Lezers van Stavast 7donderdag 19 februari 2015

Programma

Een @nder soort geld Een avond in Tilburg Joris Luyendijk Paul Verhaeghe Jan Jonker

Een @nder soort geld

“Het oude verhaal van oneindige groei inspireert niet meer. Oude systemen bieden geen hoop op verbetering. Mensen maken zich heus niet alleen zorgen over de restschuld op hun huis en het verliezen van hun baan, maar ook over waar we met de samenleving naartoe gaan. (p. 20-21)

Helen Toxopeus

“Ik ben op zoek gegaan naar mensen die kunnen uitleggen wat voor soort oplossingen er

zijn. Intuïtief denk ik dat er iets groots

aan het veranderen is op het gebied van geld en dat we nieuwe soorten oplossingen gaan vinden.” (p. 21)

Henk van Arkel

“Het geldsysteem is onze samenleving steeds meer gaan domineren. Sociale welvaart, kansen op ontplooiing, ondernemerschap en natuurbehoud, allemaal zijn ze ondergeschikt aan geld geworden.” (p. 21)

Henk van Arkel

“We accepteren een geldsysteem dat ongelijkheid in de hand werkt, de natuur verslindt en de mensheid de mogelijkheid ontneemt om afgewogen beslissingen te nemen, omdat we denken dat er maar één soort geld is.” (p. 21)

Henk van Arkel

“Want dit is onze realiteit: we zitten gevangen in een ‘geldspel’ met een aantal regels die voor de mensen en de natuur ongelukkig uitpakken. Niemand wordt hier op de langere termijn beter van, zelfs de rijkste mensen niet, al denken de meesten van hen dat ze veel te winnen hebben bij het in stand houden van deze regels.” (p. 27)

Henk van Arkel

“Als we geld anders vorm geven, kan de rest ook veranderen: de wegwerpcultuur, recessies, structurele armoede … Kun je het je voorstellen? Dat is in potentie allemaal mogelijk als we alternatieve geldsoorten ontwikkelen.” (p. 37)

Helen Toxopeus“Het zou dus zo kunnen zijn dat er sturingsmechanismen in de samenleving bestaan die ons precies de andere kant op duwen dan dat we diep in ons hart willen. Doordat die sturingsmechanismen niet het langetermijnbelang naar voren brengen, wordt het voor mijzelf, voor iedereen en ja, ook voor bedrijven, misschien wel onmogelijk om de keuzes

te maken waar we uiteindelijk het best mee af zijn.” (p. 45)

Heleen Toxopeus

“Geld concurreert met wat van waarde is, in plaats van dat het een weergave van die waarde is.” (p. 73)

Groei of bloei: Henk van Arkel

“Mijn stelling is dat als geld uit het niets wordt gecreëerd en vervolgens rente moet opbrengen, de samenleving een keuze opgedrongen krijgt tussen groei en crisis. Òf er is groei genoeg om de rente te betalen, òf er is niet genoeg groei en dan zijn er problemen. Mijn doelstelling is een economie van het genoeg.” (p. 77)

Twee soorten groei

“Ik geloof in natuurlijke groei, in groei van onze kwaliteiten, maar niet in de exponentiële groei waartoe we vanwege die rente worden gedwongen. Exponentiële groei is de groei van een kankergezwel.” (p. 79)

Kenneth Boulding

“Wie gelooft dat we eeuwig door kunnen gaan met exponentiële groei in een eindige wereld is óf een dwaas óf een econoom.” (p. 108)

‘volkomen normaal’

“Heel veel mensen zijn onnodig arm doordat ze geen toegang hebben tot geld als organisatiemiddel. En dat is enkel omdat ze de premie niet kunnen opbrengen om de rijken aan extra inkomsten te helpen.” (p. 112)

“Dankzij de rente concentreert het geld zich bij die rijkste 1 procent en tegelijk dwingt rente mensen en bedrijven, die dat geld van de allerrijksten lenen om extra productie te maken, om bovenop hun eigen kosten ook de rente te verdienen.” (p. 121)

rente op rente

“Dan komt er een punt waarop hij niet meer hoeft te werken voor zijn geld; het geld werkt voor hem. Hij komt in een positieve spiraal en als je daar eenmaal in zit, moet je wel hele gekke bokkensprongen maken om weer arm te worden.” (p. 137)

Henk van Arkel

“Het rentemechanisme leidt er toe dat 80 procent van de Nederlanders en meer dan 95 procent van de wereldbevolking, voortdurend geld afdraagt aan de rijkste paar procent.” (p. 138)

Henk zucht:

“Ik heb me wel eens afgevraagd wat er zou gebeuren als ondernemers en particulieren elke week zelf dat geld moesten brengen bij die paar procent van de bevolking die nu netto aan rente verdient. Volgens mij hadden we dan binnen de kortste keren een volksopstand.” (p. 142)

Wat is vooruitgang

“Als een bakker een krediet krijgt en hij doet het daarmee zo goed dat hij drie andere lokale bakkers weg concurreert, dan kan hij het krediet netjes aflossen, inclusief de rente. De bank rapporteert dat als succes. Ik denk daar echter anders over: er zijn drie bakkers werkloos geworden en de sociale structuur is verzwakt,

want winkeltjes in arme gebieden dragen bij aan de veiligheid en het onderlinge contact. Bovendien vloeit er via de rentekosten netto meer geld uit de gemeenschap weg. En met een beetje pech verlegt de succesvolle bakker zijn privéconsumptie naar luxe importproducten. Dat vind ik geen duurzame ontwikkeling.” (p. 150)

Verkeerde prioriteit

“Maar wat heb je aan een stabiele banksector in een sociaal instabiele samenleving met een instabiel ecosysteem?” (p. 160)

“Veel mensen realiseren zich dat we te ver zijn doorgeschoten in de richting van een samenleving die uit elkaar wordt getrokken door het meedogenloos nastreven van het individuele belang. Dat tij is aan het keren en de crisis heeft ons collectief aan het denken gezet over dat het anders moet. “ (p. 179-180)

Zijn de rijken de winnaars?

“Het is voor rijke mensen helemaal niet gunstig dat de rest van de bevolking niets meer kan kopen, dat de overheid instabiel wordt, of dat de economie schommelt tussen deflatie en hyperinflatie. Chaos biedt wel mogelijkheden om veel te verdienen, maar is ook hele riskant. Voor iedereen. (p. 186)

“Als de verdeling al te ongelijk wordt, valt de reële economie stil en zien ook rijke mensen hun rijkdom verdampen. Bovendien hebben ook zij er last van als de sociale onrust uit de hand loopt. Dan wordt op een gegeven moment namelijk ook de vraag gesteld of hun rijkdom wel terecht is.” (p. 186)

Een avond in Tilburg

Een avond in Tilburg

Aart Strootman

Timotheus Vermeulen & Robin van den Akker

Een avond in Tilburg

Vier perioden van waarheid

Een wereldpremière

Nicoline Soeter Uitgevoerd door ensemble Vonk Titel: Once upon a timeDuur: circa een kwartier Percussie, gitaar, klarinet, saxofoon en vrouwelijke zang/stem

Twee zinnen

“Once upon a time there was a land without ideals”

en de slotregel:“Without being sceptic”

http://oefenenvooreenanderetijd.blogspot.nl/2015/02/volwassenen-verleiden-zich-volwassener.html

Enkele woorden

In de presentatie van Timotheus Vermeulen & Robin van de Akker Sensibility “informed naïvité” Geïnformeerd naïef zijn (of je zo door het leven bewegen)

Brainpickings

Joris Luyendijk

23 februari er zijn nog plaatsen goede pr-campagne ***** in De Volkskrant zo 15-2 Met ‘t oog op morgen zo 22-2 Brands Boeken zo 1-3 Tegenlicht

Interview

“Politici zijn marionetten in handen van de financiële sector” De Morgen 10 oktober 2014

http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2014/10/10/politici-zijn-

marionetten-in-handen-van-financiele-sector

Joris Luyendijk

“Inderdaad. Je hebt geen slechte mensen nodig om een slecht systeem draaiende te houden. Dat is een fundamentele vaststelling die ik gemaakt heb.”

“Daarnaast zijn de media hier vooral het probleem. Eigenlijk houden politieke journalisten zich nauwelijks bezig met wat zich afspeelt binnen de banken en tussen de banken en de politiek. Op die manier verwaarlozen journalisten hun kerntaak. Dat vind ik echt een schande.”

Grote partijen konden niet gestraft worden

“En dat is het rechtstreekse gevolg van het oligopolie binnen de financiële sector. Wat frappant is, dat uitgerekend de liberale partijen als geen ander het bestaande oligopolie hebben verdedigd. Terwijl de meer linkse partijen in feite hebben gepleit voor kleinere spelers, en dus voor meer vrije markt.”

Waar ligt de trigger voor verandering?

“ Politiek heeft in principe die macht. Maar dan zal de politiek zich wel eerst moeten losweken uit de greep van de financiële sector. Het draaideursysteem moet weg.

Paul Verhaeghe

http://www.dewereldmorgen.be/blog/wimschrever/2015/02/10/ecoconversatie-prof-paul-verhaeghe

Vraag: Hoe kan je als individu uit het overheersende neoliberale marktverhaal stappen van competitie, consumptie en hebzucht? En hoe kan je daarmee het politieke discours doen kantelen?

We hebben de groep nodig, ook om ruzie te maken. Want op je eentje zit je alleen maar te verpieteren.De herontdekking van het collectief is een heel belangrijke evolutie in onze huidige zoektocht naar zingeving.

Op die manier wordt het politiek discours bijgestuurd: al die bottom-up initiatieven zijn een teken aan de wand. Zij fietsen letterlijk en figuurlijk langs de traditionele structuren heen, want die hebben allemaal boter op het hoofd.Al die kleine groeperingen zijn bezig een nieuw economisch en politiek verhaal aan het schrijven. Het belang daarvan kan niet genoeg onderschreven worden.

3 maart 2015 Jan Jonker