7/29/2019 Knack 20/02/'13 - Ceyssens populairste van Vlaamse parlementsleden

1/3

Belgi

32 2 0 F E B R U A R I 2 0 1 3 WWW.KNACK.BE

De lokale bekendheid vanparlementsleden kan ver-geleken worden aan de handvan de penetratiegraad:het aantal voorkeurstem-

men van een politicus berekend op hetaantal uitgebrachte stemmen in zijn ofhaar gemeente. Naar aanleiding van de

gemeenteraadsverkiezingen van 2012onderscheidt politicoloog Steven VanHecke (KU Leuven) drie soorten parle-mentsleden. Heel wat parlementsledenzijn lokaal sterk verankerd maar natio-naal relatief onbekend. In het Lim-burgse Meeuwen-Gruitrode stemde38% van de kiezers op Lode Ceyssens.Daarmee haalde de CD&Ver de hoogstescore van alle Vlaams Parlementsle-den. Omgekeerd scoorden enkele poli-tici opvallend slecht omdat ze vooralnationaal bekend zijn. Zo kreeg Liesbeth

Homans (N-VA) als co-lijsttrekker inAntwerpen veel media-aandacht maarslechts 5148 voorkeurstemmen (1,8%).Een derde categorie parlementsleden, zo-als Rik Torfs (CD&V) in Heist-op-den-berg, nam niet deel aan de verkiezingen,mogelijk uit vrees om een blauwtje telopen.

Het parlementslid met de hoogstepenetratiegraad is David Clarinval. Inhet Naamse dorpje Bivre gaf 62,7%van de kiezers een voorkeurstem aanhet in Vlaanderen volstrekt onbekende

MR-Kamerlid. Ook de volgende na-men in de top drie onder wie CDH-voorzitter Benot Lutgen zijn Frans-taligen. Volgens politicoloog BramWauters (UGent) halen Waalse parle-mentsleden hogere percentages dank-zij de rechtstreekse verkiezing van deburgemeester. Volgens de Waalse ge-

meentekieswetgeving krijgt de lijst-trekker met de meeste voorkeurstem-men automatisch het burgemeester-schap, aldus Wauters. Het systeemstimuleert kiezers om een voorkeur-stem op de lijsttrekker uit te brengen.Daardoor duiken in Waalse gemeentenheel wat gepersonaliseerde lijsten op,zoals de Liste du Bourgmestre van MR-voorzitter Charles Michel in Waver. Inheel wat Waalse gemeenten regerende traditionele partijen bovendien meteen absolute meerderheid. Zo staat het

CDH sterk in de provincie Luxemburg,de MR in Waals-Brabant en de PS inHenegouwen en Luik. In verschillendeWaalse gemeenten halen parlements-leden dan ook steevast een hoge pene-tratiegraad.

Zelfs aan Vlaamse kant blijkt hetpopulairste Kamerlid een Franstalige.40,7% van de inwoners van Linke-beek bracht een voorkeurstem uit opDamien Thiry (FDF). Hoewel er inLinkebeek maar twee lijsten warenvoor 3000 kiezers, moet die score eenzoete wraak zijn voor de balorige

burgemeester. Vlaams minister vanBinnenlands Bestuur Geert Bourgeois(N-VA) wilde Thiry tijdens de vorigelegislatuur niet benoemen omdat hijde taalwetgeving niet had gerespec-teerd bij het versturen van de oproe-pingsbrieven voor de verkiezingen.Toch relativeert Thiry de hele heisa.De communautaire problemen in Lin-kebeek nemen misschien tien procentvan mijn tijd in. In de eerste plaatsben ik lokaal erg actief. Als menseneen probleem in hun wijk komen mel-

Verkiezingen leveren altijd leuke hitparades op van politici

met de meeste voorkeurstemmen. Nationale partijboegbeelden

in de grote steden scoren daarbij steevast het best. Maar er zijn

ook andere methoden om de populariteit van een politicus

te meten. Knack ging na hoe groot de penetratiegraad

van alle Kamerleden en Vlaams Parlementsleden was bij

de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 en kwamtot bijzonder verrassende resultaten. D O O R L U K A S V A N A C K E R

Verkiezingsanalyse

FDF-BURGEMEESTERPOPULAIRSTE

PARLEMENTSLIDIN VLAANDEREN

David Clarinval (MR) - Bivre 62,7%

Christophe Bastin (CDH) - Onhaye 48,2%

Benot Lutgen (CDH) - Bastogne 45,1%

Populariteit Kamerleden

Aantal voorkeurstemmen op aantal uitgebrachte stemmen, in %

Damien Thiry(FDF) - Linkebeek 40,7%

Koenraad Degroote (N-VA) - Dentergem 38,6%

Michel Doomst (CD&V) - Gooik 37,8%

Populariteit Vlaamse Kamerleden

Aantal voorkeurstemmen op aantal uitgebrachte stemmen, in %

Lode Ceyssens (CD&V) - M-Gruitrode 38,0%

Karlos Callens (Open VLD) - Ardooie 37,3%

Kris Van Dijck (N-VA) - Dessel 36,6%

Populariteit Vlaams Parlementsleden

Aantal voorkeurstemmen op aantal uitgebrachte stemmen, in %

Mediargus met docroom

7/29/2019 Knack 20/02/'13 - Ceyssens populairste van Vlaamse parlementsleden

2/3WWW.KNACK.BE 20 FEBRUARI 2013 33

den, dan los ik dat meteen op. 80 pro-cent van de Linkebekenaren stemdeop mijn lijst, onder wie ook heel watNederlandstaligen. Hoe leg je die kie-zers uit dat ik met zon score nog nietbenoemd ben als burgemeester?

Het op een na populairste VlaamseKamerlid heeft een lidkaart van de

N-VA. Op 14 oktober gaf 38,6% vande inwoners van Dentergem een voor-keurstem aan Koenraad Degroote, delijsttrekker van de lijst Eendracht.Het Kamerlid staat al een kwarteeuwaan het hoofd van de West-Vlaamsegemeente met 8000 inwoners.Degroote is een burgervader van deoude stempel. Zijn telefoonnummer ismoeilijk te vinden, een website heeftde advocaat niet. Onlangs heeft mijnvrouw mij gelanceerd op Facebook,vertelt Degroote. Maar voor een po-

liticus volstaat het toch niet om eennieuwjaarskaartje of wensen viaTwitter te versturen? Elke dag ont-moet ik burgers op het gemeentehuis,thuis of in het verenigingsleven.Ik tracht hen te helpen waar ik kan,mensen van onderaan op de laddertot bovenaan. Op het nieuwjaarsfeestin het rusthuis heb ik met een accor-deonist liedjes uit de oude doos ge-zongen, Daar bij die molen ondermeer. Dat menselijke contact met deburger is onvervangbaar.

Van dergelijke topscores kunnenfederale en Vlaamse regeringsleden en-kel dromen. De negen Vlaamse minis-ters spraken in 2012 af om de lijst inhun gemeente enkel te duwen. HildeCrevits haalde de hoogste penetratie-graad. 21,3% van de Torhoutenaarsgaven haar het vertrouwen. Daarmee

klopt de CD&V-minister haar dichtsteachtervolger Kris Peeters (13% inPuurs) met ruime afstand.

Absolute meerderheidDe federale regering mengde zich

wel actief in het gemeentelijk cam-pagnegewoel. 11 van de 19 regerings-leden trokken de lijst in hun ge-meente. De beste score staat op naamvan Pieter De Crem, wiens lijst in Aal-ter de absolute meerderheid haalde.De Crem wist 27,1% van de inwoners

te bekoren. Elio Di Rupo zit De Cremop de hielen. 26,1% van de Berge-naars gaf de premier een voorkeur-stem, hoewel Di Rupo, net alsDe Crem, de burgemeesterssjerp nietwil dragen. Het derde populairste re-geringslid verloor vreemd genoeg deverkiezingen. Staatssecretaris PhilippeCourard (PS) haalde als aftredendeburgemeester 968 stemmen (25,8%)in het Luxemburgse dorp Hotton. Dataantal volstond niet om zijn uitdagerJacques Chaplier (CDH) te verslaan.

Courards hoge penetratiegraad maarzwakke score legt het probleem van depenetratiegraadmethode bloot. Politiciuit Antwerpen en Gent domineren al-tijd de hitparades van politici met demeeste voorkeurstemmen. De penetra-tiegraad vlakt de verschillen tussenkleine en grote gemeenten enigszins

uit, maar focust enkel op het totale aan-tal kiezers, legt politicoloog BramWauters uit. Andere factoren ben-vloeden het aantal verkregen voor-keurstemmen echter evengoed. Meerbepaald de grootte van de partij is cru-ciaal. Kandidaten van kleine partijen,zoals Groen en Vlaams Belang, kunnennooit een hoge penetratiegraad halen.Ook de plaats op de lijst is van belang.Lijsttrekkers staan bovenaan op hetstemformulier en halen daarom altijdde meeste voorkeurstemmen. Koen Van

den Heuvel (CD&V) bijvoorbeeld kreegals lijsttrekker in Puurs meer stemmendan zijn veel bekendere lijstduwer KrisPeeters. Ten slotte nemen in kleineregemeenten vaak minder partijen deelaan de verkiezingen. Daar halen politicimakkelijker hoge penetratiegraden.

Maar hebben goed scorende minis-ters of parlementsleden eigenlijk niksbeters te doen dan lokaal campagne tevoeren en gemeenteraadslid te spelen?Parlementair werk verrichten, bijvoor-beeld? In Nederland en Duitsland

DAMIEN THIRY Hoe leg je de kiezers uit dat ik met zon scorenog niet benoemd ben als burgemeester?

Mediargus met docroom

7/29/2019 Knack 20/02/'13 - Ceyssens populairste van Vlaamse parlementsleden

3/3

Belgi

34 2 0 F E B R U A R I 2 0 1 3 WWW.KNACK.BE

vormt een parlementair mandaat eenvoltijdse baan, zegt politicoloog StevenVan Hecke (KU Leuven). Wegens po-tentile belangenvermenging is de com-binatie van een nationaal en een lokaalmandaat daar onkies. Maar Nederlandseparlementsleden missen daarom somsvoeling met de burger. In Frankrijk en

Itali bestaan daarentegen amper cu-mulverboden. Politici kunnen er ver-schillende mandaten combineren, watvaak ten koste gaat van hun lokale ac-tiviteiten. Franse burgemeester-parle-mentsleden wordt vaak verweten dat zevoortdurend in Parijs verblijven, waar-door de lokale ambtenaren te veelmacht verwerven. Belgi bevindt zichtussen die Latijnse en Angelsaksischetraditie in. In ons land stellen politiekepartijen immers vaak zelf cumulverbo-den in. Carl Devlies (CD&V) moest bij-

voorbeeld zijn Kamerzetel opgeven omschepen in Leuven te kunnen worden.Wel problematisch vind ik dat ministersin Belgi deelnemen aan de gemeente-raadsverkiezingen en zelfs kandidaat-burgemeester zijn.

Niet verkozen, wel gewonnenIn principe moeten parlementsleden

met de vingers in de neus een ge-meenteraadszetel kunnen veroveren.Ze hebben eigen parlementaire mede-werkers ter beschikking en kunnen

zich tijdens de campagne makkelijkervrijmaken dan andere kandidaten.Toch slaagden heel wat parlements-leden er bij de laatste gemeenteraads-verkiezingen niet in hun nationale be-kendheid te verzilveren. 9 VlaamsParlementsleden en 17 Kamerledenraakten niet verkozen. Daartoe beho-ren heel wat politici van Vlaams Belangen Groen-Ecolo, partijen die traditio-neel eerder lijststemmen ophalen. Som-mige parlementsleden hebben een be-grijpelijke reden voor hun niet-

verkiezing. Zo werd bij Kamerlid FlorVan Noppen (N-VA) vorig jaar eenzware ziekte vastgesteld.

Pieter Huybrechts (VB) wist als lijst-duwer in Herentals amper 82 voor-keurstemmen te bemachtigen. Daar-mee verkreeg Huybrechts, die al sinds1995 in het Vlaams Parlement zit, hetallerkleinste aantal stemmen van alleparlementsleden. Huybrechts somt uit-eenlopende verklaringen op voor zijnbarslechte resultaat. Allereerst ver-keert mijn partij in een algehele ma-

laise. Ook lokaal waren er heel watstrubbelingen bij de lijstvorming.Daarnaast verhuisde ik pas recent naarHerentals. Mijn sociale leven speeltzich nog steeds af in de buurgemeenteGrobbendonk. In 2014 stop ik boven-dien met politiek. Daarom stond ik

enkel op de lijst uit loyauteit tegen-over de partij.

leden. De voorbije jaren heb ik gepro-beerd om hier iets op poten te zetten.Maar op 14 oktober haalden we geenenkele zetel. De SP.A blijft het moeilijkhebben op het platteland.

De Vlaams-Brabantse gemeente He-rent telt zelfs twee niet-verkozen par-

lementsleden. Vlaams ParlementslidHermes Sanctorum verhuisde twee jaargeleden van Overijse naar Herent. On-danks het uitstekende resultaat vanGroen (17%) raakte hij als lijstduwermet 165 voorkeurstemmen niet in degemeenteraad. Ook de 175 voorkeur-stemmen van N-VA-Kamerlid en oud-schepen Els Demol volstonden nietvoor een zetel. In 2010 werd ik ver-kozen voor de Kamer, vertelt Demol.De combinatie van een parlements-zetel en een lokaal schepenmandaat

bleek voor mij niet haalbaar. In deherfst van 2011 nam ik ontslag uit degemeenteraad. Mocht ik een jaar laterdan weer op de lijst staan, dan zou dattoch kiezersbedrog zijn? Ik stond uit-eindelijk net voor de aftredende bur-gemeester, Willy Kuijpers, op de lijst.Ik voerde enkel campagne voor onzelijsttrekster, die op 14 oktober eenschitterend resultaat neerzette. Ik ver-keerde echt in een overwinningsroeswant ik scoorde helemaal niet slecht,integendeel!

Pieter Huybrechts (VB) - Herentals 82

Mia De Vits (SP.A) - Gooik 135

Hermes Sanctorum(Groen!) - Herent 165

Jan Penris (VB) - Antwerpen 937

Niet-verkozen Vlaams Parlementsleden

Aantal voorkeurstemmen

Els Demol (N-VA) - Herent 175

Flor Van Noppen (N-VA) - Dessel 313

W-F Schiltz (Open VLD) - Antwerpen 592

Peter Dedecker (N-VA) - Gent 723

Niet-verkozen Kamerleden

Aantal voorkeurstemmen

Ook volgens Vlaams ParlementslidMia De Vits (SP.A) wisten de kiezers inhaar gemeente dat ze de politiek in2014 verlaat. In het door MichelDoomst (CD&V) gedomineerde Gooikhaalde De Vits als lijstduwer 135 voor-keurstemmen. Toen ik in 2004 aantradals Europees Parlementslid, had deSP.A in Gooik geen afdeling en geen

Mia De Vits

Willem-

Frederik

Schiltz

HermesSanctorum

Jan Penris

IMAGEGLOBE

IMAGEGLOBE

IMAGEGLOBE

REPORTERS