DATAHUB VOOR MUSEALE COLLECTIESMatthias VandermaesenXplore Bruges: Inspiratiedag03.03.2016

Wie?Dataconservator Vlaamse Kunstcollectie (2015)

Voorheen:

• Web development (2008 – 2015)

• (Freelance) senior developer, project manager, trainer, technical architect

• Government, eCommerce, MarCom, Non-Profit, Culture & media

• Felixarchief Antwerpen: 2004 – 2008.

• Digitalisering & document management

• Geschiedenis (2003) & Toegepaste Informatica (2004)

Vlaamse Kunstcollectie?Een samenwerkingsverband

Wat doen we?

De musea vergaarden doorheen de tijd een schat aan kennis en kunst:

• Topwerken van Jan Van Eyck, Peter Paul Rubens, James Ensor, Anthony van Dyck,…

• Kunsthistorische vorsers met internationale netwerken.

De VKC wil deze expertise & kennis bundelen om de internationale uitstraling van de musea te promoten.

Hoe doen we dat?Summer course for the study of fine arts in Flanders.

• 10-daagse academische cursus • voor post-doctorale onderzoekers• 2015: The age of Van Eyck in context• 2016: The age of Rubens in context

Hoe doen we datKoepelwebsite

http://vlaamsekunstcollectie.be

Thematische websiteshttp://vlaamseprimitieven.vlaamsekunstcollectie.behttp://georgeminne.vlaamsekunstcollectie.behttp://jamesensor.vlaamsekunstcollectie.behttp://barokinvlaanderen.vlaamsekunstcollectie.be

Via aggregator serviceshttp://www.europeana.euhttp://www.wikidata.org

Deze presentatie

(Her)gebruik van informatie over kunst.Hindernissen en uitdagingenWat willen we verbeteren?Voorstelling Datahub project

Wat is collectie informatie?• Musea registreren informatie over kunstwerken.• Elk kunstwerk heeft zijn eigen fiche of “record”• Wat wordt geregistreerd?

• Beschrijvende informatieTitel, vervaardiger, periode, thema’s, identificatiegegevens, beschrijvingen,…

• Administratieve informatieBruiklenen, tentoonstelling- en eigendomsgeschiedenis, standplaats, bewaarplaats,…

• Technische informatieConserveringstoestand, restauraties, afmetingen, bewaaromstandigheden,…

Wat is collectie informatie?Collectie gegevens worden aangemaakt, bewaard en beheerd in collectie registratie systemen.

• Database gedreven systemen• Centraal in de organisatie van een museum

Betalend: Adlib (Axiell), TMS (Gallery Systems)Open source: CollectiveAccess, CollectionSpace

Een digitaal aanbodVia een doorzoekbare collectie sectie op een website.

Een digitaal aanbod Presentatie van basis informatie.

Een beperkt digitaal aanbodVolstaat een website met een “collectie” sectie?

• Doelgroepen?• Ouderen, jongeren, onderwijs, onderzoek,…?• “One size fits all” aanpak?

• Aangepast aan de context?• Thuis vs op locatie?• Mobiele technologie?

• Aangeboden informatie is consumptie klaar?• Taal?• Relevante informatie?

• …

Optimale gebruikerservaring? Veel aspecten!

ContextualiseringArt Tracks Interactive (Carnegie museum of art)

http://hyperallergic.com/234563/carnegie-museum-of-art-makes-its-provenance-accessible-and-interactive

/

Mini expositiesMeet Vincent & Edvard. Two extraordinary lives.Van Gogh museum

http://www.vangoghmuseum.nl/en/stories/vincent-edvard-two-extraordinary-lives

DoelgroepenMetropolitan museum of Art

http://www.metmuseum.org/art/online-features/metkids/time-machine

VisualisatiesThe Dimensions of Art (Analyse Tate Modern data)

http://www.ifweassume.com/2013/11/the-dimensions-of-art.html

Waar willen we naar toe?

• Collectie informatie als ‘adaptive content’

• “Omnichannel”: desktop PC, smartphone, tablet, games,…• Doelgroepen: Onderwijs, toerisme, onderzoek, media, cultuur,…• Geoptimaliseerde gebruikerservaring• Vindbaar via andere kanalen (Google,…)• Creatief / Innovatief hergebruik stimuleren

Trends komen en gaan, maar de data blijven bestaan!

UitdagingenWaarom wordt collectie informatie zo beperkt ingezet?

HardwareSoftware

Technische kennisWerkprocessenSamenwerking

BeleidDatabeheer

Content management…

Website, Mobile app,…

De VKC case

De VKC casusPACKED vzw voerde een doorlichting uit (2013)

• Sterk verouderde architectuur• Niet schaalbaar naar hedendaagse noden• Zeer duur om te onderhouden

• Sterk gebonden aan technische leveranciers• Licentie gebaseerde software• Niet transparant (“black box”)

• Geen duurzame uitwisseling van gegevens• Manuele ipv automatische uitwisseling• Veel extra tijd/moeite in “massage” van gegevens• Impact op de kwaliteit van de gegevens

Data blijft grotendeels opgesloten in de registratiesystemen

Aanbevelingen doorlichting

• Automatisering van uitwisseling• Introductie van standaarden• Normaliseren van gegevens• Linken van gegevens

• Nieuwe infrastructuur: Datahub

Automatische uitwisselingDoor middel van API’s (Application Programming Interfaces)

Open standaard formatenWat is een formaat?

• Welke velden heeft een record? (titel, beschrijving, vervaardiger,…)• Welke ‘technische’ vorm heeft de data? (XML, JSON,…)

Wat is een open standaard formaat?

• Open = Onafhankelijk van producten en producenten gedefinieerd• Standaard = Algemeen geaccepteerd

Een eenduidig, stabiel formaat om gegevens uit te wisselen

LIDO uitwisselformaatLIDO = Lightweight Information Describing Ojects

• Ontworpen door ICOM werkgroep• Goed gedocumenteerd• Gebaseerd op XML• Focus op beschrijvende informatie• Ondersteuning meertalige data

http://lido-schema.org

Normalisering van dataWordt kunst consistent en gestructureerd geregistreerd?

Naam van de kunstenaar “Quinten Matsys”

Metsys, QuentinMetsys, Quentin, 1466?-1530Quentin MatsysMassys, Quentin, ca. 1466-1530Metsys, Quentin ca. 1466-1530Metsys, Quentin, 1465 or 6-1530Metsys, QuintenMetsys, Quentin, 1465 or 1466-1530Massys, Quentin 1466-1530Metsys, Quentin, asi 1465-1530Massys, Quinten, 1466-1530Metsys, Quentin, 1465 o 6-1530Metsys, Quinten, 1466-1530

Normalisering van dataStandaard thesauri helpen kunst eenduidig te beschrijven.

• Personen, organisaties• VIAF (Virtual International Authority File)• RKD Artists (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie)• ODIS (Online Database voor Intermedaire Structuren)

• Iconografische termen:• AAT (Arts and Architecture Thesaurus)• ICONCLASS (Iconographic Classification)

Linken van gegevensCollectie informatie koppelen met “persistente links”

https://www.projectcest.be/wiki/Publicatie:Project_Persistente_identificatie

Théo Van RysselbergheDe lezing door Emile Verhaeren

1906-R (MSK Gent)

http://mskgent.be/collection/work/id/1906-Rhttp://mskgent.be/collection/work/data/1906-Rhttp://mskgent.be/collection/work/representation/1906-R

U beschikt over een smartphone?

Scan de code om een pagina op onze website met meer uitleg te openen.

U vindt meer instructies aan de ingang van de ruimte

Het datahub project

Wat?• Ontwerp & bouw van een component die uitwisseling verbetert • Projectsubsidie voor internationaal cultureel-erfgoedproject

Project partners?• VKC, PACKED, DEN (NL), CAHf

Doelstellingen:• Datahub als een open source software project• Datahub als platform voor schone kunsten collecties

Wat is een datahub?

“Een virtuele overslag- of transitlocatie die geautomatiseerde, gecontroleerde uitwisseling van al dan

niet verrijkte data tussen systemen, instellingen en mensen mogelijk maakt.”

Wat doet de datahub?

• Automatische uitwisseling van data tussen registratie systemen en toepassingen

• Aggregatie van data uit verschillende bronnen in een gemeenschappelijke vorm en structuur

• Gecontroleerd en flexibele publicatie van data voor breed hergebruik.

Als software projectEen software pakket dat dienst doet als “middleware”

• Te installeren op servers• Bereikbaar via het World Wide Web• Koppeling tussen registratie systemen en toepassingen• Werkt achter de schermen (niet zichtbaar)

Ontwikkeling binnen een open source project

• Vrij beschikbaar• Brede gemeenschap van gebruikers & ontwikkelaars

Situering

Stroom in twee richtingen

Wat lost de datahub op?• Betere doorstroming van informatie

• Meer controle over informatie• Aanbieden van up-to-date informatie

• Flexibel aanbieden van informatie voor hergebruik• Vraag gedreven aanbod van data• Snel aansluiten nieuwe toepassingen

• Efficiënt onderhoud van systemen• Lossere koppeling van systemen dankzij datahub• Lagere impact van wijzigen op het geheel• Lagere & flexibele onderhoudskosten

Doelgroepen?• Collectiebeherende & wetenschappelijke instellingen

• Als toolbox om zelf herbruikbare data online te publiceren.• Volwaardige consumptie van eigen data mogelijk maken• Collecties op moderne, rijke wijze aanbieden voor een breed

publiek

• Software-ontwikkelaars• Vermijden om het wiel opnieuw uit te vinden.• Focus op toepassingen die data hergebruiken• Commercieel en niet-commercieel

Stimulans voor innovatie & creativiteit.

Platform voor schone kunsten collecties

* Disclaimer: voorlopig ontwerp

Q&A

Dank voor uw aandacht!