Kinderen en Echtscheiding Hoe beperken we de schade ?

24
Monique van den Dries, Peda goog 1 Kinderen en Kinderen en Echtscheiding Echtscheiding Hoe beperken we de schade ? Hoe beperken we de schade ? Monique van den Dries Monique van den Dries Pedagoog Pedagoog Email; [email protected] Email; [email protected]

description

Monique van den Dries Pedagoog Email; [email protected]. Kinderen en Echtscheiding Hoe beperken we de schade ?. Indeling presentatie. Kinderen en echtscheiding Mogelijke reacties op de echtscheiding; op verschillende leeftijden Bijbehorende adviezen aan ouders - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Kinderen en Echtscheiding Hoe beperken we de schade ?

Page 1: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

Monique van den Dries, Pedagoog 1

Kinderen en Kinderen en Echtscheiding Echtscheiding

Hoe beperken we de schade ?Hoe beperken we de schade ?

Monique van den DriesMonique van den DriesPedagoogPedagoog

Email; [email protected]; [email protected]

Page 2: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

2Monique van den Dries, Pedagoog

Indeling presentatieIndeling presentatie

Kinderen en echtscheidingKinderen en echtscheiding Mogelijke reacties op de Mogelijke reacties op de

echtscheiding; op verschillende echtscheiding; op verschillende leeftijdenleeftijden

Bijbehorende adviezen aan oudersBijbehorende adviezen aan ouders Het nieuw samengesteld gezinHet nieuw samengesteld gezin Mogelijke ValkuilenMogelijke Valkuilen Mogelijke reacties van kinderenMogelijke reacties van kinderen Adviezen aan ouders en stiefoudersAdviezen aan ouders en stiefouders

Page 3: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

3Monique van den Dries, Pedagoog

Kinderen en EchtscheidingKinderen en Echtscheiding

Ingrijpend op alle leeftijdenIngrijpend op alle leeftijden Reacties afhankelijk van de leeftijd, Reacties afhankelijk van de leeftijd,

karakter en situatiekarakter en situatie Reacties komen het meest voor tot 1 Reacties komen het meest voor tot 1

jaar na de scheiding daarna horen ze jaar na de scheiding daarna horen ze af te nemenaf te nemen

Ouders hebben behoefte aan Ouders hebben behoefte aan informatie over het gedrag van hun informatie over het gedrag van hun kind en aan handvattenkind en aan handvatten

Page 4: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

4Monique van den Dries, Pedagoog

Reacties in de verschillende Reacties in de verschillende ontwikkelings fasenontwikkelings fasen

Baby tijdBaby tijd PeutertijdPeutertijd Jonge basisschoolleeftijdJonge basisschoolleeftijd Oudere basisschoolleeftijdOudere basisschoolleeftijd PuberteitPuberteit

Page 5: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

5Monique van den Dries, Pedagoog

Babytijd 0-1,5 jaarBabytijd 0-1,5 jaar

OntwikkelingstakeOntwikkelingstakenn

- Veilige hechtingVeilige hechting- lichaamsbeheersinlichaamsbeheersin

gg- individuatieindividuatie

RisicofactoreRisicofactorenn- Bedreiging Bedreiging

hechtingsproceshechtingsproces- Bedreiging Bedreiging

evenwichtige evenwichtige ontwikkelingontwikkeling

- Bedreiging Bedreiging kwaliteit van zorgkwaliteit van zorg

Page 6: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

6Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen aan oudersAdviezen aan oudersBedreiging hechtingsprocesBedreiging hechtingsproces

Zorg goed voor jezelfZorg goed voor jezelf Zorg voor rust en regelmaatZorg voor rust en regelmaat Beperkt aantal vaste verzorgersBeperkt aantal vaste verzorgers Beperk het aantal verblijfplaatsen Beperk het aantal verblijfplaatsen

van de babyvan de baby Regelmatige korte contacten met de Regelmatige korte contacten met de

niet-verzorgende ouderniet-verzorgende ouder

Page 7: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

7Monique van den Dries, Pedagoog

Bedreiging ontwikkelingBedreiging ontwikkeling

Voldoende gelegenheid tot contact Voldoende gelegenheid tot contact met vader bevordert exploratie.met vader bevordert exploratie.

Voldoende gelegenheid tot contact Voldoende gelegenheid tot contact met moeder bevordert het gevoel met moeder bevordert het gevoel van veiligheid en nabijheidvan veiligheid en nabijheid

Voorkom ruzie in aanwezigheid van Voorkom ruzie in aanwezigheid van de baby.de baby.

Page 8: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

8Monique van den Dries, Pedagoog

Bedreiging kwaliteit van Bedreiging kwaliteit van zorgzorg

Zorg voor een goede ondersteuning Zorg voor een goede ondersteuning van oudersvan ouders

Mobiliseren netwerk van oudersMobiliseren netwerk van ouders Vaste, klein aantal verzorgersVaste, klein aantal verzorgers Aandacht voor spanning en stress bij Aandacht voor spanning en stress bij

oudersouders

Page 9: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

9Monique van den Dries, Pedagoog

Peutertijd (1,5-4 jaar)Peutertijd (1,5-4 jaar)

OntwikkelingstakenOntwikkelingstaken- Exploratief spelExploratief spel- Autonomie- Autonomie-

ontwikkelingontwikkeling- Soepele socialisatieSoepele socialisatie- Sekserol identificatieSekserol identificatie- TaalontwikkelingTaalontwikkeling- Zindelijk wordenZindelijk worden

RisicofactorenRisicofactoren- Angstig gedragAngstig gedrag- Terugval in Terugval in

ontwikkelingontwikkeling- Onvoldoende Onvoldoende

interactie met interactie met ouder van hetzelfde ouder van hetzelfde geslachtgeslacht

- ProbleemgedragProbleemgedrag- loyaliteitsconflictloyaliteitsconflict

Page 10: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

10Monique van den Dries, Pedagoog

Angstig Gedrag/Angstig Gedrag/Probleem gedragProbleem gedrag

Periode van magisch denkenPeriode van magisch denken Gevoel van onveiligheidGevoel van onveiligheid schuldgevoelensschuldgevoelens Beperkte mogelijkheden om verdriet Beperkte mogelijkheden om verdriet

en angst te uitenen angst te uiten Moeite met afscheid nemenMoeite met afscheid nemen Driftbuien, dwars gedragDriftbuien, dwars gedrag Sociaal wenselijk gedragSociaal wenselijk gedrag

Page 11: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

11Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen aan oudersAdviezen aan ouders

Duidelijkheid over definitieve karakter Duidelijkheid over definitieve karakter van de scheidingvan de scheiding

Duidelijkheid over de Duidelijkheid over de verantwoordelijkheid van de oudersverantwoordelijkheid van de ouders

Voldoende aandacht en liefde voor het Voldoende aandacht en liefde voor het kindkind

Duidelijkheid en structuur/ weekplannerDuidelijkheid en structuur/ weekplanner Beloon gewenst gedragBeloon gewenst gedrag Breng gevoelens onder woordenBreng gevoelens onder woorden Wees alert op veranderend gedragWees alert op veranderend gedrag

Page 12: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

12Monique van den Dries, Pedagoog

LoyaliteitsconflictLoyaliteitsconflict

Kind gaat partij kiezenKind gaat partij kiezen Kind wil niet mee met niet -Kind wil niet mee met niet -

verzorgende ouderverzorgende ouder Kind laat zich negatief uit over de Kind laat zich negatief uit over de

andere ouderandere ouder

Page 13: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

13Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen LoyaliteitAdviezen Loyaliteit

Duidelijke afspraken over de omgangsregelingDuidelijke afspraken over de omgangsregeling Kom afspraken naKom afspraken na Blijf als ouders de regie voeren over het kindBlijf als ouders de regie voeren over het kind Maak geen ruzie in het bijzijn van de kinderenMaak geen ruzie in het bijzijn van de kinderen Laat je niet negatief uit over de anderLaat je niet negatief uit over de ander Geef je kind toestemming om goed contact te Geef je kind toestemming om goed contact te

hebben met de andere ouderhebben met de andere ouder Heb begrip en geduld met het gedrag van het Heb begrip en geduld met het gedrag van het

kindkind

Page 14: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

14Monique van den Dries, Pedagoog

Jonge basisschoolleeftijd Jonge basisschoolleeftijd (4-8 jaar)(4-8 jaar)

OntwikkelingstakenOntwikkelingstaken- Sociale Sociale

vaardighedenvaardigheden- Positief zelfbeeldPositief zelfbeeld- Actieve leerhoudingActieve leerhouding- Schoolse Schoolse

vaardighedenvaardigheden- Moreel besefMoreel besef- zelfredzaamheidzelfredzaamheid

RisicofactorenRisicofactoren- Negatief zelfbeeldNegatief zelfbeeld- Depressieve Depressieve

gevoelensgevoelens- Terugslag in Terugslag in

schoolprestatiesschoolprestaties

Page 15: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

15Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen aan oudersAdviezen aan ouders

Duidelijkheid over definitief karakter van Duidelijkheid over definitief karakter van echtscheidingechtscheiding

Duidelijkheid over de verantwoordelijkheid Duidelijkheid over de verantwoordelijkheid van de oudersvan de ouders

Voldoende aandacht en liefde voor het kindVoldoende aandacht en liefde voor het kind Voldoende positieve bevestigingVoldoende positieve bevestiging Duidelijkheid scheppen over de rol van het Duidelijkheid scheppen over de rol van het

kindkind Ruimte voor het uiten van emotiesRuimte voor het uiten van emoties Nakomen van afsprakenNakomen van afspraken

Page 16: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

16Monique van den Dries, Pedagoog

Oudere Oudere basisschoolleeftijd(8-12 basisschoolleeftijd(8-12

jaar)jaar)OntwikkelingstakenOntwikkelingstaken- Sociale Sociale

vaardighedenvaardigheden- Positief zelfbeeldPositief zelfbeeld- Actieve leerhoudingActieve leerhouding- Schoolse Schoolse

vaardighedenvaardigheden- Moreel besefMoreel besef- zelfredzaamheidzelfredzaamheid

RisicofactorenRisicofactoren- Het kiezen van Het kiezen van

partijpartij - ParentificatieParentificatie- Lichamelijke Lichamelijke

klachtenklachten- Terugslag in Terugslag in

schoolprestatiesschoolprestaties

Page 17: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

17Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen aan oudersAdviezen aan ouders

Geen negatieve uitspraken over de Geen negatieve uitspraken over de andere ouderandere ouder

Loyaliteit aan beide ouders Loyaliteit aan beide ouders bevorderenbevorderen

Betrokkenheid bij conflicten Betrokkenheid bij conflicten voorkomenvoorkomen

Duidelijkheid over rol van het kindDuidelijkheid over rol van het kind Belonen gewenst gedragBelonen gewenst gedrag Neutrale plek als uitlaatklepNeutrale plek als uitlaatklep

Page 18: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

18Monique van den Dries, Pedagoog

Pubertijd (12-16 jaar)Pubertijd (12-16 jaar)

OntwikkelingstakenOntwikkelingstaken• Emotionele Emotionele

zelfstandigheidzelfstandigheid• Omgang met eigen Omgang met eigen

en andere sekseen andere sekse• Seksuele identiteitSeksuele identiteit• Ontwikkeling eigen Ontwikkeling eigen

waarden systeemwaarden systeem• School/School/

beroepskeuzeberoepskeuze

RisicofactorenRisicofactoren• identiteitsverwarrinidentiteitsverwarrin

gg• SchuldgevoelSchuldgevoel• Verstoring seksuele Verstoring seksuele

0ntwikkeling0ntwikkeling• Terugval in Terugval in

schoolprestatiesschoolprestaties• Moeilijk accepteren Moeilijk accepteren

van hulpvan hulp

Page 19: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

19Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen aan oudersAdviezen aan ouders

• Steun en stabiliteit Steun en stabiliteit • Ga het gesprek aan met het kindGa het gesprek aan met het kind• Ruimte voor de beleving van het Ruimte voor de beleving van het

kindkind• Respecteer en heb vertrouwenRespecteer en heb vertrouwen• Geef het goede voorbeeldGeef het goede voorbeeld• Onderhouden van contact met Onderhouden van contact met

beide oudersbeide ouders

Page 20: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

20Monique van den Dries, Pedagoog

Het Nieuw Het Nieuw samengestelde Gezinsamengestelde Gezin

Een gezin dat ontstaat door hertrouw Een gezin dat ontstaat door hertrouw of samenwonen van partners van wie of samenwonen van partners van wie een of beiden reeds kinderen hebben een of beiden reeds kinderen hebben uit een eerdere relatie (Lieve uit een eerdere relatie (Lieve Vandemeulebroecke)Vandemeulebroecke)

Meerderheid van nieuw Meerderheid van nieuw samengestelde gezinnen ontstaat na samengestelde gezinnen ontstaat na echtscheidingechtscheiding

Een stiefgezin wordt nooit een Een stiefgezin wordt nooit een kerngezinkerngezin

Page 21: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

21Monique van den Dries, Pedagoog

6 Valkuilen6 Valkuilen

VerliesVerlies Verschil in Bloedband en StiefbandVerschil in Bloedband en Stiefband Verstoorde verwachtingenVerstoorde verwachtingen Verdeelde loyaliteitenVerdeelde loyaliteiten Verschillende opvoedingsstijlenVerschillende opvoedingsstijlen Verminderde controleVerminderde controle

(Samen op stap, Heybroek-Hessels en (Samen op stap, Heybroek-Hessels en Overgaauw)Overgaauw)

Page 22: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

22Monique van den Dries, Pedagoog

Mogelijke reacties van Mogelijke reacties van kinderenkinderen

Gevoelens van onzekerheid, onrust, Gevoelens van onzekerheid, onrust, verwarring en angstverwarring en angst

Rouw gevoelens; hoop dat ouders bij Rouw gevoelens; hoop dat ouders bij elkaar komen vervliegtelkaar komen vervliegt

Boosheid; zij moeten zich weer Boosheid; zij moeten zich weer aanpassen.aanpassen.

Angst voor verlies of verandering van Angst voor verlies of verandering van relatie met biologische ouderrelatie met biologische ouder

Verzet tegen stiefouderVerzet tegen stiefouder

Page 23: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

23Monique van den Dries, Pedagoog

Adviezen aan ouders en Adviezen aan ouders en stiefoudersstiefouders

Neem afstand van irreële Neem afstand van irreële verwachtingenverwachtingen

Maak afspraken over de rol van de Maak afspraken over de rol van de stiefouderstiefouder

Bouw aan een stevige relatie met de Bouw aan een stevige relatie met de nieuwe partnernieuwe partner

Laat kinderen loyaal blijvenLaat kinderen loyaal blijven Blijf praten met elkaarBlijf praten met elkaar Zoek op tijd hulpZoek op tijd hulp

Page 24: Kinderen en Echtscheiding  Hoe beperken we de schade ?

24Monique van den Dries, Pedagoog

Bedankt voor de aandachtBedankt voor de aandacht

Succes!Succes!