Klimaatactieplan 2013-2015 Regio Noord-Veluwe

7/28/2019 Klimaatactieplan 2013-2015 Regio Noord-Veluwe

1/28

1

Klimaatactieplan

2013-2015

December 2012


2/28

2

Klimaatactieplan 2013-2015

Achtergrond

Het wordt steeds duidelijker dat de organisatie van het energiesysteem anders moet.Fossiele energie wordt steeds schaarser en dus duurder. Er bestaat een grote

afhankelijkheid van grote energiebedrijven die vechten om de fossiele bronnen in politiekinstabiele landen. En de noodzakelijke reductie van de CO2-uitstoot blijft achter bij de

wenselijke scenarios.

Het voorkomen van een onbetaalbare, fossielafhankelijke en niet duurzameenergietoekomst is voor ons een reden om door te gaan met het Klimaatactieplan. We

hopen hiermee betaalbare, eigen en duurzame energie in de regio te realiseren. We ziendit tevens als kans om de regionale sociale cohesie en economie te versterken en andere

zaken zoals geld, werk, zorg, biodiversiteit, klimaatverandering, luchtkwaliteit en voedselte adresseren.

Waar staan we anno 2013?Acht regiogemeenten hebben de afgelopen jaren ingezet op het formuleren en uitvoerenvan klimaatbeleid. Het afgelopen Klimaat Actie Plan heeft gedurende de periode 2009-

2012 enkele piketpaaltjes geslagen voor de toekomst:1. Eigen organisatie

a. Verkenning Energiemanagement gemeentelijke voorzieningenb. Criteria voor Duurzaam inkopenc. Gebruik van Groene stroom en gas voor gemeentelijk gebouwend. Adviezen en planning voor realisatie duurzaam wagenpark

2. Inwonersa. Bouwstenen voor gemeentelijk beleid energiezuinige nieuwbouwb.

Stimuleringsubsidie woningisolatie / energie opwekkingc. Bewustwording en stimulering via activiteiten platform Veluwe Duurzaam

3. Bedrijvena. Afspraken energiebesparing met woningcorporatiesb. Energie- en wagenparkscans bij MKB-bedrijvenc. Agendering energiebesparing bij gemeentelijke toezichthouders milieud. Kansen duurzaamheid op bedrijventerreinen

Daarnaast hebben we gezamenlijk enkele overkoepelende activiteiten in gang gezet diekennis en ervaring hebben opgeleverd m.b.t. de kansen voor grootschalige Duurzame

Energie en de Biobased Economy.Deze kennistrajecten en kaders zien we als een voorzichtige start van de transitie naar

energiezuinig en duurzaam. Met dit vervolgprogramma geven de gemeenten Elburg,Ermelo, Harderwijk, Hattem, Nunspeet en Putten aan verder te willen op de ingeslagenweg. De Regio Noord-Veluwe levert daarbij inhoudelijke ondersteuning en projectleiding.

Energierekening regio NV is 500 miljoen / jaar Totale emissies regio NV is 1400 kton/jaaro Verkeer en Vervoer 300 kton/jaaro Woningbouw 400 kton/jaaro Bedrijven 700 kton/jaar Per inwoner 7 ton emissie per jaar (landelijk 12 ton/j) Huidig percentage DE is 1,5% (landelijk 3,75%) Maximaal te behalen CO2 reductie (besparing en DE): 605 kton/jaar (is 43% in

2022)


3/28

3

Wat gaan we oppakken?

We gaan door op de ingeslagen weg richting energiezuinig en duurzaam via hetopwekken van duurzame energie, energiebesparing en het efficinter gebruiken van

fossiele brandstoffen.

AmbitieStructureel werken aan een duurzame overheid, energiebesparing, duurzame

energieproductie, schone en zuinige mobiliteit, duurzame bedrijven en eenklimaatbestendige leefomgeving.

Vertrekpunt hierbij is dat we de uitvoering hiervan samen doen: samenwerking tussengemeenten, tussen verschillende afdelingen maar ook samenwerken met Provincie

Gelderland, woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars, bedrijven, maatschappelijkeorganisaties e.d. De komende drie jaren leggen we de nadruk op het realiseren van

resultaten die ook na 2015 vruchten zullen opleveren.

Missie

Wij werken samen aan een energiezuinige en groene Noord-Veluwe- Gemeenten: Wij doen en inspireren met aansprekende acties: Wij zijn duurzaam

- Bedrijven en organisaties: Wij zijn koploper- Huishoudens / Inwoners: Wij nemen initiatief

Omdat we met beperkte middelen het nodige willen bereiken zullen we vooral inzettenop het motiveren en inspireren van partijen door stimulerende activiteiten en projecten.

Doelen

2% energiebesparing per jaar, 20% CO2-reductie in 2020 en 20% opwekking van

Duurzame Energie in 2020 (t.o.v.1990).De weg naar het behalen van deze doelstellingen stippelen we uit in gemeentelijke en

regionale routekaarten. 2015 is de toekomstige vertrekhalte. 2020 is een tussenstation.We vervolgen de route daarna naar CO2-neutraal (inclusief mobiliteit). Wat daar voor

nodig is en wanneer we daar zijn maken we deze periode helder.

Focus / afbakening

Om de impact van het klimaatbeleid zo groot mogelijk te laten zijn kiezen we voor eenbeperkt aantal regionale projecten (extern) en de doorwerking van ontwikkeld beleid inde gemeentelijke organisatie (intern).

Focus Extern:

- bedrijven: opschalen van toepassing van bestaande duurzame technieken- inwoners: energiebesparende maatregelen en opwekken van zonne-energie

Focus Intern:- gemeenten: duurzaam beheer en energiezuinige gemeentelijke gebouwen / openbare

ruimte

Hoe

Met projecten die in hun uitvoering een bijdrage leveren aan onze doelstellingen.Voor zaken waar we als gemeenten zelf verantwoordelijk zijn, zetten we in op hetbehalen van concrete resultaten. Daarnaast hebben externe partijen een eigen

verantwoordelijkheid in het behalen van resultaten die bijdragen aan de doelstellingen.Wij als gemeenten gaan zeker ook projecten uitvoeren die deze partijen aanmoedigen tot

het ondernemen van stappen.


4/28

4

De meeste projecten zijn gericht op uitvoeren. Het afgelopen Klimaatactieplan 2009-

2012 heeft voldoende resultaten opgeleverd die nu verankerd kunnen worden.Bij diverse projecten is bewustwording, de overdracht van kennis en vaardigheden een

belangrijk onderdeel bij de uitvoering. Denk hierbij ook aan voorlichting en educatie.Daarnaast zetten we ook instrumenten in als monitoring, subsidies, richtlijnen, scans,

advisering en afspraken om projecten programmadoelen te halen.

- Samen

Het in beweging brengen van externe partijen zien we als activiteit die we het best in

gezamenlijkheid op kunnen pakken. Dit zijn vaak kostbare en tijdrovende projecten waardoor samenwerking de meeste winst valt te halen. Niet alleen in tijd en geld maar ook in

impact. Een eenduidige en heldere boodschap in de regio komt sterker over bij partijendie veelal in het hele gebied actief zijn, wonen en werken.

Deze projecten kennen een uniforme aanpakwaarbij RNV trekker is en deklimaatadviseur projectleider.Basispakkethier doen zes regiogemeenten met eenzelfde intensiteit aan mee

Bestaande woningen energiezuiniger campagne

Veluwe Duurzaam duurzame huizenroute, themabijeenkomsten Stimulering Lokale Duurzame Energie initiatieven (burgerinitiatieven) Duurzame Gemeente

o Inkoop slimme meters en energiemonitoring en management Regionale Greendeals stimuleren van koploperbedrijven en organisaties

Pluspakketwaar gemeenten tegen extra betaling op intekenen

Routekaart naar CO2-neutrale Noord-Veluwe / Klimaatatlas (monitoring enverantwoording)

- IndividueelProjecten georinteerd op de gemeentelijke organisatie pakken we als gemeenten

zelfstandig op. Het Klimaatactieplan 2009-2012 en AgentschapNL werkgroepen hebbenvoldoende instrumenten en handvaten opgeleverd waarmee de diverse gemeentelijke

afdelingen aan de slag kunnen. Belangrijk bij de inbedding hiervan is een goede interneorganisatie, monitoring en rapportage. Voorwaarde voor succes is de aanwezigheid van

interne aanjagers en vastgesteld beleid. Een gemeentelijke werkgroep (Energieteam) enenthousiaste projectverantwoordelijken gaan hier invulling aan geven. Vanuit RNV kan

hier advies en ondersteuning via de Klimaatadviseur op maatworden ingebracht.Regionale uitwisseling van successen en leerpunten kan de uitvoering naar een hoger

niveau brengen. Hiervoor zijn Platform (kennisbijeenkomsten) en Viadesk (digitaal)

belangrijke instrumenten.Basispakket

Duurzame Gemeenteo Energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen / openbare ruimte

(energieteams)

o Duurzaam Meerjarig Onderhoud Programma gemeentelijke gebouwen Platform Duurzame Gemeenten

Pluspakket

Doorwerking Klimaatbeleid in uiteenlopende gemeentelijke beleidsterreinen(sociaal /armoede; ruimtelijk, volkshuisvesting, woningbouw, economisch.)

Stimulering schoner vervoer, OV en fietsgebruik


5/28

5

Regionaal Klimaat Actie Plan - Programma en activiteiten

BEWONERS NEMEN INITIATIEF

Module Bestaande woningen energiezuiniger

Achtergrond De gebouwde omgeving in de regio is verantwoordelijk voor 46% van ons

energiegebruik. Iedereen is het erover eens dat daar een groteefficiencyslag te maken is. Een groot deel van het energiegebruik komt op

conto van de bestaande bouw. Daar is veel winst te behalen, maar tegelijk

blijft het echt realiseren van besparing een moeilijk punt.

In alle regiogemeenten wordt met subsidie van de provincie Gelderland

woningisolatie gestimuleerd. Met de huidige middelen is maximaal 5% van

de in aanmerking komende woningen (24.000) energiezuiniger te maken.

Bij een eventueel vervolg is dit percentage mogelijk te verdubbelen. In een

aantal gemeenten kan met subsidie zonnepanelen worden aangeschaft.

Subsidie is een tijdelijke financile prikkel van de overheid. Wij willen graag

een duurzame prikkel in de regio realiseren door bedrijfsleven en inwoners

te ondersteunen bij het creren van vraag en aanbod. Hiervoor zal de

overheid het speelveld en de spelers wel speelklaar moeten krijgen door het

bij elkaar brengen van enthousiaste partijen, ondersteuning en facilitering.In Putten en Ermelo zijn de eerste ervaringen opgedaan.

Uitdaging Inwoners zijn onvoldoende genformeerd om tot woningisolatie over te gaan

of zelf energie op te wekken. Prikkels om dit wel te doen zijn vaak van

kortstondige aard. Hoe zetten we deze onderwerpen duurzaam op de

agenda?

Doelstelling Een vergroting van het aandeel woningeigenaren dat maatregelen neemt op

het gebied van energiebesparing en opwekking door opschalen enstructureel maken van isolatieactiviteiten.

Met deze intensivering willen we het aandeel woningen met een vorm van

isolatie verhogen naar minimaal 20%.

Verhoging aandeel woningeigenaren die bijdragen aan energieopwekking

naar minimaal 10%

Aanpak - optioneel: de problemen en kansen in beeld brengen m.b.v. warmtescans

en zonnescans. Dit inzetten als communicatiemateriaal.

- Actieve werving van locale bedrijven, organisaties en aanbieders: zij

worden genformeerd over de kansen van energiebesparing en opwekking

en hun mogelijke rol hierin richting inwoners, betrokkenheid gemeente

- De gemeenten ondersteunen consortium van bedrijven met communicatie,

organisatie en facilitering bijeenkomsten

- Uitschrijven van inschrijving voor consortium

- Beoordeling en keuze partners

- opzetten uniforme werkwijze richting bewoners

- Voorlichtingsbijeenkomsten per wijk/ gemeente over de mogelijkheden van

energiebesparing en opwekking- Training en werving van energieambassadeurs

- Ruimte creren voor aandacht resultaten (traditionele) media

Producten - ambassadeurs die de samenwerking in hun omgeving/gemeenteorganiseren en de vragen om energiebesparende maatregelen bundelen

- voorbeeldhuizen

- netwerk van lokale aanbieders van isolatiemaatregelen en zonnepanelen

die maatwerkadvies en aantrekkelijk aanbod actief richting burgers

verkopen (lokaal en digitaal loket).

- website voor vraag en aanbod (koppeling met Veluwe Duurzaam)

optioneel:

- warmtescan van alle woningen waarmee verlies van energie duidelijk

wordt gemaakt (evt. vervangen door actuele Energie in Beeld kaarten)- zonnescan van alle woningen waarmee kan worden bekeken of


6/28

6

investering in zonne-energie aantrekkelijk is (rekentool)

Afbakening Uitvoerende rol richting inwoners ligt bij bedrijven en niet bij de gemeenten

Beheersing

Menskracht en

projectorganisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke afdelingen bedrijven (BCF) en volkshuisvesting Gemeentelijke

contactpersonen voor lokale invulling en organisatie

Bedrijvenconsortium (extern)

PR en communicatie (extern)

Financieel / subsidie adviseur

Betrokken partijen

Alliander (gegevens beheerder)

Provincie Gelderland (subsidie)

VvEWijk- bewonersverenigingen

Lokale bedrijven verenigingen / NVO

Veluwe Duurzaam

Geld en Tijd Projectleiding: RNV 1000 uur

Uren per gemeente: 100 uurProjectgeld: 25.000 (totaal)

- Scans: optioneel

- Communicatie en werving 10.000,-

- Bijeenkomsten: 5.000,-

- Training: 5.000,-

- Inhuur (juridische) deskundigheid: 5.000, -

Planning Start voorbereiding: tweede helft 2013:

Verkennend overleg met bedrijven (haalbaarheid): september

Peiling bij bewoners / wijken: oktoberGo / no go, aanscherpen projectplan: november

Scans (december)

Startbijeenkomst (januari 2014)Werving en selectie bedrijven (feb-mrt)

Eerste bewonersbijeenkomsten ( vanaf maart)

Trainingen wijk ambassadeurs vanaf zomer 2014Bewonersbijeenkomsten doorlopend tot in 2015

Communicatie Ondernemers Overleg, Gemeenteraad, Inwoners, Platform Veluwe

Duurzaam

Risicos Onvoldoende animo bedrijven en burgers

Module Platform Veluwe Duurzaam duurzame huizenroute, website, acties

Achtergrond In de jaren 2011 en 2012 zijn er onder de vlag Veluwe Duurzaam

uiteenlopende activiteiten georganiseerd om gemeenten, bedrijven en

inwoners te motiveren tot energiebesparing en opwekking van duurzame

energie. De activiteiten hebben een goed bereik gehad. De bedoeling is datdit platform na deze periode duurzaamheid onder de aandacht van deze

groepen blijft brengen. Voor het organiseren van activiteiten en onderhouden

van de infrastructuur (website, social media) blijft betrokkenheid van

overheid en bedrijven noodzakelijk.

Uitdaging Verduurzamen van gedrag is een zaak van lange adem. Gemeenten willen

energiebesparing en opwekking van duurzame energie bij inwoners en

bedrijven op de agenda houden.

Doelstelling Door energiebesparing en opwekken van duurzame energie in beeld te

houden bij inwoners en bedrijven deze groepen motiveren tot het nemen van

initiatieven.

Aanpak Evaluatie van de resultaten van de afgelopen 2 jaar: wat waren de

succesvolle onderdelen, welke onderdelen verdienen een aanpassing.Keuze van de onderdelen waar gemeenten mee verder willen op basis van


7/28

7

woningisolatie aanpak.

Rol en bijdrage bedrijfsleven benoemen en vragen.

Opstellen van projectvoorwaarden en gewenste resultatenAfspraken over uitvoering met opdrachtnemer

Plan van aanpak voor nieuwe activiteiten inclusief locaties in de regio.

Producten Projectplan met activiteiten

Duurzaam aandacht voor Klimaat en energie via door (keuze):- actuele en dynamische website

- dienstverlening via internet (bedrijvenpool, rekentools, offertetraject,

financiering,..)

- Tweejaarlijkse Veluwe Duurzaam Beurs

- Jaarlijkse duurzaam bouwen en wonen route

- Jaarlijkse educatieve activiteiten op scholen

Afbakening Veluwe Duurzaam als paraplu voor de inzet van diverse VD- instrumenten bij

andere KAP- projecten (isolatie bestaande bouw bv.)

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke klimaatcordinatorenBetrokken partijen

Regionale ondernemers via SEO en NVO

In later stadium: Majada evenementenorganisatie

Geld en Tijd Fase 1: Evaluatie en projectplan

- Projectleiding: uren RNV 40 uur

- Inbreng uren gemeenten: 10

Fase 2: Uitvoering VD activiteiten 2013 en 2014


- Inbreng uren gemeenten: 90Projectgeld: 14.500

Planning Evaluatie januari 2013

Projectplan 2013 maart 2013Uitvoering april novemberEvaluatie en plan 2014 in januari 2014

Communicatie Communicatie is een belangrijk onderdeel binnen de campagne en valt onder

de uitvoering door het organisatiebureau.

Module Stimulering Lokale Duurzame Energie initiatieven (burgerinitiatieven)

Achtergrond Lokale energie initiatieven komen in sneltreinvaart op. De VU teldeonlangs149 lokale energiebedrijven in Nederland. Het gaat hierbij om echte

burgerinitiatieven zonder ondernemers en overheid: windcoperaties, lokale

energiebedrijven en collectieve inkoopacties zonnepanelen. Reden voor de

snelle groei is de behoefte van energieconsumenten aan meer

zelfvoorziening, autonomie, versterking van de lokale gemeenschap en

economie en de menselijke maat. Rondom deze bedrijvigheid ontstaat ook alweer een dienstverlenende sector op het gebied van kennisdeling,

krachtenbundeling en opschaling (Hier Opgewekt en e-decentraal). Ondanks

de kleinschaligheid is intussen het aandeel zonne-energie in 2011 verdubbeld

t.o.v. 2010 en berekende het CBS dat landelijke dekking van de

elektriciteitbehoefte bij huishoudens door zon in 2013 mogelijk is. Deze

ontwikkeling van onderop dwingt ook overheden na te denken over haar rolin het geheel: moeten we wel een rol nemen en zo ja welke? stimuleren,

faciliteren (door beschikbaar stellen van ruimte), participeren,

garantstellingen, aanbevelen, ..

In de regio zijn geen initiatieven bekend. Ook hier zien we graag particulieren

het initiatief nemen.

Uitdaging Lokaal opgewekte energie staat steeds meer in de belangstelling. Initiatievenvan bewoners kunnen sneller van de grond komen met een juiste inbreng van

de gemeenten. Hoe brengen we deze nieuwe ontwikkelingen naar de regio en


8/28

8

versnellen en ondersteunen we ze?

Doelstelling Initiren, stimuleren en ondersteunen van lokale (gemeentelijke) energie

initiatieven op weg naar klimaatneutraal

Minimaal 1 gerealiseerd burgerinitiatief per gemeente

Aanpak - In beeld brengen van ontwikkelingen en kansen in de regio

- Leren van lopende initiatieven: verkennen van de behoeften

- Opstellen van stimuleringspakketten- Wijkgerichte aanpakken. Koppelen met campagne bestaande bouw.

- Gemeenten stimuleren en faciliteren particulieren bij het opzetten van lokale

DE-projecten. Bijvoorbeeld door kennisoverdracht en het bij elkaar brengen

van partijen.

Producten Overzicht van regionale initiatieven en kansen (initiatievenkaart)

Toolkit voor gemeenten

Afbakening Realiseren van initiatieven ligt bij burgers.

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke afdelingen Economie, Milieu

Hier Opgewekt / e-decentraalBetrokken partijen

Bestaande coperaties

Woningbouwverenigingen

Leverancier van energievoorzieningen: WKK, zon, wind

Landbouw

Geld en Tijd Projectleiding uren RNV: 80 uur

Uren per gemeente: 50 uur

Projectgeld (per gemeente):

- Bijeenkomsten en training: p.m.

Planning 2013

Communicatie Na het in beeld hebben gebracht van de taken van gemeenten kan de

communicatie gestart worden richting inwoners. Dit zal in overleg metpioniers en organisaties uit de regio worden opgepakt.


9/28

9

DUURZAME GEMEENTE

Inspirerend aanwezig zijn als gemeente richting bedrijven en burgers, begint met het goede

voorbeeld te geven. Onze uitdaging de komende jaren is om het energiemanagement voor de

gehele organisatie goed op orde te brengen. Dat begint met de aanschaf van de juiste hardware

en software (Module 1), vervolgens hier actief mee gaan werken, bijsturen en maatregelen

opsporen (Module 2) en de opgedane kennis benutten in het duurzaam beheer van gebouwen(Module 3). De modules volgen elkaar in tijd op maar afhankelijk van de stand van zaken bij de

gemeenten kan de gemeente zelf bepalen met welke module wordt ingestapt.

MODULE 1 Inkoop Slimme meters, Energie- monitoring en -management

Achtergrond Tijdens afgelopen periode is bij gemeenten volop aandacht besteed aan

inkoop van Groene Energie, slimme meters, energiemonitoring en

management. Binnen de gemeenten zijn diverse afdelingen (milieu, inkoop,

gebouwenbeheer, openbare werken) op n of andere manier met dezethemas in de weer geweest. Dit heeft weliswaar geleid tot de nodige

activiteiten en producten maar de slag naar een professioneel

energiemanagement met de juiste instrumentaria en zicht op (en inzichtelijke

maken van) besparingen is nog niet gemaakt. Een integrale benadering met

inbreng van betrokken afdeling en met aandacht voor maatwerk engezamenlijk optrekken waar mogelijk, moet aan de huidige versnipperdeaanpak een einde maken. Een regionale projectgroep heeft eind 2012 een

programma van eisen opgesteld. Hierin is aandacht voor de verschillen

modaliteiten van gemeentelijk energiebeheer, producten en diensten die dit

beheer professionaliseren en de resultaten die aan het eind dienen te worden

geleverd. Komende jaren gaan we deze gedifferentieerde aanpak bij de

gemeenten uitrollen.

Uitdaging Gemeenten willen hun energieverbruik vergroenen en verminderen. Een

nieuwe aanbestedingsronde voor energie inkoop maakt het mogelijk nieuwe

eisen aan de duurzaamheid van energieproducten te stellen. Energiebesparing

komt nog onvoldoende van de grond door ontbreken van de juiste

hulpmiddelen of de kennis, bevoegdheden, prikkels en tijd om hier planmatigmee om te gaan. Dit traject moet de voor de gemeente juiste producten en

diensten binnen handbereik brengen.

Doelstelling Inkoop van 100% groene energieBehalen van de maximale CO2 reductie in de eigen organisatie en op die

manier een bijdrage leveren aan de regionale ambities van 2%

energiebesparing per jaar

Besparing door inzicht

In beeld kunnen brengen van percentage duurzaam opgewekte energie

Zaken op orde brengen alvorens burgers en bedrijven te benaderen

Aanpak - Ambities m.b.t. energiemanagement beleidmatig vastleggen en rollen en

verantwoordelijkheden benoemen en verankeren.

- Aanbesteding inkoop groene energie gemeentelijke gebouwen envoorzieningen, slimme meters, Overige Diensten Aanbieder (ODA) voorgedetailleerde energiegebruiken en energiemonitoring,

systeemsoftwarepakket

- Keuze voor pakket op maat per gemeenten

- Implementatie en coaching bij uitrol

- Actief volgen van het gebruik gedurende bepaalde periode

- Evaluatie en uitwisselen gebruikerservaringen

Producten Regionale aanschaf van Monitoring- en energiemanagementsysteem voor

gehele gemeentelijke organisatie

Energiemanager die systeem bewaakt

Afbakening Het gaat om de gezamenlijke inkoop en uitrol van monitoring en

management: juiste spullen, kennis en mensen. Het planmatig werken hierna:de organisatie en uitvoering van energiemangement binnen de gemeenten, is

onderdeel van het project energiebesparing (energieteams)


10/28

10

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke afdelingen Openbare Werken, gebouwen beheer, Milieu

Inkoopadviseur

Betrokken partijen

Leveranciers management- en monitoringsystemenLiander (netwerkbeheerder)

Energieleverancier (Greenchoice)

ODA dienst



Projectgeld:

- Aanschaf diensten en producten: budget betrokken gemeenten en

afdelingen

- Communicatie 1.000, - (totaal)

- Bijeenkomsten en training: 500, - (totaal)

Planning Start aanbesteding: feb. 2013

Uitrol: mei 2013Evaluatie gebruik: nov. 2013

Communicatie Intensieve gebruikerscommunicatie medewerkers deelnemende gemeenten

(Energieteams)

Presentatie van activiteiten en besparingsresultaten aan publiek, gebruikers,

bestuur en politiek

MODULE 2 Energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen / openbare ruimte (energieteams)

Achtergrond Tijdens de vorige Klimaatactieplan periode is in beeld gebracht wat de

verbeteren knelpunten zijn rond het energiebeheer van de gemeentelijke

voorzieningen. Hierbij lag de focus op gebouwen en openbare verlichting.

Installaties als verkeerslichten en pompgemalen zijn nog niet meegenomen.

Het ontbreken van belangrijke randvoorwaarden als beleid, aansturing,

plannen en ondersteunende diensten en instrumenten spelen bij veelgemeenten in meer of mindere mate een rol. Via centrale inkoop wordt werkgemaakt van maatwerk van juiste middelen en diensten. Via dit traject

werken individuele gemeenten aan de overige voorwaarden voor een goed

energiemanagement.

Uitdaging Bouwstenen voor Energiemanagement die bij gemeenten aanwezig zijn

aanvullen, afstemmen en ontwikkelen naar een in de organisatie geborgd en

gentegreerd systeem.

Doelstelling Invulling geven aan wettelijke taken m.b.t. energiebesparing en aanjagen van

hoger liggende ambities (energieneutraal) door het inzichtelijk maken van

energieverbruik, oppakken van besparingskansen en de organisatie van

maatregelen.

Aanpak - Vaststellen gemeentelijk energiebeleid en verantwoordelijkheden (afdelingenen functies)

- Opzetten Gemeentelijke Energieteams, op orde brengen van energie

monitoring (inbreng project inkoop energiemanagement)

- Koppelen energiemanagement en onderhoudsplannen (energielabel)

- Rapportage over voortgang, resultaten en aanpak komende jaren.

- Uitvoeren van maatregelen aan gebouw en inrichting (apparatuur)- Financile baten zichtbaar maken

- Benchmark tussen gemeenten

Producten Interdisciplinaire energieteams

Revolverend budget waaruit investeringen m.b.t. energiebesparing wordengedaan.

Afspraken over de hoogte van de meerinvestering waarbij tot actie wordtovergegaan

Besparingen op de energierekening door de inzet van duurzame energie


11/28

11

voorzieningen (zonnepanelen)

Energielabel sprong

Afbakening Alle gemeentelijke gebouwen en installaties volledig in eigen gebruik

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectleiding: Wethouder / Afdelingshoofd IZ

Secretariaat: RNV

Energieteam bestaande uit Openbare werken, gebouwenbeheerders,

financin, ICT, Inkoop

Betrokkenen: leveranciers energie, applicaties, diensten

Geld en Tijd Secretariaat uren RNV: 150 uur


Projectgeld:- Energiemanagement tools: budget betrokken gemeenten en afdelingen

- Bijeenkomsten en training: 3.000,- ( 500,- per gemeente)

Planning 2013

Communicatie Intensieve gebruikerscommunicatie teamleden deelnemende gemeenten.

Presentatie van activiteiten en besparingsresultaten aan publiek, gebruikers,

bestuur en politiek

Module 3 Duurzaam Meerjarig onderhoudprogramma gemeentelijke gebouwen

Achtergrond In samenwerking met AgentschapNL is een handleiding Duurzaam MeerjarenOnderhoudsplannen opgesteld. Dit document biedt handvaten voor de

integratie van duurzaamheid in het gebouwenonderhoud van gemeenten.

Samen met gemeentelijke gebouwenbeheerders en andere betrokken bij

gemeentelijk vastgoed kan nu planmatig werk gemaakt worden van de

implementatie van duurzaamheid.

Uitdaging Kansen voor energiebesparing en gebruik van duurzame materialen binnen

het onderhoud van gemeentelijke gebouwen in beeld brengen.

Doelstelling Duurzaamheid is vast onderdeel van gemeentelijke onderhoudsplannen

Aanpak Stappenplan uit de handleiding Duurzaam Meerjaren Onderhoudsplan (DMOP)

met de doorlopen:- projectteam samenstellen

- inventariseren gegevens (input energiemanagement, labelling)

- huidige plannen onder de loep

- keuze voor gebouw(en) en onderhoudsplan

- opstellen projectplan

- keuze voor uitvoering extern adviseur

- verduurzamingslag onderhoudsplan door extern adviseur- kansen en kosten in beeld

- besluitvorming door gemeenteraad

- uitvoering van de verduurzamingmaatregelen volgens planning

- monitoring van de resultaten (met input van energiemanagement)

Producten Meerjaren onderhoudsplan voor een of meerdere gebouwen waarmee

besparingen duurzaamheidkansen worden benut.

Maatregelen in gebouwen.

Financile baten

Afbakening Onder duurzaamheid vallen zowel energie- als materialenbeheer. Het gaat om

gebouwen volledig in eigen beheer en scholen.

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke gebouwenbeheerder

Inkoopadviseur

Betrokken partijenExtern adviseur gebouwenbeheersplan


12/28

12



Projectgeld:- inhuur adviseur onderhoudsplannen: budget betrokken gemeenten en

afdelingen

Planning Labelling alle gemeentelijke gebouwen dient juni 2013 op orde te zijn. Dit is

een goed vertrekpunt voor de start van verbeteringsslag via onderhoud.Communicatie Actieve regionale uitwisseling van de resultaten


13/28

13

Regionale Greendeals stimuleren van koploperbedrijven en organisaties

Achtergrond Een duurzame economie is mogelijk; koplopers wijzen de weg, maar hoe

versnellen we het peloton van bedrijven? Gemeenten kunnen hierbij een

cruciale regierol nemen door structurele samenwerking tussen lokale

koploperbedrijven, kennisinstellingen en de gemeente/regio op te zetten.

Uitdaging Diverse bedrijven zijn aan de slag met een duurzame bedrijfsvoering of willenhier mee starten. Over aanpak en resultaten wordt valt best meer te vertellen

dan dat nu gebeurt. Enthousiasmeren van andere bedrijven en opschaling is

gebaat bij positieve aandacht.

Doelstelling Groeiend netwerk van CO2/klimaatneutrale * bedrijven in de regio

Aanpak Lokaal sluiten gemeenten duurzaamheidallianties met bedrijven.Actieve werving van koplopers: organisaties die een CO2-neutrale

bedrijfsvoering willen voeren. Om klimaatneutraal te worden, gaan zij energie

besparen, duurzame energie opwekken en de resterende CO2-uitstoot

compenseren. Bedrijven kunnen koploper worden door een intentieverklaring

te ondertekenen. Daarna bepalen zij de uitgangssituatie (CO2 footprint),

onderzoeken de besparingsmogelijkheden, voeren de maatregelen uit en

monitoren de resultaten. Resterende uitstoot wordt gecompenseerd.De gemeenten ondersteunen de Koplopers met het bepalen van de CO2

footprint, het opzetten van een exclusief netwerk van klimaatambassadeurs

en experts: deskundigen voorzien bedrijven van advies, kennis en contacten.

Spreekuren en cursussen.

Producten - Club van koplopers die elkaar inspireren en motiveren om te komen tot

energiebesparing en het gebruik van duurzame energie

- Convenant / Green deal

- Energiecoaches binnen het bedrijvennetwerk

Afbakening Gemeenten scheppen aantrekkelijke voorwaarden; bedrijven gaan het doen.

Achterblijvende bedrijven vallen buiten deze aanpak.

Opm. voorlopig nog geen rol voor DE&OM, mogelijk in later stadium

BeheersingMenskracht en

organisatie

Projectgroep:

Projectleider: RNV

Gemeentelijke BCF als intermediair bedrijf- Projectleider

PR en communicatie (extern)

NVOo

Betrokkenen:

Alliander (gegevens beheerder)

Provincie Gelderland (toezichthouder)

Gemeenten (toezichthouder, doelgroep, contactpersoon)

PR en communicatie: publiciteit en mediamomenten

Branche organisaties / bedrijvenkringen

ParkmanagersVeluwe Duurzaam



Projectgeld: 10.000

- CO2 footprint / energierekening

- Netwerkbijeenkomsten

- Cursussen en advies

Planning Start 2014:

Opzetten deskundigenpoule (4e kwartaal 2012)

Organisatie service aanbod: footprints, spreekuur, cursus (januari)Startbijeenkomst met betrokken partijen (feb)

Werving bedrijven (vanaf maart)Eerste netwerkbijeenkomst met intentieverklaringen (mei.)

Bijeenkomsten per kwartaal (tot en met 2015)


14/28

14

Communicatie PR en positieve communicatie vormen de rode draad binnen de aanpak en

bepalen het succes.

Risico Afwachtende houding bedrijven


15/28

15

Stimulering schoner vervoer, OV en fietsgebruik

Achtergrond Vervoer is nodig, maar de groei van mobiliteit zorgt voor een slechte

bereikbaarheid en een mindere leefbaarheid. Mobiliteit in de regio zorgt voor

circa 20% van de totale CO2-uitstoot.

Reizen kunnen echter vaak voor een deel worden gemaakt met zuiniger

vervoersmiddelen als Openbaar Vervoer (OV), deelautos of fiets. Omdat wemet elkaar steeds meer autokilometers rijden, moeten voertuigen en

brandstoffen schoner worden.

Onder de titel FuelSwitch hebben alle gemeenten een wagenparkscan

ondergaan en een advies ontvangen over de ontwikkeling van het wagenpark

richting een schoner & zuiniger wagenpark. Gemeenten Harderwijk, Nunspeet

en Putten hebben inmiddels autos op gas / elektra aangeschaft. Bij allegemeenten staat duurzaam inkopen wagenpark en brandstof op de

inkoopagenda. Gelijktijdig met gemeenten konden bedrijven met een eigen

wagenpark een gratis scan uit laten voeren met bijbehorend advies. Hier

hebben 11 bedrijven gebruik van gemaakt. In Harderwijk zijn 2 aardgas

vulpunten en een ethanol vulpunt gerealiseerd. In Nunspeet is 1

aardgasvulpunt. In meerdere gemeenten zijn e-laad stations voor elektrischopladen geplaatst.

Uitdaging Duurzame mobiliteit komt schoorvoetend op gang. We gaan proberen het

aandeel groene mobiliteit te vergroten zodat een significante bijdrage aan

CO-2 reductie en verbetering van de leefbaarheid kan worden gegeven.

Doelstelling Omschakeling naar CO2-neutraal transport in 2040

Aanpak Stimuleringsmaatregelen kunnen op vele vlakken genomen worden. We

kiezen voor kleine aansprekende projecten. In overleg met deelnemende

gemeenten wordt een plan de campagne opgesteld op basis van de keuzes

uit onderstaand menu:

- verduurzamen van het lokaal en regionaal vervoer door het aanbodvan deelautos te verhogen.

- verbeteren van de lokale en regionale fietsinfrastructuur, e-bikeoplaadpunten met duurzame (zonne)energie, voorrang voor de fiets,elektrische fiets als alternatief voor de auto.

- Stimuleren deelname aan fiets stimuleringscampagnes woon- werk(Fietsen Scoort / Trappers / VCC Oost) en landelijke fiets naar je

werk dag. Fietsgebruik voor de korte afstand.- duurzame mobiliteit meenemen in de concessieverlening gemeenten

realiseren vulpunten voor groen gas en waterstof (weg en water) en

oplaadpunten voor elektrische voertuigen.

- Randstadrail maakt OV aantrekkelijk: Duurzaam voor- en natransport- Duurzame kansen: gemeenten gaan milieuvriendelijke voertuigen

(autos en zware voertuigen) stimuleren door een privilegebeleid

(gereserveerde parkeerplekken) en natuurlijk door zelf deze voertuigenin te kopen

- aanpak knelpunten infrastructuur en vraag naar duurzamebrandstoffen

Producten Elke gemeente heeft een stimuleringscampagne schoner vervoer dat

resulteert in een vast onderdeel van gemeentelijk mobiliteitsbeleid.

Afbakening Alleen oppakken waar je als gemeente invloed op hebt: maatregelen in eigen

huis. Stimulering van eigen inwoners. Doorgaand verkeer van buiten de regiovalt hier buiten.

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke afdelingen R.O, vervoerProvincie Gelderland: OV autoriteit streekvervoer

VCC Oost


16/28

16

Betrokken partijen

Autodealers, fietsenleveranciers

OV-bedrijvenLeveranciers duurzame brandstoffen

Recreatiesector


Uren per gemeente: 50 uurProjectgeld (per gemeente):

- Communicatie 5.000,-

- Bijeenkomsten: 500,-

Planning 2014 en 2015

Communicatie Communicatiestrategie en plan vormen belangrijk onderdeel bij de aanpak.


17/28

17

Routekaart naar CO2-neutrale Noord-Veluwe (monitoring en verantwoording)

Achtergrond Duurzaamheid houdt niet bij de gemeentegrens op, klimaatneutraliteit wordt

niet door de gemeente alleen bereikt. Dat vereist een intensieve

samenwerking tussen stad, omgeving en regio, tussen gemeente, provincie

en waterschap. Een duurzame en klimaatneutrale omgeving komt alleen in

samenwerking tot stand. De klimaatneutrale regio vraagt om een duurzamegebiedsontwikkeling.

Op lokaal niveau wordt door een aantal gemeenten gewerkt aan een

routekaart naar CO2 neutraal: wat moet er allemaal gebeuren om in 2040

netto geen CO2 meer uit te stoten. Vaak blijkt de lokale schaal onvoldoende

om deze doelstellingen te halen, vandaar dat een uitbreiding naar regionale

schaal meer mogelijkheden biedt voor de gemeenten. Mogelijk zullen we zelfsmoeten opschalen naar provinciaal niveau. Vandaar dat de provincie

Gelderland aan deze routekaart meewerkt.

Uitdaging Alleen binnen gemeentelijke grenzen zijn de ambities om CO2-netraal te

worden niet te realiseren. Welke bijdrage aan een opschaling naar een

regionale ambitie nemen de gemeenten voor hun rekening en hoe houden we

de resultaten bij?Doelstelling In beeld brengen van kansen om tot opwekking en besparing van energie te

komen.

Verankering van het klimaatbeleid voor de lange termijn door het benoemen

van kansrijke en realistische ambities die passen bij de regio.

Aanpak Provincie stelt op basis van beschikbare gegevens en lay-out provinciale

Energie kansenkaart op. (Begin 2013 gereed)

Regionale verdiepingsslag van provinciekaart: gebiedsanalyse,

energiepotentie, financile haalbaarheid, link / rol DEOM

Inbrengen gegevens bestaande routekaarten Hwijk en Ermelo

Opstellen inspirerende visie: visualisatie van het toekomstige energieneutrale

gebied / deelgebieden

Koppeling aan bestaande visies (Omgevingsvisie)Bepalen op welke schaal en termijn de activiteiten het best opgepakt kunnen

worden en via welke instrumenten.

Op basis van potentieel bepalen wat er gecompenseerd moet worden

Vertalen van alle gegevens in een routekaart met projecten

Producten Klimaatopname (verbruik / opwekking) van de regio en Energie

Kansenkaarten (nog niet ingezet potentieel)

Gebiedsanalyse

Visie

Programma: Beeld van (gemeentegrens overschrijdende) projecten die

opgepakt kunnen worden (binnen IGEV of door de DEOM)

Planning van grootschalige DE projecten voor de middenlange en lange

termijn (2030) waarmee gemeenten individueel en in samenwerking kunnenkomen tot een klimaatneutrale regio.

(Bijvoorbeeld: lijst met Zonneprojecten in alle gemeenten en regionaal)

Monitoring resultaten klimaatacties

Afbakening Project levert input voor ontwikkelingen die via DEOM en lokale klimaat

projecten in gang gezet kunnen worden.

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNVProvincie Gelderland: Klimaatteam

Externe experts: energiesystemen, financin

Betrokken partijen

Gemeenten voor input van de informatieProjectgroep DEOM

Agentschap NL


18/28

18

Alliander

Maatschappelijk veld

Gebruikers van het gebied

Geld en Tijd Fase 1: Meebouwen aan provinciale Energiekansenkaart en regionale / lokale

uitrol


- Inbreng uren gemeenten: 10Projectgeld: 5.000 (totaal)

- ontwikkelen en beheer kaarten

- ondersteuning analyse fase

Fase 2: Gebiedsanalyse (nntb)

Fase 3: Opstellen visie (nntb)

- Projectleiding: uren RNV 50 uur- Inbreng uren gemeenten: 50

Projectgeld: 5.000

- ontwikkelen en beheer kaarten

- ondersteuning analyse fase

Planning Start feb. 2013

Oplevering routekaart vr opstellen begrotingen 2014Communicatie Klimaatkaart is een belangrijk communicatie-instrument richting diverse

doelgroepen: burgers kunnen zien wat hun energieverbruik is, ondernemers

kunnen plannen en ideen toetsen, gemeenten kunnen ontwikkelingen

signaleren en plannen. Voor zowel de stand van zaken kaart als de route

kaart is een communicatieplan en strategie noodzakelijk om gebruik op maat

van de doelgroep te waarborgen.


19/28

19

Platform Duurzame Gemeenten

Achtergrond Komende periode pakken gemeenten klimaatbeleid breder op binnen de eigen

organisatie. Overleg over klimaatthemas willen we geleidelijke uitbreiden

met nieuwe beleidsvelden richting een Platform Duurzame Gemeenten.

Binnen elke gemeente zijn medewerkers actief bezig om inhoud te geven aan

het klimaatbeleid. Naast het aanspreekpunt voor het klimaatbeleid de zgn.Klimaatcordinator (Klico) zijn dat medewerkers bij openbare werken,

ruimtelijke ordening, bouwen en wonen, verkeer, inkoop, beheer.. Voor

uitwisseling van ervaringen, inspiratie en kennisdelen willen we een breed en

flexibel platform opzetten. Producten, kennis, nieuws en vragen worden

uitgezet via een upgrading van het digitale platform Viadesk

Uitdaging In beeld houden van regionale ontwikkelingen en voortgang, het inspireren en

motiveren van elkaar via een levend platform.

Doelstelling Organiseren van draagvlak voor, innovatie en verankering van Klimaatbeleid

Aanpak Evaluatie Klico-overleg (2012)

Wensenlijst komende periode 2013-2015

Spiegelen verwachtingen potentile deelnemers

Frequentie en inhoud bijeenkomsten bepalenOptimaler Viadesk/Lokaal Klimaatbeleid Platform gebruik (training en

afspraken)

Aanvullen met werkgroepen en denktanks

Producten Flexibel en inspirerend platform voor medewerkers van gemeenten waarin

naast aandacht voor de rode draad richting klimaatneutrale regio ook ruimte

is voor kennisuitwisseling, projectuitwerking en afstemming, voorbereiding

op bestuurlijke besluitvorming.

Afbakening

Beheersing

Menskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider RNV

Klimaat cordinatoren (eerste fase)Betrokken partijen

Gemeentelijke beleidsmedewerkers



Planning 2013: verbreding bestaande klico overleg (inhoud en organisatie)

2014; netwerkactiviteiten voor gemeenten onder de paraplu Platform

Duurzame Gemeenten

Communicatie Platform is een communicatie-instrument op zichzelf. Daarnaast gaan we het

sociale netwerk Viadesk en digitale nieuwsbrieven intensief inzetten.


20/28

20

Doorwerking Klimaatbeleid in uiteenlopende gemeentelijke beleidsterreinen (sociaal /armoede;

ruimtelijk, volkshuisvesting, woningbouw, economisch.)

Achtergrond Om duurzaamheid een structurele plek in gemeentelijk activiteiten te geven

moet Integraal Klimaatbeleid goed vastgelegd worden in de organisaties.

Continue aandacht voor klimaatbeleid is en blijft actueel.

Integrale planvorming is nodig om kansen te benutten door zaken slim tecombineren. Afdelingen en overheden moeten op zoek naar meer

samenwerken. Door bijvoorbeeld het koppelen van energie- en armoedebeleid

worden lagere energielasten voor lagere inkomens groepen en

energiebesparingsmaatregelen gerealiseerd.

Uitdaging In beeld brengen van kansen voor energiebesparing en verduurzaming bij alle

gemeentelijke beleidsterreinen. Intern de raakpunten en mogelijkheden helder

benoemen.

Doelstelling De betekenis van Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen

voor gemeenten in beeld brengen via maatschappelijke en financile

rendementen.

Aanpak Het Klimaatbeleid stap voor stap verankeren in de gemeentelijke organisatie.

Lokale overheden zorgen voor uitwisseling van leerervaringen en innovatieveaanpakken en leren van elkaar. Zie ook: Platform Duurzame Gemeenten

Als eerste kan een bijvoorbeeld de verkenning van nut en noodzaak

Regionale Signaalkaart Energiearmoede met sociale zaken, maatschappelijke

organisaties en woningcorporaties worden opgepakt.

Maar er zijn ook nog volop kansen en witte vlekken m.b.t. klimaatadaptatie

via ruimtelijke ordening, recreatiebeleid en gezondheidszorg.

Door per beleidsterrein de raakvlakken met klimaat en het belang daarvan te

benoemen ontstaat een afwegingskader waar de diverse afdeling zelfstandig

mee uit de voeten kunnen.

Producten Pilotproject afwegingskader klimaat gemeentelijk beleid

Afbakening Per project te bepalen

BeheersingMenskracht en

organisatie

Projectgroep

Projectleider: RNV

Gemeentelijke afdeling (afhankelijk van te maken keuze)

Betrokken partijen

Maatschappelijke organisaties; per project te bepalen

Geld en Tijd Projectleiding uren RNV: 80 uurUren per gemeente: 50 uur

Projectgeld:

- Bijeenkomsten en training: 500,- (per gemeente)

Planning 2014 en 2015

Communicatie Via Platform Duurzame Gemeenten


21/28

21

Planning

Wat in 2013

2013 is een overgangsjaar. In dit jaar zullen de begrotingen van de gemeentenaangepast moeten worden aan de ambities. Tijdens de behandelingen in de voorjaarnota

zal duidelijk worden of er geld beschikbaar komt voor klimaatactiviteiten. De grotereexterne projecten kunnen dan op zijn vroegst in de tweede helft van 2013 starten en

krijgen de nadruk in 2014 en 2015. Projecten in 2013 zijn de minst kostbare en richtenzich veelal op continuering:

Basispakket

Inkoop slimme meters en energiemonitoring en management (100 uur) Voorbereiden woningen energiezuiniger campagne (200 uur) Stimulering Lokale Duurzame Energie initiatieven (burgerinitiatieven) (80 uur) Platform Veluwe Duurzaam duurzame huizenroute, website, acties (90 uur) Energiebesparing in de gemeentelijke gebouwen / openbare ruimte (energieteams)

(150 uur)

Platform Duurzame Gemeenten (100 uur)

Duurzaam Meerjarig Onderhoud Programma gemeentelijke gebouwen (70 uur)Pluspakket

Routekaart naar CO2-neutrale Noord-Veluwe / Klimaatatlas (monitoring enverantwoording) (50 uur)

Voorparkeren op nieuwe activiteiten 2014

Wat in 2014-2015

Basispakket

Bestaande woningen energiezuiniger campagne (800 uur)

Platform Veluwe Duurzaam huizenroute, beurs, website, acties (50) Regionale Greendeals stimuleren van koploperbedrijven en organisaties (500

uur)

Platform Duurzame Gemeenten (100 uur)Pluspakket

Stimulering schoner vervoer, OV en fietsgebruik (100 uur) Doorwerking Klimaatbeleid in uiteenlopende gemeentelijke beleidsterreinen

(sociaal /armoede; ruimtelijk, volkshuisvesting, woningbouw, economisch) 80 uur

Uitvoeren acties regionale Routekaart (incl. monitoring) (50 uur)


22/28

22

Menskracht en middelen

Wat hebben we hier voor nodig in de periode 2013-2015:

Uren per gemeenten

- uren gemeentelijke projecten: 100 (milieu) plus 300 (overige afdelingen)

- bijdrage in uren regionale projecten en overleggen: 500 (milieu en overig)

Uren RNV

- Projectleider (Klimaatadviseur) voor 3 jaar, 0,6 fte= 2520 uur (840 uur/jaar)

2013 (feb-dec)

De maand januari valt nog onder de financiering van het KAP 2009-2012.

Dit maandbedrag is al meegenomen in de gemeentelijke begrotingen 1

BASIS

Kosten Projectleider RNVop jaarbasis (790 uur a 81,-) 63.990

Werkelijke kosten op basis van 11 maanden 58.657Gemeenschappelijkeprojectkosten 2013 basis 19.000

-/- (minus opbrengst klimaatadviseur 2012 (inzet elders) 21.141

-/- (minus) bijdrage Regiocontract (platform) 12.500

Totale kosten basispakket 44.016

PLUSKosten Projectleider RNV op jaarbasis (50 uur) 4.050

Werkelijke kosten op basis van 11 maanden 3.712Gemeenschappelijke projectkosten 2013 Plus 5.000

Totale kosten pluspakket 8.712

2014 -2015

BASIS

Kosten Projectleider RNV (1450 uur a 81,-) Basis 117.450Gemeenschappelijke projectkosten 2014-2015 Basis 35.000

-/- bijdrage Regiocontract 25.000

Totale kosten basispakket 127.450

PLUSKosten Projectleider RNV (230 uur) en projecten Plus 18.630

Gemeenschappelijke projectkosten 2014-15 Plus 34.000Totale kosten pluspakket 52.630

1 Huidige begroting Klimaatactieplan 2013

Begroting Begroting Elburg Ermelo HarderwijkNunspeet OldebroekPutten Heerde Hattem

Beheersproduct: 2012 2013Klimaatadvisering 97.386 8.448 939 1.164 1.349 1.409 1.140 1.082 913 451


23/28

23

Kostenverdeling op basis van inwonersaantal

2013 basis 100% plus 100% basis plus

Totaal

2013Harderwijk ja 29 ja 39 12.765 3.398 16.163Elburg ja 14 ja 19 6.162 1.655 7.817Ermelo ja 17 ja 22 7.483 1.917 9.400Nunspeet ja 17 nee 0 7.483 0 7.483Putten ja 15 ja 20 6.602 1.742 8.344Hattem ja 8 nee 0 3.521 0 3.521

100 100 44.016 8.712 52.728

2014Totaal

2014

Harderwijk 18.480 10.263 28.743Elburg 8.922 5.000 13.921

Ermelo 10.833 5.789 16.623

Nunspeet 10.833 0 10.833

Putten 9.559 5.263 14.822

Hattem 5.098 0 5.098

63.725 26.315 90.040

2015Totaal

2015

Harderwijk 18.480 10.263 28.743

Elburg 8.922 5.000 13.921

Ermelo 10.833 5.789 16.623

Nunspeet 10.833 0 10.833

Putten 9.559 5.263 14.822

Hattem 5.098 0 5.098

63.725 26.315 90.040


24/28

24

Bijlage 1: IGEV projecten (regiocontact)

Projecten met een raakvlak aan klimaat die via het regiocontact onder de noemer

Innovatiecentrum Groene Economie Noord-Veluwe, al hun dekking hebben gevonden,vallen buiten het blikveld van dit Klimaat Actieplan. Uitzondering hierop is het onderdeel

Platform Duurzame Gemeenten dat in de uitwerking hierboven wel een plek heeftgekregen en waarvoor de financile middelen vanuit het Regiocontract in het KAP zijn

ingebracht (totaal 50.000 voor de 4 Regiocontract-jaren). Volledigheidshalve staan dedrie IGEV projecten in deze bijlage vermeld omdat ze in de wel in de KAP-periode hunuitvoering krijgen.

In de Visie regio Noord_Veluwe 2030 Care Valley Veluwe is als toekomsbeeld

opgenomen dat de Noord-Veluwe als experimenteerregio een Innovatiecentrum voorgroene technologie binnen haar grenzen heeft. In de afgelopen programmaperiode is via

het traject Noord-Veluwe Biobased volop aandacht geweest voor innovatie,koploperprojecten en kennisuitwisseling tussen onderwijs, bedrijven en overheid. In het

nieuwe Regiocontract met de provincie Gelderland wordt onder de noemerInnovatiecentrum Groene Economie de ideen verder uitgebouwd. Belangrijke pilaren

voor het Innovatiecentrum zijn het Praktijklaboratorium Biobased Economy, het PlatformGroene Economie en een Regionale Duurzame Energie- en Ontwikkelingsmaatschappij.Binnen deze modules worden activiteiten opgepakt die de opschaling van duurzame

energie en energiebesparing in de bebouwde omgeving en binnen de biobased economygaan versnellen.

Platform Groene Economie (netwerk, kennis, training)

Achtergrond In de afgelopen jaren zijn in de Noord-Veluwe aanzetten gedaan voorimplementatie van projecten, innovaties en kenniscirculatie op vlak

groene grondstoffen, energiebesparing, duurzame energieopwekkingen het sluiten van ketens. Het speelveld is erg versnipperd terwijl

initiatieven om samenwerking van juiste combinaties van stakeholders(uit ondernemerschap, overheid, onderzoek&onderwijs) vragen. Er is

vraag naar een continu proces van visieontwikkeling en hetuitwisselen van kennis en ervaring. Daarnaast is er behoefte aan hetcreren en onderhouden van verbindingen tussen sectoren endisciplines en het aantrekken of ontwikkelen van talent en

competenties

Aanpak Transitie naar een regionale groene economie vanuit eennetwerkorganisatie . Via routekaarten gaan we samen met

voorlopers uit het veld richting geven aan beleid en acties. Minimaal 75 actoren vormen de motor van een actief netwerk.

Gedurende de looptijd van het project informeren en motiveren

zij elkaar en hun omgeving via netwerkbijeenkomsten ennieuwsbrieven.

Met kenniskringen werken we aan de ontwikkeling van nieuwekennis en kunde van minimaal 20 ondernemers en

directie/stafleden van ondernemingen die werkzaamzijn/worden binnen de groene economie. Met

werkprogrammas voor deze kenniskringen werken we aannieuwe markten, technologie en regelving.

Verbeterde HRM, training en opleiding met 60 leertrajecten insamenwerking tussen ondernemingen en onderwijsinstellingen


25/28

25

Platform duurzame gemeenten: Uitwisselen van kennis enervaring, afstemming en gezamenlijke uitvoering vangemeentelijke klimaatprogrammas

Praktijklaboratorium Biobased Economy (broedplaatsen, coaching, innovatie)

Achtergrond In de afgelopen jaren zijn in de Noord-Veluwe diverse pilotprojecten

op vlak van groene grondstoffen en energie en het sluiten van ketensvoorbereid, waarin kleine ondernemingen vaak het initiatief nemen.Hierin schuilt groeipotentieel voor een kennisintensieve groene

economie in de regio. Er zijn echter ook bedreigingen voor deze prilleontwikkeling. Enerzijds hebben die te maken met de ontwikkeling van

deze ondernemingen zelf (beschikbare tijd, competenties, groeifases)en anderzijds met laagdrempelige beschikbaarheid van

onderzoeksfaciliteiten, geschoolde arbeid en financiering of met decomplexiteit van samenwerking en regelgeving.In het praktijklaboratorium voor biobased economy werken de 4 O's(Ondernemingen, Onderwijs&Onderzoek, Overheid) samen om het

groeipotentieel in kennis, kunde en business binnen speerpunten vanbiobased economy in de Noord-Veluwe te ontwikkelen.

Aanpak Het praktijklaboratorium gaan we vormgeven via proeftuinen voornieuwe projecten en jong talent; innovatiesupport bij ontwikkeling en

financiering (DEON?); ontwikkelingsbroedplaatsen voor start-ups.Deze drie instrumenten moeten leiden tot:

Marktintroductie van minimaal 3 technologien, productie- ofketenconcepten binnen speerpunten van biobased economy inde Noord-Veluwe

Start van 5 nieuwe bedrijven (joint ventures of nieuwebedrijfsactiviteiten van MKB, start-ups)

Instroom van 12 HBO- en/of universitaire afstudeerders inbiobased bedrijvigheid in de regio

Duurzame Energie en Ontwikkelingsmaatschappij (DEOM, financiering, ontwikkeling,

participatie)

Achtergrond In de regio is voldoende potentieel aanwezig om een substantileversnelling tot stand te kunnen brengen in de omschakeling naar eenduurzame energie huishouding. Marktwerking leidt op dit moment nog

niet tot de gewenste verduurzaming. Vandaar dat lokale overhedenmet belangrijke stakeholders zich sterk maken voor de versnelling en

opschaling van de lokale duurzame energieproductie, met name groengas, windenergie en warmte via een Duurzame Energie- en

Ontwikkelings Maatschappij. Uit een haalbaarheidsonderzoek kwamnaar voren dat een aanpak via DEOM projecten en werkgelegenheid

naar de regio kan halen. Een diepgaand businessplan moet de kansenen bedreigingen verder in beeld brengen.

Aanpak Uitgewerkte Businesscases voor regionale Duurzame Energie enOntwikkelingsmaatschappij. Ondersteuning en ontwikkeling minimaal

8 investeringsprojecten vanuit DE-OM. Realisatie van minimaal 3investeringsprojecten vanuit DE-OM.


26/28

26

Bijlage 2: Overzicht pakketten

Basis pakket Pluspakket

Bestaande woningenenergiezuiniger campagne.

Veluwe Duurzaam Stimulering Lokale Duurzame

Energie initiatieven(burgerinitiatieven)

Duurzame gemeenteo Inkoop meters en

managemento Energiebesparing in de

gemeentelijke gebouwen /

openbare ruimte(energieteams)

o Duurzaam Meerjarigonderhoudprogramma

gemeentelijke gebouwen

Regionale Greendeals stimulerenvan koploperbedrijven en

organisaties

Platform Duurzame Gemeenten

Stimulering schoner vervoer, OV enfietsgebruik

Doorwerking Klimaatbeleid inuiteenlopende gemeentelijke

beleidsterreinen (sociaal /armoede;ruimtelijk, volkshuisvesting,woningbouw, economisch.)

Routekaart naar CO2-neutraleNoord-Veluwe (monitoring en

verantwoording

Innovatiecentrum voor Groene Economie Noord-Veluwe (IGEV)

Platform Groene Economie(netwerk, kennis, training)

Centrum voor BiobasedOndernemerschap (broedplaatsen,coaching, innovatie)

Duurzame Energie enOntikkelingsmaatschappij (DEOM,

financiering, ontwikkeling,participatie)


27/28

27

Bijlage 3: Uren en middelen inzet

2013 uren RNV en per gemeente 2014 +2015 uren RNV en per gemeente

RNV Gemeente RNV Gemeente

1.Bestaande

woning

370 20 1.Bestaande

woning

850 80

2.Inkoop

energieman250 50 9.Reg. greendeals

bedrijven500 50

3.Gem.

energieteamsbij 2 100 3.Gem.

energieteams100

4. Duurz.

Onderhoud70 50 4. Duurz.

Onderhoud40

5. Platform

gemeenten100 50 5.Platform 100 50

6. Lokaleinitiatieven

bij 1 50 10.Klimaatbeleidintern

80 50

7. Routekaart 50 10 7. Routekaart 50 5011.Schoner vervoer 100 50

8. Veluwe

Duurzaambij 1 50 8.Veluwe

Duurzaambij 1 50

TOTAAL 840 380 1680 520

2013 Basis financin 2014 +2015 Basis

Totaal Per gem. Totaal Per gem.

1.Bestaande woning

14.500

1.Bestaande woning

25.000

2. Inkoopenergieman 4.500 9.Reg. Greendealsbedrijven 10.0003. Gem.energieteams bij 24. Duurz.

Onderhoudp.m.

5. Platform 5.Platform

6. Lokale

initiatieven bij 1

12.Klimaatbeleid

intern500

7. Routekaart

5.000

13.Schoner vervoer 5.500

7. Routekaart10.000

p.m.

8.Veluwe Duurzaam

bij 1

8.Veluwe Duurzaam

Bij 124.000 0 45.000 6.000

Bijlage 4 (volgende bladzijde): Uitgangspunten Klimaatactieplan


28/28

Gemeenten

Inspireren

Maatregelen

Oppakken

Duurzaam

Beheer

Instrumenten

Bestaande producten

inzetten /

2 % Energiebesparing per

jaar

20% CO2 reductie

20 % Duurzame Energie

in 2020Bedrijven

Koploper Inwoners

Initiatief

Opschalen

Duurzame

Technieken

Klimaatactieplan 2013-2015 Regio Noord-Veluwe

Documents

Transcript of Klimaatactieplan 2013-2015 Regio Noord-Veluwe