Hoe de weggebruiker te positioneren?

Johan Alferdinck & Richard van der Horst IGOV-Kenniscafé markering & Wegdekreflectie, september-oktober 2012, v2

Inhoud

Menselijke waarneming, rijtaak, taakuitvoering

Voorbeelden TNO-onderzoek wegmarkering

Toekomst

Samenvatting

2

3

De mens in verkeer en vervoer

De gebruiker centraal

Individuele weggebruiker bepaalt (nog steeds) waarmee, waar, wanneer

en hoe hij/zij deelneemt aan het verkeer

Wat kunnen, wat willen en wat doen weggebruikers?

3

25 april 2012 NHL Verkeerspsychologie

De menselijke informatieverwerkingscyclus

Waarnemen (vooral visueel)

Detecteren (zichtbaarheid, verblinding)

Opvallendheid

Verwerken

Lezen, herkennen (van bekende situaties)

Verwachting

Begrijpen

Beslissen

Geloofwaardigheid

Handelen

Automatisch

Bewust

4

Begrijpelijk?

5

Zichtbaarheid (verticaal geprofileerde) wegdekmarkering

xx

6

Blaauw e.a. (1983)

Meting dynamische rijstrookmarkering A44

7

Alferdinck e.a., (2003)

Vijf verschillende systemen

8

SWA

PHI

NIL

BTI AST

Dynamische rijstrookmarkering A44, contrast = f(tijd)

…

9

0.1

1

10

100

0 50 100 150 200 250 300

Aantal dagen na installatie (n)

Co

ntr

as

t (C

= (

L15-L

weg)/

Lw

eg)

SWA

NIL

AST

BTI

PHI

normale lijn

Model: C=7.8*2^(-n/53)

Normale lijn

Zichtbaarheid (dynamische) rijstrookmarkering

10

Alferdinck e.a., (2004)

Benodigde lichtsterkte wegmarkering (1 lichtpunt)

11

d=oneindig

0.001

0.01

0.1

1

10

100

1000

0.01 0.1 1 10 100 1000 10000

wegdekluminantie (cd/m2)

lic

hts

terk

te (

cd

)

Verblindend

Afleidend

Maximum

Optimum

Minimum

Zichtbaar

Nacht Dag

Rotonde Drenthe (overdag)

12

Alferdinck e.a., (2012), video snapshot

Rotonde Drenthe (nacht, openbare verlichting)

13

Alferdinck e.a., (2012), video snapshot

Rotonde Drenthe (nacht, actieve markering)

14

Alferdinck e.a., (2012), video snapshot

Rotonde Drenthe, resultaat rijproeven

Bij actieve markering:

Rotonde minder goed herkenbaar en minder goed overzicht

Fietsoversteekplaatsen slecht zichtbaar

Wordt iets meer geslingerd op de zijwegen naar rotonde toe ->

wegverloop minder goed zichtbaar maar geen onveilige situaties

(vallen binnen de grenzen van normale variaties in het rijgedrag

Geen verhoging van werklast

15

Snelheidsbeperkende maatregel 80 km/u-wegen

16

Van der Horst & Bakker, 1994

Registratie rijgedrag met camera’s

17

Standaard uitvoering Experimentele uitvoering

Vraag: Gaan auto’s niet te veel naar links rijden?

Auto’s rijden iets (10 cm) naar rechts

18

Afstand tussen tegemoetkomende auto’s blijft gelijk

19

Toekomst: Ritsen met elektronische gidsen

20

Toekomst: Flexibele Baan Indeling (dynamische markering)

21

Samenvattend

Eisen voor wegmarkering:

• Waarneembaar

• Contrast of lichtsterkte (niet te veel of te weinig)

• Ook overdag

• Herkenbaar

• Is bocht / verloop duidelijk?

• Is kleur en soort lijn (onderbroken, doorgetrokken) duidelijk?

• Consistent

• Geloofwaardig

• Willen weggebruikers wat wegbeheerder wil?

• Aangepast op rijvaardigheid weggebruiker

• Genoeg tijd voor handelen

• Geen onverwachte zaken / afleiding

22

Contact

TNO, Soesterberg

Johan Alferdinck

T: 08886 69570

E: johan.alferdinck@tno.nl

Richard van der Horst

T: 08886 65977

E: richard.vanderhorst@tno.nl

23

Referenties

Blaauw, G., Padmos, P., Alferdinck, J.W.A.M., & Hoogeweg, F. (1983). De zichtbaarheid 's nachts van negen

vertikaal geprofileerde wegmarkeringen op droge en natte wegdekken (TNO-rapport TM-1983-C24).

Soesterberg: Instituut voor Zintuigfysiologie TNO.

van der Horst, A.R.A. & Bakker, P.J. (1994). Effecten van snelheidsbeperkende maatregelen op 80 km-wegen

in Drenthe op de dwarspositie van voertuigen (TNO-rapport TNO-TM 1994-C025). Soesterberg: TNO

Technische Menskunde.

Alferdinck, J.W.A.M., Rook, A.M., & Benoist, K.W. (2003). Dynamische rijbaanmarkering; lichttechnische

metingen en weggebruikersonderzoek (TNO-rapport TM-03-C059). Soesterberg: TNO Technische

Menskunde.

Alferdinck, J.W.A.M. (2004). Lichtpuntafstand en lichtsterkteregeling van dynamische rijbaanmarkering (TNO-

rapport TM-04-C034). Soesterberg: TNO Technische Menskunde.

Alferdinck, J.W.A.M., de Goede, M., & van der Horst , A.R.A. (2012). Evaluatie actieve LED-markeringen van

een rotonde op de N386 in Drenthe: Een veldstudie (TNO-rapport TNO-DV 2012-C066). Soesterberg: TNO

Behavioural and Societal Sciences.

.

24