Luchtdrukverschillen en wind

Als het overal op aarde even warm zou zijn, dan zouden er geen luchtdrukverschillen zijn. Zowel bij A als bij B zou de luchtdruk 1013 hectopascal zijn.

Maar het is niet overal even warm…….

1013 hp

Waar wordt het warmer, bij A of bij B?

Waarom wordt het daar ook alweer warmer?

Bij B wordt het aardoppervlak en dus ook de lucht erboven sterker verwarmd dan bij A.De luchtdeeltjes in kolom B gaan harder bewegen de luchtkolom zet uit. Boven de blauwe lijn is er bij B wel lucht, maar bij A niet. Gevolg….

kouder warmer

1013 hp

1013 hp

….op grote hoogte stroomt lucht van B naar A. Daardoor neemt het aantal luchtdeeltjes in kolom B af en in kolom A toe. In kolom A is de luchtdruk gestegen naar 1026 HP. Dat is een hoge drukgebied.In kolom B is de luchtdruk gedaald naar 1000 HP. Dat is een lage drukgebied.

kouder warmer

1026 HP 1000 HP

H L

Doordat er nu aan het aardoppervlak sprake is van luchtdrukverschillen gaat de lucht daar stromen van a naar b. Daar staat wind !

wind

De lucht die door verwarming is opgestegen in kolom B stroomt op grote hoogte naar kolom A en koelt daarbij af. Bij B aangekomen daalt de lucht.Er is een circulatiecel ontstaan !

x

Kenmerken van het weer in een lage drukgebied ?

Kenmerken van het weer in een hoge drukgebied ?

In een lage drukgebied komt van alle kanten lucht aan gestroomd, die bij x op elkaar botst en alleen nog maar kan stijgen. De stijgende lucht koelt af, waardoor de waterdamp in de lucht condenseert en er wolken ontstaan. Een lage drukgebied gaat vaak samen met regenachtig weer.

In een hoge drukgebied daalt de lucht, botst op het aardoppervlak en stroomt rustig naar alle kanten weg. De dalende lucht, wordt warmer en eventuele wolken(druppels) verdampen. Het is helder weer. ‘s Avonds kan het daardoor sterk afkoelen, waardoor dicht aan de grond mist kan ontstaan.

Uitleg: het grote windsysteem aantekening WB blz 46

-Zonnestralen vallen loodrecht op de evenaar. Het aardoppervlak wordt warm.

-Het aardoppervlak verwarmt de lucht.-Warme lucht stijgt op.

-Er ontstaat een lagedrukgebied aan het aardoppervlak.

L - - - - - Equatoriaal minimum - - - -

-De lucht daalt op ongeveer-De opgestegen lucht daalt weer op 30° NB en 30° ZB. Hier ontstaat een hogedrukgebied

aan het aardoppervlak

H +++ Subtropisch maximum +++++

H +++ Subtropisch maximum +++++

Lage druk = als het gewicht van de dampkring

lager is de 1013 mb/hp (millibar / hectopascal)

Doordat lucht opstijgt en ergens anders weer daalt.

Hoge druk = als het gewicht van de dampkring

hoger is de 1013 mb/hp (millibar / hectopascal)

Doordat lucht daalt / erbij komt, die ergens anders is

opgestegen.

-Is het op de polen extreem koud. De lucht krimpt / daalt.

-Aan het aardoppervlak ontstaat een hogedrukgebied.

++

Polair maximum

Polair maximum

++

En verder……

-Van het polair maximum stroomt lucht naar lagere breedte.

-Van het subtropisch maximum stroomt de lucht naar lagere en hogere breedte.

En dan……

-De stijgende en dalende luchtstromenvormen circulatiecellen.De luchtstroom langs het aardoppervlak = wind

-botsen op ongeveer 60°NB en 60 °ZB de warme subtropische lucht op de koude polaire lucht.De warme lucht stijgttegen de koude lucht lagedrukgebied aan het aardoppervlak: het subpolair minimum

L - - subpolair minimum - -

L - - subpolair minimum - -

Hoge- of lage druk is bepalend voor het weerbeeld

Wind !

En hoe ziet het grote windsysteem er dan uit?

1-De luchtdrukverdeling op aarde…

2-Buijs Ballot toepassen !

2a-Lucht stroomt van H L

2b-afwijking naar rechts op het NH …en naar links op het

ZH

+

+

- - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

+ + + + + + + + + + + + + + + + + +

+ + + + + + + + + + + + + + + + + +

Polair MaximumSubpolair

minimumSubtropisch maximum

Equatoiraal minimum

ITCZHier ligt Nederland ! Zuidwesten wind !

Het grote windsysteem.

Dit plaatje ken je, maar….

….dit plaatje gaat alleen op als1-het aardoppervlak alleen uit zee OF alleen uit land bestaat.2-de aardas recht staat.

Hoe ziet het er dan in werkelijkheid uit ? Klik HIER !

DUS………. de aardas staat (23 ½ °) scheef !

-Nu schijnt de zon loodrecht op 23 ½ ° NB. Dat is de situatie op….

….21 juni

-Het equatoriaal minimum schuift naar het NH.

-De andere drukgebieden schuiven mee !

- - - - - - - - - - -

ITCZ - - - - - - - - - - -

- -

- - - - - - -

- - - - - - - - - - -

- - - - - - -

+ + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + +

+

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

+ + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + +

+

Dat betekent voor de wind in de tropen ……

-Dat op het traject van H naar L de evenaar wordt overgestoken..

-En als je dan regel 2 van Buijs Ballot toepast…

-…krijgt de wind op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links

-…en op het noordelijk halfrond naar rechts

In werkelijkheid vormen de verschillende drukgebieden geen rechte lijn !

We gaan eerst eens kijken bij de slingerende, oost-west bewegende golvende lijn van het subpolair minimum op het noordelijk halfrond. Daarmee kunnen we het wisselvallige weer in Nederland verklaren.

Daarna gaan we kijken naar de slingerende noord-zuid verschuivende lijn van de ITCZ in de tropen.Daar gaan we op zoek naar het verschil tussen een passaat en een moesson.

Polaire lu

cht

De scheidingslijn tussen de polaire en de subtropische lucht is een golvende lijn die zich van west oost verplaatst. (Straalstroom !)Gevolg: veel fronten en depressies die overtrekken / wisselvallig weer.

Subtropische lu

cht

Nederland bevindt zich daardoor afwisselend in de warme subtropische lucht en de koude polaire lucht. De wisseling van die luchtsoorten gaat gepaard met frontale neerslag.

In deze golven ontstaan ook nog eens depressies / lagedrukgebieden. En in een lagedrukgebied ……..

Is het bewolkt weer en valt er neerslag !

LLL

L

Isobarenkaart Hoge en lage druk

Teken de wind in rond de verschillende drukgebieden !

Het verschuiven van de ITCZ.

Waarom verschuift de ITCZ?

Waarom is het geen rechte lijn?

Wat zijn de gevolgen?

Teken de wind in!Denk aan Buys Ballot!

De ITCZ is het equatoriaal minimum dat ontstaat op die plaats waar de zon het aardoppervlak het sterkst verwarmd. Deze plaats met loodrechte inval van de zon verschuift met de seizoenen. (doordat de aardas scheef staat)

Het equatoriaal minimum / ITCZ schuift boven land verder van de evenaar weg doordat land sneller opwarmt dan de oceanen.

Aantekening op WB blz 47/48

Klik HIER !

Het verschuiven van de ITCZ.

Waarom verschuift de ITCZ?

Waarom is het geen rechte lijn?

Wat zijn de gevolgen?

Teken de wind in!Denk aan Buys Ballot!

De ITCZ is het equatoriaal minimum dat ontstaat op die plaats waar de zon het aardoppervlak het sterkst verwarmd. Deze plaats met loodrechte inval van de zon verschuift met de seizoenen. (doordat de aardas scheef staat)

Het equatoriaal minimum / ITCZ schuift boven land verder van de evenaar weg doordat land sneller opwarmt dan de oceanen.

Het verschuiven van de ITCZ.

Waarom verschuift de ITCZ?

Waarom is het geen rechte lijn?

Wat zijn de gevolgen?

Teken de wind in!Denk aan Buys Ballot!

Stijgingsneerslag. 1-sterke verwarming. Lage breedteligging >> grote invalshoek van de zon. 2-lucht stijgt op3-lucht koelt af4-waterdamp condenseert5-in de loop van de dag ontstaan wolken6-dagelijks neerslag, vaak heftige buien.

En als de ITCZ verschuift, dan schuift het regengebied mee.

Zie ook het tweede deel van de clip in de volgende dia !

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20051031_niger01

Het verschuiven van de ITCZ.

Waarom verschuift de ITCZ?

Waarom is het geen rechte lijn?

Teken de wind in!Denk aan Buys Ballot!

Klik in deze kaart voor een animatiewaarin je zelf de ITCZ kunt verschuiven.De kaarten in de volgende dia’s komen van deze site.

1-Lucht stroom van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied. (van + naar -)

2-En krijgt daarbij op het noordelijk halfrond een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond naar links. (staande met je rug in de wind)

-Gebruik de kaart op WB blz 48.-In welke maand doet deze situatie zich voor?-Teken de wind in cirkel A. Denk aan BB !

a

Maand: ………………

a

Maand: ………………

-Gebruik de kaart op WB blz 48.-In welke maand doet deze situatie zich voor?-Teken de wind in cirkel A. Denk aan BB !

A B

Welke kaart geeft de situatie weer in de maand juli ?

A B Klik op de pijl met het juiste antwoord

A B

Antwoord B is fout, want de ITCZ –die ontstaat waar de zon het aardoppervlak het sterkst verwarmd- ligt op deze kaart op het zuidelijk halfrond. In januari schijnt de zon loodrecht op het zuidelijkhalfrond.

Klik in deze pijl voor de volgende vraag

A

JUIST ! De ITZC ligt op het noordelijk halfrond. In juni schijnt de zon loodrecht op het noordelijk halfrond.

Klik HIER door naar de volgende vraag.

Klik op de pijl die de juiste windrichting aangeeft.

Ga er vanuit dat het subtropisch maximum ten zuiden van de evenaar ligt.

A CBD

H + H + H + H + H + H

FOUT !

Denk aan de wet van Buijs Ballot !

-Lucht stroomt van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied.

-….en krijgt daarbij op het noordelijk halfrond een afwijking naar recht en op het zuidelijk halfrond naar links.

A CBD

Klik HIER en probeer het nog eens !!

Prima !

De lucht stroomt van het subtropisch maximum op het zuidelijk halfrond naar het lagedrukgebied van de ITCZ.

Op het noordelijk halfrond krijgt de wind daarbij een afwijking naar rechts.

Klik HIER door naar de volgende vraag. Of klik in de kaart om de gevolgen in Bangladesh te bekijken.

Hogedruk

H

A B

Je begrijpt nu dat……-Mumbai In juni / juli heeft te maken heeft met een aanlandige wind.-Mumbai in december / januari te maken heeft met een aflandige wind.

H

Wanneer valt de meeste neerslag in Mumbai? Klik in de juiste pijl

In de periode december / januari

In de periode juni / juli

Een wind die het ene halfjaar uit de ene richting en het

andere halfjaar uit de andere richting waait noemen we een

moesson !

H

B

Je koos voor ‘B’ ?. FOUT !

Want………(klik verder)De –AFLANDIGE- w

ind neemt de eigenschappen

mee uit het gebied van herkomst.

De lucht komt van het Azia

tische continent e

n

heeft dus geen vocht o

p kunnen nemen.

Klik in deze pijl en probeer h

et nog eens !

H

A

H

Zo, zo, jij koos dus voor optie ‘A’!Zoals je ziet komt de lucht uit het gebied van de evenaar

en is dus warm. De warme lucht neemt veel vocht op uit de –eveneens warme- Indische Oceaan. De vochtige lucht zorgt voor veel neerslag in de periode juni / juli !

Dat is dus GOED !

Ddit was de uitleg over de moesson.