Kruiden en dranken in combinatie met geneesmiddelen

Ipodium, 2 maart 2013

Apr. Freija Verbiest

Definitie

Er is sprake van een geneesmiddeleninteractie als het effect van een GM of de toxiciteit ervan gewijzigd is ten gevolge van de aanwezigheid van een andere substantie (GM, voedsel, dranken, kruiden,…)

Effect = of Toxiciteit Therapiefalen

Optreden is patiëntafhankelijk

Overzicht

Interacties met dranken: Alcohol Pompelmoessap Melk(producten)

Interacties met kruiden (voedingssupplementen) Vitamines met mineralen en spoorelementen Sint-Janskruid Ginkgo biloba

Interacties met drank: Alcohol

Antipsychotica, anxiolytica, sedativa, barbituraten, benzodiazepines, TCA, oudere antihistaminica, opiaten, … Slaperigheid, sufheid, respiratoire onderdrukking,…

NSAID ’s en salicylaten Verhoogd risico op maagbloedingen

ethanol, NSAID ’s en salicylaten = mucosale irritatie NSAID ’s en salicylaten verminderen de bloedplaatjesaggregatie

Paracetamol Verhoogd risico op hepatotoxiciteit

Antidiabetica, insuline Hypoglycemisch effect versterken of verminderen verhoogd risico op lactaatacidose bij metformine

Antihypertensiva Hypotensief effect versterken

Alcohol + … => versterkende werkingADDITIE

SYNERGISME

Interacties met drank: Alcohol

Versterkende werking door alcohol + …

Disulfiram(like) effect

(= Antabusereactie= extreem onplezante reactie) disulfiram (Antabuse) metronidazole (Flagyl, Tiberal)

Interacties met drank: Pompelmoessap

Pompelmoes(sap) = inhibitor van CYP 3A4 GM A remt de metabolisatie van GM B Snel effect GM B = Substraat van CYP3A4

=> interactie => toxiciteit of therapiefalen

(indien B = prodrug)

Complexatie door Calcium Antibiotica

Chinolones: levofloxacine (Tavanic) cipofloxacine (Ciproxine )

Bepaalde tetracyclines

Bisfosfonaten

…

Gelijktijdige inname van geneesmiddelen die meerwaardige kationen

Bevatten (calcium, magnesium, ijzer, aluminium,…), kunnen de

absorptie van oraal toegediende bisfosfonaten, chinolones, …

verstoren => risico op therapiefalen => Spreiding is de boodschap

Interacties met drank: Melk(producten)

Overzicht

Interacties met dranken: Alcohol Pompelmoessap Melk(producten)

Interacties met kruiden Vitamines met mineralen en spoorelementen Sint-Janskruid Ginkgo biloba

Complexatie door meerwaardige kationen (Ca2+, Mg2+, Fe2+,…) Antibiotica (chinolones, (tetracyclines))

Bisfosfonaten

…

=> absorptie van oraal toegediende bisfosfonaten, chinolones,…

verstoren => risico op therapiefalen => INNAME SPREIDEN

Interacties met kruiden: vitamines met mineralen en spoorelementen

Interacties met kruiden: Sint-Janskruid

Sint-Janskruid = CYP3A4 inducer : GM A remt de metabolisatie van GM B Traag effect GM B = Substraat van CYP3A4

=> interactie => toxiciteit of therapiefalen

Interacties met kruiden: Ginkgo biloba

Ginkgo biloba + anti-aggregantia en / of NSAID ’s

Versterkende werking (additie – synergisme)

Ginkgo biloba (ginkgolide B) : krachtige inhibitor van de plaatjesactiveringsfactor,

nodig voor de plaatjesaggregatie

Anti-aggregantia en NSAID ’s: remmen bloedplaatjesaggregatie

ADDITIESYNERGISME

Kruiden en dranken in combinatie met geneesmiddelen: BESLUITEN

Verschillende interacties Versterking van de werking (additie – synergisme)

Alcohol + … Ginkgo biloba + anti-aggregantia / NSAID ‘s

Interacties ter hoogte van absorptie Meerwaardige kationen

Melk(producten) + bepaalde AB, bisfosfonaten Mineralen – spoorelementen + bepaalde Ab, bisfosfonaten

Interacties ter hoogte van metabolisatie (CYP3A4) Pompelmoessap + CYP3A4-substraten Sint-Janskruid + CYP3A4-substraten

Inname spreiden

Alert !

Dosis aanpassen

Kruiden en dranken in combinatie met geneesmiddelen: BESLUITEN

Verschillende interacties: Klinische relevantie?

Duidelijke informatieverstrekking aan de patiënt

(m.b.t. inname, m.b.t. risicofactoren,…)

Alternatieve therapieën: Niet opgevolgd door zorgverleners (artsen, apothekers,…) Geen studies naar interacties

Nature is not always safe!!