Autoriteit Financiële Marktent.a.v. de heer drs. J.F. HoogervorstPostbus 117231001 GS AMSTERDAM

Zoetermeer, 29 januari 2008

Betreft: melding mogelijke overtreding Wet Financieel Toezicht

Geachte heer Hoogervorst,

Als advocaat in loondienst werkzaam bij het schaderegelingskantoor voor rechtsbijstandverzekeringen SRK Rechtsbijstand te Zoetermeer, verzoek ik na overleg te hebben gevoerd met de Raad van Toezicht van de Haagse Orde van Advocaten uw aandacht voor het navolgende.

Naar aanleiding van recente ontwikkelingen binnen SRK Rechtsbijstand stelde ik een onderzoek in naar werkprocessen binnen het kantoor en deed ik in september jl. melding van mijns inziens structurele inbreuken op de Wet op het Financieel Toezicht (Wft) en de Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp). Op grond van deze melding heeft SRK Rechtsbijstand weliswaar een aantal werkprocessen aangepast, maar is ondanks langdurig overleg mijns inziens nog steeds sprake van onrechtmatig handelen van SRK Rechtsbijstand en de bij haar aangesloten verzekeringsinstellingen, namelijk ING (Nationale Nederlanden, Postbank, RVS), Fortis, Aegon, Goudse, Winterthur, London, Zeeuwse, Anker en Proteq e.a..

SRK Rechtsbijstand instrueert de bij haar werkzame rechtsbijstandjuristen (en advocaten) sinds jaar en dag om vertrouwelijke dossiergegevens, waaronder juridische adviezen aan verzekerden, door te geven aan verzekeringstussenpersonen (en verzekeringsinstellingen), zonder dat daarvoor een aanwijsbare noodzaak in het belang van de verzekerden bestaat. Deze handelwijze acht ik in strijd met art. 4:65 lid 3 Wft.

1

Een deel van het intermediair is in loondienst werkzaam bij een multibranche verzekeringsinstelling (RVS, onderdeel van ING). Bijgevolg zendt (zond) SRK Rechtsbijstand de vertrouwelijke gegevens rechtstreeks door naar deze multibranche verzekeraar, waar deze gegevens ter beschikking kunnen komen aan de branche aansprakelijkheidsverzekering. Ik acht evident dat hiermee belangenconflicten in de hand worden gewerkt. Naar aanleiding van mijn interne melding van deze misstand hebben SRK Rechtsbijstand en RVS medio december jl. besloten in het vervolg af te zien van deze onrechtmatige handelwijze.

Een ander deel van het intermediair is in loondienst werkzaam bij een dochtervennootschap van multibranche verzekeringsinstellingen (o.a. Meeùs, volle dochter van Aegon). SRK Rechtsbijstand stelt zich naar aanleiding van mijn interne melding op het standpunt dat het haar vrij staat deze zg. ‘captive agents’ van vertrouwelijke dossierinformatie te blijven voorzien. Aangezien de betrokken verzekeringsinstellingen als meerderheidsaandeelhouders in staat zijn volledige zeggenschap over dat intermediair uit te oefenen, is mijns inziens onvoldoende gewaarborgd dat de vertrouwelijke gegevens niet ter kennis kunnen komen aan een andere branche dan rechtsbijstand, zoals de branche aansprakelijkheid, waarbij een onaanvaardbaar risico op belangenconflicten in het leven wordt geroepen.

Wat betreft de formeel-juridisch zelfstandige tussenpersonen is mijns inziens evenmin effectief gewaarborgd dat zij de hen ter beschikking gestelde vertrouwelijke informatie niet ter kennis kunnen brengen aan andere branches dan rechtsbijstand van multibranche verzekerings-instellingen. Daarbij moet worden bedacht dat dit intermediair in materiële zin (gelet op provisies en technische ondersteuning) in belangrijke mate afhankelijk is van de verzekeringsinstellingen.

Deze afhankelijkheid van het intermediair ten opzichte van verzekeringsinstellingen uit zich onder meer in de expansie van geautomatiseerde ketenintegratie. Zo heeft het intermediair de beschikking over enerzijds een zg. Extranet, een computerverbinding waarbij SRK Rechtsbijstand hen 24 uur online inzage in vertrouwelijke dossiergegevens biedt, anderzijds een of meer Extranetten (computerverbindingen) bij multi-branche verzekeringsinstellingen, waarbij polisinformatie over andere branches (zoals aansprakelijkheid) aan het intermediair ter beschikking komt resp. aan de verzekeringsinstellingen ter beschikking kan komen. Mij lijkt niet uit te

2

sluiten dat de informatiestromen uit beide branches aan de hand van het polisnummer of adresgegevens van verzekerden aan elkaar kunnen worden gekoppeld, hetgeen mijns inziens in strijd is met art. 4:65 lid 3 Wft resp. met art. 2:33 Wft jo. art. 16 Besluit Markttoegang Financiële Ondernemingen, waarin immers is bepaald dat deze instellingen een beschrijving van de inrichting van het schaderegelingskantoor dienen te overleggen waaruit blijkt dat het personeel van SRK Rechtsbijstand niet tezelfdertijd soortgelijke werkzaamheden verricht ten behoeve van andere branches.

De bij SRK Rechtsbijstand aangesloten multibranche verzekeringsinstellingen lijken sinds jaar en dag een keten van functionaliteiten in het leven te hebben geroepen, verspreid over het personeel werkzaam bij SRK Rechtsbijstand, bij het intermediair, en bij de andere branches van verzekeringsinstellingen, waardoor een structuur ontstaat waarlangs vertrouwelijke gegevens terecht kunnen komen waar dat niet mag. Hoewel het personeel bij SRK Rechtsbijstand, als onderdeel van die keten, niet beseft dat de juridische adviezen dusdoende aan de aansprakelijkheidsbranche ter beschikking kunnen komen, vormt zijn activiteit in objectieve zin een gedraging waardoor dit personeel mijns inziens soortgelijke werkzaamheden verricht (blijkt te verrichten) voor andere branches dan rechtsbijstand als bedoeld in art. 4:65 lid 3 Wft.

Dit alles geschiedde sinds jaar en dag en geschiedt thans onder toezicht en met instemming van de bij SRK Rechtsbijstand aangesloten multibranche verzekeringsinstellingen. In de statuten van SRK Rechtsbijstand is immers bepaald dat de Raad van Commissarissen – het toezichthoudend orgaan dat de directie benoemt en ontslaat en dat de jaarrekening en het meerjarenbeleid goedkeurt – uitsluitend kan bestaan uit directeuren van deze verzekeringsinstellingen. Deze statutaire bepaling lijkt mij in strijd met art. 4:65 Wft, waarin immers is bepaald dat de multibranche verzekeringsinstelling de rechtsbijstand dient toe te vertrouwen aan een juridisch zelfstandig schaderegelingskantoor. Van juridische zelfstandigheid is mijns inziens in onvoldoende mate sprake als de Raad van Commissarissen louter bestaat uit directeuren van instellingen ten opzichte waarvan die zelfstandigheid juist gewaarborgd dient te zijn.

Bijgevolg concludeer ik dat de aangesloten multibranche verzekeringsinstellingen in strijd met de Wft handelen, zolang de statuten van SRK Rechtsbijstand niet voorzien in een Raad van Commissarissen die in samenstelling in overwegende mate bestaat uit commissarissen die geen banden onderhouden met multibranche verzekeringsinstellingen.

3

SRK Rechtsbijstand handelt naar mijn mening tevens in strijd met de Wet Bescherming Persoonsgegevens, doordat geen resp. geen adequate toestemming van verzekerden wordt verzocht, althans zonder aanwijsbare noodzaak toestemming wordt verzocht om geheime, vertrouwelijke dossiergegevens aan derden (het intermediair resp. multibranche verzekeringsinstellingen) ter beschikking te stellen.

Het verweer van SRK Rechtsbijstand op mijn interne melding, ter onderbouwing van de rechtmatigheid van haar handelwijze, overtuigt mij niet. Haar argumenten behelzen:

- De Wft regelt niet het gedrag van SRK Rechtsbijstand, want zij is geen financiële instelling.- De Wft bevat geen expliciet verbod om het intermediair te informeren.

Hierboven heb ik reeds uiteengezet dat de structurele praktijk bij SRK Rechtsbijstand meebrengt dat de bij haar aangesloten verzekeringsinstellingen mijns inziens wel degelijk in strijd met de Wft handelen en SRK Rechtsbijstand als medepleger medeverantwoordelijkheid draagt.

- Het intermediair treedt jegens SRK Rechtsbijstand op als vertegenwoordiger van de verzekerde.

Dit argument lijkt mij in strijd met de polisvoorwaarden waarin de rechtsbijstandovereenkomst is belichaamd. Deze behelzen immers dat bij aanmelding van een nieuwe zaak bij SRK Rechtsbijstand de verzekerde haar met uitsluiting van ieder ander machtigt om de belangen van de verzekerde in en buiten rechte te behartigen en deze te vertegenwoordigen. Mijns inziens in strijd met deze bepaling neemt SRK Rechtsbijstand in veel gevallen zonder meer aan dat de als bode van een melding optredende tussenpersoon gemachtigd zou zijn de verzekerde ten opzichte van het schaderegelingskantoor te vertegenwoordigen, zulks terwijl een behoorlijke schriftelijke machtiging ontbreekt. SRK vraagt de verzekerde zelfs naar de identiteit van de tussenpersoon en verzoekt de verzekerde om informatieverschaffing aan de tussenpersoon toe te staan, in het geval dat verzekerde zijn zaak zelf, zonder tussenkomst van de tussenpersoon als bode, rechtstreeks bij SRK Rechtsbijstand aanmeldt. In veel gevallen verzuimt SRK Rechtsbijstand zelfs de verzekerde inhoudelijke op de hoogte te stellen van de gevoerde correspondentie en juridische procedures en zendt zij alle vertrouwelijke correspondentie uitsluitend naar de tussenpersoon die daarbij als volledige

4

vertegenwoordiger van de verzekerde wordt aangemerkt, hoewel een behoorlijke machtiging ontbreekt.

De opvatting dat het intermediair jegens SRK Rechtsbijstand als vertegenwoordiger van de verzekerde moet worden aangemerkt en de daarop gegronde praktijk waarin de verzekerde geheel buiten de vertrouwelijke correspondentie wordt gelaten, lijken mij evenzeer in strijd met art. 4:65 lid 3 en art 4:69 Wft, in zoverre de verzekeringsinstellingen de uitvoering van de rechtsbijstand geheel dienen toe te vertrouwen aan het schaderegelingskantoor (of aan een advocaat).

- Het intermediair kan ten behoeve van verzekerde toezicht op SRK Rechtsbijstand uitoefenen en daarmee de belangen van de verzekerden behartigen.

Dit argument acht ik in strijd met de Wft, waarin immers is bepaald dat toezicht op de objectiviteit van de rechtsbijstand bij verschil van mening over de verleende rechtsbijstand telkens dient te worden toevertrouwd aan een advocaat. Weliswaar kan het intermediair als bode van een klacht van de verzekerde omtrent de verleende rechtsbijstand goede diensten verlenen, doch daartoe is mijns inziens niet vereist dat dit intermediair kennis verkrijgt van vertrouwelijke dossiergegevens.

Informatieverschaffing aan het intermediair vestigt mijns inziens voornamelijk risico’s ten aanzien van de objectiviteit van de verleende rechtsbijstand, in zoverre het juridisch ondeskundige intermediair dusdoende in staat is de kwaliteit van de verleende rechtsbijstand negatief te beïnvloeden, hetzij te goeder trouw dan wel te kwader trouw, zonder dat de behandelend rechtsbijstandverlener van die invloed op de hoogte geraakt.

SRK bevindt zich in een zeer afhankelijke positie ten opzichte van de aangesloten verzekeringsinstellingen, doordat deze instellingen het contract met SRK op een willekeurig moment kunnen opzeggen, teneinde de uitvoering van de rechtsbijstand op andere wijze vorm te geven, hetzij intern dan wel door uitbesteding aan een ander (eventueel nieuw op te richten) schaderegelingskantoor. Deze afhankelijkheid van SRK Rechtsbijstand uit zich mijns inziens in de tegemoetkoming aan de voornamelijk commerciële wensen van de verzekeringsinstellingen om het intermediair op dossierniveau als stakeholder, als klant te bejegenen. In diverse uitlatingen benoemt SRK Rechtsbijstand haar grote belang bij vervulling van deze wensen – namelijk de tussenpersonen inhoudelijk te

5

informeren met vertrouwelijke dossiergegevens, opdat dit intermediair daardoor extra geprikkeld wordt meer verzekeringspolissen te verkopen – in zoverre SRK Rechtsbijstand moet vrezen dat de verzekeringsinstellingen de uitvoering van de rechtsbijstandverzekeringen niet langer aan SRK Rechtsbijstand zullen toevertrouwen als zij deze commerciële wensen niet vervult. Hierdoor fungeert de vertrouwelijke dossierinformatie mijns inziens te zeer als een soort marketing tool, hetgeen ik strijdig acht met de belangen van de verzekerden.

Deze medewerking van SRK Rechtsbijstand aan deze commerciële doelstellingen van de aangesloten verzekeringsinstellingen acht ik in strijd met de Wft – en met het statutaire doel van SRK Rechtsbijstand – in zoverre daarin immers is bepaald dat het schaderegelingskantoor zich uitsluitend mag toeleggen op de verlening van rechtsbijstand.

Aannemende dat de (directeuren van de) aangesloten verzekeringsinstellingen niet willens en wetens onrechtmatig handelen, hebben zij als toezichthoudend commissarissen van SRK Rechtsbijstand hun taak in mijn visie ernstig veronachtzaamd, door onvoldoende toe te zien op effectieve waarborgen dat dossierinformatie niet ter beschikking kan komen aan de multibranche verzekeringsinstellingen.

In het licht van deze jarenlange schending van de geheimhoudingverplichting jegens verzekerden dient SRK Rechtsbijstand en dienen de aangesloten multibranche verzekeringsinstellingen mijns inziens rekening te houden met toekomstige schadevorderingen van verzekerden uit onrechtmatige daad resp. toerekenbare tekortkoming bij de uitvoering van de rechtsbijstandverzekering. Eventuele verjaring van deze vorderingen komt eerst aan de orde nadat de verzekerde op de hoogte geraakt van zijn mogelijke schade ten gevolge van de schending van de geheimhoudingsverplichting door SRK Rechtsbijstand. De verzekerden hebben er daardoor belang bij dat de bij SRK Rechtsbijstand aangesloten verzekeringsinstellingen de relatie met SRK Rechtsbijstand continueren, althans adequate toekomstige voorzieningen treffen eer zij de rechtsbijstand toevertrouwen aan een ander schaderegelingskantoor. SRK Rechtsbijstand biedt zelf immers onvoldoende verhaal voor omvangrijke schadeclaims.

Mijns inziens beschik ik over voorwetenschap als bedoeld in art. 5:53 e.v. Wft, in zoverre al deze informatie betrekking heeft op de verzekeringsinstellingen wier effecten worden verhandeld aan een gereglementeerde markt, terwijl die informatie niet openbaar is gemaakt

6

en waarvan openbaarmaking mijns inziens significante invloed zou kunnen hebben op de koers van de effecten.

Ik wijs u ten slotte op het belang van de continuïteit van de werkprocessen van SRK Rechtsbijstand, alwaar momenteel circa 50.000 rechtsbijstanddossier onderhanden zijn, waarvan circa 10.000 dossier door advocaten in loondienst worden behandeld.

Ik verzoek u maatregelen te treffen jegens SRK Rechtsbijstand, althans jegens de bij haar aangesloten multibranche verzekeringsinstellingen. Mijn gedachten gaan daarbij uit naar maatregelen waardoor:

- het SRK Rechtsbijstand wordt verboden op dossierniveau contact met tussenpersonen te onderhouden – behoudens voor zover het intermediair optreedt als bode voor het aanmelden van nieuwe zaken of klachten van verzekerden – en inhoudelijke gegevens uit rechtsbijstanddossiers aan tussenpersonen ter kennis te brengen.

- SRK Rechtsbijstand wordt genoodzaakt haar statuten aan te passen, zodanig dat commissarissen verbonden aan multibranche verzekeringsinstellingen feitelijk een minderheid vormen in de Raad van Commissarissen, opdat de juridische zelfstandigheid van het schaderegelingskantoor beter wordt gewaarborgd.

- het de aangesloten verzekeringsinstellingen wordt verboden het contract met SRK Rechtsbijstand tot toevertrouwing van de rechtsbijstand op te zeggen, zolang geen adequate voorzieningen zijn getroffen ter ondervanging van toekomstige schadeclaims van verzekerden.

Naar aanleiding van mijn interne melding van deze misstanden heeft SRK Rechtsbijstand de gewraakte informatiestromen opgeschort. Vanaf medio februari as. is zij voornemens het intermediair weer volledig te informeren.

In bijlage bij deze brief treft u aan:

- een recente ‘Advertorial’ van SRK Rechtsbijstand aan waarin middels het zogenoemde Extranet 24-uur online inzage in dossiers wordt geboden aan het intermediair.

- een recente notitie van SRK Rechtsbijstand inzake de per medio februari as. in te voeren wijze van informatieverschaffing aan het intermediair

7

- een verzameling uitingen van SRK Rechtsbijstand inzake de commerciële belangen van de verzekeringsinstellingen en het intermediair.

- een afschrift van mijn melding van heden aan het College Bescherming Persoonsgegevens.

Ik verblijf in afwachting van uw reactie op het vorenstaande,

Met vriendelijke groet,

L. de Jong, advocaat

SRK RechtsbijstandPostbus 30202700 LA Zoetermeer

t: 079 3303523e: ljo@srk.nl

8