Katern Criminaliteit

Maatschappijleer 2

Paragraaf 1 Regels en rechten

Wat is criminaliteit?

Alle gedragingen die bij wet strafbaar zijn gesteld.

Welke gedragingen het betreft staat in het Wetboek van STRAFRECHT.

Regels:Ongeschreven regels/normen over wat wel en niet fatsoenlijk is.

Geschreven regels zijn regels die beschreven staan in wetten of reglementen bijv. Wetboek van Strafrecht. Maar ook zeker Europees verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens.

Veranderende en vergelijkende invalshoek

Wat strafbaar is verandert door de tijd heen.Voorbeelden: -Topless op het strand liggen. -Overspel plegen.

Nieuwe technologie of veiligheidsredenen vragen om nieuwe regels. Voorbeelden:-Hacken-Identificatieplicht

Wat strafbaar is verschilt met plaats.Denk aan:-Euthanasie en abortus-Wapenbezit-Homohuwelijk

RECHTSSTAAT

In een rechtsstaat worden burgers beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur door de overheid.-Burgerrechten: overheid is gebonden aan de wet.-Grondrechten: grondrechten opgenomen in de Grondwet-Parlementaire democratie: een democratisch gekozen parlement-Trias Politica: scheiding der machten.-Onafhankelijke rechters: rechters opereren onafhankelijk van de overheid.

Introductie thema Criminaliteit

http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1382394

Paragraaf 2 Criminaliteit, een probleem?

Welke soorten criminaliteit zijn er?

Waarom is criminaliteit eigenlijk een maatschappelijk probleem?

We maken onderscheid tussen twee vormen van strafbaar gedrag:

1. Overtredingen: lichte, strafbare feitenVoorbeeld: rood stoplicht negeren. Geen strafblad, maar boete.

2. Misdrijven: ernstige, strafbare feitenVoorbeeld: Moord. Strafblad.

Welke criminaliteit kennen we?

Bij overtredingen spreken we niet van crimineel gedrag. Daarom is een betere definitie van criminaliteit de volgende:

Alle misdrijven die beschreven staan in de wet.

1. Zware criminaliteit:Georganiseerde misdaad: drugshandel, mensenhandel en prostitutie.

2. Veelvoorkomende criminaliteit:Ook wel ‘kleine’ criminaliteit genoemd, denk aan vandalisme en diefstal.

-Minder zware straffen-Hinderlijk-Veelvoorkomend-1 op de 4 Nederlanders heeft hier last van.

Waarom is criminaliteit een maatschappelijk probleem?

1. Het betreft een sociaal probleem: de samenleving als geheel heeft last van criminaliteit.

• Materiële schade: geld• Immateriële schade: geestelijk

• 2. Er zijn veel verschillende meningen en belangen die een rol spelen.

• 3. De politiek bemoeit zich ermee:Linkse partijen zijn overwegend voor een

preventieve aanpak (voorkomen van criminaliteit bijv. door investeringen in onderwijs).

Rechtse partijen zijn overwegend voor een repressieve aanpak (afschrikken en afstraffen door harde aanpak van crimineel gedrag).

• http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1142165

Historicus Van Rossem in Amerika vanaf 32 min 30 sec tot 42 min• http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/112440

8

3Doc The Angola Prison Rodeo• http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/944490 Focus op de Maatschappij: opsporing, vervolging en

berechting

Paragraaf 3 Ons beeld van criminaliteit

Hoe betrouwbaar is ons beeld van criminaliteit?

-Gevoel: gevoel van onveiligheid is niet per sé de werkelijkheid.

-Rol van massamedia: wat zien we niet, wat vertellen ze ons niet = veel interessanterGericht op sensatie en verkoop/kijkcijfers.

Betrouwbaarheid van politiestatistieken

• Zoekt en gij zult vinden!• Aangiftebereidheid• Wat niet weet wat niet deert?• Fouten in registratie

Paragraaf 8 Waarom straffen we?

Doelen van straffen:-wraak en vergelding-genoegdoening voor het slachtoffer-afschrikking van de dader-afschrikking van anderen-beveiliging-voorkomen van eigenrichting-heropvoeding/resocialisatie

Soorten straffen

Hoofdstraffen-geldboete-hechtenis (overtredingen, Huis van Bewaring)-gevangenisstraf (misdrijven, gevangenis)-taakstraf: werkstraf (werken)of leerstraf (heropvoeding)

Reclassering

• Verslag van de situatie van de verdachte• Toezicht houden op de uitvoering van de

taakstraffen• Gevangenen ondersteunen tijdens detentie• Terugkeerhulp bij vrijlating

Bijkomende straffen:link met het strafbare feit en altijd in combinatie met de hoofdstrafBijv. afnemen rijbewijs

Maatregelen:TBS= terbeschikkingstelling -> ontoerekeningsvatbaarOndertoezichtstelling in geval van minderjarige (gezinsvoogd)