8/17/2019 KCE Leerlijn Drama 250311.pdf

1/4

SLO Leerlijnen Kunst – en Cultuur Educatie – DRAMA 250311 1

Leerlijnen KUNST- en CULTUUR educatie  Domein – DRAMA 

Het leergebied kunst- en cultuureducatie bestaat uit de disciplines beeldende vorming (voorheen tekenen, handvaardigheid en handwerken), muziek en dans, drama en cultureel erfgoed. (zie ook:

Op weg naar een basisonderwijscurriculum)

Theater is het meest menselijke van alle kunsten

(B. Brecht)

Drama is het kunnen handelen in dramatische situaties en toneelspel spreekt de leerlingen aan en stimuleert hen in hun totale ontwikkeling. Door drama ontstaat er een veilige

oefensituatie om zich een innerlijke wereld van een rol te scheppen en confrontaties in de spelwerkelijkheid aan te gaan. Spelers zoeken oplossingen voor ontstane problemen

in hun improvisaties, ieders beleving is subjectief en zorgt aldus voor onderlinge verschillen. Door binnen een spelwerkelijkheid te spelen met deze verschillen krijgen spelers

ruimte tot experimenteren en ontdekken ze een veelheid aan mogelijkheden. Ze vallen niet samen met hun eigen beperkte ervaring, maar ervaren zichzelf en de ander in

andere rollen, vanuit andere standpunten en met ongekende perspectieven. Het beschermende jasje van een rol verschaft hun veiligheid tot experimenteren. Drama levert

hiermee een wezenlijke bijdrage aan de algemene ontwikkeling van de leerlingen, omdat zij zintuigelijk, motorisch, sociaal em otioneel, cognitief en creatief een beroep doet op

de speler. In de leerlijn zijn 5 basiscompetenties opgenomen die voortkomen uit de samenhang met de algemene ontwikkeling van de leerlingen/ de mens

  Dramatische verbeelding en het zintuigelijke. (Waarneming.)

  Dramatisch instrument en het motorische.

  Dramatisch samenspel en het sociaal-emotionele .

  Dramatische vormgeving en het cognitieve.

  Dramatisch inzicht en het creatieve.

Met drama op school begeeft de leerling zich tussen het gebied van drama als middel en drama als doel. Elke leerling is gebaa t bij de aanspraak en ontwikkeling van de 5

basiscompetenties voor het latere en verdere leven. Het kunnen samenwerken met anderen, het kunnen verwoorden van een eigen mening, kritisch en creatief kunnen denken

en handelen, publiekelijk kunnen en durven spreken en op te treden of besef hebben van andere meningen en gevoelens enzovoort is voor elke positie in de maatschappij van

belang.

Uiteraard laat het vak ook de schoonheid van de kunsten zien, de kunstdiscipline theater, en de intellectuele mogelijkheden die dit met zich meebrengt voor een maatschappij.

Zo is het van belang dat kinderen geconfronteerd worden met theatervoorstellingen van professioneel niveau om zo de ware waarde van Theater te ervaren.

Daarbij is het ook belangrijk dat er voor de getalenteerde en zeer geïnteresseerde leerlingen ook een verdere scholing kan plaatsvinden op bijvoorbeeld een

 jeugdtheaterschool, die theatraal talent verdieping kan geven.

8/17/2019 KCE Leerlijn Drama 250311.pdf

2/4

SLO Leerlijnen Kunst – en Cultuur Educatie – DRAMA 250311 2

Drama Onderbouw (groep 1-4) Middenbouw (groep 5-8) Bovenbouw (groep 9-11)

DRAMATISCHE VERBEELDING

Kennis/Vaardigheden/ Attitude:- voorstellingsvermogen- inlevingsvermogen- samenwerken- respect voor andere

meningen en ideeën- spel en werkelijkheid

onderscheiden

De leerlingen:- gebruiken situaties uit de beleving van de

dagelijkse werkelijkheid in hun spel- leren spelwerkelijkheid en dagelijkse

werkelijkheid te onderscheiden- fantaseren spelenderwijs, zowel

zelfstandig als samen met de leerkracht,een spelwerkelijkheid en handelendaarbinnen

De leerlingen:- betrekken in hun spel dagelijkse situaties

die voor hen van belang zijn. Zij richtenzich daarbij vanuit hunvoorstellingsvermogen op het vinden vanadequate mogelijkheden van handelen ineen bepaalde situatie

- putten voor hun dramatische spelzelfstandig uit inspiratiebronnen alsgevoelens, gewaarwordingen, teksten,thema’s en elementen uit anderekunstdisciplines

-

De leerlingen:- kunnen in een verbeelde werkelijkheid

een metafoor voor de werkelijkheidherkennen

- kunnen eigen verhalen, ervaringen ensituaties vormgeven in spel

DRAMATISCH INSTRUMENT

Kennis/Vaardigheden/Attitude:- vergroten van

expressiemogelijkheden- ontwikkelen vaardigheden

voor public speaking enpublic performing.

De leerlingen:- leren zich te uiten in verbaal en non-

verbaal spel.- letten met aanwijzing van de leerkracht

op beweging, houding en mimiek- letten met aanwijzing van de leerkracht

op stemgebruik, volume, intonatie entempo

De leerlingen:- passen stem, houding beweging en

mimiek zowel afzonderlijk als insamenhang toe

- blijven bij voordracht letten op volume,articulatie, intonatie en tempo

De leerlingen:- leren taal en stem vanuit rolintentie en/of

emotie inzetten- leren houding, gebaren en mimiek vanuit

rolintentie en/of emotie inzetten

DRAMATISCH SAMENSPEL

Kennis/Vaardigheden/Attitude:- samenwerken- sociaal emotionele

ontwikkelingen op het gebiedvan elkaar helpen en nietuitlachen, respect hebbenvoor elkaars presentaties enpositieve feedback opelkaars werk weten te geven

De leerlingen:- kunnen in samenspel met de leerkracht

hun rol in groter groepsverband langeretijd meespelen 

De leerlingen:- geven en ontvangen tijdens een spel

impulsen in een wisselwerking metanderen

De leerlingen:- leren zodanig in te spelen op het spel

van anderen dat de interactie hetspelverloop bepaalt

- leren voorzetten te geven waaropmedespelers functioneel kunnenreageren

8/17/2019 KCE Leerlijn Drama 250311.pdf

3/4

SLO Leerlijnen Kunst – en Cultuur Educatie – DRAMA 250311 3

Drama Onderbouw (groep 1-4) Middenbouw (groep 5-8) Bovenbouw (groep 9-11)

DRAMATISCHE VORMGEVING

Kennis/Vaardigheden/Attitude- vormgevingsvermogen

vergroten- overdrachtskwaliteiten

versterken- communiceren met publiek- teksten uit diverse vakken

kunnen vormgeven op despelvloer

- presenteren

De leerlingen:- geven primaire emoties en enkelvoudige

handelingen vorm met behulp vanbeweging, mimiek en stem

- houden met behulp van aanwijzingen vande leerkracht hun aandacht op hetspeelvlak gericht 

- spelen een dramatische situatie uit vanuiteen startend inzicht in begin en eind 

De leerlingen:- kunnen een rode draad ook in een

ingewikkeld spelverloop helder houden - kunnen tijdens een presentatie de

hoofdkenmerken gedurende de helespeeltijd vasthouden

De leerlingen- kunnen na overleg zelfstandig structuur

in een scène aanbrengen wat betreftbegin, aandacht vragend midden eneffectief einde

DRAMATISCH INZICHT

Kennis/Vaardigheden/Attitude- informatie bevragen- kritisch denken

De leerlingen:- maken bij het bespreken tijdens

dramalessen gebruik van termen als:verhaal, plaats, spel, speler

De leerlingen:- maken bij het bespreken van de

dramalessen gebruik van termen als: rol,tijd, situatie, handeling, houding, mimiek

De leerlingen:- geven vanuit gerichte kijkopdrachten

functionele feedback op elkaars werk enop een theatervoorstelling van

professionals

TAAL

Vakjargon

Inhoudelijke taal(verhaal) structuur  

Communicatie vanuit emotie

Termen als: spel, speler, spelwereld(een ‘doen alsof’ wereld), emotie, scène  

Fantasieontwikkeling in een verhaalSpelen met taal, woorden en inhoud

Emotie is sterk verbonden aan demoedertaal, deze in eerste instantie ook

op scholen verder ontwikkelen

Termen als: houding, s temgebruik,articulatie, verhaalspanning, inleving,mimiek

Begin, aandacht vragend midden en eeneffectief eind

Verdieping rondom emotie, moedertaal enNederlandse taal

Termen als: rol, personages, expressie,climax

Rode draden overzien

Verdieping rondom emotie, moedertaal enNederlandse taal

8/17/2019 KCE Leerlijn Drama 250311.pdf

4/4

SLO Leerlijnen Kunst – en Cultuur Educatie – DRAMA 250311 4

Drama Onderbouw (groep 1-4) Middenbouw (groep 5-8) Bovenbouw (groep 9-11)

SAMENHANG en LUIKJESAlgemeen. Drama valt zeer goed tecombineren met

  De andere kunstvakken Drama is bij uitstek de kunstdiscipline die alleandere kunstvormensamenbrengt in haarpresentatie. Dit geldt dusvoor dans, muziek,beeldende vorming, deschrijfkunst en nieuwemedia.

  Andere vakkenTaal, Rekenen, Geschiede-nis, Aardrijkskunde, Maat-schappijleer (Burgerschap)

Samenhang met vormingsgebieden Door de holistische benadering dieDrama eigen is, raakt het vak velepunten binnen de vormingsgebieden.Noemenswaardige uitschieters daarbij

zijn Zelfontplooiing  Relaties

  Sociale vaardigheden

  Oplossingsgericht denken enhandelen

Decor maken voor een toneelstuk

Taal: voorlezen van verhalen (in diversetalen ook een mogelijkheid)

Rekenen: tellen van 1 – 10. Verbondenaan een emotie. Bij 1 ben je een klein

beetje boos, bij 10 heel erg boos

Geschiedenis: Het naspelen van hetmoment dat Anthony Nesty de allereersteen voorlopig enige Olympische medaillevoor Suriname wint, en de emoties die ditteweeg heeft gebracht in het land.(Cultureel erfgoed en burgerschap raak jemet zo een opdracht ook) 

Muziek zetten onder een non-verbalescène

Taal: kinderen zelf laten voorlezen vanverhalen of zelf verhalen latenverzinnen/naspelen

Rekenen: zonder te praten, als een teammet elkaar een vierkant vormen of andere

wiskundige vormen.

 Aardrijkskunde: kinderen vertellen over hetleven op Groenland en ze na laten spelenhoe het moet zijn in zo een koud land, metalleen maar sneeuw, ijs, ijsberen.

Met betrekking tot Burgerschap zou menkunnen denken aan de inhoudelijkethema’s van waaruit drama werkt

Gebruik van een gedicht voor devoordracht

Taal: leerlingen zelf verhalen latenopschrijven en/of laten voordragen aan deklas

Een rekensom omzetten tot eentoneelstukje. Dit om het begrijpend lezen

van een wiskundevraag te verhogen

Maatschappij/burgerschap. Kinderen partijlaten kiezen in moeilijke wereldse zaken.Bijvoorbeeld: wel of niet bezuinigen enwaar dan wel of niet op. En dan metname: waarom? Leren verwoorden vanmening en onderbouwen. Dit kan in eentheatrale battle setting gebeuren