SCHELDELandschapskrant DURME

DOE MEE!

HEt REgiOnaaL LanDSCHap….is een streek gevormd door Schelde en Durme. Langs beide rivieren vind je unieke zoetwaterslikken en rietschorren, uitgestrekte meersen- en poldergebieden, oude rivierarmen en talrijke waterplassen en vijvers.

…is een samenwerking tussen de verschillende overheden en de lokale verenigingen actief rond natuur en milieu, landbouw, jacht, toerisme en recreatie.

… heeft als missie elke inwo-ner en bezoeker te overtuigen van de waarde van de natuur en het landschap in de streek.

… betrekt het brede publiek bij concrete acties rond natuur en landschap.

pLECHtigE aDOptiE van titUS in WEttEREn – gROtE SCHELDE­HappEning – WanDELing LangS WiLgEn in bLOEi in HingEnE – paSaR HappEning WaaS En DEnDER – Dag van DE aaRDE in DE natUURgEbiEDEn van bERLaRE – big JUMp in WEttEREn – Dag van HEt paRk in pUURS

Laarne

Wetteren

Berlare

Wichelen

Zele

Dendermonde

Waasmunster

Hamme

Temse

Bornem

Kruibeke

Sint-Amands

Schelle

Puurs

REg iOnaaL LanDSCHap SCHELDE ­DURME • JRg. 5 nR 1 • MaaRt 2010

ViLD

a, R

oLLi

n V

eRLi

nDe

n

Hoe waren jullie betrokken bij de oprichting van het Regionaal Landschap?J. Dauwe: Het Regionaal Landschap Schelde-Durme kwam er op vraag van een aantal lokale verenigingen en gemeentebesturen. De Provincie Oost-Vlaanderen heeft al snel een trekkende rol gespeeld. Als voorzitter van het Regionaal Landschap, maakte ik een aantal historische momenten mee, waaronder de oprichting van het Regionaal Landschap in april 2007 en de erkenning door de Vlaamse minister voor Leef milieu in juni 2009.R. Röttger: Ik ben pas sinds dit jaar Antwerps gedeputeerde voor Leef-milieu en was dus niet betrokken bij de oprichting. Sinds 22 april 2008 maakt de provincie Antwerpen samen met de gemeenten Bornem, Puurs, Schelle en Sint-Amands deel uit van het Regionaal Landschap.

HEt REgiOnaaL LanDSCHap bEStaat biJna 3 JaaR En kOn HEEL Wat REaLiSEREn Dank­ziJ ziJn paRtnERS. WiE ziJn DEzE paRtnERS? Wat DOEn zE? HOE RaaktEn zE bEtROk­kEn? WE LatEn EEn aantaL SLEUtELfigUREn aan HEt WOORD DiE ER vaak aL van biJ HEt pRiLLE bEgin biJ WaREn. zE vERtELLEn OvER HUn ERvaRingEn En OvER DE aCtivitEitEn DiE zE MEt HEt REgiOnaaL LanDSCHap OntWikkELDEn. En HOE zE ELk Op HUn EigEn ManiER HELpEn biJDRagEn aan Dit SUCCESvERHaaL. zO zEttEn WE – HEt iS LEntE, DUS HOE kan HEt OOk anDERS – aL OnzE paRtnERS SpECiaaL in DE bLOEMEtJES!

Vinden jullie dat het Regionaal Landschap de verwachtingen inlost?J. Dauwe: De organisatie is vrij snel tot een grote ontwikkeling gekomen. Na amper drie jaar is het werkzaam in 14 gemeenten. Vele projecten verlopen met succes en de samenwerking met de betrokken partners gaat heel vlot. R. Röttger: Ik kan mijn collega alleen maar bijtreden. Ook in de provincie Antwerpen heeft de vzw al concrete stappen gezet. Het herstel van histori-sche vlasrootputten in Klein-Brabant, de trage wegen in Puurs, de Groene Halte wandeling in Bornem en, in samenhang met onze eigen provinciale campagne rond beekvalleien, een project in Schelle.

Welke mogelijke projecten zien jullie voor de toekomst?J. Dauwe: Er staat heel wat op stapel zoals acties rond steenuilen, vleermui-zen, herstel van poldersloten en ooie-vaars. De belangrijkste evolutie is wel dat het Regionaal Landschap doorgroeit naar een heus natuur- en landschaps-loket waar iedereen kan aankloppen met vragen over de bescherming van soor-ten en het behoud van het landschap. Hierover lees je meer in de komende edities van onze landschapskrant.

Hoe is de samenwerking gestart? Eerst hebben de gemeenten Berlare, Laarne, Wetteren en Wichelen een visie ontwikkeld rond het beheer van de Kalkense Meersen. We wilden er een nat grasland van maken om het water van het stroomgebied van de Kalken vaart op te vangen. Vanuit deze samenwerking groeide vervolgens het idee om een Regionaal Landschap rond de Schelde en de Durme op te richten.

Hoe werk je samen met het Regionaal Landschap?Met hun steun hebben we het project ‘trage wegen’ opgestart. Via de trage wegen kan je niet alleen veilig met de fiets of te voet naar school of werk, de trage wegen openen ook recreatieve mogelijk heden. Eerst hebben we alle trage wegen in kaart gebracht. Tijdens de publieksrondes konden de inwoners hun ideeën uiten. Nu werkt het Regio-naal Landschap aan een visienota die het zal overmaken aan de gemeente.

Voldoet het Regionaal Land-schap aan jouw verwachtingen?Jazeker, het realiseert projecten die voor ons als gemeente alleen niet haalbaar zijn. De kracht van het Regionaal Landschap is dat het de middelen vindt om projecten te realiseren en een heel diverse groep van mensen samenbrengt om de handen in elkaar te slaan!

Aan welke projecten wil Laarne in de toekomst werken?Onze gemeente wil meer aandacht besteden aan ‘planten van hier’. Ver-der willen we blijven samenwerken rond de lopende projecten. In Kalken dorp zijn kolonies huiszwaluw en werden al 8 kunstnesten geïnstalleerd. We willen ook de houtkanten van de gemeente laten kappen via het Regionaal Landschap.

Voor de volledige interviews zie www.rlsd.be

ViLD

a, M

iSje

L De

cLee

R

pROvinCiESJozef DAuWe gedeputeerde voor Leefmilieu Provincie Oost-Vlaanderen

Rik RöttgeR gedeputeerde voor Leefmilieu Provincie Antwerpen

gEMEEntEnDirk CLeRICKschepen leefmilieu Gemeente Laarne

in DE bLOEMEtJESWat is de rol van het Regionaal Landschap binnen de toeristische sector?Het Regionaal Landschap Schelde-Durme zorgt er voor dat het landschap en de natuur behouden blijven én een mooi kader scheppen voor de mensen die er komen wandelen en fietsen. Als er veel toeristen komen, krijgen we ook uit die hoek meer steun voor het behoud van het landschap en de natuur. Dat is ook belangrijk!

Hoe is de samenwerking gestart?Van zodra Puurs, Sint-Amands en Bornem waren toegetreden tot het Regionaal Landschap, is ook onze vzw lid geworden. Ik vind natuur en zeker ook recreatie belangrijk voor toeris-me. Als kind al was ik gefascineerd door de natuur. Vroeger ging ik regel matig met mijn vader mee op de begeleide wandelingen in het natuurgebied ‘De Kramp’ waar hij conservator is.

Hoe werk je samen met het Regionaal Landschap?Het Regionaal Landschap zet mensen ertoe aan om met de trein of bus te komen wandelen of fietsen. Zo hebben we samen groene Halte wande lingen – die starten en eindigen bij een treinstation of bushalte – hier in de regio opgestart.Zelf ben ik een fervente fietser. Regel-matig ga ik met de fiets naar mijn werk. Dan maak ik graag een ommetje langs mooie stukken natuur.

Hoe zie jij de toekomstige samenwerking?In de regio Klein-Brabant is een uitste-kend wandelaanbod en goed uitge-bouwd openbaar vervoer. We willen het wandelnetwerk beter laten aanslui-ten op het openbaar vervoer. Met de Groene Halte wandelingen merkten we immers dat wandelen en openbaar vervoer perfect te combineren zijn. We willen dit idee verder uitbreiden tot het volledige wandelnetwerk.

Jo De VRIenDt Toeristisch coördinator Toerisme Klein Brabant – Scheldeland

tOERiSME

SCHELDEDURME

Hoe ben je in de jacht terecht gekomen?Mijn vader stamt uit een familie van bos- en jachtwachters en als kind ging ik vaak met hem mee. Het jagen zit ons in het bloed: mijn 4 broers zijn ook jagers. Wij zijn er echt door gebeten. Mijn eigen kinderen niet, maar mijn schoonzoon gelukkig wel! Het aantal jagers dat duur-zaam met wildbeheer bezig is, neemt toe. Zij moeten een vrij intensieve op-leiding volgen over natuurwet geving, kennis over de natuur, het wild en het jagen.

Hoe is de samenwerking gestart?Van bij de oprichting van het Regionaal Landschap wou Wildbeheereenheid Scaldiana graag lid worden. Een wild-beheereenheid is een samenwerkings-verband tussen verschillende jacht-groepen. Samen doen we aan wild- en natuurbeheer. Ik ben lid geworden van de Raad van Beheer van het Regionaal Landschap en volg de activiteiten met veel belangstelling. Ons doel is on-der meer het wild beheer binnen de natuur sector beter bekend te maken.

Hoe werk je samen met het Regionaal Landschap?Ik bevind me nog steeds in een studie-fase en tast af wat de mogelijkheden zijn. Het wederzijdse vertrouwen tussen de jacht- en natuurverenigingen moet nog groeien. Alle activiteiten die het Regionaal Landschap promoot, doen wij eigen-lijk al jaren in ons jachtgebied: poelen en beken herstellen, inheemse struiken en bomen planten, knotbomen planten en onderhouden… We steken er bijna al onze vrije tijd in.

Hoe zie je de toekomstige samenwerking?We zouden in de toekomst zeker nog beroep kunnen doen op de know how van het Regionaal Landschap. Voor ons is het Regionaal Landschap een platform waar we onze contacten kunnen opbouwen, onze activiteiten beter bekend maken en vertrouwen kunnen winnen.

Hoe is de samenwerking gestart?Ik ben al 25 jaar boer en erfde de liefde voor de boerenstiel van mijn grootmoeder. Een paar jaar geleden zijn we begin-nen samenwerken met het Regionaal Landschap om weidevogels te beschermen. De kievit is mijn favo-riete weidevogel en ik vind het plezant om ernaar te kijken. Bovendien jagen de kieviten de kraaien en eksters weg. Kraaien en eksters pikken de zaadjes uit de grond, kieviten doen dat niet.

Waarom bescherm jij de natuur?Ik vind het mooi om een brug te slaan tussen landbouw en natuur. Daarom ben ik ook boer geworden: ik ben graag buiten en kan echt genieten van de schoonheid van het landschap. Voor mij is het logisch om zorg te dragen voor de natuur. De kievit helpt mij onze gewassen te beschermen en dus bescherm ik zijn nesten!

Rond welke andere projecten werk je nog samen met het Regionaal Landschap?Vorig jaar heb ik een aantal grachtjes laten onderhouden. Wij kappen ook houtkanten en knotwilgen en krijgen hiervoor een bijdrage van de gemeente.Jammer genoeg hebben we hier geen zwaluwen meer. De voorbije zomer zag ik in het gebied tegenover onze boer-derij nog een paar koppeltjes. Op onze boerderij hebben nog boerenzwaluwen gewoond, maar sinds een aantal jaren blijven ze afwezig.

Bereik je meer resultaat dankzij de samenwerking?Toch wel. Vroeger durfde ik niet aan onze loonwerker te vragen om zijn machine op te heffen bij het zaaien om zo een kievitsnest te sparen. Nu we er een vergoeding voor krijgen, vraag ik het hem wel. Het gebeurt dat we tot vier keer toe de zaaimachine moeten opheffen om een nest te sparen. Nadien zaaien we dan handmatig rond de nesten. Zo kunnen we eigenlijk meer nesten sparen.

Vanwaar jouw persoonlijke roeping om je vrijwillig in te zetten voor de natuur?De pracht van het natuurgebied de Zure Gavers doet me denken aan de natuur waar ik als kind ging spelen. Wij ont-dekten er waterdiertjes in de sloten en bewonderden de bloemen. Die terreinen bestaan ondertussen niet meer en zijn nu ingevuld door industrie- en woon-gebied. De groene ruimte wordt steeds schaarser. Mijn innigste wens is dat ook onze kinderen en kleinkinderen nog zullen mogen ravotten in de natuur zoals dat wij dat ooit deden.

Hoe is de samenwerking gestart?Ik mocht namens de vzw Durme de stichtingsvergadering van het Regionaal Landschap Schelde-Durme bijwonen. Onze natuurvereniging is actief in 11 gemeenten. Daar hebben we erva-ren dat er heel wat verschillen zijn in regelgeving rond natuurbeheer. Met de komst van het Regionaal Landschap kan dit alles meer gestroomlijnd worden en kunnen we komen tot een beter natuur beheer.

Hoe werk je samen met het Regionaal Landschap?Samen beschermen we de nesten van weidevogels in het Scheldebroeken. Het Regionaal Landschap sluit contracten af met de landbouwers opdat ze enkel zouden maaien na de broedperiode. Ik zag het aantal weidevogels de laat-ste jaren echt toenemen. Door niet te bemesten, zien we stilaan plantensoor-ten terugkeren, zoals de dotterbloem en de echte koekoeksbloem, maar ook andere zeldzame soorten.

Hoe zie je de rol van het Regionaal Landschap in de natuursector?Het Regionaal Landschap slaagt er wer-kelijk in om verschillende partners uit de wereld van de natuur, jacht, landbouw en recreatie samen te laten werken rond een gemeenschappelijk landschap. Het Regionaal Landschap neemt een neutrale positie in en slaagt erin de soms verschillende standpunten rond natuur- en landschapsbeheer met elkaar te verzoenen. Zo komen we tot nieuwe initiatieven.

Voor de volledige interviews zie www.rlsd.be

JaCHt

LanDbOUW

natUURPatrick De BRAuWeRConservator van het natuurgebied Zure Gavers in Zele (vzw Durme)

Willy VAn HOeyLid van de Raad van Bestuur van Wildbeheereenheid Scaldiana

Pedro De geLDeRlandbouwer in Uitbergen

18apRiL

18apRiL

25apRiL

11JULi

Je vindt de volledige activiteitenkalender op www.rlsd.be

plechtige adoptie van titus in WetterenWanneer: maandag 5 april 2010 om 14.30 uurWaar: Taverne Bloemenlust in de Smet-ledestraat 61 te Wetteren. Kom met de fiets, er is weinig parkeerplaats.Wat: Keuze uit twee geleide wandelingen:De familietocht waarbij Titus, het water-draakje de show steelt. Of een amfibieën-wandeling waarbij je het nieuwe Paelepel-bos en het natuurreservaat d’Heide be zoekt onder leiding van amfibie specialisten. Om 16 uur zet Marc Gybels, peter van het bos, de kinderen die de kamsalamander Titus adopteren in de bloemetjes. Organisatie/info: dienst leefmilieu Wette-ren 09 369 34 15 www.wetteren.be. In samenwerking met Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en Regionaal Landschap Schelde Durme.

Wandelinglangs wilgen in bloeiWanneer: zondag 18 april 2010 om 14.30 uurWaar: De Notelaer, Notelaersdreef 2 in HingeneWat: Een verhaal langs Schelde en polder, in en rond het paviljoen de Notelaer.Geleid bezoek aan het Wilgenarboretum met veel aandacht voor de biodiversiteit. Aan het einde van de wandeling kan je van de smaak van wilgen genieten met een krachtige wilgenthee. Bij regen zijn laarzen nuttig.Organisatie/info: De Notelaer vzw 03 889 69 20 marleen@notelaer.be www.notelaer.be Deelname is gratis, inschrijven is wél nodig.

25apRiL

pasar happening Waas en DenderWanneer: zondag 25 april 2010, vrije start tussen 10 uur en 14.30 uur.Waar: er zijn vertrekplaatsen in Hamme, Waasmunster en Grembergen.

- Durmedroom, Kaaiplein 28 te Hamme (Parking aan de sporthal, Kaaiplein en de Mirabrug): alle fietslussen, alle wandellussen, Nordic Walking (start om 9.30 uur!), kinderanimatie en obstakelbaan.

- Sint-Janskring, Sijpstraat te Waasmunster (Ruiter): alle fietslussen- Voetbalkantine KAVD, Oud Kerkhofstraat te Grembergen:

fietslussen 45, 55 en 65 km.Wat: Gezinshappening met fiets- en wandellussenKies uit fietslussen van 33, 45, 55 of 65 km en bezoek onderweg verschillende bezienswaar-digheden zoals: Priester Poppe Kapel/Museum/Ommegang, het Molsbroek en de Napoleon-molen. In Kastel kan je op verschillende locaties terecht voor tentoonstellingen, optredens en workshops voor kinderen, … Of kies uit de wandellussen van 8,15 en 23 km doorheen Den Bunt of langs de Oude Durme. De wandellus van 8 km is toegankelijk voor buggy’s en rolstoelen.Organisatie/info: Ter plaatse inschrijven. De deelnameprijs bedraagt € 2 voor leden Pasar, CM, KAV, KWB, OKRA, KAJ en € 3,50 voor niet-leden. Deelname aan alle activiteiten, fietsfiche, versnapering, LO-verzekering, toegang tot een aantal bezienswaardigheden, … inbegrepen. Pasar Waas en Dender, waasendender@pasar.be, 03-7601360

big Jump WetterenWanneer: zondag11 juli 2010, vanaf 12 uur, springen om 15 uur stiptWaar: in de Molenbeek, eind van de Molenbeekweg, in Massemen, WetterenWat: actie voor propere en levende rivieren Overal in Europa springen duizenden mensen in rivie-ren en waterlopen om aandacht te vragen voor pro-per water. Voor de derde keer al gebeurt dat ook in Massemen- Wetteren. Om 15 uur springen we samen in de Molenbeek. Iedereen mag meespringen! Gratis uiteraard. Schoeisel is verplicht, er zijn douches en een omkleedruimte. Je kan ook gezellig komen genieten van het spektakel en van de schitterende locatie aan de oude watermolen! We zorgen vanaf de middag voor live muziek, een geleide natuurwandeling, een schminkstand, een verhalentent, infostands, ijsjes, drankjes en veel meer. Organisatie/info: www.bigjump.be

COLOFON

Het Regionaal Landschap Schelde-Durme wordt gefinancierd door het Agentschap voor Natuur en Bos, Agentschap voor Ruimte en Erfgoed, de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen en de gemeenten Berlare, Bornem, Dendermonde, Hamme, Kruibeke, Laarne, Puurs, Schelle, Sint-Amands, Temse, Waasmunster, Wetteren, Wichelen en Zele.

Deze Landschapskrant is een uitgave van Regionaal Landschap Schelde-Durme vzw, Hemelstraat 133A, 9200 Dendermonde 052 33 89 10, 052 33 89 19 info@rlsd.be www.rlsd.be

Verantwoordelijke uitgever: Jozef Dauwe Lay-out: F-TweeDruk: Drukkerij De Cuyperoplage: 122 000 exemplaren, wordt 2 keer per jaar gratis verdeeld.Gedrukt op gerecycleerd papier, chloorvrij gebleekt

grote Scheldehappening kom varen, fietsen, wandelen en bezoeken…!Wanneer: zondag 18 april 2010 van 11 uur tot 18 uurWaar: in de Scheldegemeenten: Bornem, Hamme, Hemiksem, Kruibeke, Sint-Amands, en Temse.Wat: gezinshappeningTer gelegenheid van 25 jaar toeristische boottochten op Schelde en Dender zetten Rivertours en talrijke Scheldegemeenten de mooiste plekjes van het Scheldeland in de kijker. Stap elk uur in Temse, Baasrode of Schelle voor € 1 op de boot en geniet van een rondvaart met prachtige vergezichten. Stap van de boot en neem deel aan geleide wandelingen doorheen unieke natuurgebieden. Of breng een gratis begeleid bezoek aan één van de vele culturele bezienswaardigheden. Breng je fiets mee, want via de Scheldedijken en uitgestippelde fiets-routes kan je van de ene locatie naar de andere fietsen. Fiets- en wandelkaarten zijn gratis te verkrijgen op de infostands.Organisatie/info: Het volledige programma vind je op www.scheldehappening.be

Dag van de aarde in de natuurgebieden van Berlare Wanneer: zondag 25 april 2010, vrij vertrek vanaf 9 uurWaar: Gemeentelijke Sporthal Berlare, Dorp 37 D in Berlare Wat: recreatieve natuurwandelingenVzw Durme, de Boerenkrijgstappers en Natuurpunt Dendermonding stippelden 3 wande-lingen voor je uit. Natuur en duurzame recreatie gaan goed samen en kunnen elkaar zelfs versterken. Maak je keuze uit deze wandelingen van 5 tot 10 km, combineerbaar tot een halve of hele dag, waarbij je de natuurgebieden van Berlare beter leert kennen.Organisatie/info:Deelname € 1 (gratis tot 12 jaar). Bij vertrek krijg je een plannetje, de routes zijn aangeduid met pijltjes. Meer info: Jan Maertens 0478 76 55 49

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief via www.rlsd.be

ViLD

a, R

oLLi

n V

eRLi

nDe

nSc

aLDi

Snet

BeRt

YDi

eRS

30MEi20ste Dag van het park in Puurs

Wanneer: zondag 30 mei 2010 van 13.30 uur tot 18.30 uurWaar: Sint-Pietersburcht, Scheeveld 16 te PuursWat: De Sint-Pietersburcht is een aantrekkelijk speelparadijs voor kinderen jonger dan tien. Ben je iets ouder? Ook dan is het aangenaam vertoeven rond de Sint-Pietersburcht. Terwijl de kinderen zich uitleven in de speeltuin, het speeldorp of de zandbak, genieten de (groot-)ouders van een drankje in de cafetaria. Of ontdekken ze de bloemenweide, de moerasvijver of de vleermuizenbunker. Verder kom je meer te weten over groen in je buurt: leer meer over tegeltuintjes, over de gierzwaluw, de trage wegen in Liezele en het ruimtelijke uitvoeringsplan voor het arboretum van Liezele. Met muzikale omlijsting door de groep Axent.Organisatie / info: Etienne Vergauwen, 03 890 76 16, milieudienst@puurs.be, www.puurs.be.

PuuR

S

ViLD

a, L

uDo

GooS

Sen

S

5apRiL