Mediageschiedenis - SamenVatting - Deel A - Briggs & Burke

5/10/2018 Mediageschiedenis - SamenVatting - Deel A - Briggs & Burke - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/mediageschiedenis-samenvatting-deel-a-briggs-burke 1/10

Briggs&Burke–Samenvatting–H1,H4,H5,H6–

OnderdeelstudieMedia&CultuuraandeUvA–Mediageschiedenis2011/2012

Copyright©DropboxMedia&[email protected]

EditbyAsefeh&Janire

1

INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk1;Inleiding BLZ.2

Hoofdstuk4;Vanstoomtotstroom BLZ.4

Hoofdstuk5;Processenenpatronen BLZ.5

Hoofdstuk6;Jarentwintig/Radio(deel) BLZ.9






EditbyAsefeh&Janire

2

Hoofdstuk1;Inleiding

pagina. 9 – 20

Jaren 1920: Men begint te spreken van media

Jaren 1950: revolutie in de communicatieà Maar de belangstelling voor communicatiemiddelen bestond al vanaf de Oudheid(retorica= De kunst van mondelinge & schriftelijke communicatie werd in oude Rome serieus genomen)

Publieke opinie à eind 18e eeuw à Na de twee wereldoorlogen

à belangstelling voor propaganda als communicatiemiddel

VERGEETBIJANALYSEvangeschiedenisvancommunicatieNIET:

1. Dat sommige verschijnselen van media veel ouder zijn dan algemeen wordt aangenomen

2. Nieuwe media ontstaat vaak uit een basis van een oudere media

(TV > bestaat uit elementen radio)

Bijdezegeschiedeniskanernietgesprokenwordenovereenvooruitgangofachteruitgang

Deontwikkelingengaannietéénrichtinguitenhebbenalleneendoelopzichzelf

Bijdezegeschiedenismoeteenselectiegemaaktwordenvanbelangrijkeonderwerpen

Media ; Een systeem in een toestand van constante verandering, waarin

verschillende elementen een grote of kleine rol spelen. Deze veranderingen

gebeuren geleidelijk.

BV. Wanneer nieuwe media in gebruik genomen worden, worden de ouderen niet

meteen afgeschaft, maar naast & in wisselwerking met de nieuwkomers blijven ze

bestaan ; film bestaat nog steeds ondanks komst TV

Harold Lasswell;

Beschrijft communicatie in termen van ‘WIE (beheersing) zegt WAT (inhoud) tegen WIE

(publiek) door WELK (medium) kanaal met WELK (reactie) effect’.

Samenhang van deze begrippen is belangrijk

Briggs en Burke nemen het ontstaan van de boekdrukkunst als het begin van de media

(ca. 1450, Johann Gutenberg) Er is echter geen echt nulpunt, daarom wordt er soms

verder terug gekeken

Charles Babbage = de eerste geautomatiseerde, programmeerbare, mechanische

rekenmachine, de voorloper van de elektronische computer

De Fransman Louis Jacques Mandé Daguerre wordt beschouwd als één van

de uitvinders van de fotografie. Hij vond het diorama uit en in 1826 maakte hij

samen met de Fransman Nicéphore Niépce de eerste succesvolle foto.

Ether is een omroepterm, waarmee de vrije ruimte bedoeld wordt waarin elektromagnetische

golven met de radio- en televisie-uitzendingen zich verspreiden






EditbyAsefeh&Janire

3

Harold Innis ; Canadese wetenschapper ; van origine econoom

Hoofdproductietheorie;Opeenvolgingvandominantievanhandelinbont,vis&papier.Op

deeffectenvandezecycliopdeCanadesesamenleving

Onderzoeknaarbelangvandemediaindeklassiekewereld

(mediaindevormvanbv.Perkament) Elkcommunicatiemiddelheeftdeneigingeengevaarlijkekennismonopolietescheppe

(Intellectuelemonopolywerdondermijnddoordrukpers)

‘Media’ in de Oudheid, Byzantijnse rijk& de middeleeuwen:

Geschriftenalleenvoordegeletterden(geestelijkenenderijken)

Mondelingeverhalen(lateropgeschreven)–hetnormalevolkkonnognietlezen

Standbeelden/schilderingen;Iconografie(bv.TapijtvanBayeuxca.1100)

(soortpropagandaominformatietegevenenmensenteovertuigen)

Rituelen(belangrijkegebeurtenissenwerdengrootsaangepakt,zodathetnormalevolk

begreepdathetomietsbelangrijksgingenhetdaaromonthield)(vormvanpubliciteit)

Late middeleeuwen (ca. 1100/1200):

Ontstaanschriftelijkecultuur;Schriftbegondoortedringenindagelijksleven

bv.Geschrevenwetten,administratieetc.

Opkomstvalsheidingeschrift; Doorkettersmonopolyopkennisvanclerusbedreigd

Opkomstportretkunst; Roemvoorschilders

De ontwikkeling van elektrische communicatie (begint met telegraaf) ; grote verandering

Mediadebatten in de 20e eeuw ; Veranderingen in de media hebben belangrijke sociale en

culturele gevolgen. Maar wat is de aard en de reikwijdte van deze gevolgen? Politiek of

psychologisch?, democratisch of dictatuur?, individualisme of groepsvorming?

Marshall McLuhan (rond 1960); Bevestigt de centrale rol van de media en identificeert

hun specifieke kenmerken. De vorm van communicatie is belangrijker dan de inhoud.

Jack Goody; De sociale en psychologische gevolgen van geletterdheid besproken.

Decontextualiseren. Geschriften zijn herinneringen aan het verleden, het ligt meer vast

dan de mondelinge verhalen.

Brian Street; Er zijn verscheidene vormen van geletterdheid, waarin nadruk ligt op de

sociale context van gewoonte (lezen/schrijven) en de actieve rol van de gewone mens

Heinz Pagels & Scott Bukatman; De explosie van mechanische en elektronische technologieën

tegenover de implosie van het mediatijdperk. Blijvende scheidslijn tussen hen die de nadruk leggen

op het handelen en hen die de nadruk leggen op de structuur.






EditbyAsefeh&Janire

4

Hoofdstuk4;Vanstoomtotstroom

pagina. 106-119

Met de stoommachines van de tweede helft van de 18e eeuw begon in feite de

Industriële Revolutie waarin machines in de plaats kwamen van menselijke

lichaamskracht en vaardigheden.

Stoomkracht heeft een geschiedenis die teruggaat tot de klassieke oudheid. James Watt

kreeg het eerste patent op de stoommachine (1769) en tegen de tijd dat zijn patenten

afliepen, in 1800, was de stoommachine algemeen erkend en werd het een belangrijk

element waarvan vele uitvinden afhankelijk waren.

Het zorgde onder anderen voor een revolutie op transportgebied. Als gevolg van

deze ontwikkelingen begon in 1827 de 1e industriële revolutie. Het werd tegelijkertijd

gezien als een communicatierevolutie (hetzelfde proces). Het werd een tijd van vele

uitvindingen en patenten. Men had behoefte aan snelheid en ontwikkelingen.

In het einde van de 17e

eeuw startte het kanalentijdperk. Tussen 1800 en 1825werden er veel kanalen aangelegd. In die tijd waren wetenschap en technologie nog 1.

Karl Marx zag de stoommachine als een grote doorbraak in de geschiedenis, maar

voorzag ook de consequenties ervan aankomen, zoals een klassenstrijd.

Elektrische telegrafie was de eerste uitvinding die het hervormingsproces van de

media op gang bracht. In 1814 kwam de stoomdrukpers, die als gevolg had dat er

veel meer, en in veel kortere tijd gepubliceerd kon worden. Dit droeg tevens bij aan het

ontstaan van de roman aan het einde van de 18e eeuw, welk in de 19e eeuw de meest

creatieve literaire vorm van proza werd.

In de 18e eeuw was er nog geen onderscheid tussen de boekhandelaren en de

uitgevers, waardoor deze veel macht en invloed hadden.

In 1828 wordt voor het eerst het woord technologie gebruikt.

In 1848 kreeg de VS de ambitie om de ‘republiek van de technologie’ te worden.

Er werd veel uitgevonden, maar over het algemeen gelde dat elke uitvinding die

economische gevolgen had, leidde tot nieuwe historische perspectieven. ‘Vooruitgang

was geen toeval, maar een noodzaak, het zit in onze natuur’. Herbert Spencer (1820-

1903)

In 1914 wordt voor het eerst het woord ‘massamaatschappij’ gebruikt. Hoewel de

massamarkt toen al bestond, sinds 1834. In de 20e eeuw wordt ook het woord

‘consumentisme’ en ‘consumptiemaatschappij’ in de mond genomen. Ontwikkelingen die

hieraan hebben bijgedragen:

- 16e eeuw: Postdienst

- 17e eeuw: Kanalen

- 19e eeuw: Spoorwegnetwerk

- 19e eeuw: Warenhuizen

Er was een ‘wereld van systemen’ ontstaan.






EditbyAsefeh&Janire

5

Hoofdstuk5;ProcessenenpatronenPagina 120-182

5.1 Spoorwegen In 1820 ontstonden de eerste spoorwegnetwerken. Voornamelijk gebruikt voor de

mijnindustrie. Er was sprake van een echte ‘spoorwegmanie’. Engeland was de leider inde ontwikkeling. In 1830 werd de eerste spoorlijn geopend tussen Liverpool enManchester. Dit gaf transport een ongekende snelheid. Er kwam meer vraag naarsteenkool en ijzer. De bedrijfskosten werden verlaagd, markten werden opengelegd en erontstond werkgelegenheid in vele takken. Er werden nieuwe gemeenschappen geschapenen opgeheven. Thomas Cook zorgde ervoor dat in 1844 de spoorwegen ook opengesteldwerden voor toerisme. Vanaf dat moment werd iedereen echt bewust van despoorwegontwikkeling. Zoals bij veel nieuwe ontwikkeling, was er in het begin ook veeltegenstand.

Spoorwegen werden gebruikt voor: Industrieel transport, Toerisme en militairen

Schepen

Stoomschepen waren een belangrijke ontwikkeling voor de internationale beschaving.Tussen 1776 en 1940 vertrokken 3 miljoen mensen naar de VS. Vanaf 1839 kon dit metbehulp van stoomkracht, waardoor de reis aanzienlijk verkort werd. Toch warenzeilschepen nog niet direct verdrongen. In 1881 kwam er elektriciteit en licht in deschepen, waardoor er ook ‘s nachts gevaren kon worden.

De post Brieven waren een onmisbaar communicatiemiddel, zowel nationaal als internationaal. Zewerden vervoerd via spoorwegen en schepen. In 1840 was de eerste postzegelgeïntroduceerd in Engeland. In 1869 werd de briefkaart geïntroduceerd. Menvoorspelde dat de briefkaarten en de pennypost eenheid van het rijk zouden creëren eneen prikkel zouden vormen voor mensen om te leren lezen en schrijven. Maar het duurdenog even voordat de arbeidersklasse er gebruik zou van maken. Het steeds snellerevervoer en het uniforme posttarief droeg meer bij aan het zakenleven en demiddenklasse, niet de ‘massa’.

In de VS kwam de postzegel pas in 1853, het was erg goedkoop en maakte doorde spoorwegverbindingen een snelle groei door. De Amerikaanse post office, waarvan demedewerkers op grond van vriendjespolitiek werden benoemd, hadden niet het gezagvan de postkantoren in Europa. In 1874 werd een algemene postunie opgericht, de UnionPostale Universelle, met Groot-Brittannië als oprichter en lid.

Neger jaar later werd in Parijs in 1883 een Internationale Telegrafie Conventiegetekend door 20 landen die de Internationale Telegrafie Unie vormden. Groot-Brittanniëwas niet uitgenodigd, want daar was telegrafie in hand van particuliere ondernemingen.

Telegraaf De telegraaf was de eerste grootschalige toepassing van elektriciteit. Het hield een nauwverband met de spoorwegen. De lijnen liepen vaak langs de spoorlijn, en werden ookgebruikt als een communicatiemiddel om het treinvervoer goed te laten verlopen. Degeschiedenis van het vervoer en de geschiedenis van de media, zijn dan nog nietgescheiden. In 1866 was er de eerste werkende trans-Atlantische kabel. Zo werdennationale en internationale markten met elkaar verbonden. De afstanden werden kleiner.Berichten werden meestal verstuurd in de vorm van nieuws.

In de VS ontwierp Morse de Morse code. Een code van punten en strepen.

De allereerste telegraafboodschap was Brits en ging van Cooke naar Wheatstone.






EditbyAsefeh&Janire

6

Zoals met veel nieuwe middelen van telecommunicatie, had het een belangrijke rol inmilitaire context. Tijdens de Krimoorlog en de Amerikaanse Burgeroorlog. Reutertelegrafeerde nieuwsberichten hierover en de eerste mediaoorlog ontstond zo al in 1850.Er ontstond de vraag of de telegrafie in handen moest komen van de overheid, zoals depost, of niet.

In Frankrijk vond men staatscontrole over de communicatie al vanaf het begin

noodzakelijk. Elektrische telegrafie kwam hier langzaam op gang. Dit had onder anderente maken met de optisch-mechanische telegrafie (seinposten) die hier zo succesvol was,en die volledig onder controle van de staat stond. Ze wilden dit niet makkelijk afgeven.

In Engeland nam de British Post Office alle telegraafverbindingen over en creëerdehiermee een monopolie in handen van de staat. Ondanks de enorme toename vanberichten, zeker t.o.v. andere landen, leed het verlies en fuseerde met de EasternTelegraph Company, en kreeg later een belangrijke rol in de Britse dominantie in hetinternationale kabelwezen. Op een gegeven moment hadden ze zoveel invloed optelegrafie in andere landen, dat landen zich afvroegen of hun veiligheid wel gewaarborgdwas.

In Canada en Australie was telegrafie nog populairder. In de Verenigde Staten hadde overheid niet heel veel controle op de ontwikkeling van de telegrafie. Er ontstond een

monopolie van Western Union die maar liefst 80% van het berichtenverkeer in handenhad. Monopolie werd door hun gezien als een natuurlijk verschijnsel wat het netwerk toteen geheel zou maken, net als the post office in Engeland. Bovendien zou het belangrijkzijn voor de vernieuwing.

Telefoons In 1876 kreeg Graham Bell het patent op de 1e telefoon. Hij werd met ongeloof ontvangen en er werd zelfs gezegd dat er geen behoefte aan was. De communicatie gingin 1e instantie maar in 1 richting op en werd gezien als een verbetering van de telegrafie.De spraak werd er niet eens echt bij betrokken in het begin. Toen het bedrijfsleven erbijkwam ging het lopen. In 1879 kwam er de eerste telefooncentrale, het mechanischeschakelen werd geïntroduceerd waardoor mensen konden communiceren zonder

tussenkomst van een telefonist. Maar toch, het verliep traag. Het werd nu evenzeergebruikt als radio als voor een gesprek van persoon tot persoon. Telefoon werd zogebruikt voor de verspreiding van muziek en telefoonamusement.

In de VS en Canada ging de ontwikkeling van telefoon erg traag in vergelijkingmet Europa, desondanks liepen ze toch voor op Europa en Groot-Brittannië, omdat dezehet niet als een massamedium zagen. Toch wordt langzaam wel ingezien dat de telefoonwel een medium voor de massa zou kunnen zijn en dat het decentralisatievergemakkelijkt. Er ontstond een telefoontaal en -cultuur. Er was wel weerstand tegenhet medium, men was bang dat ‘de waarheid’ in gevaar was en vertrouwden het niet. Erzouden alleen maar leugens op verspreid worden. Rond 1900 was de dagbladjournalistiekin de VS meer afhankelijk geworden van telefoon, dan van telegraaf.

Pas na 1950 werd de telefoon echt een trend.

Draadloze communicatie In de geschiedenis van de draadloze communicatie is de telegraaf belangrijker dan detelefoon, al kreeg de Puskas-geschiedenis (een soort radio uitzendingen via de telefoon)achteraf gezien een nieuwe betekenis na de eerste radio-uitzendingen. In 1925 werdopgemerkt dat de telefoon zowel privé zou kunnen worden gebruikt als om naarmiljoenen mensen tegelijk uit te zenden.

Elk land had zijn eigen radiopionier. Marconi stond aan het begin van de draadlozecommunicatie. Hij zag het als een noodzaak, niet als een zucht naar vooruitgang. Hetwerd eenvoudigweg gezien als een draadloze variant van de telegrafie.

Dat iedereen de signalen kon ontvangen werd eerst juist als een groot nadeelgezien. Marconi begon in 1897 zijn Wireless Telegraph and Signal Company en gingradiografische apparatuur verkopen. Ook hij dacht nog niet aan radio als een wereldbeeld






EditbyAsefeh&Janire

7

medium. Het woord radio wordt zelfs nog niet genoemd. Er was weerstand, o.a. vanPeerce, die vond dat het systeem veel teveel beperkingen had (toen zeker terecht) enhet vooral niet in handen van een bedrijf moest komen. De effecten zouden pas zichtbaarworden als de radio later in de woonkamer kwam te staan. In de VS kwamen erradioclubs met radioamateurs. In 1e WO werd de radio gebruikt voor militaire doelen,waardoor het zich sneller ontwikkelde. De maatschappelijke effecten van de radio werden

tot dan toe gebagatelliseerd. In 1912 zorgde draadloze telegrafie voor de ontvangst vande noodsignalen van de Titanic. Maar er was nog geen standaardisatie en het verliep nogniet helemaal soepel door de verschillende codes die werden gehanteerd, het privégebruik van de draadloze telegraaf en de niet constante aanwezigheid van iemand in deruimte waar de telegraaf stond. Dit veranderde in 1906, waarin de Europese Code als destandaard zou worden gemaakt, met SOS als noodsignaal.

In 1919 wordt de RCA, Radio Company of America, opgericht. een civiele versievan het militaire monopolie wat het radioverkeer in de oorlog had beheerst. De instellingnam alle patenten van Marconi over. Radio werd gebruikt door zendamateurs, militairen,en later omroepen. In 1912 werd de radio act aangenomen in de VS, die ervoor zorgdedat radioamateurs maar beperkte golflengte mochten gebruiken.

In Groot Brittannië werd in 1904 alle draadloze telegrafie onderdeel van the Post

Office. Alle zenders en ontvangers hadden een licentie nodig. Wel kreeg de MarconiCompany in 1920 ruimte om radio experimenten uit te voeren. Dit leidde tot verzet.Gebruik voor amusement was niet gewenst, naast dat het storend zou zijn voor delegerberichten. Toestemming voor Marconi werd hetzelfde jaar nog opgeheven, maardoor hevig protest van de radioamateurs in 1921 weer toegestaan. Forest vond deAudion uit in 1906, om radio te versterken, en noemde zichzelf de vader van de radio. In1910 zond hij uit in New York. Hij beschouwde radio al als een massamedium, nog voorde technologie zover was. In 1916 zenden hij een voetbalwedstrijd uit en op deverkiezingsavond deed hij een 6 uur durend verslag. In die tijd waren ze er in GrootBrittannië nog niet geheel overtuigd dat draadloze communicatie echt een toekomst hadals massamedium.

Sarnoff wilde van de radio een ‘huishoudelijk instrument’ maken. Maar het was

niet de Amerikaan, maar de Brit die de rol van reclame voorzag. In Engeland had deoverheid besloten dat er maar 1 uitzendorganisatie mocht zijn, daarmee werd BBC eenmonopolie. In de VS werd zo’n beslissing niet in overweging genomen. RCA kon niet alsmonopolie fungeren en AT&T slaagde er niet in programma’s op tol basis te verkopen. In1922 ontstond er een radiomanie. Er kwamen talloze stations, en dat veroorzaakte eenpuinhoop in de ether. Er werden zeer veel toestellen verkochten, en grote omroepen alsNBC en CBS ontstaan. Hierdoor kwamen de zendamateurs op de achtergrond, maar deomroepen werden zeer groot en werden big business, dankzij de reclame.In Europa keek men er anders tegenaan. Nederland ging als eerste regelmatig

uitzenden, weliswaar verzuild. In Engeland was er geen verzuiling, het was alleen deBBC, die nieuws uitzond. In 1929 kwam er een Europees plan voor de golflengtes ivm dechaos en drukte in de ether. Het uitzenden werd in banen geleid.

In 1937 overleed Marconi.






EditbyAsefeh&Janire

8

Televisie De productie en het beheer van de beelden op het tv-scherm kwam in handen van deuitzendorganisaties van de radio. De ontwikkeling van film en televisie was afhankelijkvan de camera, en begon met de camera abscura en de ontwikkeling van de fotografie.De kodak camera maakte fotografie te gebruiken voor iedereen. Deze boxcamera werdvoor de grote massa gemaakt. De industrialisatie en de daarmee gepaarde welvaart en

vrije tijd maakte dat men hier ook echt behoefte aan kreeg. De bloeitijd van demassamedia. De discussie ontstond in hoeverre fotografie echt kunst was, en hetzelfdegebeurde met het bewegend beeld, wat toen nog mechanisch van oorsprong was enbehoorde tot de wereld van het speelgoed. Muybridge kwam in 1872 met zijn beroemdeserie over de beweging van het paard. Edison kwam in 1876 met zijn kinetoscoop,daarmee kon men met een oculair een film bekijken. Een kijkkast in een speelhal, hijdacht toen nog niet aan projectie. Dat kwam pas met Lumiere, die in 1895 zijncinematografie presenteerde voor een publiek van 35 man. Hij had een publiek ontdekten een medium geschapen. De film zou, zoals eerst gedacht, niet de plaats van defotografie innemen, maar die van het theater. Het kreeg een publiek dat veel groter wasdan die van het theater. De ‘cinema van de attracties‘ ontstond. Frankrijk was in hetbegin de voornaamste producent, ook Engeland deed mee.

In 1914 stond de VS op de 2e plek, Hollywood. Na de oorlog namen ze de eersteplaats in en gaven die sindsdien niet meer af.

In de Europese filmindustrie, die sterk door marktoverwegingen beïnvloed werd,was er een grote scheiding tussen productie en distributie. Pas in 1904 konden er filmsworden gehuurd, en in datzelfde decennium werden er zalen voor filmvoorstellingengeopend. In de VS ging de eerste filmzaal in 1905 open. In Frankrijk deed Pathe dit.Het patroon van de filmproductie in de VS werd bepaald door de Edison-patenten. In1908 probeerden de tien meest toonaangevende productie en distributiebedrijven, die opbasis van overeenkomsten de patenten gebruikten, een monopolie te vormen: de MotionPicture Patents Company. Tegen die tijd waren ook de Onafhankelijken, waaronderChaplin, naar Hollywood gekomen. Hij had veel succes in Hollywood, en richtte in 1919zijn eigen studio en bedrijf op, United Artists, samen met Fairbanks, Pickford en Griffith,

die als producer de klassieker ‘the birth of an nation’ op zijn naam had staan. Het waseen groot succes. In de jaren werden er nog meer klassiekers gemaakt, zoals het DuitseMetropolis (Lang, 1927). Evenals de roman was de film een internationale kunstvorm.Vanwege de anticommunistische houden van de VS was ontstond er een censuur, enemigreerde Chaplin in 1952. In de jaren ‘20 werd de filmindustrie commerciëler en werdhet moeilijker voor de kleine en onafhankelijke producenten en distributeurs. De grotebazen zetten het systeem naar hun hand, en zouden dat blijven doen. Er kwam wel eennieuw bedrijf op, Warner Brothers, Ze zouden heel groot worden, veel sterren trekken ende eerste beroemde film met geluid maken, the jazz singer. Het succes van Hollywoodwas voor andere landen moeilijk te benaderen. In Frankrijk lag hierdoor de nadruk opfilm als kunstvorm, evenals in Duitsland tot de komst van Hitler in ’33. In de VS zorgdede grote depressie ervoor dat er meer films kwamen die het sociale geweten van de

makers uitdrukte.In Groot-Brittannië werd de greep van de overheid na 1927 groter, waardoor de meesteBritse films over de grens werden gemaakt. In die tijd waren er in geen enkel land nog regulieretelevisie-uitzendingen, hoewel de tv als sinds 1900 bestond.Er was een strijd tussen de Britse Baird en zijn mechanische televisie technologie en de EMI-technologie (elektrisch) in de VS. Na een lange strijd van Baird, en uitzendingstijd in BBC, moesthij het toch opgeven. De EMI-technologie ontwikkelde zich uiteindelijk sneller. Maar Baird had

jarenlang gestreden voor bekendheid voor televisie, en heeft hiervoor wel gezorgd dat de televisieer kwam voor de Tweede Wereldoorlog, maar niet op de manier die hij voor ogen had. Hij zat aanhet einde van het mechanische tijdperk en dacht totaal niet aan het gebruik van elektriciteit. Maarhet echte tijdperk van de televisie, zal pas in de jaren ‘50 op gang komen.






EditbyAsefeh&Janire

9

Hoofdstuk6;Jarentwintig/Radio(deel)

pagina. 211-225

De geschiedenis van de sociale media begint met de radio en niet de televisie, aangezien

instituten die het tijdperk van de radio aankondigden ook het tijdperk van de televisie

inluiden. In de VS waren dit NBC en CBS. In Groot-Brittannië was die de BBC.

Tijdens de oorlog waren de meeste Europese radiostations in handen van de Nazi’s. Er was

dus behoefte aan ‘echt’ nieuws. De BBC had zich voor de oorlog op bevel van de overheid

onthouden van controversiële uitzendingen, maar mocht nu met steun van het ministerie van

Informatie haar gang gaan. Ze vertolkten ‘visies’ over de oorlog, vaak van geen echte

beroepsverslaggevers. Deze uitzendingen waren erg populair.

Zowel in totalitaire als democratische staten werd de radio gebruikt voor propaganda.

Tussen 1939 en 1945 werd de microfoon als machtig wapen gebruikt. De radio was hier erg

geschikt voor, want de radiodistributie was in de hand te houden en er waren in die tijd geenbuitenlandse zenders te ontvangen.

Stalin en Lenin waren erg actieve radiosprekers. Ook Roosevelt hield radiotoespraken. Hij had

een vast item genaamd ‘praatjes bij de openhaard’ waarin hij zich wilde voortdoen als een

van het volk.

De BBC moest tijdens de oorlog haar programmering ingrijpend veranderen. In het begin van

de oorlog was er slecht een programma: Home Service. Tijdens de oorlog kwam hier een

ander programma bij: Forces Programme. Na de oorlog veranderde deze in het ‘Lightning

Programme. De derde uitzending heette ‘Third’ en was voor de culturele minderheden.

In de VS hielden de omroepen de touwtjes stevig in handen. De programmering bestond

vooral uit amusementsprogramma’s.

In de Sovjet-Unie was er geen sprake van amusementsprogramma’s. Cultuur werd slecht

ingezet voor de ‘goede zaak’, oftewel de oorlog.

BBC : In 1922 werd Reith benoemd tot algemeen manager van de British Broadcasting

Company (BBC). Na 5 jaar werd hij directeur. Hij heeft de structuurwijzigingen (1927)

grotendeels bedacht: De BBC moet informatie, educatie en amusement bieden onder een

bestuur van 5 leden.

Reith’s ideeën over de radio zijn samengevat in ‘Broadcast over Britain’ (1924). Volgens Reith

moest radio niet alleen om amusement gaan. De BBC moest normen stellen. Volgens hem

was de monopolie het beste middel voor radio. De Crawford- commissie (1926), benoemd om

de toekomst van het Britse radiowezen te bestuderen, stemde hiermee in. Met Koninklijke

toestemming werd een Publieke Omroep opgericht.

VS: In 1927 werd de Federal Radio Commission opgericht. Deze was tijdelijk bedoeld. In de

VS diende de radio vooral als amusement. Nieuws kwam op de tweede plaats.

Een groot verschil tussen het Britse en het Amerikaanse systeem was het feit dat de VS de

financiering uit reclames haalde. En GB de financiering uit omroepbijdragen haalde. Zowel GB






EditbyAsefeh&Janire

10

als de VS waren voorbeeldmodellen, maar er bestonden veel tussenvormen, zoals in Canada.

Daar werd radio gebruikt om de nationale identiteit te versterken.

Grensoverschrijdende uitzendingen uit de VS zorgden uiteindelijk voor de oprichting van de

CBC (1936). Dit was een BBC-model, maar had wel reclames die Canadese producten

aanprijzen.

Elk radiobestel had zijn voorstanders. De Japanse NHK leek nog het meeste op de BBC, maar

stond onder overheidscontrole. De nadruk lag op uitzendingen die de ‘nationale geest’

moesten verheffen. Pas na 1950 kreeg NHK concurrentie van commerciële zenders.

In de VS werd het erg belangrijk de kijkcijfers te meten. Dit bepaalde grotendeels de tarieven

van de sponsors. De A.C. Nielsen Company (1923) gebruikte hiervoor de Audimeter (1941)

Bij de BBC werden tot 1937 geen kijkcijfers gemeten. Verschillende landen hadden

verschillende populaire uitzendingen. In GB was dit het ‘variéte’. In de VS was dit het cabaret,

wat uiteindelijk tot de serie op televisie zou leidden.

Piraterij zorgde voor een wijziging in de programmering bij veel radiostations, waaronder deBBC en in Nederland. De BBC riep ‘Radio I’ uit, die bijna dezelfde programmering als de

piraten bood. Nu waren er 4 zenders: Radio 1, 2, 3, 4. In Nederland vonden er ook

wijzigingen plaats en dit zorgde voor de opkomst van de TROS (1966) en de VPRO (1973).

De opkomst van de tv liet het aantal radioluisteraars dalen. Er werd echter weinig aan

gedaan. Er vonden geen wijzigingen van de programma’s plaats, totdat het aantal

beschikbare kanalen toenam. Het is vrijwel onmogelijk de invloed van de radio op houdingen

en gewoonten te scheiden van andere invloeden. De bedoeling van radio was de gehele

bevolking te bereiken. Economische gevolgen waren groot. Er kwamen veel nieuwe banen bij.

In GB was er geen band tussen radio en reclame, maar de kranten en tijdschriften konden

toch gebruik maken van de radio om producten te verkopen.

Volgens de BBC moest er een drie-eenheid zijn van amusement, educatie en informatie.

Amusement veranderde na intrede van de radio in de huiskamer wel degelijk. Al was dit niet

zo groot als bij televisie en film. Educatie was vooral gericht op scholen en

volwassenenonderwijs. Radio moest je horizon verbreden en stimuleerde het lezen van

boeken en beoefenen van hobby’s. Dit was overigens niet het geval in de VS, waar

amusement voorop stond.

Informatievoorziening had zijn hoogtepunt tijdens de oorlog, maar ook daarna bleef de radio

deze taak uitvoeren. De vorm waarin veranderde wel tijdens de komst van de televisie.

In de VS vond men dat radio bevorderlijk was voor de democratie. Het maakt luisteraars tot

een volk. Ook in GB was dit het geval. Door belangrijke radio-uitzendingen voelde men zich

een.

Mediageschiedenis - SamenVatting - Deel A - Briggs & Burke

Documents

Transcript of Mediageschiedenis - SamenVatting - Deel A - Briggs & Burke