11

Okt

ober

201

1 |

Jaar

gang

2 |

nr

4

HOE ZIET JOUW

ERUIT?

STREEKVERKENNERS

2

Staden is een landelijke gemeente waar zorg voor open ruimte, bos en natuur belangrijk is. Op de fl anken van de heuvelroute, lopende van Staden naar Westrozebeke, kan je perfect genieten van deze groene structuren, afgewisseld met prachtige vergezichten.

Wij genieten van het Vijverbos, 10 ha bos van de Vlaamse gemeenschap. Maar de gemeente kocht ook de “Keuneleute”, een klein hakhoutbosje, en het nabijgelegen Polderbos (8 ha). In die omgeving doet de gemeente bewust aan natuurontwikkeling: bos wordt uitgebreid, grasland wordt ecologisch beheerd, kleine landschapselementen worden heraangelegd, bedrijfsgebouwen worden geïntegreerd aan de hand van landschapsbedrijfsplannen. Zo ontwikkelde de kern van Westrozebeke zich tot het groene dorp. Maar ook nabij de andere dorpskernen werden een tiental jaar terug speelbossen aangelegd en krijgt het geboortebos stilaan vorm.

Openstellen van bossen voor wandelaars en fi etsers is belangrijk. Het laat toe om in je onmiddellijke omgeving te ontspannen. Je trekt je wandelschoenen aan en zonder verre verplaatsing met de auto kom je midden in de natuur. Hier kan je dagdagelijks genieten zonder vooraf veel te moeten plannen.En het Stad-Land-schap is er dan om deze mooie plekken bekend te maken en te tonen aan de inwoners van ’t West-Vlaamse hart. Bijvoorbeeld tijdens de Dag van ’t West-Vlaamse hart op zondag 9 oktober in Staden. Wij nodigen alle inwoners van de regio van harte uit om die dag kennis te maken met de Keuneleute, het Polderbos, de Vrijbosroute en nog tal van andere troeven van onze gemeente.

Dergelijke activiteiten gecombineerd met overleg tussen lokale overheden versterken het draagvlak om verder het groene open landschap te bewaren en om natuurontwikkeling een plaats te geven. Enkele mooie resultaten van de samenwerking van het Stad-Land-schap lees je verderop in dit magazine: zoom@regio, de knotploeg, een publieksenquête die polst naar jouw favoriete landschap,….

Alvast veel leesplezier en tot zondag 9 oktober in Staden!

Josiane LowieBestuurder Initiatiefgroep Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart

Burgemeester Staden

HIER KAN JE DAGELIJKS GENIETEN

Toegegeven, met bijna 200 hectare is het areaal bos in ’t West-Vlaamse hart niet bijzonder uitgebreid. Maar op dat vlak staat onze regio lang niet alleen. In Vlaanderen bedraagt de totale bosoppervlakte 146.381 ha. Dit komt overeen met een bosindex (= aandeel bos t.a.v. de totale landoppervlakte van het Vlaamse gewest) van 10,8%. Hiermee is Vlaanderen één van de bosarmste streken in Europa. Maar niet getreurd. Er beweegt heel wat in de regio: heel wat jonge bossen zijn in aanwas en er ligt een masterplan voor een heus stadsrandbos in Roeselare op tafel. Wie zijn streek een beetje kent, weet dat er op fi etsafstand van thuis toch een pak bosgebieden zijn in ’t West-Vlaamse hart. Gevestigde waarden zoals ’t Veld, Het Sterrebos, ’t Rhodesgoed en de Huwynsbossen. Maar ook een pak minder bekende die een ommetje waard zijn. Het Vijverbos, Teerlingenbos, Koekuitbos, Vierkavendomein, Wallemote-Wolvenhof, de Keuneleute en het Polderbos ... Die laatste twee kan je alvast verkennen tijdens de Dag van ’t West-Vlaamse hart op zondag 9 oktober (zie p. 3). Tel bij deze authentieke en jonge bossen ook de vele speelbossen, geboortebossen en productiebossen en je bekomt 192 ha bos in ’t West - Vlaamse hart. En er is heus nog meer groen in de regio dan dat. Zo zijn er de beheerde groendomeinen, kilometers bermen, vele particuliere tuinen, parken, groene assen… . Ook zij dragen hun steentje bij aan de belevingswaarde, het uitzicht, het landschap, de biodiversiteit, … van ’t West-Vlaamse hart.

Ken je alle bossen van ’t West-Vlaamse hart? En ben je er al eens geweest? Doe mee aan de bosenquête en surf naar: www.westvlaamsehart.be/bos !

foto: Koen Cornelus

Coverfoto: Koen Cornelus (Kasteelstraat ter hoogte van de Keuneleute in Westrozebeke)

Polderbos& Keuneleute

Vijverbos

Vierkavendomein

Teerlingenbos

Koekuitbos

Sterrebos

Wallemote-Wolvenhof

Merelbos

HuwynsbossenBos Ter Kerst

‘t Rhodesgoed

‘t Veld

Man

delh

oek

nm

nm

nmnm

nmnm

nm

nm

nmnm

nmnm

3

op de Stadenberg

Wallemote-Wolvenhof

Merelbos

Huwynsbossen

‘t Rhodesgoed

‘t Veld

Man

delh

oek

op de StadenbergFoto: Koen Cornelus

DAG VAN ’T WEST-VLAAMSE HART OP EN ROND STADENBERG

Het Stad-Land-schap wil de groen-, natuur- en bosgebieden van ‘t West-Vlaamse hart onder de aandacht brengen. 2011 is daarenboven uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Bossen. En met de datumkeuze van 9 oktober zit de Dag van ‘t West-Vlaamse hart pal in de Week van het Bos.Dat Staden de uitvalsbasis vormt voor deze dag rond bos ligt voor de hand. Op zijn grondgebied zijn opmerkelijk veel groengebiedjes zoals de Keuneleute, het Polderbos, het Moerasbos, het Vijverbos, ….

De gemeente Staden, het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart, de Provincie West-Vlaanderen, ANB, Natuurpunt, Pasar en Velt vonden Staden, Oostnieuwkerke en Westrozebeke dan ook het ideale decor voor deze bosdag in ‘t West-Vlaamse hart. Met onderstaand aantrekkelijk programma beleef je op zondag 9 oktober een onvergetelijke dag in eigen streek!

PROGRAMMABegeleide wandeling in speelbos Oostnieuwkerke 10 uurAfspraak aan Moerasbos, Vyvestraat 13 in Oostnieuwkerke

Praatcafé ‘Bos in ’t West-Vlaamse hart’ met panelgasten Patrick Van Gheluwe (gedeputeerde Provincie), Josiane Lowie (burgemeester Staden), Brenda Bussche (provinciaal directeur ANB), Peter Hantson (Natuurpunt) en Oscar Wullepit (Boerenbond). Karl Vandenberghe, nieuwsanker bij WTV, modereert11 uur Open Huis, Ieperstraat 157 in Staden

Fiets- en wandelfotozoektocht (8,5km) langs Vrijbosroute, Polderbos en Keuneleute Aan het startpunt staan 60 fi etsen ter beschikking die je gratis kan ontlenen. Op het parcours rijden ook enkele huifkarren op en af. Starten kan tussen 13 en 15.30 uur. Prijsuitreiking om 17.30 u. Startplaats in Open Huis, Ieperstraat 157 in Staden

Na de eerste editie van de Dag van ’t West-Vlaamse hart in Dadizele slaat het Stad-Land-schap dit jaar zijn tenten op in Staden. Onder de titel “De Keuneleute in!” vindt op zondag 9/10/’11 een dagvullend programma rond het thema ‘bos’ plaats op en rond Stadenberg.

Boomklimmen, slepen boomstammen, touwenparcours, bosspellen, zoeken van wild, kastanjes poffen en zoveel meer in het Polderbos en de Keuneleute Doorlopend van 13 tot 17 uHet parcours van de zoektocht leidt je er heen, maar je kan ook rechtstreeks naar ’t Polderbos aan de Kasteelstraat in Westrozebeke. Volg knooppunt 65 vanuit Staden. Vanuit Westrozebeke, volg knooppunt 48.

Tentoonstellingen, infostands en animatieDoorlopend van 14 tot 17.30 uurOpen Huis, Ieperstraat 157 in Staden

OO

ST WEST, TH

UIS ...

foto’s p 3: Koen Cornelus

“DE KEUNELEUTE IS DE NAVEL VAN

WILLY SPILLEBEEN SCHRIJFT AUTOBIOGRAFISCHE ROMAN OVER DE STREEK

Wat doet het u om hier terug te komen? WILLY SPILLEBEEN: “Dit is mijn streek. Hier voel ik mij nog altijd meer thuis dan in mijn woonplaats in Menen. Ik denk dat dit nu eenmaal typisch is aan een geboortestreek: je voelt er je thuis maar je wil er niet opnieuw wonen. Ik ben nog vaak op de streek want ik breng regelmatig een bezoekje aan mijn broer die in de ouderlijke hoeve woont. Deze omgeving roept veel herinneringen op, aan mijn kindertijd, aan mijn vrienden, aan tijden van geluk,…. Doorheen de jaren zijn de herinneringen wel waziger geworden. Ik noem ze vaak kameleons of verkleurmannetjes. Je gaat de dingen van toen ‘verschonen’, esthetischer voorstellen dan ze in werkelijkheid waren. Dat is kenmerkend voor iedereen, misschien nog meer voor een schrijver.”

Heeft u hier veel inspiratie opgeraapt?WILLY SPILLEBEEN: “Mijn kinderjaren heb ik hier in de Keuneleute gesleten. Ik was hier dagelijks om te spelen met vrienden, later om te lezen, om te schrijven … en nog later waren er natuurlijk ook de meisjes. Al die gebeurtenissen spelen een grote rol in mijn romans. Ook mijn poëzie situeert zich vaak hier. Eigenlijk heeft de hele omgeving mij sterk geïnspireerd. Volgend jaar breng ik een autobiografi sche roman uit en die gaat helemaal over deze streek hier.”

Kunt u de titel al verklappen? Komt ‘Keuneleute’ erin voor? WILLY SPILLEBEEN: (Aarzelt om de titel prijs te geven, maar zwicht al na een paar seconden.) “Het boek zal ‘Zomersneeuw’ titelen. Het is een allusie op de pluisjes van de populieren die in de maanden mei en juni de hele omgeving een mooi wit tapijt bezorgden. Deze ‘zomersneeuw’ staat symbool voor het mooie

en vluchtige van mijn kindertijd. Het boek gaat niet alleen over die tijd. Ik schrijf ook over de verschillende types van mensen die ik hier gekend heb, over de streek zoals ik er over hoorde vertellen door mijn ouders, vooral door mijn vader, ook, door de seizoenwerkers die meehielpen op de hofstede, ….. Wist je dat er bij de Keuneleute en op de Kayaerheuvel ernaast gesneuvelde soldaten van de Eerste Wereldoorlog zijn opgegraven? Dat deze heuvel ondergraven was en als schuilplaats diende voor de Duitsers. Via trechters daalden ze af in gangen vol kazematten (hier: ondergrondse slaapplaatsen – nvdr). Van hieruit kon je ondergronds tot in Stadendorp geraken. Mijn grootouders en hun volwassen zonen zijn meteen na de Eerste Wereldoorlog van Gullegem naar hier gekomen om kraters die de obussen geslagen hadden te dichten en zo het landschap van zo’n vijftien hectaren te effenen.”

Is de streek veel veranderd sinds uw jeugdjaren? WILLY SPILLEBEEN: “Ook tijdens mijn jeugd al heb ik veel zien veranderen. Richting Staden waren er heel wat bossen: populieren, eiken en verderop sparren. Langs de weg naar Westrozebeke en de Vijfwegen stonden rijen knotwilgen en Canadese populieren die er na de oorlog ’14-’18 werden aangeplant. Ook het Polderbos hier schuin tegenover was veel groter dan nu. Daardoor was het hier een tamelijk gesloten landschap. Op het einde van de jaren ‘40 is men duchtig beginnen kappen in deze bossen. Er waren toen ook enkel aardewegen waardoor de omgeving er landelijker

Op zondag 9 oktober strijkt het Stad-Land-schap neer in Staden. Deze locatie voor de Dag van ’t West-Vlaamse hart werd niet met de vogelpik bepaald. In het Internationaal Jaar van het Bos vond het Stad-Land-schap het passend om een plek op te zoeken waar de bosrooimachine enkele hectaren ongemoeid heeft gelaten. In Staden en zijn deelgemeenten zijn er zo een paar van die sites. De bekendste is allicht de Keuneleute, 12 135 m2 bos langsheen de Heuvelkamroute in Westrozebeke. Het is de geboorteplek van schrijver Willy Spillebeen. En dat mag je haast letterlijk nemen, want de ouderlijke hoeve ligt er op een steenworp vandaan. “Deze streek is de navel van mijn leven. De hele omgeving heeft mij sterk geïnspireerd en speelt dan ook een grote rol in mijn romans en poëzie.” Redenen te over om met deze uitgeweken inwoner van ’t West-Vlaamse hart eens rond de tafel te gaan zitten. Het Stad-Land-schap ontmoette de man in de Keuneleute aan de picknicktafel waarop één van zijn gedichten is aangebracht. 4

GEB

ORE

N E

N G

ETO

GEN

foto’s p 4-5: Stefaan Beel

bij lag dan nu. Ik heb ook nog de ruïnes van het Stadenkasteel geweten. Het werd tijdens W.O.I vernietigd, maar de ruïnes zijn tot eind jaren ’50 blijven liggen.”

Wat vindt u van de Keuneleute en zijn omgeving zoals die er op vandaag bijliggen? WILLY SPILLEBEEN: “ In 1880 schreef een Stadens onderpastoor dat de streek op niets meer trekt. Toegegeven, vóór 1950 was het hier landelijker en daardoor mooier. Maar ik ervaar de omgeving niet zoals die pastoor het onverbloemd beschreef. Het is nog steeds een mooie streek al is er veel bebouwing bijgekomen: niet meteen aantrekkelijke hangars en serres en zo. Het rooien van bossen moet je in zijn context plaatsen. Vroeger was er nogal wat grond van doen om landbouw te bedrijven. Nu veel minder. Hier zijn ondertussen weer populieren en andere bomen aangeplant… Ach, het is nu eenmaal typisch aan de mens dat hij goede zaken van vroeger idealiseert en het lelijke vergeet. .”

!

Tot slot. Waarom zou de lezer naar hier moeten afzakken tijdens de Dag van ’t West-Vlaamse hart? WILLY SPILLEBEEN: “Hier is het een aangename en ideale streek om te wandelen en te fi etsen. Ik kan mij inbeelden dat veel inwoners van ’t West-Vlaamse hart deze plek nog niet of onvoldoende kennen. Ik vind het ook een goede zaak dat een themadag rond bos, zoals hier op zondag 9 oktober, de mensen attent maakt voor het belang van bos, als groene long en als plaats om er te recreëren. Het valt mij op dat er de laatste tijd een trend is ingezet naar ‘meer natuur’. Ook de beleidsvoerders schenken er meer aandacht aan dan vroeger. Al is het wel godgeklaagd dat ondertussen in Vlaanderen nog zoveel gezonde bomen sneuvelen. Maar hier in Westrozebeke-Staden bijvoorbeeld is er de laatste jaren veel weideland omgezet in bos. Hiermee levert de gemeente het bewijs dat het ook anders kan. Alleen vind ik dat de gemeente wel dringend wat beheerwerken moet uitvoeren hier in het Keuneleutebos. Kijk maar even rond je hier!”

Wat was dat ook al weer over dat menselijk trekje om de dingen van vroeger te idealiseren?

De Keuneleute en omstreken zijn sterk vervlochten met het werk van schrijver Willy Spillebeen. Zelf stipt hij ‘De vossejacht’, ‘De varkensput’ en ‘Steen des aanstoots’ aan als boeken die het meest refereren aan de streek. Volgend jaar verschijnt ‘Zomersneeuw’, een autobiografi sche fi ctie die volledig terugkeert naar de Westrozebeekse heimat van de Menenaar. Ook zijn poëzie is sterk geïnspireerd door de streek. Niet in het minst de gedichten hiernaast die over de Keuneleute gaan.

KASTANJEBOSJE ‘in het land van vergeten’

(Psalm 88:13)

Navel van moeders aarde

kastanjebosje waar de

hoeve bij aansloot als een schoot

in de liesplooi van de heuvel

waar het kind de silex raapte

en uitvinder was van het wiel

waar de man met zijn gevleugelde ziel

als een lege vioolkist onder zijn arm

komt om de zon te zien ondergaan

achter bossen die niet meer bestaan.

Willy Spillebeenuit ‘De geschiedenis van een steenbok’ (2002)

WARANDEVierkant van kastanjehakhout,

hartslag van het landschap waar ik

de angst voor het onvatbare begroef:

jeugd als dromenzware slaap.

De ijle rijen takken waakten,

de dreef bedreef haar eendere fout:

ze fi lterde te kwistig het licht,

van vlinders zinderde het hout.

Geliefden liepen hier veel liever

dan elders – mijn bos warme hartslag

begreep en kende toverwoorden

voor een stameling, blik of glimlach.

En ik, ik droomde door karrensporen

droomde door zomer, schoonheid, herfst

droomde door landschap, door mezelf,

door alles tot zeldzaam besef…

Willy Spillebeenuit ‘Gedichten 1959-1973’ (1973)

POËZIEBO

S

5

VANAF MAART 2012 OPNIEUW REGIOKLASSEN

PERFECTE LANCERING VOOR

6

EXTR

A M

URO

S

Wie heeft deelgenomen aan zoom@regio bekijkt de akkers, fabrieken, straatnamen, natuurplekjes, landschappen,… van ’t West-Vlaamse hart voortaan op een andere – lees: meer nieuwsgierige – manier dan voorheen. Dat was precies het opzet van de regioklassen in eigen streek.

Meer dan 300 leerlingen van het vijfde leerjaar zetten in mei een zoombril op en gingen twee dagen met fi etskar en gps op verkenning in eigen regio. Uit hun verslaggeving en uit de commentaren van hun leerkrachten valt op te maken dat zoom@regio een ideale vorm van omgevingsonderwijs is. Ook bij de bedrijven en verenigingen die de klassen met open armen hebben ontvangen, vallen enkel positieve klanken op te tekenen. Een perfecte lancering dus. Op naar een volgend seizoen!

NIET ALS EEN KIP ZONDER KOPEn dat volgend seizoen gaat in maart 2012 van start. In tussentijd stelt het Stad-Land-schap de parcours, de fi etskar met exploratiematerialen, de opdrachten voor onderweg, de digitale methodiek ter voorbereiding van de tweedaagse,… nog wat bij. De hoofdingrediënten van de regioklassen zoom@regio blijven echter ongewijzigd: tweedaagse excursie met overnachting in een bivakhuis, rond het thema voeding, via een parcours langsheen de stad alsook het platteland, met twee- à drietal bezoekplaatsen onderweg en gewapend met fi etskar en –gps. Voorafgaand aan de uitstap ontvangen de klassen een cd-rom met zes lesmodules en bijhorende opdrachten. Dit stelt de klassen in staat om hun tweedaagse ten gronde voor te bereiden. Welke weg zullen we nemen? Wat zullen we onderweg

zien? Welke bedrijven bezoeken we? Wat leren die over onze regio? Hoe verhouden stad en platteland zich tot elkaar? …. Om je maar te zeggen dat de leerlingen niet als een kip zonder kop doorheen ’t West-Vlaamse hart fi etsen, wandelen en sporen.

Donderdag 19 mei vertrokken we vanuit Dadizele naar het proeftuincentrum in Beitem. We zagen kroppen sla die in water groeiden. Het tweede bezoek was in het afvalbedrijf Trans Vanheede. We hebben geleerd dat we de brikken moeten uitspoelen, anders geeft het een geur af. Het derde bezoek was aan een pillbox in Ledegem. Iemand van de heemkundige kring heeft er ons meer verteld over voeding

tijdens de Eerste Wereldoorlog. We mochten ook op de bunker

staan. ‘s Anderdaags fi etsten we naar boerderij

Met onze deelname aan zoom@regio willen wij de jeugd laten weten dat maar liefst 40% van de totale Europese diepvriesgroenteproductie hier in het hartje van West-Vlaanderen wordt geteeld. In onze sector zijn in totaal 2500 werknemers actief en dat zal allicht nog een tijdje zo blijven. De jeugd is dan ook een potentieel publiek naar toekomstige tewerkstelling. Wij hebben de bezoeken als zeer aangenaam ervaren, niet in het minst omdat de jeugd de voedingsindustrie door hun eigen creatieve invalshoek bekeek.Steve De Backere – d’Arta - Ardooie

Zelfs als leerkracht heb ik heel veel bijgeleerd over de regio zoals bijvoorbeeld de geschiedenis van Roeselare, hoe bedrijven te werk gaan,....Joke Duyck – Kapelhoekschool - Roeselare

De regioklassen zijn bestemd voor leerlingen van de derde graad van het lager onderwijs. Scholen kunnen kiezen uit één van de drie bivakhuizen in ’t West-Vlaanderen. Het zijn Het Rokken in Roeselare, De Touwladder in de Dadizele en Afrit Radar 9 in Lichtervelde. Van daaruit verkennen de leerlingen en hun begeleiders ’t West-Vlaamse hart, met de fi ets, te voet en in sommige gevallen ook met het openbaar vervoer.

Het Bruwershof. We hebben een lekker ijsje gegeten en melk van de koeien gedronken. ’s Namiddags speelden we in het rusthuis van Moorslede een spel rond voeding met de bejaarden. We fi etsten ook langs het standbeeld van pater Lievens . Onderweg moesten we een opdrachtje doen bij een weide waar koeien graasden. In Dadizele namen we een kijkje bij basiliek en de pompeschitter. Jullie moeten het zeker eens proberen. HET WAS ECHT DE MAX !Milan,Ashanti,Karel, Benedicte, Amber

Vrije Basisschool Oostnieuwkerke

Voor inschrijvingen en info, neem contact op met het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be – 051 27 55 64

foto

: Gee

rt V

erbe

ure

Voor de uitwerking van de regioklassen vond het Stad-Land-schap een perfecte partner in KATHO Tielt. Het departement Lerarenopleiding en het Expertisecentrum Erfgoededucatie van deze campus werkten voor de leerkrachten en de leerlingen een zoom@regiotool uit.

Het betreft een digitale methodiek op cd-rom waarmee de leerlingen in de klas op een vrij zelfstandige manier een aantal opdrachten vervullen die omgevingsonderwijs helpen ondersteunen. De digitale tool werd vooral ingezet in de weken voorafgaand aan de tweedaagse en tijdens de naverwerking in de klas. Met de lessen, opdrachten en verwijzingen op het computerschijfje levert KATHO het bewijs dat je voor omgevingsonderwijs niet noodzakelijk buiten de schoolpoorten moet. Omdat het Stad-Land-schap het belangrijk vindt dat ook jij je streek wat beter leert kennen – ook al ben je de korte broek ontgroeid – geven we enkele geheimen van de zoom@regiotool prijs .

KATHO LEERT JE DE STREEK VERKENNEN VIA

DE COMPUTER

www.kbr.beBenieuwd hoe jouw straat er bij lag in 1776? Neem dan een kijkje op bovenvermelde website waar je alle Ferraris-kaarten van ons land kunt raadplegen. Deze kaarten zijn opgemaakt tussen 1771 en 1778 door Graaf de Ferraris. De uiterst gedetailleerde kaarten werden met de hand getekend en ingekleurd. Alle gebouwen, rivieren, hagen, poelen, moestuinen en zelfs galgen werden opgetekend. Oorspronkelijk werd de kaart opgemaakt om militaire operaties op het terrein te vergemakkelijken. Napoleon gebruikte de kaart tijdens zijn militaire veldtochten en oorlogen om terreinkennis op te doen. Nu wordt de kaart vooral gebruikt door archeologen, historici, ingenieurs, landschapsdeskundigen,... De kaart is erg waardevol omdat het de toestand van het landschap in detail weergeeft net vóór de grote Industriële Revolutie. De kaarten van weleer stellen de regiozoomers in staat om het landschap en zijn gedaanteverwisselingen beter te bevatten.

www.vioe.be Zijn er in jouw buurt van die oude, mysterieuze gebouwen waarvan je wel eens het bouwjaar, hun voormalige functie of architect wilt leren kennen? Dan kan bovenstaande website misschien soelaas brengen. Het is de webstek van het Vlaamse Instituut voor Onroerend Erfgoed. Je vindt er een inventaris van het bouwkundig erfgoed in je regio. Op onderstaande foto zie je een voormalige chicorei-ast uit de Veldkaaistraat in Ardooie. Even surfen naar de website leert dat de ast dateert uit het interbellum. Het gebouw is in drie niveaus/vloeren opgetrokken en heeft een betonnen zadeldak met luchtstraat.

www.groentekalender.beAls het aan de temperaturen niet meer valt af te lezen in welk seizoen wij ons bevinden, dan kunnen de akkers ons misschien nog het best wegwijs maken. Welke groenten en fruit typisch zijn voor de maand lees je op www.groentekalender.be. Via deze website snorden de leerlingen in de klas op welke gewassen ze tijdens hun excursie zouden aantreffen op het veld, op de loopband en in de groenteveiling. Het brengt hen ook iets bij over duurzaam aankoopgedrag. Zo boffen de leerlingen dat ze hun regioklassen in mei ¬– volop aardbeienseizoen – konden ondernemen, want geef toe, een ijsje met spruitjes smaakt bijlange niet hetzelfde als een ijsje met aardbeien. Niet?

REPORTAGE ZOOM@REGIO

KWESTie Magazien WTV

Zaterdag 15 en zondag 16 oktober (herhalingslus)

Jij kijkt toch ook? Vanaf 15 oktober is de afl evering ook online raadpleegbaar op www.focus-wtv.tv/programma/kwestie

foto: Luc Lambert

WIST JE DAT...

7

Het Stad-Land-schap is op zoek naar enthousiaste inwoners om samen te werken aan een kwalitatieve leefomgeving in ’t West-Vlaamse hart. Misschien voel je je geroepen voor een van onderstaande oproepen. Wie het schoentje past,….

Aan leerboeken over seizoenen, het landschap, de natuur,… geen gebrek. Maar kennis kan je ook opdoen buiten de schoolmuren. Daarom kiezen veel meesters en juffen om er met een bos- of landschapskoffer op uit te trekken. Hierbij krijgen ze een goede begeleiding van een streekverkenner. Dit is een bos- en landschapsanimator die de schoolkinderen op een enthousiaste en interactieve wijze iets bijleert over de natuur, het landschap,… in eigen streek. De Provincie en het Stad-Land-schap willen hun equipe streekverkenners uitbreiden en organiseren daarom een ‘cursus bos- en landschapsgids’. Hou je van de natuur? Kan een landschap jou uitermate boeien? Heb je een boontje voor de streek? Kan je je tijdens de werkweek af en toe vrijmaken om een klas enthousiaste kids te begeleiden bij hun

ontdekking van het landschap en het bos? Als jouw antwoord op alle voorgaande vragen positief klinkt, dan ben jij de geknipte man/vrouw om de poule streekverkenners te versterken. De cursus is gepland in maart 2012 en duurt 5 dagen. De focus ligt op de actieve beleving van landschap en bos in de regio. De landschaps- en boskoffer en het kabouterleerpad vormen de rode draad doorheen de cursus. De opleiding bestaat uit praktijkgerichte theorie en excursies te velde.

Op dinsdagavond 31 januari vindt er om 19.30 u een infoavond over deze cursus plaats. Afspraak in het Jeugd- en ontmoetingscentrum, Bollewerpstraat 3 in Ingelmunster.

Knotbomen maken deel uit van het typische Vlaamse landschap. Knotbomen staan niet alleen mooi in het landschap, de holtes in de stam en het verrotte kernhout bieden ook een schuilplaats en nestgelegenheid aan veel planten, dieren en insecten. Voor het behoud van de knotbomen in ’t West-Vlaamse hart heeft het Stad-Land-schap vorig jaar een werking met vrijwillige knotters opgestart. Wil je zelf knotten?Het Stad-Land-schap brengt de knotter in contact met eigenaars die het onderhoud van hun bomen willen uitbesteden. In ruil voor zijn inzet, mag de knotter het brandhout van de knotwerken meenemen. Voor de knotter wordt een verzekering tegen ongevallen voorzien.

Heb je een partij knotbomen die dringend eens onder handen moet genomen worden? Dan brengt het Stad-Land-schap jou i n contact met één van de vrijwillige knotters van het Stad-Land-schap. Als jouw gemeente een knotpremie voorziet, dan blijf je die als eigenaar behouden. Heb je nog wat land ter beschikking waar knotbomen niet zouden misstaan? Ook dan kan je bij het Stad-Land-schap terecht voor gratis plantgoed voor knotwilgen.

In het voorjaar starten een drietal ecotuinteams in ’t West-Vlaamse hart. Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de

snelle beslissers. Onder het motto ‘natuur is overal’ leer je via

deze teams hoe in je eigen achtertuin een klein stukje natuurgebied kan bouwen. Door onze tuinen ecologisch in te richten worden

ze opnieuw een thuis voor vogels, vlinders en allerlei inheemse planten en kruiden. Samen met andere tuinliefhebbers van ’t West-Vlaamse hart verken je gedurende 5 bijeenkomsten de principes van ecologisch tuinieren. De ecotuinteams bieden tips en advies op maat voor je eigen ecologische tuin. Een deskundig lesgever neemt het team op sleeptouw. Deelname is gratis.

WIE

ZO

EKT,

DIE

...

8

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) is volop in de weer met de opmaak van een toekomstbeeld voor het landschap van ’t West-Vlaamse hart. Centraal hierbij staat de vraag hoe het landschap deze regio nog aantrekkelijker kan maken voor zijn inwoners en bedrijven. Om de wensen en noden van streekbewoners, land- en tuinbouwers en de spelers uit de voedingssector in kaart te brengen, heeft de VLM de voorbije maanden enkele tientallen interviews afgenomen. Tijdens de fi etshappening ‘t Vijfde Wiel van de Landelijke Gilden polste de VLM bij de deelnemers naar hun waardering van de verschillende landschappen die ze onderweg tegenkwamen. Op het Landbouwsalon in Roeselare luisterde de Vlaamse Landmaatschappij naar de landschapswensen van de bezoekers.

Via interviews en gesprekken konden een pak streekbewoners hun mening al kwijt. Maar de kous is nog niet af! VLM en het Stad-Land-schap vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk inwoners van de streek de kans krijgen om hun zegje te doen. Hoe meer ideeën en standpunten de opstellers onder ogen zien, hoe meer inzicht in de wensen van de streek en hoe beter en herkenbaarder de toekomstvisie voor ’t West-Vlaamse hart er zal uitzien. Daarom lanceren ze op 25 september de enquête ‘Welk landschap wens jij voor ’t West-Vlaamse hart?’. Via www.westvlaamsehart.be/mijnlandschap krijg je enkele vragen voorgeschoteld over je eigen leefomgeving. Wat vind je mooi? Wat is voor jou een doorn in het oog?

HOE ZIET JOUW FAVORIETE LANDSCHAP ERUIT?

Wat vind jij het mooiste plekje in je buurt? Wat maakt een landschap mooi? Welke

elementen verstoren het landschap? Geef je ongezouten mening op deze en een pak

andere vragen en schrijf zo mee aan het toekomstbeeld van het landschap van ’t West-

Vlaamse hart. Wie de enquête invult, maakt kans op één van de vijf smaakvolle prijzen.

De opmaak van deze landschapsvisie kadert in het luik “Omgevingskwaliteit” van het Agro-Voedings-platform. Dit platform, opgericht binnen het Euro-pees project Thought 4 Food heeft als doelstelling om de agro-voedingssector, die zeer sterk aanwe-zig is in de regio’s Midden-West-Vlaanderen en de Westhoek, te ondersteunen met onder meer diver-se initiatieven op het vlak van innovatie en oplei-dingen. Deze voedingsregio wordt sinds kort ook gepromoot als het ‘Smakerijk!’. Deze smaakvolle regio krijgt binnenkort ook een echt uithangbord met het Miummmm - Vlaams Huis van de Voe-ding, dat in het voorjaar van 2012 de deuren opent.

www.agrovoedingsplatform.be

Tussentijdse balansUit de respons tot dusver blijkt een eerder dubbele houding van de bewoners ten aanzien van hun omgeving: er is zeker nog heel wat beeldkwaliteit in ’t West-Vlaamse hart, maar toch wringt er iets…. Zo worden de open landbouwlandschappen sterk gewaardeerd, vooral in combinatie met groen in het landschapsbeeld, én zolang ze er maar niet al te verrommeld bijliggen. Veel geïnterviewden beschouwen de land- en tuinbouw essentieel voor de streekidentiteit en vinden de sector dan ook belangrijk om het landschap open te houden. Groengebieden, zoals ’t Veld in Ardooie of het Sterrebos in Rumbeke, kregen een hogere score dan verwacht. Lintbebouwing en de toenemende versnippering van het landschap stippen de ondervraagden als storend aan. Maar ook de toch al lang aanwezige, vaak monotoon ogende loodsen van de groenteverwerkende industrie worden maar matig geapprecieerd. Opvallend ook was de herhaaldelijk wens naar meer recreatiemogelijkheden in openlucht.

Laat jouw mening horen!

Wat is het mooiste plekje in jouw buurt? …De enquête invullen vraagt enkele minuutjes van jouw kostbare tijd. Maar deze minuten zijn van cruciaal belang voor een aantrekkelijk toekomstbeeld voor het landschap van ’t West-Vlaamse hart. Wie de enquête invult, maakt daarenboven kans op één van de vijf smaakvolle manden met streekproducten. Invullen kan tot en met 16 oktober. Wie geen toegang heeft tot deze online-enquête, kan een papieren versie van de vragenlijst opvragen via onderstaande contactgegevens. Later in het najaar zal de VLM in twee proefgebieden uittesten wat zo’n toekomstbeeld concreet kan betekenen. In het voorjaar 2012 zal de VLM de landschapsvisie voorstellen.

Frans Pauwels - projectleider VLM-Thought 4 Food - frans.pauwels@vlm.be - 050 45 81 00

9

TOU

GH

T 4 FOO

D

foto: Koen Cornelus

84 KILOMETER ONVERHARD

Heb je ’t West-Vlaamse hart ooit al eens bekeken door een ATF-bril? Je weet wel, zo’n MTB-bril die voorkomt dat je ogen gaan tra-nen door de snijdende wind of de opspattende modder. Juist, we hebben het over mountainbike. Ook in deze regio kent de sport een aanzienlijke aanhang. Met zes permanente routes (goed voor 220 kilometer waarvan 84 km onverhard) en tal van toer-tochten komen deze aanhangers zeker ook in ’t West-Vlaamse hart aan hun trekken. In deze sport zijn conditie en competitie

lang niet de enige drijfveren. Velen bestijgen hun stalen ros om de regio eens te verkennen vanuit een ander perspectief via de velden, boswegels, karrensporen en oude spoorwegbeddingen. ’t West-Vlaamse hart bekeken door een ATF-bril.

Hooglede-Gits: ‘WK 2007 Mountainbikeroute’ Rode lus 24 km (verhard 17 km - onverhard 7 km)

Startplaats: Hoeve ter Kerst, Koolskampstraat 39a, Gits

Blauwe lus 28 km (verhard 17 km - onverhard 11 km)

Startplaats: Atlantahal, Oude Rozebekestraat 55, Hooglede

Ingelmunster: Brigand Groene lus 26 km (verhard 15.5 km – onverhard 10.5 km)

Startplaats: Sportcentrum, Bollewerpstraat 92a, Ingelmunster

Rode lus 14 km (Verhard 10 km - onverhard 4 km)

Startplaats: Sportcentrum, Bollewerpstraat 92a, Ingelmunster

Staden: Heuvelrug Mountainbikeroute Rode lus 52.2 km (verhard 36 km - onverhard 16,2 km)

Startplaats: Sportcentrum De Wankaarde, Ooststraat 2, Staden

Moorslede: Heuvelrug Mountainbikeroute Groene lus 33 km (verhard 21.4 km – overhard 11.6 km)

Startplaats: Sportcentrum, Grimmertinge, Iepersestraat,

Moorslede

Roeselare: Roularius Rode lus 42.5 km (verhard 18.8 km - onverhard 23.7 km)

Startplaats: Schiervelde, Diksmuidsesteenweg 396, Roeselare

VTT

foto

: Koe

n Co

rnel

us

10

WEST-VLAAMSE MTB-KALENDER

De Provincie heeft recent de ‘West-Vlaamse mountainbikekalender herfst- winter 2011-2012’ uitgebracht. Deze kalender in pocket-formaat is de ideale wegwijzer om je moun-tainbike-uitjes te plannen. Elk weekend heb je keuze uit verschillende tochten. Van september tot maart 2012 zijn er 107 toertochten in West-Vlaanderen waarvan 14 tochten in ’t West-Vlaamse hart. Mogelijkheden zat dus om jouw topvorm de komende seizoenen vast te houden.

De kalender is beschikbaar op de vele toertochten, je kan dit han-dige boekje bestellen via sport@west-vlaanderen.be met vermel-ding van naam, adres en het aantal exemplaren. Je kan het ook downloaden via www.westvlaamsehart.be\mtb .

BEN JIJ EEN ROUTEPLANNER?

Heb je zelf een leuke mountainbikeroute samengesteld? Wil je deze delen met andere mountainbikers? Laat het ons weten via westvlaamsehart@west-vlaanderen.be en wij zorgen voor de pu-blicatie en verspreiding via onze website.

West-VlaamseMountainbike-kalenderherfst-winter 2011-2012

foto: Koen Cornelu

s

In 2012 is het 150 jaar geleden dat het parlement het licht op groen zette om het kanaal Roeselare-Leie uit te graven. Het minste wat je kan zeggen, anderhalve eeuw na datum, is dat deze beslissing een serieuze stempel heeft gedrukt op onze regio. Op velerlei ge-bied: industrie, werkgelegenheid, welvaart, ruimtelijke ordening, landschap, natuur, re-creatie,….. En het kanaallied is nog verre van uitgezongen. Tot op vandaag brengt deze vaargeul ambities, plannen en ontwikkelingen op gang. Om zoveel geschiedschrijving en toekomstige uitdagingen onder de aandacht te brengen, pakken de de kanaalge-meenten, de provincie en een handvol andere partners volgend jaar uit met een heus vieringsjaar.

Reeds lang vóór 1862, in de jaren 1500, waren al pogingen om deze regio met de zee te verbinden. Oorspronkelijk probeerde men om de rivier de Mandel bevaarbaar te ma-ken. Halfweg de 19e eeuw werden deze plannen defi nitief begraven naar aanleiding van de beslissing om een volledig nieuw kanaal van Roeselare naar de Leie te graven. Alexander Rodenbach was de grootste pleitbezorger van het kanaal. Een kanaal zou het overstromingsgevaar van de grillige Mandel indijken en transport van goederen via water in deze regio eindelijk mogelijk maken. Hetgeen later essentieel gebleken is voor de groeiende nijverheid van deze regio. Het valt dan ook niet te verwonderen dat de industriëlen uit deze regio zich als één man achter deze Roeselaarse parlementair schaarden.

IN VOLLE VAART RICHTING VIERINGSJAAR 2012

Blauw-groen lintVaren op de Mandel is niet eens zo een gek idee. Al

sinds de 16e eeuw wordt de bevaarbaarheid van de

Mandel onderzocht. Er is zelfs een studie geweest

om de Mandel met de zee te verbinden. Halfweg de

19e eeuw is de denkpiste om te varen op de Mandel

volledig verzand. De beslissing om een kanaal Roe-

selare-Leie te graven, was de achterliggende reden.

Geert Hoornaert, voorzitter van de Koninklijke Ge-

schiedkundige Kring Roeselare, geeft in zijn recente

publicatie ‘De Mandel’ het historische verhaal van de

rivier weer.

Het kanaal is in elk geval een succes gebleken. En dat

is het nog steeds. Dit jaar werden al bijna 3,8 miljoen

ton goederen over het kanaal Roeselare-Leie getrans-

porteerd. Daarmee is het kanaal één van de belang-

rijkste waterwegen in de provincie. De Mandel kreeg

een heel andere functie toegewezen. De rivier, die ont-

springt in Passendale en ter hoogte van Sint-Baafs-

Vijve in de Leie uitmondt, vormt een belangrijk

blauw-groen lint door het landschap en zal ook

in de toekomst een belangrijke toeristisch-

recreatieve functie vervullen in ’t West-

Vlaamse hart.

foto: Koen Cornelus

11

VAARWATER

foto: Koen Cornelu

s

foto

: Koe

n Co

rnel

us

TRAKTEER JEZELF OP EEN GRATIS RONDJE

Dit aardewerk werd vorig jaar opgegra-ven bij de aanleg van een industrieter-rein aan de Nijverheidsstraat in Staden. Het dateert van de 13e en verwijst naar een middeleeuwse walgrachthoeve. Zo zitten er nog wel een paar historische rijkdommen verborgen onder de grond in ’t West-Vlaamse hart. Op donderdag 10 november kom je er alles over te we-ten tijdens een lezing van twee archeo-logen. Afspraak om 20 u in de biblio-theek van Staden.

Deze lezing kadert binnen ‘een rondje erfgoed’, een lezingenreeks van de erf-goedcel TERF. De twee andere lezingen van deze reeks gaan over ‘armoede in

onze regio medio 19e eeuw’ (13/10 – Ro-denbachbibliotheek Roeselare) en ‘In-dustriële (r)evolutie in de regio TERF’ (8/12 – biibliotheek Ingelmunster).

Meer info lees je op www.westvlaamse-hart.be\kalender . Op deze website vind je nog veel meer tips voor een uitstapje in ’t West-Vlaamse hart. Heb je zelf een activiteit in het verschiet? Een fi etstocht, een begeleide wandeling, een spreek-beurt over onze regio,…. Dan kan je deze aankondigen via bovenstaande URL.

Vorige maand werd de eerste slechtvalkenkast opgehangen in ’t West-Vlaamse hart. Het is de fi rma Hendrix Haeck die haar be-drijfstoren ter beschikking stelt om de nestgelegenheid aan op te hangen. De kast is er gekomen op vraag van Natuurpunt De Buizerd. Voortaan heeft deze unieke vogelsoort ook in onze regio een geschikte broed-plaats. Het Fonds voor de Instand-houding van Roofvogels (FIR) lever-de en installeerde de nestkast. Voor deze installatie konden de initiatiefnemers rekenen op fi -nanciële steun van de Provincie Wes-Vlaanderen.

COLOFONDit magazine is een uitgave van het Stad-Land-schap

’t West-Vlaamse hart, Streekhuis Midden-West-Vlaan-

deren, Peter Benoitstraat 13, 8800 Roeselare, 051 27 55

64,

westvlaamsehart@west-vlaanderen.be

www.westvlaamsehart.be

Verantwoordelijke uitgever: Guido Decorte

Werkten mee aan dit nummer: Hugo Verhenne,

Michael Verscheure, Frans Pauwels, Anne Mouton,

Myriam Deboysere, Roeland Vanlerberghe en Koen

Vankeirsbilck

Vormgeving: DOS Creations bvba – Roeselare

Druk: Concordia Drukkerij - Roeselare

Gedrukt op gerecycleerd, chloorvrij gebleekt papier

Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart Hoe kunnen we de leefbaarheid, de bele-vingswaarde en de omgevingskwaliteit van Midden-West-Vlaanderen verhogen? Dit is de hamvraag die voorligt in het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart, een samenwerkingsver-band tussen negen steden en gemeenten van het arrondissement Roeselare en de provincie West-Vlaanderen. Samen gaan de partners op zoek naar mogelijkheden en impulsen op het domein van landschappelijkheid, natuur, recreatie, educatie en erfgoed, zowel in de stad als op het platteland en met oog voor de interactie t u s s e n beiden.

SURFHet project Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart maakt ook deel uit van een Europees net-werk dat zich inlaat met de problematiek rond de ontwikkeling van duurzame stadsranden. Sustainable Urban Fringes of kortweg SURF brengt 15 partners uit de Noordzeeregio samen om hier rond informatie uit te wisselen en ex-pertise op te bouwen. SURF maakt deel uit van het Interreg IVB North Sea Region Programme en is gesubsidieerd door het European Regi-onal Development Fund. Voor meer info over SURF, surf naar www.sustainablefringes.eu.

12