JAARVERSLAG 2015

vzw De Oever, organisatie Bijzondere Jeugdzorg, partner binnen Integrale Jeugdhulp, erkend door het Agentschap Jongerenwelzijn

Woord vooraf ........................................................................................3

Expeditie 2021: samen op weg naar onze collectieve ambitie .............4

Cliënten op eigen kracht vooruit ...........................................................8

De power van onze mensen ...............................................................18

Partners geven ons een boost............................................................22

Thuis in de samenleving .....................................................................24

KRACHTEN BUNDELEN, TALENTEN ONTWIKKELEN

KANSEN GEVEN,

Die strategische oefening heeft ons echter niet weerhouden om verder werk te maken van goede dagelijkse zorg, van de verdere vertaling van de principes van de Integrale Jeugdhulp in onze werking of om in te spelen op actuele maatschappelijke tendensen en zorgnoden. We illustreren dit graag aan de hand van enkele concrete voorbeelden:De ervaringsgerichte trektocht in de Dolomieten (De Souw), de nieuwe pop-up studio voor zelfstandigheidstraining (Het Luik) , de brusjesdagen voor broers en zusjes en de ouderwerk-ing (het VLOT en De Sluis), themawerking met de kinderen (De Wimmert), vormingen op maat van de jongeren (Huis 17), jongerenactiviteiten (Bzw De Kering en Bzw De Dijk), wekelijkse kidsmeeting (De Najade), positieve heroriëntering (Tb De Kering), voorbereiding vaste nacht-begeleiding (Fonto Nova) of introductie en uitrol van het concept ‘sleuteloverleg’ (Team CB).

Vanuit de ondersteunende diensten werd onder meer werk gemaakt van de installatie en aankleding van de pop-up studio, de uitrol van draadloos netwerk voor kinderen en jongeren, een grotere rol van de personeelsdienst in werving en selectie, de afstemming van registratie en rapportering op nieuwe werking van BINC en de opvolging van het financieel beleidsplan nieuwe stijl en van de projecten.

Onze inspiratielunches rond actuele thema’s als ervaringsleren, risicotaxatie intra-familiaal geweld, ACT en kinderen uit de knel werden telkens bijgewoond door meer dan 25 interne en externe deelnemers.

Gasten, medewerkers, ouders, supporters en minister Vandeurzen hebben genoten van onze deelname Dwars door Hasselt en het gezamenlijke trainings- en aanmoedigingsmoment “De Oeverrun” op de atletiekpiste in Heusden. Het VLOT heeft gezorgd voor heel bijzon-dere momenten samen, en toch op maat van ieder.

Thuisbegeleiding De Kering en Dagcentrum De Sluis hebben sterke, inhoudelijke partnerschap-pen afgesloten met organisaties uit de brede instap voor hun rechtstreeks toegan-kelijke dienstverlening. Het Agentschap Jongerenwelzijn heeft ons gecompli- menteerd voor onze aanpak.

We hebben getracht om vanuit onze missie actief mee te werken aan oplossingen voor de opvang en vlotte integratie van de vele niet begeleide minder- jarige vluchtelingen die in ons land een veilig onderkomen zochten, weg van de oorlogen in Irak, Afghanistan en Syrië. Dat resulteerde onder meer in een intense samenwerking met de diensten pleegzorg Limburg en in een uitbreiding van de diensten van ons aanmeldpunt NBBM. We konden daarbij bouwen op onze expertise met deze doelgroep in Fonto Nova.

In december bezocht de zorginspectie ons rond het thema ‘kwaliteit’. Kwaliteitsbeleid in het algemeen, cliënttevredenheid en beleid rond grensoverschrijdend gedrag in het bijzonder werden uitgebreid tegen het licht gehouden. Bzw De Kering mocht getuigen. We kregen veel waardering voor ons strategisch planningsproces en ons kwaliteitsbeleid en vooral voor het feit dat we effectief ook doen wat we zeggen.

Op basis van de principes van goede corporate governance stelde de Raad van Bestuur een lijst op van complementaire profielen om ons bestuur te versterken en ging men op zoek naar mensen die voldeden aan de gevraagde competenties. In mei 2015 stelde onze Algemene Vergadering Etienne Poncelet, Nathalie De Regge en Piet Carlier, elk vanuit hun specifieke expertise, aan als nieuwe bestuurders voor de vzw.

Op 8 april 2016 verloren we onze collega en teamverantwoordelijke Elke Luts. We her-inneren ons Elke als een fijne, betrokken collega met een groot hart voor onze kinderen en jongeren. De manier waarop Elke omging met haar ernstige ziekte was voor ons allemaal een levensles in optimisme en doorzettingsvermogen. Bedankt, Elke!

Vooruitblikkend op wat gaat komen, wordt 2016 het jaar waarin we starten met de concrete realisatie van onze strategie 2016-2021. De eerste resultaten mag u verwachten in de volgende editie van dit jaarverslag.

Veel lees- en ontdekplezier.Gilbert Gerrits, voorzitter Thierry Taverna, algemeen directeur

Het jaar van de start van Expeditie 2021…zo zouden we 2015 kunnen dopen. Nadat we in september 2014 van onze Raad van Bestuur de opdracht kregen werk te maken van een breed

gedragen, geactualiseerde missie en visie zijn we bijzonder trots dat we als resultaat hiervan in dit jaarverslag onze strategie 2016-2021 kunnen voorstellen.

WOORD VOORAF

KRACHTEN BUNDELEN, TALENTEN ONTWIKKELEN

KANSEN GEVEN,

3

EXPEDITIE 2021

4

OP WEG NAAR ONZE COLLECTIEVE AMBITIEVolg onze tocht op www.expeditie2021.com

EXPEDITIE 2021

We hebben onze nieuwe strategie ‘Expeditie 2021’ gedoopt! We dromen over hoe onze werking er in 2021 zou kunnen uitzien. We actualiseren onze missie en visie en formuleren 10 uitdagende to do’s waaraan we de komende jaren willen werken.

De Oever overmorgen

Zicht op onze bestemming: werken aan een geactualiseerde missie en visie

In november 2014 start een gemengd projectteam “Expe-ditie 2021” met 20 leden (medewerkers, kinderen/jongeren en oud-cliënten) met deze opdracht. De groep schrijft eerst een ambitieus themanummer van “Het Belang van Limburg” met alles wat De Oever in 2021 zou hebben gerealiseerd. De toekomst wordt vanuit verschillende invalshoeken beke-ken. Er worden thema’s bepaald, gedachten gezocht, kern-woorden vastgelegd, filmpjes bekeken en filmpjes gemaakt! Na 10 samenkomsten en enkele feedbackmomenten van alle teams resulteert dit in een geactualiseerde missie en visie. De groep legt haar resultaten tussentijds voor aan een stuur-groep met vertegenwoordigers van onze partners binnen en buiten de jeugdzorg. We kunnen daarbij rekenen op onze bestuurders, Gilbert Gerrits en Jacques Jolling, op Vlaams Zorgambassadeur Lon Holzer, op Johan Tuerlinckx van Jongerenwelzijn, Leo Nouwen van Gigos vzw, Annelies Bernaerts van De Berk en Luc Verheijen van Kessels & Smit.De stuurgroep vergadert een laatste keer op 13 mei 2015 en op 16 juni 2015 keurt de Raad van Bestuur de geactuali-seerde missie en visie voor de komende jaren goed. Onze expeditie 2021 kan officieel starten! Bekijk onze vernieuwde en geanimeerde missie en visie op www.expeditie2021.com. De thema’s van dit verslag zijn de 4 hoofdlijnen van de nieuwe visie.

ESF-project: Expeditie 2021 - krachtig organiseren

In het voorjaar 2015 dienen wij een ESF-project in onder de oproep ‘Anders organiseren’. Het huidig organisatiemo-del van De Oever heeft zijn deugdelijkheid in het verleden bewezen. Door de veranderde maatschappelijke context (o.a. integrale jeugdhulp, enveloppefinanciering, …), de uit-dagingen die zich op organisatieniveau stellen (meer zorg op maat, inzetten op zorgcontinuïteit), maar ook door verande-rende individuele behoeften en vragen (vraag naar talent-gerichte benadering, zorgen rond langer werken, flexibel werken, …), botst de organisatie nu op haar limieten. Het project wordt door het ESF-agentschap in juli goed-gekeurd. Daarmee krijgt de organisatie een flinke financiële hefboom (ongeveer 80.000 euro) om dit veranderings-proces waar te maken. Met dat budget kan onder meer gezorgd worden voor intensieve procesbegeleiding (door Disir) en een ondersteuningstraject met vormingsmomenten voor leidinggevenden en medewerkers (door Ascento). De kick-off vindt plaats tijdens Oevercongres 1 op 15 oktober. Daar worden missie en visie omgezet in concrete toekomst-beelden die resulteren in tien strategische doelstellingen. Daarmee liggen de krijtlijnen voor de organisatieontwikkeling vast. In opvolging van het Oevercongres wordt een design-team samengesteld dat in december start met het ontwerp van een prototype voor de nieuwe organisatie.

5

Enkele reacties van de leden van de stuurgroep op het ontwerp van de geactualiseerde missie en visie:

l Visie is pittig, maakt nieuwsgierigl Je houdt vast wat je al had, legt nieuwe accenten.

Helder en concreet. Spreekt aan.l Vertrekt vanuit vertrouwen en geeft veel vertrouwenl Stretchend en richting gevendl De stem van de cliënt zit in alle visiestukkenl Bundeling van krachten. Start bij de cliënt.l Vertrekt vanuit vertrouwen en geeft veel vertrouwen

Uitdagingenl Realisatie van strategische doelstellingenl Strategie intern en extern uitdragenl Verdere uitvoering ESF-project: het designteam bereidt de verdere organisatieontwikkeling voorl Oevercongres 2: presentatie prototypesl Medewerkers enthousiast houden tijdens de veranderspro-

cessen: installatie van interne weermannen en -vrouwen

20 medewerkers, kinderen/jongeren, ouders en externen werken in 10 samenkomsten aan 1 nieuwe oevervisie

OP WEG NAAR ONZE COLLECTIEVE AMBITIE- onze missie -

De Oever wil elk kind en elke jongere de kans geven zich optimaal te ontwikkelen. We bieden een antwoord op zorgvragen van kinderen en jongeren die signalen geven

dat hun ontwikkeling niet probleemloos verloopt.

Volg onze tocht op www.expeditie2021.com

Francesca: “Inspirerend! De erkenning, door aan ons te vragen welke weg we wilden inslaan, heeft mijn enthousiasme en vertrouwen aangewakkerd.”Els: “Er waait een nieuwe wind.”Hilde: “In het vliegtuig stappen naar bestemming x.”Shana: “Chaos in ons hoofd, spannend, een nieuwe uitdaging! Verandering doet leven. Laat maar komen. ik kijk er naar uit!”Jan: “Inhoudelijk een sterke dag met enthousiaste en gemotiveerde collega’s en piraten. Een start voor een mooie toekomst. Een dag waarop ik me blij en gelukkig voel en fier ben dat ik in De Oever mag en kan werken.”AnneSophie: “Trip naar een onbekende bestemming”Leen: “Dikke pluim voor de organisatie, zeer sterk con-cept, proffi, knappe inkleding en omkadering, high-tech”Ouder: “Mooi om te zien dat de begeleiding ons als cliënt op de eerste plaats zet in dit veranderingsproces”Oud-collega: “Een bevestiging dat we goed bezig zijn”Piraat: “Proficiat. Hoge kwaliteit. Ze kennen we je. Zeer interessant. Ik kom ook naar het volgende congres :-)”

15 oktober 2015: welkom op Oevercongres 1

C-mine, Genk,107 medewerkers en12 piraten* presenteren samen 35 toekomstbeelden over De Oever van morgen

*piraten: inspirerende externe contacten die (bijna) geen link hebben met De Oever of met bijzondere jeugdzorg, maar die ons kritisch uitdagen en helpen om onze grenzen te verleggen. Bedankt, piraten, om positief in te gaan op onze vraag. Jullie inbreng was verfrissend, zorgde voor extra piment en versterkte de fijne dynamiek van ons congres.

6

9

Op Oevercongres 1 zetten we onze expeditie verder. Vanuit onze nieuwe missie en visie bouwen we aan De Oever overmorgen. Medewerkers en piraten leggen samen de basis voor de strategie 2016-2021. Iedere deelnemer brengt zijn of haar talenten mee en stopt alles wat de moeite is om vanuit het heden mee te nemen naar de toekomst in zijn of haar bagage. En dan is iedereen klaar om na de presentatie van de veiligheidsvoorschriften en de presentatie van onze missie-visiefilm in te checken bij de juiste gate.

Grenzen verleggen op Oevercongres 1

Toekomstbeelden vormgevenHoe zou De Oever zijn als we onze visie in 2021 hebben gerealiseerd? 10 medewerkers hebben 7 verschillende werkvormen voorbereid, die allemaal moeten leiden tot unieke en waardevolle toekomstbeelden. Medewerkers en piraten* kiezen de werkvorm die het best bij hen past.l “Op stap in de schoenen van een ander.” Een schoenen-sculpting plaatst iedereen letterlijk in de schoenen van onze cliënt en andere betrokkenen binnen het hulpverlenings-proces.l “Oever on the road.” We stellen een roadmap op die de deelnemers brengt naar nieuwe bestemmingen.l “ Discovery Channel Storyboard”. Op de redactieverga-dering van een lokale televisiezender wordt een promotie-filmpje voorbereid om het ruime publiek kennis te laten maken met onze vernieuwde organisatie. Daarvoor wordt een storyboard uitgetekend.l “Citytrip naar Colodi (Italië)”. Deze groep maakt een Pro-duct Pinocchio in de geboortestad van het beroemde houten popje. Het scenario: stel De Oever voor als je beste vriend en vraag je af hoe hij/zij eruit zou zien, welke eigenschappen hij heeft en hoe je met hem een band kan smeden. l “Een GPS-brainstorm.” Deze brainstormmethodiek van Flanders DC levert op 2 uren tijd 120 nieuwe ideeën op. l “Wat als ... reis naar Hollywood.” Een walk of fame toont enkele belangrijke vragen om een toekomst uit te tekenen: bv. “wat als De Oever de oscar won voor beste regie”, “wat als De Oever advertentieruimte kreeg in het dagblad Joepie”... l “Meditatie... een reis naar het Oosten” Een meditatieve workshop voor wie graag rustig en geconcentreerd aan de binnenkant van zijn ogen de toekomst voorspelt.

Beelden zeggen meer dan woorden. De toekomstbeelden zijn verrassend, ad rem, duidelijk, interessant, leerrijk, toekomstgericht, uitdagend en inspirerend voor de strategie.

Bouwstenen voor de toekomstDit zijn enkele bouwstenen die volgens de congresdeel-nemers absoluut noodzakelijk zijn om de toekomst vorm te geven: goede samenwerking en communicatie, flexibiliteit, ruimte, financiële middelen, buiten de lijntjes durven kleu-ren, talenten benutten, infrastructuur, enthousiasme en motivatie, ICT, vrijwilligers, coaching, kennis delen, innovatie, reorganisatie, evenwicht werk/privé, opleiding, betrokken-heid, nieuwe functieprofielen, netwerken vanuit inhoud en kwaliteit, aanpassen aan de groeiende complexiteit, inzetten op Vlot, dynamiek, duidelijkheid, doorzettingsvermogen, collega’s met een groot “oever”-gehalte, vertrouwen...

Vertrouwensbarometer - Iedereen weermanOp de afsluitende hamvraag “De missie en visie van De Oever vormen een stevige basis voor onze toekomst.” hebben 72 van de 74 congresdeelnemers die hun barometer inleverden, “akkoord” of “helemaal akkoord” ge-antwoord. 2 deelnemers twijfelden nog.

Van toekomstbeelden naar strategische doelenAlle resultaten (toekomstbeelden, kritische succesfactoren, vertrouwensbarometer) van het Oevercongres worden tij-dens twee beleidsdagen in november 2015 verwerkt tot een voorstel van strategie. Dat voorstel wordt nog een laatste keer aan iedereen bezorgd vooraleer het in december 2015 wordt voorgelegd aan de Raad van Bestuur.

7

10 strategische to do’s tegen 2021

1 De cliënt kiest met onze ondersteuning welke hulp hij/zij nodig heeft. Hij/zij kan op ons rekenen om zijn plan samen te realiseren. De beleving van de cliënt is daarbij richtinggevend.

2 Elke cliënt heeft een vaste trajectbegeleider die de cliënt nabij is en actief mee het hulpverleningstraject begeleidt en coordineert.

Zo garanderen we zorgcontinuiteit en de focus op doelrealisatie.3 In al onze begeleidingen werken we actief aan mogelijkheden om

onze partners, vrijwilligers, buurt en samenleving te betrekken. We tonen aan de samenleving hoe krachtig onze cliënten zijn.

4 We hebben een gedragen, eigentijds en wetenschappelijk onder-bouwd pedagogisch concept en vertalen dit in goede praktijken. We doen wat we zeggen.

5 Wij zijn een wendbare, regelluwe organisatie opgebouwd rond de hulpvraag van de cliënt. We voorzien in elke job ruimte en tijd voor innovatie en zelfontplooiing.

6 Onze medewerkers beschikken over het nodige zelfleiderschap om hun talenten flexibel en op maat in te zetten. We voorzien actieve ondersteuning en individuele coaching voor elke medewerker.

7 We hebben multifunctionele campussen waar we diverse leef-, leer- en begeleidingsvormen aanbieden. We zijn laagdrempelig en bereikbaar. We zetten in op integratie in de samenleving.

8 We worden erkend als expert in de jeugdzorg. We beschikken over een dynamisch en gestructureerd intersectoraal netwerk.

9 We zijn sociaal ondernemend en onze financiën zijn gezond. We zetten onze kennis en expertise in om via projecten, spon-soring en dienstverleningsactiviteiten extra middelen te vergaren. Zo kunnen we eigen keuzes blijven maken.

10 Iedereen in de organisatie weet welke resultaten hij/zij dient na te streven. We kunnen op elk moment onze kwaliteit aantonen.

Onze twee rode draden:We stimuleren een open en actiegerichte aanpak. Wees gerust ondernemend en creatief. Experimenteren mag!Met humor en plezier voeden we enthousiasme en goesting.

OP EIGEN KRACHT VOORUIT

8

“Nimmst du jemanden wie er ist, wird er bleiben wie er ist, aber gehst du mit ihm um, als ob er wäre, was er sein könnte, wird er.”, Johann Wolfgang Van Goethe.

De jeugd van tegenwoordig in De Oever

Meer dan 27.000 kinderen en jongeren in Vlaanderen komen vandaag met jeugdzorg in aanraking. Dat betekent dat 1 kind op 70 te maken heeft met de bijzondere jeugdzorg, waarvan 1 kind op 3 jonger is dan 10 jaar. Voor deze kinderen ont-breken een of meerdere basisvoorwaarden om zich gezond te ontwikkelen en actief aan de samenleving te participeren.Oorzaken voor deze moeilijke leefsituaties liggen in het feit dat een toenemend aantal kinderen in armoede opgroeit, in de verbrokkeling van het sociale weefsel door meer gezinnen

die uit elkaar vallen of het moeten vluchten voor uitbuiting en geweld. Misschien is het niet haalbaar dat het altijd met alle jongeren in Vlaanderen goed gaat, en vermoedelijk gaan we er niet in slagen om alle kinderen te laten groeien tot actieve en ge-lukkige volwassenen. Maar we stellen, zoals Goethe sugge-reert, ons toch minimaal tot doel dat alle kinderen en jongeren de kans krijgen het beste uit zichzelf te halen.

9

Getuigenis van een begeleiderEen jongere die uit een Afghaans dorp komt, moet je leren hoe je bij ons een toilet gebruikt. Dat je er moet opzit-ten en niet op de bril mag gaan staan. Je moet hen leren dat hygiëne en properheid in ons land heel belangrijk is, dat wij ons afval sorteren en niet uit het raam naar buiten gooien. Voor die jongere is dat allemaal nieuw en daar kruipt ontzettend veel tijd in. Je leert hen dat ook niet aan in enkele dagen, zij zijn dat jaren zo gewoon geweest. Het is dan ook vaak zoeken hoe je je begeleidingstijd verdeelt want je wil als begeleider natuurlijk zorg beste-den aan hun psychologische begeleiding.

Uitdagingenl Vanuit onze missie meewerken aan de uitdagingen die

de grote toestroom van vluchtelingen ons biedtl Oplossingen bedenken en bekijken vanuit de jongeren zelfl Aan de samenleving tonen hoe krachtig onze kinderen en

jongeren zijnl Een cliëntgecentreerd digitaal begeleidingsplatform ontwik-

kelen dat aansluiting vindt bij de digital natives die we begeleiden

meer dan 200 kinderen/jongeren met meer dan 1000 betekenisvolle relaties

Limburg

Buitenland

Vlaams-Brabant

Antwerpen

van 0 tot 4 jaar

van 5 tot 9 jaar

van 10 tot 14 jaar

van 15 tot 19 jaar

van 20 tot 21 jaar

* Niet-Begeleide-Buitenlandse-Minderjarigen, van Fonto Nova zorgen voor een heel di-verse populatie en geven onze organisatie een erg internationaal karakter. De instroom van de NBBM’ers verdub-belde bijna in 2015. Dit kan grotendeels verklaard worden door de structurele verankering van het aanmeldpunt Limburg in onze werking vanaf 01/07/2015.

Leefsituatie voor de begeleiding

Leefsituatie aantalOuders 103Residentieel BJZ 41Oriëntatie/observatie 15NBBM* 23Asielcentrum 1Centrum Kind & Gezin 4Pleeggezin 13Dagcentrum 4CAW 1Psychiatrische opvang 7Begeleid Zelfstandig Wonen 5Crisisplaatsing 1 Thuisbegeleiding 3Gemeenschapsinstelling 3 Internaat 1Onbekend 4Andere 11Totaal 240

DE KINDEREN/JONGEREN IN BEGELEIDING IN DE OEVER: CIJFERS 31/12/2015

jongens48%

meisjes52%

Procentuele verdeling naar geslacht en aantal begeleide jongeren volgens leeftijd

Aantal begeleide jongeren naar woonplaats en nationaliteit

Afghaans

Congolees

Nederlands

Irakees

Kosovaars

Mongools

Somalisch

Italiaans

Duits

Sierra Leone

Syrisch

Eritreeer

178

203

188

23433

Belgisch

104 56

44

13

1

meer dan 200 kinderen/jongerenmet meer dan

1000 betekenisvolle relaties

Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpEén van de laatste belangrijke bewegingen van inte- grale jeugdhulp is het rechtstreeks toegankelijk maken van het overgrote deel van de modules “contextbegeleiding”. We zetten onze eerste stappen in de rechtstreeks toeganke-lijke jeugdhulp. In januari 2015 werd onze thuisbegeleidings- dienst rechtstreeks toegankelijk. In maart volgde het dagcentrum.

Omdat we ons profileren binnen de bijzondere jeugdhulp willen we een sterke focus houden op onze doelgroep, nl. de meest kwetsbare gezinnen, en omdat onze plaatsen beperkt zijn, hebben we gekozen om in te zetten op een sterke inhoudelijke samenwerking met partners-toeleiders uit de brede instap. Hierbij vertrokken we vanuit diensten waarmee we in het verleden reeds samengewerkt hadden (o.a. OCJ en jeugd- en sociale politie Hasselt) en zochten we bijkomende partners uit de andere sectoren van de Integrale Jeugdhulp (o.a. CLB’s en OCMW Heusden-Zolder). We organiseerden met alle partners het nodige overleg om hun te informeren over onze werkwijze en sloten met hen een samenwerkingsovereenkomst af met afspraken omtrent vraagverheldering en organisatie van onthaal en intake. Ook werd een aanmeldingsfiche met beslissingsboom ont-worpen zodat deze partners de nodige informatie hadden om een cliënt gepast door te verwijzen.

Daarnaast werden we als thuisbegeleidingsdienst het eerste contactpunt voor inhoudelijke vragen vanuit onze partners. Onze samenwerking werd in de loop van 2015 bijgestuurd, o.a. omwille van de start van de modules positieve heroriën-tering. We blijven dit jaarlijks evalueren.

Ombouw en uitbreiding modulesIn 2015 kregen we zowel een versterking als een verbreding van onze hulpverleningsmodules. Zo startten we op 1 januari vanuit ombouw met 11 nieuwe modules positieve heroriën-tering binnen onze thuisbegeleidingsdienst als aanvulling op de reguliere thuisbegeleiding via 20 modules breedsporige contextbegeleiding. Deze laatste module werd vanaf dan ook als uitstroommodule (2 plaatsen) geïnstalleerd bij ons dagcentrum.In de zomer van 2015 werd de projectwerking van het aan-meldpunt NBBM Limburg structureel verankerd in onze erkenning en gefinancierd via onze enveloppe door mid-del van 3 bijkomende modules laagintensieve context- begeleiding.Deze ombouw en uitbreiding samen maakt dat De Oever in 2015 een capaciteit had van 154 modules in vergelijking met de 150 modules in 2014.

Positieve heroriëntering“Crisis als kans” vormt de slagzin binnen positieve heroriën-tering, sinds 2015 een nieuwe module binnen onze thuisbe-geleidingsdienst De Kering. Het herstellen van verbindingen tussen de verschillende gezinsleden vormt het uitgangspunt, waarbij alle betrokkenen actief in hun verantwoordelijkheid gezet worden binnen situaties met verontrusting. In individu-ele gesprekken en cirkelgesprekken wordt gezocht hoe ieder zijn steentje kan en wil bijdragen in functie van verandering. Spreken vanuit het hart en echt luisteren naar elkaar door de gezinsleden en de procesbegeleider zijn basisvoorwaarden om tot meer verbinding te komen. Een begeleiding vanuit positieve heroriëntering kan maximaal vier maanden duren.Tijdens een intensieve driedaagse in juni 2015 werden vier

6

2015 was een jaar van groei en doorontwikkeling van onze initiatieven binnen de rechtstreeks toeganke- lijke dienstverlening, het sluiten van sterke partnerschappen met de brede instap en het crisismeldpunt -18. We zetten in op de profilering van onze diensten “thuisbegeleiding” en “contextbegeleiding autonoom wonen”. We willen (h)erkend worden als ‘specialistische jeugdhulp’ maar ook als ondersteuner van hulpverleners in de brede instap door positieve heroriëntering. Verder optimaliseren we de interne regie op organisatieniveau.

Integrale Jeugdhulp: wij werken volop mee aan 1 jeugdhulp

Als thuisbegeleidingsdienst hebben wij in 2015 onze eerste gezinnen begeleid die zijn aangemeld via de brede instap (hoofdzakelijk via CLB, DAGG, politie). Wij ervaren veel voordelen. De vrijwilligheid van de gezinnen is groter dus ze zijn meer gemo-tiveerd. De gezinnen kiezen zelf hun traject, zij be-palen en dat werkt fijner ... meer vraag en aanbod. We werken rechtstreeks, één op één, met het gezin. De begeleiding is veel zuiverder, comfortabeler, ef-ficiënter, minder bedreigend. Alleen in situaties waar-in we verontrust zijn, moet je alleen een inschatting maken. In het verleden had je dan overleg met OCJ.

38 kinderen en jongeren zijnvia de brede instap een begeleiding in De Oever gestart

Uitdagingenl De methodiek van Positieve Heroriëntering verder ingang

doen vinden in de brede instapl Werken aan één intake voor iedere jongere, ook bij schake-

lingen

10

Een meisje dat in begeleiding is bij De Kering CBAW werd uit huis gezet. Van de ene dag op de andere belandde zij op straat en leefde zij enkele dagen in de auto van haar vriend. Doordat zij geen verblijfplaats meer had, verloor zij ook haar uitkering ... Er was geen netwerk dat haar tij-delijk kon opvangen. Van zodra wij wisten hoe schrijnend de situatie was, hebben wij haar via de module kortdurend crisisverblijf 11 dagen een bed kunnen geven in leefgroep Fonto Nova. Zo kregen we de tijd om voor haar een nieu-we woonst te zoeken en haar administratie terug in orde te maken. Omdat we snel hebben kunnen ingrijpen, heb-ben wij erger kunnen voorkomen en haar perspectief kun-nen geven. Ondertussen doet zij het heel goed.

teamleden geïntroduceerd in het gedachtegoed van posi-tieve heroriëntering en opgeleid door medewerkers van het Oranjehuis in Kortrijk. Vanuit een proefproject had het Oranjehuis de module positieve heroriëntering enkele jaren voorheen binnengebracht in het hulpverleningslandschap en met de nodige positieve resultaten geëvalueerd. In septem-ber 2015 volgden twee bijkomende opleidingsdagen en in de loop van het najaar werden medewerkers verder gecoacht door medewerkers van het Oranjehuis via supervisiemo-menten.Ondertussen werd er vanuit de thuisbegeleidingsdienst mas-saal ingezet op profilering naar en samenwerking met onze aanmelders, en het verder opleiden van de resterende team-leden. In december 2015 organiseerde de thuisbegeleidings-dienst, samen met de vier collega-organisaties die positieve heroriëntering aanbieden, een vormingsdag voor onze (gemeenschappelijke) aanmelders. Anno 2016 is de eerste begeleiding vanuit positieve heroriëntering gestart en staan er verschillende aanmeldingen in de startblokken.

CrisisIn 2015 hebben we naast ons regulier aanbod ook 3 jon-geren gedurende in totaal 35 dagen opgevangen in onze module kortdurend crisisverblijf en 4 NBBM’ers in de module crisisopvang (op verwijzing van het crisismeldpunt – 18 jaar). Deze laatste module werd gedurende 115 dagen ingezet, wat gemiddeld neer komt op een verblijf van 28 dagen, een stuk hoger dan het voorziene maximum van 14 dagen. Dit had meestal te maken met de nood aan een extra over- bruggingsperiode naar een definitieve oplossing voor de betrokken NBBM’er.

CBAW helder gedefinieerdIn 2015 bestelde minister Jo Vandeurzen bij de KU Leu-ven een vergelijkende studie tussen de diensten ‘Begeleid Zelfstandig Wonen’ uit het algemeen welzijnswerk en de module “Contextbegeleiding in funtie van Autonoom Wonen” uit de bijzondere jeugdzorg. De onderzoeksdoelstelling was om de gelijkenissen en de verschillen van beide sectoren in kaart te brengen en dit voor zowel de vraag- als aanbodzijde.

Beleidsopties worden uitgewerkt om te kijken of een verdere afstemming tussen beide diensten in de verdere toekomst wenselijk en haalbaar is.De onderzoekers zochten medewerking om het profiel, de start en het verloop van een begeleiding CBAW helder te definiëren binnen het modulair kader en integrale jeugdhulp. Wij engageerden ons om actief aan dit onderzoek mee te werken. De resultaten van het onderzoek worden gepu-bliceerd in het voorjaar 2016.Ons engagement aan dit onderzoek deed ons verder stil-staan bij de inhoudelijke werking van onze diensten CBAW. Dit resulteerde in een gedetailleerde methodiekbeschrijving van onze module CBAW.

Interne regie op organisatieniveau (IRO): naadloze overgangen voor cliënten mogelijk maken / schakelenHet beheer van de capaciteit binnen De Oever als gemo-duleerde organisatie wordt vertaald in een interne regie op organisatieniveau (IRO). De interne regie op organisatie-niveau wordt opgenomen door de coördinatoren. Zij orga-niseren de in-, door- en uitstroom van cliënten.In 2015 hebben we de IRO verder ontwikkeld in functie van de doelstellingen van integrale jeugdhulp. Zo werd er ingezet op het maandelijks organiseren van een regieoverleg met volgende doelstellingen:l Regisseren van schakelmomenten binnen De Oever

op organisatieniveau: timing afstemmen, interne moge- lijkheden bespreken met betrokken hulpverleners

l Het ondersteunen van medewerkers in hun rol als regis-seur op casusniveau.

Enkele thema’s die aan bod kwamen tijdens dit overleg:l Schakelingen binnen hulpverleningstrajecten bespre-

ken en realiserenl Duur van ‘proefperiode’ binnen module verblijf en duur

gedynamiseerde contextbegeleidingl Bespreking van crisismomenten tijdens een lopende

begeleiding of in het kader van verontrusting mee-werken aan concrete stappenplannen

l Ondersteuning bieden bij het werken in Binc en insisto

7 kinderen/ jongeren werden 150 dagen opgevangen in onze korte crisismodule

11

Uitdagingenl Structurele samenwerking met crisismeldpunt -18 uitbreidenl Verschillende modules contextbegeleiding flexibel inzetten

i.f.v. zorgcontinuïteit en vaste trajectbegeleiding

Lotte (fictieve naam) is voor de tweede keer in be-geleiding in het dagcentrum. De begeleiding loopt moei-lijk, we botsen op situaties waarvoor wij als dagcentrum geen gepast aanbod kunnen bieden. We stellen vast dat er onveiligheid is in het gezin. TIjdens een sleuteloverleg besluiten alle partijen samen om Lotte op crisistime-out te sturen. Zij kan ‘s avonds onmiddellijk terecht in leef-groep De Najade. Omdat de situatie thuis moet veran-deren is het voor Lotte geen optie om terug thuis te gaan wonen. Wij hebben haar na de time-out een tweede keer vlot kunnen schakelen naar leefgroep De Souw waar zij samen met leeftijdsgenoten verblijft. Omdat de schake-lingen zo vlot zijn verlopen hebben wij meermaals van consulent en jeugdrechtbank complimenten ontvan-gen. Voor Lotte en haar ouders is het positief dat we zo snel hebben kunnen ingrijpen en dat de overgang naar de leefgroep aaneensluitend is gebeurd.

Uitdagingenl Aanbevelingen zorginspectie opvolgen en vertalen in

acties in operationeel jaaractieplan

l Knelpunten bespreken betreffende samenwerking met partners/aanmelders…

l Interne mogelijkheden aftasten rond kortdurend crisisverblijfDe interne regie op organisatieniveau heeft eveneens een belangrijke opdracht in de communicatie met de Jeugdhulp-regie (Intersectorale Toegangspoort) over beschikbare open plaatsen en staat in voor het beheer van de instroomlijsten (wachtlijsten) voor de niet-rechtstreeks toegankelijke jeugd-hulp (NRTJ) binnen De Oever.Daarnaast is de interne regie op organisatieniveau verant-woordelijk voor het installeren, informeren en evalueren van de partnerschappen in het kader van de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp (RTJ).

InspectieMet een nieuw uitvoeringsbesluit rond kwaliteit in de bijzon-dere jeugdzorg 2014 kwam tegelijk de aankondiging van een nieuwe inspectieronde die zou uitgaan van het kwaliteitsver-slag op basis van een zelfevaluatie met bijzondere aandacht voor gebruikerstevredenheid en grensoverschrijdend gedrag.Ons kwaliteitsverslag bestond uit de evaluatie van de kwali-teitsplanning 2014, het operationeel jaaractieplan 2015, een zelfevaluatierapport, een kritische analyse van de ge-bruikerstevredenheid en een kritische analyse van het beleid rond seksueel grensoverschrijdend gedrag.Via een participatief traject waarbij kinderen, jongeren en medewerkers op verschillende manieren betrokken werden, schreven we ons eerste zelfevaluatierapport en kenden we onszelf op de 9 EFQM-velden een score toe. De inspectie kwam in december 2015 op bezoek en gebruikte onze zelf-evaluatie als leidraad voor haar audit. In de mondelinge te-rugkoppeling werd aangegeven dat onze zelfevaluatie voldeed aan de vereisten, dat ons kwaliteitsbeleid gebaseerd op EFQM een goed model was om op verder te bouwen en dat we in onze eigen scores nog te bescheiden waren ge-weest. De inspectie formuleerde alvast enkele uitdagingen, met name: het gebruiksvriendelijk maken van het kwaliteits-handboek, een risicotaxatie-instrument voor het bepalen van Meldingen Ernstig Feit en de uitrol van ons beleid rond grens-overschrijdend gedrag. Deze uitdagingen werden vertaald in concrete acties in het operationeel jaaractieplan 2016.

154 begeleidingsplaatsen 264 modules werden ingezet

12

HULPVORMEN BINNEN OEVER

Het voordeel van meerdere hulpvormen onder één dak te hebben, is dat we bij een wijzigende hulpvraag, in over-leg met alle betrokkenen, kunnen overstappen van de ene hulpvorm naar de andere.l Verblijf contextbegeleiding + verblijf - capaciteit: 71l Thuisbegeleiding breedsporige contextbegeleiding - capaciteit: 20 positieve heroriëntering - capaciteit: 11l Begeleid zelfstandig wonen contextbegeleiding in functie van autonoom wonen -

capaciteit: 35l Dagbegeleiding in groep contextbegeleiding + dagbegeleiding in groep - capaciteit: 10l Contextbegeleiding na verblijf of dagbegeleiding gedynamiseerde contextbegeleiding - capaciteit: 4l Kortdurend crisisverblijfl Aanmeldpunt NBBM

capaciteit en ingezette modules

Modules capaciteit ingezet

Verblijf met contextbegeleiding 71 104 Thuisbegeleiding 31 52 Contextbegeleiding Autonoom Wonen 35 50 Dagbegeleiding in groep 10 19 Contextbegeleiding na verblijf of na DC 4 12 Kortdurend crisisverblijf 0 3 Aanmeldpunt NBBM 3 24

Totaal 154 264

Ik ben Sabina, 15 jaar en heb een heel verleden in de jeugdzorg. Met mijn ouders heb ik geen contact meer. Vrienden maken is heel moeilijk voor me. Ik ben al te veel teleurgesteld geweest en heb geen vertrouwen meer in de mensen. Ik doe vaak domme dingen zoals drugs, alcohol, prostitie. Ik krijg hierdoor alleen maar meer pro-blemen. Ik ben vele keren van school gevlogen, nu ga ik niet meer naar school. Ik kan toch niet volgen. Ook in de leefgroepen waar ik verbleef, zagen ze het soms niet meer zitten en ook dan moest ik weg.Staat er soms “loser” op mijn hoofd geschreven?

VluchtelingenHèt thema in 2015 was ongetwijfeld de vluchtelingencrisis! In 2015 werden meer dan 3000 (!) niet begeleide minderja-rige vluchtelingen geregistreerd. Deze bijzonder kwetsbare kinderen en jongeren hebben recht op bescherming en nood aan intensieve begeleiding. Vanuit ons maatschappelijk engagement en onze ervaring met deze kinderen in Fonto Nova werden we bijzonder geraakt door deze problematiek. En toen de Vlaamse regering in oktober 2015 een oproep lanceerde voor initiatieven voor de opvang en begeleiding van deze nieuwkomers, wilden we graag ons steentje bijdra-gen voor oplossingen. Via het Agentschap Jongerenwelzijn hebben we voorstellen gedaan om voor deze doelgroep:l extra residentiële capaciteit te organiserenl intensief samen te werken met Pleegzorg Limburg om

pleeg- en steungezinnen te vindenl ons hulpverleningsaanbod te versterken met extra mo-

dules contextbegeleiding in functie van autonoom wonen (CBAW)

l het Aanmeldpunt NBBM Limburg te versterkenOnze voorstellen voor samenwerking met Pleegzorg Lim-burg, de versterking van het Aanmeldpunt NBBM en het bijkomend aanbod van begeleid zelfstandig wonen zijn onder-tussen vertaald in concrete projecten. Het voorstel om extra residentiële capaciteit te voorzien werd niet weerhouden, maar in 2016 zal hierin opnieuw worden geïnvesteerd. In hetzelfde kader heeft Jongerenwelzijn ook extra mid-delen voorzien voor traumabegeleiding voor jonge vluchte-lingen en voor consult en intervisie voor hun begeleiders. Vzw De Oever voorziet in logistieke steun aan Solentra, die voor de regio Limburg vanuit het hoofdgebouw van de Oever deze opdracht uitvoert.Ook Fedasil lanceerde een oproep om initiatieven voor jonge vluchtelingen te nemen. Vzw De Oever diende in overleg met Pleegzorg Limburg het project “KONEKTO” in. Met dit project willen we steungezinnen en/of steunfiguren vinden in de cultuurgemeenschappen van onze doelgroep en/of bij personen en gezinnen met een allochtone achtergrond.

Intersectorale zorgnetwerkenSamen met een 30-tal organisaties uit verschillende jeugd-hulpsectoren (bijzondere jeugdzorg, VAPH en geestelijke gezondheidszorg) en regionaal gespreid over Limburg, Vlaams-Brabant en Brussel diende vzw De Oever in ant-woord op een oproep van minister Jo Vandeurzen een aan-vraag in om als netwerk het kwaliteitslabel ‘intersectoraal zorgnetwerk’ te verkrijgen.

De bedoeling van dit netwerk is om voor kinderen en jon-geren met bijzonder complexe zorgvragen een plan te ontwikkelen en in samenwerking zorgcontinuïteit te garan-deren gedurende minstens 7 jaar. Op die manier wil de minis-ter vermijden dat een zeer kwetsbare groep in de toekomst nog in de zogenaamde ‘draaideuren’ van de zorg belandt en zo te weinig kansen krijgt op aangepaste zorg.Onze Raad van Bestuur onderstreepte haar sterk geloof in intersectorale samenwerking door het engagement te nemen om vzw De Oever als penvoerder voor dit netwerk te laten fungeren. Het kwaliteitslabel zal door de Vlaamse regering worden toegekend in het voorjaar 2016.

Seksueel grensoverschrijdend gedragWe hebben vastgesteld dat een beleid uitschrijven rond grensoverschrijdend gedrag geen sinecure is en wel om twee redenen. Ten eerste worden we overspoeld met erg veel visies, achtergronden, kaders van eigen diensten en uit externe bronnen … met het risico om door de veelheid van informatie door de bomen het bos niet meer te zien. En ten tweede hebben we moeten vaststellen dat omwille van de veelheid van facetten die aan (seksueel) grensover-schrijdend gedrag gekoppeld zijn, we onze ambitie om een allesomvattend kader te schrijven wat hebben moeten bijstellen. We hebben uiteindelijk gekozen om een beleid te ontwikkelen rond grensoverschrijdend gedrag in de brede zin met daarbinnen aandacht voor het aspect sek-sueel grensoverschrijdend gedrag. Voor het beleidsplan grensoverschrijdend gedrag baseerde we ons op de 7 vor-men van grensoverschrijdend gedrag die onderscheiden worden door Comijs, et al. :1. Verwaarlozen en onthouden van zorg2. Psychische grensoverschrijdingen3. Fysieke grensoverschrijdingen4. Seksuele grensoverschrijdingen5. Discriminatie6. Schending van rechten7. Financiële en materiële uitbuiting.Door deze indeling konden we heel wat zaken een plaats geven zoals onder andere het beleid rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, het middelenbeleid, straffen en belonen, … Deze benaderen hielp ons om eind 2015 te landen met een beleidsplan grensoverschrijdend gedrag, een beleidsplan seksueel grensoverschrijdend gedrag en een concreet implementatieplan. De plannen kregen hun definitieve vorm tijdens de beleidsdagen in oktober en werden in december door de Raad van Bestuur goedgekeurd. Kort daarna werden al de eerste acties opgestart zoals de aankoop van het vlaggensysteem voor alle teams.

Focus op actuele thema’s in de jeugdzorg

30 organisaties uit de jeugdhulpsectoren engageren zich om 7 jaar zorgcontinuïteit te bieden voor de meest kwetsbare jongeren

13

Uitdagingenl Sociaal netwerk NBBM’ers versterkenl Meer dan 30 organisaties uit verschillende sectoren zo

laten samenwerken dat de meest kwetsbare jongeren een zorgtraject op maat en mét perspectief krijgen.

l Implementatieplan Grensoverschrijdend Gedrag uitrollen

Onze zoektocht naar meer zorg op maat en betere participatie heeft in 2015 heel wat interessante initiatieven opgeleverd. We introduceerden het ‘sleuteloverleg’ waarmee de cliënt permanent een vinger aan de pols houdt van zijn begeleidingstraject en verschillende vormen van studiowonen voor zelfstandigheidstraining op maat. Het Vlot schakelde een versnelling hoger en we vonden (eindelijk) financiële ruimte om tegemoet te komen aan de wens van onze jongeren om residentieel betere ICT-voorzieningen te hebben.

Zorg op maat en participatie: drijfveren in de begeleiding

SleuteloverlegEen gemengde werkgroep met contextbegeleiders, individu-ele begeleiders, teamverantwoordelijken, coördinatoren en directie boog zich over de uitdaging om binnen het hulpver-leningstraject voor onze residentiële jongeren te zoeken naar kansen:l om meer tijd te investeren in de jongere, de focus te leg-

gen op gezamenlijke momenten met de jongere/cliëntl om in te zetten op participatie, de jongere meer eigenaar

van/verantwoordelijke voor zijn traject te makenl om mogelijkheden tot schakelen meer te benutten, d.m.v.

constante vraagverheldering en perspectiefbepalingl om jongeren te bekijken als cliënten van De Oever, en niet

cliënten van één bepaalde afdelingl om het proces van intake/kennismaking verder vanuit een

cliëntperspectief vorm te gevenl om alle interne rollen terug helder te krijgen, duidelijkheid,

verantwoordelijkheid, vertrouwen en waardering te geven

De werkgroep werkte het concept van het ‘sleuteloverleg’ uit. Het sleuteloverleg is een regelmatig overlegmoment waarop de jongere en de (context)begeleider (als interne regisseur op casusniveau) het begeleidingstraject continu afstem-men op maat van de hulpvragen. Voor ouders, opvoedings- verantwoordelijken en betekenisvolle netwerkleden is het sleuteloverleg een moment om afspraken te maken rond doelstellingen en hierbij verantwoordelijkheid op te nemen voor specifieke acties.Een belangrijk agendapunt van het sleuteloverleg tijdens de intakefase is het formuleren van de begeleidingsdoelen en daaraan gekoppelde acties. Deze doelen worden gefor-muleerd vanuit verschillende perspectieven: het perspectief

van de jongere, van de ouders/opvoedingsverantwoorde-lijken, van eventuele andere netwerkleden en van de betrok- ken hulpverleners (waaronder de aanmelder).Tijdens de begeleidingsfase ligt de focus in een sleutel-overleg op het evalueren van de vooropgestelde doelen en het bewaken van de voortgang van het hulpverlenings- traject (constante vraagverheldering en perspectiefbepaling-schakelen).Het sleuteloverleg vormt de ‘draaischijf’ van de begeleiding, andere gesprekken zijn hieraan ondersteunend. Minstens halfjaarlijks vindt tijdens een sleuteloverleg een formeel eva-luatiemoment plaats in aanwezigheid van alle betrokkenen en van de aanmelder/consulent. Hier worden de doelstel-lingen geëvalueerd en wordt gekeken of schakelen nodig/mogelijk is.Tijdens de afrondingsfase richt het sleuteloverleg zich vooral op een warme afronding van de begeleiding met o.a. aan-dacht voor evaluatie van het voorbije hulpverleningsproces en transfer (krachten en eventueel resterende zorgen, hulp-bronnen, e.d.)Voor de concrete implementatie werd een draaiboek ontwik-keld voor de residentiële teams en werden op organisatie-niveau supervisiemomenten gepland. Pop-up studio en doorstroomstudioMet de goedkeuring van de Stad Hasselt hebben we op het terrein van onze leefgroep Het Luik een tijdelijke woonunit kunnen plaatsen. Deze ‘pop-up studio’ geeft de moge-lijkheid aan twee jongeren om vanuit leefgroep Het Luik te starten met kamertraining. De jongeren hebben ieder een individuele kamer met douche en een gemeenschappelijke keuken en leefruimte ter beschikking. Het biedt hun kansen

Uitdagingenl Organisatiebrede implementatie van het sleuteloverleg met

supervisiel Visieteksten contextbegeleiding residentieel integreren

14

Eerste bewoner van de pop-up studio in Het Luik vertelt:“ We vinden het leuk dat we in deze studio mogen wonen. We kunnen eindelijk op onze eigen benen staan. We hebben al een beetje meer vrijheid en daar genieten we ook van. Bovendien heeft de technische dienst van De Oever dat bijzonder knap gemaakt. Ik voel me hier wel thuis. En voor vragen is de leef-groep toch kortbij.”

meer dan 10 jongeren maakten gebruik van onze nieuwe studioformules

om hun zelfstandigheid verder uit te bouwen en hun voor te bereiden op autonoom wonen.Om onze jongeren te ondersteunen en hun mogelijkheden tot verwerven van woonst te vergroten wordt er binnen de begeleidingen reeds sterk samengewerkt met sociaal verhuurkantoren (SVK’s) en sociale huisvestigingsmaat-schappijen (SHM) en nemen we deel aan het project woon-training van Cordium in Hasselt.Ondanks deze inspanningen blijft het tijdig vinden van een woning voor de betrokken jongeren een groot probleem. Na het vertrek van onze conciërge hebben we ervoor gekozen om onze conciërgewoning om te vormen tot een doorstroomstudio voor jongeren die vanuit de mo-dule Contextbegeleiding in functie van Autonoom Wonen voor de korte termijn een woonoplossing zoeken om daar-na door te stromen naar de sociale of private huurmarkt. Het gebruik van de studio is beperkt in tijd (±4 maanden) en altijd gekoppeld aan een begeleidingsplan in het kader van de module Contextbegeleiding in functie van Autonoom Wonen waarvoor de jongere is aangemeld.De nood aan flexibele woonoplossingen doet zich ook voelen in Fonto Nova, waar we merken dat de klassieke varianten ‘leefgroep’ of ‘kamertraining’ niet meer volstaan om tegemoet te komen aan de noden van de jongeren die instromen. We proberen daarom binnen de bestaande in-frastructuur ook mogelijkheden aan te bieden voor wat we noemen ‘studiotraining’, waar verschillende jongeren samen kunnen groeien naar zelfstandigheid en waarmee we vaak ook tegemoet komen aan de behoefte van broers en zussen om samen een plek te kunnen inrichten.

VlotSoms hebben de kinderen en jongeren net iets meer no-dig dan wat mogelijk is binnen de dagelijkse werking van De Oever. Daarom biedt ons VLOT vanuit een ervarings-gerichte of creatieve insteek een aanvullend programma

met als bedoeling onze kinderen en jongeren een positieve leerervaring aan te bieden. Zo willen we de draagkracht van de jongere en alle betrokkenen (begeleiders, ouders,...) laten toenemen en openingen creëren om de hulpverlening te versterken en eventuele crisissen en time-outs voorkomen.In 2015 investeerden we meer tijd en middelen om ons VLOT-project verder uit te bouwen. We hebben 2 perso-neelsleden ingezet met elk 20% jobtime (een verdubbe-ling ten opzichte van 2014). Ondersteund door een werk-groep, samengesteld met collega’s uit alle hoeken van De Oever, stelden zij een jaarplanning op. Van staptochten tot ouderkind-trajecten, van brusjesdagen tot doe-groepjes, van een IB-activiteit tot een natuurkampje.Zelfs een groot project als “meedoen aan of supporteren voor Dwars door Hasselt” werd volledig uitgewerkt. Van trainings-namiddagen over een heuse oefenwedstrijd “De Oever-run” tot het effectief mee lopen tijdens Dwars door Hasselt. Het werd een groot succes! In totaal bereikten we 200 deelnemers en minister Jo Vandeurzen engageerde zich met veel plezier om met onze kinderen en jongeren mee te lopen.Omdat we zoveel mogelijk jongeren willen bereiken en altijd op maat willen inspelen op behoeften, vraagt het Vlot veel flexibiliteit van zijn medewerkers. Gelukkig kunnen we rekenen op een geëngageerde ploeg die met hart en ziel gelooft in het project en over veel creativiteit beschikt om altijd weer oplossingen te bedenken.

Update IT voor jongeren in onze leefgroepenFacebook, Instagram, Snapchat, Youtube, Whatsapp,… jongeren kunnen zich geen leven meer zonder sociale media inbeelden. Ook scholen maken steeds meer gebruik van internet om te communiceren met leerlingen, om het huis-werk door te geven en rapporten online ter beschikking te stellen.De IT-infrastructuur in onze leefgroepen was niet aangepast aan deze evoluties. In 2015 hebben we een inhaalbewe-ging ingezet. De focus lag op wireless werken in onze leef- groepen. In de volgende jaren zetten we deze beweging verder door, ook op vlak van hardware.

Uitdagingenl Projecten studiowonen mogelijk nog uitbreidenl Versterken ouderwerking dagcentrum

15

Foto van Het Vlot: staptocht moeder en dochter, hand in hand.

Getuigenis van een kleine jongen die samen met Het Vlot een staptocht ondernam: “ik was gaan stapen en ik vond het so mooi daar in de ardennen daar waren mijn zorgen heelemaal verdwenen, het was egt mooi.”

200 kinderen/jongeren en ouders hebben deelgenomen aan een Vlot-activiteit.Samen hebben zij:100 km gefietst, 170 km gewandeld,164 km gelopen op Dwars door Hasselt

16

In Juli vorig jaar vertrokken we naar de zeeEn ja hoor, heel de benedenverdieping ging mee.We hebben gelachen en veel plezier gemaaktVeel trammen genomen en blij dat we niemand zijn kwijtgeraakt.Kleine ruzies en discussies kwamen ook voor,Maar daar zijn we samen uitgeraakt hoor!We hebben meidenavond gedaan en zijn naar het zand-sculpturenfestival geweest,Hebben veel op het strand gelegen en een avondje goed gefeest.Ook zijn we uit gaan eten op restaurant,Dit hadden we voor mijn verjaardag gepland.Ook het zeilen ‘met zachte kracht’ mocht niet ontbreken,Maar dit was niet voor iedereen een goed idee achteraf gebleken.We waren een beetje verbrand in ons gezichtEn dit was ECHT geen zicht!Maar we hebben geen spijt dat we zijn gegaan,Want we hebben weer heel wat ervaringen opgedaan! (Melissa, De Souw)

Verduidelijk in 1 woord waar de groep voor jou voor staat?Nora: Sterk, omdat we allemaal onze moeilijke momen-ten met pijn, vermoeidheid, zeuren en zelfs schelden hebben gehad. Maar toch zijn we blijven doorzetten, me-kaar blijven steunen en hebben we het samen gehaald.

Wie of wat heeft je het meest geraakt?Nora: De natuur en prachtige uitzichten. Het heeft me zelfs enkele traantjes bezorgd.

Aan wie heb je het meest gehad tijdens de tocht? Stefanie: Aan Abel, de enige jongen in de groep, hij liep soms helemaal tot aan de top en kwam dan terug naar beneden om één of meerdere rugzakken van ons over te nemen als we het zwaar hadden. Ik kon ook goed met hem lachen, hij is zo grappig.

Uitspraak tijdens de tocht:Jessi: Ik wou dat papa kon zien wat ik hier allemaal bereikt heb, dat ik wel iets kan.

Wat maakt deze reis zo bijzonder? Bert (begeleider): De berghuttentocht is een beklijvende reis omdat 5 jongeren, 2 begeleiders en een vrijwilligster vijf dagen de bergen rondtrekken met enkel een rugzak en mekaars gezelschap. Zowel het fysieke als men-tale aspect van deze reis maakt dat zowel jongeren als begeleiders meerdere keren hun grens bereiken. Dit samen meemaken, mekaar in dit proces onder-steunen en hiernaar terug kijken, daar draait het echt om. Het is schoon om te zien hoe jongeren mekaar helpen, het vertrouwen dat dag per dag bij ieder van hen groeit en de ogen die blinken van trots na een zware dag waarin we zowel het weer als de hoogtemeters hebben getrot-seerd. Als begeleider is het een cadeau om dit allemaal van dichtbij te mogen meemaken. Door achteraf de foto’s en video’s samen te bekijken wordt alles nog eens her-beleefd, worden verhalen uitvergroot en kunnen we nu zelfs lachen om de moeilijke momenten.

Huis 17 heeft samen met de jongeren ingezet op vakantiewerk voor iedere jongere tijdens de vakan-tieperiode. Hierdoor was het organisatorisch niet haalbaar om een gezamenlijke periode te vinden om op vakantie te gaan. Om de vrije tijd zinvol te besteden, hebben wij de jongeren gevraagd om zelf initiatief te nemen en een invulling te zoeken.Hieruit groeide het idee om een oude caravan te kopen en nieuw leven in te blazen. Een caravan die ze graag wilden delen met de andere leefgroepen als een hippe speel- en chillruimte. Dit werd een project waarin ze hun creativiteit, energie en enthousiasme kwijt konden. Er werd de hele zomer aan gewerkt. De jongeren zijn zelfs 2 dagen met de caravan gaan kamperen om er continu aan te kunnen werken. Zowel de buiten- als binnenkant zien er super uit.Als chillruimte maken ze er vooral zelf gebruik van. Als speel- en vertelruimte heeft de caravan de laat-ste vakantieweek gestaan in de tuin van leefgroep De Najade. De caravan heeft ook dienst gedaan als bar bij onze oeverrun. Misschien wordt ze ook wel eens een mobiele gespreksruimte en kan ze vol-gend jaar mee op kampeervakantie met de leef-groep. Het project was niet alleen een leuke manier voor onze jongeren om de vakantiedagen mee in te vul-len, ze hebben er heel wat uit geleerd: l samen nadenken en beslissingen nemen l samenwerken: taken verdelen, ieders talenten

inzetten, mekaar steunen, rekening houden met elkaar, … .

l volharden en doorzettingsvermogen tonen, het was tenslotte een werkproject gespreid over 2 maanden waarbij niet iedereen op ieder moment even enthousiast was

l creatief zijnl probleempjes/meningsverschillen oplossen.

Met fierheid kunnen we zeggen dat al onze jon-geren op één of andere manier betrokken waren in dit project: in de ontwerpfase, tijdens de verga-deringen, tijdens de voorbereidende werken, tijdens de afwerking, … , iedere jongere heeft haar steentje bijgedragen. En... de jongeren zijn enthou-siast om dit project verder uit te werken.

17

Resultaten 2015 in beeld

Met 52,5% vanuit vrijwilligheid en 47,5% vanuit jeugd-rechtbank, blijft de motivatie bij opstart gelijklopend aan 2014. Er zijn wel meer partners-toeleiders vanuit de brede instap betrokken (16% t.o.v. 4% in 2014). Dit heeft enerzijds te maken met het op kruissnel-heid komen van de integrale jeugdhulp en anderzijds met het rechtstreeks toegankelijk worden van onze thuisbegeleidingsdienst en ons dagcentrum waar we bewust ingezet hebben op partnerschappen met diensten uit de brede instap.Onze bezettings- en aanwezigheidscijfers liggen in dezelfde grote orde als in 2014. Een opvallende stijging zien we bij de contacttijd (van 81,7% naar 93%). Deze cijfers ondersteunen de acties die rond dit thema in 2014 genomen zijn (o.a. meer groeps- activiteiten). 58,4% van onze cliënten heeft bij uitstroom geen nood meer aan vervolghulp (vgl. 62,2% in 2014). Daarnaast heeft bijna dubbel zoveel cliënten nood aan meer ingriipende vervolghulp (13,5% versus 7,3% in 2014). Slechts 10% stroomt door naar minder ingrijpende hulpverlening (vgl. 20,7% in 2014). Dit zou kunnen wijzen op een toenemende complexiteit van onze dossiers, alhoe-wel de duur van de begeleiding gelijkaardig verdeeld is als in 2014 en onze gemiddelde begeleidingsduur slechts licht toegenomen is van 14 naar 15 maanden. Om deze analyse correct te kunnen maken hebben we echter nood aan meer uitgebreide inhoudelijke informatie.

Motivatie

jeugdrecht-bank47,5%

vrijwillig52,5%

15,8%

47,6%

36,6%

Ondersteuningscentra jeugdhulp

Sociale dienst jeugdrechtbank

Partners brede instap

Partners-toeleiders

Contacttijd (%)Bezetting organisatie (% - cumulatief)

bezetting per module

Bezetting 2015 per module

module %

contextbegeleiding = CB 98CB i.f.v. autonoom wonen 71Dagbegeleiding in groep 104Verblijf 96Thuisbegeleiding 93Aanmeldpunt NBBM 102 module aantal

Kortdurend crisisverblijf 3

93,5

93,0

92,5

92,0

91,5

91,01e kw 2e kw 3e kw 4e kw

91,5

93,0

93,5

93,0

streefcijfer tussen 80 en 100%

100

90

80

70

60

501e kw 2e kw 3e kw 4e kw

90,90 94,50 93,40 93,40

streefcijfer 100%, Individuele contacttijd CB: 1 tot 2 uur/week afhankelijk van module

93,00

cumul

Aanwezigheid (%)

80

70

60

50

40

301e kw 2e kw 3e kw 4e kw

72,3

5

n residentieel verblijf n dagcentrumcumul

63,1

7 70,0

563

,44

53,7

845

,08

69,0

157

,34

66,0

57

Effectieve uitstroom - vervolghulp

10,4%

58,4%13,5%

8,3%

9,4%

geen zicht op verder traject

dezelfde intensiteit

geen nood

minder ingrijpend

meer ingrijpend

Duur in maanden van lopende begeleidingen in %

100

80

60

40

20

0CB +

verblijfCB +

dagbeg.CB ifv

aut.won.CB

thuisbeg.

4,8113,46

20,19

28,85

32,69

10,53

15,79

26,32

42,11

5,26

4

20

34

22

20

5,77

17,31

38,46

28,85

9,62

12-24 maanden

+24 maanden

0-3 maanden

3-6 maanden

6-12 maanden

de gemiddelde lopende begeleidings-duur op organisatieniveau

is 15 maanden

streefcijfer (indicatief) 66%

Uitdagende droomresultaten:ref.oevercongres

l We werken als bol.com: snelle levering/ruim aanbodl Minder blabla en meer boemboeml Een talentenhuis en een doe-huisl Mooie, grote campus in het groen met dierenl Flexibiliteit naar jongeren, medewerkers, partners en samenlevingl De Oever app

l We adverteren in magazines

18

DE POWER VAN ONZE MENSEN

Samenwerking boven alles2015 was het jaar waarin verschillende vormen van samen-werkingen over de teams heen verder vorm kregen en werden aangemoedigd. Er werd samengewerkt om interne schake-lingen zo vlot mogelijk te laten verlopen, om cliënten de beste begeleiding te bieden, om teams uit de nood te helpen...En de conclusie… het was leuk, gaf energie, het werkte!

Interne doorstroomInzetten op talenten van medewerkers en rekening houden met veranderende behoeften van medewerkers betekent ook kansen geven tot interne doorstroom binnen de organisatie. Vlinders worden vaste medewerkers, vervangers worden vlinders, medewerkers kunnen proeven van een andere functie, een andere werkcontext, een ander team,… interne doorstroom heeft verschillende gezichten. Het blijft een evenwichtsoefening omwille van praktische implicaties maar we geven medewerkers zo veel mogelijk kansen tot interne doorstroom in al zijn vormen.

Flexibel werkenWe verkennen de mogelijkheden om flexibel (plaats- en tijd-onafhankelijk) te werken binnen De Oever. Naast een literatuurstudie, organiseren we een medewerkersbevraging met als doel “zicht krijgen welke vorm van flexibel werken het best aansluit bij de organisatiedoelstellingen als ook bij de verwachtingen van de individuele medewerkers.” 91 medewerkers vulden de bevraging in. Uit de antwoorden op de vragen blijkt dat er een groot draagvlak voor dit thema is en dat bijna 80% van de respondenten mogelijkheden ziet om dit binnen de eigen functie te realiseren. De betere combinatie tussen werk en privé wordt als belangrijkste kans gezien. Daarnaast blijkt dat regelmatige contactmomenten met collega’s en teamverantwoordelijke als belangrijkste randvoorwaarde beschouwd wordt.

Uitdagingenl Samenwerking over de teams heen verder versterkenl De volledige resultaten van de bevraging “flexibel

werken” zullen meegenomen worden als input voor het pilootproject rond flexibel werken dat zich in 2016 verder zal ontvouwen als onderdeel van het ESF-project krachtig organiseren.

cijfers 2014Contracttype (in koppen)

onbepaalde duur bepaalde duur

98 18

Diversiteit (in koppen)

allochtone afkomst arbeidshandicap

7 0

Medewerkers/VTE

aantal medewerkers VTE

116 93,4

Contract (in koppen)

voltijds deeltijds

60 56

Gender (in koppen)

vrouwen mannen

98 18

10 flexpacks voor 10 medewerkers die experimenteren met flexibel werken

Christel, CB, experimenteert met flexibel werken:Ik maak veel gebruik van het flexibel werken. Ik werk regelmatig flexibel in transfers tussen de leefgroepen. Ik kan nu werken in het team/de leefgroep waar ik mee samen werk. Het vraagt wel een andere organisatie. Papieren dossiers moeten mee op en af. Gelukkig is de administratie steeds bereid dingen op te zoeken die ik niet bij heb. Ik merk dat veel cliënten bellen tijdens mijn vrije dagen. Ik heb besloten om enkel op te nemen bij crisis-situaties. Tijdens mijn cliëntencontact heb ik de laptop of tablet nog niet gebruikt. Ik voel er voorlopig geen nood toe.”

De nieuwe visie daagt ons uit! We kijken verder dan diploma’s, willen talenten benutten, verantwoordelijkheid geven, passie voelen en mee zijn met de nieuwste tendensen.

116 medewerkers zetten dagelijks hun competenties in

Medewerkers naar leeftijd

van 0 tot 5 jaar

van 6 tot 10 jaar

van 11 tot 15 jaar

van 16 tot 20 jaar

meer dan 20 jaar

jonger dan 35 jaar

van 35 tot 44 jaar

van 45 tot 49 jaar

van 50 tot 54 jaar

55 jaar en ouder

46

35

13

14

8

Medewerkers naar anciënniteit

57

19

15

18

7

Stagiairs academiejaar 15-16

15

19

Enkele reacties van geïnteresseerden:“Amaai, ik wist niet dat een leefgroep zo huislijk was”“Het is niet alleen zorgen voor kinderen en jongeren. Er komt veel kijken bij een beroep als opvoeder.”“Gunther, de teamverantwoordelijke heeft me heel goed ontvangen. Ik kreeg een rondleiding door het huis en met veel enthousiasme vertelde hij me waar hij dagelijks mee bezig is en hoe een dag in de leefgroep eruit ziet...”“ Ik ga me morgen informeren bij een school. Ik zie dit werk helemaal zitten”

InspiratielunchesWe organiseren 4 inspiratielunches om medewerkers te prik-kelen, te laten debatteren, stof te geven tot nadenken en vooral natuurlijk om inspiratie te geven voor hun begeleidingen.Medewerkers geven aan in welke thema’s zij geïnspireerd willen worden. Als we deze kennis niet in huis hebben, doen we beroep op externe deskundigen. We willen onze inspiratie en kennis niet alleen intern delen, we nodigen ook collega- organisaties, samenwerkende partners, scholen... uit om deel te nemen en te genieten van een zelfbereide seizoens-geïnspireerde lunch.Vier thema’s werden behandeld:l Risicotaxatie in kader van intrafamiliaal geweld – risico’s

detecteren – Anne Groenen, UCLLl Kinderen uit de knel (vechtscheidingen) – Christel Froyen,

De Oeverl ACT – Liesbeth Berckmans, De Oeverl Ervaringsgericht leren – Bert Heymans en team Vlot,

De OeverDe inspiratielunches werden met heel veel waardering ont-haalt en de tevredenheid over inhoud en methode waren zeer hoog. Met telkens 25 tot 37 deelnemers kunnen we spreken van een succes en zijn we gemotiveerd om dit initiatief nog verder uit te bouwen.

Signs of SafetyDe laatste lichting van onze medewerkers volgde in 2015 de opleiding ‘Oplossingsgericht Werken, Signalen van Welzijn, Signalen van Veiligheid’. Zo is ondertussen onze hele medewerkersploeg gevormd in deze methodiek. We bedanken Draagkracht voor de volgehouden en vrucht-bare samenwerking. In 2016 plannen we nog verdere verdieping en opvolging.

www.ikgaervoor.beOp www.ikgaervoor.be kunnen geïnteresseerden zich aan-melden voor een inleefmoment in de zorg- en welzijnssector. De Oever heeft zich op vraag van Vlaams zorgambassadeur Lon Holzer als eerste organisatie binnen de bijzondere jeugd-zorg geëngageerd om mee te werken aan deze vorm van promotie van zorg- en welzijnsberoepen.In 2015 hebben 15 geïnteresseerden zich gemeld voor een inleefmoment in onze organisatie. Team De Najade heeft zich geëngageerd om deze mensen te laten proeven van onze werking. Aanvankelijk waren we gestart met het organiseren van individuele inleefmomenten, we hebben ondertussen ge-leerd dat we beter enkele groepsmomenten plannen. Tijdens zo’n moment wordt er dieper ingegaan op de missie en visie van de organisatie, de concrete werking, het takenpakket van onze medewerkers. Daarna maken we tijd voor een uitge-breide rondleiding en een nabespreking, waarin we dieper ingaan op vragen van de deelnemers.

15 geïnteresseerden meldden zich aan voor een inleefmoment

Uitdagingenl Externe vormingen meer laten renderen; inspiratielunches...l Verslaggeving en intervisie enten op methodiek van

‘Signs of safety’l Talenten van medewerkers verder exploreren en optimaal

benutten in de organisatie

20

Talenten zat: geef werk dat bij me past en ik moet nooit meer werken

Foto: directie, coôrdinatoren en stafmedewerkers deden de teamoefeningen uit de Energise-box. We stelden vast dat hun balans tussen energise en survival op deze zomerse dag goed zat: zie hun positie t.o.v de krijtteke-ning..Tijdens de beleidsdagen werden de resultaten van alle teams terug gekoppeld. Wij keken waar de oorzaak lag dat sommige teams overhelden naar een survivalmodus. We overlegden en planden acties daar waar het nodig was. We leerden van elkaar waaruit teams hun energie halen.

ESF- werknemersbevragingIn september gingen we officieel van start met het ESF-pro-ject “Expeditie 2021 – krachtig organiseren”. Vanuit ESF werd ons een vragenlijst aangereikt die we als nulmeting willen hanteren om een aantal aspecten van welzijn op het werk in kaart te brengen.Volgende thema’s werden bevraagd:l regelmogelijkhedenl sociale steun directe leidinggevendel betrokkenheidl welbevindenl afwisseling in het werkl leermogelijkhedenl informatievoorzieningl werkdrukl herstelbehoeftel haalbaarheid pensioenleeftijdl intentie tot verloop88 medewerkers vulden de online-vragenlijst anoniem in.Wanneer we de resultaten vergelijken met het gemiddelde van alle organisaties die deelnemen aan deze ESF-oproep scoren we op alle domeinen positiever. Eén uitzondering: “Ik kan mijn huidige job in deze omstan-digheden nog uitoefenen tot mijn pensioen.” Dat zien onze medewerkers enkel zitten als er aan de job gepast gesleuteld wordt in functie van langer werken.Naast deze gestandaardiseerde bevraging vanuit ESF, in-stalleerden we in elk team nog een vertrouwensbarometer en werd een weerman/vrouw aangeduid om de stand van de barometer in het kader van de organisatie-ontwikkeling in het oog te houden.

Energise- vitaliteit - enthousiasme - talent en verbondenheidBij de bespreking, tijdens de beleidsdagen van 2014 kwam het thema “draagkracht/draaglast” in beeld als een the-ma voor de organisatie. Daarop werd beslist om er een operationeel doel voor 2015 van te maken. Met het project “Energise” wilden we dat doel concreet gestalte geven.Energise is er om actief vitaliteit en enthousiasme te geven aan … jezelf, iemand anders, je team, je organisatie. Medewerkers die tijdens hun werk hun talenten kunnen inzetten, hebben meer energie en voelen zich goed in hun job. Als De Oever willen we oog hebben voor talenten van de medewerkers waardoor zij zich meer betrokken en dus verantwoordelijk voelen voor de organisatie.

Met het project Energise bieden we:l elk team een energise-box aan om vitaliteit en enthou-

siasme een extra boost te geven.l elke medewerker individueel oefeningen aan om na te

gaan wat de balans is van zijn of haar levensdomeinen en hoe de eigen talenten kunnen ontdekt en ingezet worden.

l elk team oefeningen om na te gaan wat de balans is tussen ‘energise’ en ‘survival’ en hoe hiermee aan de slag te gaan.

l een instrument om na te gaan hoe het thema draaglast en draagkracht leeft in de organisatie

Op de beleidsdagen werden de teamresultaten ‘opgeteld’ tot een organisatiebeeld. Concreet hebben we:l alle talenten in kaart gebrachtl van gedachten gewisseld over werkzame factoren en

belemmerende factoren voor ons energiepeill ons afgevraagd wat medewerkers zelf kunnen doen, teams

en wat de organisatie kan doen om te zorgen dat iedereen zijn werkcontext ervaart als ‘normaal tot ideaal’

88 medewerkers vullen een anomieme vragenlijst in om het welzijn in De Oever te meten.

21

22

PARTNERS GEVEN ONS EEN BOOST

Uitdagingenl Partnerschappen in functie van de rechtstsreeks

toegankelijke Jeugdhulp verder uitbouwenl Partners zoeken die betekenis kunnen hebben voor

onze kinderen en jongeren

9 structurele partners melden rechtstreeks kinderen/jongeren en gezinnen aan.

Feedback dat we vanuit een CLB mochten ontvangen. Vanuit de school kregen we signalen dat het niet goed ging met Fien (fictieve naam): strafstudies, geen concentratie, verontrustend gedrag... Wij besloten om samen te gaan zit-ten met de ouders. Al snel bleek dat de relatie tussen Fien en haar ouders vast liep. Als CLB kunnen we maar beperk-te ondersteuning geven in dergelijke situaties. Toch von-den we het niet meteen nodig om intensieve begeleiding in te schakelen. Op dat moment kwamen we in contact met Thuisbegeleiding De Kering. Met hun nieuwe mo-dule “positieve herorïentering” zijn we na een verkennend gesprek zeer snel kunnen opstarten. Geen tijdverlies met administratie, wachtlijsten ... “een geschenk uit de hemel” zowel voor ons maar vooral voor Fien. Na 4 maanden hebben we de begeleiding heel positief kunnen afronden. Wij volgen Fien verder op.

Ook wij netwerken: een ontmoeting met onze partnersRechtstreeks toegankelijke JeugdhulpverleningHet decreet Integrale Jeugdhulp maakt een belangrijk gedeelte van onze hulpverlening rechtstreeks toegankelijk. Het Agentschap Jongerenwelzijn stimuleert organisaties om hier rond samen te werken. Omdat onze plaatsen beperkt zijn en we graag onze doelgroep goed willen bewaken, heb-ben we ervoor gekozen om met onze partners een intense samenwerkingsrelatie aan te gaan.De partners waarmee we in dit kader in 2015 samenwerken:l Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ) en Sociale

Diensten Jeugdrechtbank (SDJ)l Jeugd- en sociale politie - politie Limburg regio hoofdstad

(vroeger HaZoDi)l CLB’s Hasselt (provinciaal, GO en vrij)l Crisispunt -18l CAW Hasselt (via het lokaal hulpverlenersoverleg in Heus-

den-Zolder)l OCMW Heusden-Zolder (via het lokaal hulpverlenersoverleg)We staan altijd open voor nieuwe partners die zich ook inhoudelijk willen engageren.

ESF-project “Expeditie 2021 - Krachtig organiseren”In dit jaarverslag stonden we al uitgebreid stil bij de inhoude-lijke aspecten van het project. We willen hier ook graag de partners vermelden die ons in dit proces sterk ondersteunen:l Het Europees Sociaal Fonds (ESF-agentschap Vlaanderen)l DISIR - voor de procesbegeleiding in ons organisatie-

ontwikkelingstrajectl Ascento - voor het vormgeven van ondersteuningstrajec-

ten op maat voor onze medewerkers en leidinggevenden

Andere partners die een sterke bijdrage leveren aan onze inhoudelijke werking:

De afdeling Voorzieningenbeleid van het Agentschap Jon-gerenwelzijn staat binnen de Vlaamse Gemeenschap in voor de erkenning en de subsidiëring van alle private organisaties in de Bijzondere Jeugdzorg. Op hun vraag en in nauw over-leg organiseren wij gepaste hulpverlening voor zorgnoden van kinderen en jongeren in onze regio.De afdeling Intersectorale Toegangspoort regelt binnen het Agentschap Jongerenwelzijn de toegang van kinderen en jongeren tot de meest intensieve en ingrijpende vormen van de jeugdhulp, de niet rechtstreeks toegankelijke jeugd-hulp.Hulpverleners zoeken zo veel mogelijk naar oplossingen in

de vrijwillige - buitengerechtelijke - hulpverlening. In situaties waarin dat niet lukt, kan je terecht bij een gemandateerde voorziening: het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ) of het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK).Gerechtelijke hulpverlening is jeugdhulpverlening die door een jeugdrechter wordt opgelegd. Ongeveer de helft van onze begeleidingen valt onder deze gedwongen hulpver-lening. De Sociale Dienst van de Jeugdrechtbank (SDJ) volgt deze kinderen en jongeren in nauw overleg met onze begeleiders van nabij op.Het Crisispunt -18 is er voor crisissituaties waarbij min-derjarigen betrokken zijn. Samen met de aanmelder wordt de probleemsituatie verkend en de acuutheid van de crisis bepaald. De Oever voorziet permanent begeleidingsplaat-sen voor kinderen en jongeren die na crisishulp verdere thuisbegeleiding nodig hebben en biedt crisisopvang voor niet begeleide buitenlandse minderjarigen.JOPLim, Jongeren- en OuderParticipatie Jeugdzorg Limburg, werkt samen met jongeren, ouders en andere op voedings-verantwoordelijken met ervaring in de Jeugdzorg. De Oever is hierin een actieve partner.Dankzij Vakantieparticipatie kunnen kinderen, jongeren en gezinnen die we begeleiden tegen een zeer voordelig tarief genieten van een daguitstap of een korte vakantie.Vanuit ons middelenbeleid doen we regelmatig beroep op het Centrum voor Alcohol- en andere Drugproblemen (CAD), voor advies, vorming, infomomenten, begeleiding van jongeren en het ontlenen van informatiemateriaal.Groep Intro Genk wil mensen die moeilijk hun weg vinden in onze samenleving ondersteunen in het verwerven en ver-sterken van hun competenties. De jongeren van Fonto kun-nen bij Groep Intro een vorming volgen voor thema’s gericht op maatschappelijke integratie als budgetteren, solliciteren, ….Het Agentschap voor Integratie en Inburgering wil dat nieuwkomers zich snel thuis voelen in onze samenleving. Fonto Nova werkt intensief met hen samen.“Samen Inburgeren” is een project van de dienst diversiteit stad Genk waarbij “oude” Genkenaars (vrijwilligers) nieuwe Genkenaars wegwijs maken in Genk, in onze leefgewoon-ten, de Nederlandse taal... Andere partners die we nog willen vermelden zijn: alle plaat-selijke OCMW’s in de gemeenten waar we actief zijn, Pleeg-zorg Limburg, Centra Geestelijke Gezondheidszorg (CGG), Solentra, Kinderpsychiatrische diensten Limburg, Limburgse hogescholen en CVO’s, …

23

THUIS IN DE SAMENLEVING

24

Jeugdzorg: dat is dus voortaan een taak van de maatschappijCijfers van het Agentschap Jongerenwelzijn tonen aan dat almaar meer jongeren beroep doen op jeugdhulpverlening. In het decreet ‘Integrale Jeugdhulp’ is vermaatschappe- lijking van de jeugdzorg een kernbegrip. De theorie gaat als volgt: het is de bedoeling dat jongeren eerst bij zichzelf en in hun omgeving op zoek gaan naar hulp en vormen van zorg. Als dat niet lukt, kunnen ze een beroep doen op professio-nele zorg.” Dat biedt perspectief, want de wachtlijsten zijn lang en de zoektocht naar professionele zorg op maat is niet evident, zeker niet als je als cliënt voor je zorg moet rekenen op de samenwerking tussen verschillende zorgpartners. Verhalen van gezinnen waarop meer dan 10 hulpverleners betrokken zijn, zijn niet uit de lucht. De kostprijs voor de sa-menleving van al die zorg loopt flink op en het zou dus ook voor de staatskas goed uitkomen als iedereen in eigen om-geving terecht kan voor de beste zorgen.Iedereen begrijpt dat deze theorie in de praktijk op die manier niet werkt. Gepaste zorgen vinden in je eigen netwerk…daar-voor moet je een netwerk hebben, een netwerk waarin die zorg kan geboden worden en een netwerk dat die zorg wil bieden. In vele verontrustende situaties is het niet evident om een beroep te doen op je eigen omgeving. Daarnaast wordt de drempel naar professionele hulp hoger als het aan-bod verder van de cliënt wordt verwijderd.Hoe kunnen we dan wel kijken naar ‘vermaatschappelijking van de jeugdzorg’? Allereerst zouden we kunnen vertrekken van het geloof in eigen kracht. De eigen kracht van een jon-gere en zijn netwerk staan daarbij centraal. Hulpverleners moeten zich durven afvragen wat het gezin en de jongere goed genoeg vinden. Hulpverleners leggen dikwijls de lat van het einddoel veel hoger dan de gezinnen zelf of ne-men het over, terwijl helpen eerder ondersteunen betekent. De sterke overtuiging dat alles begint bij het kijken naar de eigen krachten, betekent niet dat we gezinnen aan hun lot willen overlaten of willen verplichten om op eigen kracht te werken. En het mag ook geen budgettaire kwestie worden. Het zou wel kunnen dat we onze middelen moeten ver-schuiven naar het inzetten op meer empowerment, meer en actiever werken in de context. Dat kost ook veel geld en strookt niet met een besparingslogica. De nadruk blijft liggen op de kwaliteit van de zorgverlening. Bovendien is het een il-lusie om te denken dat professionele hulp niet meer nodig is.

Ook binnen De Oever proberen we al jaren gezins- en con-textgericht te werken. We zijn ervan overtuigd dat we onze organisatie zo moeten hertekenen dat we hierin nog kunnen investeren. Op die manier realiseren we een basisprincipe uit de bijzondere jeugdzorg: het principe van de subsidiari-teit. Met name dat er steeds gekozen moet worden voor de minst ingrijpende tussenkomst met een zelfde mate van ef-fectiviteit.vrij naar Evelien Verstraeten, symposium Jeugdzorg, 10 juni 2015

Investeren in opvoeden en opgroeien loontOok in Nederland is de zorg voor jongeren volop in bewe-ging. Alle betrokken partijen streven naar een nieuw jeugd-stelsel met meer preventie en vroege hulp, versterking van eigen kracht van jeugdigen en ouders, minder medicalisering en gespecialiseerde zorg en een integrale aanpak met zorg-op-maat. Paul Dam en Bert Prinsen publiceerde in juli 2013 een studie met als titel “Kosteneffectiviteit van de preven-tie van pedagogische, psychosociale en psychosomatische problematiek door de jeugdgezondheidszorg.” Hun conclusie: “Elke geïnvesteerde euro levert namelijk een meervoud op aan maatschappelijke baten.” Wij hebben de sterke neiging om hen te geloven en hechten daarom naast het bestrijden van de maatschappelijke kwetsbaarheid veel belang aan het versterken van de competenties van onze jongeren en het verhogen van hun kansen op maatschappelijke participatie.

Enveloppefinanciering stimuleert onder-nemerschapIn het verleden tekende de overheid voor elke begeleidings-vorm een precies kader uit voor de begeleiding en onder-steuning van de jongeren. Middelen voor personeel en werking werden op basis van dat kader uitgerekend. De organisatie vulde dat kader vervolgens in en stuurde een factuur aan de Vlaamse Gemeenschap, die vervolgens alle kosten terugbetaalde. De komst van de enveloppefinancie-ring in combinatie met het nieuwe kwaliteitsdecreet in 2014 betekent dat de overheid de klassieke, voorgedefinieerde kaders loslaat en de verantwoordelijkheid om een kwali-teitsvolle dienstverlening uit te tekenen binnen de voorziene enveloppe bij de organisatie zelf legt. Enerzijds geeft dat ons grotere autonomie voor wat betreft de interne allocatie en de aanwending van de middelen, anderzijds moeten we be-wijzen dat we onze middelen verantwoord besteden.

Uitdagingenl Maatschappelijke meerwaarde van onze dienstverlening

meer in de verf zettenl Sociaal-pedagogisch project uittekenen met, naast het

pedagogische, voldoende aandacht voor het aanleren van competenties die maatschappelijke participatie bevorderen

l Inzetten op buurtschap en vrijwilligers, netwerken vor-men rond kinderen en jongeren

Dit kadertje is voorbehouden voor een participaties-tukje en komt op elke pagina terug:bv. tevredenheidsmeting:

74,7% tevredenheid

maar kan ook een reactie van een jongere, een ouder of netwerklid zijn of een idee zijn over hoe de cliënt dit onderwerp of onze jeugdhulp verder ziet evolueren. ook een foto is mogelijk.

“Bij de start van mijn begeleiding vond ik het stom dat ze zoveel mensen wilden betrekken in mijn hulp. Je vuile was buiten hangen ... dat doe je toch niet graag. Maar ok, de begeleiding kon me overtuigen dat het be-langrijk is om mensen rond me te hebben die me steunen en dat ik niet alles alleen moet oplossen. Nu is mijn be-geleiding al enkele maanden gestopt en ben ik heel blij dat mijn beste vriendin, mijn stiefmama, mijn meter mee zijn met mijn verhaal. Ze hebben me echt vooruit gehol-pen en ze vonden het zelfs fijn dat ze iets voor me kon-den betekenen in deze moeilijk periode. Mijn meter komt regelmatig op de koffie, we koken samen, plooien de was en dankzij haar heb ik contact gemaakt met mijn buur-vrouw. Ik noem haar tante Kaat, ze geeft me veel tips. Ik woon nu alleen, ik werk en ga naar school en ik weet dat ik bij hen kan aankloppen als het me te veel wordt. Ik moet ook niet meer mijn heel verhaal doen, ze begrijpen me en ze weten vanuit de begeleiding waar ik me best op focus. Eigenlijk zijn zij nu af en toe De Oever.” (Femke, 17 jaar)

25

Maatschappelijke investering die rendeert

sponsors dragen een steentje bij

Een extra duwtje in de rug voor onze kinderen en jongeren.Iedere dag stellen we vast dat bepaalde basisrechten voor onze jongeren geen evidentie zijn zoals:l een rijbewijs halenl genieten van een gezinsvakantiel zich engageren voor een hobbyl een opleiding als kok volgenl hogere studies aanvangenl vervoer naar de turnclubl noodzakelijke orthodontiel mee op kamp gaan met de jeugdbeweging

Onze basisfinanciering laat ons toe te voorzien in begeleiding en in de belangrijkste levensbehoeften voor onze kinderen en jongeren. Voor het extra duwtje in de rug dat sommi-gen nodig hebben om er weer bij te horen en om uitzicht te hebben op een volwaardige maatschappelijke participatie rekenen we op schenkers en sponsors.Zij kunnen meestappen in een van onze fondsen (vakan-tiefonds, studiefonds, gezondheidsfonds, mobiliteitsfonds), een project steunen of een vrije bijdrage doen.

Schenkers die een verschil maaktenWe willen, heel bijzonder ook in naam van de kinderen en jongeren en hun begeleiding onze sponsors/donateurs dan-ken voor hun bijdrage aan deze projecten: l Bands for Charityl VIIO Borgloonl Autogroup Paesmansl Nikel Pald vzwl Tenniscup Mombeek / Soroptimistenl For a Better Lifeen alle particuliere schenkers die onze leefgroepacties hebben gesteund.

Wil jij deze extra kansen mee mogelijk maken?ga naar www.deoever.be voor meer infoof neem telefonisch contact met ons op.

“Whahhwww, ik heb de zee nog nooit gezien, zo groot.” (jongen 9 jaar, De Najade)

“Ik wist niet dat je aan zoveel moet denken om een reis te organiseren, alles is zo duur, maar goed dat we dit samen doen” (jongere De Souw)

“Ik ben benieuwd wat een berghuttentocht met onze kleindochter zal doen, ze schat het in als vakantie maar het zal zwaar voor haar zijn. Trekken met een rugzak en altijd met dezelfde mensen om haar heen. Ze gaat er niet kunnen weglopen, ze zal de problemen dan moeten aanpakken.” (grootouder)

“Ik deed de berghuttentocht. Het was fysiek heel zwaar maar de groep was heel tof. Iedereen zorgde voor elkaar, we sleurden ons op de moeilijke momenten erdoor. Nadien zijn we een hechte groep gebleven. We steunden elkaar en we zorgden voor elkaar als we moeilijkere tijden meemaakten. Nooit gedacht dat een vakantie je zo veel kan leren.” (jongere De Souw)

met 250 euro kunnen we een passend vakantieaanbod uitwerken voor ieder kind

26

Uitdagingenl het vakantie-, studie- en gezondheidsfonds promotenl van sponsors partners maken

Ham

TessenderloBeringen

Leopoldsburg

Lummen

HalenHerk-De-Stad

Hasselt

Genk

Zonhoven

Heus-den-Zolder

Diepenbeek

As

Opblabbeek

Zuten-daal

Gingelom

Sint-Truiden

Hasselt

Genk

Heusden-Zolder

Houthalen-Helchteren

Lummen

De Oever: T. 011 85 90 40www.deoever.be l welkom@deoever.be

6 leefgroepen, 2 diensten begeleid zelfstandig wonen,1 thuisbegeleidingsdienst en 1 dagcentrum,

Verblijf met contextbegeleidingl Huis 17

Rozenstraat 21-23, 3500 Hasselt, T.: 011 85 14 33, huis.17@deoever.be

l De SouwSouwstraat 13, 3530 Houthalen, T.: 011 52 42 72, de.souw@deoever.be

l De WimmertSmetstraat 21, 3501 Hasselt, T.: 011 37 61 65, de.wimmert@deoever.be

l Het LuikLuikersteenweg 41, 3500 Hasselt, T.: 011 22 59 86, het.luik@deoever.be

l De NajadeSmetstraat 21b, 3501 Hasselt, T.: 011 76 29 01, de.najade@deoever.be

l Fonto NovaStalenstraat 22, 3600 Genk, T.: 089 20 62 10, fonto.nova@deoever.be

Ham

TessenderloBeringen

Leopoldsburg

Lummen

HalenHerk-De-Stad

Hasselt

Genk

Zonhoven

Heus-den-Zolder

Diepenbeek

As

Opblabbeek

Zuten-daal

Gingelom

Sint-Truiden

Hasselt

Genk

Heusden-Zolder

Houthalen-Helchteren

Lummen

Contextbegeleidingm De Kering Thuisbegeleiding

Smetstraat 19, 3501 Hasselt, T.: 011 85 90 52, de.kering@deoever.be

Contextbegeleiding in functie van autonoom wonenl De Kering bzw

Smetstraat 19, 3501 Hasselt, T.: 011 85 90 52, dekering.bzw@deoever.be

l De Dijk bzwGhoosstraat 4/2, 3550 Heusden-Zolder, T.: 011 89 20 20, de.dijk@deoever.be

Dagbegeleiding in groepl De Sluis Dagcentrum

Ghoosstraat 4/2, 3550 Heusden-Zolder, T.: 011 53 02 60, de.sluis@deoever.be

27

Uitdaging 2016: De Oever @ Lummen - opvang NBMV (-15 j)Gemeenteplein 9, 3560 Lummen

vzw De Oever Smetstraat 19 3500 Hasselt T. 011 85 90 40 www.deoever.be

Uitgave: vzw De OeverRedactie en vormgeving: vzw De OeverGepubliceerd op: 31 mei 2016