DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

KRUUL Architect: DMOA architecten (ontwerp van gebouw, interieur en directe omgeving) Medewerkers: Benjamin Denef, Matthias Mattelaer, DMOA-medewerkers Stabiliteitsingenieur: Paridaens Ingenieurs Locatie: Leuven, België Adres: Erasme Ruelensvest 21c Afgewerkt: 2018 Opp. perceel: 115 m2 Totale vloeropp.: 310 m2, 5 verdiepingen Fotograaf: Inge Stuyckens

OMSCHRIJVING UITGEBREID

Er stond al een tijdje een bouwvallig huis te koop vlakbij het drukste kruispunt van Leuven. Het geraakte maar niet verkocht, wellicht omdat niemand wist hoe er op dat onhandige driehoekige perceel een project kon gerealiseerd worden. DMOA zag wel potentieel. Na uitvoerig overleg met Stad Leuven werden kleine stukken van het openbaar domein aangekocht, zodat de driehoek een spie werd met meer mogelijkheden. Het begin van een nieuw avontuur.

Als een architectenbureau zijn eigen kantoren bouwt, wil men het beste van zichzelf tonen. Voor DMOA betekende dit de kans om ongebreideld te experimenteren. Voor zowel materialisatie als technieken zijn we tot het uiterste gegaan:

Built to last: Dit gebouw is gezet om te blijven staan. De locatie op de ring van Leuven is zeer gegeerd, hier zal steeds bebouwing zijn. Daarom is er gekozen voor waardevolle architectuur, een duurzame winning van energie en een zeer robuuste materialisatie. Nog beter dan de statige herenhuizen die we ook op de ring aantreffen, willen we de tand des tijds met glans doorstaan. Het gebouw bestaat volledig uit zeer sterk gewapend beton, zelfs de gevel. Een investering in de toekomst. Daarnaast heeft elke verdieping een open plan, waardoor herbestemming zeer gemakkelijk kan verlopen. De omvorming van kantoor naar woningen is ook perfect mogelijk. Omdat alle technieken volledig in de ruwbouwstructuur zijn ingewerkt, verloopt herinrichting daarbij vlot en goedkoop.

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Optimalisatie van ruimtegebruik: Op dit ongegeerde kleine spietje grond, hebben we heel wat gerealiseerd. Van verkrotting naar méér dan zomaar een gebouw. We doopten het Kruul, een naam waardig omdat het een plek is die niet alleen onszelf wil dienen, maar ook de gemeenschap rond ons uitnodigt. Kruul herbergt immers meer dan kantoorruimte. Op tuinniveau (één verdieping onder straatniveau) bevindt zich een woonstudio. Vanaf het gelijkvloers zijn er vier verdiepingen, waarvan de twee middelste ingericht zijn met bureau’s die door de week permanent in gebruik zijn door de werknemers bij DMOA. De gelijkvloerse verdieping en de penthouse gebruiken we als eet- en vergaderruimtes. Maar hier is veel meer mogelijk. We willen meer er meer uitgroeien tot een sociale hub voor bedrijven en particulieren in de omgeving. Op het gelijkvloers bouwden we een professioneel uitgeruste keuken. Voor georganiseerde evenementen met catering hebben we een band gesmeed met een organisator – kok; op maandag 28 mei 2018 mochten we onze eerste gasten smakelijk ontvangen. En het smaakte naar meer! Maar de ‘brasserie’ en het hele gebouw staan ook open voor andere nevenactiviteiten; workshops, een drink in de penthouse, een vergadering of brainstorm, een pop-up, een start-up die een werkplek zoekt, een lezing, kunsttentoonstelling, huiskamerconcert, tupperware avond… Kruul leeft, ook ’s avonds, ook in het weekend. Geen lege ruimtes achter doodse raampjes…

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Ondersteuning (locale) ambachten: DMOA koestert een liefde voor het ambachtelijke. Helaas lijkt dit meer en meer uit onze cultuur te verdwijnen. Grote industriën produceren efficiënt en aan grote getale en zijn niet te kloppen qua prijs. Dit industriële overgewicht zien we dan ook steeds meer in het straatbeeld terug. Met onze architectuur proberen we een tegengewicht te bieden met de warmte en het plezier van ambachtelijk werk. Ons gebouw is volledig opgetrokken door ‘kleine’ aannemers uit de buurt die met grote fierheid naar hun werk kijken. Specialisten in hun vak die zich graag uitleven met ‘speciallekes’ in de bouw.

Zelfs in het interieur en in de tuinaanleg werd deze vibe verder gezet. De tuinaannemer ging met veel fantasie te werk en we kregen toelating tot het aanleggen van een mini stoeptuin, waarbij we de eerste rij stoeptegels konden vervangen door wat groen leven tegen de voorgevel. De vloerafwerking van de ‘brasserie’ werd uitgevoerd in keramische tegeltjes, gebakken in een traditionele steenbakkerij uit Ninove. Alle borstweringen en trapleuningen werden uitgevoerd in handmatig vervaardigd staalwerk. Het resultaat is heel verfijnd en uniek en heeft hier en daar een sierlijke toets à la Art Nouveau. De wanden van de gemene muur werden niet klassiek bepleisterd maar afgewerkt met traditionele kalei. Onze verlichting werd op maat ontworpen en bevat een nieuw prototype, geïnspireerd op en voor het eerst getest in ons gebouw. Ook onze verdere interieurinrichting die in september 2018 opgeleverd wordt, barst van unieke materialen in een rijke vormgeving. Zo ontwierpen we onder meer onze eigen tafels uit stalen smeedwerk en massief hout, die met een snelle omvorming zowel kunnen functioneren als eettafel, salontafel én receptietafel.

In de zone vlak achter ons gebouw maakten we samen met de groendienst van Stad Leuven een stukje van de Molenbeek toegankelijk, een gezellig plekje met picknick bank. En (voorlopig) als laatste lieten we op de blinde gevel van onze rechterbuur door een graffiti kunstenaar een grote geveltekening met klimplanten aanbrengen. Zo kreeg onze smalle passage nòg meer leven, karakter en aantrek.

Het gebouw combineert hedendaagse innovatieve technologie en een moderne vormgeving met traditionele materialen en technieken. Ons insziens een heel waardevolle combinatie.

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Stampbeton gevel (rammed concrete): Er werd uitvoerig gee xperimenteerd om een optimale samenstelling te vinden voor een korrelig, zacht-bruin stampbeton dat slechts 10 cm dik mocht zijn. De droge beton werd in dunne lagen in een glijbekisting aangebracht en handmatig aangedamd. Hierbij stak het hele DMOA team de handen uit de mouwen. Een arbeidsintensief werkje, maar het absoluut waard. De mooie kleur is puur natuur en helemaal ‘van hier’. In een zandgroeve te Lubbeek bestelden we een hoop chocoladebruin zand. De andere bestanddelen verzachtten de kleur tot een zonnig lichtbruin. Dus geen toegevoegde pigmenten die met de tijd vervagen, gewoon de natuurlijke kleur van het mengsel. https://vimeo.com/dmoa/rammedconcrete

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Bijenhotel: Als afstandshouders in de glijbekisting van de stampbetonnen gevel, kozen we voor bamboo stokjes. Met als resultaat dat er meer dan 500 bamboo buisjes dwars in onze gevel zitten. Niet alleen een duurzame materiaalkeuze maar ook ideale holletjes voor de solitaire bij, een bedreigde soort. De problematische effecten van het verdwijnen van de bij kwamen de laatste jaren erg in de aandacht. Op deze manier leveren we een kleine bijdrage. En jawel, de eerste lente dat onze gevel er staat hebben de bijtjes onze bamboo buisjes al gevonden! https://vimeo.com/dmoa/beehotel

Kastanjehouten ramen: Vlak achter ons gebouw staat een prachtige stokoude kastanjeboom… Een mooie voorzet om voor Kantanje hout te kiezen voor de raamprofielen. Wat het plaatje nog mooier maakt is dat het een lokale houtsoort is waarvan de winning duurzaam verloopt (tevens FSC gecertificeerd). De kastanjehouten profielen kregen een bijzondere, speciaal voor dit gebouw uitgewerkte vormgeving. Er werd een donkere beits op aangebracht die het hout verduurzaamt zonder daarbij het authentieke karakter weg te lakken. Waar de gevel een ronde bocht neemt, zijn er twee grote glaspartijen in gebogen driedubbel glas geplaatst. Een staaltje waar maar e e n producent zich durfde aan wagen. De vele ramen bieden een rijkelijke lichtinval, maar hebben door hun driedubbel glas (Ug 0,6 W/m2K) in houten kaders toch een prima isolerend vermogen. Veel natuurlijk licht betekent minder nood aan kunstverlichting en is een zegen voor het welzijn. De meeste ramen kunnen naar buiten toe open gezet worden. Hoe beter het weer, hoe meer er open gaat, waardoor we vaak buiten tussen de vogeltjes, kikkers en passanten lijken te werken.

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

De MUURmelaar: Architectuur is vanzelfsprekend visueel. Tactiel, dat ook. Het DMOA kantoor kreeg daarbovenop een bijzondere auditieve dimensie mee. Samen met prof. Andrew Vande Moere en student Maarten Houben (K.U. Leuven) werd een interactief geluidsproject uitgedacht. Het hout van de raamkaders werd geherinterpreteerd als architecturale ‘instrumenten’. In elk van de 17 kastanjehouten ramen werd een houtblokje verend bevestigd, dat kan worden aangeslagen door een elektronisch gestuurd hamertje. Het geheel is een reuzegrote, interactieve xylofoon. Bewegingen van voorbijgangers worden automatisch visueel geanalyseerd en omgezet naar klanken. Passanten worden zo uitgenodigd om via trial and error de functionaliteit van de facade te ontdekken, te begrijpen en uiteindelijk te beheersen en te ‘spelen’. Wanneer mensen elkaar naderen, wordt sociale interactie beloond, waardoor een sfeer ontstaat die collectief en responsief is. De 'ruimte' wordt een 'plek'. Stipt op tijd slaat de MUURmelaar het uur, samen met de kerktorens in de ruime omgeving. https://vimeo.com/researchxdesign/muurmelaar

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Energiepalen: Het gebouw moest gefundeerd worden met funderingspalen omwille van de weinig draagkrachtige grond. Een financiële tegenvaller zou je denken. Maar we hebben van de nood een deugd kunnen maken door die palen in te zetten als energiewinners. Zodoende werd dan weer een afzonderlijke diepteboring voor de grondwarmtepomp uitgespaard. In de 22 palen zitten lussen van 10 meter diep die een opbrengst van 10 kW kunnen opleveren uit de grond. Uit de warmteverliesstudie bleek dit precies genoeg om het gebouw te verwarmen en passief te koelen. Hieraan werd vervolgens een Viessmann Vitocal 300G grondwarmtepomp gekoppeld. Een team aan de K.U. Leuven volgt het rendement van dit project mee op als onderzoek naar deze in België nog zeldzaam ingezette technologie.

Betonkernactivering: De verwarmingsleidingen werden rechtstreeks in de betonstructuur ingegoten, zelfs in het betonnen schuine dak. De structurele platen van 30 cm dik functioneren dus zelf als verwarmingselement; of als passieve koeling, wanneer er koud water doorheen de leidingen gestuurd wordt. De bovenzijde van de platen werd gepolierd als afgewerkte vloer. Geen verdere vloeropbouw nodig dus, met een aanzienlijke verkorting van het bouwproces tot gevolg. Een ander voordeel is dat al die massa beton onmiddellijk beschikbaar is om temperatuur-schommelingen uit te vlakken. Dit stukje fysica rendeert in comfort en maakt een actief koelingssysteem overbodig.

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Zonne-energie: De gebruikte fotovoltaische cellen zijn van een nieuwe generatie. Ze zijn voorzien van een dubbelzijdige captatie. Daarom werd er een witte dakbedekking onder geplaatst.

Smart Building: De combinatie van energiepalen, betonkernactivering en PV panelen resulteert in een energetisch zeer sterke prestatie. Om dit verder te optimaliseren, wordt het verbuik van alle technische toestellen en de gegevens van hun sensoren worden centraal gemonitord. Deze informatie wordt automatisch verwerkt en gebruikt om het gebouw zo energiezuinig mogelijk te besturen. Het DMOA kantoorgebouw is een pionier in het toepassen van een interactief smart building systeem.

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Rechts van het perceel loopt een voetweg die de verbinding vormt van de drukke ring met het rustige Ruelenspark. ‘Kruul’ geeft die doorgang een trechtervorm en wordt er onlosmakelijk mee verbonden, het krijgt de allure van een poortgebouw. De zachte welvingen van de lichtbruine stampbeton gevel, begeleiden de passanten. Grote ramen bieden inkijk, bij zomers weer draaien ze open naar buiten. Het hele gebouw staat dan open. Een collega zwaait naar de lokale dichter. De dichter schrijft een gedicht voor ons "Wees een tak voor elke vogel."

Wees een tak voor elke vogel

Dank voor deze visuele verankering in de ruimte. De leegte die een plek werd

om te blijven.

Een nest met reflectie. En de architect: een schepper van waterdichte dromen.

Een gebouw dat zich opricht als een rustpunt voor de regen, een streling voor de wind

en de verte die het verlangen zichtbaar houdt.

Gust Van Camp

DMOA architecten

DMOA architecten bv bvba Erasme Ruelensvest 21c, 3001 Heverlee - 016 75 01 56 – info@dmoa.be

BTW BE 0.810.150.037 www.dmoa.be

Video https://vimeo.com/dmoa/rammedconcrete https://vimeo.com/dmoa/beehotel https://vimeo.com/researchxdesign/muurmelaar

Uitvoering • ruwbouw: D.R. Bouw • dak: Gebroeders Haesaerts • ramen: Baert Gebroeders • glas: Lerobel en Saint Gobain Glass • gevel: Bouwbedrijf Geuns • interieur: Erwin Keymolen • cv & sanitair: Bart Cupers • elektriciteit: VDL Electrics i.s.m. Rexel • verlichting: VDL Electrics i.s.m. Viabizzuno • branddetectie & alarm: Varel Alarm • ventilatie: Tim Arnoys • gipskarton: Kris Jacobs • stalen smeedwerk: CGB Construct • tegelwerken: Firma de Mooy • buitenaanleg: Campo & Jacoby • schilderwerken: Kromaat • kaleien stepoc wanden: djenné en Simon Struyven • raamdecoratie: Leda 44

Materialen • buitenspouwblad gevels: stampbeton volgens eigen recept op basis van lokaal ontgonnen chocoladebruin

zand • binnenspouwblad gevels: plankenbeton • ramen: kastanje hout + driedubbel glas • vloeren: structurele betonplaat, onderzijde met planken bekist, bovenzijde gepolierd • terrassen: eiken planken

Materialen interieur • bureau’s: zwarte MDF met eiken dikfineer • vloer gelijkvloers: terracotta tegels • afwerkingen binnenzijde gemene muur: kalei • douches: Liquid Floors • studio: bamboo blokplaten • verlichting: Viabizzuno maatwerk armaturen