Master Class

‘Goed bestuur gaat over zelfreflectie, wikken en wegen, dilemma’s onder ogen zien, handelen en daarvan leren. De Master Class biedt tijd en ruimte voor bezinning met collega zorg bestuurders. Meedoen aan de Master Class betekent ruimte voor bezinning met collega-zorgbestuurders en even terug naar de schoolbanken met colleges van gerenommeerde docenten.’

Pauline Meurs

Management development programma

voor eindverantwoordelijke bestuurders in de gezondheidszorg

Een vrijplaats voor reflectie en dialoog

Prof. dr. Pauline Meurs dr. Wilma van der Scheer

MasterClass

De gezondheidszorg staat op een keerpunt. In het afgelopen decennium zijn ingrijpende hervormingen steeds gepaard gegaan met groei. Met de transformatie van de verzorgingsstaat krijgen zorgorganisaties met krimp te maken. Als de tekenen niet bedriegen, zijn we de retoriek van de markt voorbij. Oude grenzen vervagen, zowel binnen de zorg als tussen van oudsher gescheiden maatschappelijke sectoren. Een zoektocht is gaande naar nieuwe paradigma’s. Wat kunnen patiënten en burgers zelf doen en hoe ver kan de overheid zich terugtrekken? Wat zien zorgorganisaties als hun opdracht?

De Master ClassAls zorgbestuurder staat u voor de taak uw organisatie op koers te houden en te inspireren. De Master Class van het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur biedt bestuurders al 20 jaar een vrijplaats in alle hectiek. Een plaats waar zij even afstand kunnen nemen van de waan van de dag. Topsprekers uit wetenschap, politiek, bedrijfsleven en zorg bieden inzicht in de actuele ontwikkelingen. Daarnaast staan we uitgebreid stil bij de bijzondere eisen die worden gesteld aan de moderne bestuurder. Dat doen we aan de hand van filosofische beschouwingen, wetenschappelijke inzichten en verkenning van de ervaringen in andere sectoren. En door ruimte te geven aan intervisie, dialoog en feedback. Omdat alle deelnemers afkomstig zijn uit de gezondheidszorg, is de onderlinge uitwisseling van ervaringen steevast verrijkend.

Investeren in ontwikkelingDe kwaliteit van de gezondheidszorg hangt af van de mensen die er werken en van hun samenspel. In het mogelijk maken van goede zorgverlening speelt u een bijzondere en bepalende rol. Door te investeren in uw ontwikkeling, draagt u ook bij aan de kwaliteit van de zorgorganisatie en de sector als geheel. In een sector die nooit uitontwikkeld is, biedt de Master Class een vrije ruimte (in het Grieks: ‘scholè’) voor reflectie, verdieping en uitwisseling met collega’s. Zodat u uw organisatie kunt verrijken met nieuwe inzichten en inspiratie.

KlankbordIn de top van de organisatie vindt u als bestuurder niet zo gemakkelijk een klankbord. De Master Class met haar exclusieve focus op bestuurders kan dat wel bieden. Bent u bereid samen met ons op zoek te gaan naar de legitimiteit van het zorgbestuur en uw eigen rol daarin kritisch tegen het licht te houden? Dan nodigen wij u van harte uit om deel te nemen aan de Master Class 2015/2016.

Pauline Meurs & Wilma van der Scheer

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur

Waar staat u zelf?De veranderingen in de gezondheidszorg vragen om nieuwe antwoorden. Beproefde uitgangspunten en werkwijzen zijn niet per se geschikt voor de zorg van vandaag. Als bestuurder moet u positie innemen door verschillende waarden te wegen en telkens opnieuw te bepalen wat het juiste is om te doen. De Master Class biedt geen pasklare oplossingen, maar een spannende zoektocht met collega’s. We werken langs twee inhoude-lijke lijnen: • de verandering van de verzorgingsstaat en de

consequenties voor de gezondheidszorg; • de verschillende waarden die daarbij in het geding zijn,

en wat dit betekent voor het handelen van bestuurders.

Verzorgingsstaat in transitieDe verzorgingsstaat maakt een transformatie door. Een grondige hervorming van aanspraken en voorzieningen vindt plaats, met ingrijpende gevolgen voor de opdracht aan zorgbestuurders. Het zorgstelsel is topzwaar geworden met een stapeling van regels, moeilijk doordringbare verhoudingen en een afnemend vertrouwen in de sector en in degenen die aan het roer staan. De vraag is wat de toekomst ons gaat brengen. We zijn de retoriek van de markt al voorbij. De aandacht voor de eigen rol van burgers groeit. We zien de opkomst van nieuwe sociale verbanden die zelf de zorg voor elkaar ter hand nemen.Als onderdeel van de verzorgingsstaat zal de gezond-heids zorg zich blijven kenmerken door haar hybride karakter. Het gaat om versterking van de rol van burgers én professio neel handelen én gezonde marktverhoudingen én publieke belangen. De Master Class draait dan ook niet om de keuze voor het één of voor het ander, maar om de analyse van deze hybride context en de gevolgen daarvan voor het zorgbestuur.

Dicht op de huidDe tweede lijn van het programma zit dichter op de huid. Vanuit een analyse van de maatschappelijke context gaan we in op de dilemma’s en opgaven van de zorgbestuurder. Bij goed bestuur gaat het om duiding van de maat-schappelijke veranderingen en het kiezen van positie daarin. De morele overtuigingen die in de 20ste eeuw ten grondslag lagen aan de verzorgingsstaat, zoals vrijheid, gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en solidariteit, staan ter discussie. Hoe is het nu gesteld met die waarden? We onderzoeken ook de ‘kleine waarden’ die ons dagelijks handelen zoals zorgzaamheid, doelmatigheid en dienstbaarheid. Welke overtuigingen neemt u mee als persoon, en wat vindt u essentieel vanuit uw functie? Wanneer schuurt het tussen die twee? En welke wegen liggen er dan open om én als persoon én als functionaris het goede te doen?

‘De Master Class geeft mij de gelegenheid om even uit de waan van alle dag te stappen. Samen met collega’s, soms letterlijk “lot-genoten” delen wat ons als bestuurder en als mens bezighoudt, inspireert maar ook zorgen geeft.’ Drs. Anja Schouten, voorzitter Raad van Bestuur Zorgbalans

Besturen in de zorg: positie kiezen

Master ClassErasmus Centrum voor Zorgbestuur Master Class

De Master Class in vogelvlucht

Master Class

ProgrammaleidingDe leiding van de Master Class is in handen van prof. dr. Pauline Meurs en dr. Wilma van der Scheer. Pauline Meurs is hoogleraar Bestuur van de Gezondheids-zorg. Samen met Wilma van der Scheer richtte zij in 2003 het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur op, waarvan zij sindsdien samen de directie voeren. De studiereis wordt begeleid door drs. Piet-Hein Buiting, arts, voorzitter Raad van Bestuur van het Jeroen Bosch ziekenhuis. Hij heeft veel kennis van en ervaring met het beleid en de praktijk van de gezondheidszorg op Europees niveau.

DocentenU krijgt in het programma te maken met topdocenten uit verschillende sectoren. Zoals hoogleraren die goed in staat zijn wetenschap en bestuurlijke praktijk met elkaar te verbinden. Daarnaast zijn het mensen met leidende functies in de samenleving, die mede vorm geven aan de inrichting van onze verzorgingsstaat en ons zorgstelsel. Zij zijn allen in staat op een inspirerende manier hun ervaringen te delen en hun visie te presenteren, maar ook het gesprek aan te gaan met de deelnemers. Op onze website vindt u een overzicht van de docenten van de afgelopen jaren.

Opbouw en tijdsinvesteringHet programma bestaat uit 6 modules en een studiereis van een week, gespreid over een cursusjaar van februari 2017 tot en met november 2017. De eerste module bestaat uit 7 dagdelen, de overige modules uit 5. De studiereis vindt plaats in het voorjaar. Per module moet u rekenen op ongeveer 4 uur leestijd ter voorbereiding. Daarnaast krijgt u door het jaar heen enkele opdrachten.

NVZD en Erasmus Centrum voor ZorgbestuurDe Master Class is het resultaat van een jarenlange succesvolle samenwerking tussen de vereniging van bestuurders in de gezondheidszorg NVZD en het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De Master Class wordt begeleid door een adviesraad met vertegenwoordigers van beide partijen.

DeelnemersDe Master Class staat open voor eindverantwoordelijke bestuurders van zorginstellingen. Er is plaats voor 15 tot 20 deelnemers. We streven naar een evenwichtige verdeling van bestuurders uit de verschillende sectoren van de zorg: ziekenhuizen, GGZ, verslavingszorg, verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg, thuiszorg, jeugdzorg.

Erasmus Centrum voor ZorgbestuurErasmus Centrum voor Zorgbestuur Master Class

1. Waarden (8 t/m 10 februari 2017)Een goed bestuurder doet de dingen goed, maar doet ook de goede dingen. In deze module bespreken we wat dat betekent. Voor uw opvatting over zorg en de omgang met zorg in de samenleving. En voor de waarden, die u probeert te belichamen in uw werk als bestuurder, van het ontwikkelen van een strategie tot de dagelijkse omgang met medewerkers. De centrale vraag is: wanneer heb ik het werkelijk goed gedaan en hoe bepaal ik dat? Om die vraag te beantwoorden putten we uit een lange traditie in het denken over ethiek en goed bestuur. In deze eerste module agenderen en problematiseren we de verwevenheid van maatschappelijke ontwikkelingen en eigen opvattingen over goed bestuur.

2. De verzorgingsstaat (20 en 21 april 2017)De zorg in ons land is grotendeels ontstaan vanuit het private initiatief, maar is daarna steeds meer ingekapseld in de staat. Met de komst van de AOW wordt de familiale solidariteit doorbroken; zorg en ondersteuning worden een recht waarin de staat moet voorzien. De groei van de verzorgingsstaat gaat gepaard met een nadruk op toegankelijkheid van voorzieningen voor iedereen. Het gelijkheidsbeginsel wordt een centraal kompas voor de inrichting van het stelsel, met alle bureaucratische gevolgen van dien. Eind 20ste eeuw doet het discours van de markt en de vrije keuze zijn intrede. We bespreken de ontwikkeling van de verzorgingsstaat

met zijn verworvenheden, onderliggende waarden en keerzijden, en maken een eerste balans op. We kijken ook naar andere sectoren en andere landen om de Nederlandse gezondheidszorg in perspectief te plaatsen.

3. Grenzen aan de zorg (8 en 9 juni 2017)Vergeleken met andere Westerse landen heeft Nederland een brede definitie van zorg. De financiële grenzen komen in zicht, terwijl de technische mogelijkheden onuitputtelijk zijn. En de geëmancipeerde patiënt/cliënt heeft een eigen opvatting over wat wel en niet kan. We verkennen de grenzen aan de zorg. Wat hoort thuis in het institutionele en gereguleerde verband en wat niet (meer)? Waar begint en waar eindigt de ‘eigen verantwoordelijkheid’ van patiënten en burgers? En hoe voorkomen we dat een nieuwe tweedeling ontstaat? We zullen het ook hebben over de meer ethische grenzen: hoe lang gaan we door met behandelen en wie bepaalt dat? Heeft de overheid het recht om invloed uit te oefenen op onze leefstijl of is dit een te grote inbreuk op de autonomie van de persoon? Daarbij komt de rol van de bestuurder langzaam maar zeker in het vizier.

4. De bestuurlijke opdracht (7 en 8 september 2017)De herijking van de verzorgingsstaat gaat gepaard met forse ingrepen in de zorg, die direct raken aan de opdracht van zorgbestuurders. De vraag dient zich aan wat nog verantwoorde zorg is en waar

zorgbestuurders op aangesproken willen en kunnen worden. We verkennen de bestuurlijke opdracht en bijpassende leiderschapsstijlen en strategieën. Hoe blijven medewerkers in tijden van krimp en hervormingen gemotiveerd? Welke strategieën bieden perspectief? We besteden aandacht aan samenwerking en coalitievorming met partners zoals andere zorginstellingen, burgers en patiënten en het lokaal bestuur. De positie van zorginstellingen in het maatschappelijk bestel zal veranderen en zorgbestuurders spelen daarin een leidende rol.

5. Het glazen huis (5 en 6 oktober 2017)Bestuurders in de (semi)publieke sector werken in een glazen huis. Goede bestuurders stellen zich toetsbaar op door hun beslissingen en overwegingen te tonen. Maar het ziet er nu naar uit dat verantwoording een doel op zich is geworden. In de oude media winnen oneliners en incidenten het vaak van het hoor-en-wederhoorprincipe. En met de nieuwe media vervagen de grenzen tussen ‘binnen’ en ‘buiten’ de organisatie. We analyseren de consequenties voor bestuurders. Zijn er mogelijkheden om het tij te keren? Valt vertrouwen te herwinnen door nieuwe vormen van verantwoording en een grotere nadruk op het leervermogen van organisaties? Balanceerkunst is hierin het toverwoord. Tussen vertrouwen en controle. Tussen binnen en buiten. Tussen transparantie en de privacy van patiënten en medewerkers.

Het programma: 6 modules en een studiereis

‘In deze zich nog ontwikkelende zeer dynamische zorgmarkt geeft de Master Class mij extra input om strategische besluiten te nemen.’ Sonia Jennings, lid Raad van Bestuur SHL-groep

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Master Class

‘De Master Class sluit prima aan op mijn persoonlijk ontwikkelplan en accreditatietraject!’ Wilfred Juurink MA, lid Raad van Bestuur Alliade

6. Goed bestuur (9 en 10 november 2017)Uiteindelijk komt de reflectie op al deze ontwikkelingen samen in de vraag wat een goed bestuurder is. In termen van kundigheid en in termen van moraliteit. Wat zijn de voornaamste taken van een bestuurder? Wat moet iemand kunnen en waaraan meet je dat af? Hoe krijgt moraliteit vorm? Welke kwesties zijn daarbij aan de orde? In deze module formuleren de deelnemers hun eigen antwoorden en gaan daarover in gesprek met elkaar en met de docenten. Ze bepalen ook wat zij nodig hebben om hun ideaal voor zichzelf dichterbij te brengen.

Studiereis – Zorg in Europa (Internationale studiereis: 19 t/m 25 maart 2017 (onder voorbehoud)De verzorgingsstaat is een Europese verdienste, maar hij verkeert ook overal in crisis. Elk land kiest een eigen weg naar hervorming. Toch zijn er ook een aantal algemene principes in het geding. Tijdens deze reis willen we zowel de eigenaardigheden als de gemene delers in beeld krijgen. Welke politieke keuzes worden gemaakt bij de inrichting van de zorg? Wat zijn de afwegingen van zorgbestuurders op verschillende plekken? De werkelijkheid die alle landen delen is dat zij deel uitmaken van de Europese Unie, die haar stempel drukt op de inrichting van de zorg. Tijdens de reis zullen we daarom expliciet stilstaan bij het functioneren en de invloed van de Europese Unie.

WerkvormenDe Master Class is een coproductie van docenten, coaches, programma leiders en de deelnemers. De actieve inbreng van deelnemers is van groot belang, zowel in de plenaire sessies als de activiteiten daaromheen. Verschillende interactieve werk vormen zorgen voor afwisseling en een hoge opbrengst van het leerproces.

Interactieve collegesEen belangrijk deel van het programma bestaat uit inter-actieve colleges van topdocenten uit wetenschap, beleid, praktijk en politiek. Zij delen hun inzichten en gaan daarover met u in gesprek. De centrale vraag is steeds hoe u ontwikkelingen kunt duiden, welke waarden hier in het geding zijn en wat dit betekent voor uw eigen praktijk.

IntervisieIn elke module besteden we een dagdeel aan intervisie. Onder begeleiding van executive coaches bespreekt u in een vaste groep van 5 à 6 deelnemers casuïstiek uit uw bestuurlijke praktijk. U analyseert het krachtenveld waarin u moet werken en uw optreden daarin.

PresentatiesAlle deelnemers verzorgen een presentatie over een ‘moment van de waarheid’ in hun bestuurlijke loopbaan, en wat dat betekende voor de herijking van hun morele kompas. Daarbij reflecteren we gezamenlijk op de waarden die

voor u centraal staan en hoe u die in praktijk brengt.

WerkbezoekenIn kleine groepjes gaat u onderling bij elkaar op werkbezoek. U krijgt feedback op de manier waarop u in uw eigen praktijk vorm geeft aan uw visie op de zorg, de taak van uw organisatie en de waarden die daarbij centraal staan. De uitkomsten bespreken we plenair.

StudiereisWe gaan op reis om te leren van de inzichten en praktijken elders in Europa. We ontmoeten topmensen in de zorg uit andere landen. Daarnaast biedt de reis veel ruimte om elkaar beter te leren kennen en intensief met elkaar van gedachten te wisselen.

AnalysesVerschillende instrumenten komen aan bod waarmee u uw eigen functioneren kunt analyseren. Ze vergroten uw inzicht in uw persoonlijkheid, de cultuur van uw organisatie, uw verhouding met de raad van toezicht en belangrijke dilemma’s. De uitkomsten vormen een basis voor zelfreflectie en plenaire gedachtewisseling.

LiteratuurBij aanvang van het programma ontvangt u enkele boeken. Ter ondersteuning van iedere module stellen we bovendien een syllabus samen met artikelen en hand-outs. Deze selecteren we op basis van relevantie voor uw dagelijkse praktijk en leesbaarheid.

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Master Class

Aanmelding en algemene informatie

DeelnemersDe Master Class richt zich exclusief op voorzitters of leden van de raad van bestuur van een zorginstelling. Dat kan ook een organisatie zijn die naast gezondheidszorg andere diensten levert, zoals wonen, welzijn of onderwijs. De organisatie waar u werkt moet een zekere omvang en/of complexiteit hebben. Zowel beginnende als ervaren bestuurders kunnen deelnemen. Wij streven naar een evenwichtige verdeling over alle sectoren van de zorg en een zo groot mogelijke diversiteit onder de deelnemers.

IntakeNa aanmelding maakt u kennis met één of beide programmaleiders in een intakegesprek. We bespreken uw leer behoeften en de wederzijdse verwachtingen. Vooraf verzoeken we u een recent cv en jaarverslag van uw organisatie toe te sturen. Deelname is pas definitief na dit gesprek en de ontvangst van uw inschrijfformulier.

Kosten en locatieDe kosten bedragen € 16.250. Dit is inclusief de kosten van studiereis en literatuur, maar exclusief de kosten van verblijf tijdens de 6 modules. Deze bedragen ongeveer € 325 per module, direct te betalen aan de locatie.

InschrijvingU kunt zich inschrijven door het aan-meldings formulier volledig in te vullen en voorzien van cv en jaarverslag naar ons op te sturen. Op de inschrijving en eventuele annulering zijn de algemene voorwaarden van het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur van toepassing. Deze vindt u op onze website.

InformatieVoor meer informatie en inschrijving kunt u contact opnemen met programma-coördinator Ragini Nanhkoesingh (aanwezig op, dinsdag, woensdag en donderdag).T 010 - 408 8576E nanhkoesingh@bmg.eur.nl

AdresErasmus Centrum voor Zorgbestuur(kamer J6-11)iBMG, Erasmus UniversiteitPostbus 17383000 DR Rotterdam

Meer informatiewww.erasmuscentrumzorgbestuur.nl

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Master Class

Het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur is een onderdeel van het instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (iBMG) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur is in 2003 opgericht met als doelstelling een bijdrage te leveren aan de borging en de verbetering van de kwaliteit van het management en het bestuur in de gezondheidszorg.

Het Centrum voor Zorgbestuur is ingericht als een vormings plaats: een plek voor leiders in de gezondheids-zorg om, soms in de beslotenheid van een groep collega’s en soms juist in uitwisseling met andere partijen, te praten over kwesties uit de dagelijkse praktijk en de eigen werkstijl. De opleidingsprogramma’s zijn goed gefundeerd, actueel en uitdagend. Elk programma kent zijn eigen evenwicht tussen theoretische kennis, praktijkervaringen en reflectie. De programma’s worden mede ingekleurd door de doelgroep, doelstelling en persoonlijke leervragen van deelnemers. Zo wordt eigen casuïstiek een leermiddel en wordt de aanwezige kennis, uit diverse sectoren van de gezondheidszorg, optimaal benut.

Het programma-aanbod bestaat onder andere uit:

Waarden van zorg, een verkenning naar waarden in de zorg o.l.v. prof. dr. Paul Frissen en prof. dr. Pauline Meurs, voor ervaren zorgbestuurders.

Top Class, een management development programma voor managers en directeuren in de zorg die een stap naar een bestuurlijke functie overwegen.

Master of Health Business Administration, de enige internationaal erkende MBA-opleiding in Nederland specifiek voor de zorg, voor functionarissen op strategische posities bij aanbieders van zorg, verzekeraars, overheden die zich verder willen bekwamen in hun vak c.q. voorbereiden op een volgende carrièrestap.

Academische Leergang Zorg Management, een compacte leergang gericht op uitbreiding van kennis en versterking van het vakmanschap van directeuren, managers en professionals in de zorg.

Financieel Bestuur in de Zorg, een kort programma waarin actuele en aankomende financieel-economische vraagstukken van managers en bestuurders in de zorg behandeld worden.

Health Care Financial management, een kort programma over strong controllership in de zorg, voor financiële professionals die hun visie willen aanscherpen en hun impact willen vergroten.

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur

Master Class

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Master Class

Ondergetekende geeft zich op voor deelname aan de Master Class (definitieve plaatsing na intake gesprek)

Voorletters en naam dhr/mw ............................................................................................................................

Roepnaam ...............................................................................................................................................

Titel ...............................................................................................................................................

WerkadresInstelling ...............................................................................................................................................

Functie ...............................................................................................................................................

Postadres ...............................................................................................................................................

Postcode en plaats ...............................................................................................................................................

Telefoon ...............................................................................................................................................

E-mailTwitteraccount ...............................................................................................................................................

Facturen worden gericht aan de financiële administratie van uw instelling, indien u dit anders wenst gaarne dit aangeven.

Privé adresStraatnaam + huisnr. ...............................................................................................................................................

Postcode en plaats ...............................................................................................................................................

Telefoon ...............................................................................................................................................

E-mail ...............................................................................................................................................

Handtekening ...............................................................................................................................................

Datum ...............................................................................................................................................

Aangeven wat van toepassing is:• Post ontvangen op bovenstaand privé-/werkadres• Email ontvangen op bovenstaand privé-/werkadres

Dieetwensen ...............................................................................................................................................

Alleen volledige aanmeldingen worden in behandeling genomen;geheel ingevuld, ondertekend en inclusief ALLE gevraagde bijlagen.

AanmeldingsformulierMaster Class voor bestuurders van zorginstellingen MC-20 2017

Kosteloos annuleren kan totuiterlijk 9 december 2016

Graag uw curriculum vitae,jaarverslag en organogrammeezenden bij dit aanmeldingsformulier.

U kunt uw inschrijving zendennaar:Erasmus Universiteit RotterdamErasmus Centrum voor Zorgbestuur - iBMG(kamer J6-11)T.a.v. Ragini Nanhkoesingh,programmacoördinatorPostbus 1738, 3000 DR Rotterdam

Voor verdere informatie of vragen:T 010-408 8576E nanhkoesingh@bmg.eur.nl(aanwezig op di, wo en do)

Master ClassErasmus Centrum voor Zorgbestuur