Keuze leerstofordening :

inductief of deductief?

Hoe leerlingen begrippen laten verwerven?

Wat is een begrip? een aanduiding voor een verzameling van voorwerpen,

gebeurtenissen of situaties die gemeenschappelijke

wezenskenmerken bezitten

Hoe leerlingen nieuwe begrippen laten verwerven? Gestructureerd Inductief <-> deductief Zelfontdekkend door leerlingen <->

geven van uitleg

Begripsverwerving - gestructureerd Rode draad Hoofd- en bijzaken Logische volgorde Relaties / Overgangen Doelgerichtheid

Begripsverwerving - inductief Valkuilen en voorwaarden Begripsomschrijving: inductieve

lesopbouw Motivering voor inductieve lesopbouw

Leerstofordening: inductief

Ordenen van leerstof in een les Leerstof = aantal concrete gevallen waaruit

abstracte of algemene kennis wordt afgeleid

Voorbeeld --------> regelVerschijnselen --------> wetVoorstelling --------> begrip |___________| |_____| concreet abstract

Motivering voor inductieve lesopbouw?

Aansluiten bij de 3 fasen in het denken

Situeren in het ervaringsleren (leercirkel Kolb)

Aansluiten bij het “constructief” leren

Aansluiten bij de 3 fasen in het denken

A: aanschouwelijke, concreet-zintuiglijk waarneembare

S: schematische, het ontdoen van toevallige niet relevante aspecten

A: abstracte: begrippen, symbolen, definities...

<------> verbalisme

Ervaringsleren (Kolb)

Ervaren

Conceptualiseren

ReflecterenVerwerken

Aansluiten bij het “constructief” leren

het leren als een actief gebeuren waarin de lerende voortdurend betekenis toekent

aan nieuwe informatie vanuit reeds verworven kennis en ervaringen

<------> leren als passief opnemen van kant en klare kennis

Voorwaarden voor een inductieve lesopbouw Inductie = vorm van leerstofordening en geen

werkvorm Voorstructureren in de motivatiefase Aansluiten op voorkennis en ervaringen van

leerlingen (via vraagstelling) Individuele ervaringskennis ---> collectieve

ervaringskennis Zoeken naar overeenkomst / het verschil in een

aantal concrete antwoorden (abstraheren)

Valkuilen i.v.m. een inductieve lesopbouw

Stellen van vragen = niet noodzakelijk inductieve lesopbouw!

Onmiddellijk concepten laten vallen en vragen om ze uit te leggen

Vragen teveel gericht op vinden van de specifieke concepten

Te vlug doorstoten naar conceptualiseren Muizenvalinductie Blijven bij een individuele ervaring Eindeloos uitwisselen van ervaringskennis

Valkuilen i.v.m. een inductieve lesopbouw

Leerlingen weten niet waar leerkracht naar toe wil

Onduidelijkheid m.b.t. omschrijving van concepten en inboeking

Antwoorden niet kunnen plaatsen in voorgestructureerde rubrieken

Indruk laten ontstaan dat alleen de transparanten met de gestructureerde abstracte leerstof “echte” leerstof is en de rest (concrete leerstof) bijzaak

Voorwaarden voor een inductieve lesopbouw

Flexibel kunnen loskomen van specifieke concepten

Duidelijk zijn m.b.t. omschrijving van concept en inboeking

Integreren van concrete en abstracte leerstof (niet gewoon naast elkaar laten bestaan)

Leerkracht moet vooraf nadenken over de structurering van de leerinhoud

Intensiteit van de sturing afhankelijk van de specificiteit van de doelgroep

Begripsverwerving – zelfontdekkend versus het geven van uitleg

Zelfontdekkend voor concrete begrippen Geven van uitleg voor abstracte begrippen