Lut Gailly

W²-conceptnota

PROFICIATWIN²VLAAMS-BRABANT

Passage uit de w²-conceptnota: Een goede samenwerking tussen de OCMW’s, de welzijns- en

zorgactoren en de partners werk en empowerment in een bepaalde regio zijn cruciaal.

Hoe beter alle partners elkaar kennen, hoe vlotter de samenwerking zal verlopen.

De werking van W² steunt dan ook op de (verdere) uitbouw van bestaande netwerken tussen de reeds vermelde partners. Enkel die werk-, welzijns- en zorgactoren en OCMW’s die deel uitmaken van een regionaal W² netwerk, kunnen een rol spelen inzake W²

WAAROMondersteunendactiveren

MEDISCHE SCREENING:

• autisme

• matig mentale handicap

• epilepsie

• kwetsbaar

• BuSO OV 1 (geen participatie)

• hij zal NIET kunnen …

• maar dat was buiten zijn karakter gerekend!

Ik heb een handicapEn dat heeft zo van die beperkingen …

WAAROM

ondersteunend

activeren

WAAROM

ONDERSTEUNEND

ACTIVEREN?

DIAGNOSE versus PARTICIPATIE:

• paardrijden

• tennis

• scouts

• vrienden

• …

• ZELFVERTROUWEN:

ik ben iemand, ik kan iets en ik ben nuttig voor anderen

Aanleiding Werk- en welzijnstrajecten

dagcentrum

GELOOF IN MOGELIJKHEDEN

NIET OVERAL BELEMMERINGEN ZIEN

BEGELEID WERKEN

zorgboerderijen

vrijwillig

erswerk

ARBEIDSZORG

VAPH

welzijn

gezondheid

werkdagatelierNiet toeleidbaar

activeringszorg

dagactiviteitencentrum

Psychosociaal revalidatiecentrum

Art. 107

Armoedetrajecten

Geïntegreerd w²-beleidskader

Juni 2011: Eerste conceptnota goedgekeurd over een geïntegreerd w² beleidskader door Vlaamse Regering

Juni 2013:Tweede conceptnota goedgekeurd

Van arbeidszorg naar een nieuw w²-geïntegreerd beleidskader

Geïntegreerd beleidskader – transparantie

Begeleiden naar optimale participatie

W² = werk en welzijn

• Bij VDAB ingeschreven als NWWZ• Personen met MMPP-profiel (w²)

– personen met gezondheidsproblemen met een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt

– personen waar de impact van deze gezondheidsproblemen te groot is waardoor een begeleidingstraject naar betaalde arbeid niet mogelijk is (teveel drempels)

– personen waarvoor een geïntegreerd werk+zorg voortraject noodzakelijk is

– een tijdelijk profiel totdat een begeleidingstraject naar betaalde arbeid mogelijk wordt (verschuiving naar doelgroep arbeidshandicap) OF

– een tijdelijk profiel totdat blijkt dat de persoon definitief niet-inzetbaar is (verschuiving naar ander statuut, geen arbeidsmarktgerelateerde doelgroep meer, volledig ZORG-traject)

– Vb. activeringsbegeleiding, arbeidszorg (doorstroom), niet-toeleidbaren

• Screening van competenties, persoons- en contextfactoren

• Beslissing door de VDAB over w²-traject• Statuut: deze MMPP-groep is in alle

uitkeringsstatuten te vinden: RVA, RIZIV, FOD, OCMW

W²-Doelgroep

ToeleidingW²-doelgroep

• Via verschillende kanalen– Via de werkactoren: VDAB en GTB– Via een OCMW– Via de welzijns- en zorgactoren– Een cliënt

• Gemotiveerde aanvraag:– de werkactoren als de betrokken welzijns- en zorgactoren of het betrokken OCMW. – de expertise van alle betrokken partners wordt hierbij meegenomen– Huidige participatieniveau en groeipotentieel

• Nood aan extra screening van arbeidsmogelijkheden en diagnostisch materiaal?– de VDAB – een gespecialiseerde partner zoals de gespecialiseerde arbeidsonderzoeksdienst (GA)

• De screening resulteert in een screeningsverslag met een advies voor een w²-traject

• Eindbeslissing in de handen van de VDAB.

W²-doelgroep: leeftijd

Activering NT

-20 jaar 0% 0%

20 tot -25 jaar 14% 2%

25 tot -30 jaar 13% 5%

30 tot -40 jaar 27% 16%

40 tot -50 jaar 32% 38%

50 jaar en + 14% 39%

W²-doelgroep: werkloosheidsduur

Activering NT

-3 maand 4% 2%

3 maand -6 maand 4% 1%

6 maand -1 jaar 12% 5%

1 jaar -2 jaar 28% 13%

2 jaar -5 jaar 41% 31%

5 jaar en + 10% 48%

W²-doelgroep:Diploma

Act NTgeen diploma van 3e graad 59% 67%3e graad sec. algemeen 6% 5%3e en 4e graad sec. beroeps 17% 15%3e graad sec. technisch 8% 6%3e graad sec. kunst 1% 1%Hoger beroepsonderwijs 1% 1%Bachelor 4% 3%Master 3% 2%

W²-doelgroep:Arbeidshandicap

Activering 71%NT 80%

auditieve arbeidshandicap 3%

visuele arbeidshandicap 3%

verstandelijke arbeidshandicap 18%

zwakbegaafd 7%

psychische arbeidshandicap 44%

fysieke arbeidshandicap 58%

W²-trajecten

Activeringstrajecten:- Tijdelijk- Personen versterken arbeidsmarkt

Maatschappelijke oriëntatie:- RVA-statuut- Op KT of MLT niet of niet meer in staat tot betaalde arbeid

optimale participatie in maatschappijArbeidsmatige activiteiten onder begeleiding + nodige welzijns-

en zorgbegeleidingAanbouwdecreet:

– 1e fase: Activeringstrajecten en maatschappelijke oriëntatie– 2e fase: Arbeidsmatige activiteiten + welzijns- en zorgbegeleiding

W²-concepten

• Participatieladder• Casemanager werk en

welzijn• Ondersteuningspakket w²:

– Welzijn– Zorg– Empowerment– Psycho-educatie– Competentieversterking

• W²-werkvloer

Participatieladderals referentiekader

Keuzes:Participatieladder meet werkelijke participatieDe ladder heeft 1 dimensieArbeidsparticipatie staat bovenaan in de hiërarchieHet groeipotentieel wordt opgenomen in de participatieladder

Participatieladder bestaat uit 6 treden:Vier treden zonder arbeidscontractTwee treden met arbeidscontract

w²-conceptnotaparticipatieladder

• De zes treden– Niveau 6: Betaald werk

• betaalde job of zelfstandige– Niveau 5: Betaald werk met ondersteuning

• wep plus, activa, gesco,…• BW, SW• werk met BTOM, jobcoach/externe begeleiding

– Niveau 4: Tijdelijke activerende trajecten • Vb. arbeidszorg doorstroom• Vb. activeringsbegeleiding

– Niveau 3: Arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding van welzijns/zorgbegeleiding

– Niveau 2: Sociale contacten buiten de deur • bezoek vrienden, buren, individuele sporten

– Niveau 1: Contacten huiselijke kring • enkel contacten huisgenoten• daarbuiten sporadisch contact winkelpersoneel/hulpverleners

W²-conceptnota:participatieladder

Trede 6

Trede 5

Trede 4

Trede 3

Trede 2

Trede 1

Trede 6

Trede 5

Trede 4

Trede 3

Trede 2

Trede 1

Huidig niveau Groeipotentieel

= tijdelijke trede

Methodiek om te groeien

W² OP

Welzijn OP

Welzijn OP

• De gerichtheid op regulier werk (doorstroom)• Place then train - Begeleiding op de werkvloer• Zero exclusion (motivatie)• Een intensieve samenwerking met organisaties op het vlak van huisvesting,

maatschappelijk welzijn (ocmw, caw) en geestelijke gezondheidszorg is een noodzakelijke randvoorwaarde om de participatie in tewerkstelling te kunnen realiseren en handhaven.

• Werk met de voorkeur van de klant (collectieve organisatie arbeidszorg?)• Snelle zoektocht naar werk (ook tijdens arbeidszorg)• Voldoende follow-up, nazorg• Benefit counseling• ‘It is healthy to work’, essentieel deel van herstel• Doel is niet het veranderen van de persoon maar hem ondersteunen in het vinden

van een job die overeenstemt met zijn interesses en vaardigheden • Continuous and realistic assessment en competentieversterking• Samenwerken vanuit een gedeelde visie• Cruciale factor bij realisatie doorstroom = geloof van de begeleider

w²-concept:casemanagement

• NA beslissing VDAB:– Casemanager werk:

• De coördinatie en opvolging van acties die ten aanzien van de cliënt genomen worden op het vlak van werk

• Trajectbegeleider VDAB of partner– Casemanager welzijn:

• De coördinatie en opvolging van acties die ten aanzien van de cliënt genomen worden op het vlak van welzijn en zorg.

• Actor uit welzijns- en gezondheidssector die cliënt al begeleidt/OCMW• Kan doorverwijzen naar een collega

• Mini-team rond klant als basis van samenwerking werk en welzijn– Cliënt + zijn/haar vragen centraal (participatie, maatwerk) – Bepalen van W² ondersteuningspakket– SAMEN verantwoordelijk voor goede verloop traject

w²-concept:casemanagement

• Aanstellen van de casemanager welzijn:– Indien een cliënt al begeleid wordt door een hulpverlener van een

OCMW of van een welzijns- en zorgorganisatie, wordt het casemanagement welzijn opgenomen door dezelfde of een andere hulpverlener van dàt OCMW of van diè welzijns- en zorgorganisatie.

– Indien een cliënt nog niet begeleid wordt door een hulpverlener van een OCMW of van een welzijns- en zorgorganisatie wordt het bevoegde OCMW aangesproken. Na eventuele vraagverheldering zal een hulpverlener van dat OCMW het casemanagement welzijn opnemen of de cliënt, in functie van zijn/haar noden, doorverwijzen naar een meer gespecialiseerde hulpverlener van een welzijns- en zorgorganisatie in het netwerk, die het casemanagement welzijn zal opnemen.

w²-concept:casemanagement

• coördinerende functie• oplossingsgericht/motiverend werken (geloof – herstelvisie!)• samenwerken met netwerk van organisaties

– kennis van de organisaties– opbouw netwerk– niveau individuele cliënten + mesoniveau

• gedeelde visie– participatieladder– belang van werk

• kennis – terrein W², w²-opdrachten, w²-netwerk– sociale wetgeving– diagnostiek/ICF

w²-concept:casemanagement

• Vertrouwensfiguur:– Zeer divers en op maat van klant communiceren, vb. kan

ook per mail om hem aan te moedigen, enz.– Klant staat centraal, d.w.z.

• acties positief benoemen • zelf acties in handen laten nemen • meegaan in het tempo van de klant • accepteren en bijsturen via structureren.• inspraak klant: klant maakt mee actieplan op

– Vertrouwen geven, deuren openen naar partnerschap.

w²-conceptnota:casemanagement

• Werken met een dynamisch actieplan: – Snel concrete stappen afspreken die je gaat doen; actie– Wijzigt doorheen het proces, dynamisch maar transparant– Benoem zowel de brede doelstelling als de concrete actie– Inspraak van de partners bij actieplan– Investeren in een voorfase in het opmaken van een

actieplan om zo een cliënt mee te nemen in een keuzeproces.

– Oplossingsgericht, doelgericht werken

w²-conceptnota:casemanagement

• het actieplan geïntegreerd uitvoeren en opvolgen in overleg met elkaar:– Goede afbakening “mijn aandeel” en “ieders

aandeel”– Verbindingsagent– Belang van informeel overleg/contacten.– Vaste momenten, tijd vrijmaken vb. het hele

jaar momenten vastleggen. – Telefonisch – mailverkeer – verschillende

communicatiekanalen gebruiken– Voorbereid overleg, gericht vragen stellen

tijdens dit overleg.– Flexibel opvolginstrument (opvolglijst,…)– Belang een gemeenschappelijk jargon

w²-conceptnota:casemanagement

w²-conceptnota:casemanagement

Arbeidstherapeut (cf w² conceptnota: Casemanager Welzijn)– Ondersteunen van zelfmanagement en herstel– Stress management- en mindfulness– Cognitieve vaardigheidstraining– Sociale vaardigheidstraining en uitbouwen van natuurlijke steun– Motiverende gespreksvoering en het overlegmodel– Begeleiding bij het omgaan met stigma en ‘disclosure’

Arbeidsspecialist (cf w² conceptnota: Casemanager Werk)– Assessment– Het zoeken naar en vinden van een job of opleiding– Analyse en (re)design van de job of de opleiding– Ondersteuning in functie van behoud van werk of opleiding

w²-concept:Ondersteunings-pakket

• Geheel van ondersteuningsmaatregelen• Doel: optimale participatie in de maatschappij• Op maat• Samen met cliënt bepaald door casemanagers• Combinatie: welzijn, zorg, empowerment, psycho-educatie,

competentieversterking• Evaluatie: 1 jaar• We maken hierbij, zowel in de werk-, welzijns- als zorgsector,

maximaal gebruik van het reguliere aanbod.

w²-concept:w²-werkvloer

• is een plek waar een persoon, individueel of in groep, wordt begeleid in het uitvoeren van arbeidsmatige activiteiten met het oog op optimale participatie in de maatschappij.

• kan deel uitmaken van een W²-ondersteuningspakket. • participatie aan een W²-werkvloer is onbetaald. • een brede waaier aan werkvloeren:

– voor zowel individuele als collectieve begeleiding– streven naar een regionale spreiding, voldoende

differentiatie aan kwaliteitsvolle methodieken, taken en werkplektypes.

– Met duidelijke erkenningscriteria ondermeer rond kwaliteitsvolle begeleiding, continue opvolging, bereikbaarheid.

screening

W²-doelgroep

Activering

W2ondersteuningspakket

casemanager

werkcasemanager

welzijn

-partner Z-partner E- W² Werkvl.

-partner werk-partner E- W² Werkvl.

6 md 12 md 24 md 5 jr

TRAJECTPROCES

ACTIVERING via VERHOGEN VAN TREDE OP PARTICIPATIELADDER

Van w²-conceptnaar uitvoering

• 2012 – 2013: – Technische werkgroepen– Klankbordgroepen: stem van

gebruikers en werkveld– Opmaak regelgevend kader– Voorbereiding implementatie in

beleidsdomeinen werk en welzijn

• 2014/2015:– Uitvoering regelgevend kader– Aangepast

overheidsinstrumentarium

Info over w²-concepten

De w²-conceptnota:http://www.werk.be/beleidsthemas/sociale-economie-en-tewerkstelling/arbeidszorg

Onderweg naar w²:

400 doorstroomtrajecten vanuit arbeidszorg (cfr. participatieladder)Verlenging tender activeringszorg (TAZ bis): uitbreiding contingent in 3 provinciesWerk- en welzijnstrajecten voor personen in armoedeICF als taal voor eenduidige communicatieWetenschappelijk onderzoekProjecten zoals Bruggen Bouwen, werk werkt, voortrajecten voor kwetsbare werkzoekenden, …Verder investeren in netwerkvorming (WIN²)Art. 107Platform zorgbegeleiding en denkdagenVorming van medewerkers (herstelgerichte trajecten, nadruk op participatie, w²-samenwerken)

Bedanktvoor jullie dagelijkse inzet voor w²-doelgroepen voor jullie engagement naar de w²-toekomst