MEER VROUWEN KIEZEN VOOR TECHNISCHE FUNCTIES · zijn een stap in de goede richting, voor mannen én...

nieuws uit het ministerie MOW • verschijnt driemaandelijks • nr. 32 • zomer 2016

25 JAAR SCHELDERADARKETEN

LEERLINGEN GTI BOUWEN MAQUETTE KIELDRECHTSLUIS

INTRANET 3.0: JE NIEUWE WERKPLEK-IN-OPBOUW

MEER VROUWEN KIEZEN VOOR TECHNISCHE FUNCTIES

MOW MAG ZOMER 2016

In het kader van het Masterplan Vlaamse Baaien onderzoekt het De-partement MOW hoe we de kust beter tegen overstromingen kunnen beveili-gen en hoe we de maritieme toegang tot de haven van Zeebrugge kunnen verbeteren. Ook het Waterbouwkun-dig Laboratorium werkt mee: zij ont-wikkelden een groot schaalmodel van de haven van Zeebrugge, waarmee ze onder meer getijstromingen onder-zoeken. Hoe zou de stroming bijvoor-beeld reageren als er in de oostelijke havendam een nieuwe haveningang zou komen?

IN D

E KIJKER3

HAVEN VAN ZEEBRUGGE IN ’T KLEINHet Waterbouwkundig La-boratorium in Antwerpen heeft een schaalmodel van de haven van Zeebrugge ontworpen. Het doel: op een veilige manier onderzoek doen naar de getijstroming en het golfklimaat.

Met een schaalmodel van de haven van Zeebrugge doet het Waterbouwkundig Laboratorium onderzoek naar getijstromingen.

Inhoud

MOWmag brengt informatie over actuele thema’s en activiteiten van het Vlaamse ministerie van Mobiliteit en Openbare werken

Redactieadres: MOWmag, Koning Albert II-laan 20 bus 2, 1000 Brussel

[email protected]

Verantwoordelijke uitgever: Filip Boelaert, secretaris-generaal

Redactieraad: Nancy De Ceuleneer (Dept MOW), Tom Moortgat (MDK), Jenny Leemans (AWV)

Redactie, concept en lay-out: Pantarein

KANSEN GEVEN

Werknemers de kansen geven die ze verdienen: het is een belangrijk doel binnen de nieuwe organisatiestructuur van MOW. Het Departement duwt nie-mand in een hokje, maar laat mensen zelf hun talenten ontdekken. In deze MOWmag vertellen vier vrouwen waar-om ‘mannenberoepen’ stilaan verleden tijd zijn. De nieuwe mogelijkheden om werk en gezin met elkaar te verzoenen zijn een stap in de goede richting, voor mannen én vrouwen.

Mensen kansen geven, dat betekent ook: hun ideeën en inzet appreciëren. We nemen een kijkje achter de scher-men van het eerste ‘bootcamp voor rainmakers’ van de Vlaamse overheid. Tijdens dat initiatief bedachten me-dewerkers innovatieve projecten rond het thema digitalisering. Ook vier collega’s van het Departement MOW namen deel, met succes.

Voor de opening van het vernieuwde sluisgebouw Kallo kregen de leerlingen van het GTI Beveren de kans om een grote maquette van de Kieldrechtsluis te bouwen. Het project liep niet altijd van een leien dakje, maar het resultaat werd warm onthaald!

In dit zomernummer van MOWmag lees je ook nog hoe het Departement MOW kansen geeft én neemt om ex-pertise uit te wisselen met buitenland-se collega’s, en hoe digitale ontwik-kelingen – zoals het nieuwe intranet! – collega’s nog meer kansen bieden om vlot samen te werken.

Samen grijpen we de kans om het Departement de wind in de zeilen te geven. Maak er een mooie zomer van!

De redactie

COLOFON

EDITO

2

3De haven van Zeebrugge in het klein

4-5Actua

6-8Meer vrouwen kiezen voor technische functies

9Kilometerheffing voor vrachtwagens van start

10-11Leerlingen GTI bouwen maquette Kieldrechtsluis

12Kennis over ‘smart logistics’ wekt wereldwijd interesse

13Vlaamse beleidsmakers bezoeken Duitse havenstad Hamburg

14-15Departement MOW stuurt ‘rainmakers’ op bootcamp

1625 jaar Schelderadarketen

17Intranet 3.0: je nieuwe werkplek-in-opbouw

18-19MOW digitaal

20JongMOW kajakt door Gentse binnenstad

Veilig

Naast onderzoek naar de getijstroming is ook een verbetering van het golfkli-maat voor de oostkust belangrijk. Een reductie van de hoogste golven kan de kustveiligheid verbeteren en de scheep-vaart naar de haven van Zeebrugge vlotter laten verlopen. Zo’n reductie is bijvoorbeeld mogelijk door een paar eilanden aan te leggen voor de kust. Ook dat scenario wordt onderzocht met geavanceerde computermodellen in het Waterbouwkundig Laboratorium. De veiligheid vaart er wel bij!

www.mow.vlaanderen.be/vlaam-sebaaien http://watlab.be/nl/zeebrugge-model

MOW MAG ZOMER 2016

LOODSWEZEN VERNIEUWT SNMS-TOESTELLENEen SNMS-toestel, voluit Schelde Navi-gator voor Marginale Schepen, helpt loodsen bij het manoeuvreren en dok-ken van heel grote schepen. De oude toestellen uit 2009 werden afgelopen voorjaar vervangen.

VLAANDEREN WERKT MEE AAN NICARAGUAKANAALIn 2015 startten in Nicaragua de voorbereidende werken voor het Gro-te Interoceanische Kanaal. Dr. Paul Oquist, voorzitter van de Kanaalcom-missie, wil Vlaamse bedrijven bij de aanleg betrekken.

ACT

UA54

Een SNMS-toestel is een draagbaar positionerings-systeem dat heel precieze gegevens levert over de snelheid, de koers en de draaibewegingen van een schip. De eerste toestellen van Lenovo werden zo’n zes jaar geleden in gebruik genomen. De afgelopen jaren werd de software regelmatig verbeterd, maar een vervanging van de hardware werd pas eind 2015 goedgekeurd.

Kwaliteit

Op de aanbesteding voor de nieuwe computers tekenden verschillende fabrikanten in. Na uitgebrei-de tests door SNMS-lesgevers viel de keuze opnieuw op een Lenovo-toestel: de Lenovo Carbon X1. Die krachtige laptop stelt de gebruiker in staat op een accurate manier de Qastor-software te blijven gebruiken en toch ook van de voordelen van een tablet te genieten. Het nieuwe toestel is flinterdun, heeft een touchscreen en biedt mobiel internet en de mogelijkheid om eenvoudige apps te installeren. Intussen vaart het merendeel van de loodsen met een nieuwe Lenovo. Tegen het einde van de zomer moeten alle toestellen vervangen zijn.

Het Grote Interoceanische Kanaal zal net als het Panamakanaal de Atlantische met de Stille Oceaan verbinden. Hoewel er voor de aanleg zo’n zevendui-zend gezinnen worden onteigend, zou het kanaal Nicaragua een enorme boost moeten geven. Tegen 2030 zou de economie van het land met honderd procent kunnen groeien en de armoede zou hal-veren. Bij het project horen ook nieuwe havens, wegen, vliegvelden en spoorwegen.

Samen met lokale bedrijven

Vlaanderen beschikt over veel knowhow rond waterbouwkunde. In februari 2015 kwam dr. Paul Oquist, voorzitter van de Nicaraguaanse Kanaal-commissie, hier op prospectie. Hij bezocht onder meer de havens van Gent en Zeebrugge, maar ook het Waterbouwkundig Laboratorium en de Deur-ganckdoksluis. Enkele maanden later reisde FITA (Flanders International Technical Agency) met acht Vlaamse bedrijven naar Nicaragua om de mogelijk-heden voor een samenwerking te bekijken.

In april 2016 kwam dr. Oquist opnieuw naar Vlaan-deren, deze keer om een Memorandum van Over-eenstemming te ondertekenen. Daarin werd afge-sproken dat de Antwerpse Hogere Zeevaartschool de eerste loodsen voor het Nicaraguakanaal zal opleiden. Ook de Vlaamse baggerbedrijven maken veel kans om contracten binnen te halen.

ABONNEER JE OP DE MOBILITEITSBRIEF!De maandelijkse Mobiliteitsbrief van het Departement MOW ondersteunt het duurzaam lokaal mobiliteitsbeleid in Vlaanderen en belicht de actualiteit ter zake. Wil jij hem ook ontvangen? Schrijf je in!

De Mobiliteitsbrief wordt elke maand verstuurd naar lokale overheden, overheidsinstanties en mo-biliteitsprofessionals die werken rond duurzame mobiliteit. Door middel van interviews en korte artikels krijgt de lezer een helder beeld van or-ganisaties en procedures die de lokale overheden omkaderen. Elk nummer schenkt aandacht aan plaatselijke en vaak kleinschalige initiatieven rond duurzame mobiliteit. Zo weten lokale beleidsmen-sen beter wat er mogelijk is.

Thema’s

Elke Mobiliteitsbrief telt vier pagina’s, met eenmaal per jaar een dubbelnummer. Meestal wordt er ge-werkt rond een thema: mobiliteit en gezondheid, grondverwerving, stedelijke distributie, nieuw Vlaams beleid … Daarnaast worden ook medede-lingen, nuttige tips en evenementen opgenomen. Sinds april 2014 wordt de inhoud van de Mobili-teitsbrief ook verwerkt in een kortere elektronische nieuwsbrief. Wil jij de papieren of elektronische versie ontvangen? Schrijf je dan online in op www.mobielvlaanderen.be, item ‘Tijdschriften en Nieuwsbrieven’!

WATERSNELWEG VERKOZEN TOT BESTE RADIOSPOTHet project Watersnelweg voert promotie voor de binnenvaart. Vorig jaar nog sprong de samenwerking met Pukkelpop in het oog, en onlangs won Watersnel de Comma-award voor Audiospot van het Jaar.

Op 10 maart vond de eerste editie van Comm’af plaats, een dag die in het teken van Communicatie en Marketing staat. Voor het eerst werden daar de Com-ma’s of Communicatie Awards uitgereikt. Voka-KvK Limburg kreeg de hulp van twintig studenten Communicatiemanagement om de ge-nomineerden te bepalen. Samen vroegen ze aan communicatiebureaus en –verantwoordelijken welke bedrijven en campagnes hen in 2015 waren opgeval-len. Een jury selecteerde de drie beste per categorie.

Top drie

Het lot van de genomineerden lag in de handen van juryleden Herve Van de Weyer (opleidingshoofd communicatiemanagement bij PXL), Kim Rayen (sales manager TVL), Johan Moors (sales manager Mediahuis Limburg), Peter Veekmans (ceo UC Belgium) en Johan Grauwels (directeur communicatie en Netwerking bij Voka–KvK Limburg). Watersnelweg werd samen met VikingCo en Jonagold genomineerd voor de award van Audiospot van het Jaar. Uiteindelijk ging Water-snelweg met de prijs aan de haal.

Benieuwd naar de radiospot? Beluister hem op www.watersnelweg.be.

Watersnelweg.be is een initiatief van Promo-tie Binnenvaart Vlaanderen, nv De Scheep-vaart, Waterwegen en Zeekanaal NV en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken.

MOW MAG ZOMER 2016MOW MAG ZOMER 2016

Waarom heb je voor een technische functie gekozen?

Katrien Eloot: “Mijn vader en oudere broer zijn allebei burgerlijk ingenieur. Ik koos voor de opleiding Burgerlijk

Scheepsbouwkundig Ingenieur, die vandaag Maritieme Techniek heet, omdat het veelzijdige karakter me aan-sprak: je brengt diverse industrietakken samen, zoals

materialen, constructies en werktuigkunde. Tijdens mijn doctoraat heb ik me gespecialiseerd in scheepshydrodyna-

misch onderzoek.”

“In het Waterbouwkundig Laboratorium werk ik aan het modelleren en valideren van scheepsgedrag in ondiep en

beperkt water. Ik ben lid van internationale werkgroepen van PIANC en de NAVO en ben ook voorzitter van het kenniscen-trum ‘Varen in ondiep en beperkt water’ (www.shallowwater.

be). Deel uitmaken van een kleine maar wel internationale gemeenschap geeft me veel voldoening, omdat mijn collega’s

medestanders zijn in plaats van concurrenten. Bovendien komt ons werk de maatschappij ten goede.”

Loopt de samenwerking met de mannelijke collega’s vlot?

Katrien Eloot: “Ik heb altijd gestudeerd en gewerkt in een omgeving waar vrouwen in de minderheid zijn. Ik ben het

dus gewend. Op de eerste grote conferentie die ik bijwoonde, in 1996, waren er maar twee vrouwen tegenover tweehon-

derd mannen. Dat is intussen verbeterd, al blijft het een man-nenwereldje. De samenwerking met de mannelijke collega’s

verloopt gewoonlijk vlot. We gaan samen voor een gemeen-schappelijk doel en focussen op de inhoud, niet op de vorm.”

Krijg je als vrouw veel kansen bij de technische diensten?

Katrien Eloot: “Bij WL heb ik de kans gekregen om mij verder te specialiseren en een plaats te verwerven binnen de internationale maritieme onderzoekswereld. Vrouwen krijgen

zeker kansen, maar je moet ze wel zelf grijpen. Bovendien moet je jezelf in vraag blijven stellen en blijven evolueren. Je

ziet al snel het verschil tussen een onderzoeker die in een ivo-ren toren zit en iemand die een open geest houdt en beseft dat samenwerking met andere disciplines een meerwaarde

biedt.”

Kun je je functie goed combineren met je privéleven?

Katrien Eloot: “Het is niet makkelijk om mijn job met mijn gezin te combineren, temeer omdat ik op 85 kilometer van

mijn standplaats woon. Ik ben gescheiden en voed mijn kin-deren op in co-ouderschap. De invoering van het plaatsonaf-hankelijk werken heeft voordelen voor mij: zo kan ik er toch

voor mijn kinderen zijn, zonder het werk te moeten loslaten.”

MEER VROUWEN KIEZEN VOOR TECHNISCHE FUNCTIES

“DE KANSEN ZIJN ER, MAAR JE MOET ZE ZELF

GRIJPEN”Steeds meer vrouwen vinden hun weg naar de Technisch Ondersteunende Diensten (TOD) van het Departement MOW. MOWmag sprak met Katrien Eloot, Elke Declercq, Suzy Kempkes en Youlia Youravskaia: “De grotere flexibiliteit rond werkuren en het plaatsonafhankelijk werken hebben de combinatie tussen werk en gezin makke-lijker gemaakt.”

Wat vind je zo boeiend aan een technische functie?

Suzy Kempkes: “Ik heb burgerlijk ingenieur-architect gestudeerd en wilde vooral gebouwen ontwerpen. Maar tegen het einde van mijn studies, toen de meer praktische technische vakken aan bod kwamen, kreeg ik ook interesse in het berekenen van constructies: kan een ontwerp effec-tief gebouwd worden? Zit het technisch goed in elkaar?”

“Bij het Departement MOW maak ik deel uit van de sectie stalen bruggen binnen de afdeling Expertise Beton en Staal. Ik krijg er de kans om volledige projecten uit te werken: zelf een ontwerp maken, de constructie berekenen en technisch zo goed mogelijk in elkaar steken en de uitvoering opvolgen. Daar haal ik veel voldoening uit. Maar ook andere taken zijn leuk, zoals berekenen of een ZUV-konvooi (zwaar uitzonder-lijk vervoer) over een brug mag rijden. Die afwisseling houdt mijn functie boeiend.”


Suzy Kempkes: “De verstandhouding met projectleiders, klanten en collega’s is meestal optimaal, ongeacht of het om mannen of vrouwen gaat. We werken samen aan dezelfde ontwerpen en werven en bespreken onze standpunten.”

“Stilaan krijg ik wel meer vrouwelijke collega’s. De meeste tekenaars zijn mannen, maar in de sectie betonnen bruggen werken evenveel vrouwen als mannen. De sectie stalen brug-gen, waarvoor ik werk, wordt gecoördineerd door een vrouw, maar de mannen zijn wel in de meerderheid.”


Suzy Kempkes: “Binnen onze afdeling krijgt iedereen de-zelfde kansen. Projecten worden verdeeld naargelang ieders capaciteiten, we mogen opleidingen volgen en er zijn ook overlegmomenten waarop we onze kennis kunnen delen.”

Kun je je functie vlot combineren met je privéleven?

Suzy Kempkes: “Omdat ik nog geen kinderen heb, lukt dat vrij goed. Ik draag wel veel verantwoordelijkheid en mijn job is veeleisend. Mijn collega’s en ik worden regelmatig gecon-fronteerd met langere periodes waarin de werkdruk heel hoog ligt en we veel overuren maken. Maar als je veel voldoe-ning uit je job haalt en je werkt graag in het belang van de maatschappij, dan neem je dat erbij. De laatste jaren is de flexibiliteit in het departement ook verbeterd: zo mogen we een aantal dagen per maand van thuis uit werken.”

76“THUISWERKEN

BIEDT VOORDELEN”

KATRIEN ELOOTFunctie: Onderzoeker scheepshydrodynamica (WL)Werkplek: Antwerpen

“STILAAN MEER VROUWELIJKE COLLEGA’S”

SUZY KEMPKESFunctie: Studie-ingenieur

beton en staal (EBS)Werkplek: Brussel

MOW MAG ZOMER 2016

Het ViaPass-systeem is een gevolg van het akkoord dat de gewesten in 2011 sloten om de verkeersbelastingen te hervormen. De regeling vertrekt van het principe ‘de gebruiker/vervuiler betaalt’ en vervangt een belasting op bezit (de verkeersbelasting) door een heffing op het gebruik van de weg. Het tarief per afgelegde kilometer hangt mee af van het gewicht en de milieukenmerken van het voertuig.

Het ontworpen systeem beantwoordt aan de Europese Richtlijn 2004/52 EC en de Beschikking inzake de Elek-tronische Tolheffing Systemen (EETS), die één contract en één On Board Unit (OBU) per voertuig beoogt. Daarmee kan de bestuurder overal in Europa tolgelden betalen. De OBU registreert de positie van het voertuig en vergelijkt die met de kaart en de tarievenmatrix. Enkel de klant krijgt de details van de gereden trajecten te zien. In het Vlaamse gewest staat de Vlaamse Belastingdienst in voor de handhaving.

KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTWAGENS VAN START

Op 1 april 2016 voerden de drie Belgische gewesten een kilometerheffing voor vrachtwagens in. De tolheffing ge-beurt via het gemeenschappelijke ViaPass-systeem en ver-trekt van het principe ‘de gebruiker/vervuiler betaalt’.

Reacties

De invoering van de kilometerheffing lokte enkele kritische reacties uit bij onder meer de transportfederaties, de havens, de distributiebedrijven en vertegenwoordigers van de bouw-, agro- en voedingsindustrie. Het trans-port zou door de heffing duurder uitvallen, ook na het verminderen van de bestaande verkeersbelastingen. Velen merkten ook op dat enkel een kilometerheffing voor álle weggebrui-kers – dus niet alleen vrachtwagens van meer dan 3,5 ton – een invloed zou hebben op de verkeersdrukte.

Na overleg werd beslist om de tarie-ven binnen de perken te houden en enkel op belangrijke transportwegen (waar vroeger een Eurovignet nodig was) een gebruiksgeld op te leggen. Er kwam ook een engagementsverkla-ring inzake een ‘coherent logistiek be-leid’, waarin opleiding, lastenverlaging en administratieve vereenvoudiging centraal staan.

Eerste resultaten

Uit de eerste resultaten blijkt dat de geïnde heffing redelijk aansluit bij de initiële ramingen en dat het aantal vastgestelde overtredingen beperkt blijft. Toch is verder overleg met de betrokken sectoren noodzakelijk om het draagvlak voor de maatregel te blijven verzekeren. Het Departement MOW onderzoekt intussen ook de op-ties om een slimme kilometerheffing voor alle wegverkeer in te voeren, met tarieven die verschillen naar-gelang tijdstip en plaats. Het lijkt er immers op dat enkel zo’n aanpak de groeiende congestie in het Vlaamse gewest kan counteren.

STRAKS OOK VOOR AUTO’S?

Waarom heb je voor een technische functie gekozen?

Elke Declercq: “Ik heb altijd interesse gehad in technische dingen. Als kind bouwde ik kampen en ik speelde graag met Playmobil en Lego Technic. Ik was ook bij de scouts. Na mijn opleiding meetkundig schatter onroerende goede-ren (MSOG) heb ik tien jaar bij een landmeter gewerkt. Dat leek me een toffe uitdaging: over grachten springen, over-al tussen klauteren en toch precisiewerk uitvoeren. Daarna heb ik gesolliciteerd bij het Departement MOW.”

“Ik was eerst wat terughoudend tegenover de ambtenarij, maar bij mijn eerste kennismaking ontmoette ik gedre-ven mensen die helemaal geen nine-to-five-mentaliteit hadden. Door mijn job bij Geotechniek kom ik op heel wat grote werven. Na al die jaren ben ik nog altijd gefas-cineerd door de complexiteit van grote constructies zoals sluizen.”


Elke Declercq: “Ja hoor. Ik merk het zelfs niet als ik de enige vrouw in een vergadering ben. Ik zat vroeger ook in een gemengde scoutsgroep en voel me thuis tussen de mannen. Intussen werken er bij Geotechniek trouwens al veel meer vrouwen in technische functies. Voor mij maakt dat geen verschil.”

Krijg je als vrouw veel kansen bij de technische dien-sten?

Elke Declercq: “Evenveel als de mannen, denk ik. Als co-ordinator metingen mag ik redelijk mijn ding doen. Ik zorg ervoor dat onze metingen en monitoring mee zijn met de nieuwste evoluties en dat we correcte, nauwkeurige resul-taten afleveren.”


Elke Declercq: “Mijn werk speelt een belangrijke rol in mijn leven. Als een aannemer om 7 uur begint, dan zorg ik ervoor dat ik aanwezig ben. Dat is deels mogelijk doordat ik geen kinderen heb: ik kan vroeg vertrekken en hoef niet om 16 uur naar huis. Ik heb ook een begripvolle vriend die gelukkig graag kookt. Voor mij is die regeling perfect, maar ik begrijp wel dat het voor mensen met kleine kin-deren moeilijker is. MOW biedt tegenwoordig wel meer mogelijkheden om thuis te werken.”

Wat vind je zo boeiend aan een technische functie?

Youlia Youravskaia: “Ik doe hoofdzakelijk prijstechnisch onderzoek rond gunningsprocedures, verrekeningen, scha-declaims bij infrastructuurwerken en zo meer. Hoewel mijn

functie eerder analytisch is, heb ik een goede technische kennis nodig van bouwtechnieken, uitvoeringsmethodes,

bouwmaterialen en hun technische eigenschappen en toepassingen. Omdat elk project verschillend is, blijft mijn

functie gevarieerd. De bouwwereld staat nooit stil en er komen steeds nieuwe technieken en materialen op de

markt. Er valt telkens iets nieuws te leren, dat houdt mijn job boeiend.”

Loopt de samenwerking met de – vaak mannelijke – collega’s vlot?

Youlia Youravskaia: “Ja hoor. Mijn collega’s zijn altijd bereid om hun kennis te delen en we werken goed samen.

Dat er minder vrouwen in een technische of analytische functie stappen, heeft volgens mij veel met het soort werk

te maken. Bij de technische diensten heb je voldoende technisch inzicht en analytisch vermogen nodig, maar

het sociale aspect is iets minder belangrijk. Of je dat leuk vindt, is een persoonlijke keuze.”


Youlia Youravskaia: “Mannen en vrouwen krijgen bij ons evenveel kansen, vind ik. De keuze om die al dan niet te

grijpen ligt bij de persoon in kwestie, afhankelijk van zijn/haar kwaliteiten en prioriteiten. Vrouwen zullen hun gezin iets vaker voorrang geven, maar opnieuw: die keuze maak

je zelf.”


Youlia Youravskaia: “Een goede balans vinden tussen werk en gezin is niet altijd makkelijk. Maar de jongste

jaren biedt MOW veel flexibiliteit, zowel op het vlak van werkuren als door de invoering van het plaatsonafhanke-

lijk werken. Dat is voor mannen én vrouwen een voordeel.”

98“MIJN VRIEND KOOKT GELUKKIG GRAAG”

“HET SOCIALE ASPECT IS MINDER BELANGRIJK”

YOULIA YOURAVSKAIAFunctie: Specialist prijzen en overheidsopdrachten (ATO)Werkplek: Brussel

ELKE DECLERCQFunctie: Coördinator team

Speciale Metingen (GEO)Werkplek: Zwijnaarde


Harry Van Hove, technisch adviseur van het GTI Beveren, begeleidde de leerlingen bij de bouw van de sluis-maquette. “Dat was geen voor de hand liggende opdracht. De leerlin-gen van de richting Houtbewerking maken doorgaans meubels en dat vergt een heel andere aanpak. De ma-quette is een omvangrijke constructie van liefst zeven meter lang. Omdat hij nog naar het sluisgebouw moest worden getransporteerd, hebben we hem in drie stukken gebouwd.”

LEERLINGEN GTI MAKEN MAQUETTE KIELDRECHTSLUIS

SAMENWERKING MET DEPARTEMENT MOW

Op 5 juni opende de vernieuwde inforuimte van het sluisgebouw Kallo feestelijk de deuren. Het pronkstuk van de nieuwe expozaal is een maquette van de nieuwe Kieldrechtsluis, de grootste sluis ter wereld. De leerlingen Houtbewerking van het Gemeentelijk Technisch Instituut (GTI) van Beveren timmerden die samen in elkaar: “We hebben er maanden aan gewerkt.”

Voor de leerlingen van het zevende jaar Industriële Houtbewerking van start gingen, bereidden ze de op-dracht grondig voor. Harry Van Hove: “Eerst bestudeerden ze de bouwplan-nen van de sluis. Die vertaalden ze naar een sterk vereenvoudigde, so-bere tekening die de werking van de sluis helder toont. Vervolgens deden ze een beroep op onze computerge-stuurde houtbewerkingsmachine: op basis van de tekening freesde die het geraamte van de sluis heel precies uit de planken. Dan was het de beurt

10

Sluisgebouw Kallo wordt onthaalpunt van HavenlandNaast de sluismaquette kun je in de inforuimte van het sluis-gebouw Kallo nog andere nieuwigheden ontdekken. Zo zie je er huizenhoge schepen voorbijvaren en kom je meer te weten over het project Ontwikkeling Havengebied Antwerpen.

Het sluisgebouw is een van de vier onthaalpunten van Havenland, het onthaal- en recreatieplan voor het havengebied. In en rond de haven van Antwerpen strekt Havenland zich uit over de linker- en rechter-oever van de Schelde, van de Hobokense Polder in het zuiden tot het Verdronken Land van Saeftinghe in het noorden, van Sint-Gillis-Waas in het westen tot Stabroek in het oosten. Havenland telt heel wat troeven: de maritieme, logistieke en industriële activiteiten van een wereldhaven, indrukwekkende natuurgebieden en kilometerslange fiets- en wandel-routes. Een onthaal- en recreatieplan verenigt alle initiatieven in en rond het havengebied en wil bezoekers al die troeven van dichtbij laten beleven.

Stapsgewijs

Deze zomer openen de onthaalpunten van Havenland hun deuren en kun je de eerste fiets- en wandelroutes onder de vlag van Havenland inrijden en -wandelen. De komende jaren staat er nog veel meer op stapel, zoals vervoer over het water en de inrichting van indrukwekken-de getijdennatuur.

aan de leerlingen van het vijfde en zesde jaar Houtbewerking. In groep-jes van twee of drie bekleedden ze het geraamte met multiplexplaten. Dat ging vlot, al moesten ze af en toe opnieuw beginnen.”

Sinds begin juni staat de sluis-maquette te pronken in de nieuw ingerichte inforuimte van het sluisge-bouw Kallo. Daar komen bezoekers alles te weten over het project Ont-wikkeling Havengebied Antwerpen. De Vlaamse Regering legde haar plannen om het havengebied verder te ontwikkelen vast in een geweste-lijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP). Dat kwam tot stand na jarenlang intensief overleg met gemeenten, belangenorganisaties, provincies en experts. Samen met het GRUP keurde de Vlaamse Regering een uitgebreid actieprogramma goed dat de groei van het havengebied moet verzoenen met leefbare polderdor-pen, een duurzame landbouw en robuuste natuur.


11

Op 21 maart trok een delegatie van het Departement MOW, onder wie havencommissaris Jan Blomme en medewerkers van de afdeling Beleid, samen met kabinetschef Bart Van Camp op werkbezoek naar Ham-burg. Ze maakten er kennis met de collega’s van Traffic Management Hamburg (TMH) en kregen zo meer inzicht in de mobiliteitsuitdagingen die zich momenteel in Hamburg stellen: steeds meer pendelaars, een groeiende stadsbevolking, een van de grootste Duitse havens vlakbij en het feit dat enkele grote trans-portcorridors elkaar in Hamburg kruisen.

Het Flanders Inspires International Vi-sitors Programme geeft buitenlandse gasten de kans om Vlaanderen beter te leren kennen. Elke bijeenkomst fo-cust op een kerndomein waarbinnen Vlaanderen innovatief en baanbre-kend is. Tijdens de week van 9 tot 13 mei kon het Departement MOW zijn expertise tonen. Gasten uit Brazilië, Zuid-Afrika, Vietnam, Polen, Tsjechië, Iran, Spanje en Mexico kwamen inspi-ratie opdoen rond het thema ‘smart logistics and transport solutions’.

Experts in motion

Na een warme ontvangst door het DIV startte het programma met een bezoek aan het Vlaams Parlement.

FLANDERS INSPIRES INTERNATIONAL VISITORS PROGRAMME

“KENNIS OVER ‘SMART LOGISTICS’ WEKT WERELDWIJD

INTERESSE”

Van 9 tot 13 mei was het Departement Internationaal Vlaanderen (DIV) gastheer van het Flanders Inspires Inter-national Visitors Programme. Gasten uit alle hoeken van de wereld kwamen bij ons inspiratie opdoen rond slimme logistiek. Het Departement MOW gaf mee invulling aan het programma.

Vervolgens trok de internationale de-legatie naar het Departement MOW. Daar werden meerdere aspecten van logistiek in ons land toegelicht, zoals duurzaam goederenvervoer, intelligen-te transportsystemen (ITS), multimoda-liteit en Flanders Port Area. Ook de rol van het Flanders International Techni-cal Agency (FITA) en het clusterbeleid van het VLAIO kwamen aan bod. Daarnaast werden er verschillende thema-avonden georganiseerd, bij voorbeeld over ‘stedelijke logistiek’. Tot slot konden gasten op een brainstorm-event de logistieke problemen van hun land uit de doeken doen. De cases werden met MOW-experts besproken.

Bedrijfsbezoek

Tijdens de Flanders Inspires-week konden de gasten ook deelnemen aan boeiende bedrijfsbezoeken. On-der meer Colruyt, Katoennatie, de havens van Antwerpen en Zeebrugge en kenniscentra VIL en iMinds zetten hun deuren open. De MOW-collega’s van Waterwegen & Zeekanaal en De Scheepvaart namen de gasten mee op een boottocht, waarop ze hun werking, de Vlaamse binnenvaart en de ‘modal shift’ nader toelichtten.

Het doel van de stage – buitenland-se gasten inzicht verschaffen in de Vlaamse logistiek – werd door het gevarieerde programma ruimschoots bereikt. De gasten namen een hoop nuttige inzichten mee naar huis en er werden plannen gesmeed voor toekomstige samenwerkingen. Een internationaal succesverhaal!

VLAAMSE BELEIDSMAKERS BEZOEKEN DUITSE HAVENSTAD

HAMBURG VERDEELT VERKEER OVER LAND EN WATERDe Duitse havenstad Hamburg kampt met dezelfde trans-port- en mobiliteitsuitdagingen als de haven van Antwer-pen. Een delegatie van het Departement Mobiliteit en Open-bare werken ging samen met kabinetschef Bart Van Camp inspiratie opdoen: hoe pakken de Duitse collega’s het aan?

Cargobikes

Om die uitdagingen het hoofd te bie-den, zet TMH zwaar in op slim inter-modaal verkeersmanagement. Daarbij wordt het verkeer maximaal gespreid over verschillende vervoermiddelen, zowel over land als over water, om opstoppingen te vermijden. Aansluitend wordt veel aandacht besteed aan zo-genaamde ‘intelligente transportsyste-men’ voor personen en goederen: infor-matie- en communicatietechnologieën die worden ingebouwd in voertuigen en transportinfrastructuur om het ver-keer veiliger, efficiënter, betrouwbaar-der en milieuvriendelijker te maken.

1312

Tijdens de Flanders Inspires-week rond slimme logistiek ontving het Departement MOW gasten uit Brazilië, Zuid-Afrika, Vietnam, Polen, Tsjechië, Iran, Spanje en Mexico.

Naast het bezoek aan TMH sprak de MOW-delegatie ook met mensen van Logistik-Initiative Hamburg. Dat net-werk, dat meer dan 500 leden telt, zet in op maximale samenwerking en innovatie rond logistiek. De Vlaamse beleidsmakers namen ook een kijkje bij koerierdienst UPS, die in het cen-trum van Hamburg gebruik maakt van mobiele depots waar ladingen worden geconsolideerd. Van daaruit leveren cargobikes de goederen in de binnenstad.

Cruiseschepen

De grootste uitdaging voor Hamburg blijft de nabijheid van de haven. Niet alleen moeten de ladingen van talloze containerschepen naar hun bestem-ming worden gebracht, de haven is ook steeds meer een trekpleister voor cruises die de stad aandoen. De zoek-tocht naar innovatieve mobiliteits- en transportoplossingen zal dus nog wel even blijven duren.

MOW MAG ZOMER 2016

Maar liefst 69 inzendingen dongen mee naar een plaatsje in het boot-camp voor rainmakers van de Vlaamse overheid. De voorstellen waren divers: dynamisch blokrijden, documenten digitaal ondertekenen met je gsm, de woningmarkt onderzoeken ... Zo’n 25 medewerkers met innovatieve ideeën mochten mee naar Brussel. Onder hen waren ook vier medewerkers van het Departement MOW: Nathalie Gos-seye (ATO), Steven Muylaert (ATO), Bart Van Herbruggen (Stafdienst) en Lynn Van Houtte (ATO). Een vijfde indiener, Wim Van Calster (ATO), kon helaas niet deelnemen.

VEEL LOF VOOR INNOVATIEVE IDEEËN ROND DIGITALISERING

DEPARTEMENT MOW STUURT ‘RAINMAKERS’ OP BOOTCAMPVan 11 tot 14 april vond in Brussel een bootcamp voor rain-makers plaats: innovatieve medewerkers van de Vlaamse overheid staken er de koppen bij elkaar rond het thema digitalisering. Ook vier collega’s van het Departement MOW namen deel: “De chemie tussen de deelnemers was fantas-tisch.”

Doelen

“Onze vuurdoop op het bootcamp was het pitchen van onszelf en onze idee-en”, zegt Nathalie Gosseye. “Al snel gin-gen we niet enkel onze eigen projecten maar ook die van anderen exploreren. We zagen synergieën op inhoudelijk of technologisch vlak en brachten ideeën samen in één project. De ideeën wer-den ook getoetst aan bepaalde doel-stellingen, zoals meerwaarde voor de burgers, mobile first en co-creatie. Dat leidde tot een selectie van ideeën die verder werden uitgewerkt.”

Samenwerking

Na twee dagen op het bootcamp werd duidelijk dat de deelnemers echte teamplayers waren. “Tegen het einde van de tweede dag waren er al heel wat ideeën gesneuveld. Maar iedereen bleef meedenken om de projecten van anderen verder uit te werken en te concretiseren”, zegt Ste-ven Muylaert. “Vanaf dag drie konden we ideeën verder uitspitten met een framework van iMinds, het knooppunt voor digitaal onderzoek en onderne-merschap in Vlaanderen. We konden bepalen wie onze stakeholders waren, welke wensen zij hadden, hoe we ons van bestaande oplossingen konden onderscheiden ... Op dag vier kregen we de kans om met een burgerpanel over de verschillende ideeën te spre-ken.”

Wat zijn rainmakers?In het najaar van 2015 trokken 23 leidende ambtenaren (onder wie Secretaris-Generaal Filip Boelaert) een week naar Silicon Valley om inspiratie op te doen rond digitalisering. De conclu-sies van het bezoek werden vastgelegd in een nieuwe leidraad voor de Vlaamse overheid: ‘Overheid 4.0’.

Oproep

Omdat de technologie razendsnel verandert, kan de digitalisering van de Vlaamse overheid niet druppelgewijs gebeuren: er is een stortbui aan innovatie nodig. Daarom lanceerde de overheid dit voorjaar een oproep naar ‘rainmakers’: medewerkers met innovatieve ideeën die de criteria in ‘Overheid 4.0’ mee kunnen waarmaken. Uit de 69 inzendingen werden 25 rainmakers geselecteerd. Zij kwamen van 11 tot 14 april samen tijdens een ‘bootcamp’ in Brussel, waar de verschillende projecten verder wer-den uitgewerkt en geëvalueerd.

15

Innovatielab

Op het einde van het bootcamp mochten tien teams hun verbeterde projectideeën voorstellen aan een jury van leidende ambtenaren. De jury selecteerde vijf ideeën die ver-der zullen worden uitgewerkt in een innovatielab. Eentje daarvan is een voorstel van het Departement MOW en het Vlaams Agentschap voor Per-sonen met een Handicap (VAPH): het project Park Advisor van Bart Van Herbruggen en Peter Van Biesen.

Bart Van Herbruggen: “Het basisidee is om informatie over parkings te structureren als linked open data. Met die informatie kunnen app-ontwikke-laars concreet parkeeradvies opne-men in hun apps of routeplanners. Omgekeerd kunnen app-gebruikers informatie doorgeven over parkings”, zegt Bart Van Herbruggen. “Het pro-ject zal eerst focussen op bijzondere parkeerplaatsen, zoals plaatsen voor gehandicapten, parkings met elektri-sche laadpalen, park & rides en par-kings aan stations. Op langere termijn kan het systeem naar alle parkings worden uitgebreid, met realtime-in-formatie over de beschikbaarheid van parkeerplaatsen.” Wij wensen Bart van harte proficiat met zijn plaatsje in het innovatielab!


14

Voordelen van zo’n intranet-als-werkplek* Vlotte toegang tot

informatie en applicaties* Volop met collega’s

communiceren en samenwerken

* Makkelijk kennis delen * Integratie met nieuws,

blogs, sociale media * Mobiel* …

Binnen de nieuwe organisatiecultuur van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken ligt de nadruk op samenwerking. We willen meer inzet-ten op onze knowhow en vaker over de muurtjes van teams, afdelingen en entiteiten kijken. Toegang tot de kennisbronnen en communicatie zijn daarbij heel belangrijk: collega’s moe-ten vlot met elkaar in dialoog kunnen gaan en vanop elke werkplek – ook thuis – snel toegang krijgen tot in-formatie, zodat ze makkelijker samen aan projecten kunnen werken. Een nieuw intranet moet daarin een on-dersteunende rol opnemen.

Nieuwe behoeften

Omdat de Vlaamse overheid geen nieuw gemeenschappelijk intranet in het vooruitzicht stelt, gaat het Depar-tement Mobiliteit en Openbare Wer-ken zelf een oplossing ontwikkelen. Samen met consultants van Delaware en Accross organiseerde de Stafdienst in november workshops om alle behoeften in kaart te brengen. Hoe wordt het huidige intranet gebruikt? Wat moet het nieuwe intranet kun-nen? Welke kennisbanken willen de collega’s van de afdelingenkunnen raadplegen?

De Schelderadarketen is een verzamelnaam voor 5 bemande verkeerscentrales en 21 onbemande radartorens die het scheepvaartver-keer in het Scheldegebied monitoren. Met behulp van de radarketen kunnen Vlaamse en Nederlandse verkeerslei-ders schepen identificeren, hun po-sitie bepalen en assistentie verlenen. Die dienstverlening wordt gebundeld onder de naam vessel trafic services (VTS).

Meer radartorens

“Sinds het ontstaan van de Schelde- radarketen in 1991 is er veel veran-derd”, zegt Wim Smets van het Agent-schap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK). “Er zijn radartorens en verkeerscentrales bijgekomen en de uitrusting werd regelmatig uitgebreid en vernieuwd. De radarketen beschikt nu onder meer over een automatisch identificatiesysteem voor schepen, een uitwisselingsplatform dat nauti-sche informatie met alle stakeholders deelt (het Centraal Broker Systeem) en een planningstool die tijpoorten berekent voor schepen die diep in het water liggen. Er kwam ook een nieu-

25 JAAR SCHELDERADARKETEN

“AANTAL SCHEEPSONGEVALLEN IS DRASTISCH GEDAALD”Eind 1978 tekenden Nederland en België het Radarverdrag, dat de aanleg en exploitatie van de Schelderadarketen regelde. In maart 1991 was de keten operationeel. 25 jaar later is de Schelderadarketen een succes: “Er gebeuren veel minder ongevallen met schepen.”

we site, www.vts-scheldt.net. De cij-fers tonen aan dat de radarketen die investeringen waard is: sinds de inge-bruikname is het aantal scheepsonge-vallen in het Scheldegebied met meer dan de helft gedaald.”

Nieuwe uitdagingen

Anno 2016 staan de werking van de Schelderadarketen en de samenwer-king met nationale en internationale partners op een hoog niveau. “Om dat zo te houden moeten we de radarketen blijven optimaliseren, on-danks de budgettaire beperkingen”, meent Wim Smets. “Op het vlak van internationale ontwikkelingen zoals e-navigation en RIS-technologie (Ri-ver Information Services) kunnen we toonaangevend zijn. Nieuwe appli-caties, zoals Implementatie Dynami-sche Kielspeling, kunnen de capaci-teitsbenutting van de Westerschelde verhogen en de doorvoer van en naar de havens verbeteren. Ook het invoeren van gemeenschappelijke werkvloeren en coördinatiecentra zal een impact hebben. We blijven streven naar de meest optimale dienstverlening.”

NIEUW CONCEPT

INTRANET 3.0: JE NIEUWE WERKPLEK-IN-OPBOUWHet iPublish-intranet van de Vlaamse overheid loopt op zijn laatste benen. Het platform dateert al van 2005 en is technisch en conceptueel verouderd. Vandaag willen col-lega’s vlot kunnen samenwerken en kennis delen, en dat vanop elke locatie. Hoe kan het nieuwe intranet aan die behoeften beantwoorden?

Eigen werkplek

Uit de workshops distilleerden de consultants een vernieuwend con-cept. Het nieuwe intranet zal niet langer puur informatief zijn: het wordt een echte werkplek waar elke collega een eigen startpagina heeft. Die biedt toegang tot belangrijke informatie, werkruimten, applicaties, nieuwsberichten, sociale media en zo meer. Het concept wordt de komende weken grondig geëvalueerd door de leden van de directieraad.

Efficiënter

Zodra de menselijke en financiële middelen verzameld zijn, kunnen we starten met de bouw van het nieuwe intranet-als-werkplek. Dat zal ons helpen om meer en beter te gaan samenwerken, onze expertise aan te scherpen en ze efficiënter in te zetten. Zo zet Expertise in Beweging straks ook het intranet op nieuwe sporen!

1716


De Lange Neel, een 113 meter hoge radartoren nabij Neeltje Jans, is een van de nieuwste aanwinsten van de Schelderadarketen.

MOW MAG ZOMER 2016

Het nieuwe platform werd ontwikkeld door de afdeling Algemene Technische Ondersteuning (ATO). De eerste versie van MEDIAAN bevat twee applicaties: een nieuwe prijzendatabank en een applicatie over prijsherzieningen. De databank registreert alle prijzen die deelnemers via offertes aanbieden aan gunningsprocedures voor werken en manuele diensten, zoals groenbeheer en reiniging van infrastructuur. Die prijzen werden sinds 2001 al geregis-treerd door DELTA2001 en eDelta, maar de nieuwe prijzen-databank biedt belangrijke verbeteringen:

MO

W D

IGIT

AA

L18

Het nieuwe online sollicitatiesysteem werd op poten gezet door het team Human Resources Management van de afdeling Organisatie. Nieuwe vacatures worden sinds april 2016 opgestart in TalentLink (TLK). Het publiceren van advertenties en het uitnodigen en opvolgen van kandidaten ver-loopt daardoor grotendeels geautomatiseerd, zon-der de persoonlijke benadering van de sollicitanten uit het oog te verliezen. Het nieuwe systeem maakt het sollicitatieproces transparanter en biedt enti-teiten en afdelingen meer inzicht in de vooruitgang van een vacature.

Voordelen

De gebruikers van TalentLink zijn vooral de recrui-ters, de HRM-verantwoordelijken en de backoffi-ce-medewerkers die de rekrutering en selectie on-dersteunen. Ook de personeelsverantwoordelijken van de betrokken entiteiten hebben toegang tot de selectieprocedures van hun afdeling. Tot slot be-tekent het systeem een verbetering voor de sollici-tanten: zij doorlopen een meer gebruiksvriendelijk en laagdrempelig selectieproces.

In het OWA vind je zowel rapporten als tijdschriftartikels, congresverslagen, brochures en zo meer. Met het Open Archief wil het WL de zichtbaarheid, de verspreiding en het gebruik van onderzoeksresultaten bevorderen en de we-tenschappelijke communicatie verbeteren. De opgebouwde expertise in waterbeheer, waterbouwkundige constructies, nautisch onderzoek en kust- en havengerelateerde materie krijgt daardoor (inter)nationale aandacht.

Zoekmogelijkheden

OWA is makkelijk doorzoekbaar via Google Scholar. Naast de klassieke zoekingangen zoals titel, auteur, jaartal of trefwoorden kunnen geïnteresseerden het archief ook thematisch doorzoeken. Via thematische RSS-feeds kunnen gebruikers op de hoogte blijven van nieuw toegevoegde publicaties.

www.waterbouwkundiglaboratorium.be/nl/publica-ties/open-wl-archief www.kenniscentrum.mow.vonet.be/water

ONLINEPLATFORM MEDIAAN MAAKT PRIJSINFO TOEGANKELIJKOp vrijdag 12 februari nam het Departe-ment MOW een nieuw onlineplatform in gebruik. Via het Medium voor Economi-sche Data, InformAtie en Applicaties over overheidsopdrachteN, kortweg MEDIAAN, krijgen personeelsleden toegang tot instru-menten en informatie over prijstechniek en cost engineering.

* De nieuwe databank is geen statistische rapportering, maar een volwaardige applicatie: de gebruiker kan de informatie zowel eenvoudig als diepgaand analyseren. Zo is het mogelijk om snel de gangbare prijzen voor een breed scala aan werkzaamheden op te vragen. Ook diepgaande analyse – in functie van hoeveelheid, tijd, gunningsprocedure ... – behoort tot de mogelijkheden.

* De versnipperde gegevens worden gebundeld: van de 93.000 posten blijven er nog 21.000 onderwerpen over. Dat maakt de bekomen informatie statistisch robuuster.

* De prijsinformatie wordt aangeboden met de geldig-heidsdatum die de gebruiker kiest.

* Ook prijzen voor niet-genormaliseerde posten (twee der-de van het totale aantal gegevens) zijn raadpleegbaar.

Account aanvragen

In de applicatie Prijsherziening, die de prijzendatabank aanvult, staat alle informatie rond prijsherzieningspara-meters, parameterwaarden en prijsherzieningsformules. Later dit jaar komen er nog meer toepassingen bij. Sinds de lancering heeft het MEDIAAN-platform al meer dan 500 gebruikers verzameld. Wie nog geen account heeft, kan er een aanvragen via www.tinyurl.com/mediaan of via de ATO-pagina op de algemene website van het Departement MOW. De helpdesk is bereikbaar via 02 553 27 62 of [email protected].

OPEN WL ARCHIEF:

ALLE INFO OP ÉÉN WEBSTEKSinds enkele jaren beschikt het Water-bouwkundig Laboratorium (WL) over een digitaal archief: het Open WL Archief of OWA. Daar kun je alle vrijgegeven WL-pu-blicaties lezen en downloaden.

ONLINE SOLLICITEREN VIA TALENTLINKHet Departement MOW startte onlangs met een nieuw e-recruit-mentsysteem: TalentLink. De nieuwe toepassing laat toe om het hele selec-tieproces efficiënt op te volgen.

MOW MAG ZOMER 2016

19

Met 34 waren ze: de JongMOW’ers die op vrijdag 10 juni naar Gent af-zakten voor een kajaktocht van zo’n 8 kilometer. De weergoden waren het gezelschap gunstig gezind, want het Sport- en Recreatiepark Blaarmeersen baadde in de zon. Aan het vertrek-punt kreeg iedereen een zwemvest en een peddel, en na enkele instructies

20

JONGMOW KAJAKT DOOR GENTSE BINNENSTAD

over vaartechnieken kon de groep het water op. Duo’s namen plaats in een kajak, voor groepjes van drie waren er kano’s voorzien.

Gekapseisd

De tocht ging via het Leiekanaal en de Coupure naar het stadscentrum. Vanop het water zag het Graven-steen er nog imposanter uit. Aan de

MOW MAG ZOMER 2016

Rabotwijk maakte de groep rechts-omkeer om aan de Graslei halt te houden. Na een korte lunchpauze ging het opnieuw richting Blaar-meersen. Net toen het leek alsof iedereen de tocht behoorlijk droog zou afronden, kapseisde één van de kano’s. Even schrikken voor de opva-renden! In september trekt JongMOW opnieuw naar Gent, deze keer voor een bezoek aan de haven. Ben jij er dan ook bij?

MEER VROUWEN KIEZEN VOOR TECHNISCHE FUNCTIES · zijn een stap in de goede richting, voor mannen én...

Documents

Transcript of MEER VROUWEN KIEZEN VOOR TECHNISCHE FUNCTIES · zijn een stap in de goede richting, voor mannen én...