Tuinieren_201402 1 Eddy Praet

Volgende activiteiten

• Vrijdag 21 maart 2014: Zaal St. Bavo, Hoge Buizemont 165 te Geraardsbergen, om

19u30: voordracht over “Koolsoorten en Prei“ door Luc De Rijcke.

In zijn voordracht over het voorkomen van darmproblemen benadrukte Mr Faché o.m. het belang van groene gewassen omwille van hun magnesiumgehalte. In deze periode denken we dan spontaan aan de koolfamilie. Ook adviseerde hij om dagelijks gebruik te maken van uiachtigen (ajuin, prei, sjalot,…). om darminfecties te voorkomen. Daarom vonden we het zeker op zijn plaats om deze bijzondere groenten, de kolen en meer bepaald prei, nogmaals extra in de schijnwerpers te zetten. “Wat we zelf kweken, is beter…” is de leuze van onze voordrachtgever Mr. Luc De Rijcke van het

provinciaal proefcentrum uit Kruishoutem. Al vele jaren houdt hij zich bezig met allerlei proeven rond kolen en prei en hij kan dus vanuit die uitgebreide ervaring heel wat kennis delen voor wat betreft het kiezen van de zaadsoorten, grondbemesting, voorkomen van ziekten en algemeen onderhoud. Er wordt speciale aandacht geschonken aan de veel voorkomende ziekten en plagen bij deze groenten, zoals knolvoet (hoe voorkomen, wat te doen wanneer het probleem er al is) en de gekende belagers van prei (zoals de preivlieg en meer recentelijk de mineervlieg,…). Wil jij ook probleemloos deze gezonde groenten kweken, mis dan deze voordracht niet. Breng gerust vrienden en gezondheidsbewuste tuinliefhebbers mee. Inkom gratis! • Vrijdag 25 april: voordracht over “Kippen” door Frans Smets • Zaterdag 31 mei: clubreis met bezoek aan de fuchsiakwekerij van Geert Bonte en de Westhoek • Zondag 22 juni: barbecue

“ De Vlaamse Volkstuin” heet voortaan “Tuinhier”

‘Tuinhier’ vervangt vanaf nu de naam ‘ De Vlaamse Volkstuin’. De naam ‘Tuinhier’ verwijst allereerst naar ‘tuinieren’ in de breedste zin van het woord. De ‘hier’ slaat zowel op Vlaanderen, maar ook op de eigen tuin, dicht bij ons. ‘Tuinhier’ wil een aanspreekpunt zijn voor elke tuinliefhebber die deskundige informatie en praktische ondersteuning wil. Ten slotte wil de nieuwe naam ook het groepsgevoel aanwakkeren. ‘Tuinhier’ is een vereniging waar elke tuinliefhebber zich graag bij aansluit. De nieuwe slogan ‘wat je zelf tuint is top!’ wil dit gevoel van verjonging en dynamiek nog versterken. Ze speelt in op de doe-het-zelftrend en maakt van ‘tuinen’ een actief en attractief werkwoord. Tuinieren is gezond, leuk, voordelig en bovendien makkelijker dan je denkt. Ook de nieuwe, frisse huisstijl met toegankelijk en herkenbaar logo, onderstreept dit idee.

KONINKLIJK WERK DER VOLKSTUINEN

GERAARDSBERGEN vzw

TUINIEREN Maand: februari 2014 Postkantoor GERAARDSBERGEN I P 508040

Rekeningnr BNP Fortis: BE29-0010-4554-0364

België – Belgique P.B. 9500 GERAARDSDBERGEN

B.C. 10117

Verantwoordelijke uitgever:

Eddy Praet Watermolenstraat 115 9500 GERAARDSBERGEN tel: 054/41 59 50 volkstuinen.gbergen@gmail.com www.volkstuinengeraardsbergen.be

MAANDBLAD (verschijnt niet in augustus)

Tuinieren_201402 2 Eddy Praet

In memoriam We vernamen het overlijden van:

- mevrouw Diana David, echtgenoot van de heer Rudi Van Der Borght, moeder van Bjôrn (lid Sportkring) en zuster van Rudi (lid Sportkring) en Eric David (bestuurslid Sportkring), overleden te Geraardsbergen op 18 januari 2014.

- de heer Urbain Van Hende (lid St. Martensstraat), echtgenoot van mevrouw Gabrielle Derdelinckx, overleden op 13 februari 2014 in het ASZ-campus Aalst.

- mevrouw Elza Perreman, moeder van de heer Rudi Van Snick (lid Sportkring), overleden te Appelterre.

In naam van alle leden biedt het bestuur aan de betrokken families zijn innige deelneming aan.

Op zoek naar een tuintje? Je wenst gezonde, smaakvolle groenten te telen als een ontspannende hobby maar je beschikt niet over een tuintje? Dan denken wij u hierbij te kunnen helpen. Op ons Volkstuinpark in de St. Martensstraat zijn er dit jaar enkele percelen (van ongeveer 3 are) vrij gekomen. Weet u iemand die hierin geïnteresseerd is, neem dan contact op met de voorzitter André

Depelseneer (054/411906) of stuur een mailtje naar: volkstuinen.gbergen@gmail.com.

Meteo Tollembeek op bezoek bij Volkstuinen Geraardsbergen

Op onze eerste vergadering van het jaar was Luc Herremans, oprichter en bezieler van het privé-instituut Meteo Tollembeek, onze gastspreker. Samen met meer dan honderd andere meetstations geeft ook Meteo Tollembeek dagelijks zijn waarnemingen en observaties van de plaatselijke weersevolutie door aan de bevoegde instanties zoals het KMI. Het KMI is evenwel al lang niet meer de enige speler op dit terrein. Ook hier zien wij een commercialisering van de markt en hebben we naast het KMI ook Meteo België (meer dan 85 meetpunten), Meteo Wing van de luchtmacht en andere, die Radio en TV van de nodige weersinformatie voorzien. In zijn voordracht trachtte Luc ons een beetje wegwijs te maken in de wereld van de meteorologie en was het vooral zijn bedoeling om ons de meettoestellen, gebruikt bij de weerwaarnemingen, beter te leren kennen, iets wat hij ook heeft neergepend in een weerkundig handboek.

Het weer is de toestand van de onderste luchtlagen van de atmosfeer en wordt bepaald door een samenspel van verschillende weerelementen (temperatuur, luchtdruk, wind, luchtvochtigheid, neerslag) op een bepaalde plaats en ogenblik.

1. De thermometerhut

Om de luchttemperatuur en luchtvochtigheid nauwkeurig te bepalen in alle weersomstandigheden dient men te beschikken over een ‘weerhuisje’: de thermometerhut. Omwille van het belang van dit huisje, gaat er voortaan ook een echte weerhut en barograaf (zie verder) mee op de locatie van elke voordracht, die Luc en Greta verzorgen.

Dit weerhuisje moet aan bepaalde regels voldoen:

BuBaO De Mozaïek

Boelarestraat 3

9500 Geraardsbergen

tel: 054/41 83 50

Sint-Jozefinstituut

“ ’t Karmelieten “

Karmelietenstraat 57 9500 Geraardsbergen

tel: 054/41 07 10 – 054/412 412

Tuinieren_201402 3 Eddy Praet

- in het wit geschilderd (warmteafstotend) en geplaatst op een hoogte van 1,5m boven kort gemaaid gras.

- de wanden opgebouwd in schuin geplaatste latten met luchtgaten zodat de wind vrij spel heeft. - het deurtje mag enkel opengaan in noordelijke richting om inval van direct zonlicht te vermijden.

Een thermometerhut bevat volgende meettoestellen:

a. De MAXIMUM- en MINIMUMTHERMOMETERS

Beide thermometers bevinden zich in de weerhut in bijna horizontale stand. Zoals de naam het zelf zegt houden deze instrumenten de hoogste, resp. de laagste temperatuur (°C) vast sinds de laatste waarneming. Deze gebeurt bij voorkeur ’s morgens tussen 7u30 en 8u omdat dan het minimum van de voorbije nacht kan worden bepaald, alsook het maximum van de voorbije 24u. Ook de actuele luchttemperatuur wordt afgelezen en dit alles op een hoogte van 1,5 meter (ongeveer schouderhoogte en dus gevoelstemperatuur). De temperatuur daalt met ongeveer 0,6 graden per 100 m hoogteverschil.

b. De BAROMETER en BAROGRAAF

Deze toestellen meten de luchtdruk, een belangrijk gegeven voor weerkundigen. De luchtdruk wordt uitgedrukt in hectopascal (hPa) en kan variëren tussen 960 en 1040 hPa. De gemiddelde normale luchtdruk op zeeniveau bedraagt 1013 hPa. Wetende dat de luchtdruk daalt met één hPA per 8,5m stijging, is dit een handig middel voor piloten om op basis van de luchtdruk hun hoogte te bepalen. De barograaf (zie foto) verzamelt voor de waarnemer een schat aan informatie. Zeker bij de voorbije stormen kon men perfect de plotse veranderingen van de luchtdruk heel nauwkeurig volgen op de registratiestrook (meteogram) van het toestel. Deze moet dan wel wekelijks worden vervangen.

c. De HYGROMETER

Dit toestel meet de luchtvochtigheid (uitgedrukt in %). Algemeen wordt aangenomen dat een vochtigheids- graad van 40 tot 70% als behaaglijk wordt ervaren. Bij windstil weer en een luchtvochtigheid van 100% treedt er mist op. Als de temperatuur verder daalt ontstaat er rijp. Ook met een psychrometer kan men de luchtvochtigheid bepalen. Dit is een betrouwbaarder toestel maar de meting is wel wat moeilijker en niet toepasbaar bij vriesweer. Het gaat om 2 verticaal opgestelde kwikthermometers, waarvan één wordt voorzien van een kousje rond het kwikreservoir dat

verbonden is met een potje gedestilleerd water. Door de temperatuur van beide thermometers te vergelijken kan men via een tabel de luchtvochtigheid bepalen.

2. De WINDWIJZER

De windrichting wordt aangegeven door een windvaan (zie foto) op een windroos. De benamingen hierop, bv. N, O, Z of W, maar ook NO, NNO, WZW duiden op de richting waaruit de wind waait en dus niet naar waar hij blaast. Op vliegvelden en viaducten heeft men ook wel de windzak als indicatie van de windrichting (zij- of tegenwind bv.) maar ook van de kracht. In het vliegverkeer is het gebruikelijk om de windrichting in graden uit te drukken (N=0°, O= 90°, Z=180°,…).

Thermometerhut met 4 thermometers:

2 verticale (psychrometer), 2 horizontale met de

minimumthermometer bovenaan. Daarboven bevindt zich

de hygrometer, de barometer bevindt zich onder de

maximumthermometer.

Barograaf

Windvaan

Tuinieren_201402 4 Eddy Praet

3. De ANEMOMETER Om de snelheid van de wind te meten gebruiken we een anemometer (zie foto), bestaande uit drie halve bollen. De snelheid kunnen we uitdrukken in m/s, km/h, knopen (luchtvaart) of zeemijlen voor de scheepvaart (1 zeemijl=1852 meter). Vermelden we tenslotte ook nog de schaal “Beaufort”, een twaalfdelige schaal voor de aanduiding van de windkracht. De windkracht tabel geeft het verband tussen al deze eenheden.

4. De PLUVIOMETER Een pluviometer meet de hoeveelheid neerslag over een periode van 24u en wordt bijgevolg ook opgemeten op een vast tijdstip (’s morgens tussen 7u30 en 8u). De hoeveelheid wordt uitgedrukt in millimeter (mm). 1 mm komt overeen met 1 liter water uitgegoten over 1 m².

Verder is ieder weerbericht gebaseerd op tal van gegevens afkomstig van verschillende bronnen, zoals:

- Weerradars: in België zijn er nu drie, in Zaventem, Wideumont en in Jabbeke. Europa heeft een zeer goede dekking van weerradars met o.a. een 20-tal in Frankrijk, 15 in Duitsland en 13 in het Verenigd Koninkrijk. Ze kunnen regen-, hagel-, sneeuw- of onweerbuien detecteren tot op 280 km.

- Weersatellieten: er zijn 2 types meteorologische satellieten, de geostationaire en de polaire cirkelende. Deze laatste worden gebruikt door o.a. Rusland (Meteor), China, India, de Verenigde Staten en omcirkelen de aarde van pool tot pool. Europa gebruikt de Meteosat, een zogenaamde geostationaire satelliet omdat hij op 36000 km hoogte even snel rondcirkelt als de aarde en zich dus steeds op hetzelfde punt aan de hemel bevindt.

- Weerbalonnen: in België laten het KMI en de Meteo Wing dagelijks een met waterstof gevulde ballon van 1,5 m doorsnede met sonde op. De weerballon kan tot 20 km hoog gaan en gedurende die vlucht van 1 à 2 uur stuurt de sonde constant gegevens van de bovenlucht naar de grondstations als aanvulling op de metingen bij het aardoppervlak. Al die gegevens afkomstig van verschillende bronnen te land, op zee (weerboeien, weerschepen) en in de lucht, worden geanalyseerd met computers in het Duitse Offenbach of het Britse Reading (en we horen al eens in het weerbericht dat ze van mening verschillen). De weerkundigen gebruiken die computervoorspellingen om een weersverwachting op te stellen, weerkaarten te tekenen met hoge- en lagedrukgebieden, isobaren, en nog veel ander moois. Nog enkele begrippen: - Op vorstdagen vriest het enkel ’s nachts, op ijsdagen daarentegen blijft het overdag ook vriezen. Zo hadden we tijdens de koudegolf van 2013 in totaal 8 ijsdagen, deze winter nog maar enkel 3 (belachelijke) vriesdagen. - Het dauwpunt is de temperatuur waarbij de luchtdamp condenseert. - Men spreekt van een occlusie als een koufront ‘botst’ met een warmtefront (en dat voorspelt meestal weinig goeds). Als afsluiter gaf Luc nog een overzicht van alle soorten wolken. Omdat ik het niet zo heb voor wolken, ga ik u al die ‘cirrussen’ en ‘stratussen’ besparen; als ik er toch één moet uitpikken, dan maar de ‘cumulus’ (goede weerswolk ☺). Het aanwezige publiek was (zoals meestal) bijzonder aandachtig en toonde na de voordracht ook bijzonder veel interesse voor de apparatuur die Luc had meegebracht. De meeste aanwezigen hadden dan ook niet het minste vermoeden dat in deze kleine gemeente van het Pajottenland een weerstation bestaat dat zoveel perfecte waarnemingsapparatuur ter beschikking van het aanwezige publiek stelt. Ondertussen waren er ook in de keuken stille maar ijverige werksters bezig. Alle aanwezigen werden getrakteerd op vers gebakken oliebollen, bereid door Ann en Bea. Het was lekker, waarvoor dank.

Anemometer

Pluviometer

Tuinieren_201402 5 Eddy Praet

Ondertussen in de serre Nu we buiten nog niet kunnen starten met het echte zaai- en plantwerk, hoeven we niet noodzakelijk bij de pakken blijven te zitten. Eender welke vorm van bescherming (serre in glas of kunststof, een platte bak, veranda, …) biedt ons de mogelijkheid om nu al aan de slag te gaan (u bent wellicht ook al bezig ondertussen). ‘Telen onder bescherming’ is voor iedere tuinier een waardevol geschenk om vele groenten en bloemen vroeger te kweken. De temperatuur onder glas of kunststof zal immers vlug oplopen als de zon even schijnt. Indien wij met een aantal praktische zaken rekening houden zullen planten zich in deze wereld bijzonder goed voelen en u reeds in het prille voorjaar laten genieten van de eerste vitamientjes. Hierna een overzicht van wat ikzelf al gezaaid heb en hoe ik hierbij te werk ben gegaan.

• Zaaien in bak Bereiding van de zaaigrond U kan natuurlijk kiezen voor kant en klaar gekochte zaai- (en stek)grond. Ik gebruik die ook wel maar enkel voor mijn kleine ondiepe zaaibakjes (5 x 5 cm), waarin ik o.m. kropsla, rode biet, kruiden, diverse koolsoorten,… voorzaai. Sla en rode biet worden, na voldoende afharding, onmiddellijk ter plaatse uitgeplant. Kolen worden wel eerst verpot naar een groter formaat. Voor grotere hoeveelheden zaaigrond (1 emmer of meer) evenwel, maak ik die zelf aan. Ik neem hiervoor fijne tuinaarde, potgrond en turf in (ongeveer) gelijke verhouding, want echt nauwgezet afmeten doe ik niet. Ook doe ik er altijd wel een handvol basaltmeel en/of zeewierkalk bij. Het is belangrijk om alles goed te mengen tot een luchtig arm mengsel, waarin voldoende voedsel aanwezig is om de zaden te laten ontkiemen. Precies omdat er weinig voeding voorhanden is zullen de ontluikende plantjes er moeten op zoek naar gaan en zodoende een sterk wortelgestel ontwikkelen. Daarom is het ook best om geen vooraf bemeste potgrond te gebruiken. Is dit toch het geval of indien je niet genoeg of geen turf hebt, dan vervang ik dat door grof zand. Vullen van de bakken Ik beschik nog over een aantal isomobakken die vroeger dienst deden als vistransport. Die zijn ruim 10 cm diep en dit heeft volgende voordelen: � Zaaigrond droogt minder snel uit indien de hoeveelheid

grond groter is en dit is belangrijk voor kiemende zaden. � Nogal wat groenten maken langere wortelslierten, bv. ui en

prei. De bakken vullen met de zaaigrond, egaliseren en aandrukken. Hiervoor vind ik een blokje hout best handig, nadien maak ik voortjes met een stukje pvc buis (5/8 of 3/4 “). Dun uitzaaien, de voortjes uitvullen, terug aandrukken en wit zand erover. Zo heb ik nu al een bak met zaaiui in de serre staan (zie foto). Ik heb wel de zaden binnenshuis voorgekiemd (eind januari) in een schaaltje met wit zand en na kieming uitgezaaid.

Marc en Danielle

Van Ongeval-Coesens

Zavelstraat 42

Geraardsbergen

054 41 41 41 0497 53 81 27

Import van Zuid-Afrikaanse wijnen

• Verkoop rechtstreeks aan particulieren.

• Wijnen voor elk budget en verkoop per fles

mogelijk.

• Tot 10% korting op onze prijzen vermeld op de

website!

• Afhalen na afspraak of gratis levering in de

regio vanaf 12 flessen.

• Een prijslijst met het volledig overzicht en de

klantprijzen, vraag info:marc@hetwijngoed.be www.hetwijngoed.be

Tuinieren_201402 6 Eddy Praet

Na drie weken staan de grootste uitjes nu zowat 2 à 3 cm hoog. Indien je opteert voor zaaiui (misschien omdat hij beter bewaart) i.p.v. of in aanvulling op pootui, dan geeft de voorzaai in bak zeer goede resultaten. De uitzaai buiten is onzekerder en kan ook pas (veel) later gebeuren.

• Zaaien in de serre In de serre zaai ik in volle grond, in rijen op een licht verhoogd bedje met een onderlinge afstand van zowat 20 cm (zie foto hiernaast). Ik vind dit handig voor het gieten nadien, wat dan gebeurt in het voortje tussen de rijen, zo blijven de planten droog. In het deel waar later de komkommer, paprika’s, peper, aubergines komen zaai ik gewassen die het langst blijven staan (wortelen bv.). De andere helft die voorbehouden is voor tomaten moet vlugger vrij zijn en daar komen bladgroenten zoals spinazie, snijsla, veldsla, eerste kropsla. Voorafgaand heb ik in december/ januari de grond goed doorgespoeld (hierover hebben we het vroeger al uitgebreid gehad). Om de 2 à 3 jaar vervang ik de (boven)grond door goed uitgewerkte compost, vóór de aanplant van de ‘zuiderse’ groenten. Verder is het principe hetzelfde als zaaien in bak: egaliseer en druk de grond wat aan, voortje maken, dun zaaien, afdekken en terug aandrukken (goed contact met de grond doet de kieming beter en sneller verlopen). Ik dek het zaaibed ook af met vliesdoek tot de eerste opkomst. Zo heb ik eind januari spinazie (scherpzadig!), gemengde sla, radijs (best een ras voor de serre dat weinig blad geeft) gezaaid. Een paar dagen later ook wortelen (voorgekiemde Verbeterde Nantes) en die verschijnen ook al aan de oppervlakte. Vanaf nu mag van mij

de zon wat meer gaan schijnen.

Zet eens wat vaker kool op tafel Bij deze wel erg zachte winter zullen onze kolen vlug opschieten. We laten dit natuurlijk niet zomaar gebeuren. Hierna enkele ideetjes om uw (laatste) kolen te serveren. En ook al heeft het niet gevroren, ik vind onze spruitjes toch lekker. Smakelijk! • Kruid stukken visfilet met kervel, dragon of dille en wikkel ze in koolbladeren. Stoom de pakketjes gaar boven een kruidenbouillon met dezelfde kruiden. • Snijd schoongemaakte spruitjes in tweeën en roerbak ze met knoflook, fijngehakte noten en paneermeel. Serveer met hete pasta. • Stoom kool- of paksoibladeren en wikkel ze om reepjes wortel of paprika. Serveer deze gezonde tussendoortjes met een pittige dipsaus. • Kool en uien kort roerbakken. Meng dit met grove aardappelpuree. Lekker als stamppot of als vulling voor gevogelte. • Maak een salade van kleingesneden spruitjes, wortel, rode paprika en peren. Serveer dit met een lichte vinaigrette.

Rechts staat de gemengde sla al

boven, links komt de spinazie ook al

piepen (na amper 3 weken, vanaf nu

zal het vooruitgaan)

Tussen de rijen met in het najaar

uitgeplante veldsla komen de

radijzen al uit, in de rij zijn er enkele

plukjes postelein uitgekomen, eens

je dat hebt, verschijnt dit overal.