1

1. Inleiding en samenvatting Meer dan 200 bestuurders van bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen hebben hun handtekening gezet onder het Brainport Talent & Skills Akkoord. Dit document bevat zeven afspraken die Brainport Eindhoven tot hét economische ontwikkelgebied van Nederland moeten maken. Op maandag 4 juni werd het akkoord gepresenteerd tijdens de opening van de Dutch Technology Week, op de Fontys-campus in Eindhoven. Het akkoord sluit aan op het Fontysbrede zwaartepunt ‘TEC for Society’. TEC staat voor Technology, Entrepeneurship and Creativity. Het zijn de kennis en vaardigheden die Fontys belangrijk vindt voor haar studenten: professionele kwaliteiten die staan voor een gevoeligheid voor (maatschappelijke) innovatie, begrijpen op welke manier technologie kan helpen om vraagstukken op te lossen, durven experimenteren en inzetten op co-creatie met verschillende disciplines. Op 9 april is het sectorakkoord hbo 2018 getekend door de voorzitter van de Vereniging Hogescholen en de minister van OCW. In dat akkoord is vastgelegd dat de instellingen afspraken maken met de minister hoe zij de kwaliteit gaan bevorderen. Elke instelling stelt daartoe een eigen plan op, in samenspraak met studenten en andere belanghebbenden. Bij het afschaffen van de basisbeurs voor studenten is beloofd dat de daarmee vrijkomende “studievoorschotmiddelen” besteed zullen worden aan de kwaliteit van het onderwijs. Met dit akkoord wordt die belofte ingelost, en verduidelijkt de sector tevens hoe zij het toezicht en de maatschappelijke verantwoording organiseert.

Fontys timmert hard aan de weg om het onderwijs en het onderzoek voortdurend te verbeteren en te vernieuwen; bovengenoemde akkoorden laten zien dat we onze studenten en het werkveld daarbij betrekken. Medewerkers, studenten en werkveld vormen een learning community, waarin het studiesucces van de student centraal staat, het kwaliteitsniveau van het onderwijs niet ter discussie staat en praktijkgericht onderzoek wordt uitgevoerd met impact voor het toekomstige beroepenveld van onze studenten. Visitaties geven vertrouwen in het niveau van onze opleidingen. In mei werd een eerste cluster van vier lectoraten uit domein Mens en Maatschappij gevisiteerd door een extern panel aan de hand van de kwaliteitsstandaarden van het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek. De eerste terugkoppeling van het panel vormt een stimulans om het Fontys kwaliteitsmodel voor het praktijkgericht onderzoek door te ontwikkelen volgens de principes van het Fontys kwaliteitsportfolio. Voor 1 september wordt de definitieve rapportage verwacht. Met de strategische agenda FontysFocus2020 geeft Fontys richting aan de kwaliteitsambities op het gebied van onderwijs en onderzoek tot 2020. In het licht van deze ambities heeft het College van Bestuur in juni 2018 met het management van de instituten en diensten de performance en voortgang ten opzichte van de plannen van elk organisatieonderdeel geëvalueerd. Ook de zorgpunten komen op tafel. Het marktaandeel van Fontys in de landelijke instroom staat al enkele jaren onder druk. Dit vraagt om maatregelen en gerichte samenwerking aan onze profilering, de evaluatie en aanpassing van het opleidingsportfolio en een betere aansluiting op behoeften van studenten en werkveld, met name in de domeinen Economie en Educatie. Fontys geeft hier in 2018 prioriteit aan. We zijn ook kritisch naar onszelf: we zien dat het vernieuwingstempo van de informatievoorziening te wensen overlaat, en dat de flexibilisering van het deeltijdonderwijs een grote inspanning vraagt en een taaie uitdaging vormt. Daarnaast ligt het ziekteverzuim met ruim 5,5% op een ongewenst hoog niveau.

Aan Raad van Toezicht, directeuren, medewerkers, Centrale Medezeggenschapsraad Van College van Bestuur Datum 26 juni 2018 Kenmerk 08418-gl-dd Betreft Bestuursrapportage Marap I 2018

2

Op 28 maart 2018 heeft het Fontysberaad volledig in het teken gestaan van ‘admiring the problem’. Een intensieve en soms “ongemakkelijke” dag om de urgentie, de issues en de concrete zorgen goed onderbouwd op tafel te krijgen. Met de uiteindelijke opbrengst van de dag zijn we tevreden, omdat inzichtelijk werd waar oorzaken van het achterblijven van de performance liggen. Om de kloof tussen ambities en gerealiseerde werkelijkheid te verkleinen en de algehele performance van Fontys Hogescholen te verbeteren, hebben College van Bestuur en directeuren in het Fontysberaad van 15 mei gesproken over de verbetermogelijkheden in onze organisatie & sturing, onder de titel ‘Embracing the Solution’. Verbetermogelijkheden worden onderkend en voorbereid op het gebied van:

1. Focus, prioriteren en temporiseren: aanscherpen van de strategische koers: aanscherpen van de kwaliteitsagenda en van de vernieuwingsagenda, - waar mogelijk - ondersteund door meer performance gerichte indicatoren.

2. Verbeteren van de bestuurlijke effectiviteit, o.a. door: a. versterken van het sturend vermogen op het niveau van de domeinen; b. expliciteren van de verantwoordelijkheid van de diensten; c. verbeteren van de doelgerichte inzet van de overlegstructuur.

3. Stimuleren van eigenaarschap en leiderschap gericht op het realiseren van ambities en performance. De actuele resultaten en de voortgang ten opzichte van de plannen voor 2018 worden in deze bestuursrapportage toegelicht. Daartoe is deze rapportage opgebouwd langs de lijn van de strategische uitdagingen die in de toelichting bij begroting 2018 is gehanteerd. We blijven tevens monitoren dat de basis op orde blijft. Deze rapportage is als volgt opgebouwd:

1. Inleiding en samenvatting 2. Versterking marktpositie 3. Studiesucces en studieloopbaancoaching 4. Zwaartepunt TEC for Society 5. Versterken kwaliteitscultuur en kwaliteitsportfolio 6. Flexibilisering van het deeltijdonderwijs 7. Informatievoorziening 8. Huisvestingsprogramma 9. Duurzaam gezonde bedrijfsvoering

Bijlagen:

1. Begroting 2018 versus jaarverwachting Marap I 2018 2. Kengetallen per organisatieonderdeel (tabel niet financiële indicatoren) 3. Overzicht bestemming centraal budget voor strategische uitdagingen 2018

In de volgende tabel zijn de belangrijkste kengetallen in historisch perspectief samengevat:

Samenvatting kengetallen MACON 2018

MARAP I 2018

2017

2016

Studenten Gemiddelde studenttevredenheid NSE voorjaar ≥ 3,88 n.n.b. 3,88 3,86 Aantal studenten (1 oktober jaar t) 44.000 43.700-44.300

(verwachte bandbreedte) 43.896 44.341

Diplomarendement in 5 jaar (cohort t-5) van bachelor voltijd, met als subdoelstellingen:

↑ cohort 2013

n.n.b. cohort 2013

42% cohort 2012

41% cohort 2011

• Propedeuserendement in 1 jaar (cohort t-1) bij opleiding van 1e keuze o.b.v. totale instroom

↑ cohort 2017

n.n.b. cohort 2017

42% cohort 2016

41% cohort 2015

• Hoofdfaserendement in 5 jaar (cohort t-5) op basis van populatie hoofdfase

↑ cohort 2013

n.n.b. cohort 2013

69% cohort 2012

68% cohort 2011

3

Samenvatting kengetallen MACON 2018

MARAP I 2018

2017

2016

Medewerkers Werkbeleving medewerkers1 ≥ 6,5 geen meting in 2018 6,6 geen meting

Fte’s 31 dec:

3.669 30 april:

3.714 31 dec: 3.709

31 dec:

3.708 Aantal medewerkers Geen target 30 april:

4.762 31 dec:

4.746 31 dec:

4.767 OP:OOP ratio (gebaseerd op fte’s) ≥ 67%:33% 66%:34% 66%:34% 67%:33% Ziekteverzuim ↓ 5,5% 4,2% 3,5% % OP master en/ of gepromoveerd ≥ 80% 78% 78% 78% Aantal lectoraten Geen target 45 45 44 Financiën Baten (€ x 1.000) 408.748 416.374 394.549 384.773 Resultaat (€ x 1.000) 2.516 6.947 -1.150 -4.195 Student/fte ratio, gecorrigeerd voor subsidieprojecten en contractactiviteiten (meerjarig kader: ≤ 13,7)

12,6 12,6 12,6 12,9

Student/OP ratio, (meerjarig kader: ≤ 19,7) 17,9 17,9 17,9 18,4 Afschrijvings- en huisvestingslasten als percentage van totale baten, (meerjarig binnen bandbreedte 10%-12%)

9% 9% 9% 10%

2. Versterking marktpositie

Het marktaandeel van Fontys in de studentenpopulatie daalt. Analyse laat zien dat Fontys een hoge naamsbekendheid heeft in de regio en bij relevante doelgroepen. De uitdaging zit in de conversie: van kennen naar kiezen. Ondanks goede gemiddelde prestaties scoren andere hogescholen in het werkgebied beter in de actuele benchmarks. Tegelijkertijd heeft Fontys een unieke geografische positie, sterke verbindingen met het werkveld en een hoge score op persoonlijke aandacht en begeleiding. Dit biedt kansen voor een heldere profilering op zwaartepunten en kwaliteitsaspecten waarop Fontys zich positief onderscheidt.

Ontwikkelingen en initiatieven uit de verslagperiode die gericht zijn op (het versterken van) onze marktpositie worden in de volgende paragrafen toegelicht. 2.1 Ontwikkeling studentenpopulatie Maatregel halvering collegegeld Studenten die bij aanvang van studiejaar 2018-2019 voor het eerst een hbo opleiding volgen en die in aanmerking komen voor de indicatie wettelijk collegegeld1, betalen 50% van het wettelijk collegegeld. Wat de effecten hiervan zijn op de landelijke aanmeldingen en specifiek bij Fontys op korte en op lange termijn is op dit moment lastig te duiden. Ontwikkeling instroom: nieuwe aanmeldingen bij Fontys Het aantal nieuwe aanmeldingen bij Fontys voor komend studiejaar vertoont tot dusver – in lijn met landelijke en regionale ontwikkelingen – een stijging ten opzichte van hetzelfde peilmoment in 2017. Gecorrigeerd voor studenten die voor meerdere opleidingen zijn aangemeld – en de inschatting dat een deel van de aanmeldingen in september 2018 nog wordt geannuleerd – is de verwachting dat de (bruto) instroom inclusief switchers in september 2018 circa 13.800 bedraagt (september 2017: 13.100). Hoewel de verwachte instroom op totaalniveau een stijging vertoont ten opzichte van vorig studiejaar, zijn de verschillen tussen opleidingen groot. Per domein zijn de volgende trends zichtbaar:

1 Voor alle voorwaarden en het toepassingsgebied ten aanzien van de maatregel halvering collegegeld wordt verwezen naar de website van de Rijksoverheid (link)

4

In het domein Mens & Gezondheid zien de instituten Fontys Hogeschool Mens & Gezondheid en Fontys Paramedische Hogeschool hun aanmeldingen samen ruim verdubbelen (van 1.300 naar 2.900). Met name drie grote opleidingen Verpleegkunde, Fysiotherapie en Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) noteren significant hogere aanmeldingen (variërend van verdubbeling tot verdrievoudiging) ten opzichte van vorig studiejaar. Deze stijging wordt veroorzaakt doordat deze opleidingen voor komend studiejaar afzien van een numerus fixus en dat heeft een aanzuigende werking op aankomende studenten. Tegelijkertijd melden deze studenten zich voor meerdere opleidingen aan, waardoor de conversieratio (het deel van de aanmeldingen dat zich daadwerkelijk inschrijft) lager is. Niettemin lijkt een verdubbeling van de instroom bij deze opleidingen realistisch. Andere grote opleidingen in het domein zoals Human Resource Management (HRM) en Social Work tonen een daling, zowel absoluut als relatief in relatie tot andere hoger onderwijsinstellingen in Nederland.

Het domein Techniek & Innovatie rekent op groei, maar deze is minder groot dan bij andere instellingen in de regio. Deze ontwikkeling ligt in lijn met vorig jaar. Gezien de propositie van Fontys in de Brainportregio is dit een punt van aandacht. Met name de verwachte instroom bij Fontys Hogeschool ICT groeit sterk: ruim 1.400 nieuwe studenten hebben zich aangemeld voor de brede hbo-bachelor ICT. De opleidingen Applied Science, Electrotechniek en Werktuigbouwkunde (in Eindhoven) en Mechatronica en Industrieel Product Ontwerpen (in Venlo) tonen een daling in de aanmeldingen. Technische deeltijdtijdopleidingen doen het minder goed in vergelijking met regionale hbo-instellingen.

In het domein Economie is het aantal aanmeldingen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar redelijk stabiel. Het aandeel loopt echter terug, met name omdat hogescholen in de regio een sterke groei in de aanmeldingen laten zien, met name bij voltijdopleidingen. De daling bij Fontys manifesteert zich vooral bij de opleidingen van de instituten Fontys Hogeschool Financieel Management en Fontys Academy for Creative Industries. Krimp bij Fontys International Business School in Venlo wordt – in lijn met voorgaande jaren – veroorzaakt door minder aanmeldingen van Duitse studenten. De commerciële economie opleidingen in Tilburg en Eindhoven tonen wel groei ten opzichte van vorig jaar. De druk op het marktaandeel van Fontys in het economisch domein onderstreept het belang van de herordening die gaande is in het economisch domein, die moet leiden tot een duidelijkere profilering van het opleidingsportfolio voor studenten en werkveld. In paragraaf 2.3 wordt de herordening in het Economisch domein toegelicht.

Hoewel Fontys marktleider blijft in het educatieve domein, loopt het marktaandeel opnieuw terug. Zo dalen de aanmeldingen voor bachelor lerarenopleidingen sterker dan landelijk. Ook bij de Masteropleiding Educational Needs lopen de aanmeldingen terug, terwijl landelijk sprake is van groei op deze opleiding. Een deel van de krimp bij Fontys hangt samen met de toename van het aantal studenten dat zich als contractstudent inschrijft voor modules van deze opleiding (zie paragraaf 2.2).

Verwachte ontwikkeling inschrijvingen Op basis van verschillende veronderstellingen over instroom, doorstroom en uitstroom van studenten – die hoofdzakelijk zijn gebaseerd op ervaringscijfers – zijn inschattingen gemaakt over het verwachte aantal studenten bij aanvang van het volgende studiejaar. Het verwachte aantal studenten per 1 oktober 2018 ligt in het medium en maximum scenario boven het niveau van 1 oktober 2017 (43.896). De bandbreedte is als volgt onderbouwd:

Scenario Veronderstellingen voor het verwachte aantal studenten per 1-10-2018 Verwacht aantal studenten

Minimum In de geactualiseerde Fontys meerjarenraming wordt de geschatte studentenpopulatie gebaseerd op de instroomontwikkeling volgens de Referentieraming OCW 2016 en ervaringscijfers over doorstroom.

circa 43.700

Medium Door Dienst Studentenvoorzieningen geschatte instroom op basis van actuele aanmeldingen en een geschat percentage herinschrijvingen van 70% (2017: 70%) op basis van ervaringscijfers en trends in de opbouw van de huidige studentenpopulatie.

circa 44.100

Maximum Totaal aantal studenten op basis van 29 individueel opgestelde meerjarenramingen van instituten, waarin rekening is gehouden met de verwachte doorstroom van de huidige studentenpopulatie, en in beperkte mate rekening gehouden is met demografische ontwikkelingen. Met name het educatieve domein rekent op krimp. Instituten FH Mens & Gezondheid en Fontys Paramedische Hogeschool rekenen op (ruimschoots) herstel van de krimp van vorig jaar. Ook FH ICT groeit opnieuw.

circa 44.300

5

2.2 Fontys Pro Educatie Om de zichtbaarheid van masters en het opleidingsaanbod in voortgezette professionalisering te vergroten en beter aan te sluiten op de behoeften van het werkveld is Fontys op 1 januari gestart met Fontys Pro Educatie. Hierin worden de krachten van de educatieve instituten van Fontys gebundeld. Als dé expert en kennispartner voor onderwijs (‘thought leader’, beste reputatie) wil Fontys Pro Educatie een relevante bijdrage leveren aan een leven lang professionaliseren van spelers in het educatieve werkveld. Fontys Pro Educatie gelooft dat we in gezamenlijkheid én samen met het werkveld beter onderwijs ontwikkelen omdat een volwaardig partnership wederzijds gebruik maakt van elkaars opleidings- en werkveldexpertise en omdat er ruimte ontstaat voor co-creatie waarbij de actualiteit van het opleidingsaanbod en kennis van eigen docenten worden verhoogd. De afgelopen periode stond in het teken van het verder bouwen aan de organisatie rondom Fontys Pro Educatie. Samen optrekken als kennispartner voor het werkveld vraagt samenwerking als team en daarmee ook een cultuurverandering. Hoewel de vereniging van de verschillende culturen en belangen tussen de instituten binnen het domein tijd vergt, zijn er in de verslagperiode belangrijke stappen gezet: Klantvragen komen steeds meer op één plek terecht. Doordat de teams elkaar leren kennen en weten te

vinden, ook over de expertisegebieden heen, worden klantvragen sneller en vollediger beantwoord. Voor de individuele professionals die “iets met onderwijs willen” is Fontys Pro Educatie goed vindbaar en

zichtbaar (Campagnes, Online, Telefoon en Mail). Eerste resultaten op eenduidige procedures en gelijke werkwijzen “zo doen we dat bij Fontys Pro Educatie”,

zodat de klant op een eenduidige manier snel en volledig antwoord krijgt op zijn vraag.

Zowel de inschrijvingen voor het contractonderwijs en alumni activiteiten als omzet uit de incompany trajecten neemt sinds 2015 toe. Deze trend zet in 2018 verder door. 2.3 Herordening economisch domein In het najaar van 2017 is het opleidingsportfolio van het economisch domein, verdeeld over de diverse instituten en locaties, kritisch tegen het licht gehouden. De aanleiding voor het onderzoek was tweeledig: ten eerste de landelijke conversie van de opleidingen in het economisch domein en ten tweede de constatering dat er binnen Fontys onvoldoende samenhang bestond binnen het bestaande portfolio aan economische opleidingen. Het onderzoek, uitgevoerd door een externe partij, heeft vanuit verschillende perspectieven plaatsgevonden: transparantie van het aanbod voor studenten en werkveld, aansluiting van het portfolio bij de specifieke kenmerken van de diverse steden, en de kwaliteit van de per croho-opleiding geformuleerde eindkwalificaties. De uitkomsten van het onderzoek hebben geresulteerd in adviezen op gebied van het opleidingsportfolio, de organisatorische positionering van deze opleidingen en een sterkere focus op het studiesucces van de student. Ook de invulling van de vacante directeursposities heeft de aandacht. De problematiek binnen het economisch domein is kernachtig samengevat met de conclusie: ‘De studenten van Fontys verdienen beter!’. De herordening van het economisch domein binnen Fontys wordt in de zomer van 2018 opgestart. Het volledige traject zal naar verwachting ongeveer anderhalf jaar in beslag nemen. 2.4 Studententevredenheid (NSE) In de landelijke Nationale Studenten Enquête (NSE) wordt door Studiekeuze123 ieder jaar onderzocht hoe tevreden studenten zijn over hun opleiding. Fontys hecht aan deze studentenevaluaties en gebruikt deze benchmark met andere hogescholen onder meer als indicator voor de kwaliteitsbeleving van studenten maar ook als input voor het verbeterbeleid binnen instituten en hun opleidingen. Als gevolg van de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) op 25 mei 2018 bleken de landelijke resultaten uit de NSE 2018 niet volledig aan instellingen beschikbaar te kunnen worden gesteld. Na een zorgvuldig landelijk evaluatieproces worden de NSE 2018 resultaten eind juni alsnog volledig en in overeenstemming met de AVG beschikbaar gesteld aan instellingen. De uitkomsten en reflectie op de resultaten komen in de volgende bestuursrapportage aan bod.

6

3. Studiesucces en studieloopbaancoaching

Fontys streeft naar een verhoging van het studiesucces, hetgeen tot uitdrukking komt in een beter studierendement, een betere studeerbaarheid van onze opleidingen voor studenten en een betere aansluiting van ons onderwijs op vooropleidingen en de arbeidsmarkt. Met de Centrale Medezeggenschapsraad is afgesproken dat de middelen uit het studievoorschot met prioriteit worden ingezet om de (studie)loopbaancoaching van studenten te verbeteren. Het is nog niet vanzelfsprekend dat het effect op studiesucces expliciet onderdeel uitmaakt van het afwegingskader bij de herziening van onderwijsprogramma’s of curriculumvernieuwing.

In de volgende paragrafen worden de ontwikkelingen en initiatieven toegelicht uit de verslagperiode die bijdragen aan de Fontys ambities op gebied van Studiesucces en studieloopbaancoaching. 3.1 Studiesucces en studieloopbaancoaching Programma Studiesucces De belofte om studenten te ondersteunen en te begeleiden bij het ontdekken van hun talenten en bij het maken van een bewuste en goede keuzes in hun studieloopbaan hebben we vastgelegd in Fontys Focus 2020. Dit geldt zowel voor een zorgvuldige begeleiding vóór de poort, als voor begeleiding tijdens studie en de voorbereiding op de verdere carrière. Het programma Studiesucces voorziet hierin via een vijftal programmalijnen:

Studieloopbaancoaching Fontys beschouwt studenten als gelijkwaardige gesprekspartners in de dialoog over studiesucces en onderwijskwaliteit. We bieden studenten het vooruitzicht dat zij hun eigen talenten ontdekken en zich optimaal en op eigen wijze ontwikkelen tot startbekwame professionals die maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, bijdragen aan innovaties in hun werkveld én die zich blijvend ontwikkelen (bron: Fontys Focus 2020). Studentcoaching draagt bij aan deze ontwikkeling en is gebaseerd op (1) betrokkenheid en binding, (2) betekenisvol en uitdagend en (3) persoonlijke professionele ontwikkeling en loopbaanontwikkeling. In lijn met het voorstel van de studentfractie van de CMR zet Fontys de studievoorschotmiddelen in 2018 met prioriteit in voor de verbetering van de studentcoaching. Studenten worden uitgenodigd om mee te denken en zich uit te spreken over de borging van het studieloopbaanbegeleidings-beleid (SLB-beleid) en de kwaliteit van de uitvoering daarvan. Dat gebeurt zowel binnen iedere opleiding (opleidingscommissies, OC’s) en ieder instituut (instituutsmedezeggenschapsraad, IMR) als op Fontys niveau in de studentenfractie van de CMR. Ter verbetering van de studentcoaching heeft Fontys onder andere een dialooginstrument ontwikkeld dat bedoeld is om de OC’s een instrument in handen te geven om de kwaliteit van de coaching te evalueren en om in gesprek met de directie verbeterpunten te formuleren. Studenten en docenten uit de OC’s van twee instituten voeren samen met het management voor de zomervakantie een pilot uit met het dialooginstrument, die gefaciliteerd wordt door het programma studiesucces in samenwerking met het Centrum voor Medezeggenschap. De evaluatie van deze pilots – en andere instrumenten die worden ingezet om verbeterbeleid te faciliteren – geeft de studentenfractie van de CMR inzicht in de kwaliteit van de coaching binnen Fontys. De pilot is vormgegeven volgens de principes van het Kwaliteitsportfolio; en maakt dus tevens zichtbaar hoe de kwaliteitscultuur binnen de pilotinstituten in de praktijk werkt. 3.2 Fontys High Five 2.0 In 2017 heeft een revitalisering plaatsgevonden van de Fontys High Five. Op basis van dialoogsessies op diverse locaties met studenten en docenten en de resultaten van de NSE 2017, heeft Fontys in overleg met de Studentfractie van de CMR een hernieuwde set met beloftes over de zogenaamde kleine kwaliteit vastgesteld. In onderstaand figuur zijn de vijf beloftes van de Fontys High Five 2.0 opgenomen.

7

Fontys High Five 2.0 Belofte Indicatoren uit NSE waarmee de belofte kan worden gemeten

1. Roosters zijn minimaal drie weken voor aanvang van de lesperiode bekend.

NSE J01: Het tijdig bekendmaken van de studieroosters

2. a) Toetsresultaten zijn bekend binnen 10 werkdagen; b) Resultaten van werkstukken, scripties, verslagen of portfolio’s zijn bekend binnen 15 werkdagen.

NSE I05: Het tijdig bekend maken van resultaten van toetsen en beoordelingen

3. Docenten zijn goed bereikbaar en betrokken bij de studenten.

NSE F03: De bereikbaarheid van docenten buiten contacturen NSE F04: De betrokkenheid van de docenten bij de studenten

4. Iedere student krijgt kwalitatief goede studiebegeleiding.

NSE G02: De kwaliteit van de begeleiding

5. Fontys luistert naar studenten en handelt proactief n.a.v. hun vragen, problemen en klachten

NSE Q04: De manier waarop je opleiding op klachten en problemen reageert NSE Q03: De wijze waarop je opleiding gebruik maakt van de uitkomsten van onderwijsevaluaties

Het realiseren, meten en actie ondernemen met betrekking de Fontys High Five is de verantwoordelijkheid van het management van het instituut en de afspraken en resultaten worden transparant en periodiek besproken met de OC (of IMR). Daarnaast worden deze resultaten ook zichtbaar gemaakt voor de medewerkers en studenten van het instituut of de opleiding. Op deze manier wordt de nieuwe versterkte rol van de OC en medezeggenschap verder ingevuld. De realisatie van de vijf beloftes door elk instituut komen aan bod tijdens de MARAP bespreking tussen de instituutsdirecteur en het College van Bestuur. De uitkomsten van de NSE-meting met betrekking tot de Fontys High Five worden eveneens besproken door het College van Bestuur met de Studentenfractie van de CMR. 3.3 Bijzondere prestaties studenten In de rapportageperiode van Marap I zijn onder meer de volgende bijzondere prestaties van studenten te melden: In februari zijn Sportkunde-studenten Lisa Post, Chiara Adams en Linda Pulles Nederlands Kampioen

Ploegenachtervolging geworden op de Coolste baan van Nederland. Tussen 5 en 8 april vond de grootste fysieke Blockchain Hackathon ter wereld plaats in de voormalige

suikerfabriek in Groningen. 700 tech pionier van over de hele wereld, verdeeld in 63 teams zijn aan de slag gegaan met innovatie en toekomstige toepassingen met behulp van blockchaintechnologie. Het team van Fontys Hogeschool ICT Eindhoven (de FHICTchaingers) ging met de eerste prijs naar huis in de categorie “Future of Pensions!”.

Op 25 april hebben communicatiestudenten Myke Janssen, Kimberley Schaapsmeerders, Pauline Groot Hulze, Miranda Janssen en Noreen de Vaan in de Escape in Amsterdam tijdens de SPIN Awards de gouden ring gewonnen met hun concept Feel the Beat. Met dit idee willen de studenten doven en slechthorenden van muziek laten genieten door middel van een trillende borstband en een streamingsapp.

4. Zwaartepunt TEC for Society Fontys wil zich ontwikkelen tot een kennisintensieve netwerkorganisatie die zich verbindt met vraagstukken in de samenleving en bedrijven. Daarvoor is het cruciaal om het onderzoek te verbinden met de regionale kennisagenda’s en daarmee met die van de nationale en Europese overheden. Dat betekent dat we meer focus en richting aanbrengen in onderzoek en dat we de interdisciplinaire samenwerking stimuleren om onze impact te vergroten. Zwaartepuntvorming zorgt voor een betekenisvolle bundeling van kennisthema’s (Fontys kent meer dan 100 kennisthema’s), die gelegitimeerd worden vanuit maatschappelijke vraagstukken, geladen worden met ‘proven trackrecords’ en zich kenmerken door krachtige verbindingen met partners en samenwerking tussen de verschillende instituten en hun lectoraten. Zwaartepunten dragen bij aan een scherpere en herkenbare profilering van Fontys in de regio en daarbuiten.

8

4.1 TEC for Society als zwaartepunt met vijf onderzoeksthema’s Fontys wil een kennisinstelling zijn die verbonden is met vraagstukken in de samenleving en bedrijven in 2020. Het profilerende zwaartepunt TEC for Society en de vijf inhoudelijke onderzoeksthema’s geven richting aan de strategische keuzes van Fontys en haar instituten op het onderwijs- en onderzoeksportfolio. TEC staat voor Technology, Entrepeneurship and Creativity. Het zijn de kennis en vaardigheden die Fontys belangrijk vindt voor haar studenten: professionele kwaliteiten die staan voor een gevoeligheid voor (maatschappelijke) innovatie, begrijpen op welke manier technologie kan helpen om vraagstukken op te lossen, durven experimenteren en inzetten op co-creatie met verschillende disciplines. Deze kennis en vaardigheden krijgen betekenis als ze worden verankerd in de opleidingsprofielen en worden vertaald naar afstudeerniveau ’s en eindkwalificaties van de Fontys opleidingen en richtinggevend gaan worden in de doelstellingen en uitvoering van het praktijkgericht onderzoek. De vijf inhoudelijke onderzoekthema’s dragen bij aan het doel om meer focus en massa te realiseren rond een aantal maatschappelijk relevante thema’s waarmee Fontys zich kan profileren als kennisinstelling. In de afgelopen periode is voor elk onderzoeksthema een propositie uitgewerkt. De proposities zijn vervolgens getoetst aan de set van indicatoren die inzicht geeft in de mate waarin het onderzoeksthema bijdraagt aan het voornoemde doel: • relatie met de regio • relatie met urgente maatschappelijke vraagstukken • kwaliteit van het onderzoeksprogramma • trackrecord onderzoeksteam • kwaliteit interne organisatie

Onderzoeksthema Propositie Education Het onderzoek richt zich specifiek op (het ontwikkelen en benutten van de) future skills

die individuen en organisaties ondersteunen bij het wendbaar en inzetbaar blijven in zijn of haar continu veranderende omgeving. Het thema bundelt kennis en stimuleert multidisciplinair onderzoek vanuit verschillende kennisgebieden: o.a. leren en onderwijs, arbeid en organisatie, technologie en ICT. Ook de relatie met de participatiemaatschappij en het belang van onbetaald werk wordt gelegd.

Health Het onderzoek gaat over de dubbele vergrijzing (met focus op Brabant) die vraagt om meer aandacht voor preventie en langer zelfstandig wonen en leven. Positieve gezondheid en participatiemaatschappij worden eveneens genoemd als thema. Technologie kan hierin een belangrijke rol spelen, o.a. games, robotica en smart wearables, maar technologie kent ook risico’s zoals de digital devide. Deze ontwikkelingen vragen om nieuwe tools en aanpak, maar ook om nieuwe beroepen.

High Tech and Smart Materials (HTSM)

Het praktijkgericht onderzoek richt zich op oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken met behulp van nieuwe, vaak ontwrichtende, technologieën. Voorgesteld wordt om in Venlo, Eindhoven en Tilburg TECspaces op te richten, rijke leeromgevingen waar studenten en onderzoekers samenwerken met bedrijven, maatschappelijke instellingen en overheden. TECspace is een experimenteeromgeving waar studenten ondernemerschap en creativiteit inzetten voor innovatieve toepassingen van technologie voor maatschappelijke vraagstukken.

Creative Economy

Het onderzoek beoogt stimulering van cross-over van creativiteit en ondernemerschap, ontwikkelen van “future proof” skills, en onderzoek naar creativiteit als kernaanjager van economische waardecreatie.

9

Smart Society Het onderzoeksthema Smart Society heeft de ambitie om het maatschappelijk weefsel fundamenteel te vernieuwen door in te zetten op sociale en maatschappelijke innovaties waarbij de verkokering in bestaande systemen wordt doorbroken. Technologische en sociale innovaties worden gebruikt om vertrouwen en innovatiekracht in een maatschappelijke context nieuw leven in te blazen. Focus ligt op de thema’s: inclusieve samenleving voor de jeugd, en duurzame, vitale binnenstad. Ook wordt ingegaan op vraagstukken van de participatiemaatschappij en nieuwe waardeketens voor een duurzame samenleving.

In de komende periode worden de plannen per onderzoeksthema verder uitgewerkt in samenspraak met externe partijen. Parallel aan de verdere uitwerking per onderzoeksthema zijn door diverse lectoraten in totaal 15 projectvoorstellen ingediend die een of meerdere onderzoeksthema’s raken. 4.2. Kennisinstelling in de regio Met FontysFocus2020 zet Fontys niet alleen in op een actievere en levenslang lerende relatie met de professional. Zoals in de vorige paragraaf gesteld, zijn profilering en zwaartepuntvorming nodig om een betekenisvolle rol te kunnen vervullen op de thema’s van de relevante kennisagenda’s voor onze regio’s. Samenwerking op het zwaartepunt TEC for Society en de onderzoeksthema’s tussen Fontys instituten, in de keten (mbo-hbo-wo) en daarbuiten met andere kennisinstellingen, brancheorganisaties, maatschappelijke instellingen en het bedrijfsleven maakt van Fontys een vanzelfsprekende partner in de R&D van de regio waar het onderzoek betreft. Ook voor het onderwijs biedt het maken van keuzes langs zwaartepunten kansen. In onderstaande grafieken is de meerjarige ontwikkeling opgenomen van de baten gerelateerd aan onderzoek.

De linker grafiek laat zien dat het totaal aan baten gerelateerd aan onderzoek in 2017 sterker gestegen is dan in voorgaande jaren. Zowel de baten voor onderzoek uit de 1e geldstroom als uit de 2e en 3e geldstroom laten een stijging zien ten opzichte van 2016. In de rechter grafiek zijn de baten binnen de derde geldstroom uitgesplitst naar subsidiebronnen. Uit dit overzicht blijkt dat in 2017 meer onderzoeksprojecten zijn uitgevoerd met Europese financiering. Dit betreffen met name Interreg projecten. De cijfers over de afgelopen periode laten zien dat deze trend zich in 2018 verder doorzet. 4.3. Waardering voor onderzoek met impact

In de verslagperiode zijn de volgende bijzondere prestaties van lectoren vermeldenswaardig: Gerard Schouten, lector Big Data bij Fontys Hogeschool ICT, is verkozen tot lector van het jaar in de

landelijke verkiezing van het Interstedelijk Studenten Overleg en ScienceGuide. Amper zestien maanden na zijn lectorale rede mocht Schouten begin maart bij het HBO-discours van de Vereniging Hogescholen in Den Haag de onderscheiding in ontvangst nemen.

De Radboud Universiteit Nijmegen stelt een bijzondere leerstoel ‘Begaafdheid’ in. Lector Anouke Bakx van Fontys Hogeschool Kind en Educatie gaat als bijzonder hoogleraar deze bijzondere leeropdracht invullen.

10

Het thema (hoog)begaafdheid in het primair onderwijs zal hiermee een verdere impuls krijgen in de vorm van onder andere (promotie)onderzoek en curriculuminhouden.

5. Versterken kwaliteitscultuur en kwaliteitsportfolio

Kwaliteit als “way of working” vraagt dat we samen werken in een kwaliteitscultuur die zich kenmerkt door gedeelde waarden. Studenten en werkveld houden ons een spiegel voor: hun kwaliteitsbeleving bepaalt of we onze kernopdracht waarmaken op de manier die we beloven. Dit kwaliteitsdenken vraagt een professionele dialoog met interne en externe stakeholders en een ontwikkelings- en oplossingsgerichte houding en aanpak. Tevredenheidsmetingen, feedback en keuzegedrag van studenten laten zien dat we (landelijk gezien) nog bovengemiddeld scoren, maar regionaal terrein verliezen. In 2018 bereidt Fontys zich voor op de tweede Instellingstoets Kwaliteitszorg die plaatsvindt in het voorjaar van 2019. Tijdens deze Instellingstoets beoordeelt een panel van NVAO of het interne kwaliteitszorgsysteem in samenhang met de kwaliteitscultuur verzekert dat de eigen visie op goed onderwijs wordt gerealiseerd. We zien deze toets met vertrouwen tegemoet, maar onderkennen tegelijkertijd dat ons kwaliteitsimago onder druk staat.

5.1 Kwaliteit opleidingen De kwaliteit van elke Fontys opleiding wordt periodiek getoetst via externe visitaties en interne audits. In 2018 zijn de tot en met april gevisiteerde opleidingen – waarvan het rapport van het visitatiepanel is ontvangen – met minimaal een voldoende beoordeeld. Op beoogde eindkwalificaties (15%) en gerealiseerde eindkwalificaties (4%) scoort een opvallend laag deel van de gevisiteerde opleidingen het oordeel ‘goed’ in 2018.

De volgende tabellen tonen welk deel van de gevisiteerde masteropleidingen in 2018 het oordeel ‘goed’ scoort: slechts 6% scoort goed op de beoogde eindkwalificaties en geen van de opleiding scoort goed op de gerealiseerde eindkwalificaties. Van de gevisiteerde bacheloropleidingen en associate degrees ontving 33% het oordeel “goed” op standaard 1 en 11% op standaard 4.

5.2 Voorbereiding Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK)

Fontys bereidt zich voor op de tweede Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) die in studiejaar 2018-2019 plaatsvindt. Door beelden met elkaar te delen over de mate waarin wij ambities en kwaliteitsdoelstellingen realiseren, stimuleren we de kwaliteitscultuur en zijn we in staat om een realistische zelfevaluatie op te stellen. In dat kader zijn in de afgelopen periode gesprekken gevoerd met directeuren van de instituten en met de CMR. Ook heeft een dialoogsessie plaatsgevonden met de studentenfractie. Een kennisdelingsbijeenkomst met

11

kwaliteitscoördinatoren en dialoogsessies met docenten stonden in het teken van de actualisering van het kwaliteitsbeleid.

5.3 Kwaliteitsportfolio

Fontys wil als kwaliteitshogeschool inzetten op het versterken van de kwaliteitscultuur en een ontwikkelings-gericht kwaliteitssysteem dat transparant en continu toetsbaar is en waarmee verantwoording aan stakeholders op elk gewenst moment kan plaatsvinden. Het aantal instituten dat participeert in programmaverband is inmiddels uitgebreid van zes naar tien. Via dit programma wordt gefaseerd toegewerkt naar één kwaliteitszorgsysteem voor heel Fontys met een herkenbare kwaliteitscultuur die gebaseerd is op generieke principes en op termijn tevens ondersteund wordt door een werkend digitaal kwaliteitsportfolio. 5.4 Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek

In 2018 wordt tevens prioriteit gegeven aan het verder ontwikkelen van de systematiek voor de interne en externe evaluatie van het praktijkgericht onderzoek. In de verslagperiode heeft de eerste visitatieronde plaatsgevonden bij de volgende lectoraten van het domein Mens & Maatschappij: Lectoraat Persoonsgerichte en Evidence Based Praktijkvoering in Zorg en Welzijn Lectoraat Sociale veerkracht Lectoraat Mens en Technologie Lectoraat Dynamische talentinterventies In mei werd het eerste cluster van bovengenoemde vier lectoraten uit domein Mens en Maatschappij gevisiteerd door een extern panel aan de hand van de kwaliteitsstandaarden van het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek. Daarbij werd mede gebruik gemaakt van de eerder uitgevoerde peer reviews tussen de lectoren van de verschillende lectoraten. De eerste terugkoppeling van het visitatiepanel vormt een stimulans om het Fontys kwaliteitsmodel voor het praktijkgericht onderzoek door te ontwikkelen volgens de principes van het kwaliteitsportfolio. Voor 1 september wordt de definitieve rapportage verwacht.

6. Flexibilisering van het deeltijdonderwijs

Met het programma Flexibilisering Deeltijdonderwijs neemt Fontys deel aan het Experiment Leeruitkomsten en het Experiment Vraagfinanciering van OCW. Het programma is gericht op volwassenen die een hbo-getuigschrift willen halen en op volwassenen die een specifieke onderwijseenheid willen volgen voor onderhoud, verdieping of verbreding van hun bekwaamheid. Hoewel Fontys een stabiel marktaandeel heeft in de markt van bekostigde deeltijdopleidingen, neemt het aantal ingeschreven deeltijdstudenten sinds 2012 jaarlijks af. De bedoeling van het programma is om door onderwijskundige vernieuwing aantrekkelijker onderwijs te kunnen bieden voor de werkende student en het bedrijfsleven.

6.1 Flexibilisering deeltijdonderwijs Binnen alle betrokken domeinen zijn deelnemende opleidingen inmiddels op flexibele basis gestart met nieuw ingestroomde houstudenten. Het aantal inschrijvingen in het lopende studiejaar op pilotniveau is als volgt:

Programma Flexibilisering: Inschrijvingen lopende studiejaar

Pilot: 2017/2018 Educatie Samen Flexibel 662 FontysPro Economie 45 Consumptieve Techniek/Lerarenopleiding Technische Beroepen 52 Management in de Zorg 60 Brainpo(o)rt to Flexibility 14 Totaal aantal inschrijvingen 833

In de afgelopen maanden heeft een (her)inrichting van het programma Flexibilisering plaatsgevonden om zowel de centrale aansturing als de horizontale samenwerking binnen het programma te verbeteren. Dat proces is inmiddels vrijwel volledig voltooid en vertaald naar het vernieuwde programmaplan 2018-2022 dat recent is

12

vastgesteld. Hierin zijn de programmadoelen, veranderstrategie, opdrachten aan de zes (nieuwe) programmalijngroepen en de programmaorganisatie uitgewerkt. Op programmaniveau zijn in de afgelopen periode onder meer de volgende resultaten geboekt: Programmalijn 1: Strategisch kader Op 13 juni heeft een gesprek met OCW plaatsgevonden over wijzigingen bij de deelnemende opleidingen (later beginnen, terugtrekken). Programmalijn 2: Onderwijs, examinering, begeleiding Vanuit deze lijn is beleid voor ‘Validering Leeruitkomsten” ontwikkeld en zijn de ‘Kernbegrippen flexibilisering’ nu vrijwel voltooid. Met de ‘Visie op Fontys Flexibilisering’ en het ontwikkelen van ‘Beleidsrichtlijnen Flexibilsering’ is begonnen. Programmalijn 3: Toekomstig organiseren ondersteuning Een digitale leeromgeving is een van de vereisten binnen het programma Flexibilisering. In aanvulling op de bestaande digitale leeromgevingen die reeds in gebruik zijn in het programma (pilot Economie: Onderwijsonline, pilot AD engineering: Moodle) gaan de overige pilots per september 2018 werken met de nieuwe digitale leeromgeving Mijn Fontys Leerportaal. De implementatie van Mijn Fontys Leerportaal en de koppeling van alle digitale leeromgevingen aan Progress (ten behoeve van inschrijven en registreren leerresultaten) ligt op koers. Programmalijn 4: Marktbewerking Binnen de pilots heeft tot dusver focus gelegen op de onderwijskundige ontwikkeling. De marktbewerking van de experimentele flexibele opleidingen wordt opgepakt vanuit de marktbewerkingsstrategie voor heel Fontys Pro: Fontys Professional Network. Programmalijn 5: Kwaliteit In deze lijn spelen meerdere prioriteiten – waaronder: In samenspraak met de pilots, NVAO en Hobeon is een plan opgesteld om de accreditatie van de

deelnemende opleidingen binnen de programmaduur zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. De NVAO moet hier nog een laatste akkoord op geven.

Deelname aan het jaarlijkse onderzoek van ResearchNed dat is gericht op effectmeting van de pilots. OCW wil mede op basis van dit onderzoek bepalen of de pilots aanleiding vormen tot structureel aanpassen van de Wet op het Hoger Onderwijs.

Halverwege de looptijd van het programma is een interne mid-term review gestart, waarin de onderwijskundige kwaliteit (o.b.v. NVAO standaarden) van de pilots tegen het licht gehouden wordt.

Een belangrijk aandachtspunt voor de komende periode is de professionalisering en kennisdeling. De onderwijskundige innovatie waar het in dit programma om draait leidt tot een sterke professionaliseringsbehoefte voor betrokken docenten ten aanzien van begeleiding en leerwegonafhankelijke beoordeling, ontwikkeling leeruitkomsten en het ontwerpen van blended onderwijs. 7. Informatievoorziening 7.1 Informatiebeveiliging Algemene verordening gegevensbescherming Op 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) ingegaan. Dat wil zeggen dat vanaf dat moment dezelfde privacywetgeving geldt in de hele Europese Unie (EU). Om te voldoen aan de nieuwe wetgeving heeft Fontys in 2017 een plan opgesteld in lijn met de aanwijzingen van de Autoriteit Persoonsgegevens. De meeste maatregelen uit het plan zijn inmiddels geïmplementeerd, enkele zijn nog onderhanden en worden gemonitord in de Fontys roadmap informatiebeveiliging 2020. Het Information Security & Privacy Office (ISP-Office, Dienst IT) regisseert in dat kader diverse maatregelen. Zo is dit voorjaar een Fontys AVG conferentie georganiseerd inclusief vertegenwoordiging van het College van Bestuur, zijn AVG-compliance scans en awareness-campagnes opgezet en wordt het ISP-Office geregeld gevraagd als spreker voor

13

bijeenkomsten bij instituten en diensten. Ook organiseert het ISP-Office trainingen en workshops gericht op privacy en informatieveiligheid. Tot slot wordt in 2018 binnen de Dienst IT versterkt ingezet op operationeel (technische) security en het verbeteren van security processen. Fontys wordt hierbij ondersteund door een externe security partner.

7.2 Tempo en balans in vernieuwing van de informatievoorziening (IV)

In de inhoudelijke strategievorming en governance gericht op een ingrijpende vernieuwing van de Informatievoorziening (IV) binnen Fontys is in 2016 en 2017 veel werk verricht en ook veel gerealiseerd. Met het opstellen van de IV-strategie, een sourcingstrategie en het inrichten en professionaliseren van het IM-netwerk, de Portfolioboard en het Projectmanagement Office (PMO) zijn belangrijke randvoorwaarden ingevuld om tot effectieve vernieuwing te komen. Eén van de uitgangspunten is dat niet de systemen het vertrekpunt zijn maar de processen die we digitaal willen ondersteunen. Via logisch te koppelen componenten willen we daar innovatieve IT onder leggen. Een robuuste fundering in de enterprise-architectuur (integratielaag en basiscomponenten) is daarin randvoorwaardelijk. Toch zien wij in de praktijk dat: • veel initiatieven gericht zijn op verbeteringen in specifieke systemen; • deze projecten regelmatig een moeizaam verloop kennen; • en dat de innovatie op de hiervoor bedoelde fundering achter blijft.

Om op lange termijn een robuuste en innovatieve IV-ondersteuning te kunnen realiseren moeten we zowel in ons projectmanagement (van idee tot realisatie) effectiever worden maar ook meer balans zoeken tussen de aandacht voor inhoudelijke functionele componenten en de zaken die tot de fundering behoren (bijvoorbeeld data-integratie, onderwijscatalogus).

Vanuit de portfolioboard wordt hier nadrukkelijk op gestuurd en ook geïntervenieerd. Er is vertrouwen dat met elkaar een positieve leercurve “gepakt” kan en zal worden, maar de gewenste versnelling en beoogde vernieuwing zal ook de komende periode extra aandacht en effort vragen.

8. Huisvestingsprogramma Fontys is in 2016 gestart met de voorbereiding van de eerste projecten van het huisvestingsprogramma 2015-2024, dat gericht is op een toekomstbestendige en gefaseerde upgrade van de gebouwenportefeuille in Tilburg en Eindhoven. De volgende ontwikkelingen en mijlpalen uit de verslagperiode zijn in dit kader relevant: Voor de verbouwing van De Rondom op het TU/e terrein is de aanbesteding uitgevoerd. Dit heeft geleid tot

een bijstelling van het projectbudget. In december 2017 is de overeenkomst met de opdrachtnemer getekend. Ingebruikname is gepland met ingang van studiejaar 2019-2020.

Voor de aanvullende nieuwbouw op Rachelsmolen is het voorlopig ontwerp vastgesteld in januari. Uit de doorrekening van het voorlopig ontwerp is gebleken dat het ontwerp niet binnen de gestelde kaders gerealiseerd kan worden. Besluitvorming over een aangepast scenario waarbij meer meters worden gerealiseerd tegen een lagere prijs per meter vindt voor de zomer plaats. Vooruitlopend hierop is de aanbesteding opgestart. Oplevering staat gepland in de zomer van 2020.

Een voorwaarde voor de start van de aanvullende nieuwbouw in oktober 2018 is dat de geplande aanvullende parkeervoorziening op Rachelsmolen voor deze datum in gebruik wordt genomen. De bouw is in april 2018 gestart en oplevering staat, binnen budget, gepland bij aanvang van studiejaar 2018-2019.

Voor Fontys Hogeschool ICT is, als gevolg van sterke groei van het aantal studenten en vanuit de ambitie om een deel van het onderwijs in samenwerking met het werkveld te verzorgen, tijdelijke huisvesting gehuurd. Deze ‘2e landingsplek’ wordt gerealiseerd in de aanloop naar studiejaar 2018-2019 in gebouw TQ op Strijp T.

Voor Fontys Hogeschool Engineering wordt, vooruitlopend op de verhuizing naar De Rondom in studiejaar 2019-2020, tijdelijke extra huisvesting gehuurd op de Automotive Campus in Helmond.

Het project Mediacluster is een samenwerkingsproject tussen Fontys, De Persgroep, Tilburg University (TiU) en Onderwijsgroep Tilburg (OGT). De in dit cluster beoogde (onderwijsinhoudelijke) samenwerking is onder de noemer “MindLabs” reeds gestart in het Deprez gebouw. De eerste ervaringen zijn positief. Daarnaast is de voorbereiding gestart voor het nieuw te realiseren gebouw in de Spoorzone voor Hogeschool Journalistiek en de partners in MindLabs. Dit is een complexe samenwerking met veel partijen die ieder vanuit hun eigen perspectief in dit project acteren. In oktober wordt de go / no go beslissing genomen.

14

Voor de Nieuwbouw op Stappegoor is de ontwerpfase afgerond en de stuurgroep Tilburg heeft in april het technisch ontwerp vastgesteld. Als gevolg van gestegen bouwkosten is het budget bijgesteld. De voorlopige gunning heeft plaatsgevonden binnen het gestelde budget. In juli 2018 starten de bouwwerkzaamheden De verwachte oplevering is in november 2019 en het gebouw kan dan 1 januari 2020 in gebruik worden genomen.

Vooruitlopend op de voorbereiding van fase 2 worden de oorspronkelijke kaders van het huisvestingsprogramma herijkt. De bouwkosten per meter stijgen, waardoor uitvoering van het oorspronkelijke programma niet past binnen het kader van m€ 250. Aan de andere kant wordt voor de periode tot en met 2030 op basis van de referentieramingen een daling van het aantal studenten voorzien van circa 10% en kan Fontys de bezetting en benutting van ruimtes nog sterk verbeteren. Het totaal te bouwen volume voor Fase 2 kan als gevolg hiervan worden verlaagd. Het verbeteren van bezetting en benutting vraagt anticiperend vermogen van zowel groeiende als krimpende instituten en een doelgerichtere sturing op verbetering van de bezettingsgraad van gebouwen. Ook in de aanloop naar studiejaar 2018-2019 is het hiermee samenhangende coördinatievraagstuk actueel en wordt reeds gezocht naar mogelijkheden om de groei van met name de Fontys Paramedische hogeschool en Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid in bestaande gebouwen op te vangen. 9. Duurzaam gezonde bedrijfsvoering 9.1 Professionalisering medewerkers

Via de volgende initiatieven in de verslagperiode maakte Fontys werk van het uitbouwen en ontwikkelen van de learning community: Er is een ontwikkeltraject opgezet om docenten te ondersteunen in hun coachende rol in het kader van

talentgericht, flexibel onderwijs. Deze training is in februari 2018 gegeven, 28 docenten namen deel. Diverse instituten gaan aan de slag met een in-company traject ‘coachende gespreksvaardigheden’.

De animo voor Scope, het ontwikkelprogramma voor functioneel leidinggevenden blijft onverminderd groot: begin 2018 heeft de tiende groep het programma afgerond en inmiddels staat de start voor de 13e groep gepland. Ook is een tweede groep lectoren gestart met Scope.

Er is een GrOw-ontwikkeltraject opgezet voor OOP-ers die meer uit zichzelf en hun werk willen halen. In 2018 is het GrOw-ontwikkelprogramma van start gegaan met 13 deelnemers. Tevens is het programma voor de week van GrOw geformuleerd. Thema’s zijn: digitalisering van de bedrijfsvoering, flexibilisering van het onderwijs en de gevolgen voor de onderwijsorganisatie, internationalisering en samenwerking.

Er wordt ingezet op groei van ondersteuning op het gebied van coaching en teamcoaching. Er zijn verschillende team-ontwikkeltrajecten gestart en studiedagen verzorgd over talentmanagement. In 2018 hebben reeds 130 collega’s een training gevolgd, 50 collega’s hebben een individueel coachingstraject afgerond en 40 collega’s hebben een teamcoachingstraject afgerond.

Er is een nieuwe koers gekozen voor het programma vitaliteit, waarbij niet alleen wordt gekeken naar gezondheid maar ook naar duurzame inzetbaarheid, werkdruk en werkstress en persoonlijk leiderschap. Er is een multidisciplinair team (experts op het gebied van gezondheid, leiderschap, ontwikkeling, verzuim en organisatievraagstukken) dat instituten ondersteunt bij het vergroten van de vitaliteit binnen teams.

9.2 Medewerkerstevredenheid In juni 2017 heeft de eerste meting van het nieuwe medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) plaatsgevonden. Naar aanleiding van deze meting zijn management en medezeggenschap van instituten en diensten met elkaar in gesprek gegaan en hebben zij gewerkt aan verbeteringen. In het mei 2018 zijn alle directeuren en voorzitters van medezeggenschapsraden gevraagd te reageren op drie vragen:

1. Welke aandachtspunten zijn benoemd op basis van de resultaten van het MTO 2017? 2. Welke aandachtspunten zijn al opgepakt en op welke manier? 3. Wat heeft dit opgeleverd (als dat al inzichtelijk is) en staan er nog vervolgacties op de planning?

15

De drie meest voorkomende aandachtspunten zijn het bespreekbaar maken en terugdringen van ongewenst gedrag (16x), organisatie en samenwerking tussen afdelingen (9x) en taakeisen en werkdruk (8x). De wijze waarop instituten en diensten omgaan met de aandachtspunten verschilt in aanpak, maar in alle gevallen heeft de dialoog erover plaatsgevonden. Het effect van de aanpakte aandachtspunten is divers en niet in alle gevallen zijn al concrete resultaten zichtbaar. Zaken die wel al zichtbaar zijn geworden: Meer gesprekken tussen collega’s over wat kwaliteit inhoudt. Collega’s spreken elkaar vaker aan, al is dat soms nog wat onwennig. Medewerkers hebben beter zicht op doel en koers van het eigen organisatieonderdeel. Meer ontspannen relatie tussen leidinggevende en medewerkers, en medewerkers onderling. Besef dat bepaald gedrag niet bevorderlijk is, maar het komt helaas nog wel voor. Meer samenwerking (op basis van inhoud). In het voorjaar van 2018 heeft een verkort MTO plaats gevonden, dat ingaat op indicatoren uit Fontys Focus 2020 en op werkdruk. Op vier van de acht indicatoren is de score significant beter dan in 2017. Het “aantoonbaar werken aan kwaliteitsverbetering” wordt dit jaar significant lager gewaardeerd door medewerkers dan in 2017, maar scoort nog altijd hoger dan de benchmarks onderwijs en totale beroepsbevolking2. MTO 2018 Fontys (in %) Indicatoren uit Fontys Focus 2018 Ontwikkeling 2018 tov 2017 % Kwaliteit medewerkers 51,9 ● % Eigen talenten kennen/ontwikkelen 81,3 ▲ % Verantwoordelijkheid collega's 74,4 ● % Lerende houding collega's 69,2 ▲ % Innovatie 47,2 ▲ % Gezamenlijk doel 51,3 ▲ % Werken aan kwaliteitsverbetering 69,1 ▼ % Positieve, ontwikkel gerichte cultuur 63,1 ● ● geen significant verschil ▲ scoort significant beter ▼ scoort significant slechter

De instituten en diensten met de hoogste en laagste waardering van collega’s voor de kwaliteit van medewerkers en organisatie zijn in onderstaand overzicht opgenomen.

Ranking instituten en diensten obv de 8 indicatoren over kwaliteit medewerkers en organisatie uit FontysFocus2020 Instituten en diensten met de hoogste scores* Instituten en diensten met de laagste scores* Fontys Lerarenopleidingen Sittard 8/8 Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek 7/8 Juridische Hogeschool Avans-Fontys 8/8 de Nieuwste Pabo 7/8 Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 7/8 Fontys Hogeschool Financieel Management 7/8 Fontys Hogeschool Theologie Levensbeschouwing 6/8 Fontys Hogeschool Engineering (incl. Automotive) 6/8

Fontys Hogeschool Sociale Studies 6/8 Fontys Academy for Creative Industries 6/8

* op elke van de acht indicatoren uit Fontys Focus zijn de 25% hoogst en 25% laagst scorende organisatieonderdelen in beeld gebracht. Indien een organisatieonderdeel op zes of meer van de indicatoren uit Fontys Focus tot de hoogste (laagste) 25% behoort wordt het instituut of de dienst opgenomen in de tabel met hoogste (laagste) scores.

Ten opzichte van het MTO van 2017 hebben Juridische Hogeschool Avans-Fontys en Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg op drie onderwerpen een significante verbetering laten zien. Fontys Hogeschool Sociale Studies laat op vijf onderwerpen een significante verslechtering zien. Fontys Hogeschool Engineering scoort weliswaar laag, maar heeft op drie van de acht indicatoren een significant hogere score gerealiseerd dan in 2017. De instituten met de laagste scores hebben gemeen dat laag wordt gescoord op de volgende stellingen: - “Over het algemeen voelen mijn collega's zich er verantwoordelijk voor dat het werk dat ze uitvoeren bijdraagt

aan de teamdoelstellingen” - “Er wordt aantoonbaar gewerkt aan kwaliteitsverbetering” - “In ons team is sprake van een positieve, ontwikkelingsgerichte cultuur”

2 bron: database cliënten onderzoeksbureau SKB Onderzoek & Advies

16

De interpretatie van de cijfers zal de komende tijd worden opgepakt door het management van instituten en diensten in overleg met medezeggenschap en met de P&O consultants. Uitkomsten vormen mede input voor het MACON 2019. 9.3 Formatie ontwikkeling

Onderstaande tabel laat zien dat de werkelijke formatie eind april 2018 lager ligt dan begroot (34 fte). Instituten en diensten verwachten ultimo 2018 met 3.713 fte echter met 36 fte boven de geplande formatie uit te komen. Deze positieve bijstelling wordt met name veroorzaakt door aanvullende inzet in het onderwijs door verwachte groei van de studentenaantallen (met name bij Hogeschool Mens & Gezondheid en Paramedische Hogeschool) en extra inzet op onderwijsontwikkeling en onderzoek (zwaartepunten) bij domein T&I.

Formatie in fte JVW I

ultimo 2018 Begroot

ultimo 2018 Verschil

ultimo 2018 Realisatie

ultimo 2017 Realisatie 30-4-2018

Begroot 30-4-2018

Verschil 30-4-2018

Centrale diensten 568 565 3 554 548 572 -24 Instituten 3.137 3.104 33 3.155 3.166 3.176 -10

Totale formatie 3.705 3.669 36 3.709 3.714 3.748 -34 Student-fte ontwikkeling en formatieplanning Onderstaande tabel toont de meerjarige ontwikkeling van de student/fte en student/OP-ratio.

Kengetallen

2018 JVW M-I

2018 Begroting

2017 Realisatie

2016 Realisatie

2015 realisatie

Personeelsformatie (in fte): Aantal fte gemiddeld

OOP 1.271 OP 2.446 Totaal 3.717

OOP 1.272 OP 2.448 Totaal 3.720

OOP 1.240 OP 2.473 Totaal 3.713

OOP 1.235 OP 2.417 Totaal 3.652

OOP 1.196 OP 2.326 Totaal 3.522

Studentenaantallen Bij aanvang studiejaar t / t+1 Gemiddeld verslagjaar

44.000 43.931

44.000 43.931

43.896 44.193

44.341 44.404

44.416 44.463

Student/fte-ratio (gecorrigeerd voor subsidieprojecten en contractactiviteiten)

12,6

12,6

12,6

12,9

13,3

Student/OP-ratio 18,0 17,9 17,9 18,4 19,1 Het aantal studenten per fte blijft in 2018 stabiel (12,6) ten opzichte van 2017. Op basis van de jaarverwachting voor 2018 koerst Fontys op een fors positief overschot en biedt de oploop van de studievoorschotmiddelen, in lijn met de Fontys meerjarenraming, ruimte om een ratio van circa 12,7 te accommoderen in 2019 en in de jaren daarna (mits er geen nieuwe bezuinigingsrondes komen). Betaalbaarheid van deze ratio komt volgens de meerjarenraming pas in het geding na oplevering van fase II van het huisvestingsprogramma. Wel is het de vraag: hoe zichtbaar wordt dat deze structureel lagere ratio zich vertaalt naar een betere performance en; hoe we in de formatieontwikkeling kunnen anticiperen op ‘groei naast krimp’ bij instituten en op de capaciteit

en competenties die nodig zijn om een aantal uitdagende vernieuwings- en veranderopgaven te kunnen realiseren.

Er ontstaan naar verwachting in toenemende mate kwantitatieve en (vooral) kwalitatieve personele fricties die sterk bepalend zijn voor de mate waarin we onze marktpositie naar de toekomst duurzaam kunnen behouden en versterken. De volgende verhoudingsgetallen geven een indicatie van de uitstroom op “contractuele gronden” bij het personeel in loondienst in de nabije toekomst: Het huidig aandeel tijdelijke contracten bedraagt 12% ofwel 460 fte (december 2017 12%, december 2016

15%). Van alle medewerkers in loondienst bereikt ruim 2% (84 fte) binnen 2 jaar de AOW gerechtigde leeftijd.

17

Om de hierboven genoemde toekomstige kwantitatieve en kwalitatieve fricties zo goed mogelijk te kunnen voorspellen, maar vooral ook hanteerbaar te kunnen maken voor Fontys is er urgentie om tot een Strategische Personeelsplanning te komen. Dat geldt voor het Fontys-niveau alsmede op instituuts- en dienstniveau. Het College van Bestuur zal dienst Personeel en Organisatie opdracht geven om regie te voeren op de totstandkoming daarvan.

Ziekteverzuim Het voortschrijdend gemiddelde ziekteverzuimpercentage t/m april 2018 bedraagt 5,54% (t/m april 2017 4,58%, t/m april 2016 3,94%). De verzuimfrequentie ligt met 0,96 keer per medewerker hoger dan april vorig jaar (0,68). In totaal noteren 25 van de 37 organisatieonderdelen tot en met april een hoger ziekteverzuim dan het niveau in dezelfde periode vorig jaar. Een verzuimtraining is in ontwikkeling om leidinggevenden meer bagage mee te geven in de praktijk. De training wordt in de loop van 2018 aangeboden. Daarnaast is een adviesteam opgestart wat zich richt op het bewust maken en activeren van medewerkers door het delen van kennis over en inzicht in het belang van vitaliteit. Met de organisatieonderdelen die een hoog verzuim noteren is tijdens de MARAP-gesprekken expliciet gesproken over de onderliggende oorzaken. Dit betreft de volgende instituten/diensten:

Verzuim % t/m april 2018

t/m december 2017

t/m april 2017

Fontys Hogeschool Journalistiek 7,6 % 3,5 % 5,2 %

Fontys Academy for Creative Industries 11,8 % 6.8 % 5,8 %

Fontys Hogeschool Engineering 8,1 % 6,4 % 6,9 %

Fontys Hogeschool Sociale Studies 11,9% 7.5 % 7,7 %

Fontys Hogeschool Kind & Educatie 7,9 % 6,1 % 6,9 %

9.4 Klanttevredenheid diensten Kwaliteit van dienstverlening is belangrijk. Fontys veronderstelt namelijk dat een hoog kwaliteitsbewustzijn geldt als een van de succesfactoren om de interne beheersing van processen verder te verhogen. In het voorjaar van 2018 is een nieuw klanttevredenheidsonderzoek onder diensten uitgevoerd. Daarin zijn ruim 350 medewerkers (directeuren, managers, docenten en (management)ondersteuning) gevraagd feedback te geven op de geleverde dienstverlening. Ruim 250 medewerkers (72%) heeft hierop gereageerd. De resultaten (op een vijfpuntschaal) per dienst zijn als volgt:

Jaar Dienst SV

Dienst P&O

Dienst H&F

Dienst Financiën

Dienst O&O

Dienst IT

Dienst M&C

2018 4,1 4,1 4,0 3,9 3,8 3,7 3,5 Interne klanten zijn minder tevreden over Dienst Marketing & Communicatie en waarderen de dienstverlening van Studentenvoorzieningen het hoogst. Het onderzoek bevat naast algemene scores veel ruimte voor open en kwalitatieve feedback van respondenten. Op basis van die kwalitatieve feedback heeft de onderzoeksgroep (team Institutional Research) per dienst aanbevelingen gedaan. De diensten gebruiken de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek voor de evaluatie van de kwaliteit van hun dienstverlening aan instituten. 9.5 Financiën Onderstaande tabel toont de verwachte resultaatontwikkeling en afwijkingen ten opzichte van begroting 2018:

Resultaatontwikkeling 2018 (* € 1.000) JVW I 2018 Begroting 2018 Verschil t.o.v. begroting 2018

Baten 417.774 408.748 9.026 Lasten 409.427 406.232 3.195 Resultaat 8.347 2.516 5.831

18

Het resultaat over 2018 bedraagt volgens de actuele jaarverwachting +m€ 8,3. Het exploitatiesaldo valt positiever uit dan begroot. De positieve afwijking van m€ 5,8 wordt als volgt verklaard:

Exploitatieresultaat begroting 2018 (* € 1.000.000) 2,5

Afwijkingen in jaarverwachting ten opzichte van begroting: Additionele Rijksbijdrage compensatie loonontwikkeling 2018 [1] 3,8 Positieve bijstelling referentieraming 2017 (Voorjaarsnota 2018) [2] 3,4 Additionele Rijksbijdrage prijscompensatie 2018 [1] 1,1 Inzet geoormerkte Rijksbijdrage 2017 voor project EcpB in 2018 0,7

Totaal afwijking Rijkbijdrage 2018 9,0 Hogere lasten CAO (Eenmalig € 400 en verhoging 2,4% vanaf september) [3] -3,9 Lagere inzet eigen personeel en externe inhuur 1,3 Hogere inkomsten sociale fondsen (met name zwangerschapsuitkeringen) 0,4 Overschrijding budget strategische programma’s flexibilisering / huisvesting [4] -0,5 Hogere dotatie voorzieningen [5] -0,3 Hogere huisvestingslasten Strijp TQ t.b.v. FH ICT -0,4 Lagere out of pocket kosten personeel (met name professionalisering) 0,3 Diversen -0,1 Totaal afwijkingen in jaarverwachting: 5,8

Jaarverwachting MARAP I 2018 8,3

Niet meegenomen in jaarverwachting Marap I Eventuele aanpassing verwachte boekwinst verkoop Roermond P.M.

Nadere toelichting belangrijke afwijkingen [1] Compensatie loon- en prijsontwikkeling 2018. Voor 2018 ontvangt Fontys circa m€ 5,7 aan compensatie voor de loonontwikkeling. In de begroting 2018 is reeds rekening gehouden met hogere pensioenlasten ad m€ 1,9 als gevolg van een verhoging van de pensioenpremie per 1 januari 2018. Per saldo wordt derhalve m€ 3,8 hogere rijksbijdrage verwacht. Dit additionele bedrag dient mede ter dekking van de lasten van de niet begrote éénmalige uitkering in juni 2018 en de loonsverhoging van 2,4% vanaf september 2018 (zie ook ref III); de totale lasten hiervan bedragen m€ 3,9. Daarnaast is de bijdrage voor prijsontwikkeling vastgesteld op m€ 1,1. [2] Positieve bijstelling referentieraming 2017 (Voorjaarsnota 2018) In voorliggende jaarverwachting is rekening gehouden een positieve bijstelling van de referentieraming in 2018 met een impact voor Fontys in 2018 van + m€ 3,4. De werkelijke inschrijvingen in het hoger onderwijs zijn hoger gebleken dat was opgenomen in de referentieraming 2017. Als gevolg hiervan wordt de prijs per student voor alle hogescholen positief bijgesteld. [3] Lagere inzet eigen personeel De formatieve inzet in de eerste 4 maanden van 2018 is gemiddeld 45 fte lager dan begroot voor deze periode. In de begroting 2018 is rekening gehouden met een reductie van de formatie bij de start van het studiejaar 2018-2019 (-50 fte). In de jaarverwachting wordt op dit moment, met name als gevolg van een sterke groei in aanmeldingen bij de Paramedische Hogeschool, Hogeschool Mens en Gezondheid en een aanhoudend hoge aanmelding bij Fontys Hogeschool ICT, juist uitgegaan van een licht groeiende formatie. De gemiddelde inzet 2018 komt ongeveer 10 fte lager uit dan begroot, wat in de jaarverwachting resulteert in m€ 1,0 lagere lasten voor personeel in loondienst. Daarnaast verwachten instituten en diensten minder inzet van extern personeel (m€ 0,3).

19

[4] Overschrijding budget voor strategische programma’s (met name Flexibilisering en Huisvesting) Het beroep dat naar verwachting gedaan wordt op de centrale strategische budgetruimte is per saldo maximaal m€ 0,5 hoger dan het budget (zie voor specificatie van de bestemming van het strategisch budget: bijlage IV). Enerzijds is de verwachting dat het budget voor zwaartepunten niet volledig zal worden besteed, doordat de inzet voor de onderzoeksthema’s binnen het zwaartepunt geleidelijk wordt opgeschaald. Anderzijds is onderkend dat er extra budget nodig is voor het programma Flexibilisering door opname in de nieuwe programmabegroting van de kosten voor de centrale programmasturing, het aanpassen van de digitale omgeving (bronsystemen, digitale leeromgeving en koppelingen) en een uitgebreide evaluatie van de voortgang binnen de afzonderlijke pilots. De kosten voor de programma-organisatie van het Huisvestingsprogramma zullen op jaarbasis bijna m€ 0,3 hoger uitvallen dan begroot, vanwege hogere externe inhuur (w.o. programmamanager en adviesdiensten). [5] Hogere dotaties aan voorzieningen personeel In de jaarverwachting is rekening gehouden met een extra dotatie aan de personele voorzieningen vanwege de reorganisatie bij Fontys Hogeschool Kind en Educatie. Dekking voor deze lasten komt vanuit de PABO-compensatieregeling, waarmee OCW Pabo’s de tijd geeft om de bedrijfsvoering aan te passen op de krimp van het aantal studenten. In de jaarrekening 2017 is hiervoor reeds een voorziening getroffen. Omdat boven verwachting gebruik is gemaakt van het sociaal plan, komen de totale afvloeiingslasten hoger uit. Exploitatiesaldi instituten (tekortinstituten > m0,3) Drie instituten verwachten een aanzienlijk lager exploitatiesaldo dan begroot (afwijking > m€ 0,3). Dit wordt in alle gevallen veroorzaakt doordat, op basis van de actuele aanmeldingen, een hoger aantal studenten wordt verwacht dan waarop in de begroting gerekend is. Met deze instituten worden voor 2018 aangepaste budgettaire afspraken gemaakt over de (voor)financiering van deze groei. Paramedische Hogeschool (begroot nihil, JVW –m€ 0,3 Op basis van het meer dan verdubbelen van de

aanmeldingen wordt een groei in het aantal studenten verwacht. Als gevolg hiervoor wordt rekening gehouden met een uitbreiding van de formatie (16 fte) en met hogere huisvestingslasten (m€ 0,1).

Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid (begroot nihil, JVW –m€ 0,4) Op basis van een verdubbeling van de aanmeldingen wordt een groei in het aantal studenten verwacht. Als gevolg hiervan wordt rekening gehouden met een uitbreiding van de formatie (13 fte) en met hogere huisvestingslasten (m€ 0,1).

Hogeschool ICT (begroot +m€ 0,3, JVW –m€ 0,3). Als gevolg van de aanhoudende groei van het aantal studenten worden extra huisvestingslasten (m€ 0,4) voorzien door de huur met extra meters op Strijp TQ. Daarnaast wordt een hogere personele inzet geraamd (9 fte).

Bijlage 1. Resultaat MARAP I 2018 per organisatieonderdeel

(in k€)

BU Begroting JVW M-IVerschil

JVW M-I tov begroting

Begroting JVWM-I

Verschil M-I tov

begroting1 Fontys Paramedische Hogeschool 18.425 18.923 498 15 -296 -311 2 Fontys Hogeschool Mens & Gezondheid 17.380 17.712 331 19 -386 -405 3 Fontys Hogeschool HRM & Psychology 17.175 17.417 242 126 712 5866 Fontys Hogeschool Pedagogiek 16.216 16.404 188 12 1 -12 7 Fontys Lerarenopleiding Tilburg 30.576 30.518 -58 -600 -824 -224 8 Fontys Lerarenopleiding Sittard 7.895 7.942 46 0 -144 -144 9 Fontys Pedagogisch Technische Hogeschool 7.273 6.739 -535 -452 -499 -47 12 Fontys Sporthogeschool 14.794 14.829 36 25 27 313 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 6.531 6.465 -66 -29 -128 -100 16 de Nieuwste Pabo (dNP) 2.736 2.787 51 -559 -553 619 Fontys Hogeschool Theologie Levensbeschouwing 889 880 -9 1 32 3120 Fontys Hogeschool Communicatie 6.547 6.587 40 3 -16 -20 21 Fontys Hogeschool Journalistiek 7.576 7.647 72 5 5 022 Fontys Economische Hogeschool Tilburg 12.531 12.560 29 7 -78 -85 23 Fontys Hogeschool Financieel Management 10.571 10.841 270 19 184 16524 Fontys Hogeschool Management Economie en Recht 10.439 10.546 107 -68 -306 -237 25 Fontys Academy for Creative Industries 18.973 19.069 96 22 24 226 Fontys Hogeschool Marketing en Management 12.299 12.328 30 17 67 4927 Fontys International Business School 20.348 20.535 187 3 189 18629 Fontys Hogeschool ICT 30.025 30.057 32 354 -312 -666 31 Fontys Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen 12.189 12.271 81 -0 378 37834 Fontys Hogeschool voor de Kunsten 26.352 26.468 116 2 11 943 Fontys Hogeschool Engineering 17.753 17.873 119 8 -134 -142 45 Fontys Hogeschool Sociale Studies 10.079 10.208 130 -33 -33 -0 47 Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek 12.836 13.014 178 1 26 2548 Fontys Hogeschool Bedrijfsmanagement, E en T 13.886 13.715 -170 2 3 157 Fontys Hogeschool Automotive 4.429 4.469 40 5 41 3558 Fontys Hogeschool Kind & Educatie 16.577 16.680 103 -1.342 -813 52980 Stichting OOET 10.781 10.781 0 -31 -51 -20 89 Stichting Juridische Hogeschool Avans-Fontys 8.075 8.174 98 3 287 284

Totaal instituten 402.157 404.439 2.282 -2.466 -2.590 -124 61 Dienst Financiën 4.461 4.712 251 -0 192 19262 Dienst Huisvesting & Facilitaire Zaken 42.529 43.439 910 -0 284 28463 Dienst IT 24.039 24.532 493 14 14 -0 64 Dienst Marketing & Communicatie 6.252 6.486 235 1 5 466 Dienst Onderwijs & Onderzoek 7.502 7.775 274 -10 124 13467 Dienst Personeel & Organisatie 5.342 5.502 160 -12 -64 -52 68 Dienst Studentenvoorzieningen 8.875 8.948 73 0 153 153

Totaal ondersteunende diensten 99.000 101.395 2.395 -7 708 71550 College van Bestuur / bestuursstaf 3.515 3.515 0 106 278 17255 Fontys Algemeen 293.614 302.598 8.983 2.785 7.994 5.21055 Fontys Algemeen boekwinst Roermond 2.100 2.100 0

Totaal Fontys Centraal 297.129 306.112 8.983 4.991 10.372 5.381A eliminatie BU 89 (50%) -4.038 -4.087 -49 -2 -144 -142 B eliminaties intercompany -385.500 -390.085 -4.586 0 -0 -0

Totaal Fontys 408.748 417.774 9.026 2.516 8.347 5.831

Baten 2018 Resultaat 2018

Bijlage 2. Kengetallen per organisatieonderdeelMARAP I 2018

MTO 1 , 4

2016

2017

2018

dec-

17

apr-

18

jun-

17

dec-

17

apr-

18

1 Paramedisch 3,9 3,9 nnb 80% - 20% 79% - 21% 6,5 5,7% 5,0% 78%2 Mens & Gezondheid 3,9 3,9 nnb 79% - 21% 78% - 22% 6,8 5,4% 6,7% 78%3 HRM & Psychologie 4,0 4,0 nnb 74% - 26% 73% - 27% 6,6 5,2% 6,6% 85%6 Pedagogiek 4,0 4,0 nnb 78% - 22% 79% - 21% 6,7 3,1% 5,5% 90%7 Lerarenopleiding Tilburg 3,8 3,9 nnb 79% - 21% 79% - 21% 6,4 4,4% 4,9% 87%8 Lerarenopleiding Sittard 4,1 4,1 nnb 82% - 18% 81% - 19% 7,1 4,2% 4,6% 94%9 FPTH Eindhoven 3,4 3,3 nnb 68% - 32% 68% - 32% 6,3 2,6% 3,1% 71%12 Sporthogeschool 3,9 3,8 nnb 79% - 21% 80% - 20% 6,9 1,4% 2,6% 67%13 Opl.centrum Speciale Onderwijszorg 3,7 3,8 nnb 79% - 21% 81% - 19% 6,8 5,2% 6,4% 99%16 De Nieuwste Pabo 3,8 3,8 nnb 72% - 28% 71% - 29% 6,7 1,2% 4,3% 94%19 Theologie Levensbeschouwing 4,2 4,0 nnb 64% - 36% 66% - 34% * 3,7% 2,2% 100%20 Communicatie 3,7 3,8 nnb 72% - 28% 74% - 26% 6,7 4,4% 3,7% 71%21 Journalistiek 3,8 3,8 nnb 74% - 26% 76% - 24% 6,4 3,5% 7,6% 77%22 Economische Hogeschool Tilburg 3,8 3,9 nnb 80% - 20% 80% - 20% 6,6 2,5% 3,3% 87%23 Financieel Management 3,9 3,8 nnb 77% - 23% 77% - 23% 6,4 4,3% 4,7% 81%24 Management Economie Recht 3,9 3,8 nnb 82% - 18% 83% - 17% 6,6 3,8% 5,6% 89%25 Academy for Creative Industries 3,9 3,9 nnb 79% - 21% 78% - 22% 6,2 6,8% 11,8% 81%26 Marketing & Management 3,8 3,9 nnb 76% - 24% 75% - 25% 6,8 3,4% 5,8% 80%27 International Business School 3,8 3,8 nnb 78% - 22% 78% - 22% 6,4 3,7% 5,0% 87%29 ICT 3,9 3,8 nnb 78% - 22% 78% - 22% 7,0 2,3% 3,5% 60%31 Toegepaste Natuurwetenschappen 4,0 4,0 nnb 85% - 15% 85% - 15% 6,9 6,5% 3,6% 90%34 Kunsten 4,0 4,0 nnb 76% - 24% 76% - 24% 6,5 3,0% 3,6% 50%43 Engineering 3,7 3,7 nnb 82% - 18% 80% - 20% 6,3 6,5% 8,1% 61%45 Sociale Studies 3,7 3,7 nnb 65% - 35% 65% - 35% 6,5 7,5% 11,9% 65%47 Techniek en Logistiek 3,8 3,8 nnb 79% - 21% 79% - 21% 6,5 2,2% 4,5% 72%48 Bedrijfsmngnt., Educatie en Techniek 3,9 4,0 nnb 77% - 23% 78% - 22% 6,8 3,5% 3,3% 84%57 Automotive 3,8 4,0 nnb 93% - 7% 94% - 6% 6,8 3,1% 1,9% 51%58 Kind & Educatie 3,8 3,8 nnb 78% - 22% 77% - 23% 6,7 6,1% 7,9% 85%89 Juridische Hogeschool 4,1 4,2 nnb 78% - 22% 77% - 23% 7,1 3,7% 5,4% 93%

50 College van Bestuur / bestuursstaf 0% - 100% 0% - 100% 7,3 1,6% 2,2%

61 Dienst Financiën 7,1 7,2 3,9 0% - 100% 0% - 100% 6,9 4,4% 5,6%62 Dienst Huisvesting & Facilitaire Zaken 7,1 7,4 4,0 0% - 100% 0% - 100% 6,9 4,5% 5,4%63 Dienst IT 6,4 6,7 3,7 0% - 100% 0% - 100% 6,5 4,1% 6,8%64 Dienst Marketing & Communicatie 6,9 6,6 3,5 0% - 100% 0% - 100% 6,8 6,5% 6,2%66 Dienst Onderwijs & Onderzoek 7,2 7,2 3,8 0% - 100% 0% - 100% 6,8 3,0% 7,2%67 Dienst Personeel & Organisatie 7,6 7,5 4,1 0% - 100% 0% - 100% 7,2 5,2% 4,9%68 Dienst Studentenvoorzieningen 7,3 7,6 4,1 0% - 100% 0% - 100% 6,7 3,2% 4,7%Gemiddelde KTO diensten 7,1 7,1 3,9

Totaal Fontys 3,86 3,88 nnb 66% - 34% 66% - 34% 6,6 4,2% 5,5% 78%

1 Schaal 1-102 Schaal 1-53 De definitie voor deze indicator is aangescherpt door functies waarvoor het masterniveau niet als norm geldt (zoals laboratorium

medewerkers en onderwijs- en onderzoeksassistenten) te elimineren. Meting: ultimo verslagperiode4 "Totaalscore werkbeleving" uit MTO 2017 (taakeisen, werkomgeving/hulpbronnen, organisatie en vitaliteit)* Geen of onvoldoende respondenten om tot instituutsgemiddeld medewerkerstevredenheidscijfer te komen# Totaal Fontys betreft hier sec het gewogen gemiddelde cijfer NSE van instituten

nnb Cijfers NSE 2018 zijn landelijk nog niet bekend (volgt naar verwachting bij MARAP II 2018)

Opl

eidi

ngsn

ivea

u M

Sc /

PhD

in %

fte

OP-

form

atie

3

Organisatieonderdeel

NSE 2Verhouding OP : OOP

Ziekte-verzuim

KTO Diensten 1 10-punt 5-punt schaal schaaldec '15 mrt '17 mrt '18

# # #

14-6-2018

Bijlage 3 Overzicht bestemming centraal budget voor strategische uitdagingen 2018

Budget2018

Jaarver

wachting2018

Waarvan reeds

toegekend

k€ k€ k€

Zwaartepunten 3.300 2.748 2.248 5 Kwartiermakers en een coördinerend lector 770 770

Per onderzoeksthema (5x) een kwartiermaker voor nadere uitwerking van 2 of 3 onderzoekslijnen in samenspraak met externe partijen

Centrale ondersteuning voor profilering zwaartepunt 100 100Frictiebudget subsidiedesk (samenvoeging en professionalisering) 100 100Center of Expertise HTSM (Engineering) 1.278 1.278

Conform bestedingsplan dat gebaseerd is op het budget van de prestatieafspraken tbv dit Center of Expterise

Onderzoeksvoorstellen (bandbreedte k€ 500 - k€ 1.000) 500Call uitgezet voor onderzoeksvoorstellen (k€ 15 - k€ 75 per voorstel beschikbaar)

Flexibilisering deeltijdonderwijs 3.000 2.969 2.969

Invulling geven aan professionaliseringsvraag vanuit het werkveld en de volwassen student door deelname aan de pilot flexibilisering en het experiment vraagfinanciering

Programmasturing 436 436Pilot Management in de zorg 143 143Pilot flexibilisering Techniek (Logistiek) 184 184Pilot Fontys Pro Economie 808 808Pilot Educatie samen flexibel 1.083 1.083Pilot Flexibilisering Consumptief Beroepsonderwijs 132 132Pilot Flexibel Onderwijs Voor Volwassenen, LTB en M&T 183 183

Vernieuwing informatievoorziening 3.000 3.000 933 Pijplijn waaronder Pilot Flexibilisering (bandbreedte k€ 206- k€ 500) 206 Praktijkopdrachten ((Relatiebeheer) 92 0

Onderzoek naar de haalbaarheid om één Fontysbrede stageoplossing in te zetten en het vervolgens ontwerpen en verwerven van deze oplossing (fase B)

SIEB: Slim Inleveren En Beoordelen inclusief warme implementatie 500 500Selecteren en implementeren van breed gedragen tool voor digitaal inleveren en beoordelen.

Plannen van onderwijs, inzet en middelen 397 0Eerste stap zetten naar een geintegreerde dienst 'plannen van onderwijs, inzet en middelen' middels een generiek Fontys proces en systeem.

Digitale kwaliteitsportfolio, fase 2 239 239Digitale ondersteuning van het Fontysbrede kwaliteitssysteem dat is ingericht volgens de generieke principes van het kwaliteitsportfolio

Digitaal toetsen 709 17Digitale ondersteuning van het (summatieve) toetsproces.

Integratieplatform 52 0Uitwerken vanvolwaardige business case voor het ontwerpen, verwerven en inrichten van een nieuw integratieplatform.

Financieel systeem 743 115Verandertraject om te komen tot een toekomstbestendige financiële informatievoorziening

BI financiële informatievoorziening 62 62Financiële informatie aansluiten op het datawarehouse van Fontys

Marktpositie en strategische innovatieprojecten

Marktpositie waardengedreven kwaliteitscultuur en studiesucces 1.600 1.069 851 MarktpositieProgrammaplan ontwikkeling portfolio Fontys Hogescholen 285 285

Ontwerpen en testen van een instrument dat is gericht op het stimuleren van een kritische dialoog over portfolio ontwikkelingen op strategisch niveau en het feitelijk bijstellen van het opleidingsaanbod.

Programmalijn customer journey's 218 0In samenwerking met instituten in kaart brengen van de belangrijkste klantprocessen en verbeteren van de kwaliteitsbeleving

Verwacht: Marktbewerking voor de professional marktProgramma studiesucces 566 566

Bieden van optimale ondersteuning door diensten zodat instituten op een effectieve wijze het studiesucces van studenten kunnen verhogen.

Programma kwaliteitsportfolio 500 487 487 Ontwikkelen van een kwaliteitssysteem dat transparant, ‘binnenstebuiten’ en continu toetsbaar is en waarmee verantwoording naar stakeholders te allen tijde kan plaatsvinden

Projecten studiesucces 600 614 614 Kansrijk 87 87

Ontwikkelen van instrumenten voor studiesucces om uitval en langstudeerders te verminderen.

Verbinden en verrijken 167 167Samenwerkingen FLOS met VO-scholen. Gericht op instroom, betere stageplekken en goede begeleiding van startende leraren.

Versterking regionale samenwerkingsverbanden vo/mbo-hbo 360 360Samenwerking tussen VO, MBO en HBO versterken

Overige innovatieprojecten 500 531 531 Social Labs 176 176

Inzicht krijgen in bestaande authentieke leeromgevingen en hun succes- en faalfactoren.

Werkplaats instrumentarium Project 166 166Ontwikkelen van een (zelf)beoordelingsinstrument voor het evalueren en bevorderen van de kwaliteit van professionele werkplaatsen

Circulaire economie 138 138

Opbouw van kennis over circulaire economie en positionering Fontys als kennispartner

Werkplaats sociaal domein (reflectielab) 51 51Verbinding met werkveld en gemeenten versterken t.a.v. verschuiving rollen en verantwoordelijkheden tussen professionals, burgers en overheid onder invloed van de WMO.

Frictie en eenmalig (Fontysbrede dienstverlening en/of faciliteiten) - 690 690 Operational security 345 345

Versterkt inzetten op het terugdringen van tekortkomingen en kwetsbaarheden van operationale security

Centrum voor Ondernemerschap 345 345Een bijdrage leveren aan het bieden van een omgeving voor ontdekken, voorbereiden, begeleiden en lanceren van een ondernemersloopbaan door studenten.

Totaal strategische uitdagingen (ondergrens bandbreedte): 12.500 12.108 9.323 Voor 2018 bovengrens bandbreedte 12.900