Leren luisteren met solo-apparatuur: ergotherapie voor je oren?

NVA 2017

annemiek.voorintholt@hetnet.nl Vakgroep Audiologie Simea

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je

oren? Annemiek Voor in 't holt

Elevator Pitch

Ervaringen met solo

Positief / negatief

Nieuwe handvatten

Anders werken?

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

Inhoud presentatie

• Voorschrijven soloapparatuur

• Risico momenten

• Casuïstiek

• Functies van horen

• Trainen van functies

• Voorbeelden van werkvormen

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

Voorschrijven solo apparatuur

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Acceptatie

• Randvoorwaarden

• Uitleg

• Omgang techniek

• Leeftijd

• Proefperiode

• Klassikale momenten

• Wennen!

Risico momenten

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• ‘Te jong’

• Toestellen niet compatible

• Uitleg beperkt

• Proefperiode te kort

• Tijdens gebruik afhaken

• Niet optimaal uitbuiten van de mogelijkheden

Casus 1

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Jongen, groep 2

• Matig SH, laat ontdekt

• Toestellen

• Advies AC: solo pas in groep 3

• Terugtrekken

• Moe

• Onveilig

Casus 2

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Jongen, groep 1

• Doof; CI

• School + ouders zeer gemotiveerd

• 1 voorlichtingsgesprek

• Proef mislukt

Ontwikkeling van horen

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

Ontwikkeling van horen is een langdurig proces van circa 15 jaar

0 - 6 mnd Leren coderen van auditieve input 6 mnd - 5 jaar Selectief leren horen 5 - 15 jaar Verschillende aspecten van geluid

flexibel leren gebruiken onder wisselende omstandigheden

Hoekstra, 2014; Audiologieboek.nl

Zes functies van horen

1 Gevoeligheid voor zachte geluiden

2 Onderscheiden en herkennen van geluiden

3 Verstaan van spraak in stilte

4 Verstaan van spraak in rumoer

5 Lokaliseren van geluid / ruimte perceptie

6 Verdragen van harde geluiden

Kapteyn, 2007; Audiologieboek.nl

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

Waarneming bij slechthorendheid

Knoors in Masterclass Simea (2016):

‘Door het ontbreken van 1 zintuig, in dit geval het

horen, worden alle ervaringen op een andere

manier opgebouwd. Zo krijgt ook de waarneming

een andere gedaante.’

Myklebust, H. (1960a). The psychology of deafness:

Sensory deprivation, learning and adjustment

(Second edition in 1964 ed.). New York, NY Solo apparatuur: Ergotherapie voor je

oren? Annemiek Voor in 't holt

Gewend aan toestellen, en dan….

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Buiten spelen

• Naar school / psz

Luisterklimaat?

Knoors: sommige functies

nauwelijks mogelijk:

intonatieherkenning

Luisteren met solo apparatuur

Voor welke functies van horen is solo apparatuur ontwikkeld?

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

Kwaliteitsindicatoren Cluster 2

A4 Klasse- of solo apparatuur inzetten

A12 Leren omgaan met hoor- en solo apparatuur

A13 Kleine technische storingen in onderwijssetting verhelpen

A19 Hoormogelijkheden optimaal uitdagen door hooropvoeding en hoortraining

Bron: www.Simea.nl

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je

oren? Annemiek Voor in 't holt

Nieuwe functies leren ervaren

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Afstand

• Rumoer

• Galm

• Luisteren zonder kijken

• Ontspannen luisteren

De start

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Introductie in rustige vertrouwde omgeving

• Toestellen / CI en solo functioneren goed

• Rustig iets vertellen of voorlezen

• Kleine opdrachtjes laten uitvoeren, afgestemd op de leeftijd

• Benoemen van alle onderdelen en functies

• Aanleren van het lexicon, ook bij kleintjes

(zender, microfoon, accu, lader ontvanger etc.)

Voor je begint: Checklist

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Altijd in dezelfde volgorde laten controleren.

• Toestel goed?

• Oostukje schoon?

• Batterij vol?

• Geluid goed?

• Solo opgeladen?

Condities

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Zonder oogcontact

• Gelijktijdigheid

• Afstand variëren

• Buiten de ruimte

• In galm

• Met rumoer / muziek

Luisteren zonder oogcontact

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Bekend verhaal of boekje

• Zelfgeschreven verhaal

• Een klein opdrachtje

Luisteren + tegelijkertijd iets doen

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Opdrachtjes uitvoeren: Kleur de vis rood

• Teken een ….

• Kan ook met de prikpen

• Kralen rijgen

• Mozaiek leggen

Afstand variëren / buiten de ruimte

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Opdrachtjes laten uitvoeren

• Afstand steeds anders

• Achter de deur

• Achter de kast

• Onder de tafel

• Rond lopend

Luisteren in galm of rumoer

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

Oudere leerlingen

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt

• Inventariseer luisteromstandigheden in de klas (LinC; LIFE)

• Welke zijn beïnvloedbaar

• Hoe pak je dat aan?

• Welke lenen zich voor solo?

• Hoe zet ik solo flexibel in?

Tot slot

Beperkingen van solo apparatuur

Hartelijk dank voor jullie aandacht!

Solo apparatuur: Ergotherapie voor je oren? Annemiek Voor in 't holt