Le Grand Robert & Collins presentatie

LE GRAND ROBERT & COLLINS

Wouter Roose, Pieter Vancaillie en Thomas Goddeeris

1

Le Grand Robert & Collins


1 Een beknopte voorstelling van het woordenboek

1.1 Enkele cijfers en kenmerken

- Meer dan 425 000 woorden en uitdrukkingen. - Meer dan een miljoen vertalingen. - De fonetische transcriptie van 85 000 Engelse woorden en 10 000 Franse. - Meer dan 7 000 uitdrukkingen en 400 vertaalde spreekwoorden die geïllustreerd zijn met

voorbeeldzinnen. - Integrale vervoeging van alle werkwoorden in het woordenboek, zowel in het Frans als

Engels. - Een index van meer dan 30 000 samengestelde zelfstandige naamwoorden. - Een index van meer dan 3 000 afkortingen in beide talen. - Meer dan 300 verschillende informatievensters over cultuur. - Een gids om te leren communiceren in verschillende situaties (zich verontschuldigen,

meningsverschillen duidelijk maken, een brief opstellen, …). - Een woordenboek van Franse en Engelse synoniemen, met een deel ‘Affaires’ dat zich

specifiek richt op zakelijke communicatie, en 15 000 termen uit de zakelijke wereld bevat. - Uitgebreide zoekfuncties in lijsten of met hypertekst. - Directe zoekmogelijkheid voor collocaties. - Een moderne interface, aangenaam om mee te werken, zowel in het Frans als het Engels. - Een helpfunctie over de volledige lijn. - Beschikbaar voor PC, Mac en Linux (internetverbinding vereist).

1.2 Introductie

Zich kunnen uitdrukken in een vreemde taal is geen evidentie. Le Grand Robert & Collins is een tweetalig woordenboek (Frans en Engels) dat volledig online kan geraadpleegd worden. Le Grand Robert & Collins stelt je in staat om taalmoeilijkheden te omzeilen en snel een geschikte vertaling te vinden. Hij bevat twee tweetalige woordenboeken: Robert & Colins senior en Robert & Collins Super Senior. Daardoor kan je snel een goede vertaling vinden met de context, idiomatische uitdrukkingen en culturele achtergrond in acht genomen.

1.3 Wat is Le Grand Robert & Collins?

Dit is de tweede elektronische editie van het Franse Collins-Robert woordenboek, internationaal herkend als beste moderne Franse en Engelse woordenboek. Het bevat de gehele inhoud van de laatste edities van het onverkorte Franse Collins-Robert woordenboek en het 2-delig Franse Collins-Robert woordenboek. Er staan meer dan een miljoen vertalingen in en bevat ongeveer 120 000 trefwoorden. Daarnaast is er een Cd-Rom die de gehele inhoud van deze woordenboeken bevat. De vele zoekfuncties geven zeer gerichte en nauwkeurige resultaten en zijn unieke, veelzijdige weergave geeft de gebruiker een overvloed aan vertalingsalternatieven die papieren woordenboeken simpelweg niet bieden. De Cd-Rom heeft veel gebruiksvriendelijke kenmerken en functies, inclusief 75 000 uitgesproken woorden, volledige vervoegingen van werkwoorden, gerichte en gefilterde woordenlijsten volgens

2


bepaalde trefwoorden en een speciale “entrymap” om je te helpen bij moeilijke trefwoorden. Een volledig geïntegreerde “Language in Use” geeft toegang tot bepaalde uitdrukkingen in een vreemde taal die in het dagelijkse leven voorkomen. De uitgebreide zoekfunctie stelt u in staat om alle varianten waarin woorden voorkomen te vinden, of het nu van Frans naar Engels is, of omgekeerd. Met één klik op de knop geeft deze toegang tot tienduizenden alternatieve vertalingen en betekenisnuances die niet beschikbaar zijn in papieren woordenboeken. Bovendien biedt de nieuwe versie tal van middelen bovenop de al aanwezige functies van de eerste versie. Ten eerste is er een Engelse thesaurus en een Frans synoniemenwoordenboek, die gelinkt worden aan de trefwoorden die in het woordenboek staan, waardoor er vertalingsnuances zijn die niet noodzakelijk voorkomen in de trefwoorden van het hoofdwoordenboek. Ten tweede is er een lijst met zakelijke woordenschat die 15 000 samenstellingen bevat met betrekking tot het bedrijfsleven, toegankelijk via de belangrijkste trefwoorden.

2 Hoe iets opzoeken?

2.1 Het hoofdscherm

Op de volgende pagina ziet u het hoofscherm van het woordenboek.

3


4


2.2 Bespreking van de interface

2.2.1 Control panel

Het ‘controlepaneel’ maakt het mogelijk om de zoekfuncties te gebruiken van het Collins-Robert woordenboek. Om een woord op te zoeken, voer je het in het zoekvenster in, en druk je op ‘enter’ of klik je op ‘ok’. De resultaten komen tevoorschijn in het resultatenvenster eronder. Er zijn ook 2 knoppen om de taal te selecteren. Wanneer beide knoppen aangekruist zijn, zal je resultaten krijgen van zowel de Engels-Franse kant en de Frans-Engelse kant van het woordenboek. Als je je wil beperken tot één taal, kan je simpelweg het kruisje weghalen van de taal die je wilt uitsluiten. De taal van de zoekterm moet wel aangekruist zijn! Indien dit niet zo is, geeft het woordenboek de melding dat het woord niet gevonden is.

2.2.2 Main display window

Het belangrijkste weergavevenster van het woordenboek, dat zich op de rechterkant van het scherm bevindt, toont de trefwoorden van het woordenboek net als de notities over cultuur, ‘Language in Use’, en, indien van toepassing, resultaten uit de lijst met zakelijke woordenschat. Trefwoorden uit het woordenboek worden ingeleid met een gekleurd vlaggetje bovenaan het scherm: groen voor Frans, rood voor Engels. Dit toont het trefwoord, gevolgd door de woordsoort. Met de knop waar een luidsprekertje op staat krijg je de juiste uitspraak van het woord te horen. Linksboven op het hoofdscherm helpen de pijltjes ‘vorig trefwoord’ en ‘volgend trefwoord’ om te navigeren tussen de trefwoorden die je al gezocht hebt. Door op de knop tussen die twee pijltjes te klikken, krijg je een lijst van de al opgezochte woorden.

5


Opgelet: De knop ‘vorige’ en ‘volgende’ van je internetbrowser kunnen niet worden gebruikt om naar een eerder gezocht woord te gaan!

2.2.3 Results window

Het scherm dat de resultaten van je zoekopdracht toont, verschijnt links op je scherm. Standaard is het het ingevoerde woord dat getoond wordt, maar in veel gevallen zal je toegang krijgen tot andere resultaattypes: samenstellingen, idiomatische uitdrukkingen, spreekwoorden, culturele informatie of woordgroepen die als werkwoord fungeren (phrasal verbs). Je kunt deze alternatieve resultaten open- of dichtklappen door respectievelijk op het plusje of het minnetje te klikken. Dit woordenboek heeft twee belangrijke, extra functies:

- De “zie ook”-functie voert een omgekeerde zoekbewerking uit op alle trefwoorden. Het

woord wordt dan getoond als vertaling en je krijgt zo toegang tot veel vertalingsopties die

niet toegankelijk zijn in een gedrukt woordenboek.

- De “voorbeeld”-functie gaat op zoek naar alle voorbeelden en vertalingszinnen waarin het

trefwoord voorkomt, zowel F-E als E-F.

2.2.4 Entrymap

6


De ‘entrymap’ staat in de linkeronderhoek van het scherm en toont de uitlijning van een trefwoord in een boomstructuur. Het helpt je om je weg te vinden tussen de trefwoorden, zeker wanneer ze lang en/of complex zijn. De cijfers in deze boomstructuur slaan op de woordsoort. De letters maken een onderscheid tussen de betekenissen. Opnieuw kun je met de plusjes en de minnetjes een onderdeel open- of dichtklappen. Het voordeel van deze boomstructuur is dat je snel een overzichtelijk beeld krijgt van de manieren waarop een woord gebruikt wordt, en de betekenissen. Zo kun je heel gericht te werk gaan om de vertaling te vinden die je zoekt. Klik gewoon op een onderwerp in het de boomstructuur en de overeenkomstige paragraaf van het trefwoord wordt getoond in het hoofdvenster.

2.2.5 Synonyms window

Het synoniemenvenster linksonder op je scherm toont synoniemen voor het gezochte woord. Deze mogelijkheid is zeker interessant voor vertalers, wanneer extra synoniemen kunnen helpen om exacte betekenisnuances te geven.

2.2.6 Title panel

Het trefwoord of de titel van het scherm dat je opende, wordt centraal weergeven op deze balk. Met de knop rechts krijg je de uitspraak van het trefwoord te horen. Met de meeste linkse knop ga je terug naar het vorige woord dat je opzocht. Het knopje daar rechts van toont een lijst met de woorden die je al opgezocht hebt sinds je het woordenboek geopend hebt, en het knopje rechts is om naar het volgende woord te gaan.

2.2.7 Vertical tab bar

Deze verticale ‘staaf’ aan de rechterkant van je scherm geeft je nog enkele opties om het gebruiksgemak te verhogen. Met deze knoppen kan je achtereenvolgens:

- Het lettertype vergroten. - Het lettertype verkleinen. - Naar de HELP-pagina’s gaan.

7


- Het weergegeven trefwoord en het artikel afdrukken. - De taal van de interface veranderen (naar het Engels of het Frans).

Daaronder staan knoppen om te navigeren naar de gids met uitdrukkingen, de culturele informatie, de spreekwoorden. Met de knop ‘dictionnaire’ of ‘dictionary’ keer je terug naar het beginscherm van het woordenboek.

2.3 Zoekmogelijkheden

We zagen al dat je een woord simpelweg kunt opzoeken door het in te geven in het zoekvak en op ‘enter’ te drukken, of te klikken op ‘ok’. Je kunt elk woord vinden. Of het nu een verbogen vorm, een vervoegde werkwoordsvorm of iets anders is, het woordenboek zal je steeds naar het juiste trefwoord leiden. Je hoeft geen operatoren zoals AND of OR in te tikken, het invoeren van een woord of een aaneenschakeling van woorden volstaat. Althans, dit is wat de HELP-functie beweert. Bij het uitproberen, merkten we echter dat dit zeker niet altijd goed werkt. Als je één enkel woord ingeeft, ook al is het een verbogen of vervoegde vorm, wordt je geleid naar het juiste trefwoord. Dan kun je met behulp van de boomstructuur aan de linkerkant van je scherm snel navigeren naar het de correcte woordsoort en/of de correcte betekenis. Onder het zoekvak krijg je de resultaten in een lijst. Deze staan gerangschikt in verschillende categorieën: ‘losse woorden’, ‘samenstellingen’, ‘idiomatische uitdrukkingen’, ‘gezegden’, ‘aantekeningen’, ‘zie ook’ en ‘voorbeelden’. De belangrijkste resultaten staan eerst in de rij. Door de klikken op een woord uit deze lijst, ga je onmiddellijk naar het bijhorende artikel.

- In de categorie ‘compounds’ (samenstellingen) zie je alle samenstellingen waarin het gezochte woord voorkomt.

- De categorie ‘Idioms’ en ‘proverbs’ toont alle spreekwoorden en uitdrukkingen waar het gezochte woord in voorkomt.

- De categorie ‘phrasal verbs’ toont alle woordgroepen die als werkwoord fungeren waar het gezochte woord in voorkomt.

- De categorie ‘notes’ vermeldt de extra, culturele informatie die bij het gezochte woord hoort, indien die er is.

- Er is ook nog de categorie ‘see also’. Deze toont alle resultaten waar het gezochte woord voorkomt als vertaling of als synoniem. In vele gevallen doet dit het aantal treffers enorm stijgen, maar het kan je ook leiden tot de vertaling, die je niet zou gevonden hebben in een gedrukt woordenboek.

- De categorie ‘examples’ toont alle voorbeeldzinnen die in het woordenboek staan, waar het gezochte woord in voorkomt.

Om te zoeken naar zinsdelen of woordgroepen blijkt dit een zeer beperkt woordenboek te zijn. Op de HELP-pagina’s staat dat het woordenboek enkel resultaten zal vinden voor de volgorde waarin de gezochte woorden staan. Dus als je zoekt naar ‘human rights’ zou het woordenboek enkel resultaten weergeven waar het woord ‘human’ direct gevolgd wordt door het woord ‘rights’. Er zullen met andere woorden geen resultaten worden gevonden voor artikels waarin beide woorden ook los van elkaar voorkomen. Aangezien er geen zoekoperatoren of jokertekens gebruikt kunnen worden in dit woordenboek, zijn de zoekmogelijkheden zeer beperkt. Zoals in de meeste woordenboeken is het wel mogelijk om direct te zoeken naar woorden die op het hoofdscherm worden weergegeven. Dubbelklikken op het woord volstaat om direct naar het artikel te gaan.

8


2.4 Andere mogelijkheden

Het Collins-Robert woordenboek heeft ook de mogelijkheid om naar de uitspraak van de woorden te luisteren. Dit is een aanvulling bij de fonetische transcriptie, waar sommige gebruikers moeite mee hebben. Om naar een woord te luisteren, moet je gewoon op het icoontje erbij klikken. Een venster opent en toont de fonetische transcriptie. Soms worden nog afgeleiden van het woord weergegeven. Verbuigingen van woorden: Indien het trefwoord een werkwoord is, wordt het vervoegd. Indien het trefwoord een zelfstandig naamwoord is, wordt het enkelvoud en meervoud, en de mannelijke en vrouwelijke verbuiging weergegeven. Om deze verbuigingen te zien, klik dan op het icoontje naast het trefwoord of in de omschrijving. Deze databank van woordverbuigingen zorgt er ook voor dat je alle varianten van het woord kan opzoeken. Het woord zal in ieder geval gevonden worden. Voorbeeld: Als je de tweede persoon enkelvoud van het werkwoord ‘parler’ opzoekt (‘parles’) zal het woordenboek je automatisch naar ‘parler’ leiden. Dit is een belangrijk voordeel, want gebruikers weten soms niet van welk werkwoord een woord afkomstig is. Je kunt kopiëren, plakken en selecteren in het woordenboek met de standaard toetsencombinaties die daarvoor in Windows aanwezig zijn. Als je een volledige pagina wil selecteren kun je best de printversie selecteren. Daarmee kun je (een deel van) de omschrijving van het trefwoord exporteren of afdrukken. Met deze toets open je een nieuw venster, waar je de mogelijkheid hebt om het stuk tekst op te slaan op je computer of het af te drukken (CTRL + P), met aangepaste lay-out.

2.4.1 Zegswijzen

Door rechts in de verticale ‘staaf’ te klikken op ‘Guide d’expressions’, ga je naar een apart onderdeel van het woordenboek waarin 27 hoofdstukken vol vaste constructies staan, om je uit te drukken in het Frans of het Engels. Links staan ze per categorie geordend, waardoor je gemakkelijk vindt wat je zoekt.

2.4.2 Culturele informatie

9


Er is ook een gids met culturele informatie die hoort bij enkele termen die specifiek voorkomen in het Frans of het Engels. Ook deze gids is ingedeeld per categorie. De categorieën zijn op hun beurt alfabetisch gerangschikt. Er is geen zoekvak, dus het zoeken naar de juiste term vraagt soms wat tijd.

2.4.3 Spreekwoorden

Er zijn ook een aantal spreekwoorden met hun vertalingen opgenomen in dit woordenboek. Onder ‘proverbes’ of ‘proverbs’ vindt je dit onderdeel. Linksboven staan alle behandelde spreekwoorden in een lijst. Eronder vinden we de boomstructuur en het synoniemenvenster terug, zoals in het gewone woordenboek. Deze spreekwoorden staan ook onder de treffers bij het opzoeken van een woord in het gewone woordenboek, maar doordat er ook een aparte sectie bestaat voor het opzoeken van spreekwoorden, kan je ze soms sneller terugvinden.

3 Evaluatie

3.1 Gebruiksvriendelijkheid

Het woordenboek is niet echt gebruiksvriendelijk voor vertalers. Volgens de HELP-pagina’s kan je uitdrukkingen in het zoekvenster tikken of meerdere woorden na elkaar intikken, maar wanneer je dit ook daadwerkelijk zal doen, zal je zien dat dit niet werkt. Het woordenboek zal aangeven dat de ingevoerde zoekopdracht niet kan worden gevonden. Aangezien ook geen operatortekens of jokertekens gebruikt kunnen worden in dit woordenboek, zijn de zoekmogelijkheden van dit woordenboek vrij beperkt in vergelijking met andere online

10


woordenboeken. Je moet dus telkens afzonderlijke woorden van een uitdrukking intypen en geluk hebben dat jouw uitdrukking voorkomt tussen de uitdrukkingen die het woordenboek bevat. Dit aantal is echt wel beperkt waardoor dit zeker niet gebruiksvriendelijk is voor vertalers, want vele uitdrukkingen vind je niet in het woordenboek. Voor deze opdracht was het woordenboek enkel beschikbaar binnen het schoolnetwerk. Voor de studenten van de KHBO is het woordenboek op dat vlak dus niet echt gebruiksvriendelijk. Ook de free trail biedt niet echt een oplossing, aangezien deze maar beperkte tijd werkt.

3.2 Nut voor vertaalopdrachten

Le Grand Robert & Collins is een vertaalwoordenboek Frans-Engels en Engels-Frans, dus het is zeker van nut voor vertalers. Omdat Nederlandstaligen ook vaak fouten maken door Engelse woorden in het Frans te gebruiken, of omgekeerd, kan dit woordenboek ook een uitweg zijn voor dat soort problemen. Er is een synoniemenlijst beschikbaar bij de trefwoorden. Dit is zeker handig voor vertalers, die vaak een alternatieve vertaling nodig hebben om bepaalde nuances te kunnen weergeven of om te kunnen afwisselen. De categorieën met spreekwoorden en zegswijzen zijn volgens ons zo beperkt, dat je van geluk mag spreken als het spreekwoord of de zegswijze die jij nodig hebt, er effectief in staat. Bovendien zijn de mogelijkheden om te zoeken binnen de spreekwoorden en zegswijzen erg beperkt. Algemeen kunnen we zeggen dat dit woordenboek nuttig is voor vertalingen van Frans naar Engels, van Engels naar Frans, en in sommige gevallen voor vertalingen naar of vanuit het Nederlands. Toch zal het grote gebrek aan zoekmogelijkheden vaak een doorn in het oog zijn van de vertaler. Wij denken dat dit woordenboek in veel gevallen simpelweg niet zal voldoen als vertaalmedium.

Le Grand Robert & Collins presentatie

Education

Transcript of Le Grand Robert & Collins presentatie