Jongeren, voorbij het wij-zij denken

(?)

Jessy Siongers

Identiteitsvorming

gender

SES

etniciteit

seksuele oriëntatie

religie

opleiding

leeftijd

persoonlijke kenmerken

interesses

hobbiestalenten

gebeurtenissen

biologische kenmerken

Bijdragen

Etnische intergroepsrelaties bij jongeren in de superdiverse samenleving Jessy Siongers Scholenmonitor

Genderidentiteit en genderattitudes bij Vlaamse jongeren Laora Mastari, Bram Spruyt & Jessy Siongers JOP-Kindmonitor en JOP-monitor 4

Jongeren en politiek in turbulente tijden Bram Spruyt, Laora Mastari & Filip Van Droogenbroeck JOP-monitor 4

3

Jessy Siongers

Etnische intergroepsrelaties bij jongeren in de superdiverse samenleving

4

5

% inwoners van niet-Belgische herkomst over de tijd

15,3

20,5

62,2

71,4

36,8

48,1

24,5

32,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Vlaams Gewest Brussels Gewest Antwerpen Gent

Bron: Statistiek Vlaanderen – Lokale Inburgerings- en Integratiemonitoren 2018

% inwoners van niet-Belgische herkomst ngl leeftijd

6

36,7 34,230,3

26,3 28,423,3

11,97,1

3,5

88,1 87,483,2

79,9 78,5 77,6

59,3

39,8

21,1

73,5 72,867,4

60,756,8 54,4

30,4

15,4

6,1

53,1 51,2 48,443,3

39,2 36,7

19

9,53,4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0-5 jaar 6-11 jaar 12-17 jaar 18-24 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar 65-79 jaar 80 jaar enouder

Vlaamse Gewest Brussels hoofdstedelijk gewest Antwerpen Gent

Bron: Statistiek Vlaanderen – Lokale Inburgerings- en Integratiemonitoren 2018

Etniciteit in steekproef (%)

7

39%

5%5%5%

18%

9%

3%

3% 6%

7%

Eerste graad België

West- en Noord Europa

Oost-Europa

Zuid-Europa

Marokko

Turkije

Maghreb en Midden

Oosten

Amerika en Australië

Azië

Afrika

48%

6%5%

4%

14%

6%

3%

3%5%

6%

Tweede en derde graad

Resultaten Interetnische vriendschappen

2018 > 2013 Vooral in de grootstedelijke regio’s

8

10,9 7 2,7 5,2

11,96,1

3,5 4,4

21,9

14,813,8 10,9

7,3

6,99,1 7,5

48,1

65,1 70,9 72

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Belgen Buitenlandseherkomst

Belgen Buitenlandseherkomst

Vriendschappelijkecontacten

Praktische contacten

Oppervlakkige contacten

Men komt ze al eenst tegenmaar ken ze niet echt enspreek hen nooit aan

Weinig of helemaal geencontactenNiet-grootstedelijke regio Grootstad

Indicatoren

Eerste graad

WARMIk ga graag met deze

mensen om

Ik ga niet graag met deze mensen

KIL

Tweede en derde graad1. niet toelaten tot mijn land 2. toelaten als bezoeker in mijn land 3. toelaten als burger van mijn land4. er mee samenwerken5. er mee vrienden worden6. er een vaste relatie mee hebben

9

Belgen, Bulgaren, Chinezen, Congolezen, Fransen, Italianen, Marokkanen, Nederlanders, Polen, Turken, Duitsers, Koerden en Roma

Resultaten

Rangorde in beoordeling etnische-culturele groepen: Ingroep favoritisme sterk aanwezig bij elk van de

herkomstgroepen Gevolgd door groepen die qua taal, geografische ligging, cultuur

en/of levensbeschouwing het meest nabij liggen Minst positief beoordeeld:

Bij alle groepen: Personen uit de recentere migratielanden (bv. Bulgarije, Polen)

Bij jongeren van Belgische herkomst daarnaast ook Marokkanen en Turken

Ingroup-favoritisme gaat niet noodzakelijk gepaard met het afwijzen van andere groepen

Vooral het aangaan van een vaste relatie vormt bij velen een drempel

10

11

3,9

11,6

11,2

11

11,4

13,4

20,2

20,6

21,4

9,1

12,6

19,5

18,2

19,5

19

12,3

4,7

14,2

20,8

39,7

33,9

34,8

35,3

33,1

40

41,4

41,9

20,9

42,6

34,7

43,6

44

39,6

35,3

15,9

25,7

70,9

34,2

30

18,4

17,8

13,8

24,4

19,4

19,1

63,5

31,3

10,5

17,9

11,1

13,6

24

72,4

7,6

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Belgische herkomst

Belgen

Nederlanders

Italianen

Marokkanen

Turken

Bulgaren

Marokkaanse herkomst

Belgen

Nederlanders

Italianen

Marokkanen

Turken

Bulgaren

Turkse herkomst

Belgen

Nederlanders

Italianen

Marokkanen

Turken

Bulgaren

niet toelaten tot mijn land toelaten als bezoeker van mijn land

toelaten als burger van mijn land er mee samenwerken

er vrienden mee worden vaste relatie hebben

Sociale verschillen

Een aantal gekende sociale verschillen blijven pertinent aanwezig: Meisjes staan over het algemeen positiever t.o.v. andere etnisch-

culturele groepen Bso-leerlingen stellen zich negatiever op t.a.v. andere etnisch-culturele

groepen

Een aantal positieve tendensen Openheid neemt toe met de leeftijd In meer diverse woon-/schoolomgevingen staan jongeren positiever t.o.v.

andere culturen (en vooral tav personen van Marokkaanse en Turkse origine)

12

Laora MastariBram SpruytJessy Siongers

13

Genderidentiteit en genderattitudes bij Vlaamse jongeren

Gender als sociale identiteit

Genderidentiteit (Egan & Perry)

Gendertypering (14-25) Gendertevredenheid

(10-13) Persoonlijke druk tot

genderconformiteit Interpersoonlijke druk tot

genderconformiteit

Seksisme (Glick & Fiske)

Subtiel seksisme Openlijk seksisme

ten aanzien van mannen ten aanzien van vrouwen

14

Gendertypicaliteit & -(on)tevredenheid (% akkoord)

15

65,8

50,4

54,3

94,3

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

GENDERTYPICALITEIT (14-25 jarigen)

Ik heb het gevoel dat ik ben zoals de meestejongens/meisjes van mijn leeftijd

ik denk dat ik een voorbeeld ben van een typischejongen/meisje

GENDERTEVREDENHEID (10-13 jarigen)

Ik vind het vervelend dat sommige mensen anderedingen verwachten van jongens dan van meisjes

Ik vind het leuk om een jongen/meisje te zijn

Druk tot conformiteit (14-25 j, % akkoord)

16

35

54,7

39

65,2

0 20 40 60 80

PERSOONLIJKE DRUK TOT GENDERCONFORMGEDRAG

Ik vind het belangrijk me te gedragen als anderejongens/meisjes

Ik zou me er slecht bij voelen als iemand mij zegt datik me als een jongen/meisje gedraag

INTERPERSOONLIJKE DRUK TOTGENDERCONFORM GEDRAG

De jongens/meisjes die ik ken, zouden het vreemdvinden als ik hen zou vertellen dat ik aan ballet of

aan turnen/voetbal zou willen doen

De jongens/meisjes die ik ken, zouden het vreemdvinden als ik kleren zou dragen diemeisjesesachtig/jongensachtig zijn

Seksime (Glick & Fiske)

17

53,6

23

33,6

17,6

59,8

17,7

21,8

41,4

0 10 20 30 40 50 60 70

SUBTIEL SEKSISME T.O.V. JONGENS

Een vrouw heeft nood aan een man die haar koesterten bewondert

In vergelijking met vrouwen zijn mannen minder snelhulpeloos in noodsituaties

OPENLIJK SEKSISME T.O.V. JONGENS

Mannen zullen altijd vechten om meer controle enmacht in de samenleving te hebben dan vrouwen

Als mannen vrouwen proberen te 'helpen', willen zevaak gewoon aantonen dat ze beter zijn dan vrouwen

SUBTIEL SEKSISME T.O.V. MEISJES

Een vrouw moet door haar man bewonderd worden

Veel vrouwen hebben een zekere echtheid enpuurheid die weinig mannen bezitten

OPENLIJK SEKSISME T.O.V. MEISJES

Vrouwen zeggen dat ze ‘gelijkheid’ willen, maar ze willen eigenlijk allerlei voordelen

Vrouwen voelen zich te gemakkelijk beledigd

14-25 jarigen

46

Sociale verschillen

Gender Druk tot genderconform gedrag: jongens > meisjes Gendertypicaliteit en -tevredenheid: jongens > meisjes Openlijk seksisme (zowel tav jongens als meisjes): jongens >

meisjes Subtiel seksisme tav jongens: jongens > meisjes

Leeftijd Seksistische attitudes nemen af over de leeftijd

Onderwijspositie Persoonlijke druk en seksistische attitudes sterker bij bso-

leerlingen en kinderen van lager opgeleide ouders Interpersoonlijke druk niet verschillend naargelang

onderwijspositie jongere of ouders !18

Bram Spruyt, Laora Mastari & Filip Van Droogenbroeck

19

Jongeren en politiek in turbulente tijden: populisme

Populisme (% akkoord)

20

33,8

32,1

57,6

37,7

0 10 20 30 40 50 60 70

Politici moeten zich uitsluitend laten leiden doorde mening van het volk

De belangrijkste politieke beslissingen zoudengemaakt moeten worden door het volk en niet

de politici

Politici praten te veel en doen te weinig

Politici zeggen dat ze voor onze belangenopkomen, maar ze zorgen voor zichzelf

BSO > TSO > ASOLager opgeleide ouders > hoger opgeleide oudersFinancieel achtergesteld gezin > welstellend gezin

Afsluitend

Identiteitsontwikkeling is meerlagig en gebeurt in diverse contexten en vanuit diverse

invalshoeken en sociale groepen Belangrijke aspecten van de sociale identiteit van

jongeren zijn: Gender, etnische identiteit, leeftijd en opleiding

Nog niet voorbij het wij-zij denken bij sommige groepen sterker normatief kader en meer

geslotenheid

Maar positieve tendensen: Groei over de leeftijd naar meer openheid Contacten creëren openheid 21

Jongeren, voorbij het wij-zij denken

(?)

Jessy Siongers