FederaTie van parTners voor werk

L e v e n s L a n g o n t p Lo o i e nHuman resources in evoLutie

Fe

de

rg

on

jaa

rv

er

sl

ag

2008

L e v e n s L a n g o n t p Lo o i e nHuman resources in evoLutie

federatie van partners voor werk

2

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

voorwoord

Voorwoord

Het lijdt geen twijfel dat de financiële en economische crisis die België in de tweede helft van 2008 heeft getroffen, het afgelopen jaar heeft getekend. op het ogenblik dat we dit schrijven is de crisis zeker nog niet voorbij, en is er zelfs nog geen sprake van enige kentering.

De leden van Federgon ontsnapten niet aan de crisis. De sector van de uitzendarbeid bewees andermaal zijn rol als economische barometer, met een terugval van de activiteit in het tweede semester 2008. ook de andere Federgon-sectoren krijgen af te rekenen met een moeilijke economische situatie en moeten zich aanpassen. economische crisissen dwingen bedrijven immers tot introspectie, tot aanpassingen, tot doelgerichter en creatiever werken. De ondernemingen aangesloten bij Federgon zullen ongetwijfeld tot het uiterste gaan om deze crisis zo goed mogelijk te doorstaan, en ze ook nog om te zetten in nieuwe opportuniteiten.

nochtans mag deze crisis ons de uitdagingen waar de arbeidsmarkt mee af te rekenen zal krijgen niet uit het oog doen verliezen. in tijden van crisis moet de overheid snel optreden en tijdelijke maatregelen nemen. in een steeds vlugger evoluerende economische omgeving is snel reageren, met tijdelijke maatregelen die geen hypotheek leggen op de toekomst, van levensbelang. maar de noodzaak om op korte termijn in te grijpen mag geen reden zijn om niet verder te werken aan maatregelen afgestemd op de lange termijn. De demografische evolutie en meer in het bijzonder de veroudering van de bevolking in acht genomen, moeten er maatregelen komen en moet er een structureel beleid worden gevoerd dat er voor zorgt dat onze arbeidsmarkt de veranderingen aankan.

De paradox van de knelpuntberoepen is daarvan een treffende illustratie. Je zou immers denken dat de economische crisis en haar impact op de tewerkstelling er voor zouden zorgen dat minstens een deel van de tekorten opgelost zou geraken. toch is dit niet het geval. Hoewel heel wat bedrijven werknemers moeten laten afvloeien en het aantal werklozen toeneemt, blijven andere bedrijven het moeilijk hebben om medewerkers te vinden die over onontbeerlijke competenties beschikken. Dit voorbeeld bewijst dat er nu structurele maatregelen moeten komen om de werking van onze arbeidsmarkt te verbeteren. in haar memorandum voor de regionale verkiezingen van juni 2009 pleit Federgon dan ook voor een actief werkgelegenheidsbeleid, waardoor meer mensen aan het werk kunnen, waardoor hun employability verhoogt zodat ze aan het werk kunnen blijven, en waardoor ze begeleiding krijgen bij de overgang van de ene naar de andere job, of naar een nieuwe job.

Federgon en haar leden willen in het kader van zo’n ambitieus beleid de partners voor werk zijn van de federale en regionale regeringen. De leden van Federgon zijn immers meer dan ooit een sterke motor die de arbeidsmarkt beter doet functioneren.

Herwig muyldermans annemie verschetse

3

inhoud

voorwoord p 2

inhoud p 3

De werking van Federgon p 4

De belangrijkste dossiers van Federgon in 2008 p 12

Federgon uitzendarbeid p 14

Federgon recruitment, search & selection p 16

Federgon outplacement p 17

Federgon projectsourcing p 18

Federgon opleiding p 19

Federgon interim management p 20

Federgon Diensten aan particulieren p 21

economische context 2008 p 23

“Federgon pleit voor een actief werkgelegenheidsbeleid.

De leden van Federgon zijn meer dan ooit een sterke

motor die de arbeidsmarkt beter doet functioneren.”

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

4

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

De 7 sectoren die Federgon vertegenwoordigt

(uitzendarbeid – recruitment, search & selection –

outplacement – interim management – opleiding –

projectsourcing – dienstencheques) vormen

evenveel departementen. ieder departement is autonoom en

heeft een eigen Bestuursraad en algemene vergadering.

Zo kunnen ze elk een eigen strategie uitwerken voor

hun specifieke dossiers en prioriteiten.

om de gemeenschappelijke dossiers en de gezamenlijke

strategie te bepalen wordt Federgon bestuurd

door een raad van Beheer, samengesteld uit

vertegenwoordigers van de verschillende departementen,

en door een algemene vergadering, waarin alle leden

samen zitting hebben.

De werking van Federgon

Raad van Beheer van Federgon

annemie verschetse voorzitter (Konvert interim)

Johan De meyer voorzitter van Federgon opleidingen (Kluwer opleidingen)albert De Wilder voorzitter van Federgon interim management (aim) eggerik Dockx Lid van de Bestuursraad van Federgon projectsourcing (talent planet) philippe Lacroix Lid van de raad (manpower) philippe melis voorzitter van Federgon Diensten aan particulieren (tempo-team) Herman nijns Lid van de raad (randstad Belgium) marleen smekens voorzitter van Federgon recruitment, search & selection (mentorprise)marc theuns Lid van de raad (ment associates)François van vyve voorzitter van Federgon outplacement (galilei – randstad)christophe velge voorzitter van Federgon uitzendarbeid (axis)

Organisaties en instanties waar Federgon vertegenwoordigd is

om haar opdracht m.b.t. het verdedigen van de belangen van haar leden zo goed mogelijk in te vullen, is Federgon vertegenwoordigd in heel wat organisaties en instanties:

Werkgeversorganisaties

verbond van Belgische ondernemingen (vBo)

vlaams economisch verbond (vev - voKa)

union Wallonne des entreprises (uWe)

Brussels entreprises commerce and industry (Beci)

international confederation of private employment agencies (ciett) en eurociett

european confederation of search and selection associations (ecssa)

european Federation for services to individuals (eFsi)

5

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Paritaire instanties • paritair comité voor de uitzendarbeid• paritair subcomité voor de erkende ondernemingen die buurtwerken of

–diensten leveren• sociaal Fonds voor de uitzendkrachten• vzw vormingsfonds voor de uitzendkrachten• Fonds voor Bestaanszekerheid voor de erkende ondernemingen die

buurtwerken of –diensten leveren• vormingsfonds voor de erkende ondernemingen die buurtwerken of

–diensten leveren• commissie van goede Diensten voor de sector uitzendarbeid• vzw preventie en interim• commissie voor de private arbeidsbemiddeling (vlaanderen)• commission consultative d’agrément en matière de placement

(capla - Wallonië)• erkenningscommissie voor de privé tewerkstellingsagentschappen (Brussel)• aanvullend nationaal paritair comité voor de Bedienden (anpcB)• nationale arbeidsraad (nar) • sociaal-economische raad van vlaanderen (serv) • conseil economique et social de la région Wallonne (cesrW) • economische en sociale raad voor het Brussels Hoofdstedelijk gewest • rijksdienst voor arbeidsvoorziening (rva)• vlaamse Dienst voor arbeidsbemiddeling (vDaB) • Brusselse gewestelijke Dienst voor arbeidsbemiddeling (actiris)• institut Bruxellois Francophone pour la formation professionnelle

(Bruxelles Formation)• Brussels nederlandstalig comité voor tewerkstelling en opleiding • plate-forme de concertation relative aux agences de placement (Wallonië)• overlegplatform werkgelegenheid (Brussel)• commission consultative Formation emploi enseignement (Brussel)• territoriaal pact voor de Werkgelegenheid in het Brussels Hoofdstedelijk gewest • commission chèques formation (Wallonië)• praktijkcommissie syntra vlaanderen• adviescommissie voor de erkenning van dienstenchequeondernemingen• commissie Federaal opleidingsfonds Dienstencheques

Contactpersonen bij Federgon

Herwig muyldermans algemeen Directeur

ann cattelain Directeur van de Juridische Dienst paul verschueren Directeur van de economische Dienst arnaud Le grelle Directeur Wallonië - Brusselsébastien Delfosse Directeur public relations

ingrid geboors verantwoordelijke secretariaatDominique vincke ombudsdienst

Ledenlijst

De lijst van de Federgon-leden is beschikbaar op de website www.federgon.be.

6

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Departement Uitzendarbeid

Federgon uitzendarbeid is de federatie van de uitzendbureaus. naast hun gewone activiteit van terbeschikkingstelling van uitzendkrachten, bieden deze ondernemingen hun klanten ook een ruime waaier van diensten en consultancy inzake human resources.

74 aangesloten uitzendbureaus, die 96 % van de uitzendactiviteit in België vertegenwoordigen 1.284 agentschappen 6.482 vaste werknemers 92.211 uitzendkrachten per dag

Bestuursraadvoorzitterchristophe velge (aXis)

ondervoorzitter Hubert vanhoe (start peopLe)

Leden van de Bestuursraadmarie-claire clabots (peopLe interim) philip cracco (accent JoBs For peopLe)marie-José Janssen (iDeaL interim) philippe Lacroix (manpoWer) Herman nijns (ranDstaD) Jan van cauwelaert (aDecco personneL services) annemie verschetse (Konvert interim) mark verstraete (t-groep)

Contactpersoon bij FedergonHerwig muyldermans

7

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Departement Recruitment, Search & Selection

De leden van Federgon recruitment, search & selection (rss) zijn ondernemingen met als belangrijkste activiteiten werving, executive search en selectie van personeel. Deze bureaus hebben tevens een ruime expertise uitgebouwd wat assessment en gespecialiseerde consultancy inzake human capital management betreft.

125 aangesloten bureaus 1.611 medewerkers 6.593 bemiddelingen per jaar

Bestuursraadvoorzittermarleen smekens (mentorprise)

ondervoorzittermarc theuns (ment)

Leden van de Bestuursraadineke arts (HoFFman & associates) Klaas Buyck (Kern seLection)gilles Klass (mercuri urvaL)philippe meysman (HuDson)Walter reynaert (ranDstaD recruitment & seLection)inez senecaut (Hrcc) christine van velthoven (cpm - consuLtants personneL management)guy vereecke (aHeaD) Contactpersoon bij Federgonann cattelain

8

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Departement Outplacement

Federgon outplacement vertegenwoordigt de outplacementbureaus: bedrijven die een geheel van diensten en consultancy aanbieden voor het begeleiden van individuen of groepen, voor rekening van een werkgever, opdat ontslagen werknemers zo snel mogelijk opnieuw werk zouden vinden bij een nieuwe werkgever, of een beroepsactiviteit als zelfstandige zouden kunnen opstarten.

33 leden die 90% van de activiteit in België vertegenwoordigen 10.314 professionele begeleidingen per jaar

BestuursraadvoorzitterFrançois van vyve (gaLiLei - ranDstaD)

Leden van de BestuursraadKurt Boelens (aDmB seLect) Dirk goethals (ascento) raf goossens (Lee HecHt Harrison) Dina Losifidis (rigHt management) vera meersman (usg Hr Forces) guy strauven (encare outpLacement) ingeborg van germeersch (seLect outpLacement)

Contactpersoon bij Federgoneric galand

9

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Departement Projectsourcing

Federgon projectsourcing is de federatie van de bedrijven met als belangrijkste activiteit het inzetten van specialisten van hoog niveau voor projecten of delen van projecten van klanten-ondernemingen. Daar waar het oorspronkelijk ging om technische projecten of om informatica, komt er in de sector thans steeds meer verscheidenheid in de activiteit.

40 leden 432 vaste medewerkers 4.486 projectmedewerkers per jaar

Bestuursraadeggerik Dockx (taLent pLanet)Luc engels (mp Business soLutions)Dominique Hermans (ranDstaD proFessionaLs)saskia Kinds (usg innotiv proFessionaLs in ict/sap)Wouter van goeye (muLti, DeLta marine engineering)

Contactpersoon bij FedergonBrigit Frunt

Departement Interim Management

Federgon interim management vertegenwoordigt de bureaus die instaan voor een volledige dienstverlening van opvolging en begeleiding vóór, tijdens of na een interim management opdracht. Deze opdrachten worden toevertrouwd aan zelfstandige interim managers die tijdelijk leidinggevende functies of functies met verantwoordelijkheid vervullen in de bedrijven-klanten. vroeger waren ze gespecialiseerd in crisismanagement. nu is er meer verscheidenheid in de sector en gaat het ook om het management van groei, overgangsmanagement, optimalisatie van processen, enz.

13 aangesloten ondernemingen 1.342 interim management opdrachten per jaar

Bestuursraadvoorzitter - albert De Wilder (aim)ondervoorzitter - rudi Hendrickx (pma)Financial controller - Danny nijns (roBert HaLF interim management)

Contactpersoon bij Federgonarnaud Le grelle

10

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Departement Opleiding

De leden van Federgon opleiding zijn bedrijven uit de privésector – met commerciële doeleinden – die professioneel hoofdzakelijk actief zijn op het vlak van opleidingen voor arbeiders, bedienden en kaderleden. Deze ondernemingen zijn veel meer dan louter leveranciers van opleidingen, en bieden globale oplossingen die beantwoorden aan de noden van organisaties inzake opleiding en competentieontwikkeling.

44 aangesloten ondernemingen meer dan 40% van de opleidingsmarkt

BestuursraadvoorzitterJohan De meyer (KLuWer opLeiDingen)

Leden van de Bestuursraadpaul Bertels (viK) Dirk De clercq (ranDstaD training) stefaan Devogelaere (Ds consuLt) Léon Lesire (Lesire & partners) Florence pourtois (manacoacH) Frank strobbe (ameLior) Bruno vanneste (sD WorX opLeiDingen) eric Werbrouck (BerLitZ)

Contactpersoon bij Federgonpaul verschueren

11

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Departement Diensten aan Particulieren

Federgon Diensten aan particulieren is de federatie van de erkende commerciële bedrijven die actief zijn op de markt van de dienstencheques.

56 aangesloten ondernemingen 29.166 dienstencheque-werknemers 149.182 klanten 21,7 miljoen gepresteerde uren

Bestuursraadvoorzitterphilippe meLis (tempo-team)

Leden van de BestuursraadJean-olivier collinet (Daoust interim) Katleen clappaert (start peopLe) Wouter Duvillier (DienstentHuis) erika Dejaegher (ranDstaD) stijn germeys (FLeXpoint) Jean-François guyot (ts-management) patricia Janssens (Be-tWin Home services) philip nichelson (greenHouse) Walter verwimp (t-groep)

Contactpersoon bij Federgonsébastien Delfosse

12

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

De belangrijkste dossiers van Federgon in 2008

enkele europese regelgevingen die in België moeten worden geïmple-menteerd vormden in 2008 voor Federgon zeer belangrijke aandachtspunten.

vooreerst hechtte de federatie veel belang aan de opvolging van het dossier van de Diensten van algemeen economisch belang. Deze diensten omvatten commerciële dienstverlening in het kader van opdrachten van algemeen belang waarvoor de overheid specifieke verplichtingen oplegt.

Heel wat domeinen waarop de leden van Federgon actief zijn behoren tot deze diensten, of zouden er kunnen toe behoren. Denken we meer in het bijzonder aan begeleiding van werklozen, opleiding, loopbaanbegeleiding, enz., domeinen waar zowel publieke als private actoren actief zijn. Het is essentieel dat deze diensten als diensten van algemeen economisch belang worden bestempeld, want dit impliceert dat de overheid voor dit soort dienstverlening moet toezien op het naleven van de regels inzake mededinging tussen publieke en private actoren.

De diensten van algemeen economisch belang en de dienstenrichtlijn

Federgon heeft ook de voorbereidende werkzaamheden van de federale en regionale overheden m.b.t. de invulling van de Dienstenrichtlijn van nabij gevolgd. Deze richtlijn, die werd goedgekeurd in 2006, moet vóór het einde van 2009 in Belgisch recht zijn omgezet. Doelstelling van deze richtlijn is het vergemakkelijken van het vrij verkeer van diensten in europa. Dit dossier heeft aanzienlijke gevolgen voor de sectoren die Federgon vertegenwoordigt, behalve voor deze van de uitzendarbeid, die uit het toepassingsgebied werd gesloten. De invulling van de richtlijn in België verplicht de overheid de bestaande erkenningsprocedures te evalueren en na te gaan of deze stroken met de europese richtlijn. anderzijds moeten de federale en regionale overheden grote inspanningen leveren op het vlak van de administratieve vereenvoudiging.

Deze beide dossiers zullen voor Federgon ook in 2009 prioriteiten blijven.

13

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Het interprofessioneel akkoord

in december 2008 slaagden de sociale partners erin een uitzonderlijk interprofessioneel akkoord te sluiten. in een moeilijke economische context was het voor de verschillende sectoren die Federgon vertegenwoordigt zeer belangrijk dat er een evenwichtig interprofessioneel akkoord tot stand kwam. Daarbij werd een aantal maatregelen genomen om de loonkost van de bedrijven te verminderen, onder meer door vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing. Door deze belangrijke ingrepen kan de loonkost van de ondernemingen op peil blijven en kan er op sectoraal vlak onderhandeld worden.

Federgon heeft de onderhandelingen die uitmondden in het interprofessioneel akkoord van nabij gevolgd, en meer in het bijzonder het luik over de vereenvoudiging van de banenplannen. Deze zijn immers van groot belang voor de Federgon-sectoren die dagelijks instaan voor de tewerkstelling van vele werknemers die tot de doelgroepen van deze banenplannen behoren. Dit interprofessioneel akkoord is tevens de aanzet voor de sectorale onderhandelingen die in 2009 zullen worden gevoerd en waarbij Federgon zeer nauw betrokken is. Zo zal de federatie deelnemen aan de onderhandelingen in het paritair comité voor de uitzendarbeid, in het paritair comité voor de dienstencheques en in het aanvullend paritair comité voor de bedienden.

Het herstelplan

eind 2008 keurde de federale regering, naast en ter aanvulling van de maatregelen in uitvoering van het interprofessioneel akkoord, een herstelplan goed om de ondernemingen te helpen bij het bestrijden van de economische en financiële crisis. Dit herstelplan wou tevens de mensen die hun werk kwijt raakten zo goed mogelijk ondersteunen.

Zo voorzag het in maatregelen specifiek bestemd voor een aantal activiteiten van Federgon-sectoren, in het bijzonder uitzendarbeid en outplacement. Wat uitzendarbeid betreft, staat er in het herstelplan dat uitzendkrachten die aan het werk zijn in een bedrijf dat een beroep doet op het systeem van de tijdelijke werkloosheid om economische redenen, onder bepaalde voorwaarden ook een uitkering voor tijdelijke werkloosheid kunnen krijgen. Het herstelplan schept ook de mogelijkheid voor uitzendkrachten die aan het werk zijn in ondernemingen in herstructurering om via de tewerkstellingscellen een outplacementbegeleiding te krijgen.

14

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon uitzendarbeid

De Europese richtlijn betreffende uitzendarbeid

op 22 oktober 2008 keurde het europees parlement eindelijk de richtlijn betreffende uitzendarbeid goed. Deze europese richtlijn, waarover er al sinds 2002 besprekingen aan de gang waren, legt een geheel van gezamenlijke regels vast m.b.t. het statuut en de bescherming van de uitzendkrachten. De goedkeuring vormde het eindpunt van zes jaar van onderhandelingen die door Federgon op de voet werden gevolgd.

Deze richtlijn is op verschillende vlakken van essentieel belang voor de uitzendsector: • ze erkent de rol van de uitzendsector

als volwaardige speler op de arbeids -markt;

• ze bevestigt het principe van de gelijke behandeling tussen uitzendkrachten en vaste werk nemers;

• ze vraagt de Lidstaten om binnen de drie jaar de beperkingen en verbods-bepalingen m.b.t. uitzend arbeid te onderzoeken om na te gaan of ze wel degelijk gerechtvaardigd zijn. na dit onderzoek moeten de beperkingen die niet gerechtvaardigd blijken opgeheven worden.

Deze goedkeuring van een europese richtlijn is een cruciaal gegeven voor de uitzendsector in europa en in België. Federgon heeft al stappen ondernomen m.b.t. het onderzoek naar de beperkingen en verbodsbepalingen.

Uitzendarbeid in de openbare sector

Heel het jaar door heeft Federgon verder demarches gedaan opdat de openbare sector voortaan een beroep op uitzendarbeid zou mogen doen. Het thema werd aldus in april 2008 opgenomen in de regeringsverklaring van de regering Leterme, waarin stond dat deze ‘aan de sociale partners vraagt om specifieke bepalingen te voorzien voor interimarbeid in overheidsbesturen voor uitzonderlijke en tijdelijke behoeften’.

Federgon onderstreept dat uitzendarbeid steeds meer gebruikt wordt in de openbare sector, en dit in een context van rechtsonzekerheid. uit een onderzoek van Federgon in 2008 bleek immers dat uitzendarbeid nu al aanwezig is in de overheidsdiensten, op alle niveaus van de ambtenarij, voor alle soorten van functies, en voor opdrachten van uiteenlopende duur. 800 gevallen werden gevonden. voor Federgon moet er met een duidelijk juridisch kader een einde gemaakt worden aan deze hypocrisie.

Federgon wenst dat er snel vooruitgang wordt geboekt in de besprekingen tussen de sociale partners en de regering, en dat deze uitmonden in een akkoord over het inzetten van uitzendarbeid in de overheidsdiensten.

15

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Het moderniseren van de wet op de uitzendarbeid

Federgon pleit al enkele jaren voor het moderniseren van de wetgeving op de uitzendarbeid, die dateert uit 1987 en sindsdien niet meer werd aangepast. in 2008 werden de onderhandelingen over dit thema opnieuw opgestart in de nationale arbeidsraad. in het kader van deze onderhandelingen verdedigt Federgon het idee van een aanpassing van de wetgeving op basis van drie pijlers: de klassieke uitzendarbeid, het motief instroom, m.a.w. uitzendarbeid gevolgd door een aanwerving bij de gebruiker, en uitzendarbeid met een contract van onbepaalde duur. in het verlengde van de europese richtlijn betreffende uitzendarbeid vraagt Federgon ook het opheffen van de diverse beperkingen en verbodsbepalingen inzake uitzend-arbeid.

De onderhandelingen hebben in 2008 nog niet tot resultaten geleid en zullen in 2009 voortgezet worden.

Advies m.b.t. de veiligheid

De sociale partners in het paritair comité 322 brachten een eenparig advies uit over de veiligheid van de uitzendkrachten. Dit advies maakt deel uit van de uitvoering van het sectoraal akkoord 2007-2008.

De sociale partners zijn er in geslaagd belangrijke voorstellen te formuleren over het medisch toezicht op de uitzendkrachten, de aanpassing van de werkpostfiche, de veiligheidsopleidingen voor de uitzendkrachten, en het uitwisselen van informatie over gebruikers waar het aantal arbeidsongevallen abnormaal hoog ligt.

Dit eenparig advies werd meegedeeld aan de minister van Werk, opdat de verschillende maatregelen die er deel van uit maken, omgezet zouden kunnen worden in een Koninklijk Besluit dat in de loop van 2009 gepubliceerd zou moeten worden.

16

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon recruitment, search & selection

Individuele audits om de kwaliteit van de dienstverlening t.a.v. de kandidaten nog te verbeteren

om de kwaliteit die de sector biedt beter te kunnen aantonen, en deze eventueel nog te verbeteren, heeft Federgon recruitment, search & selection een audit uitgevoerd om de kwaliteit geboden door de individuele leden te evalueren. Deze audit bestaat uit een elektronische enquête bij de kandidaten en kadert volledig binnen het kwaliteitslabel van Federgon recruitment, search & selection. Doel-stelling is de leden de mogelijkheid te bieden om te leren uit de manier waarop de kandidaten de prestaties van hun bureau beoordelen, en zo beter te luisteren naar de kandidaten.

Lexicon van de dienstverlening en kwaliteitscriteria

De afgelopen jaren werd de waaier van diensten die de bedrijven in de sector recruitment, search & selection aanbieden steeds breder. er werden nieuwe diensten opgestart of sterk uitgebouwd om zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de nieuwe noden van de klanten. Denken we meer in het bijzonder aan assessment, coaching, Hr-consultancy, loopbaanbegeleiding, enz. Deze diversificatie in de aangeboden diensten heeft soms als resultaat dat een aantal klanten en kandidaten niet altijd weet waar de benamingen van de verschillende vormen van dienstverlening die hen aangeboden worden, precies voor staan.

Federgon heeft dan ook beslist een lexicon op te stellen om een aantal vormen van dienstverlening duidelijk te omschrijven. naast deze omschrijvingen wil de federatie ook voor elke dienstverlening een aantal kwaliteitscriteria bepalen onder de vorm van sLa (‘service level agreements’) die de omschrijving vervolledigen en de kwaliteitsstandaarden invoeren die de klanten mogen verwachten als ze een beroep doen op de diensten van de leden van de federatie.

Het lexicon en de kwaliteitsstandaarden die er bij horen zullen in de loop van 2009 gepubliceerd worden.

17

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon outplacement

Een grotere rol voor de sector in tijden van economische crisis

De moeilijke economische situatie in de tweede helft van het jaar 2008, en de herstructureringen en ontslagen waartoe ze aanleiding gaf, resulteerden in een belangrijke verhoging van de activiteit van de outplacementbureaus in de laatste maanden van het jaar.

ook het herstelplan heeft de rol van de outplacementbureaus in het kader van de herstructureringen en collectieve ontslagen doen toenemen, als gevolg van een veralgemening van de gevallen waar er een beroep op outplacement moet worden gedaan.De beslissingen die de federale regering in december 2008 heeft genomen beogen immers een verruiming van de outplacementbegeleidingen tot alle werknemers die te maken krijgen met een herstructurering, met inbegrip van de tijdelijke werknemers, de uitzendkrachten en de werknemers jonger dan 45 jaar.

Publicatie van een onderzoek over outplacement in Vlaanderen, uitgevoerd door het HIVA

Het Hiva (Hoger instituut voor de arbeid) heeft in 2008 een groot onderzoek uitgevoerd naar de outplacementmarkt in vlaanderen. Dit onderzoek is bijzonder interessant voor de sector omdat het voor het eerst een cartografie maakt van de outplacementsector in vlaanderen.voor Federgon bevestigt dit onderzoek dat outplacement hét instrument bij uitstek is om ontslagen werknemers te begeleiden.

anderzijds blijkt uit dit onderzoek dat slechts 29% van de ontslagen werknemers van 45 jaar en ouder een outplacementbegeleiding heeft gevolgd. omdat outplacement voor deze werknemers een recht is dat hen móet worden aangeboden, is dit lage percentage moeilijk uit te leggen. als de verklaring ligt bij het feit dat de bedrijfsleiders nood hebben aan informatie, dan kunnen we ons alleen maar verheugen over de initiatieven van de federale regering, waaronder het opzetten van een infoloket. om bedrijven en werknemers beter te informeren over outplacement zal Federgon outplacement in de loop van 2009 een brochure over dit onderwerp publiceren.

Hoewel er geen vergelijkbaar onderzoek voorhanden is wat Wallonië of Brussel betreft, vormt het Hiva-onderzoek een referentie voor de sector outplacement in België.

18

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon projectsourcing

Projectsourcing beter bekend maken bij bedrijven en kandidaten

voor heel wat ondernemingen biedt projectsourcing de mogelijkheid om, tijdelijk, een beroep te doen op specialisten van hoog niveau voor het uitvoeren van opdrachten die geen deel uitmaken van hun core business of om de aanwezige knowhow te versterken. voor heel wat medewerkers biedt pro-jectsourcing interessante carrièremo-gelijkheden, waardoor ze, in het kader van verschillende en uiteenlopende projecten, onder meer zeer specifieke knowhow kunnen verwerven.

om het potentieel en de toegevoegde waarde van projectsourcing onder de aandacht te brengen van klanten- bedrijven en kandidaat-medewerkers, heeft Federgon projectsourcing in 2008 twee infofiches gepubliceerd, waarin de voordelen van projectsourcing worden uitgelegd en de nadruk wordt gelegd op het belang van het kwaliteitslabel “Federgon projectsourcing certified”.

Deze infofiches staan ter beschikking op de website van Federgon op het adres www.federgon.be/projectsourcing_nl

Projectsourcing: in steeds meer

uiteenlopende vakgebieden

reeds lang ruim verbreid in de domeinen van ict en engineering, stellen we vast dat het instrument projectsourcing in steeds meer uiteenlopende sectoren wordt gebruikt voor het outsourcen van activiteiten via projectwerk, waarbij gespecialiseerde bedrijven worden aangesproken voor het inzetten van de zeer specifieke expertise die men nodig heeft, al dan niet op locatie bij de klant.

De bureaus voor projectsourcing spelen in op deze trend, één van de vele aspecten van flexibiliteit, en dus heel belangrijk voor het concurrentievermogen van de ondernemingen. We vinden ze dan ook in een steeds bredere waaier van activiteiten: van ict en engineering over finance, office, logistics, human resources, tot science, medical, legal, …

De nood aan specialisten blijft,

ondanks de crisis

Hoewel de sector zeker niet ongevoelig is voor de economische crisis, en er in de crisisgevoelige sectoren minder projecten opgezet worden, blijft de vraag naar echte specialisten, die vaak knelpuntberoepen uitoefenen, groot. De leden van de federatie blijven dan ook grote inspanningen leveren om de expertise die ze in huis hebben geregeld te evalueren en hun medewerkers voortdurend de mogelijkheid te bieden bijkomende kennis te vergaren via opleidingen. Dit alles maakt integraal deel uit van de hoge kwaliteitsstandaarden die ze hanteren, en die zowel hun klanten-bedrijven als hun medewerkers ten goede komen.

Bedrijven en organisaties hebben vaak behoefte aan gespecialiseerde kennis of aanvullende expertise. Dan is ‘Projectsourcing’ een flexibele manier om externe specialisten zoals u in te zetten om de aanwezige knowhow te versterken of voor opdrachten die niet tot hun kernactiviteit behoren.

Projectsourcing: hoe werkt het?• externe specialisten ingezet door het projectsourcingbureau• op locatie of in de kantoren van dit externe bureau• dat instaat voor de selectie, evaluatie en administratie• en dat ook alle andere HR-taken op zich neemt

Projectsourcing: waarom? • variatie, stabiliteit en carrièremogelijkheden• wisselende werkomgeving met uiteenlopende ervaringen in diverse sectoren• coaching en opleiding door professionals in uw vakgebied• voor specialisten van alle leeftijden, op elk ogenblik in hun carrière

Projectsourcing met waarborg: “Federgon Projectsourcing Certified”Alle bureaus aangesloten bij de federatie dragen het “Federgon Projectsourcing Certified” label. Dat staat borg voor hun professionalisme. Het label garandeert de naleving van een degelijke gedragscode, waarbij de nadruk ligt op kwaliteit en ethisch ondernemen.

Op www.federgon.be/projectsourcing/ledenlijst vindt u een overzicht van de “Certified” bureaus.

Projectsourcing: een groeisector, met diversificatie als belangrijkste trend• 3.500 projectmedewerkers per jaar• Omzet 2007: 220 miljoen euro• 35 bedrijven lid van Federgon Projectsourcing

De expertise aangeboden via projectsourcing wordt door de bedrijven in steeds diversere domeinen ingezet, onder andere:• Engineering• ICT• Finance• Human Resources• Office• Logistics

Meer weten?www.federgon.be/projectsourcing

Projectsourcing Upgrading van uw expertise

CERTIFIED

Federgon ProjectsourcingHavenlaan 86 C/bus 302 te 1000 Brussel, Tel: 02 203 38 03, info@federgon.be.

De volledige lijst met de gegevens van de aangesloten bureaus staat op de website van de federatie: www.federgon.be/projectsourcing/ledenlijst

19

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon opleiding

BEA wordt de ‘KMO-portefeuille’

in de loop van 2008 heeft Federgon opleiding de besprekingen die aanleiding gaven tot het nieuwe systeem van de ‘Kmo-portefeuille’ van nabij gevolgd. Het systeem trad in werking op 1 januari 2009. Deze maatregel biedt de Kmo’s in het vlaamse gewest onder meer de mogelijkheid om ieder jaar tot hoogstens 2.500 euro aan subsidies te krijgen, ter ondersteuning van hun opleidingsprojecten.

Federgon heeft deze nieuwe subsidie-maatregel gunstig onthaald. Het gaat immers om een grote verbetering en er wordt in ruime mate rekening gehouden met de vragen van de private opleidingsverstrekkers. De maatregel is een belangrijke stimulans die aanleiding geeft tot een meer vraaggestuurde financiering van opleidingen.

naar aanleiding van de publicatie van een brochure “De private opleidingsbedrijven: partners voor inzetbaarheid en professionele ontwikkeling”, pleitte Federgon oplei-ding voor meer erkenning van de commerciële sector. De federatie deed ook een oproep tot het uitwerken van een echt opleidingsbeleid, steunend op drie pijlers:

1) een opleidingsbeleid met als doel de vrijmaking van de opleidingsmarkt. momenteel is er op de opleidingsmarkt een gebrek aan transparantie, namelijk m.b.t. de interactie tussen de verschillende soorten operatoren (publieke, semi-publieke en private). Federgon vraagt een vrij making van de opleidingsmarkt, zodat keuzevrijheid inzake opera-toren en de inschakeling van de private opleidingsverstrekkers mogelijk is. Deze vrijmaking van de opleidingsmarkt moet gebeuren door een duidelijke positionering en transparante rol van de federale en regionale overheden.

2) een opleidingsbeleid afgestemd op de vraag. De vraag naar opleiding moet meer aangemoedigd worden, zowel door de federale overheid als door de gewesten. op gewestelijk vlak vraagt de sector meer vraaggestuurde stimulansen. Federaal zouden er voor opleiding dan weer betere fiscale stimulansen kunnen worden voorzien.

3) een opleidingsbeleid dat verder gaat dan een gelijke-kansenbeleid.om een antwoord te bieden op de structurele uitdagingen van de arbeidsmarkt, maar ook van onze economie, mag het opleidingsbeleid niet beperkt worden tot het ondersteunen van de werkzoekenden. er is nood aan een ruim beleid, met: • opleiding als onmisbare schakel

in een activeringsbeleid dat maxi-male arbeidsparticipatie beoogt; • opleiding als hefboom voor de

blijvende inzetbaarheid van de be-roepsbevolking in het algemeen; • ontwikkeling van de competenties

van de midden- en hooggeschool-den, in het bijzonder omwille van hun determinerend aandeel in de creatie van toegevoegde waarde.

om de reflectie over een beter oplei-dingsbeleid en een beter werkende opleidingsmarkt te voeden, en argu-menten aan te dragen, heeft Federgon zeven fiches opgesteld en gepubliceerd. iedere fiche behandelt een thema dat van essentieel belang is voor de sector van de private opleidingsverstrekkers. Deze fiches, alsook de brochure, staan ter beschikking op de website van Federgon. www.federgon.be/opleiding.

Federgon Opleiding pleit voor een echt opleidingsbeleid afgestemd op levenslang leren

20

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon interim management

Federgon interim management heeft in 2008 de resultaten gepubliceerd van een onderzoek over interim-management in België, uitgevoerd door het bureau voor marktonderzoek asK. De belangrijkste conclusies uit dit onderzoek zijn de volgende:

1. De bedrijven kennen interim-mana-gement maar maken er nog onvoldoende gebruik van:uit het onderzoek door asK blijkt dat interim-management een concept is dat de ondernemingen vrij goed kennen, vermits 84% zegt vertrouwd te zijn met interim-management. toch kunnen we enkel vaststellen dat, desondanks, slechts 34% van de bedrijven er een beroep op doet.

2. ondernemingen die interim-mana-gement inzetten doen dit voornamelijk om de volgende redenen:- om de continuïteit in de onderneming

te waarborgen tijdens de afwezigheid van één of meer managers;

- voor het uitvoeren van een specifiek project of programma (project management);

- om te kunnen beschikken over specifieke knowhow of expertise;

- voor opdrachten in verband met veranderingen of een verbetering in de organisatie (change and improvement management).

3. Het inzetten van een provider (het interim-managementbureau):uit het onderzoek blijkt tevens dat 85% van de ondernemingen die gebruik maken van interim-management een beroep doet op een provider. slechts 15% werkt enkel rechtstreeks met interim-managers. De bedrijven die een

interim-managementbureau inzetten doen dit om drie belangrijke redenen:- de bureaus kennen de expertise en

de kwaliteiten van de kandidaten;- ze vinden snel de geschikte

kandidaat;- ze beschikken over een ruim netwerk

van competente kandidaten.

4. De tevredenheidsratio ten aanzien van interim-management ligt zeer hoog:- 83 % van de ondervraagde bedrijven

stelt dat interim-management « value for money » biedt;

- 87% verklaart dat ze in de toekomst verder een beroep zullen doen op interim-management;

- 90% zou interim-management aanraden aan derden.

uitgaande van dit onderzoek zal Federgon deze sector met een hoge toegevoegde waarde voor de Belgische bedrijven, alsook de belangrijke rol van de interim-managementbureaus, verder onder de aandacht brengen en valoriseren.

Onderzoek naar de markt van het interim-management in België

21

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

Federgon Diensten aan particulieren

in oktober 2008 bereikten de sociale partners in het paritair comité 322.01 een belangrijk akkoord over de verbetering van de kwaliteit van de arbeidsovereenkomsten in de sector van de dienstencheques. Dit was een punt van kapitaal belang voor de sector, en het bewijs van een constructief sociaal overleg.

Doelstelling van het eenparig akkoord in het pc 322.01 was de afwijkingen op de wet van 1978 op de arbeidsovereenkomsten te beperken, maar tegelijkertijd in de sector een bepaalde flexibiliteit te vrijwaren. De minimumduur van de arbeidsovereenkomsten werd aldus in een aantal gevallen verhoogd en de statuten van de werknemers werden in overeenstemming gebracht en vereenvoudigd.

op grond van dit eenparig advies van de sociale partners, hebben deze een gezamenlijke demarche gedaan bij de minister van Werk om te vragen dat de verbeteringen aan de regels m.b.t. de arbeidsovereenkomsten in de wetgeving op de dienstencheques zouden worden opgenomen. De wet op de dienstencheques werd dan ook gewijzigd in december 2008 en een Koninklijk Besluit ter uitvoering ervan zou in de loop van het tweede kwartaal van 2009 moeten worden goedgekeurd.

Federgon deed al verschillende jaren demarches bij de federale regering met het oog op het invoeren van een structurele financiering van het systeem van de dienstencheques. in 2008 werden de demarches in die zin nog vermeerderd. vele daarvan werden uitgevoerd in overleg met de vakbonden. De sector vroeg de regering om een systeem van indexering of automatische herziening van de inruilwaarde van de dienstencheques voor de bedrijven, opdat de indexering van de lonen zou worden gecompenseerd, alsook een budgettaire marge voor sectorale onderhandelingen.

in november 2008 kende de regering, in het kader van de federale begroting, een structurele financiering toe aan de sector, waardoor de automatische indexeringen van de lonen van de werknemers gecompenseerd worden door er een automatische indexering van de inruilwaarde van de dienstencheques aan te koppelen. Jammer genoeg kon de regering, om budgettaire redenen, geen geld vrijmaken voor sectorale onderhandelingen, wat deze van 2009-2010 ongetwijfeld zal bemoeilijken.

Federgon is niettemin verheugd over dit resultaat, dat de toekomst van de sector veilig stelt.

Eenparig advies van het paritair comité over de kwaliteit van de arbeidsovereenkomsten

Structurele financiering

22

Jaar

ver

slag

fed

erg

on

200

8

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

23

Economische context 2008

Een economische groei van 1,1 % …

Het eerste semester werd ondanks tanende ver-wachtingen toch nog gekenmerkt door een behoorlijke economische groei. Opmerkelijk was zonder meer de snelle stijging van de inflatie die in juli een record liet opte-kenen van 5,93 % op jaarbasis. Dit als gevolg van de sterke toename van de grondstoffenprijzen, de olieprijzen op kop.

De wereldwijde besmetting van de financiële markten van-uit de Verenigde Staten zorgde in de late zomer ook in Bel-gië voor een nooit geziene financiële crisis. De gevolgen voor de reële economie werden razendsnel zichtbaar en voelbaar. • Tussenseptemberendecembervielzowelhetonder-

nemers- als het consumentenvertrouwen pijlsnel terug op laagterecords.

• Inhetvierdekwartaalwaserreedssprakevaneenne-gatieve groei van het BBP met -1,3 % op kwartaalbasis.

• Inhetzogwerdenookdebeurzengetroffen.2008zalinBelgië ingaan als het slechtste beursjaar ooit.

• Ookde forse terugvalvande internationalehandel isvoor een open economie als de onze uiteraard slecht nieuws. Voor het tweede opeenvolgende jaar was de handelsbalans negatief en ook voor 2009 is weinig soe-laas te verwachten van de export.

• Tezelfdertijdcrashtendeolieprijzenenbegondeinfla-tie snel te dalen.

De snelheid en de omvang van de overheidsinterventies zouden J.M. Keynes doen blozen. Via kapitaalinjecties werden de financiële markten ondersteund, een agres-sieve monetaire politiek bracht de rentes op historisch lage niveaus, gigantische budgetten werden gespendeerd aan lastenverlagingen, uitbreiding van werkloosheidsuit-keringen, infrastructuurwerken, … Ook in België bleven de overheden niet stilstaan. Er werden talrijke maatregelen genomen ter bestrijding van de gevolgen van de crisis voor de arbeidsmarkt. Wij denken hierbij onder meer aan de verdere veralgemening van het outplacement (in bepaalde gevallen ook voor tijdelijke werknemers en uitzendkrach-ten), de tijdelijke uitbreiding van het stelsel van economi-sche werkloosheid (ook voor uitzendkrachten), …

Een jaar met twee gezichten …

2008 zal in het collectieve geheugen gegrift blijven als een uitzonderlijk jaar. Een jaar met twee verschillende gezichten, een jaar van extremen. De duizelingwekkende snelheid van de wereldwijde economische downturn is nooit gezien en toont aan dat de globalisering een feit is.

23

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

24

De eerste gevolgen op de arbeidsmarkt worden zichtbaar …

Met de gebruikelijke vertraging werden de gevol-gen van de economische “downturn” voor de arbeidsmarkt steeds duidelijker naarmate het jaar verstreek, en dit via aanwervingsstops, het afbouwen van tijdelijke contracten (w.o. uitzendcontracten), het toenemend beroep op tijdelijke economische werkloosheid en vervolgens herstructurering en ontslag. • Dat erminder aangeworven werd blijkt uit de span-

ningsindicatoren (het aantal werkzoekenden per va-cature) van de regionale diensten voor arbeidsbemid-deling die dalende waarden vertonen. Opmerkelijk was evenzeer dat de arbeidsmarkt de nieuwe groep school-verlaters niet volledig kon absorberen, hetgeen wel het geval was de voorbije jaren.

• Bedrijven deden vanaf midden 2008 in toenemendemate een beroep op het stelsel van tijdelijke econo-mische werkloosheid. Vooral op het einde van het jaar was er een boost van het aantal betaaldossiers, het aantal vergoede dagen en de uitbetaalde bedragen.

• Deuitzendactiviteit, die nog een piekniveau bereikte in maart 2008 (waarde Federgon-index = 266,79), viel in het tweede semester sterk terug.

• Hetaantalherstructureringen nam toe, wat leidde tot een aanzienlijke toename van het aantal outplacement-begeleidingen.

Ondanks de snel verslechterende conjunctuur is over het volledige jaar genomen de totale binnenlandse werkgele-genheid toch nog toegenomen met 71.000 eenheden. Het aantal zelfstandigen nam toe met + 7.000 eenheden1. Bij de loontrekkenden was er een toename met + 64.000 eenhe-den, en wel als volgt verdeeld:

o Conjunctuurgevoelige bedrijfstakken2: +43.000o Overheid en onderwijs: +2.000o Overige niet-marktdiensten3: +19.000

De geraamde geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad nam hiermee in 2008 toe; gemiddeld was 62,5 % van de bevolking op arbeidsleeftijd aan het werk, tegenover 62 % in 2007. Omdat de beroepsbevolking toenam met 44.000 eenheden, en de werkgelegenheid toenam met bijna 72.000, daalde het aantal niet-werkende werkzoekenden met 28.000 eenheden. De geharmoniseerde werkloosheidsgraad bedroeg 7,1 %, tegen 7,5 % in 2007.

1 RVA, jaarverslag 2008

2 De bedrijfstakken “landbouw, jacht, bosbouw en visserij”, “industrie”, “bouwnijverheid”, “handel, vervoer en communicatie” en “financiële diensten, vastgoed, verhuur en diensten aan ondernemingen”. De met dienstencheques betaalde banen komen vooral in deze laatste bedrijfstak voor. Gemiddeld werden in 2008 in het kader van dat stelsel nog ongeveer 12.000 extra arbeidsplaatsen gecreëerd in de marktdiensten.

3 Voornamelijk door de overheid gesubsidieerde tewerkstelling in de bedrijfstakken “gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening”, “gemeenschapsvoorzieningen en sociale en persoonlijke diensten” en “particuliere huishoudens met werknemers”.

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

25

Kerncijfers 2008

Het is algemeen bekend dat de evolutie van de uitzendactiviteit en de economische groei sterk gecorre-leerd zijn4. De uitzendactiviteit reageert onmiddellijk op wijzigingen van het economisch volume, zowel in opgaande als neergaande zin. De sterke terugval van de economi-sche activiteit sinds het derde en vooral het vierde kwar-taal heeft eveneens een sterk negatieve impact gehad op de ontwikkeling van de uitzendsector.

• Over het volledige jaar 2008 is de resultante van de evoluties in de beide segmenten (arbeiders- en bediende-segment) een globale groei van de uitzendactiviteiten met -3,41 %. Het gerealiseerde volume uitzendarbeid komt daarmee uit op 180,9 miljoen gepresteerde uren.

• Enkelinheteerstekwartaalvan2008noterenwenogeen globaal positief groeicijfer van de uitzendactiviteit (+1 %). Na een tweede kwartaal met een bijna status-quo (-0,4 %) viel de activiteit sterk terug met -3,6 % in het derde en -10,5 % in het vierde kwartaal.

4“Temporaryagencyworkcanbeseenagoodpragmatic,broadusageleadingindicatorsinceitiseasytounderstand,performsreasonablywellinstatisticalanalysis,whiledataaremadeavailableonaregularbasis.ThemostplausiblehypothesisisthattemporaryagencyworkandGDPcorrelateinrealtime.Butsincetemporaryagencyworkcanbemeasuredmuchmorefrequently,itcanstillfunctionasadefactoleadingindicator,inparticularinthosecountriesthatcollectinformationonaregularbasis.Incountrieswheretemporaryagencyworkis less developed or where it is heavily used as a stepping stone for permanent jobs, it becomes less relevant as a leading indicator.”

(Uit:MarcelCanoy,PeterDonkervanHeelandErwinHazebroek(Feb2009):TemporaryAgencyWorkasaleadingeconomicindicator–paperforEurociett)

Uitzendarbeid … najaarsstorm

0 %

-1 %

-2 %

1 %

2 %

3 %

4 %

5 %

6 %

‘96 ‘97 ‘98 ‘99

BBP (linkerschaal) Uitzendarbeid (rechterschaal)

‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

30 %

25 %

20 %

15 %

10 %

5 %

0 %

-5 %

-10 %

-15 %

Figuur 1: uitzendarbeid en BBP

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

26

• Deze globale cijfers van de activiteit verbergen eenaantal belangrijke verschillen tussen het arbeiders- en hetbediendesegment.Inhetarbeiderssegmentwaserover het volledige jaar een achteruitgang van het aantal gepresteerde uren met -7,88 %. Het bediendesegment daarentegen presteerde een stuk beter en klokte af op +4,18 % op jaarbasis. Hieraan moet worden toegevoegd dat de groeicijfers in het bediendesegment stevig posi-tief bleven tot en met het derde kwartaal en slechts in het rood gingen in het vierde kwartaal.

• De groeimotor in het arbeiderssegment was reeds geruime tijd stilgevallen. Sedert oktober 2007 noteren wenegatievegroeicijfersopjaarbasis.TochbereiktedeFedergon-index zijn hoogste waarde ooit in maart 2008. Deze index geeft het niveau weer van de activiteiten op basis van voor seizoen- en kalenderinvloeden gecorri-geerde cijfers ten opzichte van januari 1995. Deze vast-stelling ondersteunt in elk geval de verwachting dat de uitzendsector nog een structurele ontwikkelings-marge heeft in België.

• Gemiddeldwarener92.211 FTE-uitzendkrachten per dag aan het werk.

• In de loop van 2008 waren 382.607 unieke uitzend-krachten aan de slag. Hieraan moeten nog 177.532 jobstudenten worden toegevoegd die in het speciale RSZ-tarief werden tewerkgesteld.

190

170

150

210

230

250

270

290

‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

➔

Figuur 2: Federgon - index 2002-2008 (jan 1995 = 100)

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

27

• Ondanksdedalingvanhetvolumegepresteerdeurenuitzendarbeid handhaafde het nominaal sectoraal om-zetcijfer zich op 4,178 miljard euro (+0,05 %).

• Deverslechterendeeconomischesituatieheeftookin-vloed gehad op de investeringen binnen de sector. Het aantal agentschappen nam nog toe met +3,05 % tot 1.284. Qua tewerkstelling kwam er een eind aan de groei van het aantal eigen medewerkers (6.482, of 0,76 % meer dan in 2007).

0

600.000

500.000

400.000

300.000

200.000

100.000

0

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

‘85 ‘86 ‘87

Aantal uitzendkrachten (linkerschaal)

Aantal studenten (linkerschaal)

Aantal VTE (rechterschaal)

‘88 ‘89 ‘90 ‘91 ‘92 ‘93 ‘94 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

177.532

92.211

382.607

Figuur 3: evolutie aantal uitzendkrachten

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

28

0 %

14 %

12 %

10 %

Aan

deel

45-

plus

sers

Aan

tal 4

5-pl

usse

rs

8 %

6 %16.194 17.385

17.312

21.47223.757 24.557

26.39230.195

34.485

41.225

47.061

4 %

2 %

0

50.000

45.000

40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

Figuur 4: evolutie van het aantal 45-plussers

Wie zijn de uitzendkrachten? Overzicht van een aantal profielkenmerken

Leeftijd (zonder jobstudenten)

< 21 jaar 7,4 % 21-25 jaar 27,4 % 26-30 jaar 20,2 % 31-45 jaar 32,7 % > 45 jaar 12,3 %

• Doorhetvolledigafzonderenvandejobstudentenishetaandeel van de jongeren (< 21 jaar en in mindere mate 21-25 jaar) in de groep van de “reguliere” uitzendkrachten aanzienlijk afgenomen.

• Hetaandeelvandeouderen(>45jaar)neemtopnieuwtoe, zowel in absolute aantallen als in hun aandeel in de totale groep uitzendkrachten.

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

29

Regionale evolutie van de uitzendsector

“Doordat de uitzendactiviteit aanzienlijk sneller reageert op de economische ontwikkelingen dan de loontrekkende werkgelegenheid is de totale penetratiegraad in 2008 afge-nomen.”

Brussel: afwijkende evolutie, mede als gevolg van tertiaire karakter

• Deevolutiein2008

De uitzendsector kende in Brussel een totale groei van +7,92 % in gepresteerde uren. Het is daarmee de enige van de drie regio’s die een positieve jaarbalans kan voorleggen. Het in Brussel traditioneel zwakkere arbeiderssegment verminderde in volume met -2,12 %, terwijl het bediende-segment, dat 74,50 % van de activiteit vertegenwoordigt in volume, sterk groeide met +11,64%. De positieve groeicijfers zijn dus in Brussel het gevolg van de sterke prestaties van het bediendesegment doorheen heel het jaar, weliswaar met een sterke terugval van de groei in Q4.

Het aandeel van Brussel in de totale uitzendactiviteit komt in 2008 uit op 9,1 %.

Figuur 7: kwartaalgroei op jaarbasis in Brussel

Figuur 5: verdeling naar geslacht Figuur 6: verdeling naar statuut

Vrouw 42,2 % Bedienden 38,9 %

Man 57,8 % Arbeiders 61,1 %

20 %

15 %

10 %

5 %

0 %

-5 %

-10 %1e kwartaal ‘08 2e kwartaal ‘08 3e kwartaal ‘08 4e kwartaal ‘08

9,90 %

-3,61 %

6,13 %

15,01 %

0,98 %

10,93 %

19,31 %

-5,46 %

12,40 %

2,19 %

-0,07 %

1,57 %

BediendenArbeidersTotaal

Geslacht en statuut (zonder jobstudenten)

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

30

• Deevolutieoplangeretermijn

De positieve resultaten in Brussel hebben tot gevolg dat de uitzendsector sedert het vierde kwartaal van 2003 continu is gegroeid. De regio-index bereikte in het laatste kwartaal van 2008 204,08 punten tegenover een gemiddelde basis-waarde van 100 in 1990.

Door de gunstige evolutie van de activiteiten is de pene-tratiegraad van uitzendarbeid in Brussel opgelopen tot 1,35 % van de loontrekkende werkgelegenheid, tegenover 1,27 % in 2007.

Vlaanderen: hevigste reactie op de economische crisis

• Deevolutiein2008

In 2008 werden in Vlaanderen uiteindelijk -5,77 % min-deruitzendurengepresteerd.Indebeidesegmentenisersprake van een continue verslechtering van de groeicijfers doorheenhetjaar.Inhetarbeiderssegmentwerdenopjaar-basis -10,36 % minder uren gepresteerd, met een nog re-latief beperkt verlies van -5,27 % in Q1, maar oplopend tot -19,19 % in Q4. Ook in het bediendesegment verslechterde de situatie met het verstrijken van het jaar, maar bleef de

evolutie positief tot en met Q3. Over heel het jaar bleef de groei van het aantal bediende-uren positief (+2,53 %).De slechte prestatie in het arbeiderssegment weegt relatief zwaar door in de totale groeicijfers omwille van het dominante aandeel (62,2 %) in de totale uitzendactiviteit.

Het aandeel van Vlaanderen in de totale uitzendactiviteit komt in 2008 uit op 65,5 %.

0

300

250

200

150

100

50

0 %

204,08

1,35 %

3 %

2 %

1 %

‘91 ‘92 ‘93 ‘94 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

Index 90=100 (linkerschaal)

Penetratiegraad (rechterschaal)

Figuur 8: LT-evolutie en penetratiegraad in Brussel

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

31

• Evolutieoplangeretermijn

De ononderbroken groei die sedert begin 2003 werd ingezet, werd omgezet in een dalende activiteit sedert begin 2008. De regio-index valt terug op 356,65 punten (ter vergelijking: de index bereikte 399,22 punten in Q4 van 2007) en dit te-genover een gemiddelde basiswaarde van 100 in 1990.

De penetratiegraad van uitzendarbeid in Vlaanderen is teruggelopen tot 2,88 % van de loontrekkende werkgelegen-heid, tegenover 3,10 % in 2007.

20 %

15 %

10 %

5 %

0 %

-15 %

-10 %

-5 %

-20 %

1e kwartaal ‘08 2e kwartaal ‘08 3e kwartaal ‘08 4e kwartaal ‘08

7,92 %

-5,27 %

-0,83 %

3,63 %

-5,92 %-2,72 %

0,91 %

-10,48 %

-6,40 %

-1,17 %

-19,19 %

-12,83 %

Bedienden

Arbeiders

Totaal

0

300

350

400

250

200

150

100

50

0 %

356,65

2,88 %3 %

4 %

2 %

1 %

‘91 ‘92 ‘93 ‘94 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

Index 90=100 (linkerschaal)

Penetratiegraad (rechterschaal)

Figuur 9: kwartaalgroei op jaarbasis in Vlaanderen

Figuur 10: LT-evolutie en penetratiegraad in Vlaanderen

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

32

Wallonië: positieve cijfers tot midden 2008

• Deevolutiein2008

Indeloopvan2008liepdeglobaleuitzendactiviteitinWal-lonië terug met -0,74 %. Het profiel is sterk gelijklopend met de evolutie in Vlaanderen, maar de krimp is aanzienlijk zwakker. Er is sprake van een ongelijkmatige bijdrage van de beide segmenten. Zo verminderde het aantal uren uitzend-arbeid voor arbeiders met -2,62 %, terwijl het aantal uren uitzendarbeid voor bedienden nog toenam met +2,86 %. Het arbeiderssegment vertegenwoordigt 66,70 % van de totale activiteit.

In2008komthetaandeelvanWalloniëindetotaleuitzend-activiteit uit op 25,30 %.

• Evolutieoplangeretermijn

Sedert Q2 08 vertaalt de terugloop van de activiteit zich in een daling van de regionale index die in Q4 uitkomt op 312,35 punten.

Het verloop van de activiteiten dringt de penetratiegraad van uitzendarbeid in Wallonië terug naar 2,41 % tegenover 2,47 % in 2007.

20 %

15 %

10 %

5 %

0 %

-15 %

-10 %

-5 %

1e kwartaal ‘08 2e kwartaal ‘08 3e kwartaal ‘08 4e kwartaal ‘08

10,13 %

1,74 %

4,32 % 4,09 %

1,67 %2,41 %

1,71 %

-2,62 %-1,13 %

-2,94 %

-10,88 %

-8,37 %

Bedienden

Arbeiders

Totaal

Figuur 11: kwartaalgroei op jaarbasis in Wallonië

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

33

0

300

350

400

250

200

150

100

50

0 %

312,35

2,41 %

3 %

4 %

2 %

1 %

‘91 ‘92 ‘93 ‘94 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08

Index 90=100 (linkerschaal)

Penetratiegraad (rechterschaal)

Evolutie van de uitzendsector in Europa

5 %

15 %

-5 %

-15 %

-25 %

-35 %

-45 %1-’08 2-’08 3-’08 4-’08 5-’08 6-’08 7-’08 8-’08 9-’08 10-’08 11-’08 12-’08

FrankrijkItaliëBelgiëNederlandSpanje

In het kader van het ‘New Skills for New Jobs’-programma van de Europese Commissie wordt momenteel werk gemaakt van het opzetten van een monitoring van de arbeidsmarktontwikkelingen in Europa. De uitzendsector is gevraagd hieraan mee te werken via Eurociett, de Europese Confederatie van de sector. Maandelijks wordt een overzicht gemaakt van de ontwikkelingen in de belangrijkste landen.

De bijgevoegde grafiek toont alvast aan dat de sector het moeilijk heeft in alle landen. De landen waar de uitzendsector een sterker industrieel profiel heeft (bv. Frankrijk) hebben het duidelijk moeilijker. Spanje werd sterk getroffen via de sterke terugval in de bouwsector, die veelvuldig gebruikmaakt van uitzendkrachten. Opvallend is de parallelle evolutie in België en Nederland.

Figuur 12: LT-evolutie en penetratiegraad in Wallonië

Figuur 13: de uitzendsector in Europa

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

34

Het dienstenchequedossier was in 2008 opnieuw prominent aanwezig binnen Federgon. Het aanhoudend succes van de dienstencheques bij de Belgische particulie-ren blijft voortduren. Eind 2008, aan de vooravond van de vijfde verjaardag, kan het stelsel worden beschouwd als één van de meest (zoniet dé meest) doeltreffende tewerk-stellingsmaatregelen van de voorbije jaren. De sector op zichisinvollebeweging.Terillustratiedevolgendecijfers:• in2008werdenerelkkwartaalgemiddeld5,3mil-

joen uur gepresteerd; • sinds de maatregel bestaat, kochten de klanten

180 miljoen dienstencheques;• méér dan 2.000 bedrijven hebben een erkenning

om met dienstencheques te werken; • méérdan500.000actieveklanten.

Voorlopigishetnietduidelijkófen–invoorkomendgeval–wátdegevolgenzijnvandeeconomischecrisisopdeont-wikkeling van de dienstenchequeactiviteiten. Voorlopig lijkt het stelsel nog steeds een structurele groei te genieten.

Het door de Federgon-leden gerealiseerde volu-me dienstencheques groeide opnieuw aan met 25 %. Niet minder dan 21,7 miljoen uren werden in 2008 gepresteerd. Het aandeel van de Federgon-DAP-leden in de totale dien-stenchequeactiviteiten wordt geraamd op 1/3. De regionale verdeling van de activiteit ziet eruit als volgt.

Diensten aan particulieren … het succesverhaal breidt zich uit

5.000.000

7.000.000

9.000.000

11.000.000

13.000.000

15.000.000

17.000.000

19.000.000

21.000.000

23.000.000

‘06 ‘07 ‘08

11.656.256

21.669.255

17.341.839+25 %

+48,8 %

Figuur 14: aantal gepresteerde uren dienstencheques

Figuur 15: regionale verdeling activiteit

Wallonië 23 %Brussel 15 %

Vlaanderen 63 %

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

35

Het succes van de maatregel zit alleszins in de oplossing die wordt geboden voor een aantal maatschap-pelijke behoeften zoals de vergrijzing van de bevolking of de toenemende vraag naar een beter evenwicht tussen werk en privéleven. Niet minder dan 149.000 particulieren deden in 2008 een beroep op de diensten van Federgon-leden, een toename met 17,5 % op jaarbasis.

Naast de oplossing voor maatschappelijke be-hoeften betekent het stelsel van de dienstencheques een groeiend potentieel aan extra jobs, vaak voor laag-geschoolde werkzoekenden. In 2008 nam het aantaldienstenchequewerknemers toe, evenwel niet in dezelfde mate als het gepresteerd volume. In totaal hadden de Federgon DAP-leden op 31/12/2008 29.166 werknemers aan de slag, goed voor een toename van +10,7 %.

Het gemiddeld aantal gepresteerde uren per dienstenchequewerknemer neemt dus toe. We geven nog mee dat de oorspronkelijke doelstelling bij de opstart van het stelsel, vijf jaar geleden, was om 25.000 mensen tewerk te stellen. Volgens schattingen van de Federale Minister van Werk en de RVA waren in de loop van 2008 ruim 90.000 dienstenchequewerknemers aan de slag.

Diensten aan particulieren … het succesverhaal breidt zich uit

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

100.000

110.000

120.000

130.000

140.000

150.000

‘06 ‘07 ‘08

88.394

149.182

126.915+17,5 %

+43,6 %

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

‘06 ‘07 ‘08

20.511

29.166

26.355 +10,7 %

+28,5 %

Figuur 16: aantal klanten

Figuur 17: aantal dienstenchequewerknemers

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

36

Voor de leden van Federgon Interim Manage-ment verliep 2008 behoorlijk bevredigend. Deze evolutie werdgestuwddooreenaantalstructureletrends.Ineer-ste instantie dringen de voordelen van het werken met een interim management provider steeds beter door tot de op-drachtgever. Het gevolg van dit beter inzicht is een duide-lijkere profilering die tezelfdertijd wordt ondersteund door een proces van professionalisering in de sector.De ASK-studie5 over interim management in België toont duidelijk aan dat het instrument vandaag de dag nog onvoldoende gekend is in de breedte en een behoorlijk marktpotentieel heeft.In2008bedroegdeomzetvandeFedergon-ledensamenruim 57,3 miljoen euro, of een toename van ruim 33 %.

Intotaalwarener1.342opdrachtenenhetaantalinterim managers nam toe met +45 % tot 892. De domei-nen waarbinnen interim management providers werken situeren zich hoofdzakelijk in “Finance & Administration” en “Sales & Marketing”.

InterimManagement…bevredigend2008

0

10.000.000

20.000.000

30.000.000

40.000.000

50.000.000

60.000.000

70.000.000

‘07 ‘08

42.994.034

57.372.316

+33,44 %

Figuur 18: evolutie omzet

Figuur 19: regionale verdeling activiteit

Sales & Marketing21,73 %

Finance & Administration 43,46 %

Andere3,5 %

HR Directie9,02 %

Logistiek & Productie12,34 % ICT

5,52 %

Algemene Directie4,42 %

5 Ask(2008)‘MarktbeschrijvinginterimmanagementinBelgië’.OnderzoekinopdrachtvanFedergon.BeschikbaaropdewebsitevanFedergon(www.federgon.be).

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

37

De activiteit van de Federgon projectsourcing-bedrijven vertoont in de loop van 2008 evenzeer een sterk contrast: onderhouden groei vóór, en terugvallende activiteit nádezomer.Ditblijktduidelijkuitdegrafiekmetdemaand-groei op jaarbasis.

De kentering sedert het midden van 2008 valt uiteraard samen met het uitbreken van de financieel- economische crisis. De sterke aanwezigheid van een aantal conjunctuurgevoelige klantensectoren uit de industrie is hier uiteraard niet vreemd aan.

In totaliteit nam het aantal gefactureerde urentoch nog toe met +1,75 % op jaarbasis tot 6,5 miljoen uren. Tezelfdertijdwasereengroeivandeomzetmet+8,52 % tot 314 miljoen euro. Het aantal projectmedewerkers was op het einde van 2008 teruggevallen met -1,62 % tot 4.486 personen.

Projectsourcing … terugval na de zomer

175.000.000

195.000.000

215.000.000

235.000.000

255.000.000

275.000.000

295.000.000

315.000.000

335.000.000

‘07 ‘08

289.441.326

314.103.841

+8,52 %

Figuur 21: evolutie omzetcijfer

Figuur 20: evolutie projectsourcingactiviteiten (groei op jaarbasis)

0 %

-2 %

-4 %

-6 %

-8 %

-10 %

2 %

4 %

6 %

8 %

6,12 %

01-’08 02-’08 03-’08 04-’08 05-’08 06-’08 07-’08 08-’08 09-’08 10-’08 11-’08 12-’08

3,34 %

1,15 %

5,40 % 5,67 %

-1,46 %

-8,42 %

-1,15 %

-2,37 % -2,05 %-2,60 %

-5,31 %

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

38

Het is uiteraard nuttig te wijzen op een aantal evoluties binnen het beroep, en meer bepaald binnen de groep van Federgon-leden. Hoofdzakelijk gegroeid vanuit “engineering” is er een duidelijke functionele diversificatie aan de gang.

Wie zijn de projectmedewerkers?

De ingeschakelde projectmedewerkers hebben gemiddeld een hoog niveau. 17 % is master en de helft is bachelor. Zij koppelen dit niveau doorgaans aan een zekere maturiteit en beroepservaring. Twee derden is immers ouder dan 30 jaar, 22 % zelfs ouder dan 45.

De groep bestaat voor 61 % uit mannen.

Office, Call center, Onthaal 26,08 %

Medical healthcare, Pharma, Wetenschap

3,20 %

HR 0,46 %

Logistiek 0,51 %

Engineering45,75 %

Finance5,73 %

ICT18,27 %

< 30 jaar37 %

46-55 jaar13,9 % 40-45 jaar

11,9 %

30-39 jaar29 %

> 55 jaar8,2 %

Master17 %

Andere10,4 %

Middengeschoold22 %

Professioneel of academisch bachelor50,6 %

Figuur 22: verdeling projectsourcing naar functionele domeinen

Figuur 23: projectmedewerkers naar kwalificatieniveau Figuur 24: projectmedewerkers naar leeftijd

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

39

Wie zijn de opdrachtgevers?

De opdrachtgevers vinden we terug in een brede range van bedrijven en sectoren. De industrie blijft wel de grootste afnemer, gevolgd door diensten aan bedrijven en de energiesector. Binnen de industrie zijn de automotive sector en de metaalverwerkende en technologische sector de belangrijkste afnemers. Over het algemeen worden de diensten aangeboden aan grote bedrijven (+250 werk-nemers). Hun aandeel in de sectorale portefeuille is meer dan 2/3.

Industrie49,4 % Diensten aan bedrijven

14 %

Financiële activiteiten9,9 %

Bouw4,6 %

Telecom3 %

Transport&Distributie2,3 %

Openbaar bestuur3,4 %

Energie12,6 %

Andere

0,9 %

Figuur 25: opdrachtgevers naar sector

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

40

De diversiteit van de aangeboden diensten door de leden van Federgon Opleiding is groot. De sector van de private opleidingsverstrekkers is daarom vrij moeilijk in kaart te brengen.

Federgon Opleiding schat de activiteit van haar leden in 2008 op circa 85 miljoen euro, of een toename met ruim 5 % ten opzichte van het vorige jaar.

De sector was op het einde van 2008 nog relatief immuun voor de terugval van de economische conjunctuur omdat de in het najaar geplande opleidingen reeds groten-deels werden vastgelegd en gebudgetteerd vóór het uitbre-ken van de terugval.

Het is alleszins de verwachting dat de sectorale activiteiten in 2009 wel degelijk geïnfecteerd zullen worden door de economische ontwikkelingen. De eerste signalen duiden op vermindering van (of zelfs bevriezen) van oplei-

dingsplannen en -budgetten, verkorting van de opleidin-gen, keuze voor goedkopere alternatieven, …

De Federgon-leden samen stelden in 2008 een 320-tal vaste medewerkers te werk, naast de ruim 2.500 trainers/docenten.

Kenmerken van de dienstverlening

Het witboek6 gaf reeds aan dat de meerwaarde van de private opleidingsverstrekker zich vooral uit in maatwerk. Uit de analyse van het aanbod van de private opleidingsverstrekker onthouden we dat bijna 2/3 van de leden tussen de 80 en 100 % van hun programma’s “In-Company”afwerken.Ongeveer1/5vandeopleidings-verstrekkers biedt 60 tot 80 % van zijn opleidingen aan via een “open aanbod”.

Opleiding …

60-80%open/20-40%IC19 %

80-100%open/0-20%IC0 %

40-60%open/40-60%IC4 %

0-20%open/80-100%IC62 %

20-40%open/60-80%IC15 %

Figuur 26: opleidingsbedrijven naar aanbod ‘In Company’ en ‘Open‘

6 Federgon (2008) De private opleidingsbedrijven: partners voor inzetbaarheid en professionele ontwikkeling. (www.federgon.be/opleiding - of verkrijgbaar op eenvoudige aanvraag)

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

41

De voortgezette beroepsopleiding die wordt aan-geboden situeert zich in een aantal domeinen, waarbij dient onderstreept te worden dat eenzelfde dienstverlener meestal een actief aanbod heeft in verschillende domei-nen. Dit laatste geldt in mindere mate voor taalopleidingen enICT-opleidingendieineenmeerderheidvandegevallenworden aangeboden door gespecialiseerde instituten.

De meest voorkomende domeinen zijn ‘Management en HR-Beheer’,‘Communicatie’en‘Commerciëleopleidingen’.

Figuur 27: opleidingsbedrijven en specialisatie

0 %

70 %

60 %

50 %

40 %

30 %

63 %

20 %

10 %

Management & HR-beheer

55 %

Communicatie

47 %

Commerciële opleidingen

39 %

Cultuur &

Welzi

jn

32 %

Veiligheid & M

ilieu

29 %

Informatic

a & Bureautica

29 %

Economie & Administratie

29 %

Logistiek & Kwalite

it

21 %

Talen

13 %

Wetenschap & Techniek

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

42

Doelgroep

Aangezien de private opleidingsverstrekker vooral actief is in een B-to-B omgeving kunnen we de groep van cursisten in kaart brengen volgens hun functieniveau7. Gemiddeld genomen is het niveau vrij hoog. 10 % situeert zich in het topmanagement of is bedrijfsleider. Bijna 40 % zit in het middle management.

Sectoren klanten

De klanten zijn voor bijna 90 % terug te vinden in de privésector. Vooral de industrie en de dienstensectoren zijn hier de belangrijkste afnemers.

Middle Management39 %

Publiek13 %

Privé87 %

Overige4 %

TopManagement(incl. KMO bedrijfsleiders)

10 %

Zelfstandigen3 %

Uitvoerend personeel43 %

7 Slechts een paar Federgon-leden hebben een aanbod van werkzoekendenopleidingen.

Figuur 28: doelgroep

Figuur 29: opdrachtgevers volgens sector

Industrie 29%Diensten 19 %Handel & Distributie 16 %Overige 7 %Financiën 6 %Non-profit 5 %Bouw 4 %Transport 1%

>

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

43

Figuur 30: evolutie begeleidingen

Outplacement is een activiteit die eveneens sterk onderhevig is aan conjuncturele ontwikkelingen. Integenstelling tot de meeste andere Federgon-sectoren doet outplacement het beter in economisch moeilijke tijden. Dit heeft uiteraard alles te maken met de aard van de aangeboden dienstverlening,nl.ontslagen–ofmetontslagbedreigde–werknemers opnieuw op weg helpen op de arbeidsmarkt.

Naast conjuncturele zijn er ook tal van andere ver-klaringen voor de evolutie van het outplacement in België. De invloed van politieke beslissingen en regelgeving op de sectorale activiteit is zonder meer groot. Wij herinneren aan de voortvloeisels uit het Generatiepact met de CAO 82bis en recent aan de uitbreiding van het outplacement binnen de relance plannen waarop eerder in dit verslag uitvoeriger werd bericht.

Evolutie van het aantal begeleidingen

• In de loop van 2008 nam het aantal opgestarte out-placementbegeleidingen toe tot 10.314. Dit is ruim een kwart meer dan vorig jaar.

• Naast het pure outplacement bieden de meeste Federgon-leden tevens een bijkomende dienstverlening in de transities van werk naar werk of van werkloos-heid naar werk. Zo kregen ruim 700 kandidaten een beroepsheroriënterende dienstverlening, 1.300 kandi-daten genoten een loopbaanbegeleiding en nog eens 460 kandidaten kregen een inplacementbegeleiding ter voorbereiding van bedrijfsinterne mobiliteit.

Outplacement … versnelling van de activiteit

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

‘03

4.290

‘04

4.148

‘05

2.877

‘06

4.670

‘07

8.067

‘08

10.314

+27,9 %

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

44

Tendensen

De Cuyper et al merken in hun in 2008 afgesloten onderzoek op dat de invloed van het regelgevend kader op de werking van de outplacementmarkt groot is8. Dit blijkt duidelijk uit de evolutie van de verschillende vormen van outplacement. Ruim een derde van de opgestarte begelei-dingen in 2008 bestond uit individuele outplacements.

• Exact de helft van de opgestarte begeleidingen gebeurde binnen het kader van de CAO 82bis, en dit in een 50/50-verhouding individueel/collectief. Dat 15 sectoren vandaag voorzien in een sectorale regeling speelt hierin uiteraard ook een belangrijke rol.

• De tewerkstellingscellen zijn op korte termijn uit-gegroeid tot een belangrijke schakel binnen het outplacement en vertegenwoordigden in 2008 reeds een kwartvanhetvolume.Intotaalwerdenin159bedrijven tewerkstellingscellen opgericht, tegenover 92 en 18 in respectievelijk 2007 en 2006.

• Hetaantalindividuele dossiers binnen de CAO 51 stag-neert en profiteert niet mee van het algemeen groeiritme van de outplacementactiviteit.

• Hetzelfde geldt voor het collectief outplacement in de CAO 51 dat steeds meer wordt gesubstitueerd door collectieve dossiers in de CAO 82 bis en de tewerkstel-lingscellen.

• HetVlaams Herplaatsingsfonds was in 2008 goed voor bijna7%vanhetoutplacementvolume.IntotaalwerdhetHerplaatsingsfonds ingeschakeld voor 174 bedrijven.

CAO 5111,45 %

Tewerkstellingscel26,47 %

Vlaams Herplaatsingsfonds6,95 %

CAO 82bis25,15 %

CAO 514,89 %

CAO 82bis25,09 %

Figuur 31: verdeling naar outplacementvorm

Collectief Individueel

8 DeCuyperP.,PeetersA.,SandersD.,StruyvenL.,LambertsM.(2008)Vanwerknaarwerk:demarktvanhetoutplacement.OnderzoekinopdrachtvanViona.Leuven:HIVA

< 45 jaar 12,35 %

Kader 5,48 %

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

45

Verder merken we nog op:• Het aandeel 45-plussers is nagenoeg gelijk in indivi-

dueel en collectief outplacement.

• Hetaandeelvandekaderledenisaanzienlijkgroterinindividuele begeleidingen. Dit heeft alles te maken met de CAO 51 die in de helft van de gevallen bij individuele begeleidingen wordt ingezet voor kaderleden.

Figuur 32: leeftijd outplacementkandidaten

Figuur 33: statuut outplacementkandidaten

Collectieve begeleiding

Collectieve begeleiding

Individuele begeleiding

Individuele begeleiding

≥ 45 jaar87,65 %

Arbeider50,65 %

Arbeider28,74 %

≥ 45 jaar84,93 %

< 45 jaar 12,35 %

Kader 5,48 % Kader

28,24 %Bediende43,86 %

Bediende43,02 %

< 45 jaar 15,07 %

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

46

2008 in cijfers

De sector van de recruitment, search & selection- bedrijven zet de weg naar verdere diversificatie van de HR-dienstverlening verder. Na een onderhouden eerste semester werd de sector naar het jaareinde toe steeds meer geconfronteerd met een aarzelende markt.

Het aantal plaatsingen met een volledige procedure bleef nagenoeg constant tegenover 2007. Intotaal werden 6.593 plaatsingen succesvol afgesloten. De andere HR-dienstverlening evolueerde in een gelijkmatig ritme, waardoor de totale omzet van de sector uitkwam op 165 miljoen euro, een groei van 9 % ten opzichte van 2007.

Recruitment, Search & Selection: status quo

5.000

5.400

5.800

6.200

6.600

7.000

‘04

5.230

‘05

5.465

‘06

5.493

‘07

6.513

‘08

6.593

+1,23 %

Figuur 34: aantal plaatsingen (volledige procedure)

Assessment20,59 %

Coaching op vraag van de opdrachtgever

2,49 %HR Consultancy9,04 %

Recruitment, Search & Selection67,89 %

Coaching op vraag van de werknemer

0,01 %

Figuur 35: omzet volgens categorieën

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

47

Naar omzet is recruitment, search & selection goed voor 2/3 van de sectoromzet. De belangrijkste deel-activiteit naast plaatsing blijft assessment, in 2008 goed voor ruim 20 % van de omzet, gevolgd door HR consultancy (9 %) en coaching (2,5 %).

Deze vlakke evolutie vertaalt zich toch in een toe-name van 3,5 % van het aantal werknemers in de sector. De 1.611 medewerkers hebben gezien de aard van de activiteiten gemiddeld een hoog profiel, zoals blijkt uit de bijgevoegde grafiek.

De RSS-leden zijn sterk aanwezig in “Sales, Marketing & Communicatie” (25 % van de gerealiseerde plaatsingen),“Techniek&Productie” (14%)en“Finance,Legal,Banking&Insurance”(14%).

Academisch gerichte bachelor3,13 %

Professioneel gerichte bachelor26,01 %

Middengeschoold6,70 % Master

64,16 %

Figuur 36: consultants naar kwalificatieniveau

Figuur 37: verdeling plaatsingen volgens functiedomeinen

0 %

30 %

25 %

20 %

15 %

10 %

25,4 %

5 %

Sales,

Marke

ting &

Com

munica

tie

Tech

niek & P

roduct

ie

Finance

, Legal

, Ban

king & In

sura

nceAdm

inistra

tieHR M

anag

ement

ICT &

Inte

rnet

Logistiek, A

anko

op, Supply

Chain

Varia

Algem

ene Dire

ctie

R&D, Wete

nschap

Onderwijs

, Opleiding

Medisch &

Par

amedisc

h

Secreta

riaat

& O

nthaa

l14,3 % 14,1 %

10,7 %

6,1 % 6,1 % 5,7 % 5,0 % 4,6 %2,9 % 2,5 %

1,5 % 1,0 %

JAAR

VER

SLAG

fEd

ERG

on

200

8

48

Overzicht van de Federgon-sectoren

2008 OmzetcijferVaste

medewerkersKerncijfers

Aantal leden

(31-03-2009)

Recruitment, Search & Selection

165 miljoen € (+9,15%)

1.611 (+3,5%)6.593 plaatsingen32% gerealiseerd in assessment, HRConsultancy en coaching

125

Outplacement - - 10.314 opgestarte begeleidingen (+27%) 33

Opleiding85 miljoen €

(+6%)320 vaste medewerkers

2.500 trainers44

Diensten aan Particulieren

-29.166 (+10,7%)

dienstencheque-werknemers

21,7 miljoen uren (+25%)149.182 klanten (+17,5%)

56

Interim Management

57,3 miljoen € (+33,4%)

-1.342 opdrachten892 interim managers

13

Projectsourcing314,1 miljoen €

(+8,5%)

432 interne medewerkers4.486 project-medewerkers

6,5 miljoen gefactureerde uren 40

Uitzendarbeid(*) 4,178 miljard € (+0,05%)

6.482 vaste medewerkers

180,9 miljoen gepresteerde uren (-3,41%)382.607 uitzendkrachten177.532 jobstudenten

74

(*) De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de activiteiten van de leden van Federgon. Voor uitzendarbeid daarentegen gaat het over de cijfers van de volledige sector. De representativiteitsgraad van de Federgon-leden bedraagt hier 96%.

Fe

de

rg

on

jaa

rv

er

sl

ag

2008

Havenlaan 86C/3021000 BrUsselTel: 02/203.38.03Fax: 02/203.42.68e-mail: info@federgon.bewww.federgon.be