nummer 3 • april 2014 • www.primaonderwij s.nl • verschij nt 6x per jaar •

Voor alle professionals in het onderwijsOnderwijsnl

& Politiek in de klas • Professionaliseren op de werkplek • Cultuur in de spiegel • Apple Solution Experts: maatwerkoplossingen voor het onderwij s • Kennisnet helpt scholen met privacy • Herdenken en vieren op 4 en 5 mei

Aanvraagronde Lerarenbeurs 2014 van start

‘Lesgeven is het

mooiste dat er is’

‘Ik miste uitdaging’

‘Studeren is geweldig leuk’

‘Ik word echt een betere docent’

POnderwijs Cover April 2014.indd 1 21-03-14 16:11

Kennisnet heeft de maand april uitgeroepen tot maand van de privacy en wil

scholen motiveren om actief een beleid te vormen op dit onderwerp. Niet van-

uit het juridische begrip privacy, maar vanuit het fundamentele recht om zélf te

mogen bepalen welke data van ons verzameld wordt, wie wat van ons weet en

wie daar toegang toe heeft. Ook als je nog maar een kind bent.

tekst gemma steeman | beeld istock

40

Als het op privacy aankomt, beperken de meeste scholen zich tot de minimale, wettelij k verplichte vraag om toestemming van ouders volgens de Wet Be-scherming Persoonsgegevens (WBP). Als ouders deze toestemming eenmaal hebben gegeven, is er juridisch gezien niets dat de school belemmert om foto’s van leerlingen online te plaatsen. Het probleem is echter dat ouders zich onvoldoende realiseren wat de con-sequenties zij n van hun toestemming. Privacy wordt vaak gezien als een juridisch begrip, maar eigenlij k is privacy een fundamenteel onderdeel van wie je bent. Je eigen gedachten, je gevoelens, je verlangens. Ze zij n onderdeel van het recht om jezelf te mogen zij n. En daarin dienen ook scholen hun verantwoordelij k-heid te nemen.Remco Pij pers, verantwoordelij k voor Mij n Kind On-line dat tegenwoordig onder Kennisnet valt, legt uit:

KENNISNET HELPT SCHOLEN MET

INFORMATIE OVER

‘Je kunt onmogelij k jezelf zij n, jezelf ontwikkelen, zon-der ruimte waarin je dingen voor jezelf kunt houden. School en ouders hebben de gezamenlij ke plicht om kinderen een veilige omgeving te bieden. Dat betekent dat je kinderen de ruimte moet geven om zichzelf te kunnen zij n, zonder dat anderen daar iets van vinden.’

Rechten van kinderenWaar we met lessen mediawij sheid leerlingen mo-tiveren om zelf na te denken over de consequenties van hetgeen ze online delen, zien we tegelij kertij d dat veel ouders een enorme hoeveelheid informatie en foto’s over en van hun kind op internet zetten. Er is zelfs een naam voor, sharents, parent who overshare. Ook scholen, BSO’s en andere vormen van kinderop-vang maken steeds vaker gebruik van sociale media. Begrij pelij k, want ouders vinden het leuk om te zien

PRIVACY

Kennisnet 2 maart.indd 40 20-03-14 14:38

PrimaOnderwij s 41

wat hun kinderen meemaken op school. Van school-reisje tot werkjes binnen het thema lente. Sociale media zij n uitstekende instrumenten om de school te kunnen profi leren en communicatie met de ouders te verbeteren. Maar waar zij n de rechten van de leerlin-gen gebleven? Een foto van een kind biedt veel per-soonlij ke informatie. In hoeverre heeft de school na-gedacht over de gevolgen van het online plaatsen van die foto’s? Pij pers: ‘In het privacyvraagstuk is zorg-vuldigheid het belangrij kste woord. Wie zij n wij om te bepalen wat er over een ander online staat? Om te be-palen hoe een ander over tien jaar nog gevonden wil worden via zoekmachines? Nu is het misschien leuk om een 6-jarige gek te zien doen op YouTube, maar wat zeggen klasgenoten straks over dat fi lmpje? Mis-schien lachen ze hem uit. Filmpjes of foto’s wissen wordt moeilij k – wat je op internet zet, gaat in principe nooit meer weg. Wij vragen scholen om stil te staan bij het recht op privacy dat leerlingen hebben. En daar over na te denken wanneer beeldmateriaal wordt ge-deeld via internet, of het nou is via de schoolsite of via Facebook.’

ToolsOm scholen te helpen bij het maken van beleid op het gebied van sociale media en privacy heeft Kennisnet een serie tools ontwikkeld. Pij pers: ‘Het begint met overleg. In eerste instantie met collega’s onder elkaar. Leg de vraag op tafel. Is het aan ons om te beslissen hoe iemand over tien jaar online te vinden is? Scholen kunnen zichzelf de volgende vragen stellen:

• Hoe zetten we sociale media onderwij skundig in?• Hoe zetten we sociale media communicatief in?• Welke verantwoordelij kheid zij n wij bereid te nemen in

de bescherming van de privacy van onze leerlingen?

Toolkit privacyIn deze maand van de privacy ver-schij nt een nieuwe brochure over privacy en kunnen scholen een privacyscan laten doen op de website www.kennisnet.nl/privacy. Tevens worden er gratis webinars gegeven die ook op een later tij d-stip nog zij n terug te zien op de website.

• Wat delen we met wie?• Doet het ertoe of het een onschuldige foto is?• Doet het ertoe of ouders en leerlingen zelf wel foto’s

online delen? • Vragen we eenmalig om juridische toestemming of

doen we dat jaarlij ks opnieuw? Betrek ook de OR, de MR, de ouders en de leerlingen zelf in dit proces.’

Kan het kwaad, die foto’s?Scholen en ouders die voorbij gaan aan het principiële argument, geven vaak als tegenargument dat het om onschuldige foto’s gaat. ‘Maar’, zegt Pij pers, ‘ook daar stel ik dezelfde vraag: wie bepaalt dat? De school, de ouders, het kind? Technieken als gezichtsherkenning gaan razendsnel, taggen is allang niet meer nodig. Het punt met privacy is dat het meestal pas wordt gevoeld als er iets misgaat.’

Wie heeft het recht te beslissen over de privacy van een ander?

VIER VRAGEN OM AAN LEERLINGEN TE STELLEN OVER PRIVACY1| Stel dat je WhatsApp of sms’jes worden gehackt

en al je gesprekken dreigen online te komen staan, zichtbaar voor iedereen. Je krijgt nog een laatste kans om het tegen te houden. Wat zou absoluut niet bekend mogen worden?

2| Google je jezelf weleens? Wat kom je tegen? Wat vind je daarvan?

3| Mogen je ouders alles over jou op Facebook zetten of moeten ze eerst toestemming aan je vragen?

4| Wat zou je je eigen kinderen leren over privacy op internet, als je later zelf vader of moeder bent?

Kennisnet 2 maart.indd 41 20-03-14 14:38