerkers worden getraind in het geven van deze voorlichting. Iedere gezondheidswerker moet jaarlijks vijftig huishoudens bereiken om betere hygiëne te promoten. Zij zullen nauw samenwerken met het Ministerie van Publieke Gezondheid en Sanitatie, om ervoor te zorgen dat alle huishoudens kunnen beschikken over veilig water en goede sanitaire voorzieningen.

Ook komen er op scholen 'Health Clubs', waarbij kinderen en ouders betrokken worden. Kinderen zullen via deze clubs toneelvoorstellingen aan elkaar geven, waarbij het promoten van een betere hygiëne centraal staat. In de eerste twee fases van het programma werden in 12 huishoudens sanitaire voorzieningen gebouwd. Deze dienen tevens als demonstratie voor de lokale bevolking. De verwachting is dat deze demonstratiemodellen mensen helpen om het sanitair na te maken. Op 30 scholen in het gebied worden gescheiden sanitaire voorzieningen en watertanks gebouwd.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

16

Wat hopen we te bereiken?Na dit project:• sterven minder kinderen aan diarree en andere

watergerelateerde ziekten;• hebben meer mensen beschikking tot veilig water

en goede sanitaire voorzieningen;• worden watervoorzieningen effectief gebruikt en

onderhouden door de gemeenschappen;• is het hygiënegedrag in dorpen en op scholen

verbeterd door de promotie van gezondheid en hygiëne;

• is er een effectief netwerk opgebouwd lokale organisaties, dat ook wordt onderhouden;

• zijn de vaardigheden van de projectstaf verbeterd op het gebied van technologie, beleid en hygiëne.

Wat zijn de activiteiten?• Het bouwen en beschermen van 60 waterbronnen.• Het bouwen van 30 gescheiden wc's en 30

watertanks op scholen.• Het trainen van mensen om voorlichting te geven

over goede hygiëne en het gebruik en onderhoud van sanitair.

• Een follow-up van het namaken van sanitair in huishoudens n.a.v. de 12 demonstratie- modellen. Het aanmoedigen van het gebruik van veilig water en sanitair door voorlichting en promotie op het gebied van hygiëne.

• Promoten van handenwassen met water en zeep op scholen.

Wie helpen we?Het programma is primair gericht op vrouwen en kinderen, zowel in de dorpen als op de scholen. Door 20 extra waterbronnen te beschermen in Shiswa en Mukulusu worden 15.000 mensen geholpen. Nog eens 10.000 mensen profiteren van de 40 waterbronnen die beschermd worden in Khayega en Ilesi. 22.500 kinderen krijgen toegang tot sanitaire voorzieningen op scholen en kunnen gebruikmaken van de wateropslagtanks bij de scholen.

(bron: simavi)

Websites:over de eerste waterfles-vrije stad in Australiewww.bundyontap.com.au

over bedrijven die flesjes verkopen om te vullen met kraanwaterwww.wewanttap.comwww.dedopper.nlwww.tapngo.nlwww.jointhepipe.org

over kraanwaterwww.wetapwater.comhttp://www.kraanwater.nu

over flessen waterwww.spa.nlwww.sourcy.nlwww.perrier.comwww.blingh2o.comwww.evian.comwww.wellwater.nlwww.earthwater.nl

van waterwinkelswww.springwater.nl

Test (filmpje)http://kassa.vara.nl/tv/afspeelpagina/fragment/watertest/speel/1

Millenniumdoelenwww.millenniumdoelen.nlhttp://wrm.streamingxs.com/?id=70985 (filmpje)www.een.nl/millenniumdoelenwww.ncdo.nl/NCDO_Millenniumdoelenwww.millenniumtour2009.nl

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

17

Ben jij waterproof?Antwoorden van de quiz op pagina 7

1 Nederlanders gebruiken per dag gemiddeld 127,5 liter kraanwater per persoon. Dat zijn 13 emmers vol. Het meeste wordt gebruikt om te douchen of het toilet door te spoelen.

2 We drinken een tot twee procent van ons dagelijks watergebruik. Dit percentage is de laatste jaren afgenomen omdat steeds vaker water in flessen wordt gekocht. Andere gegevens: gemiddeld gebruik per persoon per dag: douche 50 liter, wc 40 liter, wasmachine 16 liter, afwassen (hand) 4 liter.

3 Voor het maken van een fles water heb je een kwart liter olie nodig en drie liter water.

4 Een literfles drinkwater kost 2000 maal meer dan een liter kraanwater. Het prijsverschil zit vooral in de hoeveelheid energie die nodig is om het water te behandelen, bottelen, etiketteren, verpakken, transporteren en af te koelen. Volgens het onderzoek waren vorig jaar 32 tot 54 miljoen vaten olie nodig alleen al voor de Amerikaanse productie van flessenwater.

5 De consumptie van flessenwater is de laatste dertig jaar enorm gegroeid. In 1976 dronk een Amerikaan per jaar 6 liter uit de fles, in 2007 was dat al 116 liter. Wereldwijd werden 200 miljard liter water in flessen verkocht in 2007. (bron: ipsnews)

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

18

WerkwijzeElke taak zal steeds in vier fasen verdeeld worden. Op deze manier leer je de juiste stap op het juiste moment te zetten. Deze werkwijze heeft te maken met de beroepsmatige werkwijze die je zult toepassen in de praktijk, maar is ook alvast een voorbereiding op het onderwijs in het derde en vierde leerjaar van jouw opleiding.

1 OriënterenDe eerste fase bestaat uit oriënteren en onderzoek met betrekking tot de opdracht.

Wat is de uiteindelijke doelstelling? Om welk product gaat het hier bij deze opdracht? Misschien belangrijker zijn vragen als: Welke doelgroep wordt er benaderd? Wie zijn die mensen, wat weet je (nog niet) over hun leefstijl en smaak? Hoe kun je daar het beste achter komen? En vooral: met welke reclamemiddelen kun je ze het beste bereiken? Uit de antwoorden op bovengenoemde vragen kunnen al enkele conclusies getrokken worden. Welk thema zou het sterkst aanslaan bij de doelgroep en biedt tegelijkertijd de meeste kans voor de promotie van het product? Zo'n themakeuze bepaalt in feite de volledige vormgeving van de reclame en presentatie.

2 OntwerpenDeze fase bestaat uit een inventarisatie van de presentatie- en promotiemiddelen die ontworpen moeten worden. Gaan we folders drukken, adverteren, of willen we de doelgroep bereiken via spotjes, internet of een mix daarvan? Inventariseer de te ontwerpen producten. Laat je inspireren door je doelgroep en themakeuze en schets je eerste ideeën… Houd de samenhang in vormgeving van alle producten goed in de gaten.

Let op: in de praktijk zul je als ontwerper lang niet altijd zelf degene zijn die ook de uitvoering doet: vaak zijn daar weer andere collega's voor. Dit stelt wel heel hoge eisen aan jouw ontwerpen: tot in elk detail moet alles duidelijk omschreven zijn.

3 RealiserenWanneer alle ontwerpen tot in de puntjes zijn uitgewerkt kunnen ze uitgevoerd gaan worden: de dtp-er kan het grafische werk doen, de multimedia-ontwerper kan gaan 'bouwen', de fotograaf gaan schieten…

4 Presenteren en evaluerenWat de presentatie betreft: deze stap is de enige die geen vaste plek heeft in dit stappenplan. Het hangt er namelijk veel vanaf wat je aan wie wilt presenteren. De ene keer is dat een interne presentatie van Art-director aan de verschillende specialisten. De andere keer is het een presentatie van een campagnevoorstel voor een nieuwe opdrachtgever.

Zo zul jij tussentijds onderdelen van je werk in de tutorgroep presenteren. Aan het eind van de periode presenteer je het totale werk aan de vakdocenten, zodat ook de samenhang tussen de verschillende onderdelen zichtbaar worden.

Hoewel je tussentijds continu zult bespreken waar je mee bezig bent, is het achteraf natuurlijk ook belangrijk te evalueren. Zijn de resultaten geworden zoals je ze bedacht had? Was de werkwijze en het overleg effectief? Wat ging goed, wat kan een volgende keer beter?

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

19

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

20

Taak 1a (MRA/ARV)

Marktonderzoek en marketingplan

Well water wil het nieuwe flesje graag goed in de markt zetten. Well-water wil graag een duidelijk marketingadvies bestaande uit een duidelijke doelgroepomschijving en een omschrijving van de vier p's: product -prijs- plaats- en promotiebeleid. Het marketingbeleid is deels al wel duidelijk (hervulbare waterflesjes met unieke etiketten) maar deels nog niet. Daarom voer je een marktonderzoek uit om te bepalen wat het beste product/prijs/plaats en promotiebeleid is. Dit doe je door een enquête af te nemen. De resultaten verwerk je in een verslag waarin je de vier p's uitlegt.

Werkwijze en aanpakgroep van vier

Fase 1: oriënterenJe leest de taak, om vervolgens vast te stellen wat er precies van de groep als geheel en van jou individueel verlangd wordt.- Formuleer een stelling (wat wil je onderzoeken).- Brainstorm met je groep over de vragen die in de

enquête moeten worden gesteld.

Fase 2: ontwerpenJe maakt de vragenlijst en je past verschillende soorten vragen toe. Maak gebruik van vier verschillende soorten vragen. Selecteer de beste vragen (minimaal 12) en stel de enquête samen. Je bedenkt waar je het onderzoek het beste kunt afnemen.

Fase 3: realiserenIeder tutorgroeplid ondervraagt 15 à 20 personen. (totaal 100) Je verwerkt de uitkomsten van je enquête op een visueel aantrekkelijke en logische manier. Stel op basis van de uitkomsten je marketingplan samen.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert het geheel (conclusies enquête en omschrijving van het marketingplan) in een verslag.

Productspecificaties MRA op een rijAan de hand van een enquête leer je de wensen van de doelgroep beter kennen en kun je op basis hiervan een marketingplan voor Well water opstellen. Je verslag bestaat uit de volgende onderdelen:- inleiding- onderzoeksvraag- onderzoeksmethode- blanco enquête- grafische weergave van de enquête- marketingmix: productbeleid, prijsbeleid,

promotiebeleid, plaatsbeleid(gebaseerd op enquête)

BegeleidingJe maakt kennis met de modellen voor doelgroep-beschrijvingen in het algemeen en één inhet bijzonder. Je krijgt uitleg over de enquête en een interview. Je leert hoe je op meerdere manieren, vragen kunt formuleren voor een enquête en een interview. De resultaten van die enquête verwerk je op een visuele manier (grafiek e.d.). In hoorcolleges krijg je uitleg over, hoe je gegevens uit een enquête kunt verwerken tot overzichtelijke grafieken.

OnbegeleidDe vragen voor de enquête die je in de groep hebt geformuleerd, moeten eerst worden goedgekeurd. Dit doe je met je vakdocent MRA. Iedere leerling neemt de enquête af bij 15 a 20 personen. In overleg met de vakdocent worden alle gegevens van de groep bij elkaar gevoegd en verwerkt in een presentatie. De gegevens van de interviews en enquêtes kunnen als tekst, maar zeker ook in beeld worden meegenomen in de presentatie.

Lesmateriaal, literatuur

Readers MRAwebsite Nipo

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

21

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

900

1000

800

700

600

500

400

300

200

100

ML

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

22

Taak 1b (MRA)

De promotiemix

Reclame maken is niet een kwestie van hard op de markt gaan staan roepen. Vaak ligt het iets subtieler dan dat. Tijd dus om een evenwichtige promotiemix vast te stellen waarin je antwoord geeft op alle 'W'-vragen van wie, wat, waar, wanneer, waarmee.....Schrijf daarom een verslag waarin je de promotiemix voor de Badeendjesrace en veiling verder uitwerkt! Besteed aandacht aan het bereiken van de verschillende doelgroepen:- studenten, medewerkers Cibap- ouders studenten- inwoners Zwolle en omgeving- bedrijven ZwolleDenk bij het bereiken van deze doelgroepen aan zo breed mogelijke inzet van verschillende media. Maak een voorstel uitgaande van een promotiebudget van € 2000,-.

Werkwijze en aanpakIndividueel.

Fase 1: oriënterenJe inventariseert tijdens de MRA lessen, wat er allemaal in het promotiemixverslag moet komen en je maakt een planning voor de werkzaamheden.

Fase 2+3: realiserenJe werkt aan je promotiemixverslag, Daarnaast bestudeer je nog eens de hoofdstukken uit je marketingboeken, die wekelijks tijdens de werkcolleges zullen worden herhaald ter voorbereiding op de toets aan het einde van de periode.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe levert je promotiemixverslag op het afgesproken tijdstip in en je bereidt je voor op de toets.

Productspecificaties MRA op een rijMarketingverslag voor de badeendjesrace met de nadruk op het promotieplan.Inleiding, waarin je beschrijft waarom je dit verslag maakt en je omschrijft voor welk evenement je de promotiemix maakt op 1/2 A4.

De promotiemix bestaat uit de volgende onderdelen:- Doelgroepen (wie moet bereikt worden) 1 A4 met

daarin: opsomming van de AIO's en vervolgens één voorbeeld op de manier van 'one day in the life of'......

- Doelstelling van de campagne (wat wil je bereiken).

- Wat is je reclameboodschap- Reclamemiddelen en media, keuzes en motivatie.- 2 A4.

Toets over relevante hoofdstukken uit marketingboek.

BegeleidingTijdens de MRA hoorcolleges leer je meer over de verschillende onderdelen die je in de promotiemix moet behandelen en in de lessen werk je dit verder uit. In de werkcolleges wordt daarnaast aan de hand van een korte casus, de theorie van de marketingmix 'P's' herhaald in verband met de toets aan het einde van de periode.

Lesmateriaal, literatuur

De relevante hoofdstukken uit je marketingboeken. (opgave door de docent)

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

23

Taak 2a (GIO)

�logo, etiket, mini-informatieboekje voor aan de fles

Well water wil dus met een nieuw, duurzaam waterflesje op de markt komen dat een echte gadget-waarde heeft. Om dat te bereiken zijn er ontwerpen nodig voor een nieuw logo, een seizoensetiket en een mini-informatieboekje voor aan de fles.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenJe krijgt informatie tijdens de lessen GIO, waarin typografie, layout en de grafisch-technische kant van kleursystemen worden toegelicht. Ook doe je font- en kleuronderzoek (CMYK) op de Mac in Indesign. Daarnaast doe je onderzoek naar typografie, waar je inspiratie uit opdoet voor je eigen ontwerpen. Kijken naar grafisch werk is belangrijk, zowel op internet als in grafische boeken in het OLC!

Beeldonderzoek:Zoek in tijdschriften letters, kleuren, afbeeldingen en vormen die passen bij het thema water. Maak een collage (sfeerbeeld) op A4, ter inspiratie voor zowel het logo, etiket en mini-boekje. Deze collage gebruik je als uitgangspunt voor je brainstormschetsen.Denk aan de trefwoorden:- hippe uitstraling- gadgets- opbrengst naar Simavi-projecten- jong (25 tot 40 jaar)- milieubewust- trend- en imagogevoelig

Instructie 2DJe begint vanaf week één met de Indesign oefeningen, zodat je het logo, etiket en mini-boekje drukklaar kunt aanleveren.

Fase 2: ontwerpenSchetsen en onderzoek logo:Maak vervolgens (vorm)schetsen voor het logo, met markers, stiften en/of kleurpotloden.Doe font- en kleuronderzoek voor het logo. Maak een presentatieschets op A4 markerpapier met markers.

Etiket:Ontwerp een seizoensetiket voor het flesje- Formaat: afhankelijk van het flesje- Kleur: max 3 kleuren (alleen PANTONE en/of

percentages)

Thema:Sport, muziek, beroemde uitspraken, kunst.Verdeel deze thema's in de tutorgroep zodat er in de groep voor elk thema een etiket wordt ontworpen. Gebruik naast het aangeleverde beeldmateriaal het werk dat je bij OEV gemaakt hebt.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

24

Wat komt erop?- naam produkt en slogan- grafisch element /foto's/illustratie(s) (aangeleverd

en eigen illustratie)- logo- streepjescode (aangeleverd)- inhoudsaanduiding: bv 16,9 fl oz (500 ml) 0,5L

Mini-boekje:Je kent ze wel, kleine mini-boekjes die aan produkten hangen, waar net iets meer info opstaat dan op een etiket. Vaak leuk vormgegeven en passend bij de huisstijl.Gebruik voor het boekje hetzelfde thema als voor het etiket.

Formaat en kleur:Formaat en vouwwijze: zoals aangegeven in de les. Gevouwen harmonicamodel. Dubbelzijdig bedrukt.Kleurgebruik (CMYK) is vrij maar moet passen bij het etiket en logo.

Wat komt erin?- Titel, bodytekst en slogan (dit schrijf je bij CVN)- grafisch element / foto's / illustratie(s)

(aangeleverd + eigen illustratie)- logo- streepjescode (aangeleverd)

Materiaal:Schetsen in marker/kleurpotloden/computer/plak- en kniptechniek….Laat je creativiteit de vrije loop!Let erop dat de typografie, de lay-out, het kleurgebruik en de sfeer past bij het logo en de uitstraling van het merk. Daarnaast lever je je bestanden digitaal in.

Fase 3: realiserenLogo, etiket en mini-boekje:Je werkt je plannen uit tot presentaties van het gekozen logo en het gekozen etiket en mini-boekje in kleur. Vervolgens maak je het logo in Illustrator en het etiket en mini-boekje in InDesign.

Instructie 2D:Je krijgt oefeningen in de programma's en ondersteuning bij het maken van het logo in Illustrator, en het etiket en mini-boekje in Indesign.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert alle ontwerpschetsen en computeruitwerkingen.Je motiveert de gemaakte keuzes met betrekking tot beeld, kleur en typografie.Je beschrijft het ontwerpproces en je presenteert schetsen en prints op zwart of grijs A3 karton. Daarnaast lever je je bestanden digitaal in.

Productspecificaties GIO op een rijWelke producten maak je?- Onderzoeksopdracht typografie- Beeldonderzoek (collage)- Logo, etiket en mini-boekje- Font-en kleuronderzoek- Brainstormschetsen (diverse materialen)- Presentatieschetsen (diverse materialen)- Opmaak in Indesign

Voer je ontwerpen uit met bij het onderwerp passende:- Typografie- Kleur- Vorm- Lay-out- Stramien (exact werken)- Sfeer

Lesmateriaal/Literatuur/Links

Reader

Vaktijdschriften OLC: Novum, Items

Boeken OLC:Het ultieme handboek voor visuele communicatie - David DabnerGraphis logodesign 7Los logosTres logosPackage desing now!1000 bags, tags & labels

Internet:www.packagingworld.blogspot.comwww.lovelypackage.comwww.packagingoftheworld.comwww.textart.ru/database/slogan/water-advertising-slogans.htmlwww.fontanel.nlwww.graphic-exchange.com

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

25

Taak 2b (GIO)

�affiche, flyer, ontvangstbewijs

De badeendjesrace moet niet alleen binnen school, maar ook in de rest van Zwolle gepromoot worden. Bovendien moeten er heel veel badeendjes verkocht worden! Dit vraagt om een opvallende campagne. Aan jou de taak om een affiche, flyer en ontvangstbewijs te ontwerpen. Deze moeten qua concept en vormgeving bij elkaar passen. Het beeldmateriaal, de bodytekst en de payoff is aangeleverd. De kopregel bedenk je zelf. Daarnaast gebruik je de fotografie van opdracht 9b.

Elk eendje dat verkocht gaat worden, heeft z'n eigen identieke nummer. Dit nummer krijgt de sponsor vermeld op een ontvangstbewijs. Je raadt het al; dit bewijs moet natuurlijk ook ontworpen worden, in dezelfde stijl als de rest van de campagne.

Bereken de kosten van het drukwerk. Maak bij ARV een prijsopgave voor de poster, flyer en ontvangstbewijs.

Werkwijze en aanpakIndividueel.

Fase 1: oriënterenJe krijgt tijdens de lessen GIO informatie over layout en je leert hoe je sfeer in bijvoorbeeld een affiche kunt overbrengen. Daarnaast doe je onderzoek naar 'goede doelen-campagnes' (grafische uitingen) en je brengt er tenminste drie mee naar de GIO les ter bespreking.De campagne moet mensen aansporen om in actie te komen en badeendjes te kopen voor de race. Bovendien moet er veel publiek op de race afkomen. Je zult dus absoluut met iets origineels en opvallends moeten komen. Voordat je met je ontwerpen aan de slag gaat, ga je daarom eerst brainstormen. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een mindmap. Schrijf, teken, knip en plak een A3 vol met ideeën, steekwoorden, vormen, kleuren, typografie en andere hersenspinsels. Pak de collage over 'water' uit de vorige opdracht erbij ter inspiratie.

Fase 2: ontwerpenJe maakt brainstormschetsen voor de campagne (affiche, flyer en ontvangstbewijs). Deze bespreek je met je docent.Werk dan het beste idee voor de campagne uit tot markerontwerpen in kleur.

Affiche- Formaat: A3- CMYK- Passend bij flyer en ontvangstbewijs

Wat komt erop?- Bodytekst aangeleverd- Kopregel en slogan: zelf bedenken n.a.v. bodytekst- Grafisch element / foto's / illustratie(s)

(aangeleverd)- Foto(s) gemaakt bij fotografie (opdracht 10b)- Logo Cibap- Link naar website + veilingsite

Flyer- Formaat: 277 x 85 mm- Dubbelzijdig- CMYK- Passend bij affiche + ontvangstbewijs

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

26

Wat komt erop?- Bodytekst aangeleverd- Kopregel en slogan: zie affiche- Grafisch element / foto's / illustratie(s)

(aangeleverd)- Foto(s) gemaakt bij fotografie (opdracht 10b)- Logo Cibap- Link naar website + veilingsite

Ontvangstbewijs- Formaat: 133 x 85 mm- Zwart/wit- Dubbelzijdig- Passend bij affiche + flyer

Wat komt erop?- Voorzijde: kopregel en slogan (zie affiche) +

'ontvangstbewijs'- Achterzijde: ruimte voor nummer + bodytekst

(aangeleverd)- Grafisch element / foto's / illustratie(s)

(aangeleverd)- Foto(s) gemaakt bij fotografie (opdracht 10b)- Logo Cibap- Link naar website + veilingsite

Fase 3: realiserenJe werkt je plannen uit tot presentaties van de gekozen ontwerpen. Vervolgens maak je het affiche, flyer en ontvangstbewijs op in InDesign.

Instructie 2D:Je krijgt oefeningen in de programma's en ondersteuning bij het maken van het het affiche, flyer en ontvangstbewijs in Indesign.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert alle ontwerpschetsen en computeruitwerkingen.Je motiveert de gemaakte keuzes met betrekking tot beeld, kleur en typografie.Je beschrijft het ontwerpproces en je presenteert schetsen en prints op zwart of grijs A3 karton. Daarnaast lever je je bestanden digitaal in.

Productspecificaties op een rijWelke produkten maak je?- Onderzoeksopdracht 'goede doelen-campagnes'- Mindmap (brainstorm)- Affiche (A3, CMYK)- Flyer (277 x 85 mm, dubbelzijdig, CMYK)- Ontvangstbewijs (133 x 85 mm, dubbelzijdig, zwart/

wit)- Brainstormschetsen (diverse materialen)- Presentatieschetsen (diverse materialen)- Opmaak in Indesign

Voer je ontwerpen uit met bij het onderwerp passende:- Typografie- Kleur- Vorm- Lay-out- Stramien (exact werken)- Sfeer

BegeleidingStart de taak op. Zorg dat je een goed overzicht hebt van de producten die je allemaal moet maken bij de verschillende vakgebieden. In een hoorcollege ARV leer je hoe je de kosten van drukwerk moet berekenen.

Lesmateriaal/literatuur/links

Reader

Vaktijdschriften OLC: Novum, Items

Boeken OLC:A new kilo of Kessels KramerMy 2008/2009 Dutch DesignCreatieve communicatie Internet:www.act-responsible.orgwww.fondsen.orghttp://www.oneworld.nl/Nieuws/Actueel/article/22113/Reclame_voor_het_goede_doelwww.behance.netwww.bno.nlwww.sqzi.nlwww.twizter.nl

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

27

Taak 3a (CVN)

�Tekst mini-informatieboekje schrijven

Wat staat er op het mini-informatieboekje (zie ook de taak bij GIO) op het flesje water? Voor het boekje moet een informatieve en tegelijk ook wervende tekst worden geschreven. Uit de tekst moet duidelijk worden dat de opbrengst van het flesje naar waterprojecten van Simavi gaat.

Werkwijze en aanpakindividueel

Fase 1: oriënterenJe leest de taak en leest de websites van Well water en Simavi.

Fase 2: ontwerpenJe maakt een lijstje met zaken die je graag in je mini-informatieboekje wilt vermelden.

Fase 3: realiserenJe schrijft de tekst op twee manieren: een voor jong volwassenen, en een voor kinderen van 10 jaar. Welke tekst is geschikter voor het miniboekje?

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert de teksten in het miniboekje.

Productspecificaties CVN op een rij- De teksten bevat informatieve en wervende

elementen- Elke tekst bevat maximaal 200 woorden- De teksten zijn in correct Nederlands geschreven

BegeleidingJe maakt kennis met de wervende en informatieve teksten. Je leert schrijven voor verschillende doelgroepen.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

28

Taak 3b (LLB/CVN)

�persbericht

Free publicity betekent dat media reclame voor je maken zonder dat je hiervoor hoeft te betalen. Ze schrijven/vertellen een redactioneel item. Om dit te bereiken kun je een persbericht naar de media sturen. In deze opdracht stellen we een persbericht op dat het Cibap/Well water en Simavi gezamenlijk kunnen sturen om free publicity te verkrijgen voor deze spectaculaire actie.

Werkwijzeidividueel

Fase 1: oriënterenOnderzoek hoe een persbericht is opgebouwd.

Fase 2: ontwerpenGeef antwoord op de vragen: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Wat is in dit geval de logische volgorde?

Fase 3: realiserenSchrijf het persbericht in correct Nederlands.

Fase 4: presenteren en evaluerenLever het persbericht in. De beste worden doorgegeven aan afdeling Marketing. Misschien zie je je eigen stukje tekst later wel terug in de krant.

ProductspecificatiesPersbericht, maximaal 1 A4

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

29

home

wie

bestellen

contact

.nlWater kan in drie hoofdfasen of

aggregatietoestanden bestaan: ijs,

water en waterdamp. Ofwel: vaste

stof, vloeistof en gas. De

temperatuurschaal van Celsius is

gebaseerd op de overgang tussen deze

toestanden: ijs smelt (wordt vloeibaar)

bij 0 °C en water verdampt (wordt

gasvormig) bij 100 °C (bij normale

atmosferische druk). Het kook- en ook

het smeltpunt is echter afhankelijk van

de druk: het kookpunt ligt lager bij

lagere druk en het smeltpunt ligt lager

bij hogere druk. Het eerste betekent

dat de aardappelen niet gaar worden,

als je ze op de top van de Mount

Everest kookt; het tweede dat bij het

schaatsen een laagje water tussen de

ijzers en het ijs ontstaat, zonder welk

het schaatsen een stuk minder snel

zou gaan.

Taak 4a (MMO)

�website ontwerpen

Well Water wil de nieuwe flesjes graag via een eigen website promoten. De website heeft twee doelen:- informeren: wat is well water, hoe zien de flesjes

eruit, welke zijn te koop?- sales: de flesjes moeten eenvoudig te bestellen

zijn via de site.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenJe doet onderzoek naar beeldmateriaal typerend voor water. Verdiep je ook in de typografie: welke lettertypes passen goed bij water? Verzamel het materiaal en neem het mee naar de MMO en MMA les.

Fase 2: ontwerpenJe maakt ontwerpschetsen voor de website. De site bevat twee pagina's over het nieuwe flesje van Well Water. Je verwerkt de schetsen in Photoshop of illustrator. Je zorgt voor een duidelijke lay-out. Je zorgt ervoor dat je in lay out ruimte maakt voor uitleg over Well Water, je laat zien hoe de flesjes eruit zien en hoe je ze kunt bestellen/kopen.

Fase 3: realiserenWerk je ontwerp verder uit het PhotoShop. Maak twee pagina's interactief op in DreamWeaver. Dat wil zeggen, je moet van de ene pagina op een vervolgpagina terecht kunnen komen, en weer terug.

Fase 4: presenteren en evaluerenLever het eindproduct in een nette projectmap.Productspecificaties- Website ontwerp in PhotoShop- Aangepast en bewerkt ontwerp in DreamWeaver op

CD-ROM.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

30

Taak 4b (MMO)

�Een website voor de veiling van de kunstzinnige eendjes

Het beste kunsteendje per tutorgroep wordt geveild via een online-veiling. Deze website moet ontworpen en gebouwd worden. De site moet de kunsteendjes (DDO) en de ecoline-kunst (OEV) duidelijk tonen en het moet mogelijk zijn om op de eendjes en de kunst te bieden. Natuurlijk moet duidelijk zijn dat het een Cibap-project is en dat de opbrengst bedoeld is voor Simavi.

Fase 1: oriënterenJe doet onderzoek naar de veilingwebsites. Verwerk je opgedane kennis in duidelijke schetsen.

Fase 2: ontwerpenJe ontwerpt een welkomstpagina in Photoshop waarin je vertelt over het doel van de veiling en hoe kunstzinnig de eendjes zijn. Op de welkomstpagina maak je een knop naar de veilingpagina en een je maakt in Illustrator een bijpassende animatie over de eendjes.

Fase 3: realiserenJe volgt de instructielessen en werkt aan de uitvoering van je site en de portal. De website werk je uit in Photoshop, Dreamweaver en de animatie maak je in Flash.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe ontwerp lever je in een projectmap in.Productspecificaties op een rij MMO- Onderzoek naar veilingsites en leuke animaties.- 1 welkomstpagina met een animatie en een

veilingpagina.- Alle producten worden ingeleverd in een nette

projectmap.

BegeleidingTijdens de lessen MMO ontvang je meer informatie over de programma's.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

31

Taak 5a (DDO)

�fourpack & display

De themaflesjes zijn per stuk te koop, maar ook als viertal. Het viertal themaflesjes wordt verpakt in een kartonnen four-pack. De opdracht is om hier een creatief voorstel voor te doen. Daarnaast ontwerp je een toonbankdisplay waarin het viertal themaflesjes gepresenteerd kan worden en voer je deze uit.

Werkwijze en aanpakViersprong, individueel.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

32

Fase 1: oriënterenDDOJe volgt de vaklessen DDO, waar verpakkingen en artikelpresentaties in displays, uitgebreid aan bod komen. Je leert welke doelen een verpakking en een display heeft en hoe je vorm en materiaal kunt gebruiken om, vanuit een marketing doelstelling tot een oplossing te komen.

Zoek in vakliteratuur en op internet:- Verken en verzamel zo veel mogelijk soorten

voorbeelden van kartonnen four-pack verpakkingen.- Sta stil bij de doeleinden die het four-pack heeft en

werk dit uit in een lijst met 5 eisen, waar four-pack aan moet voldoen.

- Verken en verzamel zo veel mogelijk voorbeelden van toonbankdisplays voor flessen.

- Sta stil bij de doeleinden die de toonbankdisplay heeft en werk dit uit in een lijst met 5 eisen, waar de toonbankdisplay aan moet voldoen.

- Maak in de les, vanuit de gegeven uitslagen, teminste één four-pack in karton.

Fase 2: ontwerpen- Maak verschillende ontwerpen voor het four-pack.- Maak voor het four-pack tenminste 2 witte

schaalmodellen.- Werk je definitieve ontwerp voor het four-pack uit tot

een nauwkeurig getekende en passende uitslag.- Maak 2x een kopie van de uitslag. Op elke kopie

werk je één voorstel voor de bedrukking van de verpakking uit in kleur.

- Maak verschillende ontwerpen voor de toonbankdisplay.

- Maak voor de toonbankdisplay tenminste 2 witte schaalmodellen.

- Werk je definitieve ontwerp voor de toonbankdisplay uit tot een nauwkeurig getekende en passende uitslag.

- Maak 2x een kopie van de uitslag. Op elke kopie werk je één voorstel voor de bedrukking van de verpakking uit in kleur.

Fase 3: realiseren- Werk je definitieve ontwerp voor het four-pack uit in

een prototype, schaal 1:1 in kleur.- Werk je definitieve ontwerp voor de toonbankdisplay

uit in een prototype, schaal 1:1 in kleur.

Fase 4: presenteren en evaluerenAlgemeen:- Leg je hele proces (fase 1,2, 3 & 4) vast in één map.- Presenteer en evalueer wekelijks je resultaten en

vorderingen in de les met de docent.- Noteer de feedback die je in de lessen van je docent

krijgt in je procesmap en verwerkt deze verbeterpunten vervolgens in je werk.

Per fase:- Presenteer de resultaten van je oriëntatiefase in

projectweek 2 in de groep.- Presenteer de resultaten van je ontwerpfase in

projectweek 5 in de groep.- Presenteer je hele proces in projectweek 7 in de

groep, waarbij je de door jou gemaakte keuzes met betrekking tot vorm, kleurgeving (de bedrukking) en materiaal motiveert.

Productspecificaties DDO op een rijOriëntatiefase:- Verzameling kartonnen four-pack verpakkingen.- Lijst met 5 eisen, waar de four-pack aan moet

voldoen.- Verzameling van toonbankdisplays voor flessen.- Lijst met 5 eisen, waar de toonbankdisplay aan

moet voldoen.- Vanuit de gegeven uitslagen, teminste één model

van four-pack in karton.

Ontwerpfase:- Schetsvoorstellen voor het four-pack.- 2 witte schaalmodellen four-pack.- Nauwkeurig getekende en passende uitslag

four-pack.- 2x een kopie van de uitslag met daarop voorstel

voor de bedrukking van het four-pack in kleur.- Schetsvoorstellen voor de toonbankdisplay.- 2 witte schaalmodellen de toonbankdisplay.- Nauwkeurig getekende en passende uitslag

toonbankdisplay.- 2x een kopie van de uitslag met daarop voorstel

voor de bedrukking van de toonbankdisplay in kleur.

Realisatiefase:- Prototype four-pack, schaal 1:1 in kleur.- Prototype toonbankdisplay, schaal 1:1 in kleur.

BegeleidingMaak in de eerste week een duidelijke werkplanning en bespreek dit tijdens de periode in de tutorbijeenkomst.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

33

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

34

Taak 5b DDO

�ontwerp kunsteend

Ontwerp een kunstzinnig badeendje. Geen gepimpte badeendjes, maar absolutly fabulous art ducks!De beste artducks worden in de laatste week van het project via internet verkocht. Binnen je tutor-groep bepaal je welke kunsteend namens jullie groep geveild zal worden.

Werkwijze en aanpakViersprong, individueel.

Fase 1: oriënterenJe volgt de vaklessen DDO, waar je inspiratie op doet vanuit een bepaalde kunststroming/ kunstenaar. Daarnaast leer je hoe in deze taak gebruik kunt maken van 2D en 3D technieken.

Zoek in vakliteratuur en op internet:- Verken diverse kunststromingen/ kunstenaars

waarmee je wilt gaan werken.- Maar een keuze voor een bepaalde kunststroming/

kunstenaar en verzamel hier informatie over.- Maak een collage over de kunststroming/

kunstenaar, waarin je het specifieke vorm, kleur en materiaalgebruik van de stroming/ kunstenaar duidelijk zichtbaar maakt.

- Verzamel informatie over het materiaal waarmee je wilt werken.

Fase 2: ontwerpenMaak verschillende schetsontwerpen voor de art-duck:- Geheel ruimtelijk- Combinatie van 2D en 3D tecnieken.

Werk de top 3 van je ontwerpen verder uit tot 3 concrete ontwerpvoorstellen.- Motiveer en beargumenteer deze top 3 in vorm,

kleur en materiaal.- Presenteer in een tussentijdse presentatie je tot 3

in de groep.

Fase 3: realiseren- Werk je definitieve ontwerpkeuze voor de art-duck

uit.- Fotografeer je art-duck voor de veiling op internet

(RPF).

Fase 4: presenteren en evaluerenAlgemeen:- Leg je hele proces (fase 1,2, 3 & 4) vast in één

map.- Presenteer en evalueer wekelijks je resultaten en

vorderingen in de les met de docent.- Noteer de feedback die je in de lessen van je

docent krijgt in je procesmap en verwerkt deze verbeterpunten vervolgens in je werk.

Per fase:- Presenteer de resultaten van je oriëntatiefase in

week 3 in de groep.- Presenteer de resultaten van je

3 ontwerpvoorstellen in week 5 in de groep.- Presenteer je hele proces in week 8 in de groep,

waarbij je de door jou gemaakte keuzes met betrekking tot vorm, kleur en materiaal motiveert.

Productspecificaties- Collage over de kunststroming/kunstenaar, waarin

je het specifieke vorm, kleur en materiaalgebruik van de stroming/ kunstenaar duidelijk zichtbaar maakt.

- Schetsontwerpen voor de art-duck; ruimtelijk en combinatie van 2D en 3D technieken.

3 concrete ontwerpvoorstellen.- Motiveer en beargumenteer deze top 3 in vorm,

kleur en materiaal.- Presenteer in een tussentijdse presentatie je

tot 3 in de groep.- definitieve uitwerking art-duck.- Foto van je art-duck voor de veiling op internet

volgens de eisen van RPF.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

35

Taak 6a (LLB)

�gadget waterverbruik

Als je tussen de 20 en 25 jaar bent, woon je meestal op jezelf. Ben je aan het studeren of begin je net met je carrière. Het geld stroomt (nog) niet binnen, en je hebt veel aan je hoofd; studie, werk, relatie, vrienden enz. Er zullen niet veel mensen zijn die zich in deze leeftijdsfase 'kritisch consument' zullen noemen. Toch is het belangrijk om na te denken over deze bewuste of onbewuste keuzes die je maakt als consument. Hoe maak je deze groep bijvoorbeeld duidelijk wat de noodzaak is van het hebben van een kleine mondiale voetafdruk? Waterverbruik vormt nog geen onderdeel van de berekening van de mondiale voetafdruk. Maar het is wel belangrijk. Zo staan er op de site www.voetafdruk.nl drie tips om je waterverbruik te verminderen:

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

36

Tip 1: Volle wasmachineDraai nog geen was als de wasmachine niet helemaal vol zit. Een wasbeurt kost heel veel water en energie. Spaar uw was dus op tot u genoeg heeft voor een volle wasmachine.

Tip 2: Geen water uit flessenDrink geen water uit flessen. Als het goed is, dan is de kwaliteit van het water dat uit de kraan komt uitstekend, is uit onderzoek gebleken. Als dat niet het geval is, kunt u het beste uw waterleidingbedrijf waarschuwen.

Tip 3: Een spoelonderbrekerEen spoelonderbreker op het toilet kan vele liters water besparen. Het is echt niet elke keer nodig om negen liter te gebruiken, zoals normaal gebeurt als u de wc doortrekt. Voor veel typen wc's zijn spoelonderbrekers voordelig te koop in de speciaalzaak.

Om aan te geven dat ook waterverbruik voortaan meetelt in de mondiale voetafdruk wil de Kleine Wereld (organisatie van de website www.voetafdruk.nl) hier middels een gadgetcampagne bekendheid aan geven.

OpdrachtVerzin een leuke gadget die deze doelgroep zal aanspreken, en die ze ook in hun huis willen hebben. Door deze gadget worden ze er aan herinnerd dat ook waterverbruik niet oneindig is en dat we maar een wereldbol hebben. De gadget is 3d en heeft een relatie met water. Werk een demo uit van je gadget.

Werkwijzetutorgroep/individueel

Fase 1: OriënterenWat is precies 'kritisch consumeren'? Lees hierover in het boek 'Schokland' en beantwoord de vragen. Beantwoord in tweetallen de volgende vragen. De antwoorden worden samengevat op minimaal 1 a4, in een logische volgorde- Wat is een ecologische voetafdruk?- Hoe groot is mijn eigen ecologische voetafdruk?- Hoe groot is mijn ecologische voetafdruk in

vergelijking met anderen?- Welke factoren zijn bepalend voor de maat van

een ecologische voetafdruk?

Fase 2: OntwerpenPer tutorgroep- Begin met het maken van een gezamenlijke

Mindmap met in het midden de zin Waterverbruik in huis. (tip: Denk aan alle plaatsen in huis waar je water verbruikt)

- Elk tutorlid kiest 1 onderwerp en maakt hiervoor tenminste 5 brainstormschetsen.

- Presenteer deze schetsen aan elkaar en maak hieruit gezamenlijk een keuze.

Fase 3: RealiserenWerk de uiteindelijk gekozen brainstormschets uit, tot een goed uitziend demo-model.

Fase 4: Presenteren en evaluerenPresenteer het resultaat in de llb les. Vertel daarbij vooral hoe het werkproces is verlopen. Hoe zijn jullie op het idee gekomen en wat is ieders bijdrage geweest? (en laat dit ook zien) Geef ook aan waarom er voor dit ontwerp gekozen is, en waarom dit het de doelgroep het meest zal aanspreken.

Productspecificaties- 3d- materiaal naar keuze

BegeleidingTijdens de lessen LLB besteed je aandacht aan de berekening van de ecologische voetafdruk.

Lesmateriaal/literatuur/links

www.voetafdruk.nl

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

37

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

38

Taak 6b (LLB/CVN)

�debat

“ Ontwikkelingslanden hebben de kredietcrisis niet veroorzaakt, maar ontvangen wel de grootste klappen. Hierdoor moet je juist nu de hulp aan ontwikkelingslanden prioriteit geven.”

'Ontwikkelingshulp helpt niet, en moet worden afgeschaft. Om te beginnen voor landen die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten”

Hier lees je twee totaal verschillende meningen. Je kunt je voorstellen dat het tussen de aanhangers van deze stellingen een pittige discussie kan opleveren. Als je in de politiek zit, is het noodzakelijk dat je dit dan ook goed kunt. (debatteren) Toch is dit voor jezelf ook belangrijk. Opkomen voor je eigen mening, luisteren naar een ander, je mening bijstellen, kritiek krijgen, een eigen mening vormen, iemand anders proberen te overtuigen enz. Als je in een groep werkt, kom je dit soort situaties vaak tegen. De een gaat debatteren gemakkelijk af, voor de ander is dit lastig.Tijdens de lessen llb en cvn gaan we je leren om een goed onderbouwde eigen mening te vormen, te luisteren, te argumenteren en te discussieren. Aan het eind van de opdracht mag je elkaar beoordelen tijdens een debat over ontwikkelingshulp.

Fase 1: OriëntatieJe gaat meningen verzamelen van verschillende politieke partijen m.b.t. ontwikkelingshulp. Je krijgt les over het vormen van een eigen mening (wat is subjectief en wat zijn feiten) We gaan klassikaal de invloed van de media bestuderen, m.b.v. verschillende kranten. We gaan het hebben over beeldvorming. Dit alles met ondersteuning van CVN.

Fase 2: OntwerpenTijdens de lessen llb en cvn ga je oefenen met discussieren. Voor deze oefendiscussies bedenk je op basis van een actueel krantenbericht een stelling. Deze stelling licht je kort toe en breng je in.

Fase 3: RealiserenOok ga je aan de slag om geschikte stellingen te bedenken passend bij het project well water en de badeendjesrace. De stellingen kunnen dus gaan over ontwikkelingshulp of milieu.

Fase 4: Presenteren en evaluerenUiteindelijk moet de discussie natuurlijk gevoerd worden. Per klas worden er 5 stellingen bedacht waarover gediscussieërd gaat worden. Dit doe je klassikaal, waarbij er steeds een groep is die luistert en beoordeelt. Aan het eind van deze discussie lever je het feedback formulier in, samen met de verzamelde informatie uit de lessen.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

39

wewanttap.com

Taak 7a (CVE)

�concurrentie-analyse

Well water wil graag weten welke andere bedrijven vergelijkbare producten leveren. Een van die bedrijven is we want tap. Lees de website van www.wewanttap.comMaak een korte vertaling (Nederlands) van de inhoud. Is dit een serieuze concurrent voor well water? Schrijf een advies in het Engels (400 woorden).

Werkwijze en aanpakindividueel

Fase 1: oriënterenJe leest de taak en leest de websites van wewanttap.

Fase 2: ontwerpenJe maakt een lijstje met zaken die je graag in je samenvatting wilt vermelden.

Fase 3: realiserenJe schrijft de samenvatting van de website in het Nederlands. Je schrijft een advies in het Engels. Is dit een serieuze concurrent voor Well water? Geef duidelijke argumenten.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert de samenvatting op een a-4.

Productspecificaties CVE op een rij- De samenvatting bevat de meest relevante

informatie- De adviestekst is in het Engels en bevat maximaal

400 woorden- De teksten zijn in correct Nederlands en Engels

geschreven

BegeleidingJe maakt kennis met de wervende en informatieve teksten. Je leert schrijven voor verschillende doelgroepen.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

40

Taak 7b (CVE)

�vertel je project

Vertel eens aan een Engelstalige welke opleiding je doet en met welk project je bezig bent. Je voert een gesprek waarin je in ieder geval deze zaken bespreekt. Ook ga je in op vragen van een medestudent of docent. Het gesprek duurt ongeveer vijf tot tien minuten.

Werkwijzeduo's

Fase 1 en 2: oriënteren/ontwerpenVerdeel de twee projecten binnen je duo. Maak een overzicht van de punten die je wilt vertellen.

Fase 3: realiserenSchrijf je verhaal uit (Engels) en probeer het daarna in eigen woorden te vertellen.

Fase 4: presenteren en evaluerenVertel je verhaal aan een medestudent. Ga ook in op vragen die hij/zij of de docent stelt.

Productspecificatiesgesprek van 5 tot 10 minuten.

BegeleidingTijdens de lessen CVE oefen je in het voeren van gesprekken.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

41

= 2000 x

Taak 8a (OEV)

�sfeerbeelden en kunstboekje

Voor de eerste serie themaflesjes is gekozen voor de thema's: Sport, muziek, beroemde uitspraken, kunst. Je maakt sfeerbeelden voor de themaflesjes. Je kunt de beelden gebruiken bij het maken van je etiket en mini-informatieboekje. Daarnaast werk je aan het samenstellen van een kunstboekje.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

42

Werkwijze en aanpakViersprong, individueel, tweetallen en tutorgroep.

Fase 1: oriënterenIn de OEV lessen doe je in tweetallen een associatie oefening waarbij je in 15 minuten trefwoorden plaatst rondom gegeven thema's. Trefwoorden die betrekking hebben op wat je voelt en waaraan je denkt wanneer je praat over deze gebeurtenissen. Je zoekt er beelden bij. Ook bestudeer je nieuwe kunststromingen ter inspiratie voor de schetsen.

Fase 2: ontwerpenJe doet een aantal studieopdrachten m.b.t. kleurgebruik, kleurcontrast rondom jouw visual-thema en maakt in overleg met je docent een keuze voor de uitwerking.

Fase 3: realiserenJe maakt een visual in marker op A3 formaat waarbij de trefwoorden rondom de gegeven thema's centraal staan. je gaat hierbij te werk zoals beschreven in de productspecificaties.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert zowel studieopdrachten als de eindproducten, dus de visual (individueel) en natuurlijk de aanvulling op de kunstwaaier.

Productspecificaties- Studieopdrachten kleur/contrast oefeningen- Illustratie in marker op A3- Oefenschetsen voor de illustratie- Kunstwaaier/kunstboekje

SfeerbeeldenNeem een foto van sport-iconen,muziek, kunst of foto passend bij beroemde uitspraken. Trek in contourlijn een foto over op markerpapier (A3), breng dun-dik verschil in deze contourlijnen aan met fineliner en eddingstift, begin met de restvorm en geef deze een richting mee. Werk in de hoofdvorm met lichtuitsparing.

Kunstwaaier/boekje- beelden van een cultuur waarin je projekt plaats

vindt- kunstenaars, achtergrond en beschrijvingen van

die cultuur- idee achter de cultuur en kunst- uitgewerkte onderdelen uit eerdere periodes

Taak 8b (OEV)

�Sfeerbeeld voor een veiling!

Water voor water. Water is ook het uitgangspunt bij de sfeerbeelden die we gaan maken. Als inspiratiebron gebruiken we de landen Kenia en Zambia. Voor waterprojecten in deze landen zullen we ons tijdens dit project inzetten. We maken sfeerbeelden met ecoline die geveild kunnen worden. Daarnaast werk je aan het samenstellen van een kunstboekje.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenJe maakt 4 schetsen in marker waarin het land van het waterproject van Simavi vertaald wordt naar een sfeerbeeld dat op een veiling verkocht zou kunnen worden.

Fase 2: ontwerpenJe werkt de sfeerbeelden uit in verschillende technieken: schilderen met ecoline en krijt op A2 formaat.

Fase 3: realiserenDe sfeerbeelden gaan ook onderdeel van een ruimte vormen (perspectief ). Daarnaast werk je aan je kunstboekje.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert het geheel en je geeft er een korte motivatie bij, m.b.t. de gemaakte keuzes.

Productspecificaties- minimaal 4 sfeerschilderingen die op een veiling

aangeboden kunnen worden- schetsen in marker en fineliner- uitwerking van een ruimte in perspectief

Kunstwaaier/boekje- beelden van een cultuur waarin je projekt plaats

vindt- kunstenaars, achtergrond en beschrijvingen van

die cultuur- idee achter de cultuur en kunst- uitgewerkte onderdelen uit eerdere periodes

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

43

Taak 9a (RPF)

�productfotografie

Een flesje water op de foto zetten is makkelijk. Maar bij het maken van een goede productfoto komt meer kijken. In deze opdracht ga je met twee typen productfotografie aan de slag:- productfoto: je fotografeert het flesje water en de

kunsteend voor de websites met verschillende belichtingstijden. Hieruit maak je een een keuze. Verder doe je onderzoek naar de verschillen het effect van de witbalans en het werken met flitsters.

- sfeerfoto: je fotografeert het flesje en de kunsteend zo dat het een flesje water en de eend een extra identiteit krijgt. Je mag dit met een model, in de studio of op locatie doen.

Werkwijzeviersprong, individueel

Fase 1: oriënterenJe verzamelt een aantal voorbeelden van productfoto's, bijvoorbeeld uit reclamefolders of tijdschriften. Bekijk hoe de foto's zijn genomen. Welke achtergrond is gebruikt, welk licht, welke sfeer? Verzamel voorbeelden die je erg goed vindt en voorbeelden die je niet goed vindt.

Fase 2: ontwerpenStel een werkplan samen voor jouw productfoto en sfeerfoto. Waar en hoe wil het flesje water en de kunsteend in beeld brengen? Maak afspraken met modellen als dit nodig is.

Fase 3: realiserenFotografeer je flesje water en kunsteend en experimenteer met de verschillende instelmogelijkheden van je camera en licht.

Fase 4: presenteren en evaluerenBekijk en beoordeel welke instelling van je camera het beste resultaat geeft. Presenteer je foto's netjes.

Productspecificaties- 2 sfeerfoto 's formaat 13x 18 cm- 2 productfoto's formaat 13x 18 cm- motivatie half a4Het gehele werkstuk dient netjes gepresenteerd te worden.

BegeleidingTijdens de lessen RPF krijg je uitleg over productfotografie en de verschillende instelmogelijkheden van je camera en het effect van licht.

Lesmateriaal/literatuur/links

www.reclamefotograaf-beeldbewerker.nl

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

44

Taak 9b (RPF)

�Reclamefotografie

Om er voor te zorgen dat de badeendjesrace bekend wordt is een goede reclamefoto nodig. Deze foto kan gebruikt worden in de producten die je ontwerpt bij GIO. Deze opdracht vormt de master-piece van het eerste leerjaar. Je kunt hierin alles laten zien wat je dit jaar geleerd hebt.

Werkwijzeviersprong, individueel

Fase 1: oriënterenJe verzamelt een aantal voorbeelden van reclamefoto's voor evenementen. Bekijk hoe de foto's zijn genomen. Welk idee is verbeeld? Verzamel voorbeelden die je erg goed vindt en voorbeelden die je niet goed vindt.

Fase 2: ontwerpenStel een werkplan samen voor jouw reclamefoto. Maak schetsen van je ideeën. Denk na over wat je met de foto wilt communiceren. Bedenk waar en hoe wil je de badeendjesrace in beeld brengen? Maak afspraken met modellen als dit nodig is.

Fase 3: realiserenFotografeer en experimenteer met de verschillende standpunten en instellingen van je camera. Pas alle vaardigheden toe die je dit jaar geleerd hebt.

Fase 4: presenteren en evaluerenBekijk en beoordeel wat het beste resultaat geeft. Presenteer je foto's netjes.

ProductspecificatiesHet gehele werkstuk dient netjes gepresenteerd te worden.1 minimaal 5 voorbeelden2 minimaal 5 schetsen3 wervende foto formaat 20x 30 cm4 korte motivatie (half a4)

BegeleidingTijdens de lessen RPF krijg je uitleg over reclamefotografie.

Lesmateriaal/literatuur/linkswww.jaapvliegenthart.nlwww.carlihermes.comwww.lachapellestudio.com

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

45

Taak 10a (MMA)

�commercial well water

Omdat Well-kraanwaterflesjes een nieuw product is voor Well, wil Well hier graag via een commercial bekendheid aan geven. Je maakt een commercial van 30 seconden met videopnames en grafische opmaak. In de commercial moet op een aantrekkelijke manier duidelijk worden wat het product is. In ieder geval moet het well water logo een plaats krijgen en de commercial moet een duidelijke pay off bevatten.

Werkwijzetweetallen

Fase 1: oriënterenJe verdiept je in commercials van andere aanbieders van water in fles. Kijk vooral naar hoe water en het product in beeld wordt gebracht. Waar mogelijk sla je deze commercials op of maak je een korte beschrijving hiervan. Brainstorm over payoff, verhaal, beeld en muziek. De brainstorm, je verzameling opgezochte video's en de muziek spreek je door met je docent.

Fase 2: ontwerpenMaak een duidelijk en goed ogend storyboard waarin je het verloop van je commercial laat zien. Dit storyboard neem je met je docenten door.

Fase 3: realiserenMaak een planning van je werkzaamheden en geef daarin aan wat je tijdens je les en buiten de les doet. Werk je storyboard uit in video opnames en monteer de commercial, inclusief muziek en payoff.

Fase 4: presenteren en evaluerenLever je commercial digitaal in.

Productspecificaties MMA- Opnamen met videocamera- Passende muziek- Montage van video, grafische opmaak en audio- Payoff (PhotoShop, Illustrator)- Lengte: 20-30 seconden

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

46

Taak 10b (MMA)

�commercial badeendjesrace

Je maakt een commercial van 30 seconden met behulp van een badeendje om de race te promoten. Gebruik hiervoor zelfgemaakte decors, foto en video. De commercial wordt aangevuld met passende muziek en een pay-off. De techniek die je gebruikt is stop-motion. De informatie die in de commercial verwerkt moet worden: cibap, datum, locatie race, naam goed doel, payoff.

WerkwijzeTweetallen

Fase 1: oriënterenDoe onderzoek naar andere tv reclames die gebruik maken van stop-motion technieken. Kijk hiervoor bijvoorbeeld op Youtube en sla de video's op (als je niet weet hoe dit moet, vraag je docent).Maak een brainstorm over een payoff (slogan), verhaal, beeld en type materiaal. Naar aanleiding van je commercial zoek je ook alvast geschikte muziek voor in je video.De brainstorm, je verzameling opgezochte video's en de muziek bespreek je met je docent.

Fase 2: ontwerpenMaak 3 markerschetsen in kleur die zowel het beeld als het verloop van je stop-motion weergeven.

Fase 3: realiseren en presenterenJe maakt een weekplanning waarin je aangeeft wat je in de les doet en wat buiten de les. Je overlegt deze planning aan je docent. Je regelt materialen en je monteert de commercial, inclusief muziek en payoff.

Productspecificaties MMA- Opnamen met foto en/of videocamera- Decor (foto/video, voorwerpen)- Passende muziek- Montage van video, foto's en audio- Payoff (PhotoShop, Illustrator)- Lengte: 20-30 seconden

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

47

Taak 11b (TTR/MRA)

�fotostrip maken voor de Sponsor Duck

De badeendjesrace is natuurlijk erg leuk om te zien en mee te maken. Maar het uiteindelijke doel is natuurlijk; geld inzamelen. De eendjes moeten gesponsord worden. En de kunsteendjes moeten verkocht worden. Hoe gaan we dit aanpakken? Tijdens MRA bedenk je een plan van aanpak. Jullie sponsortocht verbeeld je middels een fotostrip per tutorgroep. Alle fotostrips worden gebundeld in het magazine: de Sponsor Duck

Werkwijzegroep

Fase 1: oriënterenJe maakt als groep een sponsorplan. Wie ga je vragen om een badeendje te kopen? Hoe meer verkochte badeendjes hoe beter! Als tutorgroep doe je dit niet zo maar...De tutorgroep met de meest verkochte eendjes wint natuurlijk een leuke prijs.

Fase 2: ontwerpenJe sponsorzoekactie verbeeld je in een gezamenlijke fotostrip. Maak in deze fase een plan hoe je de strip gaat aanpakken. Wat laat je zien? Het eindbedrag moet duidelijk worden. De werkwijze van je groep (samenwerking of eenzame ducks) en eventueel: grote vangsten.

Fase 3: realiserenZoek de sponsors en maak de fotostrip.

Fase 4: presenteren en evaluerenMaak de fotostrip van het sponsorproces

BegeleidingTijdens de lessen MRA zal een les worden gegeven over het nut van sponsoring door bedrijven. Ook wordt aandacht besteed aan je plan van aanpak.

Productspecificaties- fotostrip: aantalfoto's onbeperkt- 1 A4- tekst mag, maar beperkt (echt een strip!)

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

48

Taak 12b (ARV)

�prijsopgave affiche, flyer, ontvangstbewijs

Voor alle grafische uitingen (affiche, flyer, ontvangstbewijs) maak je een offerte. Daaruit moet duidelijk blijken uit welke onderdelen de totale prijs wordt vastgesteld. Met behulp van de prijsopgave moet je in staat zijn om je opdrachtgever uit te leggen waarom hij dit bedrag moet betalen.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenJe inventariseert tijdens de ARV lessen, wat er allemaal in een offerte moet komen.

Fase 2+3: realiserenJe vraagt enkele drukwerk offertes op. Je maakt een ureninschatting van je eigen werk. Op basis van alle gegevens maak je een gedetailleerde offerte.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe levert je offerte in.

Productspecificaties- je levert drie offertes in van van drukkerijen- je offerte bestaat uit drukwerk en grafisch ontwerp- je offerte bevat offertenummer, BTW- in een bijlage laat je alle berekeningen zien

BegeleidingStart de taak op. Zorg dat je een goed overzicht hebt van de producten die je allemaal moet maken bij de verschillende vakgebieden. In een hoorcollege ARV leer je hoe je de kosten van drukwerk moet berekenen.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

49

Taak 13 (TTR/LLB)

�leerdoelen

Je hebt het eerste semester op het Cibap overleefd. Zou je het de komende periode precies zo aanpakken, of ben je van plan om het nu anders te gaan doen?

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenTijdens de tutorlessen evalueer je de afgelopen periode en stel je jezelf twee leerdoelen voor dit semester.

Fase 2: ontwerpenMaak van je leerdoelen concrete acties. Dit doe je met behulp van de SMART-formule. Bespreek dit met je tutor en voeg het toe aan je ontwikkelmap.

Fase 3: realiserenGedurende dit semester zul je zelf aan de leerdoelen werken.

Fase 4: presenteren en evaluerenAan het einde van het semester evalueer je dit met je tutor en mentor. Wat is er terecht gekomen van deze leerdoelen. Heb je ze behaald of toch nog niet helemaal? Wat heb je nodig voor volgend jaar? Stel jezelf weer twee leerdoelen die je wilt halen voordat je op stage gaat. Werk de evaluatie en de leerdoelen uit en voeg ze toe aan de ontwikkelmap, zodat je volgende tutor en mentor hiermee, samen met jou, aan de slag kan.

BegeleidingLLB: Om te voorkomen dat dit blijft hangen in de sfeer van goede voornemens krijg je, tijdens de llb lessen, informatie over het stellen van leerdoelen. Waarom is dit belangrijk, wat heb je eraan? En vooral; hoe doe ik dit? Aan de hand van de SMART-formule wordt dit uitgelegd.

Productspecificaties- 1 A4 met twee leerdoelen SMART-geformuleerd

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

50

Taak 14 (TTR/MMA-in)

�motion infographic maken

In het vorige semester heb je een keuze gemaakt tussen 2d en 3d. Hiermee is het nog niet afgelopen. De volgende studiekeuze staat alweer voor de deur; ga je de grafische kant op of werp je je in de multi mediale wereld? In deze opdracht onderneem je een aantal activiteiten om je keuze te bepalen. Dit keuzeproces verbeeld je in een motion infographic. Dit is een grafisch ogende video waarin je al je genomen stappen die leidden tot jouw keuze laat zien.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenJe volgt hoorcolleges waarbij je iets verteld wordt over 'een dag uit het leven van een grafisch ontwerper, webdesigner, iemand die animaties maakt enz'. Tijdens instructielessen leer je wat een infographic is, wat de term 'motion graphics' betekent en hoe je deze twee termen kunt samenvoegen tot een motion infographic.

Fase 2: ontwerpenZet voor jezelf eens op papier waarom de door jou gekozen richting goed bij jou past en waar je eventueel tegenop ziet. Betrek hierin ook de mening van de vakdocenten over jouw prestaties tot nu toe. Misschien heb je ook waardevolle opmerkingen gehoord vanuit je omgeving, je tutor of van medeleerlingen.

Fase 3: realiserenVat je keuzeproces samen in een infographic. Hiervoor verzamel je beeldmateriaal wat je eventueel voorbewerkt in Photoshop. Dit beeldmateriaal kan digitaal zijn, maar je kan ook foto's en plaatjes uit tijdschriften en/of kranten scannen of helemaal zelf maken.Tijdens de instructielessen leer je hoe je elementen als typografie, vormen en afbeeldingen kunt laten bewegen en gebruik kunt maken van video effecten om zo zelf een dynamische video met jouw eigen beeldmateriaal te maken.

Fase 4: presenteren en evaluerenStills van deze video voeg je toe aan je ontwikkelmap. Je nieuwe tutor van volgend jaar, kan dan in een oogopslag zien hoe jouw keuze tot stand is gekomen, en waardoor jij gemotiveerd bent voor deze uitstroomvariant.

Productspecificaties- motion infographic is een combinatie van tekst en

beeld- motion infographic geeft een duidelijk inzicht in

jouw keuzeproces- motion infographic is een combinatie van grafisch

ontwerpen en video- motion infographic duurt 15-20 seconden- voor je motion infographic maak je zelf materiaal

in Photoshop, Illustrator, bestaande beelden uit geprinte media of een combinatie daarvan.

Begeleiding- Je mag aanschuiven bij stagepresentaties van de

vierde jaars.- Je kunt samen met je tutor een kijkje nemen bij de

verschillende vaklessen zodat je daar met vragen terecht kunt.

- tijdens de instructielessen krijg je ondersteuning in het maken van je motion infographic.

Links/lesmateriaal

Voorbeelden infographics:http://vimeo.com/groups/infographics

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

51

done

donedone

done

done

Taak 15 (TTR/CVN)

�eindpresentatie

Aan het eind van deze periode, als alle producten rondom het thema 'water' klaar zijn, presenteer je het totale plaatje aan je docenten. Dit oefen je natuurlijk tijdens de lessen CVN.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenJe krijgt uitleg over presenteren en leert hoe een goede presentatie is opgebouwd.

Fase 2: ontwerpenJe denkt na over de inleiding en afsluiting van je presentatie en je geeft in de klas een oefenpresentatie van één product.

Fase 3: realiserenJe bereidt je presentatie goed voor en je zet een mooie/duidelijke powerpointpresentatie in elkaar, waarin al je werkstukken en je werkprocessen duidelijk te zien zijn.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert je werk aan het docententeam en klasgenoten.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

52

Taak 16 (GIO-IN)

�jaarboek/portfolio

Het is van belang dat je gemaakt werk goed kunt presenteren. Een portfolio is de meest logische manier. Tijdens de lessen GIO-in werk je aan het samenstellen van een jaarboek waarin je portfolio van dit jaar te zien is.

Werkwijzeindividueel

Fase 1: oriënterenTijdens het eerste semester heb je geleerd hoe je met de Apple Computer moet werken, hoe je je bestanden beheert en heb je leren werken met Adobe Illustrator en Photoshop. Tijdens dit tweede semester leer je werken met Adobe InDesign en hoe je de drie verschillende programma's - Illustrator, Photoshop en InDesign - samen kan gebruiken. Om dit te leren, maak je een aantal basisoefeningen.

Fase 2: ontwerpen en realiserenJe maakt een jaarboek waarin je het werk, dat je in je eerste jaar hebt gemaakt op een duidelijke manier presenteert.

Fase 4: presenteren en evaluerenJe presenteert je jaarboek als ingebonden boekje, InDesign-pakket en drukgeschikte pdf.

ProductspecificatiesJe maakt een A5-boekje van 12 pagina's binnenwerk + 4 pagina's omslag.Het boekje maak je op in full colour en alle afbeeldingen zijn 300dpi.Het boekje wordt ingebonden ingeleverd.

BegeleidingJe leert de volgende vaardigheden:- Werken met tekst en lettertypes- Compositie en kleurgebruik- Foto's en Illustraties plaatsen- Pakketten maken en pdf schrijven.

Taak 17 (ARV/CVN/CVE)

�toetsen

Voor ARV, CVN en CVE werk je met je boek aan je reken- en taalvaardigheden. De toetsen tellen voor je beoordeling.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

53

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

54

HOEZO

PGO

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

55

Inhoudsopgave

1 PGO, hoezo?

1.1 Praktijk

1.2 Individueel en samen

2 Hoe praktijkgestuurd onderwijs

in zijn werk gaat

2.1 Het blokboek en de stappenplannen

2.2 De tutorgroep en de tutor

2.3 Hoorcolleges, werkcolleges,

vaardigheids-training en Talencentrum

2.4 Onbegeleid

2.5 Toetsing

3 De tutorgroep

3.1 Wat is jouw rol in de tutorgroep?

3.2 De voorzitter

3.3 De bordschrijver

3.4 De notulist

3.5 De deelnemer

3.6 De tutor

4 Werken met een blokboek

4.1 Werken met verschillende soorten taken

4.2 Studietaak

4.3 Toepassingstaak

4.4 Discussietaak

4.5 Stappenplannen

4.6 Viersprong

4.7 Zevensprong

4.9 Negensprong

5 PGO oké… maar wat kan ik er later mee?

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

56

1 PGO, hoezo?

Op deze beroepsopleiding word je opgeleid tot Vormgever Reclame, Presentatie en Communicatie. Je bent steeds bezig met het leren maken van reclame en presentaties. Het maken van een etalage, maar vaak ook het inrichten van complete winkelinterieurs, het ontwerpen van stands voor beurzen of het vormgeven van grafische ontwerpen in bijvoorbeeld tijdschriften en websites. Bij de vormgeving ga je uit van de wensen die de klant heeft. Je leert hoe je deze wensen kunt vertalen naar vormen, kleuren en materialen. Hierbij heb je veel creativiteit nodig.

1.1 PraktijkTijdens praktijkgestuurd onderwijs proberen we zoveel mogelijk uit te gaan van de beroepspraktijk. Daarbij is dan steeds de vraag: 'wat moet je in zo'n situatie kunnen?' En: 'wat moet je daarbij weten?'.

1.2 Individueel en samenIn je toekomstige beroep werk je nooit helemaal alleen. Je maakt deel uit van een team van collega's. Daarom zul je ook leren samenwerken. Tijdens je opleiding zal hier dan ook veel aandacht aan gegeven worden.

Je zult op deze school veel zelfstandig aan de slag gaan. Dat betekent dat je veel zelf zult doen, waarschijnlijk meer dan je op je vorige school gewend was. Zo zal je op je vragen niet altijd direct een antwoord van je docenten krijgen. Het gaat op deze school namelijk niet alleen om de antwoorden of datgene wat je moet leren. Het gaat vooral ook om hóe je leert; de manier waarop je de antwoorden kunt vinden. Daardoor zul je steeds beter in staat zijn om te ontdekken hoe je beroep in elkaar zit.

2 Hoe praktijkgestuurd onderwijs in zijn werk gaat

PGO is actief leren. Je gaat actief aan de slag met vragen uit de beroepspraktijk, je bestudeert praktijksituaties en leerstof die daar mee te maken hebben.Dat is eigenlijk pas echt leren.

Denk maar eens na over het volgende motto:Ik hoor en ik vergeetIk zie en ik onthoudIk doe en ik begrijp(Confucius, 6de eeuw)

2.1 Het blokboek en de stappenplannenHet jaar is verdeeld in blokken van meestal 8 weken. In elk blok komt een thema aan bod. Bij iedere periode krijg je dan ook een nieuw blokboek.

Een thema bestaat uit verschillende taken. Door middel van de taken wordt het centrale thema op allerlei verschillende manieren verwerkt.

2.2 De tutorgroep en de tutorIedere week kom je samen in een tutorgroep.Deze groep bestaat uit 6-8 leerlingen en een tutor. De tutorgroep is de groep waarmee je tijdens iedere periode intensief zult samenwerken.

De begeleider van zo'n groep noemen wij tutor. De belangrijkste taak van de tutor is het begeleiden van het leerproces. In het begin doet de tutor dingen vaak gewoon voor. Maar daarna wordt het geleidelijk aan anders. De tutor zal steeds meer aan de groep en de individuele deelnemer overlaten.

2.3 Hoorcolleges, werkcolleges, vaardigheidstraining en TalencentrumDe tutor is niet op alle terreinen de deskundige. Maar dat hoeft ook niet. Voor vakinhoudelijke onderwerpen worden theorie- en vaardigheidslessen gegeven. Hoorcolleges: meestal een half uur waarin je veel theoretisch informatie krijgt die je nodig hebt om een taak uit te voeren. Werkcolleges zijn in ieder geval bedoeld om praktisch met een taak bezig te zijn. In de vaardigheidstrainingen leer je met materialen, gereedschappen en computerprogramma's om te gaan.Het Talencentrum is de uitvalsbasis voor het taalonderwijs. Naast groepsgewijze instructie en lessen kan je hier wokshops volgen op taalgebied of zelfstandig aan taaltaken werken.

Daarnaast kun je in het Open Leer Centrum veel informatie vinden in boeken, tijdschriften en op de computer

2.4 OnbegeleidDaarnaast zijn er ook nog momenten waarop je onbegeleid samen met je groep of individueel in een werkruimte of in het Open Leer Centrum (OLC)kunt werken. Dat scheelt, als het goed is, in de hoeveelheid huiswerk.

2.5 Toetsing Tijdens een periode word je op verschillende manieren getoetst en beoordeeld. Hierbij gaat het niet altijd (alleen) om de producten die je gemaakt het. Ook de manier waarop je gewerkt hebt, het proces is daarbij belangrijk. Meer informatie over toetsing vind je in de examenprogrammering (studiegids).

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

57

3 De tutorgroepHet belangrijkste voordeel van het werken in een tutorgroep is dat je de gelegenheid krijgt om ervaringen, kennis en ideeën uit te wisselen. De tutorgroep is klein zodat iedereen inbreng heeft in de groep. Je leert spelenderwijs om voor je mening uit te komen en er wordt veel aandacht besteed aan argumenteren, vergaderen en presenteren. Je leert hoe je goed kunt leren door te werken aan taken met behulp van de stappenplannen.

3.1 Wat is jouw rol in de tutorgroep?Welke rollen zijn er?Formele rollen: Voorzitter, notulist, bordschrijver of deelnemer.Dit zijn rollen die iedere bijeenkomst wisselen en waar je afspraken overmaakt. Dit wordt in de volgende paragrafen verder uitgelegd.

3.2 De voorzitterEén persoon neemt de leiding in een tutorbijeenkomst. In het begin neemt de tutor deze rol nog op zich, maar al snel is het de bedoeling dat iemand uit de groep zelf dat doet. De belangrijkste taak van de voorzitter is: leiding geven zodat de tutorbijeenkomst op de juiste manier verloopt. Hieronder vind je een lijst van wat je als voorzitter uiteindelijk moet kunnen:

Het voorbereiden van een bijeenkomst: A. je stelt de agenda op

(geef een tijdsindeling voor ieder onderwerp).

Voorbeeld van een agenda 1 opening2 mededelingen

(afwezigen, mededelingen van de tutor, 'post',…)3 de notulen van de vorige bijeenkomst4 taken opstarten5 voortgang/tussentijdse evaluatie van de lopende taken6 taken afsluiten/evaluatie7 afspraken voor de komende week8 afspraken voor de volgende tutorbijeenkomst9 rondvraag

10 afsluiting

B. Behandeling van de agendapunten volgens een vaste volgorde:- je opent de bijeenkomst;- j e zorgt ervoor dat opgeschreven wordt

wie wel of niet aanwezig zijn;- je bekijkt samen met de tutorgroep of de notulen

van de vorige bijeenkomst in orde zijn;- je start de taken uit het blokboek op;- je zorgt ervoor dat iedereen de stappen van

de stappenplannen één voor één volgt; - je let op de tijd;- de gemaakte afspraken zet je op het eind van de

bijeenkomst nog even op een rijtje, zodat iedereen weet wat er de volgende bijeenkomst gaat gebeuren.

C. Het bewaken van het leer- en samenwerkingsproces:- je geeft deelnemers het woord en zorgt dat

iedereen aan de beurt komt, dus ook de stille groepsleden; - je grijpt in als er door elkaar wordt gepraat;- je geeft tussentijds korte samenvattingen

van wat er besproken is;- je stelt vragen over de inhoud, bijvoorbeeld: wie heeft

er iets anders gevonden? Wat is het verband tussen…?;- je stelt vragen over het proces, bijvoorbeeld: hoe heb je

het gevonden? Kunnen we zo met deze afspraken verder?;- je begeleidt de besluitvorming en probeert

overeenstemming te bereiken;- je bewaakt de vergaderprocedures en het stappenplan.

Bij elke stap stel je een startvraag en je sluit elke stap af met een afsluitende opmerking;

- je bemiddelt bij conflicten;- je let erop dat de bordschrijver alles goed opschrijft;

je let erop dat de notulist alles kan bijhouden.

3.3 De bordschrijverDe bordschrijver maakt tijdens de bijeenkomst aantekeningen op het bord of een flip-over. Dit is een belangrijke rol. Daarom kan de bordschrijver niet zelf actief met de vergadering meedoen. De bordschrijver is belangrijk, omdat hij de groep een spiegel voorhoudt; iedereen kan precies zien waar de groep op dat moment mee bezig is. De bordschrijver schrijft bij iedere stap van het stappenplan op wat de deelnemers zeggen.

3.4 De notulistDe notulist maakt aantekeningen over het verloop van de vergadering.Dit noemen wij de notulen. Thuis of in de onbegeleide uren op school werkt de notulist de notulen verder uit. Als notulist zorg je ervoor dat alle deelnemers zo snel mogelijk de notulen van de bijeenkomst krijgen. Maak hierover afspraken. De notulist mag wel met het gesprek in de tutorgroep meedoen.

Wat schrijf je in de notulen?Voorbeeld opzet van de notulen: Datum: Tutorgroep: Aanwezig: Afwezig: Voorzitter: Notulist: Bordschrijver:

Agenda: 1 opening 2 mededelingen (afwezigen, mededelingen

van de tutor, 'post',…) 3 de notulen van de vorige bijeenkomst 4 taken opstarten 5 voortgang/tussentijdse evaluatie van de lopende taken 6 taken afsluiten/evaluatie 7 afspraken voor de komende week 8 afspraken voor de volgende tutor-bijeenkomst 9 rondvraag 10 afsluiting

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

58

3.5 De deelnemerDit is de rol die je het meest vervult. Als deelnemer moet je je aan bepaalde gedragsregels houden: - je moet je goed voorbereiden op de volgende tutorbijeenkomst door gemaakte afspraken na te komen;-e maakt zelf aantekeningen tijdens de bijeenkomst, want na de bijeenkomst moet je zelf meteen met die aantekeningen aan de slag;-als je je niet aan de afspraken gehouden hebt, meld je dit bij de tutor en de andere deelnemers;-je bent iedere bijeenkomst aanwezig; -je stelt je open voor andere meningen en probeert zoveel mogelijk tot overeenstemming te komen;-je stelt je open voor kritiek van anderen en probeert iets te doen met deze kritiek;-je geeft aan wanneer je iets dwarszit met betrekking tot het leerproces van jezelf of anderen in je groep.

3.6 De tutorTaken van de tutor Zoals je al hebt kunnen lezen is de belangrijkste taak van de tutor het stimuleren en bewaken van het leer- en groepsproces.

De tutor zal ook zonodig helpen met een motivatieprobleem, problemen met studievaardigheden, problemen in de tutorgroep en problemen met de leerstof. Voor andere problemen, zoals roosterproblemen en problemen met leermiddelen, zal hij je echter doorverwijzen naar de teamleider of de leerlingbegeleider. Ook kan hij je doorverwijzen bij persoonlijke of psychische problemen. Wees niet bang om dehulp van de tutor in te roepen, daar is hij namelijk voor.

4 Werken met een blokboek

In PGO wordt gewerkt met verschillende soorten taken. Deze taken vind je in je blokboek. Een taak begint altijd met de beschrijving van een bepaalde situatie. Deze situatie heeft te maken met het thema van het blokboek. Een taak kan bestaan uit één ofmeer opdrachten. Daarnaast vermeldt de taak meestal de volgende dingen: Welke bronnen kun je gebruiken om de opdrachten uit te voeren? Onder bronnen verstaan we boeken, internetsites, kranten, maar ook personen. Welke ondersteunende lessen heb je nodig om deze opdracht goed te kunnen uitvoeren? Deze lessen zijn te verdelen in theorielessen en vaardigheidstrainingen.

4.1 Werken met verschillende soorten takenEr zijn verschillende soorten taken. Niet iedere soort komt in elk blokboek voor.Hieronder een korte omschrijving van iedere taaksoort.

4.2 StudietaakDe bedoeling van een studietaak is dat je kennis over een bepaald onderwerp krijgt. Bij deze taak ga je zelf op zoek naar informatie. Je krijgt een opdracht waarin precies staat wat je moet bestuderen. In de tutorgroep bespreek je de studietaak eerst om te kijken wat nu precies de opdracht is.Dat maakt het makkelijker om de goede informatie op te zoeken en te bestuderen. Verder bespreek je in de groep hoe je in de volgende bijeenkomst de resultaten presenteert. Bij de studietaak gebruik je de stappen uit de viersprong.

4.3 ToepassingstaakBij een toepassingstaak ligt de nadruk op het gebruiken van kennis en vaardigheden die je al eerder geleerd hebt. De bedoeling van een toepassingstaak is dat je letterlijk kunt laten zien dat je de leerstof begrepen hebt. Het kan zijn dat je iets moet maken, of dat je iets moet doen, zoals het geven van een presentatie. Net als de studietaak pak je een toepassingstaak aan met de viersprong.

4.4 DiscussietaakIn een discussie moet je je mening duidelijk kunnen maken en je moet kunnen vertellen waarom je die mening hebt. Daarnaast moet je ook naar anderen kunnen luisteren.Door de discussietaak leer je nadenken over waarom je het eens bent met een stelling of niet. Bovendien leer je om goede argumenten en redenen te geven. Maar ook leer je luisteren naar de meningen van anderen en misschien stel je je mening daardoor wel bij. De discussietaak wordt binnen één tutorbijeenkomst afgehandeld. Het stappenplanis de zevensprong.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

59

4.5 StappenplannenIn het PGO werken we met vaste stappenplannen.Stappenplannen zijn middelen om de taken goed te kunnen uitwerken. Een stappenplan helpt je om in de juiste volgorde een probleem uit te pluizen en op te lossen. Dus: 'eerst denken en dan doen'. Deze stappen doorloop je samen met je tutorgroep. Als iedereen dezelfde stappen volgt is het makkelijker om informatie met elkaar uit te wisselen. Stappenplannen zijn een hulpmiddel en geen doel. Het hanteren van het stappenplan helpt je goed op weg, maar het is geen garantie dat de juiste oplossing bereikt wordt.Goed nadenken en de juiste informatie gebruiken zijn ook van belang.

4.6 ViersprongStap1:

lees deze taak zorgvuldig door en leg aan elkaar uit wat precies het doel van de taak is. Welke onderdelen worden individueel en welke in een groep uitgevoerd?

Stap 2:wie, wat, waaraan, waarom?Wie heb je nodig om het doel van de taak te bereiken? Wat heb je nodig om je doel te bereiken (materiaal, informatie,…) en hoe kom je hieraan? Waaraan moet je doel voldoen (formaat, aantal pagina's, materiaal)waarom is het bereiken van het doel belangrijk voor jou? Wanneer heb je je doel bereikt? Hoe weet je of je op de juiste weg bent?

Stap 3: zet de bovenstaande stappen in een werkbaar overzicht, let hierbij ook op tussentijdse bijstelling/evaluaties en voer deze stappen uit

Stap 4:vertel aan anderen op welke manier je hebt gewerkt aan je doel.

4.7 ZevensprongHet doel van een discussietaak is dat er gediscussieerd wordt over een onderwerp uit het blokboek. Het is een onderwerp waarover verschillende mensen verschillende meningen hebben. Een discussietaak begint meestal met stelling. Soms is de stelling al gegeven, soms moet die in de groep geformuleerd worden. Hiervoor is tijd nodig. Een goede discussie kan pas gevoerd worden als er een goede stelling ligt. Niet iedereen is het natuurlijk met de stelling eens.Let op: een stelling is in principe géén vraag.

Het stappenplan bij een discussie taak is als volgt:Stap 1:

noteer en verhelder onduidelijke termen en begrippen; in deze stap wordt nog niet gediscussieerd.

Stap 2:formuleer een duidelijke, eenduidige stelling.

Stap 3:schrijf alle mogelijke meningen en standpunten op; Ook bij deze stap wordt nog niet gediscussieerd. De bordschrijver speelt hier een belangrijke rol, hij/zij noteert met steekwoorden de meningen van iedereen.

Stap 4: orden de meningen en standpunten van stap 3; Zijn er gemeenschappelijke meningen te ontdekken? Orden de meningen bijvoorbeeld in voor of tegen, eens of oneens, bruikbaar of onbruikbaar.

Stap 5: discussie;De voorzitter heeft de rol van discussieleider. Dit is geen gemakkelijke taak. Het is erg lastig om de lijn van de discussie vast te houden, samen te vatten, door te vragen, dieper in te gaan op de meningen en overzicht te houden.

Stap 6: formuleer conclusies;de centrale vraag is: in welke conclusie kunnen we ons allemaal vinden? Dit kanopnieuw een discussie opleveren. De voorzitter kan verschillende voorstellen doen die door de groep besproken en goedgekeurd kunnen worden.

Stap 7: evalueer het groepsproces.Bespreek kort ook de discussie is verlopen.Gebruik hierbij bijvoorbeeld de volgende vragen:

- Op welke manier hebben de deelnemers gediscussieerd.- Zijn er meningen bijgesteld en zo ja,

waardoor kwam dat dan?- Hoe hebben de deelnemers de voorzitter ervaren?- Op welke manier is de conclusie tot stand gekomen?- Hoe kijken de deelnemers tegen hun eigen inbreng

aan? Hoe hebben ze de inbreng van andere ervaren?- Welke tips kun je jezelf geven als je in een

volgende discussie voorzitter zou zijn?

4.8 NegensprongHieronder worden de stappen van de negensprong beschreven.Stap 1:

Zijn er woorden of begrippen die je niet begrijpt? In deze stap gaat het erom dat moeilijke termen en begrippen helder worden omschreven. De groep moet onder één woord of begrip hetzelfde verstaan. Wanneer niemand een omschrijving kan geven, moet het begrip als leerdoel in stap 5 meegenomen worden.

Stap 2: Wat is er precies aan de hand? In stap 2 geef je antwoord op deze vraag. Door dit antwoord weet je ook wat het probleem is. Alle groepsleden moeten het eens zijn over het probleem, anders ontstaan er in de volgende stappen moeilijkheden.

Stap 3: Brainstormen: welke oplossingen en verklaringen kun je allemaal bedenken? In deze stap gaan je bedenken welke verklaringen en oplossingen er allemaal te geven zijn. De bordschrijver schrijft alles in steekwoorden op. De deelnemers mogen geen commentaar leveren op elkaar. Dit betekent: geen discussie.S

em 2

2D

Mes

sag

e in

a b

ottl

e/B

adee

ndj

esra

ce

60

Stap 4:Orden de oplossingen en verklaringen uit stap 3. In deze stap leggen je aan elkaar uit wat je bedoelt met de dingen die je in stap 3 gezegd hebt. Daarna breng je een ordening aan in de verklaringen en oplossingen uit stap 3. Je vraagt je daarbij af wat echte hoofdzaken zijn en welke dingen beter weggelaten kunnen worden.

Stap 5:Formuleer de leerdoelen. Vanuit de dingen die je in stap 4 hebt genoemd, kun je nu bekijken wat je nog moet uitzoeken. Je gaat dus de leerdoelen formuleren. Deze leerdoelen zijn nodig om het probleem uit stap 2 volledig te kunnen oplossen. Het is belangrijk om dat wat je nog moet uitzoeken scherp te omschrijven. Leerdoelen zijn studieopdrachten die je jezelf stelt. De centrale vraag is: wat moeten we leren, weten of kunnen om tot de oplossing van stap 2 te komen?

Stap 6:Maak een activieitenplan. In deze stap maken we afspraken over hoe we de leerdoelen gaan bereiken. Daarbij vraag je je af welke bronnen je raadpleegt, welke onderdelen je in groepjes doet en welke individueel, hoe je de bronnen verdeelt, hoeveel tijd je nodig hebt per activiteit en hoe je de eindproducten presenteert.

Stap 7:Voer het activiteitenplan uit. In deze stap ben je individueel of in groepjes bezig met de uitvoering van het activiteitenplan. Er is geen tutor aanwezig. Het kan zijn dat er ondersteunende theorielessen of vaardigheidstrainingen gegeven worden die te maken hebben met de taak. Het is dan verstandig die lessen en trainingen te volgen.

Stap 8: Presenteer de informatie. In deze stap presenteer je de gevonden informatie aan de tutorgroep. Daarbij moet je antwoord kunnen geven op de volgende vragen:

- Hebben wij nu meer inzicht gekregen in het probleem?;- Hebben wij het probleem opgelost?;- Begrijpen wij nu beter hoe het probleem in

elkaar zit. En kunnen we precies uitleggen - hoe het probleem is op te lossen?

Stap 9: Evalueer je leerproces en het groepsproces. In deze stap vraag je je af of je wel voldoende geleerd hebt van de taak. Daarnaast evalueer je het groepsproces. Je beantwoordt dan de volgende vragen:

- Wat was mijn bijdrage in het geheel?;- Hebben we de taak goed aangepakt? Zo niet,

hoe doen we het de volgende keer anders?;- Hoe verliep de samenwerking?- Kan het de volgende keer nog beter?

5 PGO oké… maar wat kan ik er later mee?

Tijdens je opleiding wil je je natuurlijk zo goed mogelijk voorbereiden op je toekomstige beroep. Tijdens de opleiding zul je je vaak afvragen wat je nu precies wilt, wat je kan enwat je mogelijkheden zijn. PGO probeert je de kans te geven om bekend te worden met de wereld van je beroep, omdat je gaat werken aan situaties en problemen uit de praktijk. Daardoor kun je bepalen of die praktijk voor jou geschikt is en of jij geschikt bent voor de praktijk.

De vaardigheden die je daarbij nodig hebt, proberen we je aan te leren. Daarvoor krijg je je hele opleiding lang de tijd. Je hoeft dus niet alles vanaf het begin helemaal goed te kunnen. Dat zou ook raar zijn; als je alles al beheerst, hoef je geen opleiding meer te volgen. Al deze vaardigheden samen maken het jou mogelijk een goede beroepsbeoefenaar te worden. Als je eenmaal aan het werk bent, zul je zien dat je goed met problemen om kunt gaan en conflicten kunt oplossen. Bovendien kun je niet alleenzelfstandig, maar ook in een team samenwerken. Dat maakt je beroep heel wat interessanter om uit te oefenen.

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

61

Sem

2 2

D M

essa

ge

in a

bot

tle/

Bad

een

djes

race

62

Cibap vakschool voor verbeeldingZwartewaterallee 10 8031 DX Zwolle 038 454 69 44 info@cibap.nl www.cibap.nl