1

Dichtbij huis ontstressen

kunst, cultuur en concerten

KOM MEE NAAR BUITEN

JUBILEUM

BOEKJE

MET

VOORDEEL-

BONNEN

ColofonDit boekje is een uitgave van Recreatieschap SpaarnwoudeGenieweg 46, 1981 LN Velsen-Zuid, 023 - 520 28 28, info@spaarnwoude.nl, www.spaarnwoude.nl

Redactie Marijke van der Weijden, Recreatieschap Spaarnwoude en Esther van der Veur, PR & Communicatie

Vormgeving Icke Design, Haarlem

Dit boekje is gedrukt op milieuvriendelijk papier Spaa

rnw

oude

201

0

Spaarnwoude, 40 jaar recreatie dicht-bij huis en dat willen we u laten zien. Spaarnwoude is een veelzijdig gebied met prachtige wandel- en fietsroutes. De tochten gaan langs forten, molens, boerderijen en mooie landschappen. Limousinkoeien grazen in de wei waar ook de weidevogels broeden. In de sloten zitten spannende dieren zoals de waterschor-pioen. In het pittoreske Spaarndam wordt nog steeds op ambachtelijke wijze paling gerookt. 40 Jaar geleden werden op de zolder aan de Kerkweg plannen bedacht om het recreatie gebied te maken tot wat het nu is. Een gebied met vele sportieve mogelijk-heden, met kunst, de jaarlijkse Kikarun en diverse evenementen.Wist u dat er honing en biologisch vlees uit Spaarnwoude komt? We nemen u graag mee op een veelzijdige tocht door het gebied. Veel leesplezier!

Recreatieschap Spaarnwoude

1

2

Spaarnwoude, 1 40 jaar recreatie dichtbij huis

Hoe het begon 4

Met het gebied meegegroeid 5 Favoriete plek van Rob Meerhof

Op een zolder aan de Kerkweg 6

Schrijfster Conny Braam 6 over het Noordzeekanaal

Plonsen, spetteren en lange banen 7 Schaatsen Vissen Openwater zwemwedstrijden Surfen en kanoën Zwemmen

Kom mee naar buiten 8 Rust en ruimte in de Hekslootpolder Zeldzame gasten Vogels kijken Op zoek naar waterschorpioenen, paddenstoelen, vogels…….. Excursies IVN

Altijd iets te beleven op Zorgvrij 10 Koeien melken en schapen scheren Voor jong en oud Kaas maken Honing uit Spaarnwoude Les op de Boerderij Ontdek het voorjaar Zorgvrij zoekt foto’s kraaiachtigen

Forten in Spaarnwoude 14 Fort Noord in ere herstellen Kunst en muziek in Fort Zuid

Inhoudsopgave

5

8

14

Kom mee naar

buiten

Ontdek het

voorjaar

Kunst en muziek in Fort Zuid

Met het gebied mee

gegroeid

10

3

Biologische boerderijen 16De Koningshoeve en de Ettingen Vlees van de Koningshoeve Melk van Zorgvrij en de Ettingen De handen uit de mouwen steken

40 evenementen 18

Puzzel 20

Kleurwedstrijd 21

Kunst in de natuur 22 Publiek betrekken bij kunst

De strijd tegen het water 24 Molen de Veer Molen de Slokop De wooden shoes van de molenaar

Dichtbij huis ontstressen 26 Fietsroutes Wandelroutes Skeelerroutes Spaarnwoude belangrijk voor KiKarun

Pittoresk Spaarndam 30 Ambachtelijk paling roken

Klaar voor de toekomst 32 Meer recreatie in nieuwe gebieden Mysteryland nog 10 jaar in de Groene Weelde Uitdaging aan de Veerplas

Plattegrond 34

Alle ondernemers op een rij 36

Voordeelbonnen

Inhoudsopgave

Dichtbij huis

ontstressen

Kunst in de

natuur

Pittoresk Spaarndam

Vlees van de

Koningshoeve

Meer recreatie in nieuwe gebieden

1622

2630

32

6

De verstedelijking nam toe, rond het Noordzeekanaal kwam meer industrie en dit alles bracht meer verkeer en wegen met zich mee. De lucht werd minder schoon en het aan te leggen gebied moest naast buffer tussen wonen en werken ook het milieu verbeteren.

Een werkgroep met daarin vertegenwoordigers van het Rijk, de provincie Noord-Holland, de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haarlemmerliede, Haarlemmermeer en Velsen, het Hoogheemraadschap en Staatsbosbeheer hebben destijds een plan ontwikkeld. De meesten participeren overigens nu nog steeds in het Recreatieschap Spaarnwoude.

Hoe het begon

Komt nemen dijnen wijck, Naer ‘t oude Sparewou Door ‘t velt of langs den dijck…

4

Een parkachtig landschap zou aan de wensen voldoen omdat een dergelijk landschap meer milieuwaarde heeft dan een open polderlandschap. Maar ook moesten er open delen blijven voor lig- en speelweiden.

In 1970 werden de eerste bomen gepland, dichte bossen moesten de verkeersoverlast compenseren. Een deel van het

Begin jaren ’60 waren er de eerste plannen om nabij Haarlemmerliede en Spaarnwoude een ‘element van formaat’ voor dagrecreatie aan te leggen. Het gebied moest niet alleen een recreatieve bestemming krijgen maar moest ook als ‘groene long’ dienen.

landschap heeft het open karakter behouden. Zo is een gebied ontstaan met bossen, weilanden, oevers en plassen.

De afgelopen 40 jaar heeft Spaarnwoude zich ontwikkeld tot een veelzijdig recreatiegebied met talloze mogelijkheden. Jaarlijks bezoeken vele mensen het gebied om te wandelen, te fietsen, te zwemmen, te spelen, te vliegen, te kamperen, nou ja zegt u het zelf maar….

5

Met het gebied meegegroeid

Daarvoor was het een open polder, waar ik samen met mijn vader regelmatig aardappelen ging halen bij een plaatselijke boer. Vanaf het begin heb ik het gebied langzaam zien transformeren tot wat het nu is. Ik ben als het ware met het gebied meegegroeid.

Het gebied werd aangelegd om te voldoen aan de toenemende vraag naar recreatiemogelijkheden in de Randstad. Naast deze vraag moest het nieuwe recreatiegebied ook gaan fungeren als natuurlijke buffer tegen de voortschrijdende verstedelijking van het Noordzeekanaalgebied. De ontwerpers hebben destijds geko-zen voor een parkachtig landschap:

ecologisch en ruimtelijk zeer gevarieerd en daardoor heel aantrekkelijk voor mens, dier en plant.

Dankzij de financiële bijdragen van het Rijk, de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Haarlemmermeer en Velsen, is in 40 jaar tijd een uniek recreatiegebied ontstaan, met ruimte, rust én recreatie-mogelijkheden voor iedereen. Fietsen, wandelen, golfen, skiën, evenementen: Spaarnwoude biedt voor elk wat wils.

Ook in de komende decennia wil het recreatieschap Spaarnwoude met dit gebied een bijdrage blijven leveren aan de leefbaarheid in Noord-Holland, door

te blijven voorzien in een afwisselend aanbod aan recreatiemogelijkheden in een natuurlijke omgeving.

Ik wens u in dit jubileumjaar en ook de jaren hierna heel veel plezier toe in ons mooie Spaarnwoude!

Rob MeerhofVoorzitter Recreatieschap Spaarnwoude

Als geboren en getogen IJmuidenaar kan ik mij nog goed herinneren dat veertig jaar geleden de eerste spade de grond is ingegaan, om te zorgen voor een prachtig recreatiegebied: Spaarnwoude.

Mijn favoriete plek is Fort Benoorden Spaarndam, onderdeel van de Stelling van Amsterdam, een historische verdedigingslinie. Het is een ruig en mysterieus oord, vooral in de herfst- en wintermaanden. Helaas verkeert het in sterk verwaarloosde staat. We gaan het opknappen en er wordt onder andere een bezoekerscentrum van de Stelling van Amsterdam in gevestigd. Spaarnwoude krijgt er dus een recreatieve publiekstrekker bij.

Het Noordzeekanaal“Voor mij is het uitzichtpunt bij de klimwand een kenmer-kende plek in Spaarnwoude”, vertelt schrijfster Conny Braam. Vanaf hier heb je een mooi zicht op het Noordzee-kanaal. Haar trilogie over de familie Abraham gaat over het ontstaan van dit kanaal. “De mensen die het destijds gegra-ven hebben deden dit onder erbarmelijke omstandigheden. Dit heeft veel indruk op me gemaakt”, aldus de IJmuidense schrijfster. De geschiedenis van deze omgeving intrigeert me en is voor mij vaak een bron om over te schrijven. Meer over Conny Braam en haar boeken kunt u lezen op www.connybraam.nl

Op een zolder aan de Kerkweg

Hans Froentjes heeft aan de wieg gestaan van de ontwikkeling van Spaarnwoude. Eind jaren ’70 startte hij bij het Recreatieschap, zijn kantoor was op zolder aan de Kerkweg. Begin jaren ’80 werd hij hoofd van het recreatieschap. Hij herinnert zich nog goed de groep enthousiaste mensen met wie hij werkte. ‘Er was een ongekend vertrouwen in het eigen kunnen. Als er campings moesten worden gerealiseerd reden we naar Zeeland om een camping te bekijken en dan realiseerden en exploiteerden we het. Datzelfde gold voor golfbanen, de kanobaan en de klimwand maar ook Informatieboerderij Zorgvrij is op deze wijze ontstaan. Bij grote evenementen sliepen medewerkers ‘s nachts op kantoor om op tijd te beginnen met de organisatie. Kerstvieringen en personeelsmiddagen met het gezin waren op de zolder van het kantoor aan de Kerkweg’, zo herinnert Froentjes zich.

Het was ook een weg vinden in het politieke spel. Er waren natuurlijk tegenstrijdige belangen, de zachte sector Spaarnwoude versus de economische ontwik-keling van bijvoorbeeld Schiphol of woningbouw. Toch hebben we het voor elkaar gekregen dat er aan de rand van Spaarnwoude voorzieningen kwamen als de Westbroekplas en diverse accommodaties.Froentjes woont tegenwoordig een groot deel van het jaar in Noorwegen waar hij 10 jaar geleden een ontginningsboerderij heeft gekocht met flink wat grond, moeras en bos erom heen. De kleinkinderen zijn een voorname reden om nog regelmatig naar Nederland te komen.

Oosterbroek en Buitenhuizereilandzijn voor Hans Froentjes de favoriete plekken in Spaarnwoude.Oosterbroek omdat daar zo mooi de bufferfunctie is te zien. Het oorspronkelijke landschap is er nog maar met ruimte voor dagrecreatie.Op Buitenhuizereiland is begin jaren ’60 alles begonnen met het planten van het staatssecretarisbosje.

6

Hans Froentjes in Noorwegen

Surfen en kanoënIn recreatiegebied Spaarnwoude kunt u prima surfen. Dit kan op De Ven, De Westbroekplas en De Grote Vijver. Spaarnwoude Resort heeft diverse kanotochten in het gebied uitgezet.

Vissen Het is goed vissen in het gebied. De vissteigers aan de kop van de kanobaan, in Zijkanaal C en bij manege Spaarnwoude in Houtrak zijn speciaal aangelegd voor de hengelsport en toegankelijk met een rolstoel. U heeft wel papieren nodig om te mogen vissen. Dit zijn de sportvisakte, uitgegeven door de overheid, en de vergunning van degene die het visrecht heeft op het viswater. In Spaarnwoude zijn twee hengelsportverenigingen die het visrecht hebben gehuurd. Dit zijn: Hengelsportvereniging Haarlem en Hengelsportfede ratie Noord-West Nederland.

PLONSEN, SPETTERENEN LANGE BANEN

Spaarnwoude is een waterrijk gebied met vele mogelijkheden. Er zijn diverse plekken waar u goed kunt vissen. Er zijn diverse plassen om te zwemmen, te surfen of te roeien. Veel van deze plassen hebben strandjes en leuke speelvoorzieningen. Zwemvereniging Rapido organiseert in de zomer zwemwedstrijden op de kanobaan.

7

Openwater zwemwedstrijdenAl 34 jaar lang organiseert de Haarlemse zwemvereniging Rapido ’82 openwater zwemwedstrijden op de kanobaan in Spaarwoude. Dit jaar is deze wedstrijd op 20 juni 2010. Aan de prestatietocht van 250 of 1000 meter kan iedereen die kan zwemmen meedoen. Voor meer informatie over de openwater wedstrijden zie www.rapido82.nl

SchaatsenIn het gebied zijn twee natuurijs-banen. De ijsbaan in Oosterbroek is in beheer bij de Schaats-vereniging Velsen. De ijsbaan in Spaarndam is in beheer bij de IJsclub Nova Zembla. Op alle plassen, sloten en meren in het gebied kan vrij geschaatst worden.

ZwemmenSpaarnwoude heeft diverse zwemmogelijkheden. Bij de Westbroek plas, de Peddelpoel en de Veerplas zijn ondiepe delen speciaal voor kleine kinderen.

Kom mee naar buiten

Rust en ruimte in de HekslootpolderDe Hekslootpolder is eeuwenoud veenweidegebied met rietkragen en slootjes. Het gebied kent veel vogels waaronder de zeldzame roerdomp en onlangs werd een visarend gesignaleerd. Er bloeien planten als de orchidee en valeriaan. Een gebied met rust en ruimte en dat zo dicht bij de stad. De Vereniging Hekslootpolder maakt zich met succes al lange tijd hard voor het behoud van dit unieke gebied.

De polder ligt tegen Haarlem aan en er zijn al diverse keren plannen geweest om er huizen en bruggen te bouwen of wegen en sportvelden aan te leggen. In de jaren tachtig hebben verontruste buurtbewoners en natuurbeschermers de Vereniging tot Behoud van de Hekslootpolder opgericht. Er zijn zo’n 1200 leden die de afgelopen jaren hebben geprotesteerd tegen bouwplan-nen. Maar de vereniging denkt ook constructief mee. Op voorstel van de vereniging bleef in het midden het weidegebied voor de boeren en de weidevogels, en zijn er langs de randen fiets- en wandelpaden gekomen. De Hek-slootpolder lijkt veilig nu is vastgesteld dat de polder naast een agrarische bestemming ook natuurwaarden en natuur

moet hebben. De vereniging zit niet stil, er liggen nog diverse plannen om meer

planten en vogelsoorten in het gebied te krijgen (www.hekslootpolder.nl).

Zeldzame gastenDe Hekslootpolder is een geliefd gebied voor vogelaars door de vele vogels die er voorkomen. Toch zijn er de laatste jaren steeds minder weidevogels. Dit komt voornamelijk doordat er vossen zitten en er steeds meer landbouw is. Vrijwilligers en boeren proberen wel om nestbescherming om de nesten van de weidevogels te plaatsen.

Door de diverse slootjes komen er veel water-

vogels voor maar ook reigers, lepelaars en aalscholvers die

gelokt worden door de vele soorten en hoge aantallen vissen in het gebied. In de

rietkragen broeden een toenemend aantal rietvogels waaronder zeldzame soorten als de roerdomp, waterral, blauwborst, snor en sprinkhaanrietzanger. Ook de ganzen nemen toe in de Hekslootpolder, er broeden drie soorten en in de winter zitten er soms wel duizend.Buiten de broedtijd heeft het gebied een grote aantrek-kingskracht op trekvogels en wintergasten. De Hekslootpolder heeft ook aantrekkings-kracht op soorten als visarend, velduil, en slechtvalk die het afgelopen half jaar nog werden gezien.

8

Vogels kijkenIn de Oude Spaarndammerpolder ligt een kleine plas waar veel vogels zitten. Sinds kort staat er bij de plas een vogelkijkhut. Zo worden er regelmatig honderden grutto’s en watersnippen geteld maar ook zeldzamere soorten als zwarte ruiter, groenpootruiter en bosruiter zijn regelmatig bij de plas te zien.

Op zoek naar waterschorpioenen, paddenstoelen, vogels…Wat vliegt daar voor een vogel in de lucht? Wat zijn dat voor beestjes in het water? Wie buiten komt, kinderen én volwassenen, komt altijd in de natuur iets tegen wat vragen oproept. Er valt dan ook zoveel te zien, horen, ruiken en te voelen. Het IVN Zuid-Kennemerland wil mensen graag laten genieten van de natuur en dat ook laten zien. Ook in het recreatiegebied Spaarnwoude met zijn 3500 hectare aan natuur en landschap. Ontdek zelf wat de natuur allemaal te bieden heeft en ga mee op een van de vele IVN-excursies.

Tevens organiseert het IVN Zuid-Kennemerland diverse natuurwandelingen voor kinderen van 4 tot 12 jaar rond het natuurpad bij boerderij Zorgvrij. Als echte natuurvorsers gaan kinderen dan op pad. Op zoek naar de natuur... van bomen, planten, vogels en andere dieren. Kinderen kijken en leren in korte tijd wat er allemaal te beleven valt. Ze kunnen voelen aan een boombast en aan de kleine friemelbeestjes in de grond of ze ontdekken de paddenstoelen in de herfst.

Kom mee naar buiten

Excursies IVNHet IVN Zuid-Kennemerland organiseert in de Hek slootpolder diverse excursies waaronder een fietsexcursie voor volwassenen op 11 april dwars door het recreatiegebied met als thema ‘Het landschap als geschiedenisboek’, weidevogelexcursies op 2 mei en 17 oktober en een roofvogelexcursie op 5 september. De vogelexcursies zijn zeer geschikt voor beginnende vogelaars en oudere kinderen.

Excursie waterbeestjesWie op zoek wil naar de waterschorpioen moet komen naar de waterbeestjesexcursie op zondag 5 september in de Hekslootpolder. Kinderen gaan samen met hun (groot)ouders met behulp van schepnetjes op zoek naar waterbeestjes. Kijken naar diertjes in minder schoon boezemwater en in een schone sloot!

Natuurexcursie Kom zondag 6 juni om 11.00 uur naar Informatieboerderij Zorgvrij en ontdek de natuur in het voorjaar. Voor meer informatie zie www.ivn.nl/zuidkennemerland.

9

10

Altijd iets te beleven op boerderij Zorgvrij

Informatieboerderij Zorgvrij is naast boerderij ook bezoekerscentrum. Er worden veel activiteiten georganiseerd met als doel om kinderen en (groot) ouders bewust te maken van het leven op en om de boerderij. Je kunt er zo even binnenlopen om naar de dieren te kijken.

Koeien melken en schapen scherenVroeger was de boerderij een akkerbouwbedrijf. Nu is het een melkvee- en schapenhouderij. Om aan de strenge milieueisen te voldoen is er in 2002 voor het jong vee een nieuwe stal gebouwd. De oude schuur is hierbij verbouwd tot informatiecentrum. De boeren houden op de boerderij naast koeien, een stier en de schapen, geiten, varkens, kippen en konijnen. Van november tot mei staan de koeien op stal. In het voorjaar gaan de koeien naar buiten en grazen ze van het verse gras. Dagelijks kan rond 16.30 uur gekeken worden naar het melken van de koeien. De boeren vertellen u dan graag over hun werk. De boerderij heeft voornamelijk oude rassen die niet zo vaak meer in het landschap te zien zijn zoals Witrik, Blaarkop en de Lakenvelder.

Zorgvrij is dan ook een erkend fokcentrum voor Laken-velder runderen. De schapen worden in de lammerentijd van half februari tot eind maart binnen gehouden. De rest van het jaar staan ze in de weilanden van Zorgvrij. In juni komen de schapen nog één keer naar binnen om geschoren te worden. Twee keer per jaar geeft de boer een rondleiding door de stallen van Zorgvrij. Tijdens deze rondleiding krijgt u een inzicht in het boerenbedrijf en kunt u al uw vragen kwijt.

Honing uit SpaarnwoudeWim van Bergen is al zo’n 50 jaar imker in Spaarnwoude. Hij begon met bijen in de boomgaarden benoorden Spaarndam en ging later naar Zorgvrij. In de boomgaard van Zorgvrij heeft hij een aantal bijenvolken. “De boomgaard ligt in een goed gebied, niet alleen de fruitbomen zorgen voor nectar, rondom zijn veel bloemdragende gewassen”, vertelt de imker. “Als eerste is de wilg een heel belangrijke stuifmeel leverancier, daarna komen de sleedoorn, paardenbloem, pruim, peer, appel en de wegedoorn. En als laatste van de lente de braam.

De belangrijkste voor de zomer zijn de klaversoorten, de berenklauw, de distel, de linde en het wilgenroosje. Bijen houden is een hobby van me, het gaat me niet zozeer om de opbrengst. Ze staan in een druk bezocht gebied dus is het belangrijker dat de bijen bij storingen niet meteen gaan steken. Ik gebruik een zachtaardig ras en zoek daaruit de rustigste volken,” aldus Van Bergen. Bij evenementen op de boerderij is de imker meestal aanwezig met honing-produkten. De honing wordt het hele jaar door verkocht op Informatieboerderij Zorgvrij.

Voor jong en oudEr wordt van alles georganiseerd. Er zijn workshops cakejes bakken en kaasmaken, kinderen kunnen er terecht voor hun partijtje, er zijn diverse concerten en wisselende exposities en educatieve tentoonstellingen. Maar ook voor personeelsuitjes heeft Zorgvrij een mooi boerenprogramma. Voor scholen van zowel het basison-derwijs als het voortgezet onderwijs heeft Zorgvrij een uitgebreid lesprogramma.

In de vakanties worden er seizoensgebonden knutselactivi-teiten georganiseerd. In de zomermaanden zijn er rond de boerderij diverse speurtochten uitgezet.Bij de boerderij zijn twee speeltuinen en het spinnenbos waar kinderen heerlijk kunnen ravotten. Bij de boerderij ligt het pannenkoekenrestaurant ‘Onder de Platanen’ waar u terecht kunt voor een hapje en een drankje.

Kaas makenWilt u een bijzondere workshop doen? Op Zorgvrij kunt u kaas maken. In een dagdeel leert u hoe u uw eigen babykaasje maakt. Er is een rondleiding door de stallen en u gaat boter maken. De volgende workshops zijn op vrijdag 19 november en zondag 28 november. Van te voren opgeven bij de receptie van Zorgvrij. Groepen kunnen op afspraak de workshop doen.

11

’s winters staan de koeien op stal iedere eerste zondag v

an

de maand optredens

koeien melken, eieren rapen en dan je eigen cakeje maken

wisselende exposities op de galerij

een paar keer per jaar zijn er

grotere evenementen op de

boerderij.

Workshop kaasmaken

12

13

Les op de boerderij‘Vanuit Amsterdam gingen we met de bus naar Spaarnwoude. In de koeienstal overviel ons de geur maar het went snel. We zijn dat helemaal niet gewend. Er werd op een boeiende manier veel verteld over de koeien en de voortplanting. We kregen praktijk vragen en gingen zo langs alle dieren om de goede antwoorden te vinden. Onder de microscoop gingen we zaadcellen, vliegen en poppen bestuderen, heel interessant’. (Havo 4 en VWO 4 van het Amstel-lyceum uit Amsterdam)

“Vanmorgen gingen we met de klas naar de boerderij. Daar hebben we gezien hoe kaas wordt gemaakt. We kregen een potje met room en dat moesten we schud-den dan heb je eerst slagroom en dan boter.”.(Mytylschool De Regenboog Haarlem)

Ontdek het voorjaarOp zondag 6 juni organiseert het IVN Zuid Kennemer-land een excursie voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Als echte natuurvorsers gaan kinderen dan op pad. Op zoek naar de natuur...van bomen, planten, vogels en andere dieren. Om 11.00 uur verzamelen op het erf van de boerderij. (www.ivn.nl).

Begin 2011 is er op Zorgvrij een ten-toonstelling over kraaiachtigen. Er wordt nog gezocht naar mooie foto’s. U kunt ze opsturen of mailen naar de boerderij (mshaarsma@recreatienoordholland.nl). De foto’s worden eigendom van de boerderij, de mooiste foto’s komen bij de expositie te hangen.

Zorgvrij zoekt foto’s van kraaiachtigen

Zorgvrij is alle dagen (behalve op maandag) geopend van 9.00 uur tot 17.00 uur. In de vakanties is de boerderij alle dagen open. Op de website van Spaarnwoude staan alle activiteiten van Zorgvrij.Informatieboerderij Zorgvrij, Genieweg 50 Velsen-Zuid, 023 - 5202828.

Fort Noord in ere herstellenHet Fort Benoorden Spaarndam is al jaren dicht en in een slechte staat. In de komende jaren wordt het fort heront-wikkeld tot een toeristisch recreatieve locatie met onder andere restaurant, cafe, binnenspeeltuin en pitch & putt-baan. In het munitiebos worden ruim 80 recreatiewoningen gerealiseerd. Een gedeelte van het fort wordt ingericht als bezoekerscentrum voor de Stelling van Amsterdam.

Kunst en muziek in Fort ZuidCafé terras Fort Zuid is gevestigd in Fort Bezuiden Spaarn-dam. Fort Zuid ligt aan de rand van het pittoreske dijkdorp Spaarndam en grenst aan het Spaarne. Het ademt de sfeer uit van weleer. In het fort onder de booggewelven, waarin het café gevestigd is, zijn de oude wasgelegenheid, toiletten en resten van oude muurschil-deringen bewaard gebleven. Café Fort Zuid is tevens een Kunst en Theater Café. In de centrale hal van het fort zijn wisselende exposities te zien en elke eerste zondag van de maand wordt er kunstmarkt gehouden. Verder is er

regelmatig muziek en theater. Op de laatste zondag van de maand is er Ierse folk muziek, waarbij je mag mee spelen, zingen of gewoon luisteren. Het Café is tevens een open podium voor beginnende muzikanten, cabaretiers, koren, acteurs en dichters.

FortZuid, Boezemkade 11, Spaarndam west, 023 5379954, fort-zuid.nl, info@ fort-zuid.nl

In Spaarnwoude liggen delen van de Stelling van Amsterdam. De Stelling is een 135 kilo meter lange verdedigingsring op 15 tot 25 kilometer van Amsterdam. Het is grotendeels tussen 1881 en 1914 gebouwd. De gehele stelling bevatte onderwaterzettingen, forten, vestingen en batterijen. Het is destijds gebouwd zodat de koning(in), de regering en het leger zich binnen deze ring konden terugtrekken als Nederland werd aangevallen. Sinds 1996 staat de Stelling van Amsterdam op de lijst van het werelderfgoed van Unesco. In Spaarnwoude zijn meerdere forten, een liniewal en twee nevenbatterijen.

14

FORTEN IN SPAARNWOUDE

Andere forten in het recreatiegebied zijn:Fort Penningsveer Fort Liebrug enFort aan de Liede

De Krayenhoff fortenfietsroute voert door Spaarndam en langs de forten.De route is te down loaden via www.stellingvanamsterdam.nl In september 2010 is er weer

een Stellingmaand.Tijdens de weekenden in die maand zijn de meeste forten toegankelijk voor het publiek. Kijk voor actuele informatie op de website www.stellingmaand.nl.

15

FORTEN IN SPAARNWOUDE

Recreatiegebied Spaarnwoude is een van de meest weidevogelrijke gebieden in heel Nederland. De Koningshoeve en de Ettingen houden de weidevogel-populatie uitstekend op peil. Met vogelvriendelijk beheer zoals het gebruik van ruige mest, nestbeschermers, uitgestelde maaidata en het laten staan van ruig gras als verstopplek voor jonge vogels. Zo kunt u genieten van de natuur op uw wandeling of fietstocht door Spaarnwoude.

De boerderij heeft limousinkoeienNaast de vleeskoeien zijn er op de Koningshoeve 40 Swifter schapen en 10 stamboek Herdwick schapen. De stoer uitziende Herdwickschapen komen van oor-sprong uit Engeland en zijn in Nederland een vrij zeldzaam ras. Op het erf van de boerderij lopen nog Zwientje het varken, Tommie de hond, en Iefje en Iebeltje, twee gele vlaamse reuzen.

Biologische boerderijen

De Koningshoeve en de Ettingen

Aan de Kerkweg in Spaarnwoude staat de biologische boerderij De Koningshoeve. Samen met boerderij De Ettingen beheren ze voor het Recreatieschap Spaarnwoude zo’n 400 hectare natuurrijk weiland.

Vlees van de KoningshoeveDe prachtige Limousinkoeien van het biologische zoogkoeien-bedrijf grazen zomers in bloemrijke weilanden. Bijna de hele zomer lopen de moederdieren buiten met hun eigen kalveren. In de winter worden de dieren gehuisvest in warme potstallen, waar dagelijks het dikke strobed wordt aangevuld door de boer. Beter kunnen de dieren het niet hebben. Het malse rundvlees van de koeien is onder andere te koop bij Slagerij van der Gragt in Amsterdam en bij biologische specialiteiten slagerij Alkemade in Haarlem.

16

Melk van Zorgvrij en de EttingenBoerderij de Ettingen is een biologische melkvee houderij met zo’n 80 melkkoeien. Zij leveren de melk aan Eko Holland. Van de melk wordt onder meer de Beemsterkaas gemaakt.Boerderij Zorgvrij heeft ook melkkoeien. Deze melk gaat naar Campina die er op hun beurt lekkere zuivel producten van maken. En het wordt gebruikt voor het kaas maken.

Doordat er veel met grote landbouwmachines wordt gewerkt is het te gevaarlijk om de boerderij open te stellen voor publiek. De Koningshoeve is wel open op afspraak, voor groepen, partijtjes, rondleidingen en klas-sen. Ze werken samen met Boerderij Educatie Amsterdam en ontvangen via hun klassen die ze in 4 uur tijd een link laten leggen tussen het eten op hun bord en de boerderij. Afhankelijk van de seizoenen gaan ze de tuin in, doen werk op het land, laten het verschil zien tussen melkkoeien en vleesvee. In de schapentijd maken de scholieren een logboekje over het lammetje, wat eet een lammetje, wat weegt hij enzovoort. Maar de kinderen gaan ook aan het werk in de stallen waar ze kunnen helpen met het voeren, uitmesten en vegen.

De handen uit de mouwen steken

17

Boerderij de Koningshoeve ligt aan de Kerkweg 33, 2064 KS in Spaarnwoude, 023-5384097, info@koningshoevebv.nl / www.koningshoeve-ettingen.nl.

40 Evenementen

April4 april

Spaarnwoude Resort /de WatergeusEieren zoeken en beschilderen10.00 - 12.00 uur

5 april Informatieboerderij Zorgvrij Hazenpad, 13.00 - 15.00 uur

10 aprilManege de Groene HeuvelClinic door Adelinde Cornelisse, 12.00 uur

17 en 18 aprilGolfbaan SpaarnwoudeOpen dagen

Mei1 mei

Speeltuinvereniging Nieuw Leven SpaarndamWandeltochten 10 - 20 - 30 - 40 km06.00 -17.00 uur

6 mei t/m 9 meiInformatieboerderij Zorgvrij Fotografie cursus

7 meiInformatieboerderij ZorgvrijVoorlezen in het weiland14.00 - 15.00 uur

8 en 9 meiMolen de VeerNationaal molenweekend10.00 - 17.00 uur

9 meiAction PlanetCarver & High tea voor moeders en dochtersom 13.00 uur en 15.00 uur

13 meiSpeeltuinvereniging Nieuw Leven SpaarndamHemelvaartwandeltochten en fietstochtenWandelen 10 - 20 - 30 kmFietsen 25 - 50 - 75 - 150 km07.00 - 17.00 uur

14, 15 en 16 meiSaplazaNatuurlijk Varen en het Goede Leven 10.00 - 18.00 uur

22, 23 en 24 meiKennemer Model Boot ClubSpeedboot regatta22 en 23 mei 9.00 - 17.30 uur24 mei: 10.00 - 16.00 uur

24 meiSaplazaOutdoorbeurs en tentenshow11.00 - 17.00 uur

Juni1 t/m 4 juni

Speeltuinvereniging Nieuw Leven Spaarndam Avondvierdaagse Spaarndam5 - 10 - 15 km

6 juniInformatieboerderij ZorgvrijSchaapscheerdag en wolmarkt11.00 - 16.00 uur

13 juniKikarunStart diverse afstanden vanaf 11.00 uur

13 juniManege SpaarnwoudeDressuurwedstrijden voor pony’s en paarden09.00 - 17.30 uur

19 en 20 juniModelbouwvereniging het YModelbouwevenement 25 jarig bestaan10.00 - 17.00 uur

20 juniAction PlanetQuad Event voor stoere vaders en zonen11.00 - 16.00 uur

20 juniZwemvereniging Rapido ‘82Open water prestatietochten 10.00 - 16.00 uur

Spaarnwoude is mede bekend door de vele evenementen die er in het gebiedplaatsvinden. Wij hebben voor u de 40 leukste, gezelligste of spannendste evenementen geselecteerd. Kijk voor het volledige overzicht op onze website.

18

26 juniAwakenings

27 juniLatin VillageTussen 12.00 en 15.00 uur ActionPlanet Park en Lunch

Juli1 juli tot en met 4 juli

Villa WestendZomeravond concerten

12 juli tot en met 20 augustusInformatieboerderij Zorgvrij Vakantie-activiteiten13.00 - 16.00 uur

12 juli tot en met 20 augustusSnowplanetCoole kids weken 08.30 - 18.00 uur

18 juli tot en met 24 juliManege de groene heuvel Trainingsweek10.00 uur

Augustus7 augustus

Dance Valley

24 augustus Action PlanetKanovaren bij volle maanVanaf 23.00 uur

28 augustus Mysteryland

September5 september

Action PlanetCarver Driving Day Europe10.00 - 17.00 uur

19 september Informatieboerderij Zorgvrij Egeldag 13.00 - 16.00 uur

19 septemberSaplazaHarley Davidsondag

25 septemberSpeeltuinvereniging Nieuw Leven Spaarndam Najaars wandeltochten10 - 20 - 30 - 40 km 06.00 - 17.00 uur

26 septemberRecreatieschap SpaarnwoudeKunst in Spaarnwoude

Oktober3 oktober

Manege SpaarnwoudeMenmarathon voor 1-2 en 4-spannen

30 oktoberInformatieboerderij Zorgvrij Nacht van de nacht’s avonds

31 oktoberAction PlanetHalloween gps-wandeling20.00 - 22.00 uur

November7 november

Informatieboerderij Zorgvrij Pompoenworkshop11.30 uur,13.00 uur en 14.30 uur

18 november tot en met 21 november Pannenkoekenboerderij Onder de PlatanenKerstfair

December31 december

Action PlanetOliebollenloop11.00 uur

19

40 Evenementen

Puzzelpagina

20

© www.ruiterpuzzel.nl. In elk woord zitten minstens twee letters die maar op één manier weg te strepen zijn. Als alle hieronder opgegeven woorden in de puzzel zijn weggestreept, blijven er letters over. Lees deze letters regel voor regel van boven naar beneden, zo vind je de oplossing. Veel puzzel plezier.

Stuur uw oplossing van de puzzel voor 31 december 2010, met uw naam, adres,en e-mail naar: Recreatieschap Spaarnwoude, Postbus 2571, 2002 RB Haarlem of via e-mail naar: info@spaarnwoude.nl.

Onder de goede inzenders verloten wij 10 boeken “De doorsnee van Holland vanaf de havenmond van IJmuiden richting Amsterdam” geschreven door Siebe Rolle en Pieter van Hove. Prijswinnaars ontvangen persoonlijk bericht en krijgen ook nog een presentje van Informatieboerderij Zorgvrij.

AvonturenparkBoswachterEekhoorn EnergieFietsFietsenGoedGolfbaanGolfenJubileumKampvuurKlimwandKoeManegeMisterylandModelvliegtuigPaardrijdenPadPadenParkPlattegrondPretRecreatieschapReigerRouteSkeelerenSpaarnwoudeSportTentoonstellingTijdVeertigVrijVrijetijdsbestedingWandWandelrouteWebsiteWielercircuitZorgvrij

G I U T G E I L V L E D O M S P T

S N K A M P V U U R N E D A P P I

M T I A A R E G O L F B A A N A U

I IJ E D E G O N R E M V H N V A C

S D W I E L K I N U N C R O E R R

T P G N F T E L E R S E N IJ E D I

E E A E W T S L I E O T R T R R C

R M N A U E I E I M U O H G T IJ R

Y O E O R B B T B R W C H F I D E

L Z R U U N A S E S A A I K G E L

A O E J D E W N I W D E N E E N E

N R L K R A P O S T T IJ I D S E I

D G E C J A A O U S E R T D I S W

A V E O R G B T E D N A W E E P E

P R K K K N V N I T E R P E IJ O R

T IJ S W A N D E L R O U T E F R G

E D N O R G E T T A L P E S T T V © www.ruiterpuzzel.nl In elk woord zitten minstens twee letters die maar op één

manier weg te strepen zijn. Als alle hieronder opgegeven woorden in de puzzel zijn

weggestreept, blijven er letters over. Lees deze letters regel voor regel van boven naar

beneden, zo vind je de oplossing. Veel puzzel plezier.

Avonturenpark Boswachter Eekhoorn Energie Fiets Fietsen Goed Golfbaan Golfen Jubileum Kampvuur Klimwand Koe

Manege Misteryland Modelvliegtuig Paardrijden Pad Paden Park Plattegrond Pret Recreatieschap Reiger Route Skeeleren

Spaarnwoude Sport Tentoonstelling Tijd Veertig Vrij Vrijetijdsbesteding Wand Wandelroute Website Wielercircuit Zorgvrij

Kleurwedstrijd

Wil je de kleurplaat inkleuren op een groter formaat dan kun je deze downloaden van onze website of zelf uitvergroten. Stuur je kleurplaat voor 1 oktober 2010 met je naam, adres, e-mail en leeftijd (tot 10 jaar) naar: Recreatieschap Spaarnwoude, Postbus 2571, 2002 RB Haarlem. Je kunt hem ook afgeven bij de balie van Informatieboerderij Zorgvrij.

De winnaars van de mooiste kleurplaten mogen gratis meelopen tijdens een spannende tocht in de Nacht van de nacht op zaterdag 30 oktober 2010. De prijswinnaars ontvangen persoonlijk bericht.

21

Spaarnwoude en kunst, gaat dat samen? Ja zeker, op diverse plekken in het gebied is kunst te vinden. In het najaar worden nieuwe kunstobjecten in Houtrak geopend. De stichting Kunst en recreatie Spaarnwoude (KerS) is steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Bezoekers komen op informele wijze in aanraking met kunst.

In Recreatiegebied Spaarnwoude springen de Klimwand en Schijf in grofpuinheuvel van Frans de Wit het meest in het oog. Dit kunstproject uit 1992, uitgevoerd op de uitkijkheuvels in Oosterbroek is een blikvanger voor het hele gebied. In de loop der jaren zijn er meer kunstwerken geplaatst in het gebied. Zo staat er op de kruising van de Genieweg en de Amsterdam-seweg in Buitenhuizen nog een kunstwerk zonder titel van Frans de Wit. Verderop langs de Amsterdamseweg staat een kunstwerk van Jan van IJzendoorn uit 1983, landschap van leisteen en marmer.

Publiek betrekken bij kunst in HoutrakIn september worden drie nieuwe kunstwerken in Houtrak geopend. Aan kunstenaars is gevraagd om gebruiksobjecten te ontwerpen die goed in de omgeving passen.

Krijn de Koning ontwierp een constructie van portalen en basementen die enigszins ruïneachtig aandoet. Je kunt hier spelen met binnen en buiten zijn, licht en donker. Het nodigt uit tot verblijven, spel en ontdekking.

Suzan Drummen ontwierp negen hangmatten, die u door het hele park aan zal treffen. Geïnspireerd door de prachtige dikke bomen en hun mooie bladerdak, wilde zij plekken creëren waar mensen, kijkend naar de lucht en de bladeren, volkomen tot ontspanning kunnen komen.

Michiel Voet en Jeroen Bisscheroux ontwierpen stoelen in kindermaat, met daarbij chaise-longue-achtige, lage tafels waar je ook op kan zitten. Deze objecten staan op het veld langs de vijver.

Kunst in de natuur

Op 26 september 2010 worden de kunstwerken feestelijk geopend!

22

23

Een nieuw leven voor meubels. Sasja en Annalinda Wagenaar veranderen en beschilderen kasten, tafels, stoelen, bedden, en muren met schitterende patronen.

Informatieboerderij Zorgvrij heeft het hele jaar door wisselende exposities. Het aanbod varieert van aquarellen en beelden tot prachtige foto’s en textiel. Zie www.spaarnwoude.nl voor de actuele agenda.

Op vijf zomerse zaterdagen is er aan de Westkolk in Spaarndam een Kunstmarkt met marktmuziek.17 juli, 24 juli, 31 juli, 7 augustus en 14 augustus 2010 van 10.30 uur tot 16.30 uur.

Mooimakerij

De schilderijen van Sasja zijn realistische stillevens in acryl op doek. Rijke stoffen met opvallende patro-nen geven veel kracht en extra perspectief aan de stillevens. De kijker wordt als het ware meegenomen in het schilderij.De openingstijden van het atelier zijn in principe van maandag tot en met vrijdag en op de mooie dagen in het weekend (voor de zekerheid toch even bellen). U kunt ook een afspraak maken om langs te komen.

Wagenaar van Co, Genieweg 14a, VelsenZuid, 0235493623, wagenaarvanco.nl

Iedere eerste zondag van de maand is er in Fort Zuid een kunstmarkt met een gevarieerd aanbod. Eveneens zijn er wisselende exposities in het mooi gerestaureerde fort (www.fortzuid.nl)Kunst in de natuur

Molen de VeerDe oorspronkelijke poldermolen de Veer is gebouwd in 1701. De molen had als doel om het water uit de Veer-polder te pompen. Molen de Veer is niet een hele grote molen maar ooit heeft er een molenaar gewoond met wel 10 kinderen.In 1998 is de oorspronkelijke molen afgebrand. Er is een nieuwe molen met maalmechanisme gebouwd, een achtkantige buitenkruier met een vlucht van 21,45 meter. De Veer is bewoond maar in de zomermaanden is het op zon- en feestdagen opengesteld voor publiek.

De SlokopDe Slokop is in 1877 gebouwd en diende als vijzelmolen ter afwatering van een deel van de Verenigde Binnenpolder op de Mooie Nel. Het is een achtkantige bovenkruier, een poldermolen met een vlucht van 26,05 meter. De wieken kunnen nog draaien maar het maalmechanisme is uit de molen gehaald. De molen is gerestaureerd en eigendom van de vereniging “De Hollandsche Molen”. De molen staat aan de oost oever van de Mooie Nel en is bewoond.

De strijd tegen het water heeft lang het gebied beheerst. Molens moesten ervoor zorgen dat het land van de boeren niet onder water stroomde. Door te malen pompten de poldermolens het water uit de polder. In het recreatieschap staan twee molens, De Slokop en de Veer.

De strijd tegen het water

Molen de Veer, Penningsveer 35,

2031 AP Haarlem, 023-5518182.

Van april tot september

iedere zondag en op feestdagen geo

pend.

De molen kan ook op afspraak word

en bezichtigd.

24

In molen de Veer in Penningsveer woont Jacob Haalstra. Hij is 50 jaar geleden vanuit Friesland naar NoordHolland verhuisd. Met een landbouwdiploma op zak ging hij in de jaren ‘70 bij het recreatieschap Spaarnwoude aan de slag.

Het oprichten van Spaarnwoude moest de opkomst van het bermtoerisme mede voorkomen. “Veel mensen stonden in die jaren met hun tent of caravan langs de snelweg, levensgevaarlijk natuurlijk. Door gebieden in te richten waar mensen konden kamperen verdween het bermtoerisme”aldus Haalstra.Haalstra heeft diverse functies bij het Recreatieschap gehad en woont sinds enkele jaren in de molen. Als het in de winter te koud is bivakkeert hij in het kleine huisje naast de molen. In de zomer laat hij vol trots aan zo’n 2500 mensen de molen zien. Dan draaien de wieken ook regelmatig. De molen trekt met name oudere mensen

en gezinnen met jonge kinderen. “Er komen ook veel buitenlandse toeristen en kinderen van emigranten langs. Zij willen zien hoe het land van hun ouders eruit ziet en daar horen de molens bij’,zo vertelt de molenaar. De ‘wooden shoes’ waar de molenaar steevast op loopt spreken uiteraard ook tot de verbeelding. Mensen uit de stad ziet hij weinig, die hebben weinig oog voor de natuur. Over deze ontwikkeling is hij verontrust. Voor bruidsparen is de molen een geliefde fotolocatie. Haalstra zet de molen dan in bruids stand en laat konijnen rond de molen lopen “doet het altijd goed”, zegt hij met een brede glimlach. De molenaar woont en slaapt nostalgisch in het onderste deel van de molen. Bovenin de molen is informatie te vinden over de geschiedenis van de molen en er is een diaserie. Videobeelden laten het ontstaan van Spaarnwoude zien vanaf de Spaanse tijd tot de opbouw van de huidige molen in 2002.

De wooden shoes van de molenaar

Molendag: 8 en 9 mei 2010

De strijd tegen het water

25

FietsroutesDe fietsroute Rondje Spaarnwoude (24 km) brengt u door lintdorpjes, veenweiden en recreatiepolders. Tijdens de tocht passeert u de pittoreske dorpjes Haarlemmerliede, Spaarnwoude en Spaarndam. U komt door mooie natuur-gebieden, waar u vogelobservatiehutten en in sommige periodes ook Schotse Hooglanders kunt tegenkomen. Het is de moeite waard om een kijkje te nemen bij de histori-sche monumenten die u onderweg aantreft. Bijvoorbeeld molen De Veer, de Stompe Toren en de forten die deel uitmaken van de Stelling van Amsterdam, of de prachtige boerderijen.

De fietsroute Rondje Buitenhuizen en Oosterbroek (13 km) gaat door oude en nieuwe polders. Een korte slalom door het recreatiegebied Spaarnwoude in het groene landschap van de recreatiepolders Buitenhuizen en Oosterbroek, groten-deels over vrijliggende fietspaden.

De Monumentenroute (18 km) gaat langs monumentale gebouwen en landschappen. Deze tocht is een afwisselen

de route door het zuidelijke deel van het recreatiegebied. Het landschap is van historische betekenis. De route voert u door dit oude gebied met veel monumenten. Vanuit Half-weg, het Panama der Lage Landen, naar Spaardam: over een middeleeuwse dijk en een 17e-eeuwse "noodweg".

WandelroutesDe Buitenhuizenroute (8 km) betekent lopen over een drooggemaakt stuk IJ. De route gaat grotendeels over halfverharde voetpaden door de recreatiepolder Buitenhuizen. De route voert de wandelaars onder andere langs een oude hoogstamboomgaard, een historisch gemaaltje, oeverlanden, bossen en nog veel meer.

De Fortenroute (6 km) gaat langs de forten en wallen aan de westkant van Spaarndam. De forten zijn onderdeel van de Stelling van Amsterdam. De route begint en eindigt in Spaarndam: bushalte Visserseinde, bij het informatiepaneel.

Na het werk nog even hardlopen of op een mooie dag een lekker stuk fietsen of wandelen. Spaarnwoude kent vele mogelijkheden om dichtbij huis even te ontstressen. Er zijn diverse mooie fiets, wandel en skeelerroutes. We beschrijven kort een paar mooie routes.

Dichtbij huis ontstressen

26

De Houtrakroute (6 km) brengt u al lopend door een bosrijk gebied. De route begint vanuit Halfweg en gaat over halfverharde paden. In Houtrak zijn net als in het Amster-damse Bos op strategische plekken natuurlijk aandoende heuveltjes, bosschages en watertjes aangelegd die het geheel groter en dieper doen lijken. Geheel en al in de stijl van de romantische "verlandschappelijking" die aan het begin van de 19e eeuw uit Engeland overgewaaid is.

De Lieveldenroute (11 km) gaat vanuit het oude water-dorp Spaarndam door veenweidegebieden en oeverlanden. De route is in te korten tot 6 of 3 kilometer.

De Oosterbroekroute (8 km) staat voor wandelen over "oud en nieuw land" en gaat over half verharde voetpaden door de recreatiepolder Oosterbroek. Deze wandeling voert de wandelaars onder andere over de Kanaaldijk, langs oeverlanden, langs paardenweiden en recreatieplassen.De wandeling is in te korten naar respectievelijk 7 of 3 kilometer.

De toren van deze kerk is van rond 1200. In 1573 stichtten de Spanjaarden brand en ging de kerk in vlammen op, de toren bleef staan. In 1764 werd het huidige kerkje tegen de toren gebouwd. Tegenwoordig houden vrijwilligers het kerkje in stand en worden er concerten en tentoonstellingen georganiseerd (www.stompe-toren.nl).

De Stompe Toren

Dichtbij huis ontstressenDe uitgebreide ro

utekaarten kunt u vinden

op de website van Spaarnwoude of

gratis

ophalen bij Informatieboerderij Zorg

vrij.

27

Bij het Rondje Veerplas (11 km) wandelt u over oude kerkenpaden en oeverlanden in en rondom het dorpje Spaarnwoude. De route start bij het NS Station Haarlem-Spaarnwoude en gaat over de oeverpaden langs de Veerplas en de Mooie Nel, de gerestaureerde molen, Schoteroog, twee hergebruikte forten uit de stelling van Amsterdam en de herstelde paardenmuur bij het kerkje van Haarlemmerliede.De route loopt over verharde en onverharde oever- en weilandpaden. Deze paden kunnen modderig zijn: wandelschoenen worden daarom aanbevolen.

SkeelerenDe skeelerroute Oosterbroek (7,5 km) brengt u door de Noord Spaarndammerpolder. Deze rondtocht kan op meerdere punten begonnen worden.

Nieuw dit jaar is de skeelerroute Buitenhuizen (7 km). Deze route voert u door de mooie omgeving van Buiten-huizen. Ook deze tocht kan op meerdere punten begonnen worden.

De veerpont OpstapperDe veerpont Opstapper zorgt voor een goede fiets-/ voetverbinding tussen de verschillende deelgebieden van het recreatiegebied Spaarnwoude. De realisatie is mede tot stand gekomen door een subsidie van de provincie Noord-Holland. De veerpont pendelt over het Zijkanaal C. De aanlegsteigers liggen aan beide kanten van het Zijkanaal. De ene ter hoogte van het wielercircuit in het Westhoffbos in Spaarndam en de andere halverwege de Buitenhuizerweg, tegenover nummer 6 in het deelgebied Buitenhuizen. In april is de veerpont alleen in de weekenden in de vaart. Vanaf 1 mei ook op doordeweekse dagen. De vaartijden zijn van 12.00 uur tot 18.00 uur. De boot vaart tot en met het laatste weekend van september. De overtocht kost 1 euro per persoon.

28

Spaarnwoude belangrijk voor KiKarunDe KiKarun heeft in Spaarnwoude een prachtige plek gevonden voor de grootste en gezelligste familieloop van Nederland. Jong en oud vindt zijn weg naar het veld bij het Spaarnwoude Resort, waar de start en finish plaatsvindt. Als ambassadrice van KiKa los ik altijd het startschot voor de KiKarun. De prima samenwerking met het Recreatie-schap Spaarnwoude en Le Champion zorgt voor een prachtig loopevenement, waarbij de deelnemers veilig door een mooie omgeving lopen. Maar het mooiste vind ik de Kidsrun, waarbij kleine kinderen zich zichtbaar inspannen voor zieke kinderen. Want dat zijn voor mij de kampioenen. Zij moeten knokken voor hun leven. De KiKarun draagt bij om het allerhoogste te behalen: kinderen kankervrij. Spaarnwoude werkt hier geweldig aan mee.

Inge de Bruijn

KiKarun 2010 op zondag 13 juni 29

In de dam kwam een stenen schutsluis, De Kolksluis. Deze was groter dan de houten spilsluizen zodat de schepen daar goed konden passeren. De kolksluis is er nog steeds en veel platbodems die meedoen aan de jaarlijkse zogeheten Strontrace worden geschut in de Kolksluis, een waar spektakel.

De Spaarndammers verdienden hun brood in de visserij, het boerenbedrijf en aan het werk aan de sluizen. Rond het jaar 1500 woonden er zo’n 280 mensen in Spaarndam. In 1517 werd Spaarndam in brand gestoken door plunderende groepen uit Gelderland o.l.v. Grote Pier maar Spaarndam werd snel weer hersteld. Haarlem drong aan op een grotere sluis zodat Haarlem meer zeegaande schepen kon bouwen. Zo ontstond eerst de Kleine Haarlem-mersluis en later de Grote Haarlemmer-sluis. De spilsluisjes verdwenen behalve de Woerdersluis. Hier staat het beeldje

van Hans Brinker op.Regelmatig waren er stormvloeden waardoor het water van het IJ water steeg en het land tot Haarlem overstroomde. Op aandringen van de boeren werd de Slaperdijk tussen de Spaarndammerdijk en Santpoort aangelegd. Spaarndam was in de 17e en 18e eeuw welva-rend. Veel vissers woonden aan het Visserseinde. Rond de kolksluis zaten zeil- en mastenmakers, kruidenierswinkels en cafeetjes. De inkomsten kwamen van de passerende

schepen. Deze bedrijvigheid is voor een groot deel verdwenen, het pittoreske is behouden gebleven.

Het verhaal van Hansje Brinker die door zijn vinger in een dijk te steken een heel dorp

redde is in Amerika bekender dan hier in Nederland. Veel mensen denken dat

het een waargebeurd verhaal is, terwijl het gewoon een verhaaltje is dat verzonnen is door de Ame-rikaanse schrijfster Mary Mapes Dodge.

Pittoresk SpaarndamSpaarndam ligt midden in het recreatiegebied Spaarnwoude. Veel dagjesmensen fietsen door dit plaatsje en strijken neer bij een café of restaurant. Het dorp kent een lange geschiedenis. Rond 1200 stond het IJ in open verbinding met de Noordzee. Regelmatig vonden er storm vloeden plaats die een bedreiging vormden voor de landerijen langs de oevers van het Spaarne. Daarom gaf graaf Floris V opdracht om de monding van het Spaarne in het water van het IJ door een dam af te sluiten. Zo ontstond het dorpje Spaarndam.

30

De paling wordt niet aan particulieren verkocht maar is onder andere te koop bij De Vischwinkel in Spaarndam. De Vischwinkel vindt u aan de Spaarndammerdijk 97.

Van oudsher is Spaarndam een echt vissersdorp. In de 20e eeuw ging het met de Spaarndamse visserij steeds verder achteruit. De palingrokerijen deden het echter goed.

Nu kent Spaarndam nog één palingrokerij ‘Holland Paling’. Het familiebedrijf van de familie Balm bestaat al sinds 1832. Dagelijks wordt er voor dag en dauw op ambachtelijke wijze gerookt.

Ambachtelijk

paling roken

31

Bij deze ontwikkelingen willen we rekening blijven houden met uw wensen. Hierbij zullen we het evenwicht in de gaten houden. Het evenwicht tussen aan de ene kant het rustig genieten van de omgeving en het aan de andere kant op een actieve manier bezig zijn in het groen. Hierbij denken wij aan nieuwe activiteiten voor nieuwe groepen mensen.

Dit kan bijvoorbeeld een waterskibaan zijn op de Westbroekplas, een rodelbaan op de uitzichtheuvels of een trampoline op het strand van de Veerplas, maar ook nieuwe evenementen moeten een plek kunnen krijgen op nieuwe evenemententerreinen in het gebied, zoals bijvoorbeeld op Schoteroog.

Klaar voor de toekomst40 jaar Recreatie dichtbij huis, daar is al die jaren vol overgave aan gewerkt. Maar we kunnen en willen niet stil blijven zitten. We zullen blijven nadenken over de toekomst van uw recreatiegebied en met u mee veranderen.

Mysteryland nog 10 jaar in de Groene WeeldeHet jaarlijkse dancefestival Mystery Land blijft de komende jaren op het terrein De Groene Weelde. Organisator ID&T heeft met het recreatieschap en de gemeente Haarlemmermeer een contract gesloten tot en met 2014, met een verlengingsmogelijkheid tot 2019. Deze zomer wordt Mystery Land voor de 17e keer gehouden op zaterdag 28 augustus 2010.

32

Uitdaging aan de Veerplas

Enige jaren geleden stond in de krant een berichtje waarin het recreatieschap aan ondernemers vroeg om een plan te maken om een recreatiecentrum te ont-wikkelen. We zijn in Spaarnwoude gaan kijken en waren meteen verknocht aan de Veerplas. Deze unieke locatie aan de oostkant van Haarlem met een fantastische bereikbaarheid en ongekende mogelijkheden voor sport, recreatie en horeca had alles in zich om iets moois neer te zetten. In de afgelopen jaren hebben we hieraan kei-hard gewerkt met als resultaat in 2008 de opening van het strandpaviljoen en de organisatie van evenemen-ten. Vorig jaar hebben we de opening van het outdoor adventure park SAPLAZA kunnen vieren. We willen dat mensen aan de Veerplas kunnen bewegen, spelen, sporten, leren, werken en ontspannen. We zitten niet stil want voor de zomer van dit jaar hopen we samen met het Recreatieschap in het park speelvoorzieningen voor jonge kinderen te realiseren. Daarnaast zijn we samen met de gemeente Haarlem bezig om een stadscamping te maken. Met onze ambities houden we wel in het oog dat er een evenwichtige overgang is van de stad naar het recreatiegebied en de omringende natuurgebieden. We genieten nog elke dag van deze prachtige locatie en zeggen met volle overtuiging "ontdek en laat u verrassen".

Theo Bakkum, ondernemer in Spaarnwoude

Meer recreatie in nieuwe gebiedenAfgelopen jaren zijn er ook recreatiegebieden bijgekomen. Het bekendste gebied is Groene Weelde met Big Spotters Hill. Deze opvallende piramide was het uitkijkpunt van de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade 2002.

Vanaf Big Spotters Hill kunt u bij helder weer de vliegtuigen van Schiphol zien opstijgen of landen. Het gebied ligt tussen Vijfhuizen, Cruquius en Hoofddorp.

Aan de andere kant van Groene Weelde ligt Boseilanden. In de gebieden kunt u fietsen, wandelen, paardrijden, kanoën of de hond uitlaten. Ook is er een plek om een heerlijk kopje koffie te drinken of om een pannenkoek te eten in het Pannenkoekenpaviljoen.

Nieuwe gebieden die worden aangelegd zijn: De Lutke-meer, De tuinen van West, park Zwanenburg, Buitenschot en Plesmanhoek. Op de plattegrond in dit boekje ziet u waar deze gebieden liggen. Door de aanleg van al deze groengebieden ontstaat er een zogenaamde groene verbinding.

Klaar voor de toekomst

33

A5

A9

A9

A10

A10

A9

A9

A5 A4

A4

A4

N207

N232

N200

A208

A22

A200

A200

N208

N232

N231

N202

N202

N200

N200

N205 A9

45

1

N205

N205

N205

N201

N201

N201

Prins Bernhard

Bos

N205

N205

7

22

13

6

5

N201

SpaarndamRuigoord

Osdorp

Sloterdijk

Halfweg

Haarlem

Haarlem

Heemstede

Sloten

Zwanenburg

Vijfhuizen

Haarlemmer-meersebos

Knooppunt Badhoevedorp

Knooppunt De Nieuwe Meer

Knooppunt Amstel

KnooppuntRaasdorp

Amsterdamse Bos

Amsterdamse Bos

KnooppuntRotterpolderplein

Cruquius

Hoofddorp

PARKZWAANSHOEK

Schiphol

Bovenkerk

NieuweMeer

Amstelveen

DE GROENEWEELDE

PARKVIJFHUIZEN

TUINENVAN WEST

PARKZWANENBURG

OOSTERBROEK

BUITENHUIZEN

INLAAG-POLDER

HOUTRAKDIJKLAND

VEER-POLDER

WAARDER-POLDER

HEK-SLOOT

WEST-BROEK

OUDESPAARN-DAMMER-POLDER

WEST-HOFFBOS

SCHOTER-OOG

DE LIEDE

LUTKE-MEER

GROENECARRE ZUID

GROENECARRE WEST

Elsenhove

BUITEN-SCHOT

PLESMAN-HOEK

BOSEILANDEN

Coentunnel

r106

r106

r105

r105

r105

r105

r104

r104

r104

r103

r101

r102

r102

r102

r101

r101

r103

r103

Zuiderpolder

OOSTERBROEK

BUITENHUIZEN

WESTBROEK

HEKSLOOT

OUDESPAARNDAMMER-

POLDER

LANDJE VAN GRUIJTERS

WAARDER-POLDER

VEERPOLDER

IndustrieterreinWaarderpolder

INLAAGPOLDER

Veenpolder

Nauernase polder

NOORDERBOS

HOUTRAKPOLDER

HOUTRAK

DIJKLAND

Geuzenbos

GrooteBraak

Haarlem

Haarlem

Spaarnwoude

Spaarndam

Assendelft

Richting Badhoevendorp

RichtingAlkmaar

Ric

hti

ng

IJm

uid

en

Haarlemmerliede

Vinkebrug

ZwanenburgHalfweg

Penningsveer

Velserbroek

Velsen-Zuid

Beeckestijn

Ruigoord

SCHOTER-OOG

WESTHOFFBOS

DE BATTERIJ

DEUITERDIJKEN

DE LIEVELDEN

39

40

41

42

43 46

44

38

35

28

27

25

24

3

37

36

29

26

30

33

32

34

31

23

10

21

16

14

12

4

11

1

18

19

20

17

9

15

2

8

2724

1540

12

42

31

425

338

32 26

4419

20

43

23

10 46

1

21

2

11

28

14

3438

35

9

18

39

1729

16

37

3630

3

41

34

35

A5

A9

A9

A10

A10

A9

A9

A5 A4

A4

A4

N207

N232

N200

A208

A22

A200

A200

N208

N232

N231

N202

N202

N200

N200

N205 A9

45

1

N205

N205

N205

N201

N201

N201

Prins Bernhard

Bos

N205

N205

7

22

13

6

5

N201

SpaarndamRuigoord

Osdorp

Sloterdijk

Halfweg

Haarlem

Haarlem

Heemstede

Sloten

Zwanenburg

Vijfhuizen

Haarlemmer-meersebos

Knooppunt Badhoevedorp

Knooppunt De Nieuwe Meer

Knooppunt Amstel

KnooppuntRaasdorp

Amsterdamse Bos

Amsterdamse Bos

KnooppuntRotterpolderplein

Cruquius

Hoofddorp

PARKZWAANSHOEK

Schiphol

Bovenkerk

NieuweMeer

Amstelveen

DE GROENEWEELDE

PARKVIJFHUIZEN

TUINENVAN WEST

PARKZWANENBURG

OOSTERBROEK

BUITENHUIZEN

INLAAG-POLDER

HOUTRAKDIJKLAND

VEER-POLDER

WAARDER-POLDER

HEK-SLOOT

WEST-BROEK

OUDESPAARN-DAMMER-POLDER

WEST-HOFFBOS

SCHOTER-OOG

DE LIEDE

LUTKE-MEER

GROENECARRE ZUID

GROENECARRE WEST

Elsenhove

BUITEN-SCHOT

PLESMAN-HOEK

BOSEILANDEN

Coentunnel

Recreatiegebied Spaarnwoude

45

5

6

7

22

13

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Action Planet

Amsterdamse Golf Club

Atelier Mooimakerij

Beheersbureau

Beheersbureau/ Pannenkoekenpaviljoen

Big Spotters Hill

Bijentuin

Brasserie Houtrijk

Boerengolf de Liedehoeve

Dynamique Sportieve recreatie

Evenemententerrein Houtrak

Evenemententerrein Oosterbroek

Expo Haarlemmermeer

Festivalterrein Houtrak

Festivalterrein Velsen Valley

Fort aan de Liede

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

Fort Liebrug

Fort Penningsveer

Fort Spaarndam-Noord

Fort Spaarndam-Zuid

Golfclub Houtrak

Haarlemmermeerse Golfclub

Haarlemse Zeilvereniging

Hondendressuurterrein

Informatieboerderij Zorgvrij

Jachthaven IJmond

Manege De Groene Heuvel

Manege Spaarnwoude

Melkveebedrijf De Ettingen

Openbare Golfbaan Spaarnwoude

Paintbalterrein Spaarnwoude

Pannenkoekenboerderij Onder de Platanen

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

Parc Buitenhuizen

Parc Spaarnwoude

Poldermolen De Veer

Restaurant Graan voor Visch

Ruigh Paardenfokcentrum

Ruitersportcentrum Schoteroog

Saplaza / Outdoor

Sneeuwbaan Snowplanet

Spaarnwoude Resort Het Buitenhuis

Spaarnwoude Resort De Watergeus

Stompe Toren

Villa Westend

Vogeleiland

Zoogkoeienbedrijf De Koningshoeve

36

Manege Spaarnwoudewww.manegespaarnwoude.nl

Paintball Spaarnwoudepaintballen op eigen Paintball

terrein in Buitenhuizen

www.paintballspaarnwoude.nl

PannenkoekenboerderijOnder de Platanen

www.onderdeplatanen.nl

Dynamiquevoor sportieve evenementen,

adventure en boottochten

www.dynamique.org

Golfbaan SpaarnwoudePopulairste golfbaan van

Nederland met totaal 66 holes

www.golfbaanspaarnwoude.nl

Manege de Groene Heuvel www.manegedegroeneheuvel.nl

Action Planetstoere evenementen met

Quads, Carvers of Hummers,

www.actionplanet.nl

Boerengolf Liede hoeveboerengolf in de weilanden

van Dijkland

www.liedehoeve.nl

Brasserie HoutrijkEen sfeervolle Brasserie

en bar waar u buitengewoon

kunt eten en drinken.

www.brasserie-houtrijk.nl

Café/Terras Fort ZuidKunst, muziek, eten en meer

www.fort-zuid.nl

Droompark BuitenhuizenOvernachten in het groen

www.droomparkbuitenhuizen.nl

Droompark SpaarnwoudeOvernachten in het groen

www.droomparkspaarnwoude.nl

Alle ondernemers op een rij:In het gebied zijn tal van ondernemers actief op het gebied van avontuur, sport, spel, ontspanning, een lekker hapje en drankje of een overnachting.

37

Pannenkoeken paviljoenwww.pannenkoekenpaviljoen.nl

Restaurant Graan voor Visch eten op de golfbaan

www.graanvoorvisch.nl

Ruitersportcentrum Schoteroog

www.schoteroog.nl

SaplazaAdventurepark en horeca

www.saplaza.nl

SnowplanetSneeuwpret het hele jaar door

www.snowplanet.nl

Spaarnwoude Resort/

Het BuitenhuisHotel, vergaderzalen

en beautycentrum

www.spaarnwouderesort.nl

Spaarnwoude Resort/De WatergeusBoten-, kano-, en

waterfietsenverhuur

www.spaarnwouderesort.nl

Step en KoVoor sportieve, creatieve

of culinaire tocht op

step, fiets of kano

www.stepenko.nl

Storm Buitensport

Sportieve buitenactiviteiten

www.storm-buitensport.nl

Villa Westend

Horeca en thema-avonden

www.villawestend.nl

Wheelerplanetwielrennen/skeeleren

op echte wielerbaan

www.wheelerplanet.nl

40

tot ziens

www.spaarnwoude.nl

41

tot ziens

www.spaarnwoude.nl

ACTION PLANET

Tegen inlevering van deze originele bon een kopje koffie met wat lekkers gratis.

(geldig voor maximaal 2 personen t/m 31-12-2010)

5 Voor 50 cursus

e 2,50 KorTING

e 2,50 KorTING

SAPLAZA

Tegen inlevering van deze originele bon e 2,50 kor-ting op klimmen in ons Adventurepark.

(geldig voor maximaal 4 personen t/m 31-12-2010)

GOLFBAAN SPAARNWOUDE

Tegen inlevering van deze originele bon 10% korting op een GVB-cursus.

(geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)

GrATIsKopje KoffIe

MANEGE SPAARNWOUDETegen inlevering van deze originele bon 4 kennis makingslessen paardrijden voor senioren e 72,- of ponyrijden voor junioren e 62,-.

(geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)

PAINTBALL SPAARNWOUDE

Tegen inlevering van deze originele bon 20% korting op het reguliere tarief.

(minimum aantal personen 10 geldig t/m 31-12-2010)

feesTmAAlTIjd Voor e 5,25 20%

KorTING

BRASSERIE HOUTRIJK

Tegen inlevering van deze originele bon een lekker kopje koffie in onze bras-serie gratis.

(maximaal 2 personen geldig t/m 31-12-2010)

SPEELTUINVERENIGING

NIEUW LEVENTegen inlevering van deze originele bon tijdens de voorjaars- of najaars-wandeltocht 2010 een gratis kopje koffie.

(maximaal 2 personen)

KENNISMAKENMET PAARDRIJDEN

GrATIsKopje KoffIe

GrATIsKopje KoffIe

14 XVOORDEEL

VOOR U!

INFORMATIEBOERDERIJ ZORGVRIJ

Tegen inlevering van deze originele bon e 2,50 korting op de huur van een rugzakje voor de speur-tocht door het Spinnenbos.

(geldig voor maximaal 5 kinderen van 1 mei tot 1 november 2010)

VILLA WESTEND

Tegen inlevering van deze originele bon bij besteding van e 10,- bij ons nieuwe verkooppunt 2Taste een gratis frisbee. (geldig t/m 31-12-2010)

ZWEMVERENIGING RAPIDO 82 HAARLEM

Tegen inlevering van deze originele bon 50% korting op het inschrijf-geld bij deel name aan de prestatietocht op 20 juni 2010 over 250 meter of 1.000 meter.

(geldig voor 1 persoon)

GOLFBAAN SPAARNWOUDE

Tegen inlevering van deze originele bon een 5 voor 50 cursus inclusief 2 maanden gratis speelrecht op de korte holes voor slechts e 99,-

(geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)

50%KorTING

PANNENKOEKENBOERDERIJ ONDER DE PLATANEN

Tegen inlevering van deze originele bon een pannenkoekenfeest-maaltijd bestaande uit pannenkoek, beker limonade en waterijsje toe voor e 5,25.

(geldig t/m 31-12-2010)

SNOWPLANET

Tegen inlevering van deze originele bon ruim 35% korting! Lekker met zijn tweeën skiën of snowboarden voor slechts e 24,- (normale prijs e 38,-) 1 uur skiën of snowboarden.

(Aktie geldig t/m 30-11-2010, alleen geldig voor 2 personen voor 1 uur pistetoegang, exclusief materiaalhuur. Niet geldig i.c.m.andere acties/reserveringen of waardebonnen).

35%KorTING

10%KorTING

MANEGE DE GROENE HEUVEL

Leer voor de vakantie nog paard rijden. Tegen inleve-ring van deze originele bon voor nieuwe klanten 10% korting op kwartaalabon-nenement van 13 lessen.

(geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)

10%KorTING

Spaarnwoude is jarig

en trakteert!

GrATIsfrIsBee

42

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis

40 jaar recreatie dichtbij huis