Kenmerk 20Het begin van de Europese overzeese expansieLes 36: begin Europese expansie

Een langzaam veranderd wereldbeeld

• Een handvol Europeanen had al eens buiten Europa/Middellandse-Zeegebied gereisd

– Van de wereld daarbuiten wist men (elite) weinig, eigenlijk alleen dat wat men van de Arabieren had vernomen

• Voor de meeste Europeanen was de aarde plat

• Toch dacht een kleine groep dat er meer was om te ontdekken/te halen (specerijen) en dat de aarde wel eens rond zou kunnen zijn en koos het ruime sop

H4:§ 1:p 68

Nieuwsgierige Zuiderlingen

• Spanjaarden en vooral de Portugezen wilde zelf de specerijen gaan halen, en zo de

– Arabische/ Venetiaanse tussenhandel uitschakelen

• Routen naar Azië– Om Afrika heen

• In 1488 ontdekt Vaso da Gama Kaap de Goede Hoop• In 1498 ontdekt hij India

– Naar de Amerika’s • In 1492 ontdekt Columbus de Cariben• In 1520 rondde Magelhaen Kaap Hoorn

Eerste Expansie• De Portugezen vestigden factorijen op

verschillende plaatsen in Azië en Afrika– Vanuit zo’n handelspost werd(en)

• Handel gedreven• Schepen bevoorraad• Missie bedreven

• De Spaanse kroon en de Portugezen vestigden in de Amerika’s beide een groot rijk

– Hier stichtte men vestigingskolonies• Naast handel was er ook sprake van landbouw (plantages)

en mijnbouw

Het verdrag van Tordesillas (1494)

• Een verdrag tussen de Spanjaarden en Portugezen• Reden voor het afsluiten

– Concurrentie tussen beide zou kunnen leiden tot een oorlog tussen katholieke landen. De paus wilde dit voorkomen.

– Het verdrag verdeelt de nog te ontdekken wereld tussen beide lande volgens een bepaalde scheidslijn.

– Claims van andere landen (De Republiek, Frankrijk en Engeland) werden formeel verworpen.

Portugese nederzettingen omstreeks 1600