Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede...

25
1 Jaarverslag 2014 Brouwerijstraat 3 2500 Lier Telefoon: 03/298 29 20 Mail: [email protected] Website: www.dezilverenknoop.be

Transcript of Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede...

Page 1: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

1

Jaarverslag 2014

Brouwerijstraat 3

2500 Lier

Telefoon: 03/298 29 20

Mail: [email protected]

Website: www.dezilverenknoop.be

Page 2: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

2

1. Inhoud

1. Inhoud

2. Inleiding

3. Onze visie

4. Wat we realiseerden in 2014 aan de hand van de werkingscriteria van een

wijkgezondheidscentra

5. Patiënten

6. Project Armoede en geestelijke gezondheid “Samen op de eerste lijn”

7. Vrijwilligerswerking

8. Lid van de vereniging van wijkgezondheidscentra

Bijlage 1: ledenlijst bestuursorganen Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop vzw –

2014

Bijlage 2: medewerkers Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop vzw – 2014

Bijlage 3: draaiboek

Page 3: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

3

2. Inleiding

In dit jaarverslag willen we u een beeld scheppen van wat Wijkgezondheidscentrum De

Zilveren Knoop vzw doet, wie wij bereiken, met wie wij samenwerken, wat onze visie is,...

Wil je meer weten, contacteer ons dan gerust:

Anita Rimaux

Coördinator Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop vzw

Brouwerijstraat 3

2500 Lier

mail: [email protected]

GSM: 0491/61 92 92

Page 4: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

4

3. Onze visie

Onze visie op gezondheid en gezondheidszorg:

Het wijkgezondheidscentrum vertrekt vanuit het standpunt dat het een fundamenteel recht is van iedere mens om toegang te hebben tot een kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg.

Het wijkgezondheidscentrum is laagdrempelig

De zorg geboden in het wijkgezondheidscentrum is laagdrempelig en toegankelijk.

Het wijkgezondheidscentrum garandeert de financiële toegankelijkheid door de toepassing van het forfaitair betalingssysteem. Het wijkgezondheidscentrum, het ziekenfonds en de patiënt / cliënt gaan met elkaar een contract aan. Het wijkgezondheidscentrum ontvangt maandelijks rechtstreeks van de mutualiteit een vast bedrag per ingeschreven patiënt / cliënt.

Naast de financiële toegankelijkheid is er ook aandacht voor de fysieke toegankelijkheid.

Tenslotte staat het wijkgezondheidscentrum open voor iedereen ongeacht zijn/haar culturele, sociale en politieke achtergrond.

Medewerkers van een wijkgezondheidscentrum streven naar een attitude die culturele, psychologische en fysieke drempels herkent en waar mogelijk aanpakt.

Het wijkgezondheidscentrum richt zich naar iedereen woonachtig in het omschreven werkingsgebied.

Als enige criterium voor inschrijving in het wijkgezondheidscentrum geldt de verblijfplaats van de patiënt / cliënt binnen een duidelijk afgebakend geografisch werkingsgebied nl. Lier / Koningshooikt.

Alle inwoners, los van culturele, sociale of politieke achtergrond, zijn welkom in het wijkgezondheidscentrum.

Het inkomen van de patiënt / cliënt doet dus niet terzake. We streven naar een mix van mensen met een hoog en een laag inkomen omdat we het belangrijk vinden dat de patiëntenpopulatie een afspiegeling is van de populatie in het werkingsgebied.

We willen zeker geen afzonderlijk gezondheidscircuit organiseren voor mensen met een laag inkomen.

Integrale benadering van gezondheid

Het wijkgezondheidscentrum bekijkt gezondheid in de breedste zin van het woord.

De patiënt / cliënt staat centraal en wordt benaderd in al zijn aspecten. Het wijkgezondheidscentrum besteedt uitdrukkelijk en pro-actief aandacht aan zowel lichamelijke, psychisch en sociale gezondheid.

Page 5: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

5

Evenwicht tussen curatief en preventief werken

In de werking van het wijkgezondheidscentrum is er een goed evenwicht tussen curatief en preventief werken. Naast een toegankelijke curatieve werking is er voldoende aandacht voor ziektepreventie en gezondheidspromotie.

De ziektepreventie is gericht op de ingeschreven patiënten / cliënten en kan zowel individueel als groepsgericht aangepakt worden.

Bij de gezondheidspromotie is het doelpubliek ruimer dan de eigen patiënten / cliënten; het kan zich ook richten tot de lokale gemeenschap binnen het werkingsgebied. Het doel is de zelfredzaamheid van patiënten / cliënten en wijkbewoners te versterken en te bevorderen

Samenwerking

Het wijkgezondheidscentrum werkt actief samen met partners op de domeinen van gezondheid en welzijn. Het wijkgezondheidscentrum streeft naar een structurele samenwerking met de actoren die ertoe bijdragen een gepast antwoord te bieden aan de zorgnoden van de patiënten / cliënten.

Er is samenwerking op verschillende niveaus:

- Eerst en vooral is er binnen het wijkgezondheidscentrum multidisciplinaire samenwerking tussen de aangeboden disciplines.

- Er is een sterke samenwerking met gezondheidszorg eerste lijn die niet aangeboden wordt binnen het centrum, met hulpverleners op de tweede (ambulante specialistische zorg) en derde (zorgen binnen een ziekenhuis of instelling) lijn.

- Tenslotte is het belangrijk een brug te realiseren tussen (geestelijke) gezondheid en welzijn. Dit omdat gezondheidsproblemen veel welzijnscomponenten bevatten en omgekeerd.

Gemeenschapsgericht werking

Het wijkgezondheidscentrum wil actief deelnemen aan het gezondheidsbeleid in het werkingsgebied. In samenwerking met relevante partners worden initiatieven genomen om gezondheidsbehoeften in dit gebied te detecteren en aan te pakken.

Onze visie op organisatie en structuur

Het wijkgezondheidscentrum is georganiseerd in een vereniging zonder winstoogmerk (vzw).

Het wijkgezondheidscentrum is onafhankelijk, pluralistisch, onverzuild en niet gebonden aan een politieke partij.

Het wijkgezondheidscentrum betrekt patiënten / cliënten bij zijn werking. De concrete participatievormen zijn mede afhankelijk van de grootte en de groei van het centrum.

Page 6: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

6

4. Wat we realiseerden in 2014 aan de hand van de

werkingscriteria van een wijkgezondheidscentrum

1. Multidisciplinaire samenwerking onder één dak

Een wijkgezondheidscentrum heeft als minimuminvulling een huisarts, een verpleegkundige en een derde discipline die of een bijkomende RIZIV-discipline op de eerste lijn is, of gezondheidspromotie of maatschappelijk werk. Een wijkgezondheidscentrum organiseert op structurele wijze een multidisciplinair overleg.

Na afweging van verschillende elementen (de noden vastgesteld in de omgevingsanalyse,

financiële haalbaarheid, ...) startten we in september 2012 met de disciplines huisarts,

verpleegkunde, maatschappelijk werk.

Samen met Centrum Geestelijke Gezondheidszorg De Pont, CAW Het Welzijnshuis en Ons

Gedacht vzw werkten we in 2012 een project uit in verband met armoede en geestelijke

gezondheidszorg en dienden dit in bij CERA en de Vlaamse Overheid. Dit omdat de noden

op het vlak van geestelijke gezondheidszorg groot zijn en het aanbod aan toegankelijke

betaalbare hulpverlening, omwille van de lange wachtlijsten, zeer beperkt is.

Door de goedkeuring van dit project voor 2 jaar konden we in samenwerking met Centrum

Geestelijke Gezondheidszorg De Pont ook in 2014 psychologische ondersteuning

aanbieden aan onze patiënten.

Omdat de inzet van een eerstelijnspsycholoog een enorme meerwaarde is (zie bijlage)

zochten en vonden we in 2014 naar extra middelen om dit project in 2015 verder te

kunnen zetten.

Sinds juli 2014 werd ons zorgteam uitgebreid met een kinder- en jeugdpsycholoog. CGG

De Pont stelt dankzij een project ingediend in het kader van bestrijding van kinderarmoede

voor 12u per week een kinder- en jeugdpsycholoog vrij om in het wijkgezondheidscentrum te

werken om kinderen en jongeren te begeleiden. Het project loopt tot eind 2015.

In 2014 zag ons zorgteam er als volgt uit:

huisarts

o dokter Karen Smets (1/2 VTE)

o dokter Anouk Moens (1/2 VTE)

verpleegkunde

o Chantal De Graef (beide disciplines samen ½ VTE)

maatschappelijk werk

o Chantal De Graef (beide disciplines samen ½ VTE)

eerstelijnspsycholoog

o Karen Van Dessel (gemiddeld 10u / week) (CGG De Pont)

o Ellen Beullens (gemiddeld 12u / week) (CGG De Pont)

Page 7: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

7

2. Gemeenschapsgerichte werking

Een wijkgezondheidscentrum richt zich tot het individu en de gemeenschap en participeert actief aan een gezondheidsbeleid in de wijk of het werkingsgebied. In samenwerking met relevante partners neemt het wijkgezondheidscentrum initiatieven om er gezondheidsbehoeften te detecteren en aan te pakken.

Op verschillende momenten en op verschillende plaatsen signaleerden we gezondheidsbehoeften die wij binnen onze werking vaststellen. Waar mogelijk willen we samen zoeken naar oplossingen. Op 4/04/2014 namen we deel aan een overleg in Lier met CGG De Pont en het OCMW van Lier ivm geestelijke gezondheidszorg. Dit in het kader van het lokaal sociaal beleid. Via Samenlevingsopbouw namen we op 25/04/2014 deel aan een vertikaal overleg armoede met de kabinetsmedewerkers van minister Van Deurzen (minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin). We pleitten voor het stimuleren van de toepassing van de derdebetalersregeling en voor meer wijkgezondheidscentra. Op 11/06/2014 namen we deel aan de trefdag lokaal sociaal beleid van Lier. Hier signaleerden we de problemen die wij zien bij patiënten in verband met geestelijke gezondheid (veel problemen en weinig mogelijkheden om mensen door te verwijzen naar geschikte hulpverlening). We maken ook deel uit van het GGalimero-overleg (Geestelijke Gezondheid As Lier Mechelen Regionaal Overleg). Ook daar willen wij vanuit de eerstelijnsgezondheidszorg problemen signaleren en mee zoeken naar oplossingen voor een meer toegankelijke en afgestemde geestelijke gezondheidszorg in de regio. Verder werden er via de beleidscontacten van Samenlevingsopbouw geregeld knelpunten gesignaleerd aan bv. de OCMW-voorzitter of het lokaal bestuur. Zo bekeken we bijvoorbeeld mee de evaluatie van het thema gezondheid (dringende medische hulp, tandzorg, geestelijke gezondheidszorg) binnen het armoederapport dat Ons Gedacht (de vereniging waar armen het woord nemen) presenteerde aan het Lierse OCMW- en gemeentebestuur naar aanleiding van 17 oktober, dag van verzet tegen armoede (29/09/2014). We nemen ook deel aan de denktank armoede en het platform kinderarmoede van de stad Lier. Hier zijn zowel het lokaal bestuur als welzijnsorganisaties vertegenwoordigd.

Tenslotte gaan we soms in op vragen waarbij men ofwel het concept van het wijkgezondheidscentrum wil leren kennen:

- In het kader van de lancering van een projectoproep “ondersteuning van de opstart van nieuwe wijkgezondheidscentra” door de provincie Antwerpen

o voorstelling van het concept en de werking van een wijkgezondheidscentrum aan de medewerkers van de provincie Antwerpen, dienst welzijn en gezondheid (19/09/2014)

o bezoek député Bellens aan het wijkgezondheidscentrum van Lier (13/10/2014)

- Bezoek werkgroep die in Turnhout een wijkgezondheidscentrum wil opstarten (22/10/2014)

Page 8: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

8

- gesprek OASES (Ongelijkheid, Armoede, Sociale uitsluiting en de stad) over het concept wijkgezondheidscentra (6/11/2014)

Soms vragen diensten en organisaties om deel te nemen aan een overleg of een gesprek om hun werking / ideeën te toetsen aan onze ervaringen binnen het wijkgezondheidscentrum:

- Rondetafel palliatieve zorg en armoede Regionaal Zorgnetwerk (november 2014) georganiseerd door de provincie Antwerpen

- Workshop over werking eerstelijnspsycholoog in het wijkgezondheidscentrum op een studiedag over outreachend werken georganiseerd door provincie Limburg (25/11/2014)

- Gesprek met Leny Scherlippens (PZ Duffel / PZT Este) ifv een project waarbij zij vorming, coaching en supervisie ontwikkelen voor bv huisvestingsmaatschappijen en hun samenwerkingspartners (in kader preventieve aanpak van uithuiszetting en voorkomen van dak- en thuisloosheid) om medewerkers te ondersteunen in het omgaan met mensen met psychische en psychiatrische problemen.

3. Territoriale werking

Een wijkgezondheidscentrum richt zich tot een duidelijk afgebakend geografisch werkgebied. Dit kan een wijk of een gemeente zijn. Als enig criterium voor inschrijving van een patiënt geldt zijn/haar verblijfplaats.

Het wonen in het werkingsgebied is de enige voorwaarde om patiënt te worden in ons

wijkgezondheidscentrum.

Het werkingsgebied van ons wijkgezondheidscentrum is Lier en Koningshooikt (2500).

Wanneer ingeschreven patiënten verhuizen buiten ons werkingsgebied moeten ze zich

uitschrijven.

4. Structurele samenwerkingsverbanden

Een wijkgezondheidscentrum werkt actief samen met lokale en regionale (beleids)partners op de domeinen van gezondheid en welzijn. Een wijkgezondheidscentrum streeft naar een structurele samenwerking met de actoren die ertoe bijdragen een gepast antwoord te bieden aan de zorgnood van patiënten en wijkbewoners.

Ook in 2014 besteedden we veel aandacht aan de bekendmaking van onze werking, het

geven van informatie over onze werking en netwerkvorming. Dit door o.a.:

- Voorstelling van de werking van het wijkgezondheidscentrum op

teamvergadering van diensten en organisaties

o team sociaal werk van het Vlaams en Neutraal Ziekenfonds (30/01/2014)

Page 9: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

9

o medewerkers team welzijn en gezondheid provincie Antwerpen (22/4/2014):

voorstelling concept “wijkgezondheidscentrum” en het project geestelijke gezondheid

binnen ons wijkgezondheidscentrum

o medewerkers (woonbegeleiders + coördinator) van sociaal verhuurkantoor De

Woonkans (07/10/2014)

o team van verpleegkundigen van Kind en gezin van Lier (21/10/2014)

o team maatschappelijk werkers psychiatrisch Ziekenhuis Duffel (20/11/2014)

o vrijwilligersgroep Wereld-Delen (27/11/2014)

- Werkbezoeken van diensten en organisaties aan het wijkgezondheidscentrum

o Similes (17/4/14)

o werkbezoek stagiairs CGG De Pont (4/12/2014)

o De Stappaert / het Smolder

o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014)

- Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen

Naast de werking van het wijkgezondheidscentrum leggen we ook altijd een aantal andere

basisprincipes van de gezondheidszorg uit (omnio-statuut, derdebetalersregeling, spoed,

wanneer naar specialist, wachtdienst,…).

o Cursisten Open School Basiseducatie – NT2 (18/11/2014)

- Concrete samenwerkingsinitiatieven

o Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) De Pont

Project oog voor mekaar, ook met elkaar (zie pagina 19) In dit kader was er in 2014 een stuurgroep met CGG De Pont, CAW

Het Welzijnshuis, Ons Gedacht vzw (vereniging waar armen het

woord nemen) en wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop.

Het wijkgezondheidscentrum gaf een vorming over armoede op het

doelgroepenoverleg van CGG De Pont (6/2/2014)

We stelden het project voor op de studiedag die Cera en de Vlaamse

overheid organiseerden (27/3/2014) ter afronding van het project

Samen met het CGG schreven we een draaiboek over het project

waarin het verloop, knelpunten, goede voorbeelden, ... van het

project beschreven worden. (zie bijlage3)

Project kinderen en jongeren

CGG De Pont kreeg een project goedgekeurd in het kader van

kinderarmoede. Zij zetten 12u per week een kinder- en

jeugdpsycholoog in binnen het team van het wijkgezondheidscentrum

(en 12u per week een kinder- en jeugdpsycholoog binnen het Huis

van het Kind ism het OCMW van Lier)

o Samenwerking asielcentrum van Broechem (Fedasil)

wanneer hun huisarts niet aanwezig is, kunnen ze bewoners naar ons

doorverwijzen. Er zijn afspraken gemaakt ivm doorverwijzing en opvolging

van de bewoners van het asielcentrum.

o Samenwerkingsovereenkomst met Tolkensdienst van Babel

Page 10: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

10

bij anderstalige patiënten kunnen wij voor vertaling samenwerken met de

telefonische tolkendienst.

o VormingPlus

in het kader van samenwerkingsmogelijkheden wat het ontwikkelen van

vormingsinitiatieven op vlak van gezondheidspromotie (12/06/2014)

- Samenwerking met het onderwijs

o Projectdag armoede, toegankelijke gezondheidszorg en welzijn voor

studenten BANABA sociale gezondheidszorg Thomas More Lier (7/1/2014)

o Werkbezoek leerlingen 7de

jaar kinderzorg, thuis- en bejaardenzorg (Instituut

Heilig Hart van Maria – Berlaar) (29/04/2014)

o Projectdag armoede, toegankelijke gezondheidszorg en welzijn voor

studenten BANABA sociale gezondheidszorg Thomas More Lier (7/11/2014)

o Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop is een stageplaats voor

studenten geneeskunde. Zowel voor korte stages van startende studenten

geneeskunde als voor een langere stage voor een laatstejaars student

geneeskunde.

o Daarnaast waren we ook een stageplaats voor een drietal laatstejaars sociaal

verpleegkunde van Thomas More – Lier.

- Diensten die op onze teamvergadering hun werking komen uitleggen:

We nodigden een aantal diensten / organisaties uit op onze teamvergadering om hun werking

voorstellen. Wederzijdse kennis bevordert doorverwijzing en samenwerking in functie van

een goede zorgverlening voor onze patiënten.

o Teamverantwoordelijke en directeur Wit-Gele Kruis regio Lier (10/01/2014)

o Voorstelling project rechtstreeks toegankelijke hulp voor minderjarigen

(16/05/2014)

o Voorstelling werking integrale jeugdhulp door Luc De Win (dagcentrum De

Oever) (27/06/2014)

5. Ziektepreventie en gezondheidsbevordering

Een wijkgezondheidscentrum heeft een aanbod van individuele en groepsgerichte ziektepreventie gericht op de ingeschreven patiënten, dat zo mogelijk gebaseerd is op evidence based medicine en op een planmatige manier wordt georganiseerd. Daarnaast werkt een wijkgezondheidscentrum aan gezondheidsbevordering bij de eigen patiëntenpopulatie en de lokale gemeenschap, met het oog op het versterken en bevorderen van de zelfredzaamheid van patiënten en wijkbewoners.

Individuele preventie Tijdens de consultaties besteden de zorgverstrekkers aandacht aan individuele preventie. Dit was in 2014 o.a.

- Systematische organisatie van de griepvaccinatie: alle patiënten die tot de risicogroep behoren, werden actief aangespoord en uitgenodigd (bv tijdens een consultatie, telefonisch gecontacteerd) om zich te laten vaccineren tegen griep.

Page 11: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

11

- GMD+: de sociaal verpleegkundige plant een intakegesprek om het GMD+-dossier in orde te maken voor alle patiënten tussen de 45 jaar en 75 jaar het GMD+ systematisch in orde te maken en op te volgen.

- Individuele ondersteuning op vlak door huisarts of verpleegkundige op vlak van: o gezonde voeding – voedingsanamnese, overlopen eetdagboek, begeleiding gewicht /

dieet o gezonde levensstijl o slaaphygiëne / slaappatroon o anticonceptie o op punt stellen vaccinatieschema’s o individuele rookstop-begeleiding o informeren patiënt ivm diabetes o uitstrijkjes preventie baarmoederhalskanker o ondersteunende gesprekken in het kader van alcoholproblemen o …

Rookstopsessies We organiseerden rookstop-sessies met een mix van rookstop-, actie- en infomomenten in samenwerking met tabakoloog Christine Plets. Telkens was ook Chantal (sociaal verpleegkundige) of Karen (huisarts) aanwezig. Vooraleer de rook-stopsessies startten deed de tabakologe met elke deelnemer een intake-gesprek om te peilen naar rookgewoonten, motivatie, ... Rook-stopsessies: 9/05/2014, 23/05/2014, 6/06/2014, 13/06/2014, 20/06/2014, 27/06/2014 Terugkom-sessies: 11/07/2014 en 29/08/2014. Infosessie over zwangerschap Thema’s van de infosessie: voorbereiding zwangerschap, ontspanningstechnieken en ademhalingsoefeningen, gezonde voeding tijdens de zwangerschap. Deze sessie werd gegeven door een laatstejaarsstudente vroedkunde van Thomas More Hogeschool Lier, onder begeleiding van een ervaren vroedvrouw. (2/12/2014) Nieuwsbrief en wachtzaal In de nieuwsbrief die driemaandelijks verschijnt, integreert onze sociaal verpleegkundige telkens een aantal aspecten van ziektepreventie en gezondheidspromotie. Ook in de wachtzaal krijgt gezondheidspromotie en preventie de nodige aandacht.

6. Integrale zorgverlening

Een wijkgezondheidscentrum besteedt in zijn werking uitdrukkelijk en pro-actief aandacht aan zowel lichamelijke, psychische als sociale componenten van gezondheid.

Binnen het wijkgezondheidscentrum is er naast de fysieke gezondheid veel aandacht voor zowel psychische als sociale aspecten die invloed hebben op het welzijn en de gezondheid van onze patiënten. Wat psychologische ondersteuning betreft kunnen onze patiënten op doorverwijzing van de huisarts terecht bij de eerstelijnspsycholoog of bij de kinder- of jeugdpsycholoog binnen het team. Daarnaast vormt het maatschappelijk werk dat onze sociaal verpleegkundige biedt een zeer waardevolle aanvulling op ons zorgaanbod. Haar werk bestaat hoofdzakelijk in het contacteren van allerhande diensten, het informeren, doorverwijzen en ondersteunen van patiënten bij allerlei vragen. We merken dat onze patiënten zeer uiteenlopende vragen hebben. O.a. volgende vragen kwamen in 2014 aan bod:

Page 12: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

12

- Ondersteuning van patiënten bij administratieve vragen: o mutualiteit in orde helpen maken bij patiënten die niet in regel zijn met de mutualiteit o invullen formulieren FOD o patiënten helpen bij opstellen brief o in orde maken en opvolgen van inschrijvingen die moeilijk lopen

- Ondersteunende gesprekken bij psycho-sociale problemen - Overleg met diensten (bv OCMW) waarbij patiënten in begeleiding zijn - Praktische ondersteuning

o warme maaltijden aan huis

o zwangerschap: babyuitzet / aanvraag kraamgeld o weekplanning ADL / huishoudelijke taken samen met pt opstellen

o info over winkels tweedehandsgoederen

o bespreken en helpen opstarten huishoudelijke hulp

- Mensen informeren over en doorverwijzen naar: o Info over diensten / organisaties

CAW Ons Gedacht / Sociaal Restaurant / Sociale Kruidenier

De Stappaert dienstencentrum De Waaier / De Rosmolen in Lier De Sleutel Antwerpen

opvangtehuis voor vrouwen

opvang dakloze patiënt

thuiszorgwinkel mutualiteit

OCMW

o Vrije tijd / daginvulling info over GOMOR-pas info over vrijetijdsbesteding in Lier gesprekken over zinvolle dagbesteding / hobbies met patiënt naar jeuddienst: inschrijven voor vakantiekampen

vragen ivm vrijwilligerswerk informeren over mogelijkheden om aan sport te doen

o Jeugd / kinderen /onderwijs/ opvoedingsondersteuning vragen ivm scholen vragen ivm kinderopvang info over JAC Lier uitleg geven over Triple P info over werking CLB

info over thuisonderwijs

o Gezondheid bij verhuis: samen met patiënt huisarts zoeken die met derdebetalersregeling

werkt overzicht aan patiënt van diëtisten in lier info over mogelijkheden revalidatiecentra

info ivm begeleid wonen De Vliering

bevragen wachtlijst psychiatrische dagtherapie

info over buddywerking CGG De Pont

info ivm doorverwijzing kiné

mogelijkheden residentiële hulpverlening binnen psychiatrie bespreken en

doorverwijzing

doorverwijzing naar kinderpsychologe bespreken en regelen

samen met anderstalige naar optiek

hulpmiddelenblad overlopen + meegeven (bv. bij automutilatie)

overleg met wit-geel kruis

o Inkomen

Page 13: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

13

info over omnio-statuut patiënt informeren bij vraag stopzetting voorlopige bewindvoering

o Werken en leren vragen over werken in beschutte werkplaats info ivm werk- en trajectbegeleiding

contact AROP / De Ploeg

info over vakbond

o Wonen contact huisvestingsmaatschappij ivm probleem bij patiënt vraag ivm klusjesdienst info over voorwaarden om al dan niet in aanmerking te komen voor een

sociale woning

huisbezoek controle woning binnen de normen?

o Mobiliteit info ivm verplaatsing via openbaar vervoer + rittenschema’s opzoeken

o Varia toelichting ivm euthanasie / schenken van lichaam aan de wetenschap

contactname met justitie-assistente

7. Toegankelijkheid

Een wijkgezondheidscentrum werkt bij voorkeur met het forfaitair betalingssysteem of werkt met een andere betalingsregeling waardoor de financiële toegankelijkheid bevorderd wordt. Een wijkgezondheidscentrum ziet toe op een toereikende fysieke toegankelijkheid en staat open voor iedereen ongeacht zijn/haar culturele, sociale of politieke achtergrond. Een wijkgezondheidscentrum werkt aan het wegnemen van drempels die de toegankelijkheid van het centrum kunnen verminderen. Een wijkgezondheidscentrum werkt aan manieren om patiënten en wijkbewoners te betrekken bij zijn werking.

8. Continuïteit

Een wijkgezondheidscentrum biedt een beschikbaarheid van de eigen zorgverstrekkers gedurende minimum 10u per werkdag. Per patiënt wordt een multidisciplinair dossier bijgehouden samengesteld door de medische, paramedische en maatschappelijke disciplines.

In de praktijk betekent dit dat patiënten tussen 8u ’s morgens en 19u ’s avonds in het wijkgezondheidscentrum terecht kunnen bij de huisarts. Sinds 2014 werken we enkel nog op afspraak. Op vlak van verpleegkundige zorgen werken we samen met externe verpleegkundigen om de continuïteit te garanderen wanneer onze eigen verpleegkundige niet aanwezig is.

9. Kwaliteit

Een wijkgezondheidscentrum levert aantoonbare inspanningen om de kwaliteit van de patiëntenzorg en praktijkorganisatie te optimaliseren en te evalueren.

Page 14: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

14

10. Organisatievorm

Een wijkgezondheidscentrum organiseert zich als niet winstgevende organisatie. In de bestuursorganen van de organisatie (Algemene Vergadering en Raad van Bestuur) is een personeelsvertegenwoordiging opgenomen.

11. Onafhankelijkheid en pluralisme

Een wijkgezondheidscentrum is onafhankelijk, pluralistisch en onverzuild en niet gebonden aan een politieke partij.

Page 15: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

15

5. Patiënten

Op 1 januari 2015 bedroeg onze totale zorgpopulatie 445 patiënten.

Forfait-patiënten / niet-forfait-patiënten

Forfaitpatiënten: het aantal patiënten dat op 1 januari 2015 ingeschreven is in het

forfaitaire betalingssysteem. Van de patiënten binnen het forfait waren er op 1 januari 4

patiënten die niet in regel waren met de mutualiteit.

Niet-forfait-patiënten: het aantal patiënten op 1 januari 2015 dat op consultatie kwam in

het wijkgezondheidscentrum en niet ingeschreven is in het forfaitaire betalingssysteem.

Het gaat o.a. om de volgende groepen:

- bewoners van het asielcentrum van Fedasil in Broechem

- mensen in het kader van dringende medische hulp die ten laste genomen wordt van

het OCMW

- mensen die een ten laste neming hebben van het OCMW

- mensen die bij ons terecht komen voor een dringend éénmalig consult omdat hun

huisarts bv. op verlof / ziek is…

- mensen die, vooraleer zich in te schrijven, op consultatie komen buiten het forfaitair

systeem en beslissen zich niet in te schrijven

- …

89%

11%

forfait-patiënt niet-forfait-patiënt

al dan niet forfait-patiënt

al dan niet forfait-patiënt

Page 16: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

16

Bovenstaande grafiek geeft weer hoeveel van de niet forfait-patiënten binnen ons

wijkgezondheidscentrum al dan niet aangesloten zijn bij de mutualiteit.

Leeftijd

De gemiddelde leeftijd van de forfait-patiënten is 33 jaar.

De gemiddelde leeftijd van de niet-forfait-patiënten is 25 jaar.

De gemiddelde leeftijd van onze totale zorgpopulatie is 32 jaar.

Hieronder de verdeling van onze totale zorgpopulatie in leeftijdsklassen.

60%

40%

zonder mutualiteit met mutualiteit

al dan niet mutualiteit niet-forfait-patiënten

niet-forfait-patiënten

13%

16%

22%

17%

14%

11%

6%

2%

0 - 9 j 10 - 19 j 20 - 29 j 30 - 39 j 40 - 49 j 50 - 59 j 60 - 69 j 70 j +

leeftijd totale zorgpopulatie

% van de totale zorgpopulatie

Page 17: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

17

Geslacht

Statuut ziekenfonds

PUG zonder VTK: primaire uitkeringsgerechtigde zonder verhoogde tegemoetkoming

PUG met VTK: primaire uitkeringsgerechtigde met verhoogde tegemoetkoming

WIGW zonder VTK: Weduwen, Invaliden, Gepensioneerden en Wezen zonder verhoogde tegemoetkoming

WIGW met VTK: Weduwen, Invaliden, Gepensioneerden en Wezen met verhoogde tegemoetkoming

Dit betekent dat 53% van onze patiënten een verhoogde tegemoetkoming heeft.

52%

48%

mannen vrouwen

% totale zorgpopulatie

% totale zorgpopulatie

37% 38%

10%

15%

PUG zonder VTK PUG met VTK WIGW zonder VTK WIGW met VTK

statuut ziekenfonds

statuut ziekenfonds

Page 18: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

18

Nationaliteit

Binnen ons wijkgezondheidscentrum zijn er heel wat verschillende nationaliteiten

vertegenwoordigd bij de forfait-patiënten: Belgische, Armeense, Algerijnse, Macedonische,

Servische, Pakistaanse, Sri Lankeese, Roemeense, Marrokaanse, Syrische, Afghaanse,

Djibouti, Guineese, Franse, Duitse en Nederlandse.

Natuurlijk tellen we bij ook bij de forfait-patiënten met Belgische nationaliteit ook een heel

aantal mensen van andere origine.

73%

25%

2%

Belg Niet-Belg onbekend

nationaliteit forfait-patiënten

nationaliteit forfait-patiënten

32% 40%

28%

Belg Niet-Belg onbekend

nationaliteit niet-forfait patiënten

nationaliteit niet-forfait patiënten

Page 19: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

19

6. Project Armoede en geestelijke gezondheid “Samen op de

eerste lijn”

Dit project is een samenwerking tussen Centrum Geestelijke Gezondheidszorg De

Pont, CAW Het Welzijnshuis, Ons Gedacht vzw (vereniging waar armen het woord

nemen) en Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop.

Dit project liep af in mei 2014. Doordat niet alle middelen van dit twee jaar lopende

projecten besteed waren, kon de inzet van de eerstelijnspsycholoog verlengd worden

tot eind 2014.

In 2014 investeerden we in het zoeken van middelen om de inzet van een

eerstelijnspsycholoog in onze werking te verlengen. Met succes. Tot eind 2015 zal ons

team aangevuld worden met een eerstelijnspsycholoog.

Doelstellingen en inhoud van het project

1) Laagdrempelige en betere geestelijke gezondheidszorg voor mensen in armoede door:

Inzet een eerstelijnspsycholoog door het CGG in wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop

De psycholoog (Karen Van Dessel) is rechtstreeks toegankelijk na doorverwijzing van de huisartsen van het wijkgezondheidscentrum

Gevolg:

o Snelle (binnen de week à twee weken) en doelgerichte psychische ondersteuning waardoor ingespeeld kan worden op crisissituaties en voorkomen kan worden dat problemen escaleren

o Door de inbedding in het wijkgezondheidscentrum is er een continuïteit in de zorg:

Psycholoog coördineert de zorg (begeleiding, eventuele toeleiding naar residentiële opname, nazorg…)

Afstemming door multidisciplinaire samenwerking in het wijkgezondheidscentrum (huisarts, verpleegkunde, maatschappelijk werk en psycholoog)

2) Intensievere samenwerking met eerstelijnsdiensten door:

samenwerking met laagdrempelige eerstelijnsdiensten die niet noodzakelijk aan hulpverlening doen (bv. straathoekwerk, sociaal restaurant, Ons Gedacht, d’ Amandelboom, Belgium Homeless Cup) omdat:

Page 20: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

20

o Sommige psychische problemen soms “sociale” problemen zijn (uitsluiting, eenzaamheid, geen netwerk, armoede die ervoor zorgt dat mensen in een permanente stress leven…)

o Veel mensen in armoede nood hebben aan: ontmoeting een plek waar men gelooft in krachten van mensen, waar

mensen positieve ervaringen kunnen opdoen, zich nuttig voelen

3) Sensiblisering

doorbreken taboe over geestelijke gezondheidsproblemen (bv Te Gek-campagne, themanummer De Nieuwe Nete)

leren kennen van de leefwereld van mensen in armoede door de hulpverleners binnen de geestelijke gezondheidszorg (vorming en dialoog via Ons Gedacht)

4) Preventieve activiteiten ivm geestelijke gezondheidszorg door:

Vorming over thema’s die te maken hebben met geestelijke gezondheid (omgaan met stress, verhogen draagkracht…): in groep en individueel

Page 21: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

21

7. Vrijwilligerswerking

De onthaalvrijwilligers nemen een belangrijke plaats in binnen de werking van het wijkgezondheidscentrum. Zij zijn voor patiënten vaak het eerste aanspreekpunt. Het wijkgezondheidscentrum wil zeer laagdrempelig zijn. Een goed en vriendelijk onthaal is hiervoor essentieel.

Om de twee maanden is er een vrijwilligersvergadering waarop we ervaringen uitwisselen, kunnen stilstaan bij problemen, nieuwe procedures kunnen uitleggen, ... We voorzien ook ruimte om de vrijwilligers te informeren over het reilen en zeilen van de werking van het wijkgezondheidscentra zodat zij betrokken zijn bij de werking (bv wissels binnen het personeel, nieuwe projecten, …)

Aan alle vrijwilligers: BEDANKT voor de inzet, de flexibiliteit en de betrokkenheid!

Page 22: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

22

8. Lid van de Vereniging van Wijkgezondheidscentra

Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop is lid van de Vereniging van

Wijkgezondheidscentra.

In 2014 namen we deel aan volgende structurele overlegmomenten:

- Het coördinatorenoverleg van de vereniging van wijkgezondheidscentra

- Regiogroep Centrum (dit is een overleg ter voorbereiding van de raad van bestuur

van de vereniging van Wijkgezondheidscentra)

- De werkgroep geestelijke gezondheid van de vereniging van wijkgezondheidscentra

Verder namen we ook deel aan:

- De kwaliteitsdag van de vereniging van wijkgezondheidscentra (28/11/2014). Op die

dag worden goede praktijken uitgewisseld tussen de verschillende

wijkgezondheidscentra (bv organisatie multidisciplinair overleg, … )

Page 23: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

23

Bijlage 1: ledenlijst bestuursorganen Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop vzw

- 2013

naam

Nathalie Boschmans AV

Frank Jansen AV

Sam Pauwels AV + RVB

Anita Rimaux AV + RVB

Ben Van Havere AV + RVB

Bert Van Meensel AV + RVB

Dominic Van Oosterwyck AV + RVB

Nancy Brocken AV

Sabrina Verbeek AV + RVB

Ils Verschoren AV

Luc Arts AV + RVB

Karen Smets AV + RVB

Sylvie Van Dam AV + RVB

Sylvain Beckers AV + RVB

Stefan Morreel AV + RVB

Wilfried Gepts AV

Gunther Van Keer AV

Page 24: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

24

Bijlage 2: medewerkers Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop vzw – 2014

Huisartsen Mieke Bruynooghe (tot februari 2014)

Karen Smets

Anouk Moens (vanaf september 2014)

Maatschappelijk werk – verpleegkunde Chantal De Graef

Psycholoog (volwassenen) Karen Van Dessel (via CGG De Pont)

Psycholoog (kinderen en jongeren) Ellen Beulens (via CGG De Pont) (vanaf

juli 2014)

Coördinator Anita Rimaux (via Samenlevingsopbouw

Antwerpen provincie vzw)

Administratief medewerker Annick Dewinter

Onthaal, logistiek en onderhoud Sigrid Boschmans (artikel 60 via OCMW

Lier) (tot maart 2014)

Heidi De Vos (artikel 60 via OCMW Lier)

(vanaf november 2014)

Onthaalvrijwilligers in 2014 Emmy Jansen, Annita Schaevers, Veerle

Vranckx, Inge Van Caeyzeele, Priscilla

Cannaerts, Bert Sleeckx, Johan Festjens,

Evi Pays, Suzie Knoops, Karin Op de

Beeck, Joke De Clercq, Marieke

Schroyen

Page 25: Jaarverslag 2014 - Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie · o projectcoördinator kinderarmoede ocmw Lier) (25/09/2014) - Uitleg in groep bij maatschappelijk kwetsbare groepen Naast

25

Bijlage 3: draaiboek project Oog voor mekaar, ook met elkaar. SAMEN op de eerste

lijn, het WERKT!