Lesvoorbereiding - Oertech · Aftekenen Werken met de zetbank Metaal verbindingen Zorgvuldig werken...

Lesvoorbereiding

Elementen - verbinden Thema 5

Wonen

Docentenhandleiding

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 2

Elementen Thema 5 Docentenhandleiding

INHOUDSOPGAVE

BENODIGDHEDEN

Algemeen ........................................... 3

Onderzoek .......................................... 3

Theorie ............................................... 5

Werkstuk bestellijst ............................. 7

Werkstuk benodigdheden .................. 8

LEERDOELEN

1 Energiebronnen ............................... 11

2 Elektriciteit in huis ........................... 12

3 Warmte en isolatie ............................ 13

4 Leidingen ......................................... 14

5 Bouwen ............................................. 15

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 3


Onderzoek Energiebronnen

Opdracht 10

Voor de proef ‘Kan je zelf een batterij maken?’

Plaatje zink (ong. 70 x 40 mm)

Plaatje koper (ong. 70 x 40 mm)

Papier of textiel (ong 70 x 40 mm)

Zout

Ampère meter

Voltmeter

Elektriciteit in huis

Opdracht 22

Voor de proef ‘Hoe kan je energieverbruik meten’

KWH-meter

Waterkoker

100 Watt lamp

Klok of stopwatch

opdracht 24c

Een vaste opstelling zoals hiernaast

Batterij

Lamp (3,5V)

Ampèremeter

Voltmeter

Aansluitdraden

Algemeen Voorbeeld werkstukjes

Plattegrond van het lokaal (A5 formaat)

Kleurpotloden / stiften

Wit A4 80g / Ruitjespapier 5x5mm

Handgereedschap (zie werkstukken)

Computers met internet aansluiting

Boek T0—Bouwstenen

Opdracht 6

Voor de proef

‘Kan je in een papieren bakje water koken?’

bij de introductie

De docent doet de proef:

Vouw een bakje van papier en zet de hoeken met paperclips vast. Vul

het bakje voor ongeveer 2/3 deel met water en zet het boen een

blauwe vlam op de driepoot. Het papieren bakje vliegt niet in brand,

maar na een tijdje gaat het water wel koken!!

Doel is te laten zien dat er warmte wordt doorgegeven.

A4 120g

4 paperclips

Water

Lucifers

Bunsenbrander en driepoot

Benodigheden

WONEN

A

V

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 4


Warmte en isolatie

Opdracht 33

Voor de proef ‘Op welke manier hou je de meeste warmte vast’

Waterkoker

Klok of stopwatch

3 wegwerpbekers

3 thermometers

3 soorten isolatiemateriaal: bolletjes plastic, vilt, papier, e.d.

Opdracht 35

Voor de proef ‘warmt elke stof even snel op?’

Leidingen

Opdracht 47

Voor de proef ‘Hoe meten wij druk in waterkolom’

En ‘Hoe kun je leidingen op lekkage controleren met water’

Een opstelling zoals hiernaast

nodig: (aquarium)aansluitslang, houten stellage, (papieren) cen-

timeter, slangklemmetjes, koppelstukjes, tweewegkraantjes e.d.

Ballonnen

klok / stopwatch

Benodigheden

WONEN

Tweeweg kraantje

Aansluiting ballon

Aansluiting gas

(aquarium)

aansluitslang

3 lage bakjes / schaaltjes

Zand

Water

Metaal (spijkertjes)

Lamp (100W)

Thermometer

Klok of stopwatch

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 5


Theorie

Energiebronnen

Opdracht 17

Informatie boeken over verschillende soorten energiebronnen.

Bij. Fossiele brandstoffen, kernenergie, windenergie, biomassa,

e.d.

Opdracht 19

Werkdoos energie omzetting:

zie tabel energieomzettingen

Bouwen

opdracht 60

Bekerglas 250 ml

Water

Gewicht

Krachtmeter (1N)

Opdracht 61

Voor de proef ‘Is de buiging van materialen gelijk’

Latje hout (300mm)

Latje kunststof (PP/PE, 300mm)

Latje aluminium (300mm)

3-6 gewichtjes

Liniaal

Benodigheden

WONEN

Naar

Van Elektr. Chemisch Beweging Licht Wind Warmte

Elektrisch X Oplaad-

bare batterij

Boor-machine

Lamp Ventilator Kachel

Chemisch Dynamo X Tandwiel-

kastje Olielamp

Waaier / ventilator

Kaars

Beweging Dynamo - X Lamp

aangesloten op dynamo

Waaier Wrijving

Licht Zonnecel - Motortje

aangesloten op zonnecel

X Wind

(opwarming lucht)

Zon

Wind Winmolen

turbine -

Wind-molentje

Lampje op windmolen

X -

Warmte Elektr.

Centrale -

Stoom-machine

infrarood Op-

warming van lucht

x

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 6


Bouwen

Opdracht 64

Werkdoos verbindingen:

vormverbindingen, bijv:

legoblokjes, flesje met dop, potje met deksel

voorwerpverbindingen, bijv:

geschroefd, gespijkerd, geniet, geknoopt

materiaalverbindingen, bijv:

gelijmd, gesoldeerd, gelast, gemetseld

Opdracht 65

Voorbeelden van houtverbindingen:

half-hout, tand, keep, zwaluwstaart, deuvel, messing-groef

Opdracht 66

Aluminium 60x60x5mm

2x Aluminium 60x20x5mm

5 popnagels 3-4mm

Popnageltang

3,2 (popnagel)boor

Bandschuurpapier

Waxine lichtjes

Elektriciteit in huis

Opdracht 26

BINAS

Voorbeelden van elektronicacomponenten en de bijbehorende

symbolen

Opdracht 27, 28, 29

Werkdoos elektronica componenten

LDR, schakelaar

Weerstand (1kΩ), diode, transistor(BC 517)

Gloeilamp, LED

Elektronicaplankjes

Evt. aansluitdraden

Batterij

Warmte en isolatie Geen extra materialen nodig bij theorie Warmte en Isolatie

Leidingen Geen extra materialen nodig bij theorie Leidingen

Benodigheden

WONEN

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 7


Werkstuk bestellijst Voor de benodigdheden per leerling de tabel hieronder.

Een schatting van de te bestellen materialen voor ongeveer 100 lln:

Benodigheden

WONEN

Aantal Materiaal Afmeting (mm)

lxbxd

Hout

30 Grenen/ vuren lat 500 x 25 x 8

10 + 15 Gabon triplex 4mm 600 x 300 x 4

13 Multiplex 10 mm 600 x 300 x 10

Metaal

70 Geperforeerd metaalplaat,

vierkante gaten 0,7 mm

500 x 150 x 0,7

3-6 ijzerdraad (groen, koper, zilver) 500 x 0,65

Kunststof

5 Folie 0,5 mm 500 x 700 x 0,5

Overige materialen

100 Gekleurd papier A4 180g A4

Aantal Materiaal Afmeting (mm)

lxbxd

Elektronica

100 Gloeilamp E10 2,5V

100 LDR

100 Transistor BD 135-10

100 Regelbare weerstand 10K 840M

30m Rood schakeldraad 0,14 qmm

30m Zwart schakeldraad 0,14 qmm

100 Eurostekker

50m Elektriciteitssnoer 2 aderig

100 Fitting E14 of E27

Overige

200 Deuvels 30 x Ø6

200 Schroeven 30 x 2,5

200 Spijkers 30 x 2

1000 Punaises

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 8


Benodigheden

WONEN

Lampenkap KA

Ijzerdraad (0,5mm)

wol / veterkoord

Zetbank

Bandschuurpapier

Materiaal

Geperforeerde

metaal plaat

150 x 150 x 0,7 mm

ijzerdraad

250 x 0,5 mm

wol

250 x 0,5 mm

150 mm

Hout

verbindingen KA

Houtboor 6 mm met deuvelstop

Boormal 70 x 70 mm

Boor 2 mm

Boormal 70 x 70 mm

Schuurpapier

Materiaal

3x multiplex

60 x 70 x 10 mm

1x multiplex

60 x 70 x 10 mm

1x triplex

70 x 70 x 10 mm

2x spaanplaat

schroeven

3 x 20 mm

2x deuvel

30 x 6 mm

2x spijker

20 mm

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 9


Benodigheden

WONEN

Grachtenpand KA

Breekmesjes

Rilpennen

Materiaal

Breekmesje

Rilpen

Werkblad

op gekleurd papier

160—220 g

Hout

verbindingen KA

Striptang dik en dun

Krimtang

Kabelschoen (4)

0,75 mm

Materiaal

Of

Ongeaarde stekker

Fitting E14 of E27

Elektriciteitssnoer

2 aderig

300 mm

4x Kabelschoen

0,75 mm

Krimptang

striptang

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 10

Elementen Thema 5 Docentenhandleiding WONEN

Benodigheden

Lampje aan uit KA Gereedschap

Schuurpapier (grof en fijn)

Houtlijm

houtboor 3 mm

Boormal

50 x 30

houtboor 5mm

Boormal

100 x 50

(kunststof) boor 2mm

Soldeerbout

Soldeertin

Toffelzaag

Verstekbak of werkplankje

Materiaal

2x vurenlat

80 x 30 x 10/8 mm

2x vurenlat

50 x 30 x 10/8 mm

Fitting E10

Gloeilampje 2,5 V

LDR

Transistor

BD 135-10 9 punaises

2x triplex

100 x 50 x 4 mm

2x latje

50 x 20 x 5 mm

Batterijhouder + clip

2x AA

Elektr. rood/zwart

0,14 qmm

Kunststofstrip

300 x 50 x 0,4 mm

Regelbare

weerstand

10K 840M

http://nbg-web01.opitec.com/img/232/032/232032-01-x.jpg

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 11


Leerdoelen per hoofdstuk Theorie

Bij theorie leert de leerling ……

… de 7 belangrijkste energiebronnen

… hoe energie wordt opgewekt met verschillende energiebronnen

(warmte of beweging)

… voor– en nadelen van verschillende energiebronnen

… welke energieomzetting in een bepaald voorwerp plaatsvindt

(bijvoorbeeld een batterij of dynamo)

Begrippen:

transport, energiebronnen, energie soorten, energieomzetting,

duurzame energie, fossiele brandstoffen, kernenergie, broeikas effect

(vervuiling en emissie), energie opwekken.

Werkstuk

De leerling maakt….

Een werkstuk met metaal dat later gebruikt kan worden als

pennenbakje of als lampenkap voor het lampje (H3 en H5).

De leerling leert:

Aftekenen

Werken met de zetbank

Metaal verbindingen

Zorgvuldig werken

Werken volgens een werkbeschrijving

Omgaan met tegenslag.

Materiaal: metaal

Verbindingen: voorwerpverbinding (metaaldraad, rijgsteek)

Algemeen Let bij de beoordeling op het niveau van de leerling, de netheid en

inzet. De juiste antwoorden zijn het uitgangspunt van de beoordeling

De beoordelingen de onderzoeken en het werkstuk staan in het

antwoordenboek.

Hoofdstuk 1

Energiebronnen Het gaat hier om …....

Kennis maken met verschillende energiebronnen, de voor- en

nadelen van de verschillende energiebronnen, energie-omzettingen

en de technologie van in de samenleving betreffende het maken en

gebruiken van elektriciteit.

Onderzoek

De leerling leert …....

… Over stroomkring, spanning en vermogen.

… de betekenis van het begrip Arbeid (W)

… rekenen met Arbeid,Kkracht en verplaatsing

… rekenen met Vermogen, Arbeid en tijd.

… eenheden en grootheden Arbeid. Kracht, verplaatsing, Vermogen,

en tijd

Proeven:

Kan je zelf een batterij maken

Begrippen:

Stroom, geleiding, stroomkring, spanning, vermogen, ampère, volt,

watt, arbeid, Joule,

Leerdoelen per hoofdstuk

© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 12


Leerdoelen per hoofdstuk Werkstuk


Een schakeling zoals hij in de theorie ook gemaakt heeft. De

verschillende componenten woren op de juiste plaats gesoldeerd.

De schakeling komt in en bakje dat gemaakt wordt van hout en het

lampje komt er boven te hangen.

De leerling leert:

Verschillende elektronica componenten herkennen

Elektronica solderen

Hout bewerken

Correcte / werkende schakeling maken

Zorgvuldig werken


Omgaan met tegenslag

Materiaal: hout, elektronica

Verbindingen: solderen, houtlijm

Hoofdstuk 2

Elektriciteit in huis Het gaat hier om …....

Verdiepen van kennis over elektriciteit, het gebruik en verbruik van

elektriciteit in huis.

Onderzoek


Over het verbruik van veel voorkomende elektrische apparaten en

hoe het verbruik samen hangt met de stroomsterkte en spanning.

Proeven:

Hoe kan je energieverbruik meten

Begrippen:

Energieverbruik, elektrische energie, stroom, stroomkring,

spanning, weerstand, vermogen, meten en regelen

Theorie

Bij theorie leert de leerling …...

… elektronica componenten kennen en herkennen (LED, lamp,

schakelaar, LDR, weerstand, diode, transistor)

… de IS symbolen van elektronica componenten

… weerstanden met verschillende waarden onderscheiden

… sensoren, bewerkers en actuatoren.

… aan de hand van een stroomschema de juiste schakeling maken

Begrippen:

LED, lamp, schakelaar, LDR, weerstand, diode, transistor, sensoren,

bewerkers, actuatoren, schakeling, stroomschema, stroomkring,


© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 13


Leerdoelen per hoofdstuk Begrippen:

Technische ontwikkelingen in energie besparing, warmtebronnen,

warmtetransport (straling, stroming, geleiding), isolatie

Werkstuk


Een grachtenpand van papier zoals in een pop-up boek

De leerling leert:

Snijden met een breekmesje en rei

Rillen van berg en dalvouwen

Zorgvuldig werken



Materiaal: papier

Verbindingen: -

Hoofdstuk 3

Warmte en isolatie Het gaat hier om …....

Warmte, verwarming, warmte bronnen en isolatie, isolatie materialen,

geleiding, warmte transport

Onderzoek


… hoe je op verschillende manieren in huis energie kunt besparen

… dat verschillende materialen meer of minder (of niet ) isoleren

… dat verschillende materialen meer of minder (of niet ) warmte

geleiden.

… de werking van een thermoskan uitleggen

… het verschil tussen stralings-, stromings– en geleidingswarmte

transport

Proeven:

Op welke manier houdt je de meeste warmte vast?

Warmte elke stof even snel op?

Begrippen:

Warmte, verwarming, warmte bronnen en isolatie, isolatie materialen,

geleiding, warmte transport

Theorie


… verschillende warmtebronnen om het huis mee te kunnen

verwarmen

… stralingswarmte van een warmtebron herkennen en intekenen

… hoe je een huis op verschillende manieren kunt isoleren


© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 14


Leerdoelen per hoofdstuk Begrippen:

Kracht per oppervlak, meten en regelen, omgaan met apparaten,

betekenis van technische producten in het dagelijks leven.

Werkstuk


Stekker en een fitting voor een gloeilamp met E17 fitting

De leerling leert:

Elektriciteitssnoer strippen (dik en dun)

Het belang van zorgvuldig werken (geen beschadigingen aan het

snoer, gebruik van kabelschoentjes)

Kabelschoenen monteren

Stekker monteren

Fitting monteren

Zorgvuldig werken



Materiaal: elektriciteitssnoer, stekker, fitting

Verbindingen: klemverbinding, schroefverbinding.

Hoofdstuk 4

Leidingen Het gaat hier om …....

Leidingen in huis voor diverse toepassingen (elektriciteit, internet,

water, gas. Maar ook over het verbruik en meten en de druk in

leidingen.

Onderzoek


… wat druk is

… het meten van druk in mm

… het rekenen met druk

… het opsporen van een gaslek

Proeven:

Hoe meten wij druk in waterkolom?

Hoe kan je leidingen op lekkage controleren met water?

Begrippen:

Kracht per oppervlak, meten en regelen, omgaan met apparaten,

betekenis van technische producten in het dagelijks leven.

Theorie

Bij theorie leert de leerling …...

… nadenken over welke leidingen in huis lopen (eigen kamer en

water aan en afvoer van wc en wasmachine)

… stopcontacten, schakelaar en lamp in huis herkennen

… verschillende onderdelen van een meterkast

… Het belang van het meten van elektriciteit, gas en water in de

meterkast

…


© 2

00

8 O

oi en

R

am

blz 15


Leerdoelen per hoofdstuk zwaluwstaart-, pen-en-gat– en messing en groef verbindingen,

popnagelen

Werkstuk


Een voet voor een lamp bestaande uit vier verschillende soorten

verbindingen: tandverbinding (vorm), pen en gat verbinding (voprm/

voorwerp), schroef en spijker (voorwerp).

De leerling leert:

Uittekenen, boren en monteren van pen en gat verbinding

Uittekenen, zagen, afwerken en monteren van een tanverbinding

Uittekenen, boren en monteren van een schroefverbinding

Uittekenen en monteren van een spijkerverbinding

Zorgvuldig werken



Materiaal:

Hout

Verbindingen:

tandverbinding (vorm), pen en gat verbinding (voprm/voorwerp),

schroef en spijker (voorwerp).

Hoofdstuk 5

Bouwen Het gaat hier om …....

Krachten, het meten van krachten en doorbuiging. En verbindingen

tussen verschillende soorten materialen.

Onderzoek


… soorten krachten, massa (kg) en gewicht (N)

… eigenschappen van materialen (buiging)

Proeven:

Is de buiging van materialen gelijk?

Begrippen:

Soorten krachten, massa, gewicht, kilogram, newton, buiging

Theorie


… functionaliteit, bewerking en vormgeving van

- materiaaleigenschappen

- soorten verbindingen

- eigenschappen van verbindingen

… constructies

… metaal aftekenen

… metaal voorbereiden en boren

… metaal buigen

… metaal popnagelen

Begrippen:

Vorm-, voorwerp– en materiaalverbindingen, half-hout-, tand-, keep-,


© 2008 Ooi en Ram

Versie 5 juni 2016

ir R. E. Baan (1969) is in 1995

afgestudeerd aan faculteit Technische

Wiskunde en Informatica aan de

TU Delft.

In 2002 begonnen in het vmbo. Eerst als

docent wiskunde (HRO 2004). Daarna als

docent techniek en natuurkunde (HRO

2007). En sinds 2014 ook als docent

informatica (Fontys 2014).

In oktober 2015 is zij gekozen als

Leraar van het Jaar VO 2015.

ing. M.C. Diesman (1962) heeft in 1995

de opleiding Werktuigbouw, aan de

Hoge School Rotterdam e.o. afgerond.

Sinds 2002 is hij werkzaam in het

VMBO als docent natuurkunde

(bevoegdheid HRO 2007) en techniek

(bevoegdheid HRO 2007).

Ook heeft hij een bevoegdheid als

docent werktuigbouw (Fontys 2001).

Lesvoorbereiding - Oertech · Aftekenen Werken met de zetbank Metaal verbindingen Zorgvuldig werken...

Documents

Transcript of Lesvoorbereiding - Oertech · Aftekenen Werken met de zetbank Metaal verbindingen Zorgvuldig werken...