1Oosterschelde

De Bibliotheek maakt je rijker!

Jaarverslag2016

2 3

Inhoudsopgave

De Bibliotheek verrijktLezen, leren, informeren, ontmoeting & debatEducatief beleidBestrijding laaggeletterdheid volwassenenLokale ontwikkelingen in 2016Vernieuwend BibliotheekbeleidLandelijk & regionaal beleid 2016Resultaten 2016Resultaten e-books & BibliobussenRaad van Toezicht

468

10121618202224

Wist je dat......

....de teller van het aantal geleende e-books in de provincie Zeeland op 79.135 staat. 8987 leden hebben een account gemaakt

......wij nu 9 vestigingen, 13 Bieb in de buurt punten, 2 afhaalpunten en 6 leespunten hebben

... de digitale nieuwsbrief bij ruim 13 duizend mensen in de mailbox valt

....wij 34.021 leden hebben, waarvan 22.053 jonger dan 18 jaar

...onze leden in 2016 in totaal 403.721 uitleningen hebben verricht

....leden keuze hebben uit een gezamenlijke collectie van meer dan 2 miljoen exemplaren in heel Zeeland

?

4 5

De Bibliotheek verrijkt

Dat was in 2016 de titel van een publiciteitscampagne van de gezamenlijke bibliotheken. Een prachtige slogan, die op veel aspecten van bibliotheekwerk van toepassing is. Ook in de Bibliotheek Oosterschelde zijn we trots op datgene wat wij met onze activiteiten over het afgelopen jaar hebben mogen toevoegen aan onze regionale klanten. Dit ondanks de spannende tijden die wij doormaakten in financieel opzicht. In 2015 stelden we een meerjarenraming op. Die zorgwekkende prognose vormde voor onze opdrachtgevers, de gemeenten in de Oosterschelderegio, aanleiding voor een onderzoek naar de toekomst van het regionale bibliotheekwerk. De opdracht die zij gaven aan het bureau ACTA-advies was tweeledig. Enerzijds wilde men weten of het bibliotheekwerk in de regio past bij de landelijke ontwikkelingen. En de vervolgvraag was: hoe zorgen we ervoor dat het bibliotheekwerk in de Oosterschelderegio toekomstbestendig blijft.

De uitkomst van het onderzoek was duidelijk. De Bibliotheek Oosterschelde gaat goed mee op de landelijke trends. Sterker nog, de aanpak op een aantal beleidsvelden is mede toonaangevend in de sector. Tegelijkertijd is haar bedrijfsvoering ernstig benvloed door de recente, ingrijpende bezuinigingen. Het rapport bevat een groot aantal aanbevelingen om deze zorgen om te zetten in kansen voor de toekomst. In 2017 gaan de Bibliotheek Oosterschelde, haar opdrachtgevers en een aantal betrokken stakeholders stappen ondernemen om de aanbevelingen uit het rapport om te zetten in effectieve daden. Zo kan de Bibliotheek ook in de komende jaren die verrijkende partner in de buurt blijven.

"Het rapport bevat een groot aantal aanbevelingen om deze zorgen om te zetten in kansen voor de toekomst.

In 2017 zullen de Bibliotheek Oosterschelde, haar opdrachtgevers en een aantal betrokken stakeholders stappen moeten zetten om de aanbevelingen uit het rapport om te zetten in effectieve daden. Dan kan de Bibliotheek ook in de komende jaren die verrijkende

partner in de buurt blijven."

6 7

Lezen, leren, informeren, ontmoeting, debat & cultuur

In de Wet op het stelsel van openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob), zijn de functies van een openbare Bibliotheek vastgelegd. Dat zijn lezen, leren, informeren, ontmoeting, debat & cultuur. De manier waarop de Bibliotheek Oosterschelde daaraan invulling geeft, is zeer gevarieerd. Variatie naar soort gebruiker (kind of volwassene ), naar werkgebied (stad of platteland), naar manier van aanpak (groepsgewijs of individueel) naar ingezet middel (boeken ter beschikking stellen of kennisoverdracht). Met een rijk palet aan diensten bereiken we ons uiteindelijk doel: het leveren van een bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling van mensen zodat ze als actieve burgers kunnen deelnemen aan onze samenleving.

8 9

Educatief beleid

Voor de Bibliotheek Oosterschelde en haar opdrachtgevers staat de jeugd centraal. Taalverwerving en leesplezier en -vaardigheid gedijen het best als ze van jongst af aan worden gestimuleerd. Daarmee geven we kinderen kansen voor optimaal meedoen op school en in de maatschappij. Want wie veel leest, krijgt meer leesvaardigheid, kan beter duiden wat er staat en kan dus ook beter mee beslissen. Zo versterkt de Bibliotheek de zogenaamde 21th century skills met haar actieve jeugdaanpak.

We beginnen al bij de ouders van pasgeborenen (Boekstart), betrekken partners in de VVE bij ons beleid (Boekstart in de kinderopvang), vormen intensieve partnerschappen met het primair onderwijs (de Bibliotheek op school) en bouwen aan een doorgaande lijn voor het voortgezet onderwijs (de Bibliotheek op school Voortgezet onderwijs). Steeds meer scholen haken aan. Dit jaar mochten nieuwe scholen op Schouwen-Duiveland en in Goes aan de klantenlijst worden toegevoegd. En uit de jaarlijkse Monitor blijkt hun waardering voor de professionaliteit van onze leesconsulenten en de aanwijsbare effecten op schoolprestaties. Nieuw is een pilot met Odyzee, een school voor speciaal voortgezet onderwijs in Goes. Voor alle betrokkenen een uitdagend project.

Dat niet alleen de scholen onze inspanningen waarderen bleek wel uit de RESET-award die onze specialisten jeugd in ontvangst mochten nemen.

10 11

Bestrijding laaggeletterdheid volwassenen en TaalhuisIn navolging van de preventieve zorg voor taalontwikkeling bij jeugd, begint binnen onze organisatie ook aandacht te komen voor de aanpak van het probleem van laaggeletterdheid bij volwassenen. Uit cijfers blijkt dat meer dan 15 % van de volwassenen problemen ondervindt door onvoldoende taal - en digitale vaardigheden. Deze groep omvat zowel allochtone als autochtone inwoners van onze regio. De gezamenlijke gemeenten in de Oosterschelderegio, verenigd in het verband van SWVO (Samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio), hebben de Bibliotheek gevraagd een plan van aanpak te maken voor de vorming van een Taalhuis. Dat is een netwerk van organisaties die samen werken om deze problematiek te lijf te gaan. De kernpartners zijn de gemeente, de Bibliotheek, het ROC en het maatschappelijk werk.

De eerste schreden op dit pad zijn inmiddels gezet, in nauwe samenwerking met onze collega-bibliotheken in de regio. De vorderingen van de regionale pilotfase worden concreet en zichtbaar in de Bibliotheek Goes. Daar is voor het Taalhuis een fysieke plek gecreerd waar hulpvragers in contact kunnen komen met hulpbieders. Daarbij is de inzet van vrijwilligers als taalmaatje en de ondersteuning door diverse cursusaanbieders cruciaal. Ook de Bibliotheek biedt cursussen aan. Zij richt zich vooral op het dichten van de kloof in kennis t.a.v. gebruik van digitale hulpmiddelen. Zo worden mensen met behulp van het programma DIGISTERKER stapsgewijs vertrouwd gemaakt met de gedigitaliseerde dienstverlening van de overheid. Ook het UWV verwijst clinten door voor cursussen op het gebied van digitale basisvaardigheden (programma Klik en tik). Bij de officile start van het Taalhuis in Goes (november, ter gelegenheid van de Week van de Laaggeletterdheid) tekenden alle betrokken organisaties een intentieovereenkomst om samen op te trekken voor dit belangrijke doel.

12 13

Lokale ontwikkelingen in 2016

Met haar vestigingen speelt de Bibliotheek een speciale rol in de dorpen en steden van haar werkgebied. Niet alleen bieden zij een breed beeld van de culturele, literaire productie in Nederland, maar ook op andere manieren leveren zij een actieve bijdrage aan de realisatie van de doelen van een openbare Bibliotheek. Zo werden ook dit jaar weer allerlei activiteiten georganiseerd in de vestigingen. Literaire lezingen, themamarkten en cursussen, bijeenkomsten voor jonge ouders en ga zo maar door.Toonaangevend in dit opzicht, was de Gezondheidsmaand in de Bibliotheek Goes. Gedurende de maand april werd, in samenwerking met legio lokale organisaties, het thema gezondheid vanuit een breed spectrum belicht. Met als hoogtepunt de druk bezochte lezing over dementie door Hugo Borst, in theater De Mythe in Goes. Met recht een verrijkende activiteit.

Onder druk van de bezuinigingen van de laatste jaren verandert de verschijningsvorm van de Bibliotheek wel ingrijpend. Het hebben van een eigen gebouw biedt de Bibliotheek weliswaar mogelijkheden, maar die kunnen alleen verzilverd worden wanneer de kosten van de infrastructuur niet in de weg staan voor de echte prestatie: het leveren van toegevoegde maatschappelijke waarde voor klant en gemeente.

Mede vanuit deze filosofie is in Reimerswaal in de periode medio 2015- medio 2016 gehoor gegeven aan de gemeentelijke opdracht om de bestaande vijf vestigingen om te zetten in een samenhangend netwerk van voorzieningen. Resultaat: de ingebruikname van een volwaardige vestiging in gebouw Bachten Vaete in Kruiningen, vier Bieb in de buurtpunten in locaties van Ter Weel in de kernen Hansweert, Krabbendijke, Rilland en Yerseke en twee Boek-je-Boek punten in Oostdijk en Waarde. De transitie is, mede door de grote inzet van het lokale team, binnen de gestelde tijd en middelen gerealiseerd. Een prestatie van formaat.

14 15

Lokale ontwikkelingen in 2016

Ook de in 2015 ingezette opbouw van een nieuw voorzieningenstelsel op Tholen is inmiddels zo goed als afgerond. In alle kernen kunnen inwoners terecht om gebruik te maken van de bibliotheekservices (zowel regionaal als landelijk). Maar veel belangrijker: overal vult de Bibliotheek aan op activiteiten van betrokken burgers in de kern. Daarmee levert ze een bijdrage aan de lokale sociale cohesie en geeft ze in een nieuw concept vorm aan de taken en functies van de Wsob. Als voorbeeld noemen we de activiteiten m.b.t. het Roosevelt jaar in Oud-Vossemeer, de Wim Hofman expositie in Tholen stad en de Fiep bus die een aantal plaatsen op het eiland bezocht ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van Fiep Westendorp.

En naast deze publieksfunctie voor volwassenen zijn op bijna alle scholen van Tholen de leesconsulenten aan het werk. In Bieb in de buurt Oud-Vossemeer zijn deze twee programmalijnen sinds september ook fysiek bij elkaar gekomen: op verzoek van de drie basisscholen ter plaatse zijn de schoolcollecties nu ook ondergebracht in deze Bieb in de Buurt.

In de vestiging Heinkenszand werd de proef met de verruimde openstelling voortgezet. Door samenwerking met De Stenge kunnen inwoners van de gemeente Borsele 45 uur per week gebruik maken van deze voorziening. De waardering hiervoor is af te lezen uit een grote toename van de bezoekersaantallen.

16 17

Gemeente TholenIn september vormde de opening van de nieuwe Bibliotheek in Kapelle een nieuw hoogtepunt. Na vele jaren van voorbereiding opende de Bibliotheek haar deuren in gebouw 't Saamdeel. Daar neemt ze een centrale positie in tussen twee scholen voor basisonderwijs, kinderopvang en een aantal zorgdienstverleners. Een prachtige plek die de verbinding tussen collectie en educatief beleid optimaal ondersteunt. Openingsuren zijn dan ook aangepast op de doelgroep ouders en leerlingen. Tijdens de open dag mochten we meteen een aantal nieuwe bibliotheekgebruikers verwelkomen. Na herhaaldelijk verzoek nam de gemeente Schouwen-Duiveland maatregelen om de toegankelijkheid tot het gebouw in Campus Cultura Zierikzee te verbeteren. Bezoekers klaagden al sinds de ingebruikname van het gebouw over parkeeroverlast en de slechte verlichting van het terrein. Nu deze problemen zijn aangepakt hopen we, samen met de ander partners van de Campus, het bezoekersaantal weer te zien stijgen. Daarom hebben de partners ook besloten de krachten te bundelen in de Stichting Campus Cultura, die zich ten doel stelt een inspirerend, multidisciplinair activiteitenaanbod voor het eiland te verzorgen.

Naast al deze activiteiten in en rond de vestigingen liet de Bibliotheek zich ook daarbuiten zien. We namen deel aan de Babybeurs en de 50+ Beleefbeurs in Goes, de Winterfair in Heinkenszand en de braderie in Kruiningen, om mensen te attenderen op de vele facetten van onze dienstverlening.

Lokale ontwikkelingen in 2016

18 19

Zoals dat is vastgelegd in de Wsob, vormt de Koninklijke Bibliotheek de spil in de ontwikkeling van de openbare bibliotheken in heel Nederland. Zij werkt aan de uitrol van de nationale Digitale Bibliotheek. Een breed aanbod aan e-books en databestanden, waarvan bibliotheekleden gebruik kunnen maken. Ook wordt gewerkt aan de realisatie van een Nationale Bibliotheekpas. In Zeeland geldt al sinds jaren n pas en n set aan gebruiksvoorwaarden voor alle bibliotheekgebruikers. Binnenkort is dat ook landelijk mogelijk. Zo kunnen toeristen, die in Zeeland vakantie houden, straks met hun eigen abonnement gebruik maken van de Zeeuwse voorzieningen. Maar ook het omgekeerde wordt mogelijk: Zeeuwse leners krijgen toegang tot collecties en voorzieningen in het hele land.

Het gebruik van de digitale Bibliotheek nam in 2016 substantieel toe. Waren er bij de start in 2014 3522 e-book leners in Zeeland, nu zijn dat er al 8987. Een goede ontwikkeling, kijkend naar de kleiner wordende papieren collecties en de grotere afstand tot uitleenvoorzieningen in de regio.

In Zeeland is het bibliotheeknetwerk klein. Daarom stelden de gezamenlijke directies in het voorjaar van 2016 de Innovatie-agenda Zeeland op. Een lijst met wensen en projecten die er voor moeten zorgen dat, juist in een periode van grote veranderingen, middelen worden gebundeld ten behoeve van de beste dienstverlening aan de klant. De uitvoering van deze agenda wordt in 2017 ter hand genomen.

Naast alle ontwikkelingen op het gebied van de publieke dienstverlening, speelden ook nog allerlei interne zaken. Zo werd een vierjaarlijks Medewerkersonderzoek gehouden. De conclusies uit dit rapport worden in 2017 omgezet in scholingstrajecten en organisatorische aandachtspunten.

"Het rapport bevat een groot aantal aanbevelingen om deze zorgen om te zetten in kansen voor de toekomst.

In 2017 zullen de Bibliotheek Oosterschelde, haar opdrachtgevers en een aantal betrokken stakeholders stappen moeten zetten om de aanbevelingen uit het rapport om te zetten in effectieve daden. Dan kan de Bibliotheek ook in de komende jaren die verrijkende

partner in de buurt blijven."

Landelijk en regionaal beleid 2016

We maakten een begin met een update van de Risico inventarisatie en evaluatie.

In navolging van de aanbevelingen van het ACTA advies gaat de organisatie zich meer omvormen tot een projectorganisatie.

Daarom is het managementteam verkleind van 3 naar 2 personen en worden een aantal taken herverdeeld.

Ter ondersteuning van de grote hoeveelheid publieksactiviteiten werd aan de website een 'winkelmogelijkheid' toegevoegd. Daardoor kan

deelname aan lezingen, cursussen, enzovoort, voortaan ook via I-deal worden betaald.

20 21

Resultaten 2016

Resultaten per gemeenteBorsele Goes Kapelle

Aantal ledenJeugdVolwassenenSubtotaal

OverigTotaal

Aantal uitleningenJeugdVolwassenen

Totaal

2016

288913054194

2024396

50.45256.158

106.610

2015

272214704192

202

51.76056.157

2016

54653315

8867

8179597

79.911135.185

215.096

2015

536035078780

786

84.555 142.921

2016

23101142

3452

2173669

55.84252.629

108.471

2015

224212823524

191

56.98458.408

1

22.636Aantal inwoners 37.211 12.653Reimerswaal Schouwen-Duiveland Tholen

22.337 33.739 25.459

2016

346110844545

2014746

56.50853.018

109.526

2015

333614364772

192

57.95062.231

2016

3726238861174

2686382

56.12594.386

150.511

2015

367126596330

242

59.065100.027

1

2016

4202778

4980

2505231

15.04312.345

27.388

2015

418313885571

256

44.72447.314

Totaal BO154.035

2015

21.51411.742

33.256

186935.125

355.038467.058

822.096

4394 9653 3715 4964 6572 5827

107.917 227.476 115.392 120.181 159.092 92.038

2016

22.05310.01333.256

1.95534.021

313.881403.721

717.602

22 23

20143522

26.180

2014118.410

810.493

Resultaten E-books 2016

Zeeuwse Bibliotheken Landelijk

Aantal accounts

Aantal uitleningen

20168987

79.135

20156258

46.654

2016344.152

2.788.769

2015234.451

1.584.420

In 2016 is het budget voor aanschaf van boeken met 3,5 % verminderd, dit bedrag is toegevoegd aan de landelijke inkoop van digitale boeken (e-books).

Bibliobussen

Bibliotheek Oosterschelde

Aantal abonnementen

Aantal uitleningen

20161449

27.748

20151808

36.905

In 2016 reden er bibliobussen in de gemeenten Goes, Borsele en Schouwen-Duiveland. De bussen deden 14 standplaatsen aan. Door het sluiten van de basisscholen in Sirjansland en Ouwerkerk werden de routes van de bibliobussen herzien per 1 september. Ook voor Driewegen en Hoedekenskerke wijzigde de route per 1 september.

Per 1 september reed de Biblioservicebus in Kattendijke niet meer. De gemeente is tot dit besluit gekomen omdat er relatief weinig gebruik van deze halteplaats werd gemaakt.

E-books

23

24 25

De Raad van Toezicht vergaderde in 2016 zeven keer. Conform de statuten gaf de Raad goedkeuring aan de volgende stukken:

Governance Code Cultuur

De Raad van Toezicht werkt volgens de Code Governance Cultuur. Die biedt een normatief kader voor goed bestuur en toezicht

in culturele organisaties. Daarmee laten de verantwoordelijke bestuurders en toezichthouders aan de buitenwereld zien wat de

gangbare standaarden zijn voor goed bestuur in de cultuursector. In 2013 is de Code aangepast. Op basis hiervan is het 'Bestuursreglement

en het reglement Raad van Toezicht' aangepast .

Bezoldiging Raad van Toezicht: Alle leden van de Raad van Toezicht ontvangen een jaarlijkse

vergoeding voor hun inspanningen.

- Jaarrekening, accountantsverklaring en jaarverslag; - Begroting; - Profiel Raad van Toezicht.

Voorzitter

De samenstelling per 31 december 2016:

ViceVoorzitter

Hans Willemstein Beroep: Directeur bij

De Regenboog / De Wingerd en Dienst Ambulante Begeleiding bij

Stichting de Korre Lid sinds januari 2015

Benoemd tot januari 2018

Martin Wissekerke Beroep: Medewerker deelnemingen afd. Financin, Provincie ZeelandLid sinds september 2016 Benoemd tot september 2019

Arnoud Slagter Beroep: Creatief directeur bij 10 uur

communicatie & creatie b.v.Lid sinds januari 2011

Benoemd tot januari 2020

Marianne Velthuis Beroep: Advies & interim management eigenaar FasoFair / ED LOOGE!Lid sinds september 2013Benoemd tot september 2019

Eric de Hamer Beroep: Senior krediet analist bij

Rabobank OosterscheldeLid sinds juli 2009

Afgetreden september 2016

Mijke de Goederen Beroep: Advies en interim management,

zelfstandig ondernemer Lid sinds januari 2008

Benoemd tot januari 2017

Bert van Houten Beroep: Zelfstandig adviseur ondernemingen & organisaties Voorzitter Raad van Toezicht sinds juni 2013 Benoemd tot juli 2018

Monica Roose Beroep: Directeur -bestuurder ViaZorgLid sinds januari 2010 Benoemd tot januari 2019

Leden

26

ColofonTekst en redactie:

afdeling pr, Bibliotheek Oosterschelde. Fotografie:

Medewerkers Bibliotheek Oosterschelde. Vormgeving Elise Dooms

maart 2017

www.facebook.com/Bibliotheekoosterschelde

www.twitter.com/bieboschelde

De Bibliotheek Oosterschelde (BO) verzorgt het openbare Bibliotheekwerk voor meer dan 154.000 inwoners van de gemeenten Borsele, Goes, Kapelle,

Reimerswaal, Schouwen-Duiveland en Tholen. In 30 locaties leveren meer dan 50 medewerkers dagelijks hun bijdrage aan de dienstverlening van 34.000

klanten. In de dienstverlening staan informatie, cultuur en educatie centraal.

www.bibliotheekoosterschelde.nl

www.facebook.com/Bibliotheekoosterscheldewww.twitter.com/bieboscheldewww.bibliotheekoosterschelde.nl

Bladwijzer 1