RUBRIEK

1

m a g a z i n e

samenwerken

Sluit je nú aan

dubbele voordelen voor

leden FkOFederatie

Kinderopvang

Enquête

LokaaL niveau: partner voor de kinderopvang?!

Memorandum

7 to do’s voor beLeidsmakers

samenwerking aLspijLer van succesvoLondernemerschap

vers

chijn

t 4

x p

er

jaar

- 1

ste

jaar

gan

g -

P9

233

00

- a

fgif

teka

nto

or

Ko

rtri

jk -

nu

mm

er

20

18 #

3 (s

ep

tem

be

r 2

018

)

een inFOrmatiemagazine van

3

vOOrwOOrD

“Kinderopvang is een cruciale bouwsteen van het lokaal sociaal be-leid dat in vele steden en gemeenten wordt gevoerd.” Dit citaat van dr. Joris De Corte, dokter-assistent aan de Gentse universiteit ver-klaart meteen onze keuze voor het thema van dit derde nummer van het FKO-Magazine: het lokale netwerk waarin de kinderop-vang zit verweven.

In dit FKO-Magazine verkennen we de mogelijkheden om via sa-menwerking en lokale netwerkvorming om te gaan met de uitda-gingen in de kinderopvang.

Naast het artikel van dr. Joris De Corte, beschrijven we good prac-tices vanuit de centrumsteden. Zo tonen we hoe een lokaal bestuur

(Regie) het lokaal onder-nemerschap in de kinder-opvang een sterke duw in de rug kan geven. We be-spreken de resultaten van onze enquête over het lo-kale niveau en publiceren ons memorandum voor de lokale verkiezingen.

Want zoveel is duidelijk: het lokale bestuur heeft de private sociale onder-nemer nodig om de doel-stellingen inzake kin-deropvang te halen. Een

afgestemd beleid en ondersteuning van de sociale ondernemer is hierbij cruciaal. De stedelijke en gemeentelijke beleidsstrategie is enkel te realiseren met een goede ondersteuning en samenwerking van de sociale ondernemer.

We zijn nogmaals verheugd en trots om jou als lezer van harte wel-kom te mogen heten. Lees onze getuigenissen, tips en tricks over het belang van het lokale niveau en lokale netwerk voor de sociale ondernemer in de kinderopvang.

We wensen je alvast veel leesplezier.

Hilde Van de Velde Jan SapVoorzitter FKO Afgevaardigd beheerder

HallO.“We nemen het op voor jou als sociale ondernemer”

Hilde Van de Velde, Voorzitter FKo

en Jan Sap, aFgeVaardigd beHeerder

“Het lokale bestuur heeft de private sociale ondernemer nodig”

COlOFOn

2018 #3 - FKO Magazine

Uitgever: Federatie Kinderopvang (FKO) Contactgegevens: Federatie KinderopvangWillebroekkaai 37 - 1000 Brussel - 03 212 26 29info@federatiekinderopvang.bewww.federatiekinderopvang.be

Redactie: UNIZO, Federatie Kinderopvang en Kathleen GeenenEindredactie en coördinatie: Kathleen GeenenAan dit nummer werkten mee: Wim Van Esch, Tino Biddeloo, Hilde Van de Velde, Jan Sap, Joris De Corte, Filip Standaert, Evelien Louwyck

Oplage FKO Magazine: 500 ex.Reclameregie: Elma Multimedia B.V.B.A.Grafische vormgeving en druk: Elma Multimedia B.V.B.A.Rechten: niets uit deze opgave mag geheel of gedeeltelijk worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming en bronvermelding van de uitgever.

op alle “made by De Biotoop” producten uit onze webshop (kortingcode Uni2018 ) promo 5% korting

natuurlijk !de

Omdat buiten slapen gezond(er) is!

SLAPEN ● ETEN ● SPELEN ● FANTASEREN ● ONTDEKKEN

U wenst uw kinderdagverblijf in een nieuw kleedje te steken?

U droomt van een natuurlijke look van uw ruimtes of meubels?

U wil meer avontuur in uw buiten- of binnenruimte?

Warme Groetjes ! Het Biotoop-interieurteam

buitenbed buitenbed

Wij zijn immers een pionier in het creatief en efficiënt inrichten van ruimtes voor jonge kinderen en realiseerden hierin reeds tal van projecten.

Deze zijn zowel technisch als pedagogisch grondig onderbouwd. Onze kennis en ervaringen halen we uit onze eigen kinderdagverblijven

te Gent. Daar ondervinden we immers wat écht belangrijk is bij de opvang van kinderen. Benieuwd wat wij voor u kunnen doen?

Neem gerust een kijkje op onze vernieuwde website. Samen maken wij graag uw dromen waar!

www.debiotoop.be

Presentatie zie website

Conform de

gezond richtlijnen (EN 716)

U droomt van een natuurlijke look van uw ruimtes of meubels?

Inrichting en meubilair op JOUW maat!

Webshop en projecten

BIG BORIS SMALL SUZY

scandinavische gewoonte

beter humeur

betere weerstand

slapen rustiger, dieper en langeris medisch verantwoord

betere luchtkwaliteit

meer aanmaak vitamine D

2180000148_3_ADV_7458.indd 1 27/08/18 08:22

vorige FkO-magazines

gemist?Vraag ze aan via

info@federatiekinderopvang.be

Advertentiepagina

4

FKO

leDenvOOrDeel

Als ondernemer in de kinderopvang heb je alle redenen om te kiezen voor een lidmaatschap van de Federatie Kinder-opvang. We nemen het op voor je rech-ten en belangen als sociale ondernemer, zaakvoerder of verantwoordelijke in de kinderopvang. We ijveren voor een ge-zond en sociaal ondernemersklimaat en voor een mooie toekomst voor je organi-satie en de hele sector. Met andere woor-den, als lid ben je stevig verzekerd als so-ciaal ondernemer. Daarenboven krijg je ook een gratis lidmaatschap van UNIZO (partner van de Federatie). Zo heb je toe-gang tot het grootste netwerk van onder-nemers in Vlaanderen en Brussel.

wat doet de Fko voor jou?• verdediging van de sector en jouw

belangen • opleidingen en begeleidingstrajec-

ten over financiering, management, personeel …

• ervaringsuitwisselingenmet onder-nemers uit de sector én daarbuiten, via een uitgebreid en inspirerend netwerk

• hetlaatstenieuwsoverdesectorviaonze nieuwsbrief en infosessies

• aantrekkelijkekortingenenvoorde-len, aangeboden door onze partners (zie ook hieronder)

• automatisch lid van UNIZO, dusdubbelvoordeel voor de prijs van één. Alle info op www.unizo.be/ledenvoordelen-en-kortingen

Als je lid wordt, krijg je een individuele afspraak met een medewerker of een bestuurslid. Tijdens dit gesprek luis­teren we graag naar waar jij als sociaal ondernemer van wakker ligt. En we be­kijken welke kansen de Federatie Kin­deropvang voor jou kan creëren. Van harte welkom!

Lid worden kan vanaf 195 euro (50 euro voor zelfstandige onthaalouders).www.federatiekinderopvang.be02 212 26 42info@federatiekinderopvang.be

The BaBy’s COrner

gratis geschenkpakket ter waarde van 100 euro + 10 % kortingAls nieuw lid van de Federatie Kin-deropvang ontvang je een aantrek-kelijk geschenkenpakket van Baby’s Corner, ter waarde van 100 euro. Bovendien geniet je 10% korting op alle aankopen bij Baby’s Corner (niet van toepassing bij geboortelijs-ten en niet cumuleerbaar met ande-re acties of kortingen). Ook kan je je eigen klanten 10% korting aanbie-den via een klantenkaart. Meer info op www.thebabyscorner.be

De BiOTOOp

5% korting op biokeuken en speelgoed & inrichtingLeden van de Federatie Kinder-opvang genieten 5% korting op de reguliere prijzen van Biokeuken en Speelgoed & Inrichting. Als startende ondernemer in de kinderopvang krijg je ook gratis advies en een rond-leiding. Meer info op debiotoop.be

MeiKe

5% korting op de webshop voor baby’s, peuters en kleutersOp de webshop ontdek je origineel, creatief, degelijk en duurzaam speel-goed, knutselgerief en alle materiaal dat baby’s, peuters en kleuters nodig hebben om op te groeien. Meer info op www.meikewithlove.be

De Federatie Kinderopvang komt op voor jou! We ijveren voor jouw rechten en belangen. Jij mag meegenieten van tal van voordelen. Word jij lid? Dat kan nog tot eind 2018 met een fikse korting.

teKSt Kathleen geenen

Word ook lid van de Federatie Kinderopvang Bouw mee aan de toekomst van de kinderopvang

Wat biedt deze opleiding mij? Je leert in 3 uur tijd levensreddende eerste hulp toepassen Je kan de aangeleerde reanimatietechnieken onmiddellijk oefenen in praktijk Na de opleiding ontvang je een getuigschrift

Waarom Delta Healthcare Consulting? Opleiding in overeenstemming met de richtlijnen van Kind en Gezin Erkend dienstverlener voor de KMO portefeuille Docenten in heel Vlaanderen, waardoor verplaatsingsonkosten berperkt blijven Onze docenten zijn steevast ervaren verpleegkundigen op spoed of intensieve zorgen Zowel inhouse opleidingen ter plaatse als open opleidingen in heel Vlaanderen

www.dhcc.euqVraag een vrijblijvende offerte op met code UNIZOof schrijf je in voor een open opleiding bij jou in de buurt!

LEVENSREDDEND HANDELEN

Levensreddend handelen Vaktijdschrift kinderopvang.indd 1 22/02/2018 11:54:462180000142_2_ADV_7458.indd 1 20-08-18 09:25

76

enQUêteenQUête

over de enquête Federatie kinderopvangTer voorbereiding van de eerste Dag van de Kinderopvang, op 25 september hield de Federatie Kinderopvang bij de private kinderopvang een enquête over de lokale netwerken. De respons bleek bijzonder groot te zijn. Meer dan 1 op 4 organisatoren uit de sector vulden de enquête in. Concreet haalden we een responsgraad van 26,7% op 2.114 con-tacten. 7% van de respondenten zijn ac-tief in meerdere steden en gemeenten.De respondenten zijn actief over alle Vlaamse provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waarvan 26% ac-tief in steden. 63% van de respondenten is al vijf jaar of langer actief op de huidige locatie, waarvan 59% meer dan tien jaar. Qua vergunningstype zagen we een even-redige spreiding over vergunningstypes baby’s en peuters, waarvan 7% buiten-schoolse opvang en 27% gezinsopvang. Opvallend: 26% geeft aan niet te weten op welke vergunningstrap ze zitten! Dit cijfer bevestigt spijtig genoeg resultaten van eerdere enquêtes.

hoe is de samenwerking met het sociaal huis (ocmw)?Opvallend: 91% werkt zelden of nooit samen met het Sociaal Huis. Bij IKT gaat dit ook maar over 80% (T2b) en

75% (T2a). Bij buitenschoolse opvang is dit 90%. De tevredenheid over deze samenwerking krijgt een gemiddelde score van 3,45/5. 51% is tevreden tot zeer tevreden over deze samenwerking. Ervaring van partnerschap haalt een ge-middelde score van 2,53/5. 21% is tevre-den tot heel tevreden.

Worden ondernemers in de Kinderop-vang goed geholpen door het Sociaal Huis? Deze vraag haalt een score van 3,02/5. Slechts 37% is tevreden tot heel tevreden over de hulp die hen geboden wordt.

hoe is de samenwerking met het Lokaal overleg kinderopvang (Lok)?Het Lokaal Overleg is een instrument voor het eigen beleid en ook het beleid van de Vlaamse overheid. Toch geeft 44% aan nooit of zelden deel te nemen aan het LOK. De helft (49%) neemt vaak of altijd deel. 4% geeft dan weer aan dat er geen LOK aanwezig is in de stad of gemeente waar hij/zij werkzaam is.Van de deelnemers aan het LOK is 46% tevreden tot zeer tevreden. 24% ervaart een wezenlijk partnership en 30% ziet het LOK als een hulp t.a.v. de klanten.Een belangrijk aandachtspunt is dat maar 40% van oordeel is dat de stad/gemeente meestal of altijd een neutrale rol speelt binnen het LOK. 44% geeft

aan dat het LOK meestal of steeds geen neutrale rol speelt.

Federatie kinderopvang formuleert daarom voorstellen ter verbetering van het Lok:1. Verhoog de vergaderfrequentie. 2. Organiseer meer inspraak in de

agenda, zeker voor de kleine initia-tieven.

3. Schenk meer aandacht voor de zelf-standige kinderopvang (niet IKT) en de kinderopvang in het algemeen, met inbegrip van buitenschoolse op-vang.

4. Besteed meer aandacht aan de zelf-standige onthaalouder.

5. Heb aandacht voor perceptie van partijdigheid (dubbele functie lo-kaal bestuur).

6. Zet in op sectornetwerking (meer-waarde van samenwerking nastre-ven).

7. Investeer in een dynamische en de-mocratische werking (agenda, trans-parantie verslag, modernisering ver-gadertechniek …).

8. Heb oog voor de problemen van elke individuele organisator.

9. Aan de sector tenslotte de vraag tot uitwerking van een klachten- en evaluatieprocedure in samenwer-king met Kind en Gezin.

Samenwerken met de lokale overheid en lokale netwerken kan ondernemers in de kinderopvang verder helpen. Maar in hoeverre worden die kansen op het lokale niveau aangegrepen of gezien? De Federatie Kinderopvang hield een peiling en formuleert aanbevelingen.

teKSt evelien louwyck en Wim Van esch

Lokaal niveau:

partner voor de kinderopvang?!

wie zijn de lokale inhoudelijke partners van de organisatoren?

hoe is de samenwerking met vrije beroepen?

23

25

8

8

10

7

44

6

3

69

■ Percentage samenwerking

We concluderen een uitgesproken sa-menwerking met collega’s uit de kin-deropvang en de Huizen van het Kind (HvK). We zien ook een innovatieve sa-menwerking met diverse andere lokale

Naast voor de hand liggende samenwer-king met boekhouders, accountants en advocaten merken we ook een sterke sa-menwerking met kinesisten, apothekers

en kinderartsen. Wel constateren we een beperkte praktijk van samenwerking met vrije beroepen in functie van het vinden van klanten. Dit kan wijzen op een grotere

vraag dan aanbod, maar houdt zeker ook een grote opportuniteit voor de sector in. Dit wordt bevestigd door een filtering in de enquête op basis van vrije prijs.

partners zoals de bib, CAW, pleegzorg, opvoedingswinkel en consultatiebureau.Met betrekking tot ondersteuning bij (mogelijke) opvoedingsproblemen en opvoedingsvragen constateren we een

minder uitgesproken samenwerking: Jeugdzorg 7%, CKG 10%, VK 8%, Ge-handicaptenzorg 3%, CLB 5% en CIK 8%.

inhoudelijke redenen Klanten vinden

Boekhouder, accountant en advocaat 54% 7%

Kinesisten 32% 10%

Apothekers 18% 7%

Kinderartsen 15% 9%

Experts en consultants andere dan eigen boekhouder, accountant en advocaat 5% 2%

Vroedvrouwen 4% 4%

Gynaecologen 1% 5%

Andere

Centrum inclusieve Kinderopvang

Collega’s uit de Kinderopvang

Onderwijs

CLB

Gehandicaptenzorg

Vertrouwenscentrum Kindermishandeling

Centrum Kinderzorg en Gezinsondersteuning

Jeugdzorg

Huis van het Kind

98

enQUêteenQUête

hoe groot is de tevredenheid over het Lokale Loket kinderopvang?

hoe verhoudt de kinderopvang zich met de lokale politiek?In welke mate is de schepen Kinderopvang van zijn/haar gemeente bekend?

Zullen de verkiezingsprogramma’s bepalen op wie men zal stemmen?

Kent men de verkiezingsprogramma’s van de lokale partijen?

We noteren:- Tevredenheid: 47% - Neutraliteit: 43% - Verbetering van de bezetting door

het Loket? 18% en zelfs 34% is het helemaal oneens met deze stelling

Ook hier merken we een grote opportuni-teit. 80% van de sector werkt nooit samen met bedrijven en kmo’s in de gemeente, on-

- Vlotter inschrijvingsbeleid door het Loket? 18% is eens tot helemaal mee eens. 34% is het helemaal oneens met deze stelling

Maar vooral geeft 33% van de respondenten aan dat er in hun stad/gemeente geen loket

danks het gegeven dat bedrijven en kinder-opvang natuurlijke partners zouden moe-ten zijn. Een systematische uitnodiging

is. FKO roept alle steden en gemeenten die nog geen loket hebben op, om dit de ko-mende legislatuur te organiseren. Al is het maar met het oog op een goede afstemming van vraag en aanbod in de toekomst, door het inventariseren van de opvangvragen.

van de vertegenwoordigers van het lokale bedrijvennetwerk op het LOK lijkt dan ook een voor de hand liggende verbeteractie.

■ Ja■ Neen, politiek intresseert mij niet■ Neen, dat maakt geen verschil

In mijn gemeente/stad is er geen schepen Kinderopvang ■Ja, ik heb regelmatig contact met hem/haar ■

Ja, ik heb hem/haar al eens ontmoet ■Ja, Ik weet wie hij/zij is ■

Neen, ik weet niet wie hij/zij is ■

9%

27%

30%

15%

19%

Weet men welke politieke partijen aan de macht zijn in de stad/gemeente?

■ Neen, ik heb geen idee■ Ja

74%

26%

■ Neen, ik heb geen idee ■ Ja

68%

32%

33%

35%

32%

Als u kinderen wilt verwennen met een uitstap naar de wondere wereld van de magie, dan moet u bij Len Korda zijn! Dit is een speciaal goochelpro-gramma van ongeveer 60’ voor alle kinderen tussen 5 en11 jaar waarbij ze zelf kunnen meegoochelen. Met Len Korda wordt uw kindernamiddag ge-garandeerd een succes, omdat de kinderen maximaal participeren. En mijn assistent Otto (zijn paspoort vermeldt “goochelkonijn”) is altijd van de partij!

Ik stel steeds een programma samen naar keuze: voor de hele kleintjes of voor de grotere bengels. Want uw kinderen, die zijn immers koning!

Ik treed op in gans het land met een Nederlands, Frans of Engels parlando.

Bel me geheel vrijblijvendop nummer 0477 46 91 11Of neem een kijkje op mijn website: www.lenkorda.be

LEN KORDA

2180000286_2_ADV_7458.indd 1 4/09/18 11:15

hoe is de samenwerking met kmo’s en bedrijven?

78%

14%

7%

1%

■ Nooit■ Soms■ Ja■ Dit verschilt naargelang de locatie

waar ik actief ben

De kennis van het politieke lokale landschap lijkt bijzonder beperkt te zijn. Het belang die de lokale politiek en zijn mandatarissen heeft, wordt ons in-ziens zwaar onderschat. FKO roept aan elke sociale ondernemer op om van het lokale politieke netwerk een prioriteit te maken.

Uit de enquête blijkt dat samenwerking op het lokale niveau nog ruimte biedt tot verbetering en tijdsinvestering. Als we die mooie uitdaging aangaan, realiseren we een win-win-win-win. Want zowel de ondernemers Kinderopvang, de bedrijven/vrije beroepers, de lokale politieke verantwoordelijken maar zeker ook de ouders zullen hier de vruchten van plukken. Ook de koepels en de VVSG kunnen hier uiteraard een belangrijke ondersteunende rol spelen. Federa-tie Kinderopvang reikt al deze stakeholders al-vast de hand.

1110

De kinDerOpvang in beweging

Kinderopvang is voor vele jonge ouders een welgekomen hulpmiddel om een evenwicht te vinden in de combinatie tussen het werk- en gezinsleven. Naast de pedagogische ondersteuning in de fysieke en psychische ontwikkeling van elk kind, vervullen de diverse vormen van gezins- en groepsopvang bovendien een sociale functie in de integratie van kansengroepen in de samenleving. Dit maakt van kinderopvang dan ook een cruciale bouwsteen van het lokaal soci­aal beleid dat in vele steden en gemeen­ten wordt gevoerd.

Vanuit de ambitie van de (boven)lokale overheden om het aantal opvangplaatsen in Vlaanderen op peil te houden, zien we de laatste jaren een toegenomen focus op de financiering en bijkomende onder-steuning van de zelfstandige kinderop-vang. Een recente bevraging (2017) van de Federatie Kinderopvang (UNIZO) geeft ons echter ook inzicht in de be-zorgdheden en noden van deze groep sociale ondernemers.

Zo wijzen uitbaters van een zelfstandige kinderopvang op de vaak moeizame zoektocht naar een rendabele bedrijfs-voering, maar halen ze ook problemen

aan op het vlak van personeelsbeleid en administratieve overlast. Dit betekent dat er vaak te weinig tijd en middelen overblijven om structureel en doordacht te investeren in de uitbouw van de eigen werking.

Hieronder verkennen we de mogelijk-heden om samenwerking en lokale net­werkvorming te gebruiken als één van de mogelijke hefbomen om met deze uitdagingen om te gaan. Een samen-werking is er in essentie op gericht om collectief voordelen en ambities waar te maken die niet via de inzet of versnipper-de middelen van de aparte entiteiten ge-realiseerd kunnen worden. Ons centrale argument is dat het opstarten en gericht uitbouwen van diverse vormen van part-nerschap een essentieel onderdeel vormt van succesvol ondernemerschap in het brede domein van zorg en welzijn. Op basis van inzichten uit de wetenschap­pelijke literatuur en het (inter)nationaal praktijkonderzoek formuleren we daar­om een aantal stellingen en aandachts­punten waarmee een brede waaier van actoren die actief zijn rond de opvang, opvoeding en begeleiding van jonge kinderen en gezinnen samen aan de slag kunnen gaan.

stelling 1 – elke samenwerking hangt aan elkaar via een complex web van belangen en doelstellingen (en daar is niks mis mee)

Een partnerschap komt niet zomaar uit de lucht gevallen. Het is het gevolg van een reeks doelbewuste keuzes die de be-trokken actoren in onderling overleg en op basis van gelijkwaardigheid met elkaar maken. Cruciaal is het afbakenen van het centrale thema of issue waarrond de krachten gebundeld zullen worden. Dit is de levensader of bestaansreden van het netwerk. De partners kunnen hier altijd naar terugkoppelen wanneer ze dreigen vast te lopen of om de te varen koers op-nieuw op scherp te stellen.

Een samenwerking rond kinderopvang krijgt vorm op meerdere sporen. Zo kan de focus komen te liggen op het vullen van hiaten (of vermijden van overlap) in het aanbod binnen een bepaalde stad of gemeente, het identificeren en bereiken van ‘moeilijke’ doelgroepen, het uitwerken van een communicatie­strategie of aanmeldingsprocedure, het collectief aangaan van een dialoog met

Uitbaters van een zelfstandige kinderopvang hebben het op verschillende fronten moeilijk, onder andere met de zoektocht naar een rendabele bedrijfsvoering, het personeelsbeleid en de administra­tieve overlast. Zo blijkt uit een recente bevraging (2017) van de Federatie Kinderopvang (UNIZO). Is samenwerken en netwerken een oplossing voor deze sociale ondernemers? Dr. Joris De Corte van de Vakgroep Sociaal Werk & Sociale Pedagogiek van de Universiteit Gent licht vijf stellingen toe.

teKSt dr. Joris de Corte

samenwerking als pijler van succesvol ondernemerschap

De kinDerOpvang in beweging

(en beïnvloeding van) beleidsmakers op de diverse bestuursniveaus, het uitwis-selen van informatie en expertise om de dienstverlening van de individuele partners te verbeteren, het binnenhalen van bijkomende financiële middelen of projectsubsidies, het ontwikkelen van capaciteit om gezamenlijke aankopen te doen, kosten te reduceren of ondersteu-nende diensten te ontwikkelen, enz.

Wat een samenwerking complex maakt, is het feit dat deze doelstellingen op heel uiteenlopende niveaus worden gefor­muleerd. Zo zijn er collectieve ambities van het netwerk als een geheel (bijv. vul-len van hiaten of vermijden van overlap in het aanbod), de individuele doelstel-lingen van de verschillende partners in het netwerk (bijv. eigen kosten reduceren of middelen, expertise, en legitimiteit verwerven), het inspelen op de ervarin-gen en noden van de specifieke doelgroe-pen van ouders en kinderen die men wil bereiken of bedienen, het respecteren van de belangen van de externe stake-holders zoals (boven)lokale overheden, inspectiediensten, leveranciers, onder-wijsinstellingen, sociale voorzieningen, vroedvrouwen en gynaecologen.

Elke samenwerking geeft met andere woorden aanleiding tot spanningsvel-den tussen groepsbelang en individuele belangen, tussen het perspectief van de ‘aanbieder’ en de ‘vragers’, tussen het netwerk als geheel en de externe stake-holders die impact hebben op, of deels worden beïnvloed door, het netwerk en-zovoort.

De uiteenlopende doelstellingen en be-langen die in een samenwerking aan de oppervlakte komen, zijn dus niet nood-zakelijk, of niet automatisch, comple-mentair. Ambities worden tegenover elkaar geplaatst en zetten aan tot het bepalen van keuzes en prioriteiten. Dit hoeft op zich niet problematisch te zijn en creëert uiteindelijk ook een noodza-kelijke dynamiek binnen een netwerk. Het is vooral van belang dat de betrok­ken partijen de bereidheid en openheid tonen om deze diversiteit aan belangen en doelstellingen te blijven erkennen en benoemen. Dit kan het proces voeden waarmee de actoren constant vorm en betekenis geven aan hun onderlinge ver-schillen. Dit laat hen bovendien toe om

op zoek te gaan de noodzakelijke dwars-verbanden tussen de doelstellingen en ambities die ze in de kern van de samen-werking wil plaatsen.

stelling 2 – ken uw (voor)geschiedenis en eigen omgeving

Geen enkele samenwerking start zomaar van een wit blad. Er is altijd sprake van een voorgeschiedenis en doorwerking van de lokale context.

Via de eerdere participatie in een breed gamma aan (lokale) netwerken hebben de meeste partners zowel positieve als negatieve ervaringen opgedaan met vor-men van onder andere interorganisatio-nele, intersectorale en interprofessionele samenwerking. Daarnaast leven er in de praktijk ongetwijfeld ook percepties over de zin (en onzin) van wat andere actoren die op hetzelfde speelveld opereren al dan niet ondernemen.

Bovendien is er in de praktijk zelden of nooit sprake van een ‘zuivere’ vorm van netwerkvorming waarin partners via zo-genaamd horizontale relaties en op voet van volledige gelijkwaardigheid met el-kaar interageren. Dit betekent dat er ook een doorwerking kan zijn van sturende en hiërarchische relaties tussen sommige partners die zich in het netwerk vereni-gen maar evengoed ook van concurrentie en de strijd om voldoende ‘marktaandeel’.

Tenslotte moeten we er op wijzen dat elke samenwerking is ingebed in een specifie-ke lokale context. In het voorbeeld van de kinderopvang denken we aan de sociaal-economische achtergrond en demografi-sche samenstelling van de bevolking die wordt ‘bediend’, de aan- of afwezigheid van bepaalde voorzieningen of partners op het lokale speelveld, de (sociale) am-bities van het lokaal bestuur, de opportu-niteiten voor bijkomende ondersteuning of projectsubsidies, enz.

Dit betekent dat geen enkele samenwer­king identiek is. De identiteit of ‘smoel’ van elk netwerk is juist het gevolg van een hele reeks concrete keuzes waarmee de partners een antwoord bieden op de bestuurlijke context, de sociale kaart bin-nen een geografisch gebied, de specifieke noden van de doelgroep en het geheel

van ervaringen en verwachtingen van de betrokken partners ten opzichte van el-kaar en met de nood aan samenwerking in het algemeen.

stelling 3 – durf over het muurtje te kijken

Elk netwerk staat of valt met de kwaliteit van de gegevensdeling en de uitbouw van een fysieke, schriftelijke en virtu-ele communicatie-infrastructuur om de doorstroom van informatie te faciliteren. Dit vormt een opstap om te zoeken naar afstemming of activiteiten op termijn (deels) te integreren. Dit betekent echter ook dat de onver­mijdelijke verschillen tussen de leden van het netwerk aan de oppervlakte zullen komen. Netwerken zijn dus geen neutrale of machtsvrije zones. Deze ver-schillen worden veroorzaakt door heel wat factoren: uiteenlopende ideologi-sche wortels, verschillen in capaciteit en te investeren middelen (VTE, expertise, geld, infrastructuur, enz.), de mogelijke doorwerking van hiërarchische relaties of concurrentie tussen aanbieders, de schaal waarop men actief is (lokaal vs. regionaal), verschillen in de financiering of de regelgevende kaders waaraan men moet voldoen, enz.

We beschouwen netwerken dan ook als deeltjesversnellers die de uiteenlopende logica’s van de partners op scherp stellen. Deze denkkaders, die inherent deel uit-maken van een ‘cultuur’ en historiek binnen een organisatie, dienst, vereni-ging, voorziening, sector of beroeps-groep, hebben een sterke invloed op de wijze waarop partners handelen en de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplos-singen voor individuele problemen en bredere maatschappelijke uitdagingen benoemen. In de kinderopvang komt dit bijvoorbeeld tot uiting in uiteenlopende opvattingen over wat kwaliteit dan juist is, over de doelgroepen die men wil/ kan bereiken, over de wijze waarop aan toegankelijkheid gewerkt wordt, over de individuele verantwoordelijkheid van ouders, over de mate waarin men partici-patie van de doelgroep relevant vindt en hoe men dit vorm geeft, enz.

We wijzen daarom op de leer- en in-novatiedimensie van netwerkvorming. Een samenwerking leidt tot dialoog en

13

De kinDerOpvang in beweging

houdt de partners een spiegel voor om te reflecteren over de eigen opvattingen en de praktijken of activiteiten die daaruit voortvloeien. Het komt er opnieuw op aan om deze onvermijdelijke verschillen niet te ontkennen of te ontwijken, maar juist actief te benoemen in de blijvende zoektocht naar de gemeenschappelijke grond die de partners met elkaar ver-bindt. Deze collectieve discussies, en de interne reflectieprocessen die daar vaak uit voorvloeien, zijn zowel qua inhoud als qua verloop onvoorspelbaar maar vormen een essentiële meerwaarde van de samenwerking via netwerken.

stelling 4 – streef naar eigenaarschap

Elke samenwerking krijgt vorm via een complex web van interacties. Deze si-tueren zich bovendien op heel uiteen-lopende niveaus: binnen het netwerk tussen veldwerkers enerzijds en tussen de leidinggevenden anderzijds die allen optreden als vertegenwoordiger van de eigen dienst, organisatie, voorziening of instelling, maar ook tussen het netwerk als geheel en de ‘buitenwereld’ zoals overheden, inspectiediensten, andere netwerken zoals de Huizen van het Kind of netwerken tegen kinderarmoede, enz.

Om de afstemming op en tussen deze verschillende niveaus te realiseren, kijkt men binnen een netwerk vaak in de rich-ting van een coördinator of regisseur die al dan niet formeel wordt aangesteld. Deze spilfiguur zorgt voor overzicht, stroomlijnt de interactie, mobiliseert de partners om hun engagement te be-houden, ontmijnt potentiële conflicten, bouwt bruggen tussen organisaties en over sectoren en beroepsgroepen heen, enz. Uit deze korte beschrijving blijkt meteen dat dit ook kan leiden tot onre-alistische verwachtingen over de coördi-nator als een superheld. Bovendien is het centraliseren van alle informatie rond één actor (of een heel beperkte groep) niet zonder risico voor de continuïteit van de werking van het netwerk.

We houden daarom een pleidooi voor een gedeelde verantwoordelijkheid om het netwerk aan te sturen en de be­trokken partners uit te spelen op hun specifieke kwaliteiten, vaardigheden en interesses. Dit betekent dat er naast de eventuele afbakening van een takenpak-ket dat wordt opgenomen door een for-

mele coördinator ook ruimte moet zijn voor een open debat over de rolverdeling tussen alle partners in het netwerk. Op die manier groeit ook de betrokkenheid en het eigenaarschap bij het realiseren van de doelstellingen van het netwerk.

Zo zullen sommigen geneigd zijn een rol te vervullen in de administratieve onder-steuning van het netwerk (rapportering, voorbereiding van vergaderingen, enz.), terwijl anderen zich liever profileren als het gezicht van het netwerk naar de bui-tenwereld of als een spin in het web. Deze laatste rol verwijst naar het bouwen van bruggen en het onderhouden van veel-vuldige (in)formele contacten met de uiteenlopende partners in het netwerk. Daarnaast zijn er wellicht ook partners voor wie de activiteiten van het netwerk niet tot hun corebusiness behoren. Zij bevinden zich in de zogenaamde peri-ferie van het netwerk, zijn vaak minder betrokken bij de operationele werking ervan maar kunnen evengoed een waar-devolle rol vervullen als kritische denker die de zaken vanop een afstand bekijkt.

stelling 5 – durf te springen in het onbekende

Uit de vorige stellingen bleek al dat een samenwerking diverse vormen kan aan-nemen, een soms onvoorspelbaar ver-loop heeft en uiteenlopende gradaties kent van intensiteit en afstemming die uiteindelijk wordt bereikt. Toch is er één gemeenschappelijk ingrediënt dat alle netwerken met elkaar verbindt: de nood aan vertrouwen tussen partners. Het gaat over de wetenschap dat partners de opdrachten waartoe ze zich engageren ook effectief uitvoeren, dat er geen mis-bruik wordt gemaakt van de informatie die wordt gedeeld, de afwezigheid van verborgen agenda’s enzovoort.

Vertrouwen is gelinkt aan wederkerig-heid en is vooral gestoeld op concrete praktijkervaringen. Dit proces krijgt vorm via communicatie en groeit ge-staag via kleine gerichte stapjes waarin het opzetten van een aantal afgebakende (piloot)projecten een faciliterende rol kan spelen. Dit leidt tot een aantal quick wins of succeservaringen. Deze geven de partners de nodige ‘feedback’ om elkaars betrouwbaarheid en intenties beter leren in te schatten als opstap voor nieuwe of meer ambitieuze doelstellingen en pro-jecten.

Dit neemt uiteraard niet weg dat vertrou-wen zowel een input als een output is van een succesvol partnerschap. Dit maakt van het opzetten en uitbouwen van een samenwerking altijd weer een sprong in het onbekende. Bovendien kijken som-migen liever de kat uit de boom en ligt het tempo waarmee partners bereid zijn om te springen niet gelijk. Het is dan aan de ‘coalition of the willing’ om mee de noodzakelijke randvoorwaarden te cre-eren om dit vertrouwen te laten groeien.

enkele slotbeschouwingen

We argumenteerden in de bijdrage dat samenwerking een bouwsteen is voor succesvol ondernemerschap in het brede domein van zorg en welzijn. Elke samenwerking is gestoeld op de uitwis-seling van informatie en expertise en het ontwikkelen van een gedeelde ver-antwoordelijkheid om vaak heel uit-eenlopende doelstellingen te realiseren. Netwerkvorming is echter geen doel op zichzelf, maar een instrument dat juist pragmatisch kan worden ingezet om in te spelen op de lokale context. Er is met andere woorden geen blauwdruk voor het ontwikkelen van netwerken. Elke samenwerking krijgt pas vorm via de keuzes over het issue, de doelstellingen die worden nagestreefd, de samenstel-ling en governance-structuur, de mate van centralisatie en formalisering van de interacties, enz.

We benadrukken tenslotte dat samen-werking aanleiding kan geven tot een do-sis onvoorspelbaarheid en vaak nieuwe inzichten aan de oppervlakte brengt. Dit laat de betrokken actoren toe om te re-flecteren over de eigen logica’s en praktij-ken. In onze benadering van netwerkvor-ming is het cruciaal dat de actoren tijdens dit proces aandacht blijven besteden aan het verkennen van, en inspelen op, de noden, vragen en bekommernissen van de ouders en hun kinderen zelf. Zij zijn geen passieve consumenten maar geven continu betekenis aan de wijze waarop kinderopvang al dan niet aansluit bij hun eigen leefwereld. Zorg is op geen enkele wijze te reduceren tot een verhandelbaar product. Ook dat inzicht is en blijft een essentieel ingrediënt van succesvol soci­aal ondernemerschap.

Rust, de motor voor betekenisvolle babyopvangOm echt van betekenis te zijn voor alle baby’s die op dit moment in de kinderopvang zitten, is er rust nodig. Niet alleen bij de pedagogisch medewerkers, maar ook bij de coaches, (locatie)managers, directie en bestuurders. Nathalie Camacho en Sanne Bosmans (eigenaren van Forsa (www.forsapedagogiek.com) doen een oproep vanuit hun hart om de ervaren werkdruk en de stress die op dit moment in alle lagen in de sector heersen de kiem in te smoren.

Ervaren werkdruk vs ontspanning De ervaren werkdruk is ontzettend hoog. Iedere medewerker die in deze sector werkt heeft te maken met een grote mate van stress. Dit is echter funest voor de kwaliteit van de babyopvang. Alle acties die jij doet, of je nou pedagogisch medewerker, -coach, manager, directie of bestuurder bent, zijn van (in)directe invloed op de kwaliteit van de babyopvang. Het baart ons echt grote zorgen dat er in de sector, in alle lagen, de ervaren werkdruk immens hoog is en dat de mate van ontspanning, rust en niksen ver te zoeken is.

Kwaliteit Je zal je wellicht afvragen: ‘Wat is er zo erg aan als we te weinig ontspannen en niksen?’ Volgens verschillende wetenschappers is dit funest voor de maatschappij en ons welzijn. Door alle stress en drukte, neemt de mate van angst en aantal vroege burn-outs onder jongeren enorm toe. Stel je eens voor wat ons gedrag voor effect heeft op de baby’s van nu, over vijftien jaar? Baby’s zijn ontzettend sensitief voor alle invloeden van buitenaf, zij pikken alle subtiele stress-signalen op. In hun hersenen maakt het geen verschil of zij zelf stress ervaren of de ander, het voelt voor hen hetzelfde. Zelfs als jij directeur bent en gespannen, druk of gestrest bent, heeft dit invloed op de baby’s. De kwaliteit verbetert niet door dingen snel door te voeren, door een recordtempo van werken te hanteren of door pm’ers verplichte opleidingen te laten volgen. Een belangrijke reden die onderzoekers aanhalen is dat pm’ers ondersteuning, interesse en echt contact van management en lagen daarboven nodig hebben. Deze momenten zijn steeds schaarser. Het schiet er vaak bij in als de ervaren werkdruk hoog is. Er is geen tijd meer in de agenda om als management de werkvloer te bezoeken.

Innerlijke rust Nu kun je denken: ‘Maar deze drukte is normaal in de maatschappij en het is nou eenmaal hard werken.’ Toch heb je altijd een keuze. Ondanks de hoge werkdruk, is het mogelijk om echt vanuit innerlijke rust te werken. Vanuit innerlijke rust voel je wat op dit moment de medewerkers en baby’s in je organisatie nodig hebben. Door ontspannen te werken raak je opgeladen en werk je vele malen efficiënter. Net als baby’s heeft iedereen oplaadmomenten nodig. Het is wat ons betreft de taak en de voorbeeldfunctie van de babyopvang om de stress en de ervaren werkdruk de deur te wijzen, ontspanning te omarmen en ruimte te maken voor oprechte aandacht voor elkaar. Als jij het niet doet, geeft niemand anders het goede voorbeeld.

Wil je meer weten hoe je vanuit ontspanning zorgt voor de broodnodige pedagogische kwaliteitsslag? Je bent ontzettend welkom om aan te sluiten bij het online programma; Pedagogische groei vanuit Rust. Nathalie en Sanne zijn de directie van Forsa en begeleiden medewerkers binnen de kinderopvang om vanuit rust en liefde te werken, zodat er ruimte is voor ontwikkeling. Je kunt contact met hen opnemen via www.forsapedagogiek.com of E: info@forsapedagogiek.com

2180000450_2_ADV_7458.indd 1 03-09-18 11:42

1514

saMenWerKen

met steDen en gemeenten

saMenWerKen

met steDen en gemeenten

De Barcelonanorm stelt dat één op de drie kinderen jonger dan drie jaar een kinderopvangplaats moet hebben. In veel steden en gemeenten wordt die norm niet gehaald. Door sociale ondernemers te ondersteunen kunnen steden en gemeenten wel meehelpen om het opvangaanbod te verhogen in regio’s met een hoge nood. Voldoende financiële ondersteuning is nood­zakelijk om als sociale (startende) ondernemer voor betaalbare opvang te zorgen, zo blijkt uit een enquête van Federatie Kinderopvang. Amper 30% van de respondenten is van mening dat ondernemen in de kinderopvang mogelijk is zonder subsidies. Financiële ondersteuning is belangrijk bij het uitbouwen van duurzame, toegankelijke, sociaal en pedagogisch hoogstaande en betaalbare kinderopvang.

verhuur van het stedelijk patrimoniumDe afgelopen jaren werden door de stad Antwerpen verschillende stedelijke panden in concessie gegeven. Een con-cessie is een bepaald type van huurover-eenkomst waarbij de huurder de toela-ting krijgt om één bepaalde activiteit uit te voeren. De concessieovereenkomst heeft enkele specifieke kenmerken zoals een duurtijd van 10 jaar en een bepaal-de concessievergoeding. Kosten voor onder andere water, gas, elektriciteit en telefonie zijn ten laste van de concessio-naris. De exploitant is verantwoordelijk voor het huurdersonderhoud, de uitba-ter zorgt voor los en vast meubilair.

De exploitatie wordt toegewezen aan de kandidaat met het businessplan met de grootste kans op langdurige exploitatie, vanuit het oogpunt van de stad. Ook kennis van en voeling met de betref-

fende wijk of buurt is van belang bij de toewijzing.

centraal registratiesysteem voor kinderopvangOnder andere de stad Leuven verzorgt een centraal registratiesysteem voor opvangvragen. Dit initiatief ontstond nadat de stad in samenwerking met de lokale sector een centraal kinder-opvangloket had uitgebouwd. De stad neemt dit loket kinderopvang defini-tief op in zijn reguliere werking en zet bijkomend personeel in voor de onder-steuning van dit loket, voor de sector en de burgers. Ook in andere steden zoals Brussel, Hasselt en Gent centra-liseert het lokaal loket kinderopvang de opvangvragen van ouders. Dit centraal registratiesysteem zorgt ervoor dat vrij-staande plaatsen eenvoudig ingevuld kunnen worden. Een organisator kan doorgeven welke plaatsen open staan.

Heel wat steden en gemeenten doen al inspanningen om sociale ondernemers te ondersteunen. We geven graag enkele inspirerende voorbeelden o.a. uit Antwerpen, Gent, Brussel, Leuven, Oostende en Genk. Of hoe lokale besturen (centrumsteden) een beleid kunnen voeren dat leidt tot een win­winsituatie.

teKSt evelien louwyck

Lokale overheid en sociale ondernemers kinderopvang: een perfect huwelijk

Afhankelijk van de organisatie van het registratiesysteem kunnen ouders met-een ook een aanvraag doen of moeten zij nog contact op te nemen met het kinderdagverblijf in kwestie.

de kinderopvangtoelageDit systeem wordt gehanteerd in de stad Antwerpen en is bedoeld voor personen die kinderopvang willen starten met een vaste prijs. Via de kinderopvangtoelage betaalt de stad een deel van de factuur van de ouders. Als een ondernemer in de kinderopvang de kinderopvangtoe-lage aanvraagt, kan die dus een korting op de vaste prijs toekennen aan de klan-ten. Op deze manier maakt de stad Ant-werpen kinderopvang met vaste prijs betaalbaar voor veel ouders en trekt de organisator van kinderopvang extra klanten aan. De toelage is bedoeld voor elke groepsopvang die behoort tot trap 0 of trap 1. Organisatoren moeten zich ook engageren om in te stappen in het inkomensgerelateerde systeem zodra de Vlaamse overheid de mogelijkheid biedt. Ook werkgeverschap moet een

basiscriterium zijn in functie van duur-zaamheid en kwaliteitsvol ondernemer-schap. De vaste dagprijs die gevraagd wordt door het kinderdagverblijf mag niet meer dan 32 euro bedragen. Door deze prijsafspraken wordt vermeden dat het kinderopvanginitiatief zijn vaste dagprijs te hoog zet.

inkopen van occasionele plaatsenOok deze maatregel wordt momenteel toegepast in de stad Antwerpen. Elke gezinsopvang en groepsopvang die be-hoort tot trap 0 of trap 1 kan plaatsen laten inkopen door de stad. Maximum vier opvangplaatsen kunnen ingekocht worden. De dienst Regie Kinderopvang zal deze opvangplaatsen aanwenden voor occasionele opvang. Occasionele opvang is laagdrempelig en tijdelijk (maximum zes maanden). Deze plaat-sen staan structureel leeg. De invulling van de opvangplaatsen ge-beurt in de stad Antwerpen aan de hand van opvangvragen die worden gesteld aan het contactpunt kinderopvang. De

stad zelf zorgt dus voor de toewijzing van deze gereserveerde plaatsen. In-komsten voor de gekochte plaatsen zijn gegarandeerd en bedragen maximaal 36 euro per dag. Een deel hiervan wordt betaald door de ouder, volgens zijn in-komen. De stad past het restbedrag bij.

(her)investeringssubsidiesDe stad Gent biedt aan de zelfstandige kinderdagverblijven een herinveste-ringssubsidie. Die kinderdagverblijven moeten dan wel aan enkele voorwaar-den voldoen. Zo moeten ze al vijf jaar actief zijn als zelfstandig kinderdagver-blijf of onthaalouder. Daarnaast heeft de aanvrager al vijf jaar minstens één gekwalificeerd personeelslid in dienst. Ten slotte moet minimum één van de personeelsleden een vorming hebben gevolgd van minimum acht uur tij-dens de laatste twee jaar. De subsidie bedraagt 200 euro per kinderopvang-plaats en moet worden aangewend om de kwaliteit van de kinderopvang via in-vesteringen in materiaal en infrastruc-tuur te verbeteren.

© Visit Flanders

Advertentiepagina

16

saMenWerKen

met steDen en gemeenten

Het stadsbestuur van Genk kent dan weer diverse vormen van investe-ringssubsidies voor organisatoren van kinderopvang die willen werken aan kwaliteitsverbetering, aan een brede toegankelijkheid van hun aanbod, aan een duurzamer energieverbruik, die aanpassingen willen doen om aan regel-geving te voldoen of die een uitbreiding van het aantal opvangplaatsen beogen. Deze subsidie is eventueel in de tijd gespreid. Om in aanmerking te komen moet je onder andere actief deelnemen aan het Lokaal Loket Kinderopvang en lid zijn van de Stedelijke Adviesraad Kinderopvang Genk. Er bestaan drie verschillende investeringssubsidies, na-melijk deze voor de realisatie van nieu-we plaatsen, het behoud van plaatsen en de kwaliteitsverbetering. Ook de stad Oostende voorziet een inves-teringssubsidie. Deze is bedoeld voor de aankoop van onroerend goed, meubilair of IT-materiaal of voor infrastructuur-werken, herstellings- en onderhouds-werken. De bijkomende plaatsen moeten maximum één jaar na de goedkeuring van de aanvraag gerealiseerd worden. Daarnaast zijn er nog vereisten op vlak van voorrangsbeleid en openingsdagen.

werkingssubsidiesHet stadsbestuur van Genk kan, binnen de perken van het beschikbare stedelij-ke budget, een subsidie toekennen voor vormingsprogramma’s die opvanglo-caties organiseren voor hun vrijwillige bestuursleden, om hun inhoudelijke en bestuurlijke competenties te versterken. De subsidie bedraagt 50% tot 80% van de organisatieonkosten. Het vormings-programma moet minimaal 6 uur en maximaal 50 uur omvatten en begeleid worden door een externe professio-nele organisatie. Aan het programma moeten minimaal drie bestuurders of 50% leden van dezelfde organisatie deelnemen. Het programma wordt bij voorkeur opengesteld voor professio-nele verantwoordelijken van de eigen organisatie, en bestuurders van andere organisaties actief in de kinderopvang of partnerorganisaties.

Oostende voorziet een werkingssubsi-die voor de aankoop van uitrustings-middelen, verfraaiingswerken, herstel-lings- en onderhoudswerken of voor investeringen aan onroerend goed in een huurpand. Ook voor deze subsi-die dient de organisator aan een aantal

voorwaarden te voldoen. Zo moet de organisator onder andere toetreden tot het Contactpunt Kinderopvang, deel-nemen een het Lokaal Overleg Kinder-opvang (enkel groepsopvang) en ervoor zorgen dat de bijkomende plaatsen bin-nen één jaar na goedkeuring worden ingericht.

personeelssubsidieDe stad Oostende biedt een personeels-subsidie aan. Per honderd kinderop-vangplaatsen kan een organisator een aanvraag indienen voor een loonsubsi-die van maximaal 40.000 euro per jaar. Deze honderd plaatsen mogen verdeeld zijn over verschillende locaties, op voorwaarde dat deze in Oostende lig-gen. De subsidie wordt toegekend aan de organisator, die aan bepaalde voor-waarden moet voldoen.

infrastructuurtoelageMet een infrastructuurtoelage inves-teert de stad Antwerpen mee in nieuwe infrastructuur voor kinderopvang op het grondgebied van de stad. De stad betaalt tot maximum 50% van de kos-ten terug. Voor deze toelage komen enkel vzw’s die minimum 18 plaatsen

bezoek onze site:www.denhartog.nu of bel 0321 - 321 171

Prachtige set van 6 wandbordenArt.nr. VB756307 • €135,00 incl. btwEen prachtige set van 6 wandborden. Elk wandbord bevordert de motoriek op zijn eigen manier. Draaien, schuiven, puzzelen, volgen en muziek maken. Afmeting: 35 x 33 cm.

Magnetische knikkerbaan in handige kofferArt.nr. ML50 • €84,95 incl. btwEen prachtige houten knikkerbaan in een handige opbergkoffer, zo blijft alles keurig bij elkaar. Ook de poten/steunen kunnen worden opgeborgen in de koffer. De koffer is geheel af te sluiten met een houten schuifplaat. De plaat is aan de ene zijde mooi van berken en de andere zijde heeft een krijtbord. Wil je het gebruiken als krijtbord dan doe je deze zijde aan de buitenkant. De knikkerbaan is zeer goed voor het ruimtelijk inzicht, omdat de kinderen een eigen baan op een vlakke wand moeten maken. Zet je een onderdeel niet goed, of op de kop, dan kan de bal niet verder. De set bevat 7 houten ballen en 20 houten magnetische baanonderdelen. Afmeting: 60 x 52 x 5 cm.

Reuze stapeltorensReuze stapeltorens, maar liefst 40 cm hoog! Cirkel, vierkant en driehoek.

Speelbord met open eindeArt.nr. 1056EY • €109,00 incl. btwEen mooi houten basisblok met verticale houten staanders voor constructie met verschillende vormen. Ideaal voor het bouwen van houten torens en andere bouwwerken. Dit speelbord is erg goed voor de ontwikkeling van de oog-hand coördinatie. Afmeting 20 x 45 cm.

Vierkant Art.nr. 6026EY€115,00 incl. btw

Driehoek Art.nr. 6027EY€115,00 incl. btw

Cirkel Art.nr. 5326EY€115,00 incl. btw

2180000461_3_ADV_7458.indd 1 27-08-18 14:33

© Visit Flanders

19

saMenWerKen

met steDen en gemeenten

GEZONDE GEVARIEERDE DUURZAME VERSE MAALTIJDEN

VOOR UW KINDERDAGVERBLIJF

Onze maaltijden zijn ontwikkeld door de werkgroep

kinderdagverblijven. Daarom is ons aanbod volledig op

maat voor kindjes tussen 4 maanden en 3 jaar. De toegelaten

producten evolueren mee met de groei van de kindjes.

Alle  grondstoffen die toegelaten zijn door Kind & Gezin

komen aan bod op onze menuplanning. Deze menuplanning

staat voor een gezond, evenwichtig en gevarieerd aanbod.

Zodra de kindjes klaar zijn voor de school zullen ze ook meer

dan 32 verschillende groentjes hebben leren kennen in uw

kinderdagverblijf. Hygiëne en voedselveiligheid dragen we

hoog in het vaandel, deze wordt opgevolgd door een interne

kwaliteitsmedewerker en een extern labo. Ook voor uw

kinderdagverblijf ontvangt u een volledig  HACCP dossier

volgens de vigerende wetgeving van het FAVV.

Belgomeals BVBA 0478 57 14 76 info@belgomeals.be www.belgomeals.be

2180000263_2_ADV_7458.indd 1 08-08-18 09:46

realiseren in aanmerking. De toelage is bestemd voor het kopen, bouwen, re-noveren en/of inrichten van een nieuw kinderdagverblijf.

startpremieVerschillende steden ondersteunen be-ginners met starttoelagen of startpremies. Een starter in de stad Antwerpen kan een opstarttoelage aanvragen van 400 euro per nieuwe kindplaats. Deze toe-lage kan aangevraagd worden door elke groepsopvang die behoort tot trap 0, 1 of 2b. Een voorwaarde is het krijgen van een positief locatieadvies. De toelage moet besteed worden aan onder andere het (ver)bouwen van infrastructuur, de inrichting en de aankoop van meubilair en speelgoed. Alle kosten moeten wor-den bewezen aan de hand van kassatic-kets, facturen en/of betalingsbewijzen. Ook de stad Genk biedt een startpre-mie aan. Alle nieuwe organisatoren of nieuwe locaties voor groepsopvang en gezinsopvang voor baby’s en peuters komen hiervoor in aanmerking. Deze subsidie bedraagt eenmalig 400 euro voor een organisator groepsopvang die bij zijn oprichting tegelijkertijd mini-maal negen plaatsen realiseert. Als de organisator meteen meer dan achttien plaatsen realiseert, komt er voor elke bijkomende schijf van negen plaatsen

een bedrag van 200 euro bij. De subsidie bedraagt eenmalig 200 euro voor een organisator gezinsopvang die bij zijn oprichting tegelijkertijd minimaal 4 en maximaal 8 plaatsen realiseert. Nieuwe organisatoren of organisatoren met een nieuwe locatie dienen zich te melden bij het stadsbestuur en worden door de bevoegde ambtenaar getoetst aan kwa-liteitscriteria.

Ook de stad Kortrijk voorziet een star-terspremie. Deze premie kan worden toegekend aan ondernemers met het doel de economische activiteit én het aanbod aan kinderopvang in de stad te verhogen. Deze premie bestaat uit een vast bedrag per opvangplaats die bijko-mend gecreëerd wordt, een tegemoet-koming voor een coachingtraject en een premie als de opvang wordt aange-boden waar de nood het grootst is.Ook andere steden zoals Leuven en Me­chelen bieden een startpremie aan.

vormingDe stad Antwerpen organiseert een groot aantal vormingen zoals starttra-ject leidinggeven en sessies voor star-tende ondernemers.

In Brussel verzorgt VGC een uitgebreid ondersteuningsaanbod, bestaande uit

intervisies, lezingen, werkgroepen, cur-sussen en introductietrajecten. Er wordt gewerkt rond verschillende thema’s zo-als team en organisatie, pedagogie, in-clusie en diversiteit, fit en gezond, en netwerken. Daarnaast kan Brussel ook begeleiding op de werkvloer voorzien, voor opvanginitiatieven voor baby’s en peuters op trap 2 of 3 en voor initiatie-ven buitenschoolse kinderopvang. De begeleiding kan een korte thematische individuele coaching zijn of een groeps-begeleiding. Sommige trajecten bevat-ten ook een studiedag.

besluitWe horen bij de Federatie Kinderop-vang soms verhalen waarbij de indruk ontstaat dat lokale besturen en private sociale ondernemers tegenstrijdige be-langen hebben. Voorgaande voorbeel-den uit Vlaanderen en Brussel tonen aan dat het omgekeerde vaak waar is. Want sociale ondernemers zijn nu een-maal cruciaal om aan de opvangnood in een stad, gemeente of buurt een ant-woord te bieden. Dat neemt niet weg dat een goede dialoog tussen beide ni-veaus belangrijk is en blijft.

Bron: ABM bvba, www.abmadvies.be

© Visit Flanders

20

memOranDUm

to do 1Besteed voldoende aandacht aan de kinderopvang in uw beleid.Kinderopvang heeft een belangrijke so­ciale functie. Elke ouder, ongeacht ach-tergrond, financiële mogelijkheden en gezinssituatie, heeft recht op kwaliteits-volle opvang. Breng daarom als lokaal bestuur in kaart wat de lokale opvang-behoeften zijn en het is belangrijk hier dan ook op in te zetten.

Ook de pedagogische functie van kin-deropvang is van groot belang. Kinder-opvang zorgt ervoor dat ouders onder-steund worden in de opvoeding van hun kinderen. De MeMoQ-metingen, een systeem ontwikkeld voor Kind en Ge-zin, toonden aan dat kinderopvang po-sitieve effecten heeft op de ontwikkeling van kinderen. Blijvend inzetten op de kwaliteit van kinderopvang is van groot belang. Inzetten op emotionele ontwik-

keling, taal, welbevinden, betrokken-heid, diversiteit, educatieve vaardighe-den zorgt ervoor dat kinderen een goede start maken en een goede voorbereiding genieten op de kleuterschool, wat pre-ventief werkt voor latere problemen.

De economische functie van kinderop-vang biedt kansen voor tewerkstelling, niet alleen voor de werknemers in de kinderopvang maar ook voor de gebrui-kers. Er worden mogelijkheden gecre-eerd voor lager geschoolde personen, werkloze ouders, ouders in opleiding, vluchtelingen, eenoudergezinnen, ou-ders van kinderen met zorgbehoeften ...

to do 2Zorg mee voor de financiële leefbaarheid van elke sociale onderneming kinderopvang in uw regio.Voldoende financiële ondersteuning is noodzakelijk om als sociale (startende) ondernemer voor betaalbare opvang te

zorgen, zo blijkt uit een enquête van Fe-deratie Kinderopvang. Amper 30% van de respondenten is van mening dat on-dernemen in de kinderopvang mogelijk is zonder subsidies. Dit zijn dan ook de ondernemers die een dagprijs (kunnen) vragen tussen de 30 en 60 euro en wer-ken zonder basissubsidie. Met andere woorden, werken met een vrije prijs kan alleen duurzaam zijn wanneer ouders een hoge dagprijs betalen. Financiële ondersteuning is daarom belangrijk bij het uitbouwen van duurzame, toegan-kelijke, betaalbare en sociaal en peda-gogisch hoogstaande kinderopvang.

to do 3Creëer mee voldoende aanbod in uw regio/gemeente.De huidige Barcelonanorm stelt dat één op de drie kinderen onder 3 jaar een kinderopvangplaats moet hebben. Dat is volgens ons een onderschatting van de werkelijke nood. Maar liefst 88%

We hebben u wat te vertellen. Als Federatie Kinderopvang, de spreekbuis van de sociale ondernemers in de kinderopvang, wijzen we u graag op wat er in het volgende beleid aangepakt kan - mag - moet worden. We zetten alles op een handig to-dolijstje. Zo vergeet u niet om binnenkort in uw beleid de nodige steun te bieden aan die bijzondere mensen die zich professioneel bezighouden met het belang-rijkste op de wereld: baby’s, peuters en kinderen.

Vriendelijke groet,

Federatie Kinderopvang

teKSt Wim Van esch

Beste lokale beleidsmaker,

Het Houten HuizekeLangstraat 33 - 2260 Westerlo - Tel. 014 54 13 16 - www.hethoutenhuizeke.be

Bestel eenvoudig online 24/7 op

www.klaspoppen.be

“Elke pop is als een kind onder kinderen en wil de wereld begrijpen, leren, grenzen verleggen en ontdekken hoe dingen in elkaar zitten”

2180000099_3_ADV_7458.indd 1 08-08-18 11:45

In een kinderopvang, crèche en bij de onthaalouder worden dutjes gedaan, véél dutjes. Kindjes in de meest veilige omstandigheden te slapen leggen is het speerpunt van AeroSleep.

Benieuwd naar wat we u kunnen bieden?Neem contact op met onze klantendienst

www. .com

Extra veiligheid voor baby’s

Contacteer ons

Tel: 054/31.94.94info@aerosleep.com

2180000243_3_ADV_7458.indd 1 03-09-18 12:04

23

A -malopLekkere en gezonde koelverse maaltijden

Met dagelijks meer dan 3000 maaltijden in Vlaanderen is

A-MALOP uw partner bij uitstek voor lekkere, gezonde en

gevarieerde warme maaltijden in uw kinderdagverblijf.

Interesse? Neem contact op via info@a-malop.be

Ontvang een gratis proefpakketje!

www.a-malop.be

2180000368_2_ADV_7458.indd 1 20-08-18 09:23

w w w . a n s u l . b e

I n d u s t r i a l a a n 3 5 1 7 0 2 G r o o t B i j g a a r d e n

T e l : 0 2 / 4 6 7 7 2 1 1 F a x : 0 2 / 4 6 6 4 4 5 6

m a i l @ a n s u l . b e

P r o d u c t e n

B l u s s e r s

H a s p e l s

N o o d v e r l i c h t i n g

B r a n d w e e r m a t e r i a a l

B r a n d d e t e c t i e

P i c t o g r a m m e n

ANSULMasters in Fire Protection

S y s t e m e n

K e u k e n

S e r v e r

C V

C N C M a c h i n e

O p M a a t

D i e n s t e n

L e v e r i n g

P l a a t s i n g

V e r h u u r

A u d i t

E v a c u a t i e p l a n

O p l e i d i n g

2180000460_1_ADV_7458.indd 1 29-06-18 12:15

Procos bedenkt, ontwerpt en realiseert creatieve interieurs.

www.procosprojectmeubel.beinfo@procosprojectmeubel.be

+32 (0)11 91 68 71

PROCOSOFFICE AND EDUCATION CONCEPTS

2180000242_2_ADV_7458.indd 1 27/08/18 08:25

memOranDUm

van de respondenten van voornoemde enquête is van oordeel dat álle kinderen recht hebben op een plaats in de kinder-opvang. Dat is opvallend wanneer we weten dat in sommige grootsteden zelfs de Barcelonanorm nog niet behaald wordt. Als lokaal bestuur kan u mee helpen om de reële nood aan kinderop-vang in uw gemeente of stad in kaart te brengen en een concreet actieplan uit te werken om tekorten te voorkomen. Het is mogelijk een samenwerking aan te gaan met Kind en Gezin, zoals bijvoor-beeld de voorafname in Antwerpen.

to do 4Zet verder in op de organisatie van een sterk lokaal loket Kinderopvang.Een decreet van 20 april 2012 verplicht elke gemeente een lokaal loket Kinderop-vang in te richten, zodat ouders ondersteu-ning krijgen bij hun zoektocht naar een betaalbare en geschikte plaats in de kin-deropvang. Eind 2016 onderzocht Kind en Gezin of gemeenten al een loket hebben en hoe ze zich hebben georganiseerd.

Uit dit onderzoek bleek o.m. dat amper in 20% van de gemeenten het loket goed functioneert. In maar de helft van de ge-meenten is er een loket, al dan niet nog in opbouw.

Deze cijfers moeten drastisch omhoog gaan. Want het lokale loket Kinderop-vang biedt grote voordelen voor de lo-kale kinderopvang:• ouderskrijgenopééncentraleplaats

een overzicht van alle voorzieningen in de stad en gemeente.

• ouders krijgen ondersteuning bijhun zoektocht naar opvang.

• opvangvoorzieningenkunnendank-

zij het loket hun bezetting doen stij-gen en beter plannen.

• eenorganisatorkaneenbeteresocialemix van gezinnen en het vereiste per-centage voorrangsgroepen bereiken.

• de kinderopvang kan zich kenbaarmaken bij het lokale bestuur, knel-punten doorgeven en tekorten be-spreekbaar maken.

Tot slot is samenwerking met het lokale loket ook een criterium voor het advies van het lokale bestuur bij het beoordelen van een aanvraag voor extra subsidies. Hierbij is het belangrijk dat lokale be-sturen, die vaak zelf ook kinderopvang organiseren, neutraal en transparant te werk gaan, zodat elke organisator zich volwaardige partner in het netwerk voelt. Lokale besturen hebben er belang bij te investeren in dit vertrouwen.

to do 5Voorzie voldoende ondersteuning voor (startende) sociale ondernemers in de kinderopvang.Het is belangrijk om te (h)erkennen wat een goede starter is. Sterke starters staan borg voor duurzaamheid en kwaliteit. Ook een lokaal netwerk is voor een star-ter van groot belang. Het netwerk mag niet enkel het pedagogische luik bevatten, maar ook het ondernemingsluik. Hecht als lokaal bestuur voldoende belang aan een ondersteunend en adviserend Lokaal Overleg Kinderopvang, met oog op net-werking met en participatie van de private sector. Ook de regie kinderopvang dient ingezet te worden als lokaal aanspreek-punt en als belangrijke partner van lokale actoren in de kinderopvang. Kijk eens bij andere lokale besturen ter inspiratie.

to do 6Activeer de samenwerking tussen lokale bedrijven/kmo’s met de kinderopvang. Als lokaal niveau kan worden ingezet op communicatie van kinderopvang naar bedrijven uit andere sectoren. Dit heeft tot doel kansen te creëren voor en door innovatie door lerende netwerken te verzorgen en partnerships te facili-teren over de grenzen van de sectoren heen. Als lokaal bestuur kan een oproep gedaan worden voor het faciliteren, mo-tiveren van participatie door onderne-mers aan deze lokale kmo-netwerken. Een goede samenwerking tussen kmo’s en kinderopvang zorgt voor een win-winsituatie. Het lokaal beleid kan op deze manier ook proactief inspelen op inplantingsbewegingen.

to do 7Zet verder in op het lokale Huis van het Kind als belangrijke verbindende partner. De samenwerking zorgt voor een meer-waarde voor alle partners, lokale bestu-ren, organisaties en gezinnen, om zo tot een sterker geheel te komen. Deze samenwerking zorgt voor een efficiënte inzet van middelen, een uitwisseling van expertise en de mogelijkheid om grotere doelstellingen te behalen. Als lokaal bestuur moet dus worden ingezet op een lokale inbedding van Huis van het Kind, dit door een toegankelijke en geïntegreerde dienstverlening die door vraaggericht te werken een meerwaarde biedt.

2524

OpinieOpinie

Wat deed en doet de overheid aan deze situatie? Minister Vandeurzen doet in-spanningen om het aantal gesubsidieer-de plaatsen te verhogen met de beschik-bare middelen. In dit systeem betalen de ouders een dagopvangtarief op basis van hun inkomen, terwijl de uitbaters van kinderopvang subsidies ontvangen om hun personeel te vergoeden en de infrastructuur te verbeteren. Die bij-komende financieringen, in uitvoering van het nieuwe decreet van medio 2014, verhogen weliswaar de leefbaarheid van de gesubsidieerde sector, maar er ko-men te weinig nieuwe plaatsen bij.

Ondertussen staat het water aan de lippen van vele zelfstandige kinderop-vanginitiatieven. Zij bepalen zelf hun opvangtarief, en zonder de subsidies, loopt dit al snel op. Uit onze simulaties blijkt dat zelfstandige kinderdagverblij-ven een dagelijks opvangprijs van 30 à 35 euro moeten aanrekenen om de le-vensvatbaarheid van het kinderdagver-blijf op een kwalitatieve manier te kun-nen garanderen. Dit betekent een hap van pakweg 700 euro uit het maande-lijkse gezinsbudget. Slechts een handvol jonge ouders kan of is bereid dit tarief te betalen. Met andere woorden: zonder subsidies of goedkope, doch kwalita-tieve infrastructuur is het onmogelijk om nieuwe kinderdagverblijven op te starten.

kinderopvang kerntaak van stad of gemeente?Behoort het uitbaten van een kinder-dagverblijf nog tot de kerntaak van een stad of gemeente? Volgens ons niet. Partena Kinderopvang staat dagelijks in voor de opvang van 1.500 kinderen in 36 kinderverblijven en bij 93 ont-haalouders. Quasi wekelijks vraagt een gemeentebestuur of uitbater van een kinderdagverblijf ons om een nieuw kinderdagverblijf op te starten of over te nemen. Maar door de beperkte fi-nanciële leefbaarheid van vele van deze opportuniteiten, kunnen we niet ingaan op dergelijke voorstellen.

Toch kunnen lokale besturen een be-langrijke rol spelen in het wegwerken van het tekort aan kinderopvang in Vlaanderen. Steden en gemeenten be-schikken vaak over leegstaande panden. In plaats van dat het stads- of gemeen-tebestuur zelf veel middelen moet pom-pen in de opstart van een kinderdag-verblijf, zijn er voldoende en bovenal genoeg bekwame initiatiefnemers die deze rol van lokale besturen kunnen overnemen. Uit talrijke gesprekken met vertegenwoordigers van openbare be-sturen stellen we ook vast dat de perfor-mantie bij private initiatiefnemers bin-nen de kinderopvang toch hoger ligt. Overheidsbesturen kampen immers met vele personeelsgerelateerde proble-men zoals verloning, verlofregimes en overheadkosten.

Dit kreeg je te horen van het Antwerpse stadsbestuur wanneer je 2013 in de Sinjorenstad op zoek ging naar geschikte opvang voor je kind. Hoewel in Vlaanderen bijna 56% van de kinderen tot 3 jaar regelmatig gebruikmaakt van kinderopvang, kon Antwerpen in deze leeftijdscategorie maar 27 per 100 kinderen opvang bieden. Een nijpend tekort dus aan kinderopvang, dat zich overigens vertaalde naar heel Vlaanderen en Brussel.

teKSt Filip Standaert, business Unit Manager, partena Kinderopvang

er zijn nog 1.800 wachtenden voor u!

“behoort het uitbaten van een kinder-dagverblijf nog tot de kerntaak van een stad of gemeente?”

“Oproep aan de steden en gemeenten: draag jullie steentje bij”

antwerpen en gent op de goede wegIn Antwerpen is het tekort aan kinder-opvang inmiddels grotendeels wegge-werkt, onder meer door af te stappen van de klassieke overheidsbenadering. Zo ondersteunt het stadsbestuur via een oudertoelage uitbaters die niet (onmid-dellijk) kunnen rekenen op financiële ondersteuning van de Vlaamse overheid via Kind & Gezin. Op die manier blijft de opvang voor de ouders betaalbaar, kun-nen uitbaters financieel overleven en is de kostprijs voor de Antwerpse stadskas voor het creëren van bijkomende op-vangplaatsen een stuk lager dan de op-start van nieuwe stadscrèches.

Ook Gent is die weg gedeeltelijk inge-slagen. Gents schepen voor kinderop-vang Elke Decruynaere voorzag een budget van 1,4 miljoen euro voor de financiële ondersteuning van de Gentse kinderopvang. In de gemeente Tervu-

“in antwerpen is het tekort aan kinder-opvang weg-gewerkt door af te stappen van de klassieke overheids-benadering.”

ren is Partena kinderopvang eind 2017 een samenwerking aangegaan met het OCMW voor de uitbating van een nieuw kinderdagverblijf. En eind 2019 starten we in samenwerking met de ge-meente Steenokkerzeel een nieuwe crè-che. De bal begint dus te rollen … oproep: draag jullie steentje bijDus hierbij een oproep aan de steden en gemeenten: draag jullie steentje bij zodat de opvangsector bijkomende kin-deropvangplaatsen kan creëren en blijf niet wachten op de financiële onder-steuning van Vlaams minister Vandeur-zen dat als manna (hopelijk) uit de lucht komt vallen. Kinderopvang is immers één van de sleutels tot een duurzame economie. Zonder opvang kunnen ou-ders immers niet aan de slag. De organi-saties uit de kinderopvangsector reiken jullie graag de hand om het blijvende opvangtekort samen aan te pakken.

© Visit Flanders

Advertentiepagina

RUBRIEK

26

Lage Kaart 156 A - 2930 Brasschaat

www.onzea.be

Specialist in schoolmateriaal,schilder- en knutselgerief, hobbypapieren,

boetseerklei, isomo, enz.

Ruim assortiment A4 en A3 in o.a. inkjetpapieren,gekleurde papieren en transparanten.

Levering aan scholen en bedrijven.Korting voor verenigingen.

Al uw drukwerk:folders, brochures, affiches, handelsdrukwerk.

D R U K K E R I J PA P I E R H A N D E L

nv

V O O R S C H O O L & K A N T O O R

Lage Kaart 156 A - 2930 Brasschaat

www.onzea.be

Specialist in schoolmateriaal,schilder- en knutselgerief, hobbypapieren,

boetseerklei, isomo, enz.

Ruim assortiment A4 en A3 in o.a. inkjetpapieren,gekleurde papieren en transparanten.

Levering aan scholen en bedrijven.Korting voor verenigingen.

Al uw drukwerk:folders, brochures, affiches, handelsdrukwerk.

D R U K K E R I J PA P I E R H A N D E L

nv

V O O R S C H O O L & K A N T O O R

Levering aan scholen en bedrijven, kinderdagverblijven, praktijken en verenigingen!

2180000141_1_ADV_7458.indd 1 03-09-18 11:19UZO-7192_DVDO2018_ad_kinderopvang_A4_300818.indd 1 31/08/18 09:46

Advertentiepagina

Mekano Play bvba - Processieweg 3 - 3640 Kinrooi Belgiëinfo@mekano.be - www.mekano.be - Tel: 011 63 34 67

Mekano Play bvba - Processieweg 3 - 3640 Kinrooi Belgiëinfo@mekano.be - www.mekano.be - Tel: 011 63 34 67

2180000323_1_ADV_7458.indd 1 11/09/18 11:40