7/25/2019 Media, technologie en welzijn ; resultaten mini-onderzoek

1/4

7/25/2019 Media, technologie en welzijn ; resultaten mini-onderzoek

2/4

Verrassend vind ik dit niet. Bedrijven en overheden bieden meer en meer diensten en producten

langs digitale weg aan. Soms is het ronduit lastig als je hier geen gebruik van kunt of wilt maken.

Denk aan de vele verwijzingen naar websites als je meer informatie wilt, de nog beperkte

mogelijkheden om niet online te bankieren.

Hoe dit uiteindelijk uitpakt voor de samenleving is nog een vraag. Er zijn verschillende

mogelijkheden. Een deelneemster aan het onderzoek vertelde dat in Frankrijk de postbode meer

doet dan de post bezorgen. Een postbode haalt bijvoorbeeld pensioengeld op voor inwoners die

geen (toegang tot) internet hebben en levert dit thuis bij de mensen af.

De manier waarop de overheid in Denemarken werkt wordt op verschillende plaatsen als voorbeeld

gebruikt. Op de websitewww.digitaleoverheid.nlis hier informatie over te vinden. Kort samengevat:

Een aanvraag indienen mag niet alleen via internet, nee het moet voortaan. En een brief ontvangen

via een online overheidspostbus is niet langer een recht, maar een plicht. De Deense overheid regelt

dit allemaal bij wet. Stapsgewijs, dat wel.() Maar hoe zit dat dan met ouderen, digibeten,

slechtzienden? De Deense overheid doet daar niet moeilijk over. Ook zij kunnen digitaal, vindt de

overheid. Als je die groepen maar voldoende ondersteuning biedt. Daarom zijn er overal inDenemarken doelgroepgerichte mentorprojecten.

Een derde van de deelnemers vindt dat de wereld er niet beter op wordt door de technologische

ontwikkelingen. De helft van de deelnemers denkt dat dit wel het geval zal zijn.

Bij beide uitspraken geven veel deelnemers aan te twijfelen. Het hangt in belangrijke mate af op

welke manier we met technologie omgaan wordt, hoe we het inzetten: als we het goed inzetten kan

de wereld er beter van worden. Technologie en media kunnen nu eenmaal goed en slecht worden

ingezet. Maar wat is goed, wat is slecht? Een deelnemer merkt op dat we er bewust mee om moeten

gaan. Hoe doen we dat?

Opvallend is dat enkele deelnemers, die het eens zijn met de uitspraak de technologische

ontwikkelingen stemmen mij positiefook denken dat de wereld er niet beter op wordt door de

technologische ontwikkelingen.

Slechts enkele deelnemers denken dat de wereld er niet beter op wordt met alle technologie,

hebben niks met nieuwe media en technologie en proberen er zo weinig mogelijk gebruik van te

maken. Een enkeling merkt op tegen wil en dank gebruik te maken van media en technologie. Er is

blijkbaar geen ontkomen aan.

Bijna de helft van de deelnemers geeft aan dat de technologische ontwikkelingen hen onzeker

maakt. Uit de toelichtingen op de uitspraken blijkt dat dit samenhangt met de manier waarop

technologie zal worden ingezet.

Ook de helft van de deelnemers denkt dat robots van waarde kunnen zijn voor de maatschappij. Als

ze goed worden ingezet. Deelnemers denken dan aan ondersteuning van de mens. Niet met het oog

op bezuinigingen en ter vervanging van menselijke aandacht en zorg.

Op de vraag naar de relevantie van kennis over en gebruik van media en technologie in relatie tot

werk en priv antwoordt een derde van de deelnemers dat het relevant is voor het werk. Tweederde

vindt het relevant voor werk en priv.Opvallend is dat twee deelnemers kennis enkel relevant vinden in de priv-omgeving.

http://www.digitaleoverheid.nl/http://www.digitaleoverheid.nl/http://www.digitaleoverheid.nl/http://www.digitaleoverheid.nl/

7/25/2019 Media, technologie en welzijn ; resultaten mini-onderzoek

3/4

Tenslotte heb ik een vraag gesteld over echt waardevolle technologie. Deze vraag is genspireerd

door het boek iHappiness van Max Strom(1). Strom schrijft dat maar weinig technologie ons echt

verder helpt. Nuttige technologie vindt hij GPS (navigatiesystemen) en de wasmachine.

Mijn vraag was: welke technologie vindt u echt waardevol?

0 eens met Strom: wasmachine en/of GPS (streep evt. door wat niet van toepassing is)

0 internet

0 televisie

0 radio

0 slimme thermostaat

0 niets

0 iets anders, nl. ..

Veel deelnemers zijn het met Strom eens. Daarnaast vindt 80% internet waardevolle technologie.

Radio en televisie zijn aangekruist door bijna de helft van de deelnemers. Eenmaal wordt nietsaangekruist.

Andere genoemde technologien zijn: stofzuiger, CV-ketel, telefoon, operaties met microscopie,

drones en communicatiemiddelen in het algemeen.

Uit opmerkingen en aanvullingen

Deelnemers maakten veel gebruik om op- en aanmerkingen te plaatsen, nuanceringen aan te geven

bij de uitspraken. Opmerkingen als soms en voor de helft komen regelmatig terug. We moeten nog

ontdekken of de wereld beter of slechter wordt. Er komt veel op ons af.

Er is een zekere angst over het verlies van menselijk contact en/of banen als gevolg van de inzet van

technologie en robots.

Een positief gevolg van de media is de toegang tot informatie. Je kunt je interesses voeden en

inspiratie opdoen. De vele mogelijkheden zorgen niet noodzakelijk voor betere berichtgeving.

Een aantal deelnemers geeft aan bewust keuzes te maken in gebruik van media en technologie.

Enkele deelnemers vragen zich af wanneer ontwikkelingen eindigen; schieten we niet door in en met

de technologie? Een deelnemer noemt straling van de apparatuur als risico.

Conclusies?

Aan dit beperkte onderzoek kun je, denk ik, geen conclusies verbinden. Voor mij heeft het onderzoek

wel betekenis. De deelnemers denken genuanceerd over media en technologie. Media en

technologie zijn niet goed en niet slecht: het gaat er om op welke manier je ze inzet. We moeten er

bewust mee omgaan. Dat is een uitkomst die op deze plaats, tijdens de Welzijnsbeurs van een

centrum voor bewustwording, misschien verwacht mocht worden.

Onder de deelnemers heerst wel onzekerheid: waar leiden de ontwikkelingen uiteindelijk toe? Zorgt

technologie voor verlies aan menselijk contact en verlies aan werkgelegenheid?

Antwoorden hierop zijn niet te geven. We moeten oplettend zijn. Mediawijsheid speelt hierbij een

belangrijke rol. Mediawijsheid is het bewust, kritisch en actief in kunnen zetten van alle beschikbare

mediadigitaal en analoogom de kwaliteit van leven te vergroten n ervoor te zorgen dat je

optimaal kunt deelnemen aan de wereld om je heen.

7/25/2019 Media, technologie en welzijn ; resultaten mini-onderzoek

4/4

Voor mijn werk als informatieprofessional en mediacoach geeft het onderzoek richting aan waar ik

een waardevolle bijdrage kan leveren en op welke manier ik bij kan dragen aan een mediawijze

samenleving.

(1) In 'iHappiness' legt Max Strom de ironie van onze tijd bloot: we zijn zo druk met digitaal verbonden zijn, dat we soms

vergeten dat we ook nog een echt leven hebben. Max Strom pleit voor een zinvol gebruik van alle digitale mogelijkheden.

Goede technologische ontwikkelingen geven ons uiteindelijk namelijk meer vrije tijd en maken ons leven simpeler in plaats

van ingewikkelder. ISBN 9789020210934

(2) Jack Karelse, informatieprofessional en mediacoach bij VHIC. Als mediacoach verzorg en ontwikkel ik

diensten op gebied van mediawijsheid. Denk hierbij aan voorlichting aan ouders en kinderen, gastlessen,

ouderavonden, naschoolse activiteiten en workshops (ook voor volwassenen en beroepspersoneel, o.a.

ambtenaren en onderwijzers).