Kapellekensroute - Denderleeuw
28
Kapellekensroute
Transcript of Kapellekensroute - Denderleeuw
Kapellekensroute
Colofon
‘Kapellekensroute’is een publicatie van het gemeentebestuur Denderleeuw.
• Publicatiedatum:september2012• Oplage:1000exemplaren• Redactie:CultuurdienstDenderleeuw• Eindredactie:CommunicatiedienstDenderleeuw• Vormgevingendrukwerk:ABCDrukkerij,Ninove• Foto’s:WillyD’hoe
D/2012/12.668/6
ContactinfoAfdelingVrijeTijdStationsstraat7,[email protected] www.denderleeuw.be
Voorwoord
BesteDenderleeuwenaar,
“WaarmengaatlangsVlaamsewegen…,komtmenvaakkapelletjestegen”.
Eigenaanonzegeschiedenis,gingonzeVlaamsevolksdevotiegepaardmetdeaan-biddingvantalvanheiligen.Smeekbedenwerdengerichtaantalvanbehoederstegenonheil,helpersinnoodenaanbeschermersvanpersonenenverenigingen.
Vaakgafditaanleidingtotdeoprichtingvanboomkapelletjes,gevelnisjes,heili-genbeeldeninkloostertuinenenveldkapelletjes.Vaakvergetenplekjes.Sommigemeteenopmerkelijkegeschiedenisenleukeweetjes.
OokinIddergem,WelleenDenderleeuwvindenwe,gelukkignog,talvandezeplekjesterug.Hetzijnverwijzingennaareenvolksgebruikuithetverleden.Dezekapelletjesmakendanookwezenlijkdeeluitvanonscultuurhistorischpatrimo-nium.
Concreteaanleidingvoorhetsamenstellenvandezegloednieuwebrochure,ishetverdwijnen–gelukkigmetheropbouw–vanhet‘Strokapelleken’.Dezekapelkentzowateeniedervanons.Uitgegroeidtoteentoponiem,wordtdezekapelgebruiktalsnaamvoorhetkruispuntvandeIddergemstraatmetdeSteenweg.Ditkruis-puntzalbinnenkorteengedaanteverwisselingondergaan,waarbijdekapeldientherplaatstteworden.
OpinitiatiefvandegemeentelijkecommissiePatrimoniumendedienstCultuurkwamdezemooigeïllustreerdebrochuretotstand.Zeiseenprachtigebundelingdieheelwatwetenswaardighedenonthult.
Wijwensenuveelleesgenot.Enbijeenmooiewandel-offietstochtontdektumogelijksplekjesdieuvoordiennognooithadgezien.
JanDeNul SchepenvanCultuurenPatrimonium
3
Gew
estweg
N45
Aststr.
Parochiestraat
Klarestraat
Landuitstraa
t
Braamland
straat
Groebel
RemiSegersplein
Boriaustraat
Nieuw
straat
Dorp
Geallieerdenstr.
Stations-
plein
Rodenbachstraat
Rodenba
str.ch
Welle-plein He
rtstraat
Katte
straat Elf Dagwand
KorteBroekstraat
Wild
ebeekstraat
Stee
nweg
N4 0
5
Bergstraat
Trapstr.
Guid
at
o
a
Gez
llestre
Langestraat
Kersenweg
Kapellestraat
Kapellestraat
Openve ldstr.
Broekstraat
Kerkstraat
Wildeb
a
eekstr
a t
Hoo sg traatSintAntoniusbaantje
Leliestraat
Steenwe
gN40
5
Bakergems-
molenstraatje
Well
estraat
VanLier
destraa
t
Sterrenboslaan
Bosstr.
Kruis
strt
aa
Wijm
ena
ierlan
Fabriekst
traa
J
er
aagpad
Dend
DeDende
r
Bouchtstr.
Joze f
Sonckstr.
2 3
4 5
6
7
8
11
12
13
14
15
16
1
9
10
1718
19
21
20
Gew
estweg
N45
Aststr.
Parochiestraat
Klarestraat
Landuitstraa
t
Braamland
straat
Groebel
RemiSegersplein
Boriaustraat
Nieuw
straat
Dorp
Geallieerdenstr.
Stations-
plein
Rodenbachstraat
Rodenba
str.ch
Welle-plein He
rtstraat
Katte
straat Elf Dagwand
KorteBroekstraat
Wild
ebeekstraat
Stee
nweg
N4 0
5
Bergstraat
Trapstr.
Guid
at
o
a
Gez
llestre
Langestraat
Kersenweg
Kapellestraat
Kapellestraat
Openve ldstr.
Broekstraat
Kerkstraat
Wildeb
a
eekstr
a t
Hoo sg traatSintAntoniusbaantje
Leliestraat
Steenwe
gN40
5
Bakergems-
molenstraatje
Well
estraat
VanLier
destraa
t
Sterrenboslaan
Bosstr.
Kruis
strt
aa
Wijm
ena
ierlan
Fabriekst
traa
J
er
aagpad
Dend
DeDende
r
Bouchtstr.
Joze f
Sonckstr.
2 3
4 5
6
7
8
11
12
13
14
15
16
1
9
10
1718
19
21
20
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Strokapelleken
Kapel van de Heilige Anna
Onze-Lieve-Vrouw ter Noodkapel
Nis met Onze-Lieve-Vrouwbeeld
Grot met Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes
Heilige Antonius van Paduakapel
Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart
Nis met Heilig Hartbeeld
Sint-Pieterskapel
Kapel van de Heilige Rita
Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten
Sint-Jozefkapel
Nis met Sint-Rochusbeeld
Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand
Sint-Augustinuskapel
Sint-Annakapel
Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes
Sint-Antoniuskapel
Nis met Onze-Lieve-Vrouwbeeld
Heilige Johanneskapel
Heilige Nicolaaskapel
Strokapelleken
LocatieKruispuntSteenweg-Iddergemstraat
HistoriekAlin1672stondhiereenkapel.Toenmetdenaam‘Capellekentedrij linden’. In1849wordtvoorheteerstdehuidigenaamvermeld:‘Stroeyenkapelleken’.
Ter ere vanOnze-Lieve-VrouwHetaanbiddenvanOnze-Lieve-Vrouwwaslangetijddeenigetroostgeweestvoor leprozenenpestlijders.Zewerdookaangebedenopdatdehoendersgeenwindeierenzoudenleggen.
BeeldIn1939werdheteeuwenoudebeeldjeuitdekapelgehaaldenovergebrachtnaardenieuwekerkvanHuissegem.Hetstrodakvandekapelwasimmersweggerotenhetregendebinnen.In1953werdeencomitéopgerichtonderimpulsvanonderpastoorVanGeytomhetbeeldterugnaarzijnoorspron-kelijkeverblijfplaatsteverhuizen.ErkwameennieuwStrokapelleken,datop31mei1953werdingezegend.Demetsersdiedekapelopvrijwilligebasishaddenopgetrokken,mochtenhetbeeldnaardekapelterugdragen.
Weetjes•Hethuidigestraatbeeldbehoortbinnenkorttothetverleden.Dekapelwordtimmersafgebroken,samenmetdehuizenerachter.Dekapelwordtwelachterderooilijnheropgebouwd.
•Aandestavenvandemetalen deur hangt hetmonogram‘M’vanMaria.Hieraanbondendegelovigenwollendra-denoflintenenliependaarnaweg.Zededenditomdekoorts–let-terlijkdan–teontlopen.
[Denderleeuw]
1
6
Kapel van de Heilige Anna
LocatieNieuwstraat
HistoriekHeteerstekapelletjewaseenkleinhoutenkapelletjeopeenhoutenpaal.Hetwerddaaromhet ‘stokkapelletje’ genoemd.Nadienwerd een kapel in steen opgetrokken.Dezekapelisdederdeversie.
Ter ere vanHeiligeAnna(naamfeest26juli),moedervanOnze-Lieve-Vrouw.Ze wordt aangebeden tegen pijnlijke bevallin-gen en door vrouwen die trachten zwanger tegeraken.Ze isdepatronesvandeweduwenendehuisvrouwen.
BeeldDe Heilige Anna wordt altijd afgebeeld methoofddoek. Het valt op dat Anna zowel in IddergemalsinWellewordtafgebeeldinblauwenwit,dekleurendiemetMariawordengeas-socieerd. TraditioneelwordtAnnanochtans ingroene of rode kleuren afgebeeld. Groen ver-wijstnaarhoop,roodnaarliefde.Wellichtwerdhetbeeldindeloopderjarenoverschilderd.
Weetje•Hetmetalenmonogramopdedeurisereenomtekoesteren.Dergelijkemonogrammenvindenwebijrecenteropgerichtekapellennietmeerterug.HetverwijstnaarAveMaria(AM).
[Denderleeuw]
2
7
Onze Lieve Vrouw ter Noodkapel
LocatieZandplaatsstraat
HistoriekOorspronkelijkstondeenkapelopdeLichtenhoek,gebouwdindejaren1850.Degrondwaaropzestond,waseigendomvandefamilieSonck.Defamilieschonkdekapelaandekerkfabriek,opvoorwaardedatdepastoorjaarlijkseenmisaanhenopdroeg.Dekapelwerdin1977afgebrokenomdewegtekunnenverbreden.Hetgemeentebe-stuurschonkeenanderstukgrondenbouwdeerzelfeennieuwe,modernekapel.
Ter ere vanOnze-Lieve-VrouwterNood
BeeldOnze-Lieve-Vrouwwordthieropeenklassiekemaniervoorgesteld:inblauwenwit,methetkindjeJezusophaarschoot.Hetkindgrijptdesluiervanzijnmoederenlijktangstig.Ditsymbo-liseertdemensinnood,zoekendnaarredding.
Weetje•Dekapelheeftdevormvaneenzadeldak.Voordekapelstaateenlosstaandkruisbeeldinarduin.
[Denderleeuw]
3
8
Nis met Onze Lieve Vrouwbeeld
LocatieMiddenstraat
HistoriekIn1956verhuisdedeschoolvandezustersFranciscanessenvanhetCrombeenvanhetDorpnaardeMiddenstraat.Op1september1956werden12klaslokalenvandelagereschoolingebruikgenomen.Eenjaarlaterstarttendebouwwerkenvoordemiddelbaremeisjesschool‘MaterDei’.
Ter ere vanOnze-Lieve-Vrouw
BeeldHetbeeld indenisvanhet IKSOverwijstnaardeoudebenamingvan de katholieke meisjesschool ‘Mater Dei’, wat ‘Moeder Gods’betekent.Nogal logischdusdaterhiereenbeeldvanOnze-Lieve-Vrouwprijkt.IntegenstellingtothetbeeldindeAststraat(ziepagina24)zienwehiereenzeereerbiedigeafbeeldingvanOnze-Lieve-Vrouw.
Weetjes• In1989fusioneerdendesecundairescholenvanhetMaterDeienhetHeiligKruiscollege.Denieuwe,gemengdeschoolkreegdenaamIKSOmee,voluithetInstituutvoorKatholiekSecun-dairOnderwijs.
• In1992beslistendezustersomhungemeen-schap in Denderleeuw te sluiten.
[Denderleeuw]
4
9
[Denderleeuw]
Grot met Onze LieveVrouw van Lourdes
LocatieSpeelpleinHofTerLeeuwe,Dorp
HistoriekIndejaren1840stichttendezustersFranciscanessenvanhetCrom-beenuitGenteenkloosterophetDorp.Degrotishiervannogeenrestant. Inde jaren 1950werdeennieuwklooster gebouwd indeMiddenstraat,samenmethetMaterDei.
Ter ere vanOnze-Lieve-Vrouw van Lourdes of Onze-Lieve-Vrouw OnbevlekteOntvangenis
BeeldOnze-Lieve-Vrouwwordthiermeteenslangafgebeeld,watniethetgevalisbijhetbeeldinLourdes.Eenmogelijkeverklaringisdatzedeslang–diezichkronkelendprobeertmeestertemakenvandewe-reldbol–vertrappeltomhetkwaadindewerelduitteroeien.MaarevengoedkanhetverwijzennaarhetvertrappelenvandeslanguitdeTuinvanEden.Indatgevalsymboliseertdithaar‘onbevlekteont-vangenis’,haaroverwinningopdeerfzonde.
Weetjes•DenaamvandegrotverwijstuiteraardnaardegrotvanMas-sabielleinLourdes,waarOnze-Lieve-Vrouwin1858verscheenaandeHeiligeBernadettevanSoubirous.
•Almeerdan30jaarhangtereenbordjemetdevraagomnietopdegrotteklimmen.Ietswatnietenkelvandaag,maarookdoorvorigegeneratiesvaakmetdevoetenwerdgetreden.
5
10
Heilige Antonius Van Paduakapel
LocatieLangestraat
HistoriekDekapelwerdin1926gebouwdopgrondvanEmanuelHoevelinckomdezegenaftesmekenvooreenvanzijnkinderendieernstigziekwas.
Ter ere vanHeiligeAntoniusVanPadua(naamfeest13juni)HijisdepatroonheiligevandeFranciscanen,bakkersenmijnwerkers.Hijwordtaange-bedenvoorhetterugvindenvanverlorenvoorwerpenentegenschipbreuken.
BeeldAntoniuswordtaltijdafgebeeldalsFranciscanermonnik,veelalmeteen leliestaf enmeteenkindopdearm.De leliestaf in zijnhandstaatsymboolvoorzijnzuiverheid.HetkindverwijstnaarJezus,dievolgensde legendemeermaals verscheenaanAntonius.HetboekwaarophetkindjeJezuszit,refereertaanzijnautoriteitalskerkle-raarenaandelegendevanhetverlorenboek.HetverhaalwildatAn-tonius’boekgestolenwasenhijGodomhulpsmeekteomhetterugtekrijgen.Zogeschiedde,wantdediefbrachthetboekzelfterug.
Weetje•Antonius Van Padua mag niet verward worden met AntoniusAbt,deSint-AntoniusdieinIddergemvereerdwordt.
[Welle]
6
11
LocatieLangestraat
HistoriekDekapelwerd in1897opgerichtdoorBenedictusDeMets,diezijnzusMariaverloortoenzijpas24jaarwas.Hetisechternietduidelijkofdekapelwerdgebouwdternage-dachtenisvanzijnzus.DedochtervanhetechtpaarDeMets-DeCleenekreegimmersookdenaamMariamee.Dehuidigeeigenaarslietendekapelrestaurerenin2005.Zo’n500Wellenaarswarenaanwezigbijde(her)inhuldiging.
Ter ere vanOnze-Lieve-Vrouw
BeeldMariawordthierafgebeeldterwijlzehaarzoonJezustoont.Zevertrap-peltdeslanguitdeTuinvanEden.Ditsymboliseertdeonbevlekteont-vangenis,deoverwinningvanMariaopdeerfzonde.
Weetjes•Onze-Lieve-VrouwvanhetHeiligHartiséénvandeaanroepna-menvanOnze-Lieve-Vrouw.Hetisookdenaamvaneenin1874gestichtecongregatie(FiliaDominaeNostraeaSacroCorde).
•HetorigineleMariabeeldwerdgerestaureerddoordeintussenoverledenkunstschilderRogerVandenAbeele.DekronendieMariaenJezusdragen,werdeninRoemeniëgemaaktenviaeenBrugsehandelaarverkregen.
•DeafkortingBVObovendedeurstaatvoor‘bidvoorons’.
[Welle]
7 Kapel van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart
12
[Welle]
8Kapel van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart
Nis met Heilig Hartbeeld
LocatieWelleplein
HistoriekPastoorCoppensnamin1929dekostenvoordebouwvandeparochiezaalopzich.Dezewerdin1990verbouwdenuitgebreidenherdoopttotHuyzeSint-Pieter.
Ter ere vanJezus
BeeldIndenisstaateenzogenaamdHeiligHartbeeld.Dezebeeldendaterenmeestaluitdejaren‘20tot‘30enmaaktenduidelijkdateenparochieofgemeentewastoegewijdaanhetHeiligHart.AandeoorsprongvandeHeiligHartdevotieliggendevisioenenvandeHeiligeMaria Alacoque (1647-1690). Jezus zou zich verschillendema-lenaanhaargeopenbaardhebbenmetdevraagomeenspecialeere-dienstvoorzijnHeiligHarttehouden.Desymbolischevoorstellingvanhethart,metvlammen,doornenkroonenkruis,werdhaartijdenszo’n visioengeopenbaard.EenvoorstellingvanditvisioenvindtmenineenvandeglasramenindeparochiekerkvanIddergem.
Weetje•DedevotievoorhetHeiligHartwaszowelinWelle,IddergemalsDenderleeuwheelgroot.ErstaatookeenHeiligHartbeeldaandekerkvanDender-leeuwenindekerkvanIddergem.
13
Sint PieterskapelLocatieTerjodenstraat
HistoriekDeoorspronkelijkekapeluit1890werdafgebrokenin1961,nadeheraanlegvandeLan-gestraat.Indatjaarstondenereventweekapellen.Deoudemochtpaswordenafge-brokennadebouwvandenieuwe.ArchitectAlbertVerdoodtuitErembodegemtekendehetplanvandenieuwekapel.
Ter ere vanHeiligePetrus,indevolksmondSint-Pietergenoemd
BeeldPetruswordtvoorgesteldmetdesleutelvandehemelpoort,watverwijstnaarzijnau-toriteitomdehemelpoortteopenenvoorberouwvollezondaarsofzetesluitenvoordeonwilligen.Zijnhandenzijngeketendmetdezogenaamde ‘Sint-PietersBanden’.Volgenshetbij-belboek Handelingen was Petrus door Herodes ge-vangengenomenenwerdhijvastgeketendaantweesoldaten.Eenengelwektehemenvroeghemtevol-gen.Deketenenwerdenverbroken,tweewachtpos-tengepasseerdendeijzerenpoortvandegevangenisgingvanzelfopen.Eensopveiligeafstand,verdweende engel en realiseerde Petrus zich dat het bezoekvan de engel geen droom was, maar zich werkelijkhadafgespeeld.
Weetjes•Hetoudehoutenbeeld,datbovenopeenreliek-houdertroont,isgebeeldhouwddoorkunstenaarVanderHaegenenisafkomstiguitdeoudekerkvanWelle.
•Deplaatsnaam‘Kapelhoek’–inWellebetergekendalsde‘Kapel-lekeshoek’-iswellichtafgeleidvandeoorspronkelijkeoudekapel.
[Welle]
9
14
Kapel van de Heilige RitaLocatieBroekstraat
HistoriekDekapelkwamernadeheraanlegvandeBroekstraatindejaren1950.HetfeestcomitévandenBroekvroegaandepastooromdeBroekstraatvoortaanaantedoentijdensdeprocessie.Deafstandkerk–Neerstraat–Broekstraatwasechtertegroot,metslechtséénhalteaandeSint-Jozefkapel.Daarombeslistehetfeestcomitéomeeneigenkapelopterichten,naareenontwerpvanarchitectLanckmanuitDenderleeuw.DekapelwerdtijdensKermisDenBroekop12juli1959ingewijddoorbisschopCalewaertvanGent.
Ter ere vanHeiligeRita(naamfeest22mei)DeHeiligeRita,ofRitavanCascia (1380-1457), ispatronesvanhopelozegevallenenwordtaangeroepentegenexamenvreesenpokken.
BeeldDeHeiligeRitawordtafgebeeldinhetzwart-wittegewaadvandeAugustinessen.Ritawerdtegenhaarwildoorhaaroudersuitgehuwelijktaaneenmandiehaarvreselijkmishandelde.Zevroegomtemogentoetre-deninhetkloostervandeslotzustersAugustinessen.Haarverzoekwerddriemaalgeweigerd.DelegendewildatRitaineennachtelijkvisioenJohannesdeDoper,AugustinusenNicolaasvanTolentinozagverschijnenomhaarnaarhetkloostertebegeleiden,waaropdepoortenzichvanzelfopenden…
Weetjes•Bijdeinhuldigingvandekapelin1959vertolkteLucienneDeGromderolvandeHeiligeRitaindestoet.
• Jaarlijkswordtronddeperiodevanhaarnaamfeestnogeenno-veengehouden.
[Welle]
10
15
LocatieBroekstraat
HistoriekHetexactebouwjaarisnietgekend.Dewoningenkapelzijnzekermeerdan100jaaroud.Oorspronkelijkginghetomeeningebouwdenismetplaatsvoorenkelebeelden.Nuzitdekapelverscholenindefelrodegevelvandewoning.
Ter ere vanOnze-Lieve-VrouwvanZevenSmarten
BeeldHetbeeldvanOnze-Lieve-Vrouwtoonteenanderevoorstellingdanwatdenaamvandekapeldoetvermoeden.Dewereldbolenhetspecifiekmonogramdoendenkenaande‘WonderdadigeMedaille’,eenmedailleontworpennaaraanleidingvandeMariaver-schijningenaanCatharinaLabouréin1830.NaasthetOnze-Lieve-Vrouwbeeldstaanhiernogenkeleandereheiligenbeelden.Ver-meldenswaardigishethoutenbeeldjevandegeboei-deengemarteldeChristusdatinalzijneenvoudeenontroerendbeeldvandegepijnigdemensweergeeft.
Weetje•Dezevensmartenzijnnogalomtegenwoordigindeiconografievanonzekapellenenkerken.Vroegermoestendekinderendezeuithethoofdkennen:1. devoorzeggingvanSimeon2. devluchtnaarEgypte3. Jezusverlorenindetempel4. MariaontmoetJezusopdelijdensweg5. MariastaatonderJezus’kruis6. MariaomhelstJezus’dodelichaam7. Jezuswordtbegraven
[Welle]
11 Kapel van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten
16
Sint JozefkapelLocatieDrieselken
HistoriekTot1935stondereenChristusbeeldinhet‘sparrekapelleken’indeKerkstraat.Ditmoestverdwijnenomdestraatteverbreden.Hetkruisbeeldwerdingebouwdbovendeblauwepoortvandehuidigewoning.Hetverdwijnenvandit‘sparrekapelleken’wasdeaanleidingvoordebouwvandeSint-Jozefkapel.DegrondwerdgeschonkendoorMariadeSaedeleer, inWellegekendals‘MiekenuitDeKroon’.ArchitectwasJanVandenStorme.In1935werddenieuwekapeldoorpastoorCoppensingezegend.
Ter ere vanHeiligeJozef(naamfeest19maart)
BeeldDewitteleliebovenaandestafvanJozef iseenverwijzingnaarhetverhaalvanMariadienietwistmetwietehuwen.Dehogepriesterliettoenallegegadigdenhunwandelstokinhetzandsteken.DestokvanJozefbegononmiddellijktebloeien…HetkindjeJezusaanzijnhanddraagteenwereldbolmetdaaropeenkruis,hetklassiekesymboolvande‘SalvatorMundi’.Ditisdeverlos-singvandewerelddoordekruisdoodvanJezus.
Weetjes•HetoorspronkelijkebeeldvanSint-Jozefzouvanzijnsokkelzijngevallennadatmenhemvoordegrapeendashadomgedaan.
• In2010kreegFransD’Haeseleer–diesinds1977dekapelonder-houdt–op88-jarigeleeftijddemedaillevanSint-BavoopgespelddoorpastoorLucEngels.
• Jaarlijkswordternogeennoveengehoudenronddeperiodevanhetnaamfeest.
[Welle]
12
17
[Welle]
LocatieKorteBroekstraat
HistoriekRond1870werdindeKorteBroekstraateenkapeltererevanSint-Rochusgebouwd.Dekapelwerdin1968afgebroken,omdatzeinbouwvalligestaatverkeerdeeneenbelem-meringvormdevoordelandbouwvoertuigen.Hetoorspronkelijkebeelduitdekapelisspoorloosenwellichtgesneuveldenverdwe-nenonderhetpuin.Eennieuwbeeldwerdindegevelvandehuidigewoningverwerkt.
Ter ere vanSint-Rochus(naamfeest16augustus)Hij is de patroonheilige van gevangenen, boeren en dokters en wordt aangeroepen tegenpest,besmettelijkeziektenenhondsdolheid.
BeeldRochuswerdrond1298inMontpelliergeboren.Hijschonkalzijnbe-zittingenwegaandearmenomalspelgrimdewereldrondtereizen.Hijgenasziekenopzijnweg,tothijzelfdoordepestwerdgetroffen.Hijzonderdezichafomtesterven,maarkreegopnieuwmoednadeverschijning van een engel.Daarnabracht eenhondhemdagelijksvers brood. Gesterkt door gebed en voeding keerde hij terug naarMontpellier,maardaarwerdhijineenkerkergeworpenomdatmendachtdathijeenspionwas.Pastoenhijstierf,herkendemenhemaandemoedervlekbovenaanzijnbeen.
Weetje•VaakwordtSint-Rochusafgebeeldmeteenmoedervlekbovenderechterknie.
13 Nis met Sint Rochusbeeld
18
[Welle]
Kapel van Onze LieveVrouw van Bijstand
LocatieWildebeekstraat
HistoriekAandevroegerehoeve–dieafbrandde–stondoorspronkelijkeengroterekapel.Hetbeelduitdekapelwerduitdebrandgered.Dehuidigekapelisrond1930samenmetdewoninggebouwd.
Ter ere vanOnze-Lieve-VrouwvanAltijddurendeBijstand
BeeldVroeger stond hier een blauw Onze-Lieve-Vrouw-beeldvanwel1meterhoog.Vandaagvindenweereenverzamelingkleinebeeldjes.Desymboliekvanhet eenvoudigeOnze-Lieve-Vrouwbeeldkomtnietovereenmetdenaamvandekapel.
Weetje•Dekapelgaatverscholenonderdeklimopbe-planting,wateenpittoreskenschilderachtigplaatjeoplevert.
14
19
Sint Augustinuskapel
LocatieIndeKouter,terhoogtevanhetkruispuntvandezeswegen
HistoriekOpdeFerrariskaart,dietussen1771en1778isopgemaakt,staataleenkapelopdezelocatie. In 1903werd de grondwaarop de kapel staat, verkocht door Adolf Bijl aanAmandusVanderstorme.Merkwaardigisdatopdeverkoopsaktegeensprakeisvaneenkapel.WellichtheeftAmandusVandenstormeofzijnzoondehuidigekapelgebouwd.
Ter ere vanSint-AugustinusvanHippo(naamfeest28augustus)Augustinus,eenvandegrotekerklerarenuitdechristelijkewereld,isdepatroonheiligevandrukkers,theologenenbierbrouwersenwordtaangeroepenvoorgoedeogen.
BeeldAugustinuswordtafgebeeldalsbisschop.HethartinzijnhandgeeftaandathijinhethartwerdgeraaktdoordeliefdevanGod.
Weetjes•HetkruisopdekapelzounaarverluidtafkomstigzijnvandeoudekerkvanWelle,diein1875werdafgebroken.
•DeSint-Augustinuskapelwaseenhalteopdetweededagvandekruisprocessie.Depriestergaferdezegenoverhetland,degewassen en de dieren.
•Dekapeliserggeliefdbijkunstschildersvoorhaarlandelijke ligging.
[Welle]
15
20
Sint Annakapel
LocatieHoekHoogstraat-Klarestraat
HistoriekDekapelwerdsamenmetdearbeiderswoningengebouwdendateertvolgensdekadas-tralegegevensuitdeperiode1850-1874.
Ter ere vanHeiligeAnna(feestdag26juli)‘Anna’ betekent ‘begenadigde’. Zewordt aangeroepen tegen pijnlijke bevallingen endoorvrouwendiemoeilijkhunkinderwenskunnenvervullen.Zeisdepatronesvandeweduwenendehuisvrouwen.
BeeldDeHeiligeAnna,demoedervanOnze-Lieve-Vrouw,wordtaltijdafgebeeld alsmatronemet hoofddoek. Het beeld in IddergemtoontdeHeiligeAnnametOnze-Lieve-Vrouwalskindaanhaarzijde,eentraditionelevoorstelling.
Weetje•NetzoalsdeverdwenenJoanneskapelindeHoekstraatisookdezekapellangsbeidezijdeningeslotendoorarbeiders-woningen.Losvanhetreligieuzeaspectwasditeenidealeoplossingomverlorenhoekenoptevullen.
16
[Iddergem]
21
Kapel van Onze LieveVrouw Van LourdesLocatieHoekHoogstraat-Kloosterstraat
HistoriekOorspronkelijkstondereengrotekapelmetzitgelegenheidindeHoogstraatterhoog-tevanhethuidigehuisnummer69.Dezekapeluit1876werddrukbezochtenmaaktedeeluitvanhetsocialeweefselvanIddergem.Tochmoestzewegensverkeershinderenbouwvalligheidwordenafgebroken.In 1976werddehuidigekapelgebouwd,eenmoderneconstructienaareenontwerpvanarchitectAlbertVerdoodtuitErembodegem.Dezekapelkwamernadateeneerderebouwaanvraagvooreenkapelmetzitgelegenheidin1972wasgeweigerd.
Ter ere vanOnze-Lieve-VrouwvanLourdes
BeeldDebeeldengroeptoontdeaanbiddingvandeHeiligeBernadettevanSou-birous(1844-1879)voorOnze-Lieve-Vrouwnahaarverschijningop25maart1858inLourdes.ToenBernadetteaande‘wittedame’vroegwiezewas,ant-woorddeze ‘quesoyera immaculadacouncepciou’: ‘ikbendeonbevlekteontvangenis’.Deoorspronkelijkekapelhadditopschrift.MerkwaardigisdatOnze-Lieve-Vrouwrondderechterhandeenpaternosterdraagtmetzestientjes,terwijldatergewoonlijkvijfzijn.Dezestientjespa-ternosterhoortnormaalbijdeheiligeBirgittavanZweden.
Weetje•Tentijdevandeinwijdingvandekapelop28mei1876wasBerna-dettenoginleven.Zeoverleedop16april1879.HaarlichaamligtopgebaardindekapelvanSaintGildardteNevers(Frankrijk)enisnogongeschonden.
[Iddergem]
17
22
Sint Antoniuskapel
LocatieSint-Antoniusbaantje
HistoriekVolgensdekadastralegegevensdateertdekapeluitdeperiode1875-1899.
Ter ere vanHeiligeAntoniusvanPadua(naamfeest13juni)Hijwordtondermeeraangeroepenvoorhetterugvindenvanverlorenvoorwerpen.DitheefttemakenmethetverhaaldatAntonius’boekgestolenwas.ToenhijGodomhulpsmeekte,brachtdediefhetboekeigenhandigterug.
BeeldAntoniusvanPaduawordtafgebeeldalsFrancisca-nermonnikmetinzijnarmenhetkindJezus(geze-tenopeenboek)eneenwittelelie.Hetboekinzijnhandenstaatsymboolvoorzijnautoriteitalskerk-leraar.Dewittelelieishetsymboolvoorzuiverheid.
Weetje• InIddergemwordternogeenandereAntoniusvereerd:dehiermeerbekendeSint-AntoniusAbt,ookgekendals‘Sint-Antoniusmethetvarken’.NaaraanleidingvanzijnnaamfeestinjanuariwordtinIddergemdeSint-Antoniusker-misgeorganiseerd.In2012wasernalangetijdopnieuweenvarkenskopverkoop,eentraditio-neelspektakel.
[Iddergem]
18
23
Nis met Onze Lieve Vrouwbeeld
LocatieAststraat
HistoriekOorspronkelijkstondopdezelocatieeenkapelmetdaarineenreplicavandeZwarteMadonnauitdeBasiliekvanHalle.Hetoorspronkelijkbeeldwastezwaarbeschadigdenkonnietopnieuwwordengebruikt.
Ter ere vanOnze-Lieve-Vrouw
BeeldDitbeeldiszeldzaam.Mariawordthiervoorgesteldzonderhoofddoek,zonderkroonenmetopgestokenhaar.HetkindjeJezushangthulpeloosopzijnmoederenheeftnietsvandestatigheiddiemendikwijls terug-vindtbijanderebeelden.
Weetje•Hetbeeldwasoorspronkelijkrood,maarwerdlaterinzwartoverschilderd.
[Iddergem]
19
24
Heilige Johanneskapel
LocatieHoekstraat
HistoriekDeoorspronkelijkekapelwerdgebouwdrond1912.Voordietijdwerdernaaraanleidingvaniedereprocessieinhetdorpeentijdelijkekapelinhoutgebouwd.In1992gingdeka-pelsamenmetdearbeiderswoningentegendevlakte.Erkwamweleenkleinerekapelin de plaats.
Ter ere vanHeiligeJohannes(naamfeest24juni)Hijisdepatroonheiligevandekleermakersenwerdaangeroepentegenkoorts,rugpijnen epilepsie.
BeeldDebeeldengroeptoontJohannesDeDoperdieJezusdooptindeJor-daan. Johannesdooptmeteenpareloester,hetsymboolvandeop-standing.Hijgaatgekleed ineenkamelenharenhuid.Dezeverwijstnaarzijnsobereenascetischeleven.Destafuitzijnhandisverdwenen.Meestalhingerookeenbanieraandestafmetdaaropdespreuk‘ecceagnusdeiquitollispeccatamundi’:‘ziehetLamGodsdatwegneemtdezondenderwereld’.
Weetjes•Wanneervroegeriemandoverleed‘opdenHoek’werdenhierrozenkransengebeden.
•Ookvandaagisdezekapelnogeenvastehaltetijdensdesacra-mentsprocessiediejaarlijksinjuniplaatsvindt.
[Iddergem]
20
25
Heilige Nicolaaskapel
LocatieSteenweg(Bakergem)
HistoriekDekapelwerdrond1870gebouwdenin1958volledigbepleisterd.
Ter ere vanSint-NicolaasvanTolentijnHijisdepatroonheiligevandescholierenenbeschermtdedierentegenmond-enklauw-zeer.Datlaatsteisooktemerkenaanhetopschriftbovendedeur.
BeeldSint-NicolaasvanTolentijnwordthieropdeklassiekemanierafgebeeldinhethabijtvandeAugustijnen,meteenlelieeneengoudensteropdeborst.Desterzouverschenenzijnbovenhetaltaarwaarhijooitdemisopdroeg.Hijwordtvaakafgebeeldmetdriebrodenaanzijnvoetenomdathijopwonderbaarlijkemaniergenasdoorhetetenvangebedeldbrood.Daarnaastwordthijookafgebeeldmeteendraakofslang(symboolvoordeduivel)omdathijdemachtzouhebbenomzielenuithetvagevuurtetrekken.
Weetje•Sint-Nicolaas van Tolentijn mag niet verwardwordenmetdieandereSint-Niklaas,degoedhei-ligmandieop6decemberbijdekindjeslangs-komt. Tollentijn verwijst naar het Italiaanse Tolentino,waarhijoverleed.
[Denderleeuw]
21
26
Bronnen- ArijsSylvain,De Kapelletjes Van Welle
- CalvocoresiPeter,Wie is wie in de bijbel(2004,UitgeverijElmar)
- ClaesJo,ClaesAlfons,VinckeKathy,Sanctus, meer dan 500 heiligen herkennen (2002,UitgeverijKokenDavidsfondsLeuven)
- Dr.denHeyerenDr.Schelling,Symbolen in de bijbel(2000,UitgeverijMeinema)
- GiorgiRosa,Heiligen,365 dagen kunst en geloof(2005,RoulartaBooks)
- MertensR.,Iddergem(verlofwerkBisschoppelijkeNormaalschoolSintNiklaas)
- TorrekensVeerleenDeSchamphelaireEric,Bidhuisjes in Denderleeuw(1992)
- VanderPerreKris,De zusters Maricollen te Iddergem(2004,HeemkundigeKringIddergem)
- VanMelloJacques,Van Schiptrekker tot pendelaar(1978)
- Het nieuwe testament van onze heere Jezus Christus(vertalingdoorBritschenBuitenlandschBijbelgenootschap,1890)
- Koran(vertalingdoorProfDrJ.Kramers,2005,DeArbeiderspers)
- Archief van de Heemkundige Kring Iddergem
- Wikipedia encyclopedie
