Jaa

rr

ap

po

rt

in

bee

ld20

12

VOORWOORD

Beste lezer

Voor u ligt het allereerste Jaarrapport In Beeld van Regionaal Land-schap Kleine en Grote Nete.

Niet omdat we graag veel rapporten maken, maar wel omdat we denken dat een beeld vaak veel meer zegt dan de vele pagina’s tekst die we in de officiële rapporten moeten opnemen. Dit is dan ook zowel een kijk-boek als een informatief rapport. We hopen dat u als particulier, verte-genwoordiger van een gemeentebestuur of organisatie, of gewoon als geïnteresseerde in het landschap van de Kempen, in een oogopslag kan zien welke meerwaarde het Regionaal Landschap betekent voor uw streek, en welke realisaties we ook in uw gemeente deden in 2012. Daarbij houden we de indeling aan van de vier pijlers waarrond region-ale landschappen in Vlaanderen werken:

u Natuurbehoud en kleine landschapselementen u Landschapszorg en streekeigen karakter u Natuurrecreatie en recreatief medegebruik u Natuureducatie en sensibilisatie

U zal zien dat we niet stil hebben gezeten in 2012! Projecten rond de typische biodiversiteit van de streek –ik denk aan zwaluwen, vleer-muizen, planten van hier, insecten zoals bijen, graafwespen en vlinders en heel wat meer- passeren de revue. We werpen ook een blik op tien-tallen landschapsprojecten die de streek terug opwaarderen. Van de aanleg van poelen en hoogstamboomgaarden, tot de inpassing van een boerderij of historische site. Verder hebben we ook aandacht voor toegankelijkheid, via de ontwikkeling van wandel- en fietsroutes en de herwaardering van trage wegen. Via allerlei communicatiekanalen ten-slotte –van onze landschapskrant over cursussen tot moderne sociale media– trachten we Kempenaars zoals u meer bij te brengen over de eigenheid van onze streek. Want wie iets kan benoemen, ziet er ook de waarde van in. Daar zijn we van overtuigd!

Ik wens u dan ook veel kijk- en leesplezier!

Rik RöttgerVoorzitterGedeputeerde voor Leefmilieu

Jaa

RV

eRsL

aG

IN

Bee

LD 2

012

INhOUD

NatUURBehOUD eN KLe’s

LaNDschaPszORG eN stReeKeIGeN KaRaK teR

RecReatIef meDeGeBRUIK eN NatUUR-RecReatIe

NatUUReDUcatIe eN seNsIBILIsatIe

NatUURBehOUD eN KLeINe LaNDschaPseLemeNteN Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete helpt particulieren, gemeenten en verenigingen om de typische flora en fauna van onze streek een duw in de rug te geven. Van de landbouwer die zich inzet voor weidevogels, over de jager die fauna-akkers aanlegt, tot de dorpsbewoner die een nestkast ophangt voor huiszwaluwen of de kasteeleigenaar die een ijskelder voor vleermuizen inricht.

BOUW VaN OeRVeRzWaLUWWaL IN OLeN eN RetIe

VeRKOzeN tOt Beste

mILIeU-PROJec t VaN 2012

NatUURBehOUD eN KLe’s

GeeL zWaRt IN GeeL-BeL

zWaLUWeN IN NesteN

Iedereen kan wat doen om onze zwaluwen te helpen! Landbouwers voorzien nest-gelegenheid voor de boeren-zwaluw, dorpsbewoners voor de huiszwaluw en stadsmus-sen voor de gierzwaluw.

WaaR VOOR 447 KeeR Be-DaNK t!

ONDeRzOeK eN BeheeR VaN De POPULatIes haRKWesP

aNaLyse eN eVaLUatIe VaNDe ResULtateN

BeKIJK De haRKWesP

IN ac tIe OP RLKGN.Be

VLeeRmUIzeN

BOUW VaN eeN

eeN VLeeRmUIzeN- tOReN IN VORseLaaR

I .s.m. schOLeNGemeeN-schaP KOGeKa

INRIchteN VaN eeN VLeeRmUIzeN-BUNKeR IN OLeN

UItLeeNBaRe teNtOONsteLLING OVeR VLeeRmUIzeN

t WeeDaaGse cURsUs VLeeRmUIsmONItOR IN RetIe

Nacht VaN De VLeeRmUIs IN POsteL

NatUURBehOUD eN KLe’s

Nacht van de Vleermuis

Opbouw vleermuizentoren

Vleermuizentoren

PLaatsING VOORJaaR

2013

faUNa-aKKeRs

faUNa-aKKeRs, sPeeLVeLD VaN VeLe DIeReNJagers en landbouwers zetten zich mee in voor onze biodiversiteit. Naast wild en andere zoogdieren profiteren ook bijen, vlinders en akkervogels mee! 41ha fauna-akkers in 16 verschillende gemeenten ingezaaid in 2012, op naar meer in 2013!

OPzet teN VaN eeN mONItOR-INGsPROJec t IN het PROVIN-cIaaL DOmeIN PRINseN PaRK:

12 VLaKKeN INzaaIeN met 3 VeRschILLeNDe meNGseLs

DIVeRse INsec teN WeRDeN met KLeUR VaLLeN GeVaNGeN eN BeWaaRD eN GeDeteR-mINeeRD

PLaNt VaN hIeR W W W.PLaNt VaNhIeR.Be

NatUURBehOUD eN KLe’s

OPzet teN VaN eeN KeteN OOGst – OPKWeeK – VeRKOOP – aaNPLaNt VaN PLaNteN VaN hIeR Om hUN aaNDeeL IN het LaNDschaP te VeRhOGeNWe WeRKeN hIeR VOOR sameN met OVeRheDeN, VeReNIGINGeN eN De PRIVate sec tOR VaN BOOm-KWeKeRs.

BeheeRLOcatIes INVeNtaRIseReN eN BeheReN

INfORmeReN eN seNsIBILIseReN VaN eIGeNaaRs, GRONDGeBRUIKeRs eN GemeeNteN

aanleg van 2 poelen in meerhout, één in Vorselaar en één in mol

NatUURBehOUD eN KLeINe LaNDschaPseLemeNteN aanleg, herstel en onderhoud van waardevolle landschapselementen zo-als knotbomen, poelen, hagen, heggen en houtkanten, trage wegen, fruit-boomgaarden… Restauratie en behoud van klein historisch erfgoed.

zeLf eeN IDee?

cONtac teeR ONs!

herstelsnoei aan de sassenierswoning in Grobbendonk

Landschapsherstel in Kasterlee, Beerse, Geel, Retie, mol en

Balen

Landschapszorg en streekeigen karak ter

LaNDschaPsaNImatOR

GeR

easL

IseeRD IN 2012

7 POeLeN

7 hOOGstamBOOm-GaaRDeN

2226 me teR haGeN, hOUtKaNteN,

DReVeN eN BOmeNRIJeN

meidoornaanplant in Balen

Landschapsherstel rond hoeve in Beerse

Landschapsherstel rond boerderij/bedrijf in Geel

OP De aGeNDa VOOR 2013 WWW.BUIteNGeWONePLeK Jes.Be

KNOt teamKNOtBOOm zOeK t KaPPeR (m/V)

Landschapszorg en streekeigen karak ter

In tijden van dure olie wordt brandhout terug een interessante brandstof, die bovendien duurzaam en hernieuwbaar is. Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete brengt eigenaars van knotbomen of houtkanten in contact met kappers (m/v) die deze landschapselementen willen onderhouden in ruil voor het hout. Wij voorzien in opleiding en begeleiding en verfraaien zo het landschap en de energiefactuur!

INteResse?Laat het

ONs WeteN!

In samenwerking met de Vlaamse Landmaatschappij 72 nieuwe beheerovereenkomsten afgesloten, wat het totaal in Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete op 563 brengt!

aGRaRIsch NatUURBeheeR aGRaRIsch stUWPeILBeheeRProefproject in drie gemeenten: Lille, Kasterlee en Oud-turnhout i.s.m. eco²

Via stuwpeilbeheer kan je als landbouwer zelf het waterpeil in de beek en de nabij-gelegen percelen regelen en zo problemen met betrekking tot wateroverlast en verdroging aanpakken. zo helpen land-bouwers mee met integraal waterbeheer!

BeheeROVeReeNKOmsteN

ONDeRzOeK NaaR WeIDemeLK eN –VLees

Ook interesse in een gratis stuw? Neem contact met ons op!

Onderzoek naar de haalbaarheid van weidemelk en –vlees, waarbij land-bouwers vergoed worden door de consument voor landschappelijke en ecologische diensten, zoals beweiding of weidevogelbeheer. We baseren ons hiervoor op de formule van het succesvolle B.akkerbrood.

LaN

Dsc

ha

Psz

OR

G e

N s

tRee

KeI

GeN

Ka

Ra

Kte

R

NatUURRecReatIe eN RecReatIef meDeGeBRUIK Ga op ontdekking en geniet van de streek! een goed uitgerust en beweg-wijzerd netwerk van trage wegen vormt hiervoor een ideale basis. Ook in je directe woon- en werkomgeving kan je de natuur beleven: in het centrum van dorpen en steden , op bedrijventerreinen, op de speelplaats, …

tRaGe WeGeN

Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete tracht het landschap niet alleen mooier te maken, het moet ook toegankelijk zijn voor zoveel mogelijk gebruikers zonder het te verstoren. Daarom werken we met allerlei partners aan wandel- en fiets- routes en trachten we waar mogelijk te werken aan de herwaardering van trage wegen. en dat steeds op vrijwillige basis en in overleg met gebruikers, eigenaars en aangelanden.

uherwaarderingsplan voor trage wegen in Oud-turnhout

uOntsluitingsplan voor noorden van turnhout

uOpstart trage wegenplannen in andere gemeenten

uOpening stiltegebied in Oud-turnhout

RecReatIef meDeGeBRUIK eN NatUURRecReatIe

LeaDeR-PROJec t ‘ReGIO mIDDeN-KemPeN BeWeeGt LaNGs tRaGe WeGeN!’

het LeaDeR-project ‘Regio midden-Kempen beweegt langs trage wegen!’ is een samenwerking tussen het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete en 5 verschil-lende gemeenten; Balen, Lille, Vorselaar, meerhout, Retie en de stad Geel.

In dit LeaDeR-project liggen de aandachtspunten en accenten op duurzame mobi-liteit, ecologische en landschappelijke waarden, draagvlak en participatie.

GeeLu Ommetje met trage wegen rond mPI, een op maat gemaakt mobiliteitsstructuur voor kinderen.

BaLeNuherstel van het ‘Vaantjesspoor ’ uverbinding maken van het centrum van Olmen naar de Olmense zoo gemaakt voor traag verkeer.

meeRhOUtuherstel van de ‘machielskesbrug’uplaatsing nieuwe brug over de Grote Nete richting Balen

RetIeuherstel van de ‘schansdijkbrug’ over de Looiendse Nete uaanzet tot een gemeentedekkende inventaris van kleinschalig er fgoed langs trage wegen.

LILLeupromotie van een veilige en kindvrien-delijke verbinding tussen de school, jeugd-lokalen, buitenschoolse kinderopvang van Wechelderzande en het speelveld ‘Boon-hof ’

VORseLaaRuopwaarderen van de historische verbinding naar haar buurgemeente Lille

BaLeNuherstel van het ‘Vaantjesspoor ’ uverbinding maken van het centrum van Olmen naar de Olmense zoo gemaakt voor traag verkeer.

RecReatief medegebRuik en natuuRRecReatie

soms ga ik wandelen in de bossen

en het liefst in het wilde weg.

Geert de Kockerezin gekregen in nog meer litenatuurtjes? We maakten een wandeling in het turnhouts Ven-nengebied met staaltjes Natuur van Geert De Kockere. Bekijk ze op www.litenatuurtjes.net/vennengebied’

hOLLe WeGeN

u Behouden en herwaarderen van holle wegen binnen het werkingsgebied.u Opbouw en verspreiding expertise betreft het beheer van holle wegen naar gemeentebesturen en beheerders.u Opstart duurzame samenwerkingsverbanden privé eigenaars, landbouwers, gemeentes, recreanten

KemPeN-haGeLaNDROUte

het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete vzw, het Regionaal Landschap Noord hageland vzw, Kempens Landschap vzw en het aNB hebben met de betrokken ge-meentes herentals, Olen, Westerlo, hulshout, herselt en aarschot en de provincie antwerpen gewerkt aan het opwaarderen van het ecologische en duurzame karak-ter van het fietspad.

uBestrijding

amerikaanse vogelkers in herentals

u Infoborden aan de aan-looproutes uBegeleidende fiets-

brochure uherstel oude meidoorn-haag u twee vlinderweiden uInrichting

vleermuizenbunker u Bermbeheerplan in opmaak u Insectenhotel umuurschildering

oud seinhuisje

LaNDschaPsBeLeVeNIsseN

De partners van het Regionaal Landschap ontwikkelden een per-manente fietsroute die de samen-hang tussen natuur en landbouw in de verf zet. In 2012 werd een volledig vernieuwde editie uit-gegeven. De boekjes zijn GRatIs af te halen bij Regionaal Landsc-hap Kleine en Grote Nete en bij de toeristische infokantoren van de gemeenten Retie, Dessel, mol, Kasterlee, Geel en Oud-turnhout.

RecReatief medegebRuik en natuuRRecReatie

WaNDeLNet WeRKeN

Dankzij toerisme provincie antwer-pen en vele partners zijn alle wandelnetwerken in onze regio klaar! We gebruiken deze routes nu verder als kapstok om het landschap nog mooier en beleef-baarder te maken. ergens toch een probleem gezien? Laat het ons weten via www.routedokter.be!

NatUUReDUcatIe eN seNsIBILIsatIe Bij Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete geloven we meer waarde gaan hechten, wanneer we iets kunnen benoemen en de achtergrond beter leren kennen. Via allerlei communicatiekanalen– van onze landschapskrant over cursussen tot moderne sociale media – trachten we iedere Kempenaar meer bij te brengen over de eigenheid van onze streek.

cursus Kempense Landschapsgids

cURsUsseN

cursus Bekenwatch

cursus stiltegidscursus Vleermuizen

cursus Knotbeheer

In samenwerking met volgende partners: Natuurpunt educatie, heemkundekring zeven Neten, Vormingplus Kempen en Inverde

Natuureducatie eN seNsibilisatie

ac tIVIteIteN

enkele voorbeelden uit 2012

KomeNete, BalenJaarlijkse gezinshappening

Nacht van de Vleermuis, BalenJaarlijkse activiteit

Dag van de trage Weg, meerhoutJaarlijkse activiteit

LaNDschaPsKRaNt140 000

exemPLaReN

2 x JaaR

BUs aaN BUs

WeBsIte

+- 500UNIeKe

BezOeKeN

PeR maaND

faceBOOK

461 faNs

U tOch OOK aL?

Natuureducatie eN seNsibilisatie

e-NIeUWsBRIef

UNIeKecONtac teN

895

OVeRLeGmOmeNteN

316OVeRLeG

mOmeNteN

europees Landbouwfonds voor Plattelandsont-wikkeling: europa investeert in zijn platteland.

met De steUN VaN

DaNK t aL haaR PaRtNeRs!

KemPeNse heUVeLRUG VzW zUIDeRKemPeN VzW NOORDeRKemPeN VzW

ReGIONaaL LaNDschaP KLeINe eN GROte Nete VzWLichtaartsebaan 45

2460 Kasterlee014 85 25 14

info@rlkgn.provant.bewww.rlkgn.be

ReGIONaaL LaNDschaP KLeINe eN GROte Nete Is

Bas van der Veken, Joris matthé, els Oostvogels, hanne Govaers, steve meuris, suzy Volckaerts, Leen Gielis en Karlien maes

moira heyn, provinciaal VIa-medewerker voor de antwerpse regionale landschappenLieven Lavrysen, bedrijfsplanner Vlaamse Landmaatschappij