maken.wikiwijs.nl · Web viewGrand Vikar werd voorgebracht op hengstenkeuring, waar de...

Theorie – en opdrachtenbundel

Keuzedeel

Voortplanting en Fokkerij

© Keuzedeel Voortplanting en Fokkerij, AOC Oost & Groene Welle

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjf_efXoarYAhXMa1AKHTtOCBsQjRwIBw&url=http://www.limburgseveulenveiling.nl/succesvolle-eerste-selectiedag-in-panningen/&psig=AOvVaw1v0csKJz6Vi-GSXV1klPjD&ust=1514466471306007

Voorwoord

Deze informatiebundel – en opdrachtenbundel is samengesteld ter ondersteuning van de lesstof voor het keuzedeel Voortplanting en Fokkerij. Het keuzedeel bevat 480 studieomvang uren en wordt afgesloten met een praktijkexamen. Om deelnemers zo goed mogelijk voor te bereiden voor dit examen krijgen zij theorielessen, gaan zij vaardigheden in praktijksituaties uitoefenen en bezoeken zij verschillende fokkerijgerichte evenementen.

Lesstof behorende bij het keuzedeel is te vinden in onderstaand leerarrangement:

https://maken.wikiwijs.nl/?id=15&arrangement=100101#!page-3190431

De opdrachten in deze bundel zijn opgesteld aan de hand van de lesonderwerpen in het leerarrangement. De begeleidend docent/vakexpert zal de deelnemer begeleiden in het maken van de opdrachten en deze tevens beoordelen.

Voor het afronden van het keuzedeel is verplicht om de opdrachten uit deze bundel te maken en in te leveren zoals de docent dit heeft opgegeven. De opdrachten moeten door de docent positief beoordeeld worden.

Voor enkele opdrachten is het noodzakelijk om in te loggen in de KWPN-database. In deze database is veel belangrijke genetische informatie over paarden te vinden. Deze informatie is veelal onderwerp van gesprek tijdens de lessen en het uitvoeren van opdrachten. Ga naar https://www.kwpn.nl/database en vul onderstaande gegevens in:

Gebruikersnaam: 52373

Wachtwoord: 78Zwolle

Naast informatie uit de database van het KWPN is er tevens gebruik gemaakt van verschillende artikelen uit de Hoefslag, in de Strengen en het Ontwikkelcentrum.


https://www.kwpn.nl/database%20

https://maken.wikiwijs.nl/?id=15&arrangement=100101#!page-3190431

Inhoud1. Inleiding in de fokkerij 4

Vragen over inleiding in de fokkerij 6

2. De geschiedenis van de fokkerij 8

Vragen over de geschiedenis van de fokkerij 9

Vragen over het KWPN paard 10

3. Afstamming 12

Vragen over afstamming en het afstammingsbewijs 21

Fokinformatie 22

Horsetelex opdracht 23

4. Kruisingen en inteelt 25

Opdrachten kruisingen en inteelt 31

Vragen wetten van Mendel 34

5. Hengstenkeuze 35

Vragen over de hengstenkeuze 35

6. Sport – en exterieurindexen 38

Vragen over indexen 43

7. Herhaling 46

Verdiepingsopdracht stamboom invullen 46


1. Inleiding in de fokkerij

Veel paardenliefhebbers en zeker fokkers vinden het selecteren van de geschikte hengst bij de merrie het mooiste wat er is. Op dat moment ga je echt fokkerij bedrijven en moet je een heleboel beslissingen nemen over "bloedlijnen", fokwaarden, een hengst van binnen of buiten je stamboek nemen en meer van dat soort vragen. Je hebt hengstenkeuringen bezocht, de shows van de diverse hengstenhouders afgelopen, de folders en publicaties gelezen en je hebt je goed georiënteerd op de sport; van welke hengst presenteren de nakomelingen bijzonder goed, welke eigenschappen geeft de hengst door, past dit bij mijn merrie?

Paarden, en hengsten in het bijzonder, doorlopen diverse selecties voordat ze goed genoeg worden bevonden om ermee te fokken.

Fokkerij is een begrip waaronder iedereen wat anders verstaat. Sommigen verstaan hieronder: reproduceren, d.w.z. zorgen dat er een jonggeboren wordt. Anderen verstaan eronder: niet alleen zorgen dat een jonggeboren wordt, maar ook de paring. Weer anderen t/m de opfok. Dit schept verwarring.

Wij bedoelen met fokkerij: "het doelbewust selecteren van ouderdieren, die paren met het doel een nakomeling te leveren die zoveel mogelijk de door de fokker gewenste eigenschappen vertoont". Eigenlijk willen we heel graag hieraan toevoegen: "en ze ook weer doorgeeft naar de volgende generatie". We noemen dat fokzuiverheid. Dat houdt dus in dat je fokmateriaal niet kiest vanwege die mooie kleur of dat lieve koppie, maar dat je ook kijkt naar wat de dieren van hun ouders hebben meegekregen.

Als op een eigenschap al heel wat generaties in de familie van je paard geselecteerd is, is er een grote kans dat jouw paard die ook heeft.

Fokkers zijn dan ook altijd heel trots als ze een goede moederlijn hebben. Hengsten worden op hengstenkeuringen o.a. geselecteerd op hun afstamming en hebben meestal wel een goede bloedlijn. Nu is ieder product een gevolg van 2 lijnen (namelijk een vader- en een moederlijn), maar de kunst is om de goede eigenschappen te behouden. Zo'n lijn die dan al verschillende generaties goede producten levert, waar dus telkens goede nakomelingen van gekomen zijn, die de fokker aangehouden heeft, noemen we ook wel een bloedlijn. Door zorgvuldig met de partnerkeuze van je paard om te gaan, kun je de bloedlijn in stand houden. Er zijn fokkers die daar serieus werk van maken met grote geslachtsregisters (en ettelijke vellen papier) en die zorgvuldig aantekening houden van alle prestaties die in de bloedlijn geleverd zijn in de loop der tijd.

Fokzuiver

Er wordt dan weleens gezegd dat de lijn fokzuiver is. Dit is natuurlijk niet waar. Een paard kan hoogstens fokzuiver voor een bepaalde eigenschap zijn die op een bepaald gen ligt. Voorbeeld: de schimmelkleur Aangezien een paard uit zeer veel genen bestaat zal hij/zij nooit volledig fokzuiver kunnen zijn. Bovendien worden de meeste eigenschappen door meerdere genen bepaald en het zal dus wel heel zelden voorkomen dat hij/zij dus voor een eigenschap echt fokzuiver zal zijn (en blijven de nakomelingen dat?). Gelukkig hebben we meerdere hulpmiddelen om te kijken of een eigenschap goed vererft, die worden later behandeld.


Uniform. Fokzuiver voor de schimmelkleur.

Selectie

Het eerste dier dat getemd werd was de hond. Zo'n 9000 jaar voor Christus werd dat de "kameraad" van de mens. Vervolgens volgde het rund (6000 v Chr.), de geit en het schaap (4500 v. Chr.), het varken (2500 v. Chr.), terwijl we van het paard denken dat het zo'n 2000 jaar voor Christus als huisdier/ slachtdier gebruikt werd.

In die 4000 jaar is de mens zich dus uitgebreid met dat paard gaan bemoeien. Hij gaf het paard betere verzorging, voerde het 's winters (dan vermagerden ze minder), beschermde ze tegen koude, regen en wind en probeerde het paard beter te maken bij ziekte.

In plaats van het onafhankelijke dier dat voor zichzelf zorgde, werd het beest afhankelijk van de mens en zijn wensen. Wij pasten het paard aan onze wensen.

Dus zware paarden voor trekwerk, veelzijdige rijpaarden voor militairen, lichte voor hardrijden, soepele voor dressuur en springfenomenen voor het nemen van hindernissen. Elk paard heeft dus zijn gebruiksdoel, afhankelijk van wat de eigenaar/gebruiker ervan verwacht.

In het aanpassen van het dier aan onze wensen gaan we soms erg ver. We zetten paarden soms wel 23 uur per dag op stal, want dat is mooi makkelijk, buiten wordt hij toch maar vies en om dat paard te verwennen geven we hem een extra schepje voer.

Dat we daarmee doorschieten naar de negatieve kant van het welzijn van het beest hebben helaas te weinig mensen in de gaten. Dat je door gewijzigde verzorging en wensen een ander paard fokt, hebben ook te weinig fokkers door.

Maar we zoeken een paard dat past bij ons gebruiksdoel, bij onze bedrijfsvoering, ons management.

We zoeken dus steeds paarden die het in onze ogen bij ons het beste doen. Dat is selectie.

Fokkerij is dus; de systematische keuze van dieren als ouders voor de volgende generatie.

De individuele fokker gaat op een rijtje zetten wat hij wil en sluit zich dan aan bij een stamboek of fokvereniging die het dichtst komt bij het doel dat hij voor ogen heeft: het fokdoel.


http://images.google.nl/imgres?imgurl=http://www.nrc.nl/multimedia/archive/00145/barbaro_3101__145882a.jpeg&imgrefurl=http://www.nrc.nl/sport/article615923.ece/De_hemel_licht_op_voor_renpaard_Barbaro&h=301&w=448&sz=101&hl=nl&start=2&tbnid=_p-pIQdVUngBkM:&tbnh=85&tbnw=127&prev=/images?q%3Drenpaard%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dnl%26sa%3DG

Een fokdoel moet helder en duidelijk zijn voor iedereen die het onderschrijft, anders krijg je grote verwarringen.

Een van de basisprincipes in de fokkerij is dat hoe meer kenmerken betrokken worden in een fokprogramma, hoe langzamer de vooruitgang van elk kenmerk zal zijn.

Hoe meer (gewenste) eigenschappen er in een fokdoel worden meegenomen, hoe groter de kans op misverstanden en hoe trager de vooruitgang. Je moet dus prioriteiten stellen voor de gewenste kenmerken, deze lijst moet kort zijn en er moet aan vast worden gehouden.

Vragen over inleiding in de fokkerij

1a. Geef een omschrijving van de term Fokkerij. Noteer de omschrijving in eigen woorden.

b. Wat kunnen door de fokker gewenste eigenschappen zijn? Noteer een aantal voorbeelden.

Zolang de mensen dieren houden, hebben ze geprobeerd om d.m.v. kruisingen bepaalde eigenschappen te verkrijgen. Zo zijn er verschillende soorten paarden, honden, kippen, koeien enz. ontstaan.

2a. Noteer voor onderstaande paardenrassen waarvoor ze waarschijnlijk oorspronkelijk gefokt zijn en waarvoor ze nu gebruikt worden. Plak van elk ras twee foto’s bij je antwoorden

Engels Volbloed Groninger paard Belgisch trekpaard Arabisch Volbloed Hannoveraan BWP (Belgisch Warmbloed Paard)

b. Welke van bovenstaande rassen zijn warmbloed en welke koudbloed?

3. Wat kan een gebruiksdoel zijn van een paard? Noem er een aantal op.

4. Fokkerij is een kostbare gelegenheid en voor veel liefhebbers een echte passie. Hoogtepunten en dieptepunten wisselen elkaar af. Een serieuze fokker zal proberen een fokproduct van hoge kwaliteit af te leveren. Waarom is dat belangrijk?

5a. Wanneer een fokker een product duur wil verkopen, wat voor soort paard/ pony moet hij dan fokken?

5b. Hoe kan hij dat bereiken?

6. Wanneer je sportpaarden fokt, welke kwaliteiten zijn dan erg belangrijk? Maak een opsomming en geef aan wat jij het belangrijkst vindt. Dat zet je bovenaan.

7. Sommige veelbelovende veulens worden al heel jong duur verkocht. Zoek een aantal voorbeelden op internet bij de Veulenveiling Borculo of een andere veulenveiling van veulens


die duur verkocht zijn. Lees de informatie die bij het veulen hoort goed door. Waarom is het volgens jou duur verkocht, m.a.w.: wat zijn de kwaliteiten? Noem meerdere aspecten.

8. Waarom is de afstamming van een paard belangrijk, zeker voor een jong paard?


2. De geschiedenis van de fokkerij

De fokkers van het warmbloedpaard, hieronder wordt tegenwoordig het Nederlandse sportpaard verstaan, zijn al zeer lang verenigd. Al sinds 1887 bestaat er al een geregistreerde fokkerij. Vrijwel alle veulens zijn vanaf dat moment ingeschreven in boeken. Aanvankelijk bestond er een groot aantal regionale stamboekverenigingen en ook toen al was er sprake van een zekere rivaliteit. Gelukkig werd ingezien dat het gemeenschappelijk werken aan hetzelfde doel effectiever zou zijn.

Het ene stamboek na het andere ging fuseren. Uiteindelijk bleven er twee stamboekverenigingen over: in het noorden het N.W.P, in dit stamboek stonden voornamelijk Groninger paarden ingeschreven, en in de rest van Nederland de V.L.N., waarin vooral Gelderse paarden waren ingeschreven. De fusie tussen deze twee stamboeken kwam tot stand in 1970. De nieuwe stamboekvereniging werd genoemd: het Warmbloed Paardenstamboek in Nederland. Ter gelegenheid van 100 jaar geregistreerde warmbloedfokkerij verleende Koningin Beatrix in 1988 het predicaat ‘koninklijk’. Sindsdien heet het stamboek: KWPN.

Het fokdoel is in de loop der decennia voortdurend aangepast aan de praktijkbehoefte. Aanvankelijk werd uitgegaan van een paard, dat geschikt was voor het werk op de boerenbedrijven. Regionaal waren er verschillen in type, voornamelijk bepaald door de zwaarte van de te bewerken grond. Het Gronings (zware) type domineerde op de bedrijven in de kleigebieden; het Gelders (lichtere) type trof men voornamelijk op de weidebedrijven aan.

Groninger hengst

Na de Tweede Wereldoorlog verving de mechanisatie de trekkracht van het paard. De verknochtheid van de boer met het paard bleek onvervangbaar. Juist in die tijd begon de


http://images.google.nl/imgres?imgurl=http://www.hetgroningerpaard.nl/kids/images/gamboklein.jpg&imgrefurl=http://www.hetgroningerpaard.nl/kids/welkom.asp&h=210&w=269&sz=10&hl=nl&start=8&tbnid=3sAiu8JguzyGJM:&tbnh=88&tbnw=113&prev=/images?q%3Dgroninger%2Bpaard%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dnl%26sa%3DG

ruitersport, tot dan gereserveerd voor de rijkeren en de legerofficieren, op te komen. De sport vroeg een ander soort paard. Daar werd met een ander fokprogramma op ingespeeld. Met behulp van Volbloedhengsten en hengsten uit de Franse en Duitse fokgebieden werd in fases het landbouwpaard van weleer ‘omgevormd’ tot een modern springpaard. In relatief korte tijd is dat gelukt. Naast de vanouds bestaande selectie op erfelijke gebreken werd streng geselecteerd op het gewenste exterieur en bewegingsmechanisme. De hengstenselectie werd voortdurend aangepast om die hengsten te kunnen goedkeuren, die aantoonbaar vooruitgang zouden brengen in het gewenste fokdoel. Nog steeds worden hengsten nergens ter wereld zo streng geselecteerd op exterieur, beweging, gezondheid, karakter en sportaanleg als binnen het KWPN.

Vragen over de geschiedenis van de fokkerij

1. De paardensport is ontstaan als hobby van vooral boerenzonen, legerofficieren en gegoede burgers. Ze vonden het leuk om af en toe een wedstrijd te houden. Dat konden allerlei wedstrijden zijn, bijvoorbeeld. (Vul aan)

2a. Tegenwoordig zijn dressuur en springen erg populaire takken van paardensport. De fokkerij van rijpaarden in Nederland is daarop afgestemd. Welke stamboeken fokken rijpaarden in Nederland?

2b. Welke van de genoemde stamboeken is het grootst?

3. In Nederland is men pas rijpaarden gaan fokken toen er voor het werkpaard (wel een warmbloedpaard over het algemeen) geen werk meer was. Waarom niet?

4. Welke merries werden in die periode gebruikt om een rijpaard uit te fokken? En wat voor soort hengsten?

5. Zoek van beide genoemde types hierboven een plaatje op.

6. Beschrijf nu aan de hand van de plaatjes het verschil in exterieur tussen beide types paarden.

7. Uit welke paarden is het KWPN-tuigpaard ontstaan?

8. Wat is het verschil tussen een tuigpaard en een Fries? Beschrijf de verschillen in exterieur en bewegingsvorm. Bekijk hiervoor ook een aantal video’s


Vragen over het KWPN-paard

Onderstaande vragen gaan over het KWPN-paard. Je gebruikt de KWPN-site om de vragen te beantwoorden.

1a. Welke typen paarden onderscheidt het KWPN?

b. Beschrijf hoe de verschillende types paarden ontstaan zijn

2a. Hoe selecteert het KWPN hengsten voor de fokkerij? (zie website: www.kwpn.nl)

2b. Op welke kenmerken wordt geselecteerd? Noteer ze allemaal

3a. Worden KWPN-merries voor de fokkerij ook geselecteerd?

3b. Hoe stimuleert het KWPN het fokken met betere merries?

4. Wat vind jij voor jezelf erg belangrijk als je met een merrie een veulen zou willen fokken?

5. Wat betekent de afkorting KWPN?

6a. Wat verstaan we onder een warmbloedpaard?

6b. Welke volbloedrassen bestaan er?

6c. Waarom was de Engels Volbloed in het verleden zo belangrijk in de Nederlandse

fokkerij?

7. Welke predikaten krijgen hengsten die duidelijk verbeterend werken in de fokkerij?

Wanneer krijgen ze die toegekend? Noteer de procedure

8. Op welke leeftijd kan een merrie op z’n vroegst in het stamboek worden opgenomen?

9. Welke predikaten kan een merrie halen op:

a. exterieur

b. verrichtingen onder het zadel (IBOP, EPTM)

c. eigen sportprestaties

d. afstammelingen


http://www.kwpn.nl/

e. Beschrijf nu duidelijk waar een merrie die predikaten kan behalen en aan welke voorwaarden ze dan moet voldoen

10. Een controle vraag; Wanneer is een merrie elitemerrie?

11. De KWPN Paardendagen bestaan uit meerdere grote onderdelen. Noem ze allemaal op en deel ze in op sport en fokkerij. Geef ook aan wanneer je gerechtigd bent daaraan deel te nemen.


https://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiA7-uFrarYAhXCh7QKHRQuBxQQjRwIBw&url=https://www.veulen-veiling.nl/nieuws/Page-3&psig=AOvVaw1v0csKJz6Vi-GSXV1klPjD&ust=1514466471306007

3. Afstamming

In de fokkerij speelt afstamming een grote rol, omdat de afstamming van een paard zijn genetische waarde bepaalt. Daarmee bedoelen we dat een zeer goede afstamming een grote kans geeft op een paard van zeer goede kwaliteit. Met een goede afstamming bedoelen we een goede vaderlijn in combinatie met een goede moederlijn. Omdat afstamming dus belangrijk is, worden in fokkerijbladen en – boeken vaak overzichten gegeven van vader- en moederlijnen. Dit soort overzichten moet je kunnen lezen en je moet er mee kunnen werken.

Lees het verhaal op de volgende bladzijden over de stam van Capitol, een van de meest succesvolle springverervers ter wereld. In Nederland zijn vooral Indoctro en Celano twee goed fokkende zonen van hem.

Indoctro pref. V. Capitol

Capitol I V. Capitano

Celano V. Capitol


DE STAM VAN CAPITOLEén van de meest invloedrijke stammen van de laatste decennia in Holstein is zeker de

nafok van de merrie Rappel uit stam 173. Roetanus (Ramzes), de springcrack van Hans Gunther Winkler en de topvererver Capitol I (Capitano) zijn slechts twee

grootheden die teruggaan op de Heinzelmann-dochter, die zelf niet in het weiland te houden was omdat ze overal overheen sprong.

De goudeerlijke Rappel was een zeer uitzonderlijke merrie. Wat er ook op haar weg kwam, sloot, slagboom of hindernis, ze sprong overal overheen, met of zonder ruiter. De meeste bezitters van Rappel werden haar dan ook snel moe als de merrie voor de zoveelste maal uit het weiland was gesprongen. Hierdoor veranderde Rappel vaak van eigenaar. In haar jonge jaren werd Rappel ook voor de springsport ingezet in L-proeven. In de jaren '50 en '60 werden alle werktuigen gemotoriseerd en was de sportfokkerij nog niet aan de orde. Dit had tot gevolg dat veel paarden, die niet goed genoeg of te oud waren, geslacht werden. Dit was ook het geval bij Rappel. Toen Karl Heinz Scheldt, die Rappel altijd had gevolgd, hoorde dat de Heinzelmann-dochter in het slachthuis stond, was hij net op tijd om de merrie te redden.

De toen pas 20-jarige Karl Heinz Scheldt liet Rappel dekken door Ramzes. Romanus was de naam van het in 1953 geboren hengstveulen. Bij het veulenbranden was Romanus, samen met nog een ander veulen, de enige uit een groep van 40 die werd verkocht. De koper van Romanus was de legendarische stichter van 'Gestut Vornholz' en eigenaar van Ramzes Freiherr von Nagel. Baron von Nagel verkocht Romanus als jong paard aan springruiter Hans Giinthér Winkler. Winkler zag al vroeg een toppaard in de 1.70m grote schimmelruin die hij al op 6-jarige leeftijd internationaal startte in 1.50m rubrieken. Zijn succesvolste periode kwam al in de begin jaren '60, toen Romanus op het EK in Aken '61, Londen '62., en Rome '63 individueel eenmaal zilver en eenmaal brons behaalde en daarbij ook één keer zilver met de Duitse équipe. In deze periode werd Romanus tweemaal uitgeroepen tot meestverdienend springpaard van Duitsland. In 1965 sloot hij op 12-jarige leeftijd zijn sportcarrière af met een, voor die tijd enorme levenswinsom van DM 125.000,-. Na Romanus kreeg Schuldt Rappel pas weer drachtig in'58 van de volbloed Frivol waarna hij de donkerbruine edele merrie verkocht aan Rheder Thormahlen. Thorrmahlen was een grote paardenhandelaar die toen al veel springgerichte fokmerries kocht.


Capitol is een topvererver van springpaarden, wat blijkt uit zijn vele kinderen die internationaal presteren.

DOWSON

Het in '59 geboren merrieveulen van Frivol xx werd Frija genoemd. Frija was een mooie bruine merrie die Thormahlen alleen maar voor de sport inzette. Onder Hermann Schridde behaalde de fantastische Frivol xx-dochter onder de naam Frija II vele overwinningen in de klasse S, alvorens ze verkocht werd naar Italië. Na jarenlang niets te hebben gehoord van Frija, sprong dit jaar op het WK voor jonge paarden in Lanaken de ruin Dowson (Tu Reviens) bij de 7-jarigen mee. Vader Tu Reviens (Uriel) komt zelf uit de volle zus van Almé Z. Moeder Queimada di S. Croce is een dochter van de niet geregistreerde weidehengst Minasco uit Frija. De edele bruine ruin sprong met veel kwaliteit, iets wat zijn ruiter miste waardoor hij niet mocht starten in de finale. Toeschouwer Haren Thormahlen zag in Dowson veel gelijkenis met Frija. Na Frija fokte Rheder Thormahlen in de jaren daarop volgend nog drie merries uit Rappel. In ‘61 Vase (Ramzes),'63 Zierblute (Manometer xx) en'64 Alouette (Waldenser xx), waarna Rappel gestorven is. Tevens werd Rappel op 22-jarige leeftijd, terwijl ze drachtig was door zoon Harm Thormahlen nog op concours gestart in de klasse L waarin ze werd geplaatst.

De meest succesvolle dochter van Rappel is zonder twijfel Vase. Van deze volle zus van

Romanus wordt verteld dat het ook een fantastisch springpaard was. Rheder Thormáhlen kon haar in die tijd al verkopen voor DM 60.000,-. Toch behield Rheder Thormahlen Vase voor de fokkerij, waar ze in '65 van Colonel (Cottage Son xx) het hengstveulen Grand Vikar bracht. Grand Vikar werd voorgebracht op hengstenkeuring, waar de kwaliteitsvolle schimmel tot grote spijt van Thormahlen niet werd gekeurd. Toch liet Thormahlen Grand Vikar zeker één merrie dekken. Deze merrie, Infra (Fanatiker) uit stam 185 die ook de moeder is van Raimond (Rumzes), bracht van Grand Vikar de merrie Elonin. Capitol Hill (Caletto I) en Lassard (Leonid) zijn twee gekeurde hengsten die beiden teruggaan op Elonin. In 1970 werd Grand Vikar in Duitsland één jaar uitgebracht in de springsport waar hij meerdere malen geplaatst werd in de klasse M. Daarna verkocht men Grand Vikar naar Italië waar hij jarenlang internationaal sprong. Na het succes van Frija koos Thormahlen 10 jaar later, in '68, ook voor Frivol xx. Het merrieveulen dat Vase het jaar daarop bracht, Harmonia, is op jonge leeftijd voor de fokkerij verkocht naar Baden-Wurttemberg. In de jaren '80 keerde ze echter weer terug naar Holstein waar Harmonia bij Thormahlen in combinatie met Lorenz (Ladykiller xx) de merrie B-Loretta bracht. B-Loretta werd verkocht aan Stoeterij Bonsel in Nederland waar ze onder andere de hengst Corallo (Corrado I) bracht. Corallo werd als jonge hengst goedgekeurd in Beieren en later ook in Zweden waar hij momenteel ter dekking staat. Na Frivol xx gebruikte Thormahlen de volbloed Marlon. De merrie Mirabell was in 1970 het resultaat. Ook Mirabell werd voor de springsport ingezet en sprong tot midden jaren '80 succesvol S met een totale winsom van DM 7500;

Montreal (Moltke I) is de enige zoon van Vase die in Holstein is gekeurd. Na bloedgroepenonderzoek bleek echter dat Moltke I niet de vader Montreal kon zijn. Als vader werd Maurus geïdentificeerd, een Maaimus-zoon uit Montreal's moeder Vase. Om deze reden werd hij afgevoerd en na castratie succesvol uitgebracht in de springsport met een juniorruiter. In zijn korte periode als hengst dekte hij toch enkele merries. Eén van zijn nakomelingen is de


merrie Narcisse. Zij is de grootmoeder van het internationale springpaard Lambado (Landgraf I x Calypso I) die ondermeer succesvol was in de Derby van Hamburg onder Sbren von Rbnne.

In '81 bracht Vase Lagrain (Landgraf I) ter wereld. Lagrain werd als jong paard net als Frija en Grand Vikar verkocht naar Italië. Hier werd de bruine hengst goedgekeurd voor de dekdienst en werden ook zijn springkwaliteiten benut in de sport. Hij werd op internationaal niveau gereden in wedstrijden voor militairen waarbij hij vier keer tot Italiaans kampioen werd uitgeroepen en eenmaal wereldkampioen in Fontainebleau. Ook won Lagrain eind jaren'80 meerdere proeven in de lichte toer in onder meer Bratislava, Milaan en Verona.

VASELINE

Toen Haam Thormahlen in 1985 een jonge hengst van Landego x Aldato wilde laten dekken werd Vase gepakt. Vase die al enkele jaren niet meer drachtig te krijgen was, werd dragend en bracht in '86 haar laatste veulen, Vaseline. Deze merrie staat net als haar moeder geheel in het Ramzes-type en heeft ook de springgenen van Vase meegekregen. Thormahlen kon haar daarom ook diverse malen voor veel geld verkopen. Uiteindelijk werd Vaseline voor de springsport naar Italië verkocht. Hier sprong ze tot '94 internationaal onder Massimiliano Baroni waarna ze verder gereden werd door Gianni Govoni. Met Govoni was Vaseline vooral in 1995 internationaal zeer succesvol, met onder andere overwinningen in de Grote Prijs van Düsseldorf, Michelino en Cervia. In 1997 werd Vaseline voor het laatst gereden door Hubert Bourdy.

FOLIA

Zoals Vase de succesvolste dochter was van Rappel is Folia (Maaimus) de beste dochter van Vase. Folia, die geboren werd in '67, is net als haar moeder uitsluitend voor de fokkerij ingezet. Dat Folia springkwaliteiten had, blijkt uit de grote interesse van wereldkampioen Hartwig Steenken die de merrie meerdere malen voor veel geld wou kopen.

Toch behield Thormahlen ook Folia voor de fokkerij. Eén van Folia's eerste veulens was de dochter van Freemann (Frivol xx), Kausa. In de sport werd deze merrie succesvol uitgebracht in de klasse M/A onder de naam Franca V. Terug in de fokkerij bracht ze bij Thormahlen de hengst Cadillac (Caletto II). Cadillac werd als jonge hengst verkocht naar Zuid-Duitsland aan Gunther Kraut van Gestut Ancole. Jarenlang kocht Kraut vele goede sportmerries en hengsten in Holstein, die hij inzette in zijn eigen fokkerij. Cadillac werd in 1986 goedgekeurd in Baden-Wurttemberg en twee jaar later ook erkend voor Holstein. Kraut dekte zijn merriestapel met de Caletto II-zoon en zette Cadillac tevens in voor de springsport. Onder Peter Wetzel sprong Cadillac daarna verschillende jaren op S-niveau met een levenswinsom van DM 17.500,-.

Ook het klein aantal nakomelingen van Cadillac presteert buitengewoon in de springsport. Vier van de negen bij de FN in 1997 geregistreerde producten van Cadillac sprongen S waaronder Constantin (Peter Weinberg) en Concorde (Ewald Guss). De meest succesvolle nakomeling van Cadillac is het internationale springpaard Crème de Chantilly die veel overwinningen behaalde onder Toni HaBmann en later ook onder Leopold van Asten. Naast Cadillac staat Kausa ook te boek als de moeder van de gekeurde hengst Lordano (Lord). In '74 bracht Folia de Cor de la Bryère-dochter Lektion. Lektion werd voor de sport verkocht aan Friedrich Dehn. De merrie werd door Imke Dehn internationaal uitgebracht in de military. Hun beste prestatie leverden ze op het EK voor junioren in Rotherfield '86 waar ze met de Duitse équipe een bronzen medaille behaalde. Na haar sportcarrière werd ook Lektion ingezet voor de fokkerij waar ze onder andere veulens bracht van Landgraf I.


CAPITOL I

Capitol I (Capitano) is de meest succesvolle zoon van Folia in de fokkerij. Capitol I is een topvererver van springpaarden, wat blijkt uit zijn vele kinderen die internationaal presteren waaronder Carthago Z, Capriol, Cantate Touch, Cassini I en Carolus II H. Dat hij niet alleen zijn spring- maar ook zijn verervingskwaliteiten doorgeeft aan zijn kinderen, bewijzen onder andere zijn dochters Rixa, de moeder van Calvaro Z (Caletto I), Soleil, de moeder van Corrado I en II (Cor de la Bryère) en Maria, moeder van Coriall (Cor de la Bryère). Daarbij lijken ook zijn zonen de springgenen door te geven. Carthago Z stond in 1997 op de eerste plaats van de Duitse 'Zuchtwert'-ranglijst. Carolus I wordt ook geprezen om de goede springkwaliteiten van zijn nakomelingen en leverde tevens de Europese keuringskampioen van 1998 in Brussel.

Er is ook een aantal tegenstanders van Capitol I die hem verafschuwen vanwege de lelijke types en de trage manier van springen bij zijn nakomelingen. Dat deze eigenschappen niet zijn sterkste punten zijn weten we. Desondanks vererft Capitol I een goede techniek en enorm veel vermogen waardoor Capitol I misschien wel een van de meest waardevolle hengsten is voor de Holsteiner springpaardenfokkerij.

Dat Capitol I springaanleg doorgeeft, heeft zeker te maken met het feit dat de twee beste nakomelingen van Ramzes in de sport, in zijn afstamming terug te vinden zijn. Vader Capitano is een zoon van de legendarische springmerrie Retina, terwijl grootmoeder Vase de volle zus is van Romanus. Maar met name de kwaliteiten van zijn moederstam zijn doorslaggevend. Het is namelijk een publiek geheim dat Capitano geen zoon is van Corporal (Cottage Son xx), maar van Grand Vikar, de zoon van, Colonel (Cottage Son xx) uit Capitol I's grootmoeder Vase. Hierdoor blijkt Capitol 1 ingeteeld te zijn op zijn grootmoeder Vase wat de extra springvererving van Capitol I kan verklaren.

De in 1978 geboren Capitol II (Capitano) werd als jong paard opgeleid voor de springsport. Onder andere met Tjark Nagel sprong hij op S-niveau in Duitsland met een totale winsom van DM 12.500-. In 1988 werd hij goedgekeurd bij het ZfDP en later in 1992 op basis van zijn prestaties in de springsport ook in Holstein en Hannover. Uit zijn eerste jaargang bij het ZfDP springt zijn zoon Champ al op S-niveau. Folia leverde ook meerdere nakomelingen van Landgraf I (Ladykiller xx). Het eerste veulen uit deze combinatie was de hengst Latus I. Thormahlen verkocht Latus I al op jonge leeftijd aan Paul Schockemöhle, waar hij onder Franke Sloothaak opviel door zijn fantastische techniek wat hem een 2e plaats opleverde bij de 5-jarigen op het Bundeschampionat. Later sprong hij onder Sloothaak ook internationaal met onder meer plaatsingen in Leeuwarden. In 1993 stond Latus I nog een half dekseizoen op Zangersheide, waarna hij is gestorven. In de fokkerij leverde Latus 1 meerdere goede producten, waaronder de KWPN-hengst Lauriston die onder Ben Schröder internationaal springt en de Oldenburgse hengst Lasangos die internationaal springt onder Klaus Reinacher. De in 1981 geboren Latus II (Landgraf I) werd als jonge hengst verkocht aan Maas Joh. Hell. Deze grootramige hengst die in het hoofd iets mooier kon zijn beschikt over veel vermogen. Waarschijnlijk geeft Latus II ook in grotere mate dan zijn volle broer de springgenen van zijn stam door. Momenteel springen er meerdere nakomelingen van Latus II internationaal, waaronder Moutanus Laredo, Sandstone Landsmaan, Lotus en Laconda. De winsom van zijn nakomelingen stond in 1997 alleen al in Duitsland op meer dan DM 550.000,- Ook van de te vroeg gestorven springvererver Caletto II (Cor de la Bryère) leverde Folia een product. Deze hengst werd met de naam Cellebrio als 2-jarige gekeurd in Holstein waarna hij werd verpacht naar Denemarken. In 1997 stond Cellebrio één jaar ter dekking in Nederland bij Arnoud Dobber waarna hij weer werd teruggehaald naar Holstein. In 1982 bracht


Folia de merrie U-Capitola, de volle zus van Capitol I en II. Alles in het type van deze schimmel-merrie herinnerde aan haar Anglo-Arabische afkomst. Willi Melliger, met wie Thormahlen veel handel deed, bood diverse malen enorme bedragen voor de apart springende U-Capitola. Maar net als Vase en Folia werd U-Capitola behouden voor de fokkerij.

In 1988 bracht U-Capitola van Lord (Ladykiller xx) de hengst Lord Capitol. Lord Capitol werd al vroeg verkocht naar Denemarken waar hij werd goedgekeurd en een zeer goede verrichtingstest aflegde. Op basis hiervan keurde ook het Holsteiner Verband de grote schimmel goed. In de sport werd hij uitgebracht door Toni Hassmann. In 1991 bracht U-Capitola de hengst Cevin, die verkocht werd naar België aan hengstenhouderij Schoukens. Cevin werd daarna als hengst goedgekeurd bij het BWP en Studbook Zangersheide.

In de begin jaren '90 dekte Thormahlen verschillende merries bij de Landgraf I-zoon Landadel, waaronder het latere internationale springpaard Cera (Becker) en ook U-Capitola. U-Capitola bracht in '94 een hengstveulen van Landadel. Deze mooie edele hengst verkocht Harm Thormahlen als veulen aan Anton Beckmann die hem voorstelde op de Oldenburgse hengstenkeuring waar de mooie bruine Landcapitol goed sprong en werd goedgekeurd.

U-Capitola heeft ook twee gekeurde kleinzonen, die beiden nakomelingen zijn van de merrie Birte II (Landgraf D. Het eerste veulen dat Birte II bracht was de schimmelhengst Casir (Cor de la Bryère). In '92 werd hij goedgekeurd in Denemarken waar hij in de verrichting als tweede eindigde. Momenteel springt hij onder de naam Casir ASK internationaal onder Lars Pedersen en eindigde hij afgelopen jaar onder andere als 2e in de Grote Prijs van Goes achter Emile Hendrix. De tweede gekeurde kleinzoon van U-Capitola is de Quidam de Revel-zoon Quite Easy, die in Zweden ter dekking staat en daar ook een zeer goede verrichting aflegde.

A-DUR

De laatste dochter van Rappel, Zierblüte, heeft ook een goede lijn nagelaten. Haar dochter Ursulinerin (Urioso) werd verkocht naar Rheinland, waar ze de gekeurde hengst Rheinblick (Romadour II) bracht. Rheinblick is eigendom van het Landgestüt Warendorf en wordt in de fokkerij vooral voor de dressuur ingezet. Ursulinerin bracht van Romadour II ook de merrie Revue Girl. Revue Girl heeft in combinatie met Argentinus (Argentan I) twee gekeurd zonen gebracht, A-Dur I en A-Dur II. Beiden werden goedgekeurd in Oldenburg en later ook in Rheinland. A-Dur I is daarna verkocht naar Denemarken. Hier werd hij door Sören Knudsen ook in de sport uitgebracht. In 1997 nam A-Dur I deel aan het EK in Mannheim en werd hij 5e in de Grote Prijs van Rostock. Afgelopen jaar behaalde hij de 8e plaats in de finale van Sires of the World in Lanaken.De dochter van Revue Girl, Revue Girl II (Pik Bube I) zet de moederlijn voort. Van Donnerhall leverde ze in 1989 de veelbelovende hengst Dream of Glory. Tevens is Revue Girl II de moeder van de gekeurde hengst Nintendo, een zoon van de volbloed Noble Roi. Nintendo nam afgelopen jaar deel aan het WK voor jonge springpaarden in Lanaken bij de 7-jarigen onder Holger Hetzel.

Bron: artikel uit de Hoefslag (50/98)


Capitol op oudere leeftijd

Weidetoon


http://www.horsemagazine.com/thm/wp-content/uploads/2010/08/Capitol-HERO.jpg

Afstamming Rappel

Heinz

Drahtige

Heintze

Wildfang

Omelette

Hildegard

Heinzelmann

Achill

Tobias

Urania

Carla

Wahn fried

Olga

Kleopatra

Rappel

Lord

Elegant

Diippel

Lorbeer

Vollmacht

Kante

Distanz

Kandare

Simson

Diktutor Waldfee

Par force

Jagdkoningin

Orkan

Cadiz


Nakomelingen Rappel

FRIJA Queimada di S.C. DOWSONv. Frivol xx v. Minasco v. Tu Reviens

Harmonia B-Loretta CORALLOv. Frivol xx v. Lorenz v. Corrado I

MIRABELL LATUS I LORDANOv. Marlon xx v. Landgraf I v. Lord

MAURUS Kausa/FRANCA CADILLACv. Maximus v. Freemann v. Caletto II

Vase Folia CAPITOL I LORD CAPITOLv. Ramzes v. Maximus v. Capitano v. Lord

GRAND VIKAR LATUS II CEVIN QUITE EASYv. Colonel v. Landgraf I v. Calando I v. Quidam de Revel

Rappel ROMANUS MONTREAL U-Capitola Birte II CASIR ASKv. Ramzes v. Maurus v. Capitano v. Landgraf I v. Cor de la Bryère

LAGRAIN CAPITOL II LANDCAPITOLv. Landgraf I v. Capitano v. Landadel

VASELINE CELLEBRIOv. eigen hengst v. Caletto II

LEKTIONv. Cor de la Bryère

Zierblüte Ursulinerin RHEINBLICK A-DUR Iv. v. Urioso v. Romadour II v. ArgentinusManometerxx

Revue Girl Revue Girl II NINTENTOv. Romadour II v. Pik Bube I v. Noble Roi xx

A-DUR II DREAM OF GLORYv. Argentinus v. Donnerhall

© Keuzedeel Voortplanting en Fokkerij, Groene Welle & AOC Oost

Vragen over afstamming en het afstammingsbewijs

1. Neem het afstammingsbewijs van je eigen of een ander paard dat je kent. Het is de bedoeling dat je een klein onderzoekje gaat doen naar de afstamming van je paard en zijn afstamming toelicht. Lijkt hij op zijn vader of op zijn moeder? Is dat te zien aan het exterieur of komt het door het karakter?

1b. Geef in de inleiding aan over welk paard het verslag gaat.

1c. Voeg een kopie van het afstammingsbewijs toe

1d. Van de vader vermeld je, indien mogelijk, de volgende feiten:

Afstamming met de fokwaarden van de vader voor sport Verrichtingsresultaat, cijfers en verslag Veulenrapport, (afstammelingenrapportage) Sportresultaten, wat heeft de hengst gepresteerd op wedstrijden tot nu toe.

Andere wetenswaardigheden bv opvallende prestaties van de moeder of de moederlijn van de hengst

2. Vergelijk de vader qua bouw en karakter met jouw paard. Zet er goede standfoto’s bij. Noteer zowel

verschillen, en overeenkomsten in bouw en karakter foto’s

3. Wat weet je over de moeder?

Voor een KWPN-paard kun je de KWPN-database raadplegen.

(Het lidnummer van de Groene Welle is: 52373 Wachtwoord: 78Zwolle. Je kunt ook de fokker van het paard vragen of moeder misschien in de sport heeft gelopen)

a. Vergelijk je paard ook met zijn moeder, v.w.b. karakter en exterieur. Zet er een foto bij of gebruik de exterieurindex uit de database

b. Verzamel zoveel mogelijk andere informatie over je paard, bijvoorbeeld informatie over de familie van het paard van moederskant of foto’s.

Voor je opdracht is het makkelijkst om een paard te kiezen met een KWPN-papier. Dit is echter niet verplicht. Een verslag over een paard van een ander ras is prima, als je maar de gevraagde informatie kunt krijgen.

Jasper (Courville xx X Nizam)


Fokinformatie

Informatie zien te vinden over fokkerij en dan kunnen bepalen of dat een goede afstamming is, dat is niet zo eenvoudig. Paardenfokkers moeten wat dat betreft heel wat kennis bezitten om een goed oordeel te vellen. Uiteraard speelt bij dat oordeel de persoonlijke smaak ook een rol, maar de afstamming van vaderskant en van moederskant geeft al heel veel informatie. Bij sommige rassen zijn keuringsresultaten van groot belang, bv bij de Shetlander. Dan bepaalt de behaalde premie de waarde van een pony. Bij sportgerichte fokkerij is het belangrijk wat de familie van het jonge paard presteert. Je kunt een veulen geen parcours laten springen, dus ga je kijken of zijn familie dat wel kan en op welk niveau ze dat doen.

Gelukkig zijn er wel hulpmiddelen die je kunnen helpen om te bepalen of een veulen een waardevol sportpaard kan worden. De fokker kijkt naar de bouw van het veulen en naar de beweging en het gedrag. Een veulen moet groot genoeg zijn en het gewenste model hebben. In beweging moet een veulen balans tonen en souplesse. Het gedrag zegt wat over het karakter en de opvoeding. Een nieuwsgierig, vriendelijk veulen dat niet overal meteen bang voor is, is niet alleen prettig in de omgang, maar ook prettig om later mee te gaan rijden.

Verschillende stamboeken hebben hulpmiddelen als fokwaarden oftewel indexen die informatie geven over de vererving van hengsten.

Op internet is ook een heleboel fokkerij informatie te vinden. Op de site van het KWPN staat de Hengstendatabase, hierin staan alle goedgekeurde KWPN hengsten met hun verrichtingsresultaten, veulenrapporten, moederrapport enz. Hengstenhouders geven ook vaak veel informatie, maar dit is heel gekleurde informatie, d.w.z. dat het meer lijkt op reclame.

Daarnaast staan alle KWPN geregistreerde paarden in de Database, waarin je ook heel veel informatie kunt vinden.


https://www.google.nl/imgres?imgurl=https://www.iqcontent.nl/wp-content/uploads/2017/03/KWPN.tv-Logo.png&imgrefurl=https://www.iqcontent.nl/portfolio/&docid=fPe8GY5jvwbwiM&tbnid=xeHb2rh5GRi-WM:&vet=10ahUKEwiE1cz98MLWAhUDblAKHRNzA4sQMwg0KAYwBg..i&w=917&h=300&bih=677&biw=1438&q=kwpn%20logo&ved=0ahUKEwiE1cz98MLWAhUDblAKHRNzA4sQMwg0KAYwBg&iact=mrc&uact=8

Horsetelex opdracht

1a. Op de homepage van horsetelex.nl staan verschillende opties. Neem Horsetelex Pedigree. Kies ‘zoek een paard’ en vul de naam van de KWPN-dekhengst Numero Uno in. Druk op zoek en je krijgt een overzicht.

Kies de hengst Numero Uno die ook KWPN is goedgekeurd. Als je op afstamming kijkt, kun je al een heleboel gegevens vinden.

b. Noteer het geboortejaar van Uno

c. Noteer de vader

d. Hoe heet de moeder?

e. Welk predicaat voert de moeder?

f. Bij welke stamboeken is Numero Uno goedgekeurd? Noteer de betekenis van alle afkortingen.

g. Wat is zijn stokmaat?

h. Op welk niveau heeft Numero Uno gesprongen?

i. En zijn vader?

j. Kijk op nakomelingen en noteer uit de T-U-V-jaargangen per jaargang 3 1.60m springpaarden


2a. Feinschnitt, de grootmoeder van Uno is Z1 dressuur. Om verdere prestaties van de familie van moederskant (de moederlijn) te kunnen zien, kun je de moederlijn gaan bekijken. Welke paarden uit dezelfde merrielijn hebben nog meer internationaal gesprongen?

Noteer de naam van het paard en de vader en moeder

b. Hoe heet de zus van Uno?

c. Hoeveel kinderen bracht de moeder van Uno?

d. Bekijk de afstamming van de merrie Winanda in het overzicht. Wat valt je op aan deze afstamming? (Je kunt deze afstamming bekijken door op de naam van het paard te klikken) Hoe noemen we dit?

e Welke goedgekeurde KWPN-dekhengst komt er nog meer uit de moederlijn van Numero Uno? Schrijf zijn verkorte afstamming op in 3 generaties.

3. Op Horsetelex staan heel veel paarden maar ze staan er niet allemaal op. Heb je zelf een paard? Probeer hem eens op te zoeken in paardenfokken. Je kunt dan veel over de familie te weten komen. Je moet dan wel de stamboeknaam weten.

a. Noteer welk paard je hebt opgezocht, en

b. wat je hebt gevonden.

Dit waren een paar voorbeelden van sites waar je veel informatie over afstamming en prestaties kunt vinden. Deze informatie is belangrijk wanneer je probeert kwaliteitsvol sport- en fokmateriaal te fokken.

Numero Uno preferent goedgekeurde hengst


http://images.google.nl/imgres?imgurl=http://www.elitegenetics.it/public/numero%20uno%20031209389.JPG&imgrefurl=http://www.elitegenetics.it/catalogo.php?PHPSESSID%3D8ba4a8a8fda30656ee5aa9cb22be5980&h=525&w=350&sz=78&hl=nl&start=13&tbnid=N_nxENpc90ro_M:&tbnh=150&tbnw=100&prev=/images?q%3Dnumero%2Buno%26gbv%3D2%26svnum%3D10%26hl%3Dnl%26sa%3DG

4. Kruisingen en inteelt

Kruisen

Een populatie is een groep dieren die slechts onderling paren. Zolang er geen dieren uit andere populaties worden toegelaten, spreken we van een gesloten populatie, bijv. het Fries paardenstamboek. In zo'n stamboek zul je veel verwantschap tegenkomen tussen de paarden, vooral via de hengsten. Een voorbeeld van een open populatie is het Nederlands warmbloedpaardenstamboek, waar ook kruisingen met andere populaties zijn toegestaan, zoals met het Engels volbloed en de Holsteiner. Een populatie kun je beschouwen als een gemeenschappelijke voorraad genen. De genen zijn dragers van het erfelijk materiaal. Door de genetische samenstelling van je populatie te beïnvloeden probeer je bepaalde eigen-schappen te verbeteren of uit te bannen.

Als we twee dieren uit verschillende populaties paren, noemen we dat in de fokkerij kruisen. We kennen verschillende soorten kruisingen. We behandelen de volgende:

- veredelingskruising

- gebruikskruising

- verdringingskruising

- nieuwvorming kruising

Veredelingskruising

Hierbij probeert men om een of enkele eigenschappen van een ander ras in te fokken in een bestaand ras. Laatstgenoemd ras blijft bestaan, maar men probeert via deze methode enkele ongewenste eigenschappen te vervangen door betere uit het ras waarmee men gaat kruisen. Je probeert een optimale combinatie van eigenschappen te krijgen binnen de kruisingspopulatie, waarbinnen weer verder wordt geselecteerd.

Deze methode is veel toegepast. Denk maar aan het Groninger ras, waar men omstreeks 1951 een aantal Holsteinse paarden heeft geïmporteerd. Op dezelfde wijze wordt het Oldenburger paard verbeterd met de Engelse Volbloed. Ook binnen het huidige KWPN worden jaarlijks een beperkt aantal buitenlandse dekkingen toegestaan met niet KWPN-paarden (die wel erkend zijn door de KWPN-fokleiding). Evenzo worden hengsten van buitenlandse rassen naar Nederland gehaald om daar ter dekking te staan.

Een van de bekendste van de laatste jaren was de Saddlebred hengst om het tuigpaard te verbeteren.


In bijna alle rassen zijn weleens probeersels geweest met buitenlandse niet tot het ras behorende hengsten. Sommige stamboeken handhaven echter strikte regels en zijn er trots

op dat hun ras "fokzuiver" is. (d.w.z. ze hebben meerdere eigenschappen gemeen). Invloeden van buitenaf worden geweerd.

Holsteiner hengst Saddlebred

Gebruikskruising

Men kruist 2 populaties (lijnen, stammen of rassen) om een F1 generatie voort te brengen, waarvan de dieren alleen als gebruiksdieren worden benut en waarvan dus geen nakomelingen worden aangehouden. Een voorbeeld is de productie van muildieren en hunters. Hunters zijn jachtpaarden die worden verkregen door koudbloedmerries met Engelse Volbloed-hengsten te paren. Het doel was snelheid, kracht, uithoudingsvermogen en een zekere gehardheid te combineren. De toenmalige fokkers zagen ook wel in dat een fokprogramma binnen een ras veel te veel tijd zou vragen voor de combinatie van al die eigenschappen. Dus ging men over tot deze gelukkige toevalstreffer, maar men begreep ook wel dat ze de combinatie van al die eigenschappen nooit fokzuiver door konden geven. Ook wordt een E-pony wel door sommigen onder de gebruikskruisingen geschaard. In de paardenhouderij volstaat men meestal met 2 rassen. Bij andere diersoorten worden soms wel systematisch 3 of 4 rassen, lijnen of stammen samengebracht om een zo goed mogelijk product te leveren dat zo veel mogelijk eieren legt of zo snel mogelijk groeit.

Verdringingskruising

Hier worden fokdieren van ras A gepaard met fokdieren van ras 8 en de ontstane fokdieren worden wederom gepaard met ras B. Dit wordt van generatie tot generatie herhaald. Op den duur wordt zo ras A geheel vervangen door ras B. Na een vijftal generaties heeft men meestal zijn doel wel bereikt. Deze methode wordt veel gebruikt als een bestaand ras niet meer aan de eisen voldoet, terwijl een ander ras wel geschikt is. Men importeert dan meestal alleen een aantal mannelijke fokdieren van dit betere ras en herhaalt dit een aantal generaties lang. Deze methode is goedkoper dan dat men ineens alle dieren van ras A door ras B zou vervangen, afgezien nog van het feit of dit uitvoerbaar zou zijn. Op deze wijze is bijvoorbeeld in het laatst van de vorige eeuw in Groningen het aldaar aanwezige inlandse paard vervangen door het Oldenburger paard.


http://images.google.nl/imgres?imgurl=http://www.beepworld.de/memberdateien/members77/sgrochowski/casall.gif&imgrefurl=http://www.beepworld.de/members77/sgrochowski/pferde.htm&h=179&w=249&sz=30&hl=nl&start=13&um=1&tbnid=Kec49SwyenBEUM:&tbnh=80&tbnw=111&prev=/images?q%3Dholsteiner%2Bhengst%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dnl%26sa%3DG

Nieuwvormingskruising

Dit is een kruising van verschillende rassen om een nieuw ras te vormen. Onder de kruisingsprodukten wordt geselecteerd en hiermee wordt verder gefokt door onderlinge paring.

Op deze wijze tracht men de gunstige eigenschappen van een aantal rassen te combineren. Vele, zoniet alle tegenwoordige rassen van landbouwhuisdieren, zijn in vroeger tijden op deze wijze gevormd. Een recent voorbeeld is de "Selle Francais".

Inteelt

Inteelt vindt plaats binnen een populatie waar dieren aan elkaar gepaard worden die nauwer aan elkaar verwant zijn dan het gemiddelde van de populatie. In een kleine populatie is de kans op inteelt groter dan in een grote populatie. In de natuur kan inteelt onbewust plaats vinden: bijvoorbeeld hengst dekt dochter, zoon dekt moeder.

Als de dieren in een kleine populatie leven, is de kans om een niet familielid tegen te komen kleiner dan in grote populaties. Wat is nu een kleine populatie?

Populaties kunnen in omvang zeer groot zijn, maar als slechts enkele ouders (meestal vaderdieren) een overheersende invloed op de fokkerij hebben, is de populatie in wezen klein en is de kans op inteelt groter. Een beperkt aantal topdieren beheerst het gezicht van de populatie. Stel dat in een stamboek 50% van alle merries door een bepaalde hengst worden gedekt, dan kunnen ze in de volgende generatie alleen maar bij een hengst terecht vanuit de andere 50%, anders is er al inteelt.

Wat is inteelt?

Inteelt in nauwe zin is het paren van bloedverwanten. Dit gebeurt al eeuwen door vee- en paardenfokkers en grote en gevestigde rassen/stammen/families/lijnen zijn hieruit ontstaan. Voorbeelden te over in de roodbont- en zwartbontkoeien fokkerij, schapen, honden en uiteraard ook paarden (bijvoorbeeld Engelse Volbloeds). Inteelt heeft een slechte naam. Het was tijdenlang niet bespreekbaar. De relatie inteelt-incest werd gauw gelegd. Inderdaad is er vaak sprake van paringen van vader en dochter, moeder en zoon, broer en (half)zuster paringen. De gevolgen waren soms dat er misbaksels -dieren met erfelijke gebreken- geboren werden, vaak ook hadden de nakomelingen een verminderde vitaliteit en vruchtbaarheid. De natuur bevoordeelt kennelijk heterozygoten (kruisingen).


De invloedrijke tuigpaardhengst Hoogheid was een kruising van Oregon x Oregon

Inteelt wordt als volgt onderscheiden:

verwantschap aanduiding paring

1 st - 2de graad zeer nauwe inteelt

of incest

ouders x kinderen broers x

zusters grootouders x

3de – 4de graad nauwe inteelt neef x nicht tante x neef

5de - 6de graad matige inteelt verdere verwantschap

Door inteelt wordt in het algemeen grote gelijkmatigheid en eenvormigheid in eigenschappen verkregen. De kans dat twee dieren gelijksoortige eigenschappen zullen hebben is groter naarmate ze ontstaan zijn uit geslachtscellen, die grote overeenkomst in grondslagen van die eigenschappen hebben. De kans dat volle broers en zusters gelijksoortige geslachtscellen zullen hebben is groter dan bij dieren die geen familie van elkaar zijn.

Familieteelt geeft eenvormigheid in eigenschappen. Echter op een voorwaarde, namelijk dat met dieren gewerkt wordt, die gelijk gericht zijn voor op die eigenschappen.

Door inteelt ontstaan geen nieuwe eigenschappen, maar komen eigenschappen naar voren die bij beide ouders in het erfelijk materiaal aanwezig zijn.

Uit verschillende stamboekadministraties en publicaties van foktechnici is gebleken, dat:

1. Het beste in de fokkerij bijna steeds verkregen is door inteelt en heel vaak zelfs door zeer nauwe inteelt.

2. Uit langdurige familieteelt soms mislukkingen zijn voortgekomen.

Een goede of een slechte invloed van inteelt hangt vooral af van het materiaal waarvan men is uitgegaan. Wil men inteelt toepassen, dan is het nodig dat men uitgaat van superieure dieren, die uitermate gezond zijn, een goed karakter hebben en die vruchtbaar zijn. De kracht van nauwe inteelt ligt dus in het volgende:

a. Het is bewezen dat er goede resultaten mee bereikt zijn.

b. De fokzuiverheid geldt niet alleen t.a.v. de goede eigenschappen, maar ook t.a.v. de slechte eigenschappen die daarmee uitgeselecteerd kunnen worden.


Samengevat:

Nauwe inteelt heeft tot gevolg dat eigenschappen fokzuiver worden vastgelegd en recessieve (ondergeschoven/ bedekte) tevoorschijn komen. Het is een geaccepteerde manier om erfelijke gebreken op te sporen.

Wat gebeurt er nu bij inteelt in brede zin?

Is er bijvoorbeeld een hengst die jarenlang zijn invloed laat gelden en- omdat hij zo goed is- komen er ook nog een of meerdere zonen van hem ter dekking te staan, dan gaat langzamerhand een groot gedeelte van de nafok uit de populatie steeds meer zijn genenbestand (erffactoren) bevatten. Het worden dus allemaal nakomelingen die op hengst X "lijken". Met het onplezierige resultaat dat als hengst X op een gegeven moment een minder goede eigenschap in zijn nakomelingen blijkt te vererven (meestal pas zichtbaar in de tweede generatie of later), de eigenschap zich ruim in de populatie gevestigd heeft en er pas na zeer veel moeite weer uit te fokken is.

Samengevat:

Is er massale inteelt in een populatie, dan gaan de dieren op elkaar (of op die paar topdieren) lijken en is er weinig mogelijkheid tot selectie. Foktechnisch gezien is inteelt in brede zin een slechte zaak, want je krijgt een vermindering van erfelijke verschillen. Inteelt in nauwere zin (bij een individuele fokker in zijn kudde) heeft alleen tot gevolg dat de dieren die hij binnen zijn kudde fokt, fokzuiverder worden voor (gewenste) eigenschappen.

Bij het Friese ras bestaat er veel inteelt in de populatie


Heterosis

Aangezien geen fokker zonder verkopen kan, zal elk product dat zijn fokbedrijf verlaat, vermoedelijk gepaard worden met een dier dat minder verwant is. Het gevolg is dat er uitteelt (kruising) plaats vindt. Nu is er een ander merkwaardig fenomeen. Kruising tussen ingeteelde families laat vaak heterosis zien. D.w.z. dat het product van de kruising beter is dan het gemiddelde van de beide ouders. Met andere woorden, een dier dat uit een ingeteelde familie stamt, zal na paring met een dier uit een andere ingeteelde familie (geselecteerd op een andere eigenschap) in de meeste gevallen een product voortbrengen dat goed is in beide eigenschappen.

Moeten we dan het paren van verwante dieren (inteelt in brede zin) voorkomen en kunnen we daardoor de inteelttoename in de hele populatie binnen de perken houden? Populaties met een zeer groot hengstenaanbod, met een zeer gevarieerd genen bestand zullen niet zo gauw last van inteelt hebben. Maar een stamboek met een beperkt aantal merries die jaarlijks ter dekking worden aangeboden loopt hard de verkeerde kant op als te veel merries bij een bepaalde dekhengst gedekt worden.

Nu wordt het natuurlijk moeilijk omdat te verbieden, want we weten allemaal dat het fokken van een goedgekeurde hengst met het hele keuringsgebeuren en dekbegeleiding bepaald geen vetpot is. Ben je eenmaal zo gelukkig dat je hengst goedgekeurd is, dan brengt elke merrie extra een kleine tegemoetkoming in de kosten en moeite die het je gekost heeft. Bovendien, wie zou een stamboeklid willen verbieden zijn merrie bij een door hem/haar goedgeachte hengst die goedgekeurd is door zijn stamboek te brengen? Het Fries Paarden Stamboek geeft wel een advies uit aan leden die daarom vragen. Dit doen ze speciaal omdat in het FPS grote problemen waren ontstaan door inteelt.


Opdrachten kruisingen en inteelt

Er is al eerder even wat verteld over het Engels Volbloed (xx). Het stamboek van het Engels Volbloed is het oudste ter wereld. Het ontstond in 1791. Er stonden ongeveer honderd hengsten en merries in. Deze tweehonderd paarden vormen dus de basis voor alle Engelse Volbloeds in de hele wereld op dit moment! Deze paarden worden allemaal geregistreerd in het General Studbook.

Een Engels Volbloed is alleen een Engels Volbloed als beide ouders - dat ook zijn. We spreken daarom van een gesloten populatie.

Definitie: een populatie is een groep dieren die slechts onderling paren. Bij een open populatie zijn ook kruisingen met andere populaties toegestaan.

1. Geef nog twee voorbeelden van gesloten populaties.

2. Bedenk enkele voorbeelden van open populaties

Als je paarden gaat paren, dan breng je verschillende erfelijke eigenschappen bij elkaar. Paar je twee dieren uit verschillende populaties met elkaar, dan noemen we dat kruisen.

Kruisingen

Het Nederlandse rijpaard is ontstaan door het kruisen van klassieke Nederlandse merries (Gelderse en Groningse merries) met bv. een Engels Volbloed of een buitenlandse rijpaardhengst.

4. Maak een klein overzicht van hoe het Nederlandse rijpaard is ontstaan. Bedenk waarvoor het vroeger gebruikt werd en aan welke eisen de paarden toen moesten voldoen.

5. Waarvoor worden de meeste paarden tegenwoordig gebruikt? Welke eisen stellen we nu dus?

6. De kruisingen die tot een rijpaard moesten leiden, noemen we veredelingskruisingen. Kun je dit verklaren?

7. Welke soorten hengsten zijn te beschouwen als veredelaars bij tuigpaarden?

8. Wat is een F1- product? Is dit een goed product om mee verder te fokken?


Een ander soort kruising die veel in Ierland en Engeland werd (en wordt) toegepast is de gebruikskruising. Het product van zo'n kruising wordt meestal niet voor de fokkerij gebruikt, maar uitsluitend voor de sport. Een voorbeeld van zo’n gebruikskruising was het Engelse Jachtpaard. Een iets ander soort gebruikskruising is het muildier.

9a. Het Trakehner stamboek heeft een gesloten populatie. Ze zullen dus nooit een warmbloedhengst toelaten in hun fokkerij. Er zijn wel andere mogelijkheden om nieuw (niet- Trakehner) bloed toe te voegen

b. Kijk naar de afstamming van Balzflug. Welk nieuw bloed zit hierin?

c. Gribaldi is de vader van o.a. Totilas. In Nederland heeft hij veel betekend voor de fokkerij. Welk predicaat heeft hij?

c. Bekijk zijn afstamming op de KWPN-database. Zit hier ook “vreemd” bloed in?

Naam: BALZFLUG Rijpaardtype

Algemeen

Geb. datum 17-apr-1986

Pijpomvang 21

Stamboeknr. 86.8222 Stb (ex 09.07015.86 Trak)

Naam fokker,

woonplaats

R. Kraft v Rigal-Kriegsheim, 4223 Vörde, BRD

Kleur zwart Fokfamilie fam 1 t

Stokmaat 171 Eigenaar -


Afstamming

HABICHT09.00270.67 Trak

BURNUS08.34006.48 AA halfbl

LAPIS08.41023.38 Ar halfbl

68 FENÈK VAA halfbl

HALLO09.01588.52 Trak

GOLDREGEN09.00070.43 Trak

HANDSCHELLE09.00685.40 Trak

BALZJAGD09.00075.79 TrakSPS

INSTERFEUER09.00377.67 Trak

PELION1495 NWP

INSTERFREUDE09.01880.55 Trak

BALLYVERGIN LADY XX09.08223.67 Trak

SEMINOLE II XX06.40415.59

SOME SISTER XX06.45297.61


http://www.kwpnstallion.com/openbaar/abonnees/details.asp?onderdeel=algemeen&lang=nl&knpnr=H0000001343

http://www.kwpnstallion.com/openbaar/abonnees/details.asp?onderdeel=moederrapport&lang=nl&knpnr=H0000001337

De wetten van Mendel

Mendel was een monnik die met behulp van plantjes zgn. kruisingswetten ontwikkelde.

Eerst zorgde hij ervoor dat hij plantjes had die homogeen (hetzelfde) waren voor een bepaalde eigenschap, bijv. kleur. Onderling gaven die plantjes dus altijd weer dezelfde kleur door. Plantjes met rode bloempjes gaven dus altijd planten met rode bloempjes.

Vervolgens ging hij de plantjes kruisen, dan gebeurde er dit:

Rood X wit = Rose - dit noemen we de F1 generatie

Ga je de F1 generatie met elkaar kruisen, dan krijg je:

50% kans op rosegekleurde bloempjes 25% kans op witgekleurde bloempjes 25% kans op roodgekleurde bloempjes

Conclusie: de F1 generatie is niet fokzuiver, dus niet homogeen.

Vragen wetten van Mendel1. De F1 producten in de paardenfokkerij zijn dus kruisingen tussen twee verschillende rassen. In de KWPN-fokkerij zijn dit dus de kruisingen tussen?

2. Wanneer je de F1 producten onderling kruist, krijg je dan altijd de gewenste nakomelingen? Leg je antwoord uit

3. Wat doe je met de nakomelingen die niet aan je doel voldoen?

4. Met welke hengsten werden F1 producten meestal weer gekruist?

5. Maak een kruisingsschema van beide bovengenoemde kruisingen.

6. Hoe kun je eenzelfde schema maken voor de kleurvererving bij paarden?

7. Zoek uit hoe het zit met de kleurvererving van vos, zwart en bruin - en schimmelgekleurde paarden en geef dit weer in een aantal kruisingsschema’s. Noteer de conclusies erbij!


5. Hengstenkeuze

Erfelijkheidsleer

De mate waarin een bepaalde eigenschap erfelijk is, noemen we de erfelijkheidsgraad. Deze graad wordt aangegeven met een getal tussen de 0 en 1. Bij een lage erfelijkheidsgraad heeft het weinig nut om op die eigenschap te gaan selecteren in de fokkerij.

Het symbool H2 duidt de erfelijkheidsgraad aan. Dit getal komt voort uit een berekening waar we verder niet op in gaan. Je moet alleen weten dat het zinvol is om te gaan selecteren op een bepaalde eigenschap wanneer de erfelijkheidsgraad hoog genoeg is. Je kunt bijvoorbeeld niet gaan selecteren op de ziekte droes, want dat is een ziekte die niet erfelijk is. Hoefkatrolontsteking is een ziekte die wel erfelijk is. Daar is dus al heel goed op geselecteerd, er komt niet veel hoefkatrolontsteking meer voor.

Vragen over de hengstenkeuze

Lees het artikel op de volgende twee bladzijden door en beantwoord onderstaande vragen

1. Welke aanbevelingen worden er in het artikel gedaan?

2. Geef nu aan welke informatie over de hengsten je het belangrijkst vindt en waarom?

3. Welke informatie uit het lijstje van vraag 1 is het meest objectief?

4. Welke aanbevelingen voeg je nog toe aan je lijstje?

5. Kun je hengsten vinden die aan al je eisen voldoen?


6. Sport – en exterieurindexen

Indexen zijn hulpmiddelen die de fokker kan gebruiken om zijn hengstenkeuze te bepalen. Ze zijn gebaseerd op gegevens van stamboekkeuringen (merries) en hengstenkeuringen (hengsten) en op sportresultaten, merrietesten en IBOP-gegevens.

Indexen = Fokwaarden

In de fokkerij werd vaak gevoelsmatig gekozen voor een geschikte hengst bij een merrie. Tegenwoordig wordt steeds vaker gebruik gemaakt van allerlei vormen van objectieve informatie om tot een geschikte hengstenkeuze te komen. Een belangrijke bron van informatie zijn de fokwaarden die aan paarden worden toegekend.

Onderstaand artikel is afkomstig uit de Hoefslag en gaat over fokwaarden.

Hengstenkeuze: getal of gevoel?

Het doel dat de meeste fokkers nastreven is een paard dat in staat is om op het hoogste niveau in de sport te presteren. Daarbij is er inmiddels een duidelijke tweedeling ontstaan tussen de fokkerij van gespecialiseerde dressuur- en springpaarden. Fokkerij wordt vaak gezien als Fingerspitzengefühl, maar steeds vaker maken fokkers gebruik van objectieve foktechnische informatie en onderbouwde theorieën om tot de juiste hengstenkeuze te komen.

Tekst: Pim Koudijs

Bij andere diersoorten, zoals varkens, rundvee en pluimvee, is het gebruik van fokwaarden inmiddels ingeburgerd. Een fokwaarde is een schatting van de genetische aanleg van een paard voor een gegeven kenmerk. Fokwaarden kunnen berekend worden voor verschillende kenmerken. Sinds 1987 geeft het KWPN de foktechnische informatie weer in fokwaarden of ‘indexen’. De fokwaarden worden samengesteld uit gegevens uit de sport, verrichtingstesten en stamboekopnames van KWPN-geregistreerde paarden en worden jaarlijks gepubliceerd. Het KWPN berekent fokwaarden voor zowel exterieur als sport. De fokwaarde van sportkenmerken geeft aan hoe een paard zich vererft in aanleg voor dressuur of springen. De fokwaarde dressuur en springen schatten is een kwestie van het meten van de gegevens die beschikbaar komen via de erkende instanties. Hiervoor gebruikt het KWPN de sportstanden van de KNHS en de FEI.


Milieu

Fokkerij gaat feitelijk alleen over de genetische aanleg. Alleen dat wat genetisch is bepaald kan worden doorgegeven aan nakomelingen. Die genetische aanleg wordt ook wel het genotype genoemd. Van een paard in de sport is niet alleen de natuurlijke genetische aanleg te zien, maar ook de milieu-invloeden die hun invloed op de prestatie hebben. Een paard dat in een parcours een spectaculair nulrondje springt zal over veel genetische aanleg beschikken, maar de invloed van training, leeftijd, geslacht en vooral de ruiter zijn natuurlijk ook van invloed op deze waarneming. We spreken dan van fenotype. Deze milieu-invloeden zijn niet genetisch bepaald en dus ook niet erfelijk. Toch kan hun invloed voor sommige kenmerken wel oplopen tot 85 procent van wat is waargenomen. De genetische invloed is in dat geval maar vijftien procent. Deze verhouding is ruwweg van toepassing op prestaties zoals die in competitieverband waarneembaar zijn. Het is dus niet eenvoudig om zicht te krijgen op het genotype bij een sportpaard, omdat de milieu-invloeden onder die omstandigheden heel groot zijn. We kunnen deze genetische aanleg beter in beeld krijgen wanneer de invloeden van ruiter, leeftijd, geslacht enz. min of meer gelijk zijn, bijvoorbeeld bij een verrichtingstest met vaste ruiters en onder gelijke omstandigheden. Wanneer de fokker dus afgaat op alleen het fenotype (‘dat spectaculaire nulrondje’), laat hij zich voor 85 procent leiden door zaken die niet erfelijk zijn.

Juryleden

De fokwaarde is dus een schatting van de genetische aanleg. De vraag is dus hoe die waarde in te schatten. Ten eerste moeten de milieu-invloeden weggewerkt worden. Het volledig uitsluiten van deze invloeden is moeilijk, maar de milieu-invloed kan voor alle paarden min of meer gelijk gemaakt worden door de paarden centraal en onder dezelfde omstandigheden te beoordelen en te testen. Dit is de gedachte achter bijvoorbeeld stamboekkeuringen, merrietesten en verrichtingsonderzoeken. Een tweede manier om de milieu-invloeden weg te werken is de milieu-invloed inschatten en de meetresultaten met deze kennis corrigeren. Een voorbeeld daarvan is de invloed van leeftijd en geslacht. Een vijfjarig paard dat M-springen plus vijf winstpunten is presteert bovengemiddeld. Een tienjarig paard met dezelfde klassering scoort maar matig. Ook het geslacht is van invloed. Merries krijgen vaak minder kansen in de sport en ontwikkelen zich minder snel naar een hoog niveau dan hengsten. Als laatste is er het punt van nauwkeurig en uniform meten. Keurmeesters en juryleden op één lijn is een wens die waarschijnlijk nooit voor honderd procent te verwezenlijken is, maar we moeten er wel naar blijven streven. Er wordt veel energie gestoken in scholing van juryleden en dat moet een continu proces zijn.

Buitenland

Het Nederlandse warmbloedpaard staat wereldwijd hoog aangeschreven. Er bestaat veel interesse vanuit het buitenland voor jonge talentvolle sportpaarden. Het logische gevolg is dat veel paarden op jonge leeftijd naar het buitenland verdwijnen. We mogen aannemen dat dit zeker niet de mindere exemplaren van de populatie zijn. Een aantal paarden uit deze groep heeft al wel een aanlegtest of sportstand in Nederland gerealiseerd – vaak zijn ze op basis daarvan ‘gespot’ – maar hoe ze verder groeien in de sport in het buitenland weten we niet. Ook zal een aantal paarden uit deze groep in het buitenland pas voor het eerst in de sport uitgebracht worden. De daaruit voortkomende sportstanden kunnen niet benut worden voor de fokwaardeschatting. Dit verandert pas op het moment dat deze paarden op


internationaal niveau onder auspiciën van de FEI worden uitgebracht. De grote groep paarden die op nationaal niveau in het buitenland in de sport loopt telt in de berekening van de fokwaarde echter niet mee. Het KWPN en andere stamboeken zijn zich hiervan bewust en werken aan een oplossing. Die is echter niet eenvoudig, omdat de sport niet overal hetzelfde is georganiseerd en bonden niet dezelfde sportgegevens registreren. De eerste stap die gezet moet worden is het vergelijkbaar maken van de buitenlandse sportstanden met de Nederlandse. Al een aantal jaren is een internationale werkgroep, bestaande uit wetenschappers en stamboekmedewerkers, belast met de informatie-uitwisseling op internationaal niveau.

Bronnen

Om de fokwaarde uit te drukken moet er een uitgangspunt zijn. Het uitgangspunt van het bepalen van de schofthoogte is het vloeroppervlak. Het uitgangspunt voor het uitdrukken van de fokwaarde is het gemiddelde genetische niveau van alle KWPN-paarden waarvan gegevens beschikbaar zijn. Dat wil zeggen dat de fokwaarde van een individueel paard uitgedrukt wordt ten opzichte van de fokwaarden van alle KWPN-paarden in het bestand. Het gemiddelde van deze paarden is vastgesteld op honderd punten. Bij de interpretatie van de fokwaarden wordt uitgegaan van een spreiding van twintig punten naar boven en twintig punten naar beneden. Tweederde van de populatie zit dus tussen de tachtig en de 120 punten en gezien wordt als een gemiddeld paard. Wanneer een hengst een fokwaarde van 115 heeft, werkt hij verbeterend op het gemiddelde (100), maar spectaculair is het niet. Heeft de hengst een fokwaarde springen van 140, dan kan hij tot de groep sterke verbeteraars worden gerekend. De kans is groot dat zijn kinderen beter zijn dan het gemiddelde. Een hengst met een fokwaarde tussen 120 en 140 heeft een positieve invloed (+), een hengst met een fokwaarde van 140 of meer kan als een ++-vererver worden gezien. Om tot een nauwkeurige fokwaardeschatting te komen, wordt zoals gezegd gebruikgemaakt van zoveel mogelijk meetgegevens (sportgegevens, cijfers van aanlegtesten, resultaten van IBOP-proeven worden in 2005 toegevoegd). Sportgegevens worden gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Testgegevens (bijvoorbeeld verrichtingsonderzoek of merrietest) worden binnen een groep met elkaar vergeleken. Sinds 1993 worden bij het KWPN de fokwaarden van alle paarden geschat met behulp van het diermodel. Dat wil zeggen dat bij de berekening van de fokwaarde van een paard standaard alle denkbare informatie meegenomen wordt. Niet alleen naar de prestaties van het dier zelf wordt gekeken, maar ook naar de gegevens van directe bloedverwanten als vader, moeder, broers, zusters, kinderen en halfbroers. De informatie komt dus uit drie verschillende bronnen voort. Ten eerste alle informatie die van de ouders en naaste familieleden beschikbaar is. Door alle pedigree-informatie mee te nemen ontstaat inzicht in de merriestammen. Met deze informatie kan van jonge paarden, die zelf nog geen prestaties neergezet hebben, de fokwaarde (verwachtingswaarde) berekend worden. Ten tweede is er de informatie van het dier zelf. Deze informatie kan bestaan uit eigen sportprestaties of de resultaten van een verrichtingstest (EPTM of EPTH). Deze informatie van eigen prestaties wijst uit of het paard aan de verwachtingen – berekend in de verwachtingswaarde – voldoet. De kans bestaat dus dat een paard op basis van zijn interessante pedigree in zijn leeftijdscategorie hoog op de index komt, maar op het moment dat hij zelf of zijn kinderen niet aan de verwachting voldoet, daalt de hengst in de index. Andersom gebeurt natuurlijk ook. Voor de berekeningen zijn er criteria aan de sportprestaties gesteld:

Leeftijd Springen Dressuur

4 jaar B+1 L+1


5 jaar B+5 L+1

6 jaar L+5 M+1

7 jaar E.O. M+5 M+1

De gegevens van de nakomelingen zijn de derde bron. Zodra nakomelingen in de sport presteren, wordt ook deze informatie meegenomen in de berekening. Hoe meer nakomelingen in de sport lopen, hoe betrouwbaarder de fokwaardeschatting. Wanneer plusminus 25 nakomelingen in de sport een sportstand hebben, wordt de betrouwbaarheid ruim zestig procent en wordt de fokwaarde voor het grootste deel door de nakomelingen bepaald en nog in heel geringe mate door de pedigree en de eigen prestatie.

Betrouwbaarheid

Bij een jong dier kan alleen van de informatie over de ouders uitgegaan worden, maar als het paard ouder wordt, tellen ook eigen prestaties en de prestaties van nakomelingen mee. Belangrijk bij het lezen van de index ofwel de fokwaarde van een paard is de betrouwbaarheid. Hoe meer gegevens beschikbaar, hoe hoger de betrouwbaarheid. Bij buitenlandse hengsten wordt de fokwaarde pas berekend op het moment dat er een eigen sportprestatie bekend is of wanneer er kinderen van de hengst in de sport lopen. De fokwaardeschatting op basis van de pedigree vervalt, omdat in de meeste gevallen de informatie gewoonweg ontbreekt. Deze hengsten starten dus op het gemiddelde van honderd punten, terwijl de verwachtingswaarde van hun leeftijdsgenoten op basis van de pedigree-informatie vaak al boven de honderd ligt. Het komt er dus op neer dat de indexen zoals gepubliceerd door het stamboek waardevolle informatie bevatten, maar de fokker moet wel heel goed de gebruiksaanwijzing lezen en weten hoe hij deze cijfers moet interpreteren.

Fokwaardeschatting en het berekenen van indexen worden in de meeste grote stamboeken binnen Europa toegepast, maar ieder stamboek hanteert zijn eigen criteria en berekeningsformule. Omdat hengsten tegenwoordig steeds vaker in meerdere stamboeken zijn goedgekeurd en/of erkend, komen zij ook in meerdere indexen voor. Het is dus heel goed mogelijk dat een hengst die bij het KWPN heel hoog op de index staat bij een ander stamboek minder goed scoort en andersom. Een goed voorbeeld daarvan is de hengst Indoctro. De KWPN-goedgekeurde zoon van Capitol I heeft inmiddels over de hele wereld kinderen in de sport en voert in Duitsland de index van zijn leeftijdsgroep met 161 punten aan. Op de meest recent gepubliceerde springindex van het KWPN komt Indoctro in zijn leeftijdscategorie niet hoger dan een twaalfde plaats. Beide berekeningen zullen op basis van de geldende criteria kloppen, maar wat zijn die criteria en nog belangrijker, welke informatie en hoeveel informatie is beschikbaar in Duitsland en in Nederland om daarmee de fokwaarde van Indoctro in te schatten? Hier ligt een taak voor de stamboekverenigingen. Het berekenen van de indexen stopt niet met het publiceren. Er moet duidelijk met de leden worden gecommuniceerd over het juiste gebruik van de beschikbare gegevens. De fokwaardeschatting is een hulpmiddel bij het zoeken naar de juiste partner voor een merrie. Van iedere hengst worden toppers geboren en van iedere hengst komen ook minder succesvolle producten. Een fokwaarde brengt alle paarden in beeld, de goede en de minder


goede. Het beeld dat dat oplevert kan een fokker ondersteunen bij zijn gevoel, dat altijd zal blijven meespelen bij de zoektocht naar een passende partner voor zijn merrie.


De zin en onzin van indexen

Vragen over indexen

Aan de hand van een voorbeeld gaan we kijken naar de waarde die je moet toekennen aan indexen. We kijken hiervoor naar de vererving van de preferente hengst Flemmingh. Kijk in de index of hij een dressuur- of een springvererver is volgens jou en geef aan waarom.

1. Welke duidelijke plussen vererft hij volgens de exterieurindex?

2. Met welke minpunten in de exterieurvererving moet de fokker rekening houden?

3. Welke exterieureigenschappen moet een merrie dus zelf meebrengen?

4. Welke kenmerken die niet in de indexen voorkomen zijn wel belangrijk voor een goed presterend sportpaard?

5. Waarom komen die niet voor in de index?

Flemmingh


Gebruik genetisch profiel

Vanuit de indexen die voor een paard zijn berekend kan een stamboek een genetisch profiel samenstellen. Dit profiel geeft in hoofdpunten de genetische waarde voor bepaalde eigenschappen weer. A.d.h.v. een profiel is de merriehouder in staat een passende hengstenkeuze te maken. Op de volgende twee pagina’s zie je een genetisch profiel van een dressuur – en een springmerrie.

Voorbeeld 1: dressuurmerrieDressuuraanleg: fokwaarde dressuur = 152 / 41%Exterieur: fokwaarde exterieur = 95 / 46%Beweging: fokwaarde beweging = 103 / 46%

OC-gezondheid: merrie voldoet niet aan de veterinaire eisen van het PROK-onderzoek en dit kwam voornamelijk door osteochondroseStokmaat fokwaarde stokmaat = 100 / 46%

ToelichtingDeze merrie loopt zelf op een behoorlijk niveau in de sport en heeft ook een aansprekende fokwaarde voor dressuur, de fokker wil dit graag zo houden of verder uitbouwen. Het exterieur scoort net een beetje onder het gemiddelde van de populatie en zou de fokker graag willen verbeteren. De beweging scoort gemiddeld, maar aangezien het om de fokrichting dressuur gaat, waar beweging een belangrijk punt is, wil de fokker ook dit kenmerk verbeteren. De stokmaat ligt op het gemiddelde van de populatie en behoeft verder niet direct aandacht.

AanbevelingEen aantal van de ondersteunde kenmerken voldoet op dit moment nog niet en het is dus van belang om een hengst uit te zoeken die in ieder geval beter presteert dan het gemiddelde van de populatie op zowel het kenmerk exterieur en OC-gezondheid, en het liefst flink wat beter, dus minimaal een hengst die op beide kenmerken een fokwaarde boven de 104 heeft. De merrie draagt zelf al veel bij aan het kenmerk sport, dus hier zou de fokker niet persé in eerste instantie naar hoeven te kijken, maar de fokker wil het kenmerk graag zo houden of verder uitbouwen en daarvoor is toch een hengst nodig die nog steeds een aansprekende fokwaarde heeft voor de dressuur (>140).

Voorbeeld 2: springmerrieSportaanleg: fokwaarde sport-springen = 105 / 38%Exterieur: fokwaarde exterieur = 105 / 40%


Beweging: fokwaarde beweging = 99 / 40%Vrijspringen: fokwaarde vrijspringen =103 / 38%

OC-gezondheid: Merrie heeft PROK-certificaatStokmaat fokwaarde stokmaat = 92 / 40%

ToelichtingDeze merrie heeft niet zo’n hoge genetische aanleg voor het sportkenmerk springen. De fokker wil hier dan ook graag iets aan doen. Het exterieur ziet er echter wel prima uit, aangezien ze hier beter scoort dan het gemiddelde van de populatie. Beweging scoort net onder het gemiddelde van 100, een springpaard hoort natuurlijk ook correct en functioneel te kunnen bewegen, maar het is niet het allerbelangrijkste kenmerk in deze fokrichting. De aanleg voor vrijspringen ziet er ook gemiddeld uit, maar correct springen is wel belangrijkin deze fokrichting, dus dit moet ook zeker niet minder worden. Verder is de genetische aanleg van de merrie voor stokmaat nogal laag, de merrie zelf is niet al te groot en de fokker wil graag een wat groter paard fokken. De merrie heeft het PROK-certificaat, waarmee ze bewezen heeft voldaan te hebben aande veterinaire eisen van het KWPN.

AanbevelingVoor deze merrie heeft het de aanbeveling om een hengst te kiezen die absoluut kan verbeteren op de sporteigenschappen, eigenlijk is dit het allerbelangrijkste. Misschien is het verstandig om een hengst te kiezen, die dit ook al daadwerkelijk bewezen heeft, dus een hengst met een hoge betrouwbaarheid (>80%) voor sport-springen en daarnaast moet defokwaarde springen voor de hengst duidelijk beter zijn dan het gemiddelde van de populatie, dus zeker boven de 140 of misschien zelfs wel boven de160. Indien het lijstje hengsten nu nog veel te groot is, kan verder gekeken worden naar de stokmaat-vererving van de hengst, de fokker wilde graag iets groters fokken, dus dient de hengst zeker een fokwaarde boven de 104 te hebben. Beweging en vrijspringen kunnen iets meer in het midden gelaten worden en hetzelfde geldt eigenlijk voor OC-gezondheid. Ook al scoort de hengst op het laatstgenoemde kenmerk iets minder, het belangrijkste is dat de hengst goed presteert op de sporteigenschappen in het genetisch profiel


7. Herhaling

De stamboom van Odermus R

Verdiepingsopdracht stamboom invullen

1. In september ’99 werd de hengst Odermus R goedgekeurd voor het KWPN. Met behulp van je gegevens over de Ramzes-lijn en de Cor de la Breyere-lijn en de gegevens over de Cottage Son xx-lijn maak je de afstamming van Odermus compleet. Zet de gegevens van dezelfde generaties netjes onder elkaar (ouders, grootouders enz.), zodat je niet in de war raakt. Je moet alle lege plekken invullen.

2. Als je overzicht compleet is, dan tel je hoeveel Odermus over 5 en over 6 generaties is ingeteeld op bepaalde hengsten. Noteer je antwoorden.

De benodigde gegevens en hulpmiddelen vind je op de volgende 9 bladzijden.


0

Geregistreerd op: 14-11-01Berichten: 5309Woonplaats: Zeeuws-Vlaanderen

Springbloed.

Roman, de merriemaker.

Roman, geen springpaardenfokker die zijn naam niet kent.Maar meestal weinig meer dan alleen de naam. Toch was deze laatst overgebleven Holsteiner Ramzes-zoon een fokhengst die de fakkel van zijn beroemde vader met groot succes verder droeg. Zijn bloed is tot op de dag van vandaag terug te vinden in 15 % van de Holsteiner hengstenstapel, voorwaar een hoog percentage. Zijn invloed op de fokkerij is indrukwekkend, terwijl talloze van zijn nazaten zich hebben onderscheiden op de zwaarste internationale concoursen. Romans specialisme was het produceren van fokmerries. Wanneer zijn naam opduikt in een pedigree – en dat geldt voor zowel de sport als fokkerij – is dat steevast via moeders- of grootmoeders kant. Zijn naam leeft voort in bekende sportpaarden. Om er enkele te noemen: Cantus, Cristobal, Classic Touch, Calvaro 5, Little Rock, Calido…. Zijn nalatenschap is, kenmerkend voor een merriemaker, verdeeld over een groot aantal legitieme porties. Daarom zal het ‘Roman Empire’ tot ver in de 21ste eeuw blijven voortbestaan.

Buiten zijn thuisbasis, Holstein, blijkt Roman (geboren 1960, gestorven 1988) minder bekend te zijn bij het ‘brede’ fokkerspubliek. Wellicht is dit te wijten aan de kenmerkende eigenschap van zijn specialisme, het op de wereld zetten van uitstekende fokmerries. Zulke hengsten vertonen hun verervingskwaliteiten indirect en vertraagt via een waaier van dochters in de 2e en daaropvolgende generaties. Bovendien bestaat in de fokkerijkringen nog steeds de neiging om meer nadruk te leggen op de vaders dan op de moeders. Als vererver heeft Roman zijn sporen nagelaten en het is inmiddels uit de prestaties van zijn afstammelingen gebleven dat hem een postuum eerbetoon toekomt.

Oost en west.Net als bij Roman gebeurde, bekeek de Duitse jury ook Ramzes aanvankelijk met heel veel scepsis. In zijn nieuwe thuisland


Westfalen kwam hij terecht in de ‘fokwaardeklasse 3’. Toen Ramzes op 14-jarige leeftijd arriveerde in Elmshorn (Holsteiner Verband), had niemand daar nog het vermoeden dat dit witte kruisingsprodukt van de Egels Volbloed Rittersporn xx en een Shagya Arabier genaamd Jordi zou uitgroeien van een onbekende Poolse vluchteling tot een legendarisch vaderpaard. Slechts een enkele insider was op de hoogte van de signatuur van Ramzes’ foktechnische achtergrond. In weerwil van het bekende spreekwoord was de hengst het geslaagde resultaat van een rendez-vous tussen oost en west. De in België geboren Rittersporn was een kleinzoon van de toen al om zijn springvererving beroemde Franse volbloed Le Sancy xx; Jordi was in de 3e generatie ingeteeld op Amurath ox en was een prototype van Oostenrijks-Hongaarse fokkerskunst. Maar er was al een eerder ontmoeting tussen oost en west aan vooraf gegaan – deze Amurath ox was ook de vader van de beide halfbroers , die rond 1900 in Holstein respectievelijk Hannover invloedrijke hengstenlijnen stichten.

Koninklijke connecties.Ramzes’ eigenaar baron Clemens von Nagel had zijn hengst weliswaar na de oorlog gekocht van een Poolse officier, maar hij had hem tijdens de oorlog al gezien bij zijn fokster, de gravin Maria Plater-Zyberk (stoeterij Wojcieskow, 100 km ten zuidoosten van Warschau). Deze aristocrate was een bekende van de laatst regerende (1891-1918) vorst Wilhelm 2 van het koninkrijk Würtemberg. Amurath ox was in 1881 geboren op de koninklijke Württembergse stoeterij Weil. De hengst wordt in de literatuur meestal aangeduid als ‘Amurath 1881’ of ‘Amurath Weil’; hij stond van 1885 t/m 1894 aldaar te dekking waarna de koning hem verkocht aan de Oostenrijks-Hongaarse ‘kaiserlich-königliche Gestütsbranche’. Van 1895 tot zijn dood in 1910 stond Amurath ox op de legendarische stoeterij Radautz (nu Roemenië). Daar bracht hij de 2 Noordduitse stamvaders voort. Amurath Weil zelf was inteelt op Amurath 1829. En Amurath 1829 was een zoon van Bairactar, in 1814 ‘in de woestijn’ geboren en het lievelingspaard van de Württembergse koning (1816-1864) Wilhelm 1, bijgenaamd ‘de fokker op de koningstroon’. Aanvankelijk hield de animo van de Holsteiner fokkers voor Ramzes geen gelijke tred met diens koninklijke connecties. De ondanks zijn stokmaat van 166 cm klein aandoende schimmel was niet voorzien van een exterieur van koninklijke allure en zijn dressuurmatig optreden was ook niet om over naar huis te schrijven. De interesse begon pas te groeien op het moment dat zijn eerste kinderen Ramona, Retina


en Romanus in de springsport verschenen.

Begeerd sportbloed.Baron von Nagel had Ramzes voor 2 seizoenen (1951 en 1952) uitgeleend aan het Holsteiner stamboek. Het duurde een jaar of 5,6 voordat de eerste Ramzes-kinderen op concoursen verschenen. En hoe primitief die concoursen achteraf beschouwd ook waren, Ramzes’ naam was meteen gemaakt. Dankzij Ramona (mv. Heimatdichter) onder Alwin Schockemöhle, Retina (mv. Lopshorn) onder Fritz Thiedemann en Romanus (mv. Heinzelmann) onder Hans-Günter Winkler. Aan hun prestaties viel direct op te maken dat ze atletische springers waren met de juiste mentaliteit tussen de oren. Allengs begon de sportkwaliteit van de Ramzes kinderen steeds meer in de smaak te vallen zodat Von Nagel hun vader in 1959 en 1960 nogmaals aan het Holsteiner Verband uitleende. Aan het eind van Ramzes loopbaan was zijn bloed alom begeerd en begon zijn faam, slechts geëvenaard door een handvol andere hengsten, mythische proporties aan te nemen.

Eerherstel.De Holsteiner fokkers keken uit naar een waardig opvolger. Daarvoor kwam naast Raimond (vader van Ramiro Z) ook Roman in aanmerking. Roman zag het levenslicht in 1960. Hij had niet alleen een beroemde vader, ook zijn moeder Dorette had een hoop te bieden. Zij behoorde tot stam 18b-1, waaruit meer goedfokkende hengsten zijn voortgekomen (lagos, Ronald). Het jaar voor Roman had zij Farn (v. Fax 1) gebracht. Daardoor zou zij dus de grootmoeder worden van Nimmerdor, de Nederlandse stempelhengst met 20 goedgekeurde zonen en talloze nakomelingen in de sport. Dorette heeft daarmee een aanzienlijke inbreng in de ontwikkeling van de Nederlandse Warmbloedpaard. Op driejarige leeftijd werd Roman gekeurd als Verbandhengst en legde hij alleszins redelijk examen af (3e plaats). Populair was hij echter niet bij de Holsteiner fokkers. Net zoals bij zijn vader waren er wat opmerkingen te maken over zijn exterieur, noch was de drafbeweging optimaal te noemen.De magere jaren braken aan en het Verband besloot om Roman uit dienst te halen. Zijn toenmalige eigenaar, de heer H. Blohm, besloot om hem in te zetten in de sport en dat bleek een schot in de roos. Nu pas kon Roman laten zien wat hij waard was. Tussen 1965 en 1971 behaalde hij 30 keer de eerste plaats en sprong hij zich vele malen bij de beste 5 in springparcoursen klassen m en s. zijn ruiter omschreef hem als een paard met een


enorme wil om te presteren. Toen ook nog zijn zonen Rocco en Risico de concoursen begonnen te domineren, keerde voor Roman het tij.Het Verband bleef weinig anders over dan te besluiten de hengst opnieuw in te schakelen in de fokkerij. Roman kreeg eerherstel.

Bloed x Roman.Na enig uitproberen vonden de fokkers het juiste spoor. Dat wil zeggen dat ‘body builder’ Roman na tegenvallend resultaat niet langer werd losgelaten op de klassiek gebouwde merries van Logger en Heilblutt (‘landbouwtype’), maar partners met meer bloed kreeg aangeboden. Risico (v. Roman mv. Anblick xx) is daar een goed voorbeeld van; hij won 25 maal in de klasse S. Rocco (v. Roman, mv. Cottage Son xx) deed onder L. Gössing, de concurrentie geweld aan; de verwachtingen waren hooggespannen maar hij verongelukte op jonge leeftijd. Ook Palatina (v. Roman, mv. Waterman – Cottage Son xx) won vele malen in de klasse S. Maar de betekenis van Roman voor de fokkerij begon pas duidelijk te worden toen zijn eerste kleinkinderen (uit zijn dochters) op de concoursvelden verschenen. Gecombineerd met edele hengsten leverden zijn dochters sportpaarden die zowel nationaal als internationaal het hoogste niveau bereikten. De laatrijpe Montevideo (v. Marlon xx, mv. Roman) was een paard met schitterende bewegingen. Op jonge leeftijd had hij wat meer zelfvertrouwen mogen hebben, maar hij groeide uit tot een klasse atleet: brons op de Europese kampioenschappen dressuur, 7e op de Olympische spelen van Los Angeles (1984) en meerdere gouden medailles met de Duitse équipe. Met Ladykilller xx en nazaten ontstonden paarden die keuringskampioenen werden (Lamour, Lavarino), het Bundeschampionat wonnen (Exception), goud behaalden op de Olympische Spelen (de moeder van Classic Touch is Landgraf – Roman) of op concoursen de klasse S wonnen (Lovely Boy). Liguster (v. Landsturm, mv. Roman was de verrichtingskampioen van zijn jaargang (1973), maar was slechts 1 jaar in de fokkerij voordat hij stierf. Toch werden nog 5 van zijn zoons goedgekeurd en vestigde 1 van zijn kleinzoons het hoogterecord indoor (2.35 m.). Uit de combinatie met de Cor de la Bryére lijn kwam de grote Cantus (v. Caletto 1, mv. Roman), die al op 13-jarige leeftijd aan het hoofd stond van de Holsteiner dekhengsten in termen van winsom en nazaten. Hij alleen leverde 5 deelnemers aan de wereldbekerfinale. Cantus’ zonen Cristobal en Candaletto bezetten de eerste en tweede plaats op het Bundeschampionat van 1994. Zijn zoon Calvaro 5 behaalde zilver op de Olympische Spelen van Atlanta. Uit dezelfde Roman-


merrie Monoline en de volle broer van Caletto 1, namelijk Caletto 2, stamt de Zangersheide hengst Calvin Z. Hoewel Calvin Z jarenlang in Engeland ter dekking stond, voerde hij niettemin in 1994 en 1995 de Duitse Zuchtwertschätzung (143 hengsten) aan – op grond van slechts 6 nakomelingen uit 1988, zijn eerste en enige dekseizoen in Duitsland.

Vaste waarde. De successen van zijn kleinkinderen in de sport hebben de invloed van Roman op de Holsteiner fokkerij danig vergroot. Het Roman-bloed vinden we 37 jaar na zijn geboorte in niet minder dan 15 % van de geregistreerde Holsteiner hengsten (1997). Tot op de dag van vandaag houden Roman-kleinkinderen de naam van hun grootvader in ere. Little Rock (v. landaris) mv. Roman) bijvoorbeeld, die vorig jaar in Lanaken de Wereldtitel veroverde bij de 6-jarigen kort daarop die van ‘Coming Stallion’, de beste 7-jarige van de Zwolse paardendagen. Carolus 2 (v. Capitol, mv. Roman) was in Lanaken zijn 47 concurrenten te snel af in de strijd om de titel ‘Sire of the World’. Isas (v. Carolus 1, mv. Cantus) dus met een vader en moeder die beide Roman-bloed voeren, werd dit jaar individueel kampioen op het Europees Rijpaardenkampioenschap te Brussel. Buiten Holstein maken ook andere stamboeken gebruik van het Roman bloed. In Studbook Zangersheide opereert bijvoorbeeld behalve Little Rock en Calvin Z ook Catango Z, een zoon van Cantus. Bovendien is High Valley Z via zijn vader Ahorn (v. Nimmerdor, mv. Ladykiller xx) op enige afstand verwant aan Roman via Dorette, moeder van Roman en vadersmoeder van Nimmerdor. Bij het BWP werd goedgekeurd Landino (v. Landgraf, mv. Roman). In de Nederlandse warmbloedstamboeken KWPN en NRPS heeft het bloed van beide ouders van Roman, zowel Ramzes als Dorette, door de inbreng van diverse rechtstreekse zonen en dochters (Ramzes: Raimond, Ramano; Dorette: Farn) een vaste waarde gekregen.

Recept.Hoewel een garantie op Succes niet bestaat, is de kans dat we met behulp van Roman bloed een goed sportpaard kunnen fokken niet klein. Het recept; bij een merrie met een scheutje Roman bloed, gecombineerd met een bloedvoerende kwaliteitshengst (Ladykiller xx, Marlon xx, Cottage Son xx en Anblick xx en Corde hebben hun waarde ook in dit verband bewezen; andere Franse inbreng moeten we niet bij voorbaat uitsluiten) hoeven we alleen maar een passende partner te zoeken. 1 aspect heeft daarbij aandacht nodig: Roman de


merriemaker gaf dochters die gemakkelijk klein fokken. De receptuur eist dus letterlijk een hengst van formaat!

Door dr. L. Huybrechts, foto´s Eylers, Werner Ernst, Sandra Nieuwendijk.Z Magazine Nr. 4 augustus oktober 1998.


maken.wikiwijs.nl · Web viewGrand Vikar werd voorgebracht op hengstenkeuring, waar de...

Documents

Transcript of maken.wikiwijs.nl · Web viewGrand Vikar werd voorgebracht op hengstenkeuring, waar de...