Nationaal Park Oosterschelde - Magazine 2016/2017

Het grootste Nationaal Park van Nederland2016/2017

• OOSTERSCHELDEKERING• VOGELS• OP ONTDEKKING

2

Nationaal Park Oosterschelde is niet alleen het grootste maar ook het natste van Nederland. Buitendijks altijd anders door de dynamiek van het getij. Onder water elk seizoen ongekend mooi. Binnendijks unieke brakwater natuur in de oude inlagen- en kar-revelden en de nieuwe natuurontwikkelings gebieden.

GebruikersHet robuuste, in omvang en diversiteit, Nationaal Park Ooster-schelde is dynamisch, afwisselend in schoonheid en kent een zeer diverse populatie aan mens en dier. Actieve gebruikers, als ondernemers de visserij, recreatie en horeca-en culinaire sector.

Passieve gebruikers zijn vaak mensen, die iets ondernemen in of op de Oosterschelde zoals vissen, duiken en zwemmen of varen en zeilen, maar ook pure natuur- en vergezicht genieters vanaf een bankje, al wandelend of fietsend langs de boorden van de Oosterschelde. Het is beleven op ieders eigen manier.

IedereenBij dit alles niet te vergeten de dieren die in, op of boven de Oos-terschelde leven en zich laten zien. Dit laatste allemaal gratis en voor niets want het Park is niet omheind en kent geen kassa. Het is een Park voor iedereen en is niet alleen zeer toegankelijk maar ook zeer leerzaam. Veel vrijwilligers spannen zich op allerlei ma-nieren in om het een en ander te vertellen dan wel te laten zien.

BelevingDe Oosterschelde is beleefbare topnatuur uniek in zijn/haar soort, onder de meest uiteenlopende weersomstandigheden, bij hoog en laag getij, bij opkomende en ondergaande zon, wind of geen wind, in elk jaargetijde, in optimale zin van kan worden genoten. Het is beleven van de geschiedenis, de natuur en de aanwezige cultuur met historische stadjes en dorpen en de vele verdronken dorpen.

VoorzieningenHet Nationaal Park bestaat al bijna vijftien jaar en is uitgegroeid tot een Park met een parelsnoer aan informatie-, contact- en gastheerpunten. Op deze punten wordt informatie gegeven over wat er in de directe omgeving te zien, te beleven en te proeven is.

In totaliteit een laagdrempelig Nationaal Park dat we moeten koesteren en waarvan de kwetsbare draagkracht met kwaliteit-simpulsen moet worden beheerd en in stand moet worden ge-houden. Pas dan blijft het beleven en leven voor mens en dier.

Siebe KramerVoorzitter Nationaal Park Oosterschelde

4 EINDELOOS

6 GASTHEREN

8 OOSTERSCHELDEKERING

10 (W)ONDERWATERWERELD

12 MARKANTE PLEKKEN

14 OVERZICHTSKAART

16 ZUIDKUST VAN SCHOUWEN

18 OP ONTDEKKING

20 KINDEREN

21 EVER CHANGING

22 IMMER WIEDER ANDERS

23 20 NATIONALE PARKEN

3

Beleef de OosterscheldeDe Oosterschelde moet je beleven. Iedere dag weer. Geen dag is hetzelfde in het groot-ste Nationaal Park van Nederland.

Jutten over het strand, banjeren door het slik met de nattelaarzentocht, een bezoek aan het wondere onderwaterleven met de snor-kel, proeven van zilte zaligheden, kajakken naar een zandplaat, speuren naar bruinvis-sen en natuurlijk op zoek naar zeehonden. En nog veel meer!

Het wemelt van de activiteiten op en rond de Oosterschelde. Kijk op de interactieve kaart via de website.

Kraamkamer en wegrestaurantDankzij de afwisseling van eb en vloed en de aanwezigheid van zout én zoet water le-ven hier duizenden soorten vogels, planten en dieren. Het is een thuis, een overwinter-plaats, een kraamkamer en een wegrestau-rant tegelijk. Van veel vissen, zoals geep en ansjovis, worden de jongen hier geboren. Inktvissen komen hier speciaal om te paren.

Sommige vogelsoorten, zoals de tureluur, komen naar het Oosterscheldegebied om er te broeden. Andere verblijven er een korte periode tijdens de trektocht naar het zuiden of noorden.

Wat is een Nationaal Park?Een Nationaal Park is een internationaal er-kend begrip en elk park kent een karakteris-tiek landschap met bijzondere planten en dieren. In Nederland zijn er twintig, meer informatie www.nationaalpark.nl

Feitjes en weetjes

• oppervlakte: 37.000 hectare (370 km2)• oeverlengte: 125 km• hemelsbreed: oost-west 40 km,

noord-zuid 27 km• met het getij stroomt 800 miljard liter

water de Oosterschelde in en uit • getijslag 3,25 m.• diepte gemiddeld: - 9 m. NAP• diepte maximaal: - 42 m. NAP

Getij Door de open verbinding met de Noordzee is het twee keer per dag eb en twee keer vloed. De slik-ken en zandplaten die bij vloed onder water staan, vallen bij eb droog. Een verassend veranderend landschap waar je van blijft genieten.

5

6

De gastheren van de Oosterschelde

NATIONAAL PARK OOSTERSCHELDE IS GROOT. EN ER IS VEEL TE ZIEN EN TE DOEN. BIJ DE GASTHEREN KUN JE TERECHT MET AL JE VRAGEN.

Gastheren zijn ondernemers die deel hebben genomen aan de cursus gastheerschap van het nationaal park en elk jaar twee maal bijeenkomen voor onder-linge kennisuitwisseling en bij-scholing.

Zij adviseren je graag over ge-schikte wandelroutes, mooie fietstochten, leuke strandjes of de beste plekken om vogels te kijken. Uiteraard kun je ook bij hen terecht voor heerlijke streek-gerechten, een (vaar)tocht of overnachting.

Gastheeri

7

77

SCH

OU

WEN

-DU

IVEL

AN

DZ

UID

-BEV

ELA

ND

THO

LEN

OV

ERIG

DEZE GASTHEREN ZIJN U GRAAG VAN DIENST:Camping De Stern Noordgouwe www.beautydagen.nlZeeland Vakantiewoningen Brouwershaven www.zeelandvakantiewoningen.euDe Witte Boulevard Renesse www.witteboulevard.nlCamping De Vierbannen Ouwerkerk www.vierbannen.nlRestaurant De Heerenkeet Kerkwerve www.deheerenkeet.nl Camping International Renesse www.camping-international.netCamping Julianahoeve Renesse www.campingjulianahoeve.nlPassagiersschip De Onrust Burghsluis www.ms-onrust.nlLandschapscamping De Zonnehoeve Zonnemaire www.dezonnehoeve.nlNieuwe Maen Charters Zierikzee www.nieuwe-maen.nlJa Mar Natuurlijk Renesse www.jamarnatuurlijk.nlZeilschip Scaldis Zierikzee www.scaldis.nlLandgoed Camping Hoeve Batenburg Noordwelle/Ellemeet www.hoevebatenburg.nlCamping Zonnedorp Renesse www.campingzonnedorp.nl

Camping Zon en Zee Yerseke www.campingzonenzee.nlDe Viskeete/Piet van Oost BV Yerseke www.pietvanoost.nlMarstrand Rondvaarten Yerseke www.marstrand.nlCamping Linda Wemeldinge www.campinglinda.nlGoldies Travel Wemeldinge www.goldiestravel.nlCamping Klein Stelle Wemeldinge www.kleinstelle.comSail Experience Goes www.sailexperience.nlSailforce Wemeldinge www.zeilenzeeland.nlVenturi-Sailing Yerseke www.venturi-sailing.nlHotel Wemeldinge Wemeldinge www.hotelwemeldinge.nlDe Oesterij Yerseke www.oesterij.nlFairway Marine Services b.v. M.S. Butskop Goes www.fairwaymaritiem.nlGasterij Schoudee Wemeldinge www.schoudee.nlCarolo Rehorst Coach/Rouw- en verlies counselor Wemeldinge www.carolarehorst.nlZeeuwse klipper Avontuur Goes www.avontuurgoes.nl

B&B, Kunsthuis De Eenhoorn & Trec Colijnsplaat www.eenhoorntrec.nlCamping Orisant Colijnsplaat www.orisant.nlCamping Wilgenoord Wissekerke www.wilgenoord.nlDe Kleine Deugniet Natuurvoeding Colijnsplaat www.dekleinedeugniet.infoMinicamping Klaverwijk Colijnsplaat www.klaverwijk.nlMinicamping Zeelucht Wissenkerke www.minicampingzeelucht.nl Speel Boerderij Five star farm Kamperland www.fivestarfarm.nlMinicamping Mattemburgh Colijnsplaat www.mattemburgh.nl

Camping de Muie Sint-Maartensdijk www.campingdemuie.nlRestaurant ’t Veerhuis/Hotel Oosterschelde Anna Jacobapolder www.restaurantveerhuis.nlVakantiepark De Pluimpot Scherpenisse www.vakantieparkdepluimpot.nlCamping De Striene Poortvliet www.campingdestriene.nl Frisia rondvaarten Sint Annalan www.frisiarondvaarten.nlHotel Kom! Sint Maartensdijk www.hotelkom.nlCamping Stavenisse Stavenisse www.campingstavenisse.nl‘t Raedthuis hotel restaurant Sint Maartensdijk www.raedthuystholen.nlWSV Sint Annaland Sint Annaland www.wsv-sint-annaland.nlSportvis- en rondvaartbedrijf Zwerver 3 Tholen www.zwerver3.nlLandschapscamping Kruytenburg Poortvliet www.kruytenburg.nl

JG Reizen Vrouwenpolder www.jgreizen.nlRederij Denick Terneuzen www.denick.nl

NO

OR

D-B

EVEL

AN

D

HAVENSHansa B.V.Goese Saswww.hansawatersport.nl

WSV Noord-BevelandColijnsplaatwww.wsvnb.nl

Gemeentehaven ZierikzeeZierikzeewww.jachthavenzierikzee.nl

Gemeentehaven BruinisseBruinissewww.schouwen-duiveland.nl

WSV Sint-AnnalandSint-Annalandwww.wsv-sint-annaland.nl

SWS StavenisseStavenissewww.havenstavenisse.nl

8 9

Half open constructieIn eerste instantie was het de bedoeling dat er een dichte dam kwam tussen Noord-Beveland en Schouwen-Dui-veland. Dit zou betekenen dat de zoute zeearm een meer zou worden met zoet water. Eb en vloed zouden verdwij-nen. Dit betekende het verdwijnen van de waardevolle zoute getijdennatuur in de Oosterschelde. Zowel natuur-beschermers als oester- en mosselvissers kwamen daar-tegen in opstand. De politiek besloot tot een compromis: een kering die doorgaans open staat en bij dreigend hoog-water kan worden gesloten.

DE OOSTERSCHELDEKERING IS HET GROOTSTE EN BEROEMDSTE DELTAWERK EN VERBINDT DE EILANDEN SCHOUWEN-DUIVELAND MET NOORD-BEVELAND. EEN STAALTJE WATERMANAGEMENT WAARBIJ BEHOUD VAN VEILIGHEID EN UNIEKE GETIJDENNATUUR SAMEN KOMEN.

Kolossale pijlers en schuivenHet afsluitbare deel van de kering heeft een lengte van bijna drie kilometer en is verdeeld over drie sluitgaten: Roompot, Hammen en Schaar. Vijfenzestig kolossale pijlers vormen de ruggengraat van de kering. Tussen deze pijlers hangen grote schuiven die omhoog en omlaag kunnen bewegen. De hoogte van de pijlers en schuiven hangt af van de plaats in de stroomgeul. De pijlers zijn 30 tot 40 meter hoog, met een ge-wicht van maximaal 18.000 ton. Ze zijn gemaakt van beton, van binnen hol en na plaatsing gevuld met zand. De schuiven zijn circa 42 meter lang met een hoogte tussen 6 en 12 meter. Het gewicht van de schuiven ligt tussen de 260 en 480 ton.

9

Neeltje JansNeeltje Jans is een kunstmatig eiland aangelegd op een zand-plaat in de monding van de Oosterschelde. Tijdens de bouw van de Oosterscheldekering deed het dienst als werkeiland. Hier werden de onderdelen voor de kering gefabriceerd om daarna in de 3 stroomgeulen te worden samengebouwd. Nu is het een prachtig duingebied.

Wanneer gaat de Oosterscheldekering dicht?Bij een waterstandvoorspelling van 3 meter boven NAP sluit Rijkswaterstaat de kering. Dit gebeurt vanuit het ir. J.W. Tops-huis op eiland Neeltje Jans. Met een druk op de knop gaan de schuiven van de kering dicht. Het sluiten van de grootste schuif in de kering duurt 82 minuten. Als de kering om de een of andere reden niet gesloten wordt vanuit de bediening in het Topshuis, gebeurt dit alsnog automatisch met een nood-sluitsysteem. Dit is tot nu toe nog nooit gebeurd.

DELTAWERKENDe kering is onderdeel van de Deltawerken. Meer hierover: beleefdedeltaroute.nlTIP

10

Een onverwacht kleurige wereld

11

DE OOSTERSCHELDE EEN SAAIE BAK

ZOUT WATER? DACHT HET NIET! HET

IS EEN PARADIJS VOOR DUIKERS EN

SNORKELAARS. DANKZIJ HET VOED-

SELRIJKE WATER WEMELT HET VAN DE

DIEREN EN PLANTEN IN DE OOSTER-

SCHELDE. ONTDEK DIE WONDERE

ONDERWATERWERELD!

Alles leeft!De Oosterschelde is ook onder water een prachtig kleurige wereld. Op en in de zandige bodem leven brokkelsterren, platvissen, schelpdieren en allerlei soorten wormen. Tussen de stenen van dammen en dijken leven krabben en kreeften. Kleurige zeeanjelieren, mosselen, zakpijpen en wieren zet-ten zich vast op de harde ondergrond van dijken en stenen. Ook meerpalen, steigers en zelfs touwen die in het water hangen raken begroeid. Bekijk ze maar eens goed.

Foto’s: winnaars open Nederlandse en Zeeuwse Kapioenschap Onderwaterfotografie 2012

Zeehonden & bruinvissenZeehonden houden van helder water. In de Oosterschelde voelen ze zich prima thuis. Er zijn er zeker zo’n 100 te vin-den in de Oosterschelde. Met laag water kun je ze met een beetje geluk zien zonnen op de zandplaten.

Ook de bruinvis is weer volop terug. Er worden zelfs kalfjes geboren in de Oosterschelde, wat uniek voor Nederland is. Op en langs het water kun je regelmatig hun karakteristieke rugvin zien. Op de interactieve kaart kun je vinden waar je de grootste kans hebt om ze te zien: www.ontdekdeooster-schelde.nl

KRABBETJES VANGENNodig: stok, touw, knijper, oester, spek en een emmer. Bindt het touw aan de stok .

Maak de oester of iets anders zwaars vast. Houdt een stuk-je touw over, daar moet de knijper aan vast. Het stukje spek gaat aan de knijper. Klaar, en vangen maar!

OP JE BUIKGa eens op je buik op een steiger liggen. Kijk voor-zichtig over het randje. Net onder de waterlijn

groeit en leeft van alles. Als je goed kijkt zie je vast een zak-pijpje zijn water rondpompen, verstopt een garnaaltje zich tus-sen het wier en laat een anemoon zijn kleurrijke tentakels zien.

TIP

DOEN

11

Noord-Beveland: Nehalennia tempelIn de haven van Colijnsplaat is een Keltisch-Romeinse tem-pel herbouwd. Zeevaarders sloten een reisverzekering bij de godin af: bij behouden vaart zou de godin een geschenk krijgen in de vorm van een altaar, een steen met inscriptie of een beeldje. Verschillende altaarstenen zijn in de loop der jaren in de Oosterschelde gevonden. Ze zijn te zien in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

Tholen: weervisserijAl vanaf de 16de eeuw vangt men ansjovis op de Ooster-schelde met ‘weren’. Een weer bestaat uit twee rijen vleugels van houten staken die over een lengte van 800 tot 1.000 me-ter in een V-vorm in de zeebodem staan. Op een kaart van Hattinga uit 1784 staan achttien weren. Nu staan er nog twee waarvan er één vanaf de dijk is te zien. Op google maps is de karakteristieke vorm van beiden weren te herkennen.

12

waar land en water onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn

Sint-Philipsland: hollestelle Vroeger hadden de herders hun schapen op de zoute kwel-ders lopen. Om voldoende zoet water voor handen te hebben maakte ze een kunstmatige drinkput: een hollestelle. Ook kon de herder (stellenaar) zich hier met zijn schapen terug-trekken bij hoog water. De Bruinisser Stelberg is de enige die nog buitendijks ligt.

Schouwen-Duiveland: Plompe TorenHet landschap rondom de Plompe Toren oogt vredig en vei-lig, maar ooit was dat heel anders. De toren was honderden jaren geleden het middelpunt van het welvarende dorp Kou-dekerke. De toren is dagelijks te bezoeken en op weg naar bo-ven beleef je de geschiedenis van Koudekerke. Aan het einde van de klim wacht op 23 m hoogte als beloning een prachtig uitzicht over water en land.

Zuid-Beveland: oesterputten De Oesterputten in Yerseke zijn zout water bassins die date-ren uit 1873. Ze worden nog steeds door schaal- en schelp-dierkwekers gebruikt om hun oesters “tot rust” laten komen. Rondom de putten staan verschillende kleine loodsen die nog steeds de sfeer van weleer uitstralen.

Alle plekken zijn vrij te bezoeken, de meeste ook onder leiding van een gids.TIP

Roggenplaat

Vondelingsplaat

Marollegat

Pietermanskreek

Brabantsche Vaarwater

Slikken van Viane

Zeela

ndbr

ug

Neeltje Jans

Roompot.

Oude-Tonge

Bruinisse

AnnaJacobapolder

Veere

Tholen

St. Annaland

Burgh-Haamstede

Colijnsplaat

Hansweert

Yerseke

Wemeldinge

Sint-Maartensdijk

Kamperland

Kortgene

Wolphaartsdijk

Stavenisse

Heinkenszand

GOESMIDDELBURG

ZIERIKZEE

li

ng

e n

Oo

st

er

sc

he

ld

e

Ouwerkerk

5

1

32 4

B5

TIP

Nog meer informatie is te vinden op onze interactieve kaart.

Ga naar www.np-oosterschelde.nl

1

4

2

5

3

Bezoekerscentrum (onbemand)

Plompe Toren (uitkijk- en infopunt)

Prunjehil (uitkijk- en infopunt)

De Baak uitkijktoren

Watersnoodmuseum en infopunt

uitzichtpunt met parkeergelegenheid

vogelobservatiepunt

strandje

informatiebord/zuil

natuurvaartocht

wandeling

zeehond

grote kans op bruinvissen

redelijke kans op bruinvissen

natuurentreepunten

Roggenplaat

Vondelingsplaat

Marollegat

Pietermanskreek

Brabantsche Vaarwater

Slikken van Viane

Zeela

ndbr

ug

Neeltje Jans

Roompot.

Oude-Tonge

Bruinisse

AnnaJacobapolder

Veere

Tholen

St. Annaland

Burgh-Haamstede

Colijnsplaat

Hansweert

Yerseke

Wemeldinge

Sint-Maartensdijk

Kamperland

Kortgene

Wolphaartsdijk

Stavenisse

Heinkenszand

GOESMIDDELBURG

ZIERIKZEE

li

ng

e n

Oo

st

er

sc

he

ld

e

Ouwerkerk

5

1

32 4

B5

15

16

De Zuidkust van Schouwen dankt zijn bij-zondere status aan natuurontwikkelings-plan Plan Tureluur uit 1991. De tureluur staat symbool voor de nieuwe natuur die hier afgelopen jaren is ontwikkeld. Deze vogel met oranje snavel en lange poten is hier het hele jaar door te zien. In 2014 wer-den de laatste gebieden ingericht.

Inmiddels ligt er een indrukwekkende pa-relsnoer, ruim 1300 hectare. Natuurmonu-menten en Staatsbosbeheer zijn de trotse beheerders van deze prachtige deltana-tuur die onderdeel is van Nationaal Park Oosterschelde.

LANGS DE ZUIDKUST VAN SCHOUWEN IS AFGELOPEN

JAREN EEN PRACHTIG PARELSNOER AAN ZILTE NATUUR

GECREËERD. NATTE NATUUR KRIJGT HIER WEER DE RUIMTE.

WAAR DE ROGGENPLAAT IN DE OOSTERSCHELDE EEN

BELANGRIJK WEGRESTAURANT IS VOOR VEEL KUSTVOGELS,

VORMEN DE INLAGEN AAN DE ZUIDKUST DE HOTELS.

MAAR OOK WEIDEVOGELS PROFITEREN VOLOP VAN

DE NIEUWE NATUUR. WANDEL OF FIETS MEE OVER DE

VOGEL BOULEVARD VAN ZEELAND!

Paul Begijn

17

VogelparadijsDe Zuidkust van Schouwen is één groot vogelparadijs. Niet alleen op de voedselrijke zandplaten en slikken ko-men duizenden kustvogels voor, ook landinwaarts in de inlagen zijn verschillende vogelsoorten te vinden.

Bij laagwater zoeken ze eten op de slikken en platen in de Oosterschelde. Bij hoogwater vliegen ze landinwaarts om veilig achter de dijk te overtijen. Tienduizenden, soms honderdduizenden vogels zij aan zij. Met name tijdens de vogeltrek bezoeken veel kustvogels onze delta. Kanoet-strandlopers, zilverplevieren en rosse grutto’s strijken in grote getale neer.

De natte natuur trekt ook veel weidevogels aan. De grutto, die het in Nederland erg moeilijk heeft, voelt zich prima thuis op de kruidenrijke graslanden. Maar ook soorten als de kievit, veldleeuwerik, kluut en tureluur laat zich vaak zien. Onder de roofvogels zijn de bruine kiekendief, veld-uil en slechtvalk bijzondere soorten die je soms jagend boven de inlagen kunt zien.

Ontdek de vogels van de ZuidkustDe Zuidkust van Schouwen wordt met recht de vogelbou-levard van Zeeland genoemd. Wie een fiets- of wandeltocht door het gebied maakt weet meteen waarom. Kieviten ha-len halsbrekende capriolen uit in het luchtruim, lepelaars lopen al roerend door het water en visdiefjes laten zich in duikvlucht storten op het speldaas in de Oosterschelde. Er ligt een breed fietsnetwerk met mo-gelijkheden om verschillende soorten te spotten. Ook voor de wandelaar wor-den steeds meer routes opgezet.

Beleef de ZuidkustVerspreid in het gebied liggen verschillende uitkijk- en natuurbelevingspunten. In bijvoorbeeld natuurgebied Le-vensstrijd parallel aan het Havenkanaal bij Zierikzee en in natuurgebied Gasthuisbevang aan de Zandweg bij Zierik-zee vind je uitkijkpunten die middenin de natuur liggen.

Het hele jaar door houden Natuurmonumenten en Staats-bosbeheer verschillende activiteiten. Ga mee op pad met de boswachter, proef zilte zaligheden of doe mee aan een foto- of weerworkshop. Door aan een excursie mee te doen kom je soms in gebieden die doorgaans gesloten zijn voor het publiek.

De natuur inKijk voor activiteiten en excursies op www.natuurmonu-menten.nl/agenda of www.staatsbosbeheer.nl/activiteiten

Zilte zalighedenIn de Oosterschelde leeft veel wat eetbaar is. Maar wat dan precies? Samen met een natuurgids zoeken op het strand en langs de dijk levert veel verrassingen op. Vers proeven zo uit het zilte water. En even kokkerellen in een klein pannetje op de dijk. Genieten van culinair Zeeland direct langs de waterkant.

18

JuttersgelukHet rugschild van een zeekat, het skelet van een zee-appel, het eikapsel van een wulk, een muiltje of een schaalhoorn. Op het strand spoelen allerlei bijzondere dingen aan. Leuk om te verzamelen en mee naar huis te nemen. Maar wat is het nu eigenlijk? Je gaat samen met je ouders en een gids op ontdekkingstocht.

VarenVanaf het water ervaar je de Oosterschelde in al zijn facetten het beste. Kom aan boord en geniet van het uitzicht, de zilte geur en hoor de vogels. Kijk een zeehond! En is dat een bruin-vis? Tijdens de tocht wordt er verteld wat er allemaal te zien en te beleven is. De verrekijkers aan boord mag je natuurlijk gebruiken om het allemaal nog beter te bekijken.

KajakkenZeekajakvaren is een heel intense vorm van natuurbeleving. Het is een bijzondere manier om de Oosterschelde te ervaren: een stukje Zeeuwse wildernis. Ontmoet bruinvissen, zeehon-den en vogels. Ontmoeten de wind, de zon en het water én geniet. Kan je de uitdaging aan?!

19

Snorkelen voor kidsOnder water een nieuwe wereld. Met een snorkel en een duik-bril spannend en leuk. Eerst op jacht naar alles wat leeft in en rond het water. Dit verzamelen je in bakken. Heb je vragen, stel ze dan gerust. Je leert hoe met je duikbril en flippers moet werken. En je neemt natuurlijk een kijkje onder water.

SleepnetvissenVeel beestjes leven in het water net boven het zand. Je zie ze eigenlijk nooit maar ze zijn er echt wel. Eigenlijk heb je een groot net nodig om ze te kunnen vangen: sleepnet. Met zijn allen trek je dit net een heel stuk door het ondiepe water. Nat wordt je er wel van. Een ware schat komt boven water. Zin om

mee te doen?!

Meer inspiratie en activiteiten: www.np-oosterschelde.nl of download de app: ontdek de Oosterschelde

TekenenDeze vogel mist zijn snavel! Hij zeeft zijn eten uit het water. Weet jij welke snavel het handigste is? Maak hem dan compleet!

1.

1.

2.

2.

3.

3.

Doen! Zoeken naar wieren diersoortenLangs de kustlijn is er volop leven te vinden. Zo is het bijvoorbeeld heel spannend om stenen te keren langs de dijken en pieren. Krabjes, slakjes en zakpijpen zijn hier in overvloed te vinden! Dus trek je handschoenen en laarzen aan, en speuren maar! TIP: De NPO zoekkaarten maken het speuren een stuk handiger! Deze zijn gratis te down-loaden via de website.

20

Wie eet wie?In de natuur is het vaak eten of gegeten worden! Weet jij in welke volgorde het voedselweb staat? Begin bij start en ga vervolgens langs alle organismes.

Doen! Plastic bubbelsWist je dat er hele kleine plastic deeltjes in douchegel kunnen zitten? Deze deeltjes gaan zo door het douche putje richting zee. Heel veel dieren zien de plasticjes voor eten aan. Dit kan heel gevaarlijk zijn! Verzamel je verzorgingsproducten en test of jij plastic in je douchegel hebt. Dit kan heel gemakkelijk door een koffiefiltertest.

START

+ ++

+

Een spetterend zee raadsel - d elp = one -ster is = ol (Antwoord: een schone zee vol leven) Doen! Zoeken naar wieren diersoorten Langs de kustlijn is er volop leven te vinden. Zo is het bijvoorbeeld heel spannend om stenen te keren langs de dijken en pieren. Krabjes, slakjes en zakpijpen zijn hier in overvloed te vinden! Dus trek je handschoenen en laarzen aan, en speuren maar! Tip: De NPO zoekkaarten maken het speuren een stuk handiger! Deze zijn gratis te downloaden via de website.

kwall = lev

+ ++

+


kwall = lev

+ + +

+

- d elp = one - ster

is = ol kwal = lev

+ ++

+


kwall = lev

+ ++

+


kwall = lev

+ ++

+


kwall = lev

Antwoord: een schone zee vol leven

Een spetterend zeeraadsel

21

A HIKER’S ELDORADOOut and about with a guide or off on a long hike of your own: in the National Park Oosterschelde, the variety of trails that have been set out means there’s a trail to suit everyone. And don’t forget the nature field trips either! From Neeltje Jans, you can hike along the high-water mark. Ask your host, ask at the VVV tourist information office or visit our website at www.np-oosterschelde.nl.

The Watersnoodmuseum in Ouwerkerk will tell you all about the 1953 Flood Disaster and, if you decide to climb up to the top of the tower at the Plompe Toren near Koudekerke, you’ll learn a lot about the drowned villages of the region.

THE WHOLE WAY - THAT SPLENDID VIEW!The National Park Oosterschelde is a biker’s delight! Thanks to the handy FIKS network of bike routes, you can map out your own cycling itinerary. Maps and themed routes are available at the VVV offices. And you can take your bike on board the little ferries that cross between the islands, too. Just don’t forget to keep track of the sailing times! Want to know more? Go to www.rondjepontje.nl. If you enjoy bird-watching and cycling, the southern coast of Schouwen is defini-tely to be recommended!

AN UNDERWATER WORLD OF WONDERA good 800 billion liters of water flow in and out of the Oosterschel-de with each turn of the tide. This daily supply of fresh sea water with its abundance of food has created a wildly-varied underwater world of surprises. Diving is permitted --- but only recommended

for experienced divers. You can go snorkeling with a marine biolo-gist or take a boat tour. So many beaches to choose from and enjoy - go for a swim or do a bit of beachcombing. But watch out for the dangerous currents and the sharp oyster shells!

NURSERY AND ROADSIDE RESTAURANTThe Oosterschelde is a tidal area and, for some animals such as seals and harbor porpoises, a permanent place of residence. Cut-tlefish as well as a good many species of fish come here to mate and raise their young. Tens of thousands of migratory birds winter or nest here, too.

HEY, THERE’S A KITTY CAT SWIMMINGIN THE SEA!here’s so much to do in and around the Oosterschelde! Go beach-combing with a real, live nature guide! Go snorkeling with someone who knows all about life below the waves! Go for a boat tour - you might even spot a seal or a porpoise! What you call a cuttlefish, we call a ‘sea cat’! And a lumpfish is a big, green fish with a crazy-looking sucker!

ANY FURTHER QUESTIONS?The park has about thirty places where you can go for information. Your Oosterschelde hosts will be more than happy to tell you all about the best hiking trails, great bike tours, or all the right places to be when it comes to bird-watching.

21

The National Park Oosterschelde is a unique nature area. Hundreds of plant and animal species live here in synch with the tides and the seasons - in the water, on the dikes and in the nature areas around them. Discover what’s on offer: go beachcombing with a guide, take a guided nature walk, bike for miles and miles and go bird-watching for as long as you like! No two days are ever the same, here, in the largest of the Dutch national parks.

22

WANDERN - ENDLOS WANDERNEine Erkundungstour mit einem Naturguide onder eine große Wanderung auf eigene Faust? Im Nationalpark Oosterschelde sind verschiedene Wanderrouten ausgeschildert und es werden Natu-rexkursionen veranstaltet.

Vom Neeltje Jans können Sie an der Küstlinie entlang wandern. Er-kundigen Sie sich bei Ihren Gastwirt, beim VVV-Toersimebüro oder besuchen Sie die Website www.np-oosterschelde.nl.

RADFAHREN – UND IMMER WIEDER DIESE AUSSICHT!Der Nationalpark Oosterschelde ist ein Paradies für Radfahrer. Dank dem praktischen Fahrradknotenpunkte-System können Sie sich Ihre Routen selbst zusammenstellen. Bei den VVV’s sind Karten und Thermenrouten erhältlich. Ihr Fahrrad darf auch mit auf die Fähren, die zwischen des Inseln verkehren. Beachten Sie die Fahrpläne, auch zu finden unter www.rondjepontje.nl. Die Südküste von Schouwen ist ein besonderer Tipp führ Radfahrer, die gern Vögel beobachten.

EINE WUNDERSAME UNTERWASSERWELTMit den Gezeiten strömen 800 Miliarden Liter Wasser in die Ooster-schelde und wieder hinaus. Die tägliche Zufuhr von sauberem, nah-rungsreichem Wasser sorgt für eine außergewöhnliche, vielfältige Unterwasserwelt. Tauchen ist erlaubt, aber nur für erfahrene Taucher zu empfelen. Sie können auch under Leitung einse Meeresbiologen

schnorcheln oder an einder Bootsfahrt teilnehmen. Die vielen Strände laden zum Schwimmen und zum Strandgutsammeln ein. Achten Sie aber auf gefährliche Strömungen und scharfkantige Austern.

BRUT- UND RASTSTÄTTEDie Oosterschelde ist ein Gezeitengebiet und damit für einige Tiere, wie Seehunde und Schweinswale, dauerhafter Lebensort. Der Tintenfisch und andere Fischarten kommen hierher, um sich zu paaren und ihre Jungen aufzuziehen. Zehntausende Zugvögel überwintern oder brüten hier.

DA SCHWIMMT EINE KATZE IM MEER!Es gibt so viel zu unternehmen in und um die Oosterschelde! Strandgut sammeln mit einem Naturguide, schnorcheln mit einem Fachmann, der alles über das Leben unter Wasser weiß oder eine Rundfahrt mit dem Boot – Vielleicht siehst du sogar einen Seehun oder einen Schweinswal. Ein Tintenfisch heißt hier in den Nieder-landen “Meereskatze”, und ein Seehase ist ein grüner Fisch mit einem lustigen Saugnapf.

LASSEN SIE SICH DIE OOSTERSCHELDE SCHMECKENDank des halboffenen Oosterscheldewehrs gedeihen Muscheln und Austern hier besonders gut. Sie sind eine wichtige Einkomens-quelle der Provinz Zeeland. Von Yerseke aus können Sie auf einem Schiff mitfahren. Möchten Sie selbst Muscheln zubereiten? Pro Person dürfen am Tag 10 kg gesammelt werden.

HABEN SIE FRAGEN?Im Nationalpark finden Sie fast dreißig Anlaufstellen, wo Sie In-formationen erhalten. Diese ‘Gastwirte’ der Oosterchelde geben Ihnen Tipps zu geeigneten Wanderrouten, schönen Fahrradtouren oder den besten Stellen, um Vögel zu beobachten.

22

Der Nationalpark Oosterschelde ist ein einmaliges Naturschutzgebiet. Hunderte Pflanzen- und Tierarten leben hier im Rhytmus der Gezeiten und Jahreszeiten, im Wasser, auf den Deichen und in der umliegenden Natur. Das können Sie hautnah erleben: Sammeln Sie Strandgut zusammen mit einem Guide, nehmen Sie an einer Naturexkursion teil, unternehmen Sie endlose Radtouren und beobachten Sie die Vögel. Im größten Nationalpark der Niederlande ist kein Tag wie der andere.

23

HAAR L E M

AM S T E R DAM

U T R EC H T

‘ S - G R AV ENHA G E

R OT T E R DAM

BRE D AT I L B UR G

E I N D HO V E N

N I JMEGE N

AR N H E M

AP E LD OO R N EN SCH ED E

GR ON IN G E NDe Alde Feanen

De Biesbosch

De Groote Peel

De Hoge Veluwe

De Loonse en Drunense Duinen

De Maasduinen

De Meinweg

De Sallandse Heuvelrug

De Zoom-Kalmthoutse Heide

Drents-Friese Wold

Drentsche Aa

Duinen van Texel

Lauwersmeer

Oosterschelde

Schiermonnikoog

Utrechtse Heuvelrug

Veluwezoom

Weerribben-Wieden

Zuid-Kennemerland

Dwingelderveld

20 NEDERLANDSE NATIONALE PARKENNationale Parken staan bekend als de mooiste en waarde-volste natuurgebieden ter wereld. Jaarlijks trekken ze miljoenen recreanten en toeristen. Net als de wereld-beroemde nationale parken zoals in Afrika en de Verenigde Staten, hebben onze nationale parken prachtige natuur, afwisselende landschappen en een rijkdom aan planten en dieren te bieden.

Nederland heeft twintig Nationale Parken. In de parken zijn alle bijzonderheden van de Nederlandse natuur terug te vinden: duinen, bossen, heide, laagveen, getijdenwater, beek-dalen, vennen en nog veel meer. Met ieder hun eigen bewoners en dat maakt elk park uniek.Gezamenlijk beslaan de parken zo’n 120.000 hectare, dat is bijna 3% van Nederland.

23

Voor meer informatie:www.nationaalpark.nl

24

ColofonUitgave: Nationaal Park OosterscheldeRealisatie: IVN Consulentschap Zeeland, GoesVormgeving: Nilsson communicatiekunstenaars Fotografie: Plompe Toren: Paul Begijn Natuur monumenten.

Oosterscheldekering: Karen van Burg Rijkswaterstaat. Algemeen: Chiel Jacobusse en Nationaal Park Ooster schelde. Onderwater: Janny Bosman, Flip Staes, Marleen Baas, Rinie Luyks, Jeffrey de Kwant, Wout Kole en Peter Verhoog

Communicatie & Educatie:IVN Zeeland Klein Frankrijk 1 | 4461 ZN GoesTel: 0113-211675 | E-mail: [email protected]: www.np-oosterschelde.nl

Secretariaat: Postbus 6001, 4330 LA Middelburg

Tel: 0118-631110

t.w.v. 3 1,-

Het grootste Nationaal Park van Nederlandwww.np-oosterschelde.nl

Mede mogelijk gemaakt door:

Nationaal Park Oosterschelde - Magazine 2016/2017

Documents

Transcript of Nationaal Park Oosterschelde - Magazine 2016/2017