1

Nieuwsbrief

Katten en Gedrag

Jaargang 10, nummer 2

Gratis lessenreeks over:

Kat, welzijn en wetenschap Katholieke Hogeschool Sint Lieven, Feline Welfare Foundation,

RATO vzw en Dienst Dierenwelzijn FOD volksgezondheid nodi-

gen u graag uit voor een lessenreeks over: Kat, welzijn en we-

tenschap

Waar?

KAHO Sint-Lieven te Sint-Niklaas Hospitaalstraat 23 België

Wanneer?

Op donderdag 1, 15 en 29 maart telkens om 19.30 uur - 22.00 uur

Waarover?

Donderdag 1 maart

Els Peeters: “De kat: hoe het verleden het heden bepaalt”

Deze lezing handelt over de biologische oorsprong van de kat, de erfe-

nissen uit het verleden en de daaraan gekoppelde gedragsmatige be-

hoeften. Aan de hand van de 'Environment of Evolutionary Adapted-

ness' worden de eigenschappen van de kat besproken en de gevolgen

hiervan voor de hedendaagse huiskat belicht.

Rudy De Meester: “Probleemgedrag bij katten”

Katten leven in een steeds nauwer verband met de mens, ze hebben

dikwijls geen buitenbeloop en ontwikkelen mede daardoor specifieke

gedragsproblemen.

Vanavond wordt duidelijk hoe we bij de kat een verschuiving zien in

het gedrag als gevolg van de veranderende leefomstandigheden.

Donderdag 15 maart

Wendy Kerselaers en Kelly Cogen: “Zwerfkatten: avonturiers tegen wil

en dank?”

Hier zoeken we antwoorden op de vragen: hoe leven zwerfkatten?

Waar komen zwerfkatten vandaan? Daarnaast overloopt deze lezing

een aantal vragen die opduiken bij het uitwerken van een zwerfkatten-

beleid.

Lees verder op pagina 2

Gratis lessenreeks Sint

Niklaas

Kun je zwerfkatten

temmen?

English part: Dental

Problems

Wat geeft een kat

stress?

Kattenoppasservice Oss

Natvoer combineren

met blaasdieet?

Gebitsproblemen ern-

stig onderschat

Letselschade door die-

ren

Onze doorverwijzers

Schietincidenten op

katten

IN DIT NUMMER O.A.

Februari 2012

2

Vervolg pagina 1

Nathalie Porters: “Effect van castratie op jonge leeftijd op de gezondheid en het dierenwelzijn bij kat-

ten”

In België (en Nederland) wordt castratie (gonadectomie) van katers en kattinnen voor de leeftijd van

16 weken slechts beperkt toegepast, terwijl dit in Amerika en Engeland al beter ingeburgerd is. In de-

ze studie wordt vroegtijdige castratie bij kittens besproken met het oog op een verfijning van het an-

esthetisch en chirurgisch protocol en een evaluatie van het effect op het gedrag en welzijn.

Donderdag 29 maart

Wendy Kerselaers en Kelly Cogen: “Nefast voor adoptie: asielkatten met stress”

Katten houden niet van veranderingen. Wanneer ze in asielen belanden, zullen ze heel wat stress er-

varen. Nochtans kunnen kleine ingrepen een wereld van verschil maken. Deze lezing geeft een aantal

tips om het kattenwelzijn in asielen te verbeteren.

Vijf onderzoekers uit de katten- en asielwereld komen in Sint-Niklaas hun inzichten aan de man bren-

gen. Omdat kennis de levenskwaliteit van kat en baasje kan verbeteren, richten we ons vooral op het

thema welzijn. Deze specialisten zullen de meest relevante wetenschappelijke studies bundelen in een

toegankelijke en boeiende voordracht.

De docenten:

Els Peeters is bioloog en doet als doctorandus in de Diergeneeskundige Wetenschappen (Universiteit

Antwerpen) onderzoek naar verwantenherkenning en inteeltvermijding bij de huiskat. In haar vrije tijd

zet ze zich in om het welzijn van katten te verbeteren via de Feline Welfare Foundation, waarvan ze

vice-voorzitter is. Thuis fokt ze als cattery ‘Comme Chez Chat’op kleine schaal de Brits Korthaar.

Rudy De Meester is een dierenarts met een specialisatie in gedragsdiergeneeskunde. Hij startte de

voortgezette opleiding Toegepast Diergedag aan de KAHO Sint-Lieven.

Wendy Kerselaers is Master in de biochemie, sociale en culturele antropologie en biostatistiek. Door

vrijwilligerswerk in een asiel groeide haar interesse voor kattenwelzijn. Via literatuur, lezingen en con-

gressen heeft ze zich hierin gespecialiseerd. Ze coördineert de werkgroep asielen bij de Feline Welfare

Foundation en geeft advies over zwerfkatten.

Kelly Cogen is derdejaarsstudente agro- en biotechnologie, dierenzorg, aan de KAHO Sint-Lieven. Ze

onderzocht de werking van de Oost-Vlaamse dierenasielen en schreef een handboek voor het ma-

nagement van een honden- en kattenasiel. Ze is vrijwilliger bij de Feline Welfare Foundation.

Dierenarts Nathalie Porters onderzoekt het effect van een vroegtijdige (8-12 weken) castratie op de

gezondheid en het dierenwelzijn van katten in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksge-

zondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Ze doctoreert bij de Faculteit Diergeneeskun-

de, Universiteit Gent (promotoren: Prof. Dr. Hilde de Rooster, Dr. Christel Moons en Prof. Dr. Inge-

borgh Polis).

Inschrijven

Wilt u graag komen, geef ons dan vooraf een seintje (naam, data, aantal personen) bij

Hilde.Vervaecke@kahosl.be

2

3

VRAGEN AAN ELS PEETERS

Vraag:

Kun je zwerfkatten temmen?

Een vriendin van mij is begonnen met de opvang van zwerfkatten. Ze

heeft 4 katers opgenomen die ongeveer 5-6 maanden zijn. Ze zijn on-

dertussen steriel gemaakt. Ze zitten nu een 2-tal weken bij haar op

een kamer, samen met nog 2 kittens. Ze denkt dat ze nu (na 2 weken)

toch al wat tammer zouden moeten zijn, maar als ze in de buurt van

de kamer komen horen ze dat de poezen zich overal verstoppen en als

ze de kamer verlaten horen ze na een tijdje dat de poezen terug te

voorschijn komen om te spelen e.d. Ze eten en drinken goed en ge-

bruiken flink de kattenbak. Volgens mij heeft dit wel meer tijd nodig

dan 2 weken en hebt u enkele tips die het socialiseren zouden kunnen

vergemakkelijken. Er zit ook al 2 weken Feliway in het stopcontact. Is

het een optie om de poesjes een tijdje in een bench te laten verblij-

ven?

Jan, 37 jaar

Antwoord Els:

Hallo Jan!

Beste Jan, fijn dat uw vriendin zich inzet voor zwerfkatten en dat u

zich ook om het welzijn van de dieren bekommert! Uw vraag of zwerf-

katten te temmen zijn, is niet zo eenduidig te beantwoorden: alles

hangt af van de achtergrond van de dieren en hoe oud ze zijn. Daarom

eerst even wat achtergrondinformatie.

De kat heeft grosso modo 2 socialisatiefases: van week 2-7 en van

week 8-16.

In de eerste socialisatiefase leren kittens van ongeveer week 2 tot

week 7 wat ze als ‘normaal’ moeten beschouwen. In deze periode

moeten kittens dus in contact geweest zijn met mensen, honden enzo-

voort om later als sociale huiskat geschikt te zijn. Dit proces wordt dui-

delijk verbeterd door de aanwezigheid van een kalme en ontspannen

moederpoes. De moederpoes stimuleert daarnaast ook gecompliceerde

leerprocessen bij haar jongen en leert hen omgaan met frustratie door

hen soms de toegang tot de tepels te ontzeggen. Kittens die dus in

deze periode niet (op een positieve manier) met mensen in contact zijn

geweest, zijn niet gesocialiseerd om met mensen om te gaan en zullen

levenslang bang blijven van vreemde mensen. Met héél veel geduld en

de juiste methodes, kunnen katten die deze periode hebben gemist

nog wel leren om 1 bepaalde mens of gezin te vertrouwen. Ze zullen

echter gestresseerd raken telkens er bezoek komt en dan vluchten of

zich verstoppen. De levenskwaliteit van deze katten is dus zeker niet

optimaal en ze krijgen vaak stressgerelateerde klachten zoals blaas-

problemen. Ze zijn ook veel gevoeliger voor het ontwikkelen van pro-

bleemgedrag zoals sproeien. Dierenartsbezoek is met deze katten al

helemaal niet evident. Ze zijn kortom gewoon niet gesocialiseerd om

te fungeren als huisdier, wel als boerderijkat of iets dergelijks, afhan-

kelijk van waar het kitten zijn eerste levensweken heeft doorgebracht.

Lees verder op pagina 4

Els is gedragsbioloog, ge-

specialiseerd in katten,

aan de Universiteit Ant-

werpen. Daarnaast is zij

bestuurslid van de Feline

Welfare Foundation.

ELS PEETERS

Wist je dat?

Hormonaal intacte dieren

meer allergenen afschei-

den?

4

Vervolg pagina 3

In de tweede socialisatiefase, vanaf week 8 tot en met week 16, leert

een kitten hoe hij zich als kat moet gedragen. Hierbij is –naast de op-

voeding door de moeder- ook het sociale spel met nestgenootjes van

cruciaal belang. Ze leren hun nagels in te trekken bij het spelen, on-

dervinden dat bijten niet gewenst is en spelen emoties na om de kat-

tentaal onder de knie te krijgen. Dit sociale spel bereikt zijn hoogte-

punt tussen de derde en vierde levensmaand. Een kitten dat te vroeg

bij de moeder wordt weggehaald, zal dus sociaal gehandicapt zijn en

later moeilijker met andere katten kunnen omgaan. Daarnaast zal het

zijn reacties tijdens het spelen met mensen niet kunnen controleren,

wat tot verwondingen kan leiden.

Of deze katers van 5 à 6 maanden dus nog echte huiskatten kunnen

worden, zal afhangen van hun eerste levensweken. Hebben ze die in

een gezin doorgebracht of alleszins in contact met mensen en zijn ze

daarna gedumpt en gaan zwerven, dan hebben ze alleszins een goede

basis en is een bestaan als huisdier na verloop van tijd waarschijnlijk

wel mogelijk. Zijn ze echt 'in het wild' geboren en hebben ze tot nu

nooit contact gehad met mensen, dan zullen ze met veel geduld mis-

schien wel wat wennen aan uw vriendin, maar knuffelkatten die in een

gezin geplaatst kunnen worden, zullen het nooit worden. Dan is het

voor hen een fijner leven op een boerderij of een manege, waar ze be-

schutting hebben, voer krijgen en eventueel medische zorg, maar waar

ze ook mensen kunnen ontwijken en lekker muizen kunnen vangen.

Uiteraard kan dat ook bij mensen thuis als die een warm plekje in een

tuinhuis of garage voorzien en niet van de kat verwachten dat ze men-

selijk contact zoekt.

De katten proberen te socialiseren in een bench is absoluut onder alle

omstandigheden af te raden. Deze techniek heet in het jargon

'flooding' en is zeer traumatiserend en kan ernstige problemen geven

zoals angstagressie. Vooral NIET doen dus! De mensen en zogenaamde

'deskundigen' die dit aanraden, zijn meestal mensen die vooral met

honden bezig zijn (waar een bench een hulpmiddel kan zijn om de

hond zich veilig te laten voelen als het op de juiste manier wordt ge-

bruikt), maar die overduidelijk weinig kennis hebben van kattenge-

drag.

Voor gepersonaliseerd advies over wat uw vriendin nu verder wel kan

doen, verwijs ik graag naar het kattengedragsforum, waar specialisten

haar graag zullen helpen en bijstaan.

http://kattengedrag.forumup.nl/

Meer informatie over katten is ook te vinden op de website van de Feli-

ne Welfare Foundation:

www.FWF.nu

4

Superpet en de FWF

De FWF is gaan samenwerken met Superpet (www.superpet.nl). Klan-

ten van Superpet die de actiecode ‘FWF1201’ ingeven bij het aanma-

ken van een account, doneren zo 2% van hun netto-aankoopbedrag

aan de FWF. Superpet is een online dierenwinkel voor vrij verkrijgbare

diergeneesmiddelen en verzorgingsproducten. Ze verkopen ook natuurlijke producten.

Adverteren?

Wist u dat wij meer abonnees

hebben dan de meeste katten-

bladen? En dat het ook moge-

lijk is om te adverteren in on-

ze nieuwsbrief? Advertentieta-

rieven op aanvraag. Mail voor

details naar

info@kattengedragstherapie.nl

De Kattenoppasservice zit

nu ook op

facebook!

Wist u dat de Kattenoppasservice

die is voortgekomen uit ons werk

nu ook op Facebook zit?

5

ENGLISH PART

HOW CAN I TELL WHETHER MY CAT HAS DENTAL

DISEASE? http://www.idexx.com/pubwebresources/pdf/en_us/smallanimal/diagnosticedge/feline-dental-

brochure.pdf

FELINE GINGIVOSTOMATITIS

Feline gingivostomatitis (FGS) is a common and devastating disease in cats that results in painful ero-

sive lesions in the throat, oral mucosa, tongue, and gingiva. In many situations, there is not a cure

and therapy must be intermittent or chronic. Three of the more common differential diagnoses are

feline calicivirus (FCV), feline herpesvirus 1 (FHV-1), and Bartonella species. A total of 131 client-

owned cats were involved in this study, 70 of which had FGS confirmed by histopathology and 61

healthy control cats. Results of this study did not find an association between Bartonella species test

results (Bartonella species antibodies and DNA in the blood and tissues) and the presence of FGS. Ad-

ditionally, detection of FHV-1 DNA was not significantly different between groups. With FCV, RNA was

present in significantly more cats with FGS (40.5%) than the control cats (0%). This would suggest

that in some of the cats, FCV was associated with FGS. An association could not be shown however

between FCV RNA in tissues and lesion severity or location.

Dowers KL, Hawley JR, Brewer MM et al: Association of Bartonella species, feline calicivirus, and feline

herpesvirus 1 infection with gingivostomatitis in cats, Journal of Feline Medicine & Surgery 12:314,

2010.

HOW TO DETECT FORL?

http://veterinarymedicine.dvm360.com/vetmed/Dentistry/Dental-Corner-How-to-detect-and-treat-

feline-odont/ArticleStandard/Article/detail/146613

The cause of FORL is not understood and there is no cure.

TIP: ZELF EEN VOERPUZZEL MAKEN

Desiree Houtekamer (vrijwilligster bij de FWF) heeft zelf

deze voerpuzzel gemaakt van de bakjes van yohurt

met stukjes fruit (Verwen Moment), deze zijn op een

dienblad geplakt en klaar is de voerpuzzel. Ook kun je

de bakjes los goed gebruiken om er natvoer of rauw

vlees in te doen en niet onbelangrijk de bakjes kunnen

in de vaatwasser. Bij ons is deze puzzel een succes.

Dank Desiree om dit met ons te delen!

6

Stichting Mens Dier

Nood helpt Tilburgers

die dierenarts niet kun-

nen betalen

Zwart impopulaire kleur

voor katten

Kat gevonden onder mo-

torkap (komt vaak

voor!)

KAT EN NIEUWS

KATTENLEED

Jacht

Zierikzee kat beschoten

met luchtbuks

Zwerfkatten

Zwerfkatten beperken in

Ingelmunster

Succes voor aanpak

zwerfkatten in Knokke

Moord

Katten in Leopoldsburg

vergiftigd

Teddy is vermoord

WAT GEEFT EEN KAT STRESS?

In de vorige nieuwsbrief gaven we aan dat naar het pension/

hotel gaan een kat stress oplevert. Maar hoe zit dat dan?

De meeste katten krijgen al stress als ze worden opgepakt en in de

reismand worden gedaan om in de auto weg gebracht te worden

naar de dierenarts of pension. Bij analyse bevat deze hele onderne-

ming voor de kat o.a. de volgende stresserende elementen:

- het zien van de reismand

- zenuwachtig gedrag van baasje die de kat de reismand in wil

stoppen

- het tegen zijn wil in de reismand plaatsen

- het wiebelen van de reismand

- het transport in een lawaaierige auto (zeker voor kattenoren!)

- het waarnemen van een vreemde omgeving

- de vreemde geuren en mensen in die vreemde omgeving

- het andere dagritme in die vreemde omgeving

Naast mogelijk nog andere stressoren als ander voer, water dat an-

ders ruikt, mensen die anders met de kat omgaan, onvoorspelbaar

gedrag van andere dieren/mensen. Dit betekent dat als de kat uit

zijn vertrouwde leefomgeving wordt gehaald dit gewoonlijk stress

zal opleveren.

Katten zijn in sterke mate gewoontedieren en willen zelf de controle

willen hebben over hun doen en laten. Ze zijn primair gericht op

geur en hechten veel waarde aan vertrouwde geuren. Het zijn socia-

le dieren, maar de aanblik van vreemde katten kan stress en/of

angst triggeren. Als het aan de kat lag blijft hij dan ook liefst in zijn

eigen vertrouwde omgeving. Maar soms kan dat helaas nu eenmaal

niet. Goede katse voorzieningen in pensions of asiels kunnen de

stress die katten daar nu eenmaal ondervinden (ook al doen de

werknemers van pensions en asiels nog zo hun best) niet elimine-

ren, maar wel reduceren. Een voorbeeld van zo'n voorziening is de

klimmuur die we in onze vorige nieuwsbrief lieten zien. Deze biedt

katten de gelegenheid tot klimmen, en om zich terug te trekken,

twee natuurlijke behoeftes. Katten die bang zijn trekken zich boven-

dien graag terug op een hoge plek.

Betekent dit dat het katvriendelijker is om de kat altijd maar thuis te

laten?

Nee, er zijn situaties waarbij de kat niet thuis kan blijven. Dat is een

overstijgend belang.

Het maakt natuurlijk wel uit waar de kat naar toe wordt gebracht.

Dit zou bijv. de dierenarts kunnen zijn. Het is dan vervelend dat de

kat stress heeft van naar de dierenarts gaan, dat moet toch min-

stens elk jaar gebeuren. Het is ook mogelijk door training deze

stress te reduceren. Als een krolse poes naar een leuke dekkater

gebracht wordt kan het verblijf (mits de kater katvriendelijk gehuis-

vest is) gezellig en aangenaam zijn voor de poes, ondanks dat het

7

transport wellicht stressvol was. Als u zelf met vakantie wilt en u de kat naar een katvriendelijk hotel

of pension brengt waar de kat net zo’n fijn verblijf heeft als u zelf op uw vakantie adres, is daar niets

mis mee.

Stress maakt deel uit van het leven. Het is niet mogelijk en wenselijk om het leven zo inrichten dat

vakantie geen deel meer uitmaakt van uw leven, of de kat nooit naar de dierenarts te brengen. Deze

dingen maken deel uit van het leven, net als stress.

Niet alle stress is daarnaast slecht voor een kat. Als een kat op een vogel loert (= leuke maar span-

nende activiteit) maakt hij ook stresshormonen aan. En als een kat speelt kun je ook opwinding zien.

Gezonde stress hoort ook bij het leven.

Een kat is daarnaast echter een bijzonder stressgevoelig dier en zeer territoriaal. Het territorium heeft

voor de kat een grote betekenis. Een kat verlaat zijn territorium liever niet, het is zijn vertrouwde

thuis. Voor ons is dat heel anders. Wij willen op vakantie, moeten voor werk naar het buitenland of

gaan er een weekendje tussenuit met het gezin. Ondanks dat het bij ons ook opwinding kan geven,

zijn dit leuke dingen waar je al van tevoren naar uit kijkt.

KATTENOPPASSERVICE OOK IN OSS

Femke Keijzers is de oppasser voor uw

katten in de regio Oss (zie kaartje). Ze

heeft een aantal jaren bij een dieren-

speciaalzaak gewerkt en daar veel ge-

leerd over kattenvoeding. Femke is

zeer betrokken om het welzijn van

dieren te bevorderen, en niet alleen

voor katten. Ze komt graag vrijblij-

vend eens langs om kennis te maken met u en uw

katten. Zij is actief voor de Kattenoppasservice in on-

derstaande regio. U kunt Femke bereiken via in-

fo@kattenoppasservice.nl en via 06-192050021.

VRAGEN AAN ESTHER PLANTINGA

Vraag:

Mijn kater Mickey krijgt al jaren Royal Canin S/O brokjes als blaasdi-

eet. Nu wil ik hem graag ook natvoer geven. Wat kan ik het beste ge-

ven i.v.m. zijn blaas?

Antwoord Esther:

Het urinary S/O voer heeft een zeer speciale samenstelling, welke je

dus niet zomaar met ieder natvoer kan aanvullen. Dan kan namelijk

het effect op de urine samenstelling teniet gedaan worden. Er zijn

meerdere dingen die gedaan kunnen worden. Een ervan is urinary S/O

zakjes bij geven. Een ander advies, maar dat is iets risicovoller, is het

totaal overgaan op natvoer, dus dan geen droge brokken meer bijge-

ven. Dan maakt het eigenlijk niet zoveel uit wat voor natvoer het is,

als er maar meer dan 80% vocht in zit. Hierdoor zal de kat zo veel wa-

ter met zijn voeding binnenkrijgen dat de kans op blaasgruis zeer klein

wordt. Echter, het is dan niet helemaal uitgesloten dat het niet meer

ontstaat, maar dat kan eigenlijk geen een dieetvoeder helemaal uitslui-

ten.

7

Dierenarts en diervoe-

dingsdeskundige op het

gebied van gezelschaps-

dieren

ESTHER PLANTINGA

8

Gebitsproblemen ernstig onderschat

Wist u dat 2 van de 3 katten boven de 3 jaar al last van het

gebit heeft? Al gaat u niet elk jaar naar de dierenarts voor

vaccinatie, voor een APK (Algehele Poezen Keuring) is het

wel heel zinnig om uw kat te wennen aan de reismand en

transport naar de dierenkliniek. Rondlopen met gebitspro-

blemen doet pijn en daar is wat aan te doen. Laat daarom

in februari gratis bij veel klinieken eens grondig het gebit

van uw kat inspecteren. Welke klinieken meewerken is te

vinden op

http://www.gebitscontrole.nl/:

Bekijk zeker ook deze interessante links:

http://www.dierenkliniekzwartezee.nl/Gebit/

Gebitsproblemen.pdf

Wist u dat Oosterse rassen vaker last hebben van tand-

vleesontstekingen?

http://www.dierenkliniekwilhelminapark.nl/dierinfo/kat/senior/gebit.html

De meest voorkomende aandoening echter bij de kat heet FORL (Feline Odontoclastic Resorptive Le-

sions), een aandoening waarbij de kat haar eigen tandwortels afbreekt.

http://www.dokterjohan.be/index.php/info/kat/de-zieke-kat/spijsverteringsstelsel/65-forl-

tandaandoening

Onderzoek uit 2004 gaf al aan dat 1 op de 4 katten van 4 jaar hier last van heeft!

Vlaams Diergeneeskundig Tijdschrift, 2004, 73, 331-341, Survey van mondaandoeningen bij katten in Vlaanderen, L. Verhaert en

C. Van Wetter

De oorzaak hiervan is onbekend en er is geen genezing. Wat de dierenarts wel kan doen is onder-

zoeken of uw kat last heeft van deze pijnlijke aandoening en kan uw kat dan van de bron van de pijn

verlossen. Het lastige is dat katten wel degelijk pijn aan het gebit kunnen hebben zonder dat u daar

iets van merkt. Elke kat is immers een bikkel en zal gewoon door eten en spelen. Dat wil echter niet

zeggen dat uw kat geen pijn kan hebben aan diens gebit. Daarom is de jaarlijkse APK absoluut nood-

zakelijk om voor een goed fysiek welzijn van uw kat te zorgen.

Letselschade door dieren

Als u bent gebeten door de hond of kat van een ander of op een andere manier letsel door

een dier heeft opgelopen, dan kunt u de eigenaar van dat dier aansprakelijk stellen voor de

geleden schade.

Aansprakelijkheid

De bezitter van een dier is normaal gesproken aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade.

Hieronder valt ook letselschade. Zelfs als de bezitter geen schuld heeft aan de gedraging van het dier

(bijv. door het opjutten of stimuleren), is hij aansprakelijk. Ook indien het dier buiten de wil van zijn

bezitter om handelt, kan de bezitter hierop aangesproken worden. Het moet wel gaan om een dier dat

door mensen gehouden wordt. Dieren in het wild zijn veel moeilijker toe te wijzen aan een bezitter.

Een bezitter is veelal ook aansprakelijk voor een dier dat weggelopen is. In sommige gevallen kan ook

degene die een dier voor een ander onder zijn beheer heeft, aansprakelijk zijn voor de schade.

Lees verder op pagina 9

8

Foto: Linda Beumer

9

Vervolg pagina 8

Onverwacht gedrag

Bij onverwacht gedrag (bijvoorbeeld een paard dat ineens op hol slaat) is alleen de houder van het

dier verantwoordelijk. Bij verwachtbaar gedrag is er gedeelde aansprakelijkheid. Dit kan bijvoorbeeld

het geval zijn als iemand onvoorzichtig om een paard heenloopt en het paard vervolgens de persoon

een trap geeft.

Verzekering

De eigenaar is gewoonlijk verzekerd voor schade veroorzaakt door eigen dieren. Maar afhankelijk van

de omstandigheden kan de verzekering toch besluiten uw schade niet te vergoeden. Er kan bijvoor-

beeld sprake zijn van eigen schuld. Niet alle schade die veroorzaakt wordt door eigen dieren, wordt

dus door de verzekering vergoed. Dit is bijvoorbeeld het geval als het slachtoffer zich bewust aan be-

paalde risico´s heeft blootgesteld, zoals de berijder van een paard in een manege.

Onrechtmatige daad

Bij de schade die door een dier wordt toegebracht, wordt in principe uitgegaan van de eigen energie,

het onberekenbare element en de zelfstandige gedragingen van het dier. Als echter iemand een dier

ophitst, is er geen sprake van een zelfstandige gedraging van het dier. De bezitter die zijn dier op

commando schade laat berokkenen pleegt een onrechtmatige daad. Dat houdt in dat de persoon aan-

sprakelijk gesteld wordt voor de eigen gedraging en niet voor die van het dier.

Bron: JuroFoon

Onze doorverwijzers

Graag geven wij in de komende nieuwsbrieven wat meer informatie over wie onze doorver-

wijzers zijn en waarom zij doorverwijzen.

De dierenartsen van dierenkliniek de Mare in Leiden hebben ruim zes jaar erva-

ring in samenwerking met het Kattengedragsadviesbureau. Er zijn ook spreek-

uren kattengedrag binnen de kliniek, waarbij advies gegeven wordt door de

zeer ervaren kattengedragstherapeute Marcellina Stolting.

Saskia Stibbe: dierenarts en eigenares van de kliniek (met meer dan 30

jaar ervaring): “Wat opvalt aan de werkwijze van Marcellina, is dat zij een

gedegen aanpak heeft met veel kennis van zaken.” De ervaringen en de

resultaten zijn over het algemeen goed.

Mocht je ook langs willen komen bij het kattengedragspreekuur van Dieren-

kliniek de Mare, bel dan voor een afspraak met 071 - 521 8393. Kijk voor

meer informatie op de website van deze katvriendelijke kliniek

www.dierenkliniekdemare.nl

Hoe gaat het er mee?

Als u uw kat in het verleden onder behandeling van het Kattengedragsadviesbureau heeft gesteld,

zouden we nog graag eens van u horen hoe het met uw kat/ten is. Zelfs als het al vele jaren of maan-

den geleden is, stellen we altijd prijs op een berichtje!

9

10

Meld schietincidenten op katten

We hebben alle schietincidenten van 2011 verzameld van katten die zijn aangeschoten door anderen

dan jagers. Het bleek dat er 37 katten zijn aangeschoten, waarvan 4 met dodelijke afloop. In 2011 zijn

er gemiddeld per maand 3 katten beschoten. Dit vinden wij een schokkend feit. Nog schokkender is

dat het merendeel van de baasjes geen aangifte doet bij de politie. Als er aangifte gedaan word bij de

politie wordt er over het algemeen nauwelijks iets ondernomen. Aan de hand van een vragenlijst gaan

wij gegevens bijhouden over deze schietincidenten. Hiermee willen wij schietincidenten op katten on-

der de aandacht brengen en maatregelen tegen de eventuele verdachte genomen kunnen worden.

Vanaf deze maand is ons meldpunt

schietincidenten op katten geopend. Wij

roepen daarom iedereen op om contact

met ons op te nemen. Zelfs (en juist) als

het schietincident in de afgelopen vijf

jaar plaats heeft gevonden. U kunt uw

ervaring mailen naar schietincident-

kat@gmail.com. Vanaf maandag 13 fe-

bruari kunt u iedere maandag en woens-

dag bellen tussen 19.00 uur en

20.30 uur naar 06-12672074, vanuit

België +31-6-12672074.

EXTRA CURSUSDATUM KGA KATTENDAG AMTERDAM Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend - 14 oktober 2012

De nieuwe datum voor deze populaire cursus is op 14 oktober.

Net als veel kattenbaasjes denkt u misschien: ik heb al heel lang katten en weet dus heus wel hoe dat

moet. Helaas blijkt in de praktijk vaak dat mensen dat niet weten (en niet weten dat ze dat niet we-

ten!). Er komt echt veel meer bij het verzorgen van katten kijken dan veel mensen denken! Zo heeft

een gebrek aan kennis van de verzorging een negatieve invloed op de gezondheid (blaasproblemen,

gebitsproblemen, stress, conflicten in huis enz.) en het welzijn van katten. Helaas vaak zonder dat

hun baasjes dat door hebben. We hebben deze cursus ontwikkeld voor kattenbaasjes die graag eens

horen wat katten nu echt nodig hebben, en hoe je ze dat kunt geven. Als u de tips van deze cursus

opvolgt, zullen zowel uw kat(ten) als u zelf daar veel plezier van krijgen! Ons motto: hoe meer u over

katten weet, hoe leuker en interessanter ze worden…

Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend. Zorgen voor katten vanuit de kat bekeken.

Thema: Kattenverzorging

Doelgroep: Kattenoppassers, kattenfokkers, paraveterinairen, katteneigenaren

Programma:

09:00-10:30 Gedragsproblemen

Inhoud: Wat zijn de meest voorkomende gedragsproblemen? En wat kun je hierbij

adviseren? Hoe zijn ze te herkennen? Hoe te voorkomen? Wat er aan te doen?

10:30-11:00 Koffiepauze

11:00-12:00 Speltechnieken

10

Lees verder op pagina 11

11

Inhoud: Het lijkt heel eenvoudig om met katten te spelen, maar veel toegepaste en onjuiste

speltechnieken dragen juist bij aan gedragsproblemen. Goede technieken

daarentegen kunnen gedragsproblemen verminderen.

12:00-12:45 Lunch

12:45-13:45 Voeding en vochtvoorziening

Inhoud: Een kat voeren, wat is daar nou moeilijk aan zou je denken. Maar niets is minder

waar. Wat is de beste plek voor het eten en water? Hoe vaak en hoeveel moet je

een kat eigenlijk voeren? Onjuiste voeding, voertechnieken en slechte vochtvoor-

ziening zijn eerder regel dan uitzondering, alleen kattenbaasjes zijn zich dat niet

bewust. De nieuwste bevindingen van wetenschappers worden uitgelegd.

13:45-14:45 Lichamelijke verzorging

Inhoud: Kamtechnieken, hoe poets je tanden bij de kat, en nog meer handigheidjes.

14:45-15:00 Theepauze

15:00-16:00 Parasieten en zoönosen: herkenning, behandeling, preventie

16:00-16:15 Pauze

16:15-18:00 Ziekteherkenning en -behandeling: de meest voorkomende ziekten bij de kat

Docent: Marcellina Stolting (kattengedragsdeskundige en docent

kattengedrag)

Locatie: Katten Gedrag Centrum, Joris Ivensplein 108, 1087 BP Amsterdam

Prijs: € 75,- voor de hele dag inclusief lunch.

Opgave: Stuur een e-mail naar info@kattengedragstherapie.nl

HOOGVLIET

Programma KGA Kattendag Hoogvliet

Thema: “Communicatie en begrip voor en van de kat”

Programma:

09.00-11.00 Els Peeters Wat is een kat eigenlijk?

11.00-11.30 koffiepauze

11.30-12.30 Marcellina Stolting Kattengedragsproblemen

12.30-13.15 lunch

13.15-16.00 Marcellina Stolting Communicatie en lichaamstaal

16.00-16.15 theepauze

16.15-17.00 Marcellina Stolting Gedragsverandering na trauma

17.00-17.30 Marcellina Stolting Feromonen

Docenten: Gedragsbioloog Els Peeters, gespecialiseerd in katten

Kattengedragstherapeut Marcellina Stolting.

Beiden nemen zitting in het bestuur van de kattenwelzijnsorganisatie Feline Welfare

Foundation.

Prijs: € 75,- voor de hele dag incl. thee/koffie/lunch. Opgeven kan door een mail te sturen

naar info@kattengedragstherapie.nl. Geef ook op of je vegetarisch wilt lunchen of

niet.

11

Lees verder op pagina 12

Vervolg pagina 10

12

DEN BOSCH

De KGA KATTENDAG is een cursusdag die we in Nederland en België regelmatig organiseren, met

steeds verschillende verdiepingsthema’s op het gebied van kattengedrag. Het Kattengedragsadviesbu-

reau organiseert op zondag 23 september 2012 een cursusdag in Den Bosch.

Thema: “Activiteiten en katvriendelijke inrichting”

09.30-10.15 Els Peeters- Katvriendelijke huisvesting in stijl.

10.15-10.45 Marcellina Stolting - Feromonen: hoe zit dat eigenlijk?

10.45-11.15 koffiepauze

11.15-12.15 Marcellina Stolting -Spelen met katten: weetjes over het speelgedrag van katten.

12.15-13.00 Els Peeters- Voedselverrijking: wat is dat, waarom eigenlijk en hoe moet dat?

13.00-13.45 lunch

13.45-15.45 Marcellina Stolting -Eetgedrag kat

15.45-16.00 theepauze

16.00-17.00 Marcellina Stolting -Omgang en trainen van de kat

Deze dag is een verwendag vol katse kennis!

Docenten Marcellina Stolting, ’s lands meest ervaren kattengedragstherapeute.

Els Peeters, gedragsbioloog Universiteit van Antwerpen, gespecialiseerd in katten.

Beiden zijn bestuursleden van de Feline Welfare Foundation: een stichting die zich

inzet voor kattenwelzijn.

Er is een informatiestand aanwezig met foldermateriaal, boeken en welzijnsproducten voor katten.

Leslocatie:

Boschveld

Edisonstraat 11

5223CD ’s-Hertogenbosch

Prijs: € 75,- voor de hele dag incl. thee/koffie/lunch. Opgeven kan door een mail te sturen

naar info@kattengedragstherapie.nl. Geef ook op of je vegetarisch wilt lunchen of

niet. Inschrijving per heden geopend.

Vooraankondiging

> Er komt een KGA Kattendag naar Amstelveen op zaterdag 29 september.

> De volgende Groningse KGA Kattendag zal op 12 januari 2013 gehouden

worden. Programma’s nog niet bekend.

Volgende nieuwsbrief

Meer over voeding...

12

Vervolg pagina 11

Foto: Patti Jacobs

13

CONTACTGEGEVENS

Websites:

http://www.kattengedragstherapie.nl

http://www.kattengedragcentrum.nl

Forum:

http://kattengedrag.forumup.nl

E-mailadressen:

info@kattengedragstherapie.nl

kattengedragstherapie@gmail.com

(voor grote bestanden: foto’s en filmpjes)

Cursusinformatie en inschrijvingen:

info@kattengedragstherapie.nl

Skype:

kattengedragstherapie.nl (op afspraak)

Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur:

020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur)

Kattengedragsadviesbureau:

020 - 3308780

Katten Cursus Centrum:

020 - 4160547

Spoed:

06 - 43477941

U kunt natuurlijk ook altijd sms’en naar deze nummers.

Website Kattenoppasservice:

http://www.kattenoppasservice.nl

Telefoonnummer Kattenoppasservice:

020 - 4230947

Deze nieuwsbrief is een

uitgave van het Kattenge-

dragsadviesbureau.

M.m.v.: Ayleen Radema-

ker, Elles Nijssen, Desiree

Houtekamer, Els Peeters,

Esther Plantinga, Marcelli-

na Stolting, Mery Lou van

der Slikke, dierenkliniek

de Mare, Feline Welfare

Foundation, Kattenoppas-

service

© Kattengedragsadvies-

bureau. Overname van

artikelen is niet toege-

staan zonder onze schrif-

telijke toestemming.

De redactie behoudt zich

voor om zonder opgaaf

van redenen ingezonden

artikelen te weigeren.

Wilt u de nieuwsbrief niet

meer ontvangen? Stuur

ons dan een e-mail met in

de berichtregel ‘Uit adres-

bestand verwijderen’. In-

dien u juist abonnee wilt

worden, is het sturen van

een e-mail eveneens vol-

doende.

COLOFON

Het Kattengedragsadviesbureau is

een Aequor erkend leerbedrijf

SPREEKUREN KATTENGEDRAG In diverse dierenklinieken in heel Nederland Klik hier voor de volledige agenda

NB: Deze spreekuren zijn zonder kat,

u hoeft uw dier dus niet mee te nemen.