Jaarverslag 2014 - nmcx.nl · biodiversiteit, energie en water. We willen daarbij actief informeren...

Jaarverslag 2014

NMCH, Centrum voor Duurzaamheid 2

INHOUD Inleiding ............................................................................................................................... 4

1. MISSIE: DUURZAAM LEVEN EN WERKEN .................................................................... 5

2. COMMUNICATIE ......................................................................................................... 7

3. BEDRIJVEN EN ORGANISATIES .................................................................................. 11

4. BEWONERS ................................................................................................................ 18

5. KINDEREN .................................................................................................................. 27

6. JONGEREN ................................................................................................................. 40

7. ORGANISATIE ............................................................................................................ 49

8. FINANCIEN................................................................................................................. 52

COLOFON .......................................................................................................................... 55


Alle lichten staan op groen!

… op groen, omdat duurzaamheid steeds hipper wordt. Op vele terreinen en domeinen zijn bevlogen mensen bezig met verduurzaming van het leefklimaat. Netwerken is daarbij de motor. … op groen, vanwege de positieve energie die daarbij ontstaat. De tijd is rijp. Allerlei partners komen met informatie, vragen of aanbod rond eenzelfde thema. De puzzelstukjes vallen op hun plaats. Een project of initiatief wordt als vanzelf in een nieuwe fase gestuwd. De duurzame wereld is een stapje dichterbij gekomen. … op groen, vanwege het feit dat er fantastische medewerkers naar ons toe komen, die met groot enthousiasme onze regio een duurzaamheidsboost willen geven. Mensen met expertise en drive, die samen kunnen werken en open staan voor kansen en mogelijkheden. … op groen, omdat er ook intern veel moois gebeurt, waar geweldige vrijwilligers geheel belangeloos de projectleiders ondersteunen. …op groen, omdat groen allang niet meer alleen over biodiversiteit gaat, maar ook over hernieuwbare energie en CO2-emissie, over circulaire economie en een duurzame leefstijl. … op pimpelgroen, omdat dat onze nieuwe toezichtstatus bij de gemeente Haarlemmermeer is, vanwege onze transparante bedrijfsvoering. Een mooi compliment. Voorbeelden van succesvolle projecten staan er genoeg in dit jaarverslag. Het zijn stuk voor stuk projecten waarin we samenwerken met partners en een grote doelgroep bereiken. Partners uit het bedrijfsleven zijn onmisbaar, zowel financieel als inhoudelijk. Bij vrijwel elk project zijn bedrijven – van klein tot groot – betrokken, in de vorm van sponsoring, meedenken, educatie en acties. Heel vaak zetten we vernieuwende methoden in, die door de expertise en de gedrevenheid van onze medewerkers tot een succes worden. Regelmatig worden onze concepten overgenomen door andere organisaties, wat we natuurlijk alleen maar toejuichen. Door al deze positieve ontwikkelingen zien we 2015 zonnig tegemoet. We gaan door op de ingeslagen weg, maar wel met een nieuwe naam, een nieuwe website, een nieuwe accommodatie en waarschijnlijk ook weer veel nieuwe partners voor een duurzamer Haarlemmermeer en omgeving. Arjanne Lagendijk, directeur


INLEIDING Hierbij het jaarverslag 2014 van NMCH waarin we tellen en vertellen. We hebben vele projecten, die enorm kunnen verschillen wat betreft kosten, inzet en bereik. Sommige hebben een lange looptijd en zijn arbeidsintensief, andere zijn vooral mooie blikvangers, die de ogen van de bewoners op duurzaamheid richten. Tegelijk vormen al deze projecten een geheel: allemaal dragen ze bij aan een duurzaam Haarlemmermeer en omgeving, waar wij ons als team met veel enthousiasme voor hebben ingezet.


1. MISSIE: DUURZAAM LEVEN EN WERKEN

WAT WILLEN WE BEREIKEN NMCH (Natuur- en Milieucentrum Haarlemmermeer) is een stichting, opgericht door bedrijven en gemeente, die de overtuiging heeft dat duurzaamheid loont, de kwaliteit van leven vergroot en innovaties aanjaagt. Wij willen bereiken dat duurzaamheid vanzelfsprekend is, thuis, op school en op het werk. In de ideale wereld volgens NMCH houdt iedereen rekening met het welbevinden van mens en milieu, nu en in de toekomst. Wij stellen ons als NMCH ten doel om hieraan een aanzienlijke bijdrage te leveren, door met inwoners, bedrijven, scholen en maatschappelijke organisaties, direct of via intermediairs, een uitnodigend duurzaam handelingsperspectief te creëren voor de dagelijkse werken leefomgeving. We organiseren, stimuleren en ondersteunen activiteiten die onze doelgroepen aanzetten tot een duurzame leefstijl en duurzame maatregelen.

CENTRALE UITGANGSPUNTEN Bij al onze werkzaamheden en projecten gaan we uit van de behoefte van de klant of doelgroep, en stimuleren we de doelgroep tot actieve participatie. We streven daarbij naar verbinding tussen doelgroepen, waarbij het accent ligt op samenwerking met en aansluiting bij bedrijven in de omgeving. We zorgen ervoor dat onze inspanning in verhouding staat tot het verwachte resultaat. Effectiviteit van onze inzet staat centraal. We maken zoveel mogelijk gebruik van reeds ontwikkeld materiaal, uit binnen- en buitenland. Wel selecteren we het geschikte materiaal, en passen we het aan aan de lokale situatie en specifieke doelgroepen.

DOELGROEPEN EN THEMA’S Onze doelgroepen zijn bewoners in het algemeen (met daarbinnen subdoelgroepen), kinderen (basisonderwijs), jongeren, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Binnen de laatste twee richten we ons op beleid en management, maar ook op gedrag van medewerkers. De thema’s waar we ons mee bezig houden betreffen duurzaamheid in brede zin: hernieuwbare energie, klimaatverandering, duurzame leefstijl, voedsel, natuur en biodiversiteit, water, afval en grondstoffen. Wij zien onszelf als een katalysator van de circulaire economie. Daarvan bestaan verschillende modellen, maar de kern is dit: de economie is niet langer te verbeelden met een lijn van grondstof via product naar afval, maar met een combinatie van kringlopen die in elkaar haken en oneindig door kunnen stromen. Het gaat in onze projecten niet zozeer om minder, als wel om anders, waarbij de kringlopen centraal staan. Denk aan efficiënter gebruik en reparatie, deeleconomie (gratis, ruilen, huur of lease), multifunctionaliteit van producten, gebruik van andere of nieuwe materialen en denken in behoeften in plaats van producten (je wilt niet per se een wasmachine, maar schone spullen). Het bevorderen van innovatie en lokale ketens vormt hier een onderdeel van, tot en met het oproepen van de creativiteit en inventiviteit van scholieren.

ONZE AANPAK NMCH heeft een basisfunctie binnen het duurzame krachtenveld. Voor inwoners, scholen, verenigingen en bedrijven heeft NMCH drie kernfuncties: Loket en communicatie Informatie en advies verstrekken aan inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties, voorlichting geven aan groepen, ideeën presenteren, een duurzame leef- en werkstijl stimuleren. Verbinden en stimuleren


Groepen mensen (volwassenen, jongeren, kinderen), individueel of binnen organisaties, enthousiast maken voor de toepassing van duurzaamheid, zowel in gedrag als in maatregelen, proactief en in samenwerking met partners. Coördinatie en regie van educatieprojecten Met scholen en bedrijven projecten organiseren voor kinderen en hun omgeving, gericht op bewustwording en handelingsperspectief. NMCH

beschikt over een breed sociaal instrumentarium (educatie, communicatie, participatie),

biedt nadrukkelijk ruimte voor initiatieven uit de samenleving (om te ondersteunen en verbinden);

zorgt voor monitoring en effectmeting van het instrumentarium, waarbij zowel de dienstverlening als het proces geëvalueerd worden (doen we de goede dingen en doen we de dingen goed?);

zoekt aansluiting bij anderen en participeert in netwerken;

legt de verbinding tussen overheid, ondernemers en omgeving (= energieke samenleving) en legt daarbij de relatie met onderwijs en onderzoek;

positioneert zich als veilige, betrouwbare en laagdrempelige partner om mee samen te werken (geen bedrijf en geen overheid);

genereert diverse inkomstenbronnen;

neemt de rol van vliegwiel en aanjager van initiatieven, waarbij in de uitwerking of het vervolg nadrukkelijk de grootste taken voor anderen zijn weggelegd.

ONZE BELANGRIJKSTE ACTIVITEITEN EN SUCCESSEN IN 2014 In 2014 hebben we intensief ingezet op communicatie. We werkten aan een nieuwe website die begin 2015 online gaat, en verstuurden een groot aantal persberichten (gemiddeld 2 per maand), die in diverse media werden geplaatst, om zo nog meer bekendheid te geven aan onze activiteiten. Met partners en de doelgroepen hebben we een groot aantal projecten uitgevoerd en nieuwe initiatieven op de rit gezet. De Groene kapstok en Repair Café zijn inmiddels begrippen geworden. We ontwikkelden nieuwe educatieve paden voor bewoners en maakten die geschikt voor educatie. Ook dit jaar was de doorontwikkeling van Winst uit je Woning weer spraakmakend; we konden op veel plekken in het land dit succesvolle project over het voetlicht brengen. Ook het Groene Loper Festival werd weer zeer positief beoordeeld. Met de vernieuwende projecten met het voortgezet onderwijs over water, energie en duurzaam bouwen blijven we landelijke koploper. Van het Zwerfafvalfonds kregen we het vertrouwen om activiteiten neer te kunnen zetten, waardoor we nog laat in het jaar met kinderen, jongeren, ouders en wijkbewoners de eerste fase van konden neerzetten van een tienjarenproces. De activiteiten voor het basisonderwijs konden we in 2014 uitbreiden door van de scholen een eigen bijdrage te vragen. Zo kunnen meer scholen en meer kinderen meedoen. Aan het pakket lessen en schoolprojecten werden thema’s als groene energie en circulaire economie toegevoegd. Ten slotte zijn we partner of initiator van tal van initiatieven voor maatschappelijke organisaties en bedrijven. Concrete gedragsverandering bij doelgroepen is afhankelijk van veel factoren, die wij niet allemaal kunnen beïnvloeden. Maar door samen te werken en aan te haken op andere activiteiten in de duurzaamheidsketen leveren we hieraan een concrete bijdrage.


2. COMMUNICATIE

1. Doel Wij willen bereiken dat bewoners, scholen, bedrijven en instanties bij ons loket terechtkunnen met vragen en initiatieven over diverse duurzaamheidsthema’s als grondstoffen, afval, voedsel, biodiversiteit, energie en water. We willen daarbij actief informeren over breed toegankelijke duurzame activiteiten, mogelijkheden om samen te werken en zich te verbinden met experts in de regio.

2. Actie We onderzochten wat er nodig was om onze diensten nog beter voor het voetlicht te brengen en werkten aan een vernieuwing van onze uitstraling: een nieuwe naam en een nieuwe huisstijl, die bovendien vragen om vernieuwde sociale media. Deze grote operatie, die begin 2015 zal plaatsvinden werd door het hele jaar 2014 heen voorbereid. Natuurlijk zaten we klaar achter de telefoon en de pc om vragen te beantwoorden, bewoners in te schrijven voor diverse acties en te verwijzen naar partners in duurzaamheid. We maakten nieuwsbrieven, hielden alle informatie op onze website actueel en produceerden een groot aantal persberichten, die goed werden geplaatst.

3. Resultaat Veel bewoners, bedrijven, organisaties en ook individuele vrijwilligers en medewerkers, wisten NMCH te vinden wanneer zij informatie zochten over acties, initiatieven of activiteiten op het gebied van duurzaamheid. Dit leidde ertoe dat zij actief deelnamen aan activiteiten, een gerichte bijdrage leverden en/of zelf duurzame maatregelen namen.

Overzicht resultaten 2014 communicatie - loket

a. Loket 1.680 telefonische vragen van bewoners, bedrijven en scholen

en 250 vragen per email

b. Mediacontacten 27 persberichten (ruim 2 per maand)

c. Websites Reguliere website: ruim 17.500 sessies, door 12.500 unieke

bezoekers; hiervan 3.700 via smartphone of tablet

Website Winst uit je Woning: 4.700 sessies, door 3.400

gebruikers

d. Digitale nieuwsbrief 4 keer uitgebracht naar 1.200 abonnees

e. Interactie Facebook: 230 fans en 75 posts

Twitter: 370 volgers en ± 300 tweets

LinkedIn: 47 volgers en 32 updates

f. Inspireren en stimuleren Maandelijks NDE-nieuwsbrief naar alle scholen voor primair

onderwijs in de gemeente

PR-campagnes


4. Toelichting initiatieven Begin 2014 zijn we het ambitieuze communicatieplan 2014 gaan uitvoeren. We hebben de inzet van sociale media uitgebreid, de aanpak van de communicatie gestructureerd en een nieuwe huisstijl en website laten ontwikkelen, die beter inspelen op de eisen van deze tijd. Nu we met meer mensen (medewerkers, freelancers en vrijwilligers) zijn, gaat er ook meer aandacht naar interne communicatie. Zo is er een protocol voor sociale media met een contentkalender opgesteld en is er een interne nieuwsbrief in het leven geroepen, wat de betrokkenheid van medewerkers en vrijwilligers bij de organisatie bevordert. Met efficiënte methoden als Reflectieve Communicatiescrum en het voeren van korte, wekelijkse overleggen over grote projecten, is de interne communicatie efficiënter en effectiever geworden.

a. Loket Het zijn van een loket voor natuur, milieu en duurzaamheid is een kernfunctie. Vandaar dat communicatie onze ‘core business’ is. We brengen partijen bij elkaar, beantwoorden vragen en helpen mensen verder. Ook voor vragen over duurzaamheid die activiteiten van samenwerkende organisaties betreffen, zijn we het eerste aanspreekpunt. In 2014 telden we 1.680 telefonische vragen van bewoners, bedrijven en scholen die we konden beantwoorden (720 in 2013). Het hoge aantal kwam vooral door de campagne Winst uit je Woning: bewoners stelden vragen over isolatie, energiebesparing, duurzame energie en subsidies. Scholen belden ons vooral naar aanleiding van het educatieve aanbod. Bedrijven wilden meer weten over samenwerking of over promotie van hun duurzame product of dienst, bijvoorbeeld via Festival De Groene Loper. Ook beantwoordden we 250 vragen per e-mail.

b. Mediacontacten Over aandacht in de media heeft de organisatie niet te klagen. Van de 27 persberichten werd het merendeel lokaal en regionaal uitstekend geplaatst. Steeds meer lokale kranten bieden de mogelijkheid om persberichten zelf op hun website te zetten. Dit deden we vanaf het midden van het jaar met alle persberichten en is nu een standaardprocedure geworden. Verscheidene projectleiders konden op de radio onze activiteiten toelichten. Hiermee bereikten we in potentie tienduizenden bewoners.

c. Websites De website trok ruim 17.500 bezoekers (15.000 in 2013), waarvan 12.500 uniek (10.000 in 2013). Hiervan kwamen er 3.700 via smartphone of tablet (3.000 in 2013). De aparte website voor Winst uit je Woning trok 4.700 bezoekers (3.000 in 2013), waarvan 3.400 unieke bezoekers (2.300 in 2013).

d. Digitale nieuwsbrief De digitale nieuwsbrief, die we gebruiken om relaties te attenderen op ons nieuws, en waarmee we hen naar onze website leiden, ging 4 keer uit naar 1.200 abonnees. Daarnaast ging er maandelijks een NDE-nieuwsbrief over natuur- en duurzaamheidseducatie naar alle basisscholen in de gemeente Haarlemmermeer.

e. Interactie Wij werken vraaggericht en beluisteren de media (papier en digitaal) om adequaat in te spelen op trends. Organisaties die op hetzelfde terrein werkzaam zijn, benaderen we als partners. We trekken vervolgens samen op door slim gebruik te maken van elkaars capaciteit en middelen, (gratis) online platforms en sociale media. Om ervoor te zorgen dat communicatie beklijft, maken we zo veel mogelijk gebruik van interactie. Wie eenmaal heeft meegepraat of meegedaan, heeft vanaf dat moment een relatie met de organisatie en wordt, waar dat kan, betrokken bij activiteiten. Op Facebook hadden we aan het eind van het verslagjaar 158 volgers (230 in 2013). We zetten er 75 berichten op. Op Twitter kregen onze 370 volgers (179 in 2013) ± 300 tweets


(270 in 2013). Ook gingen we dit jaar van start op LinkedIn. Op dit moment hebben we 47 volgers die 32 updates kregen.

f. Inspireren en stimuleren Via alle bovengenoemde media en nieuwsbrieven brengen we telkens opnieuw Haarlemmermeer als duurzaamheidskoploper voor het voetlicht, en benutten we kansen om over de vele activiteiten te communiceren en bewoners, scholen en bedrijven erbij te betrekken.


3. BEDRIJVEN EN ORGANISATIES

1. Doel We willen bereiken dat organisaties in de regio door samenwerking pal staan voor hetzelfde duurzame doel. Daarom zoeken we de interactie tussen Overheid, Ondernemers, maatschappelijke Organisaties, Onderwijs & Onderzoek en Omgeving (de bewoners en de wijk). Met elkaar gaan we de complexe duurzaamheidsuitdagingen aan, door informatie te delen, elkaar te inspireren en elkaar te ondersteunen.

2. Actie We zochten actief naar partners en vonden die. Samen namen we initiateven, organiseerden we activiteiten en participeerden we in overlegstructuren. Per activiteit wisselt dus de rol van NMCH: we zijn trekker, voorzitter, organisator, ondersteuner, adviseur en partner. Onderstaand overzicht illustreert deze gevarieerde rol.

3. Resultaat Duurzame initiatieven, zoals de Groene Kapstok, het Groene Loper Festival en de Agrarische Ontwikkelfunctie werden op de rails gezet of verder ondersteund. Met een aantal partners sloten we samenwerkingsovereenkomsten en werd commitment tot stand gebracht om duurzaamheid in de regio te bevorderen en samen projecten verder te ontwikkelen. Voor het MKB zetten we in op kostenbesparing met ledverlichting.

Overzicht resultaten 2014 bedrijven en organisaties

a. Ontwikkelfunctie voor agrariërs en hun partners

Begeleiding en ondersteuning van de uitvoering van de

Ontwikkelfunctie, contact met stuurgroep en partners

b. Groene Loper Festival Samenwerking met 46 bedrijven en Winkelstad Hoofddorp, om

duurzame producten en de verkooppunten bij de consument

onder de aandacht te brengen

c. Duurzame scholen en kantoren

Programma de Groene Kapstok voor basisscholen in

samenwerking met partners verder ontwikkeld met commitment

van schoolbesturen en gemeente

C2C-inspiratieworkshop georganiseerd voor scholen en gemeente

In samenwerking met Podium voor Architectuur een project op

twee scholen (voortgezet onderwijs) geïnitieerd en begeleid over

het ontwerpen van duurzame kantoren

d. Energiezuinige verlichting voor het MKB

Promotieactie voor het MKB om over te stappen op energiezuinige

verlichting, kansen en technieken voor bedrijven geïnventariseerd,

propositie ontwikkeld en getest, 100 bedrijven geïnformeerd in de

pilot

e. Gemeente Haarlemmermeer

Loketfunctie voor Meermaker/Tegenstroom vervuld


Loketfunctie m.b.t. subsidieregeling van de gemeente voor

isolatiemaatregelen vervuld

f. Omliggende gemeenten en landelijke activiteiten

Met diverse gemeenten projecten uitgevoerd

Overeenkomst gesloten met ‘Stadsregio Amsterdam’ voor

uitvoering van pilot verduurzaming huurwoningen (‘winst uit je

woning’ voor huurders)

Participatie in landelijke kerngroep NME-diensten en aantal

landelijke themagroepen, landelijke workshop begeleid

g. Platforms en maatschappelijke organisaties

Advies en samenwerking met maatschappelijke organisaties,

diverse gezamenlijke projecten

h. Meerwind Samenwerkingsovereenkomst leidend tot educatieprojecten

voortgezet onderwijs

i. Hoogheemraadschap van Rijnland

Samenwerking leidend tot educatieprojecten voortgezet onderwijs

j. Hoom Samenwerking leidend tot stimulering woningeigenaren tot het

nemen van duurzame maatregelen

k. Partners: Meerlanden Ymere, Rabobank

In overleg met de partners projecten uitgevoerd voor diverse

doelgroepen (elders inhoudelijk toegelicht)

4. Toelichting op de initiatieven Bedrijven en organisaties

a. Ontwikkelfunctie voor agrariërs en hun partners Uit de succesvolle ‘Ondernemerstafel regionale ketens' van 16 december 2013, waar zo’n zeventig kwekers, verwerkers en afnemers van agrarische producten onderling kennismaakten en mogelijkheden voor samenwerking zochten en vonden, bleek dat de Ontwikkelfunctie op dat moment voorzag in een behoefte. In 2014 zijn 35 initiatieven van agrariërs ondersteund door de ontwikkelfunctie. Naar het einde van het jaar sprongen er 3 thema’s uit die verdere ondersteuning vroegen, namelijk Regionale voedselketens, Gemeenschappelijk landbouwbeleid en Verbetering agrarische structuur. Ook ging de website online: haarlemmermeerduurzaam.com. NMCH stuurt samen met StivasNH de uitvoering aan en verzorgt de terugkoppeling naar de stuurgroep.


b. Groene Loper Festival voor duurzame bedrijven Aan de organisatie van het Groene Loper Festival werkten 46 bedrijven mee. Zij presenteerden enthousiast het duurzame alternatief voor diensten en producten voor consumenten en waren zeer positief over de organisatie.

c. Duurzame scholen en kantoren Het programma voor duurzame scholen heeft in samenwerking met partners (Delta Development, Educatie – de Verbinding, C2C Xpolab – Venlo) invulling gekregen door een Masterclass Cradle to Cradle (C2C) voor schooldirecteuren en ambtenaren die betrokken zijn bij de bouw van scholen. Praktijkvoorbeelden tonen aan dat scholen met duurzame maatregelen fors kunnen besparen op exploitatiekosten, terwijl het binnenklimaat verbetert. Bij de masterclass werd een nieuwe educatieve C2C-app ingezet, speciaal ontwikkeld voor Park 20|20 en beschikbaar voor een breed publiek. De masterclass inspireerde en motiveerde de deelnemers om het schoolgebouw duurzaam te maken. Twee scholen (voortgezet onderwijs) zetten klassen aan het werk met de app. De leerlingen kregen een digitale rondleiding en gingen daarna geïnspireerd aan de slag om een duurzaam kantoor te ontwikkelen. Om dit scholenproject te faciliteren werkten we samen met het Podium voor Architectuur.


- Groene Kapstok In 2014 werkten we samen met scholen, schoolbesturen en de gemeente Haarlemmermeer aan de ontwikkeling van de Groene Kapstok. Het programma helpt scholen telkens een stapje duurzamer te worden, en betrekt daarbij kinderen, ouders en de schoolomgeving. De Groene Kapstok verbindt vraag (scholen) en aanbod (duurzame aanbieders). We legden hiertoe contact met lokale en landelijke aanbieders, zoals Etaloid (lokale aanbieder van energiezuinige verlichting) en BAM (Greenliz), om te onderzoeken of het aanbod geschikt kan worden gemaakt voor de scholen binnen het programma. Op woensdag 17 september werd tijdens een levendige bijeenkomst de Groene Kapstok gepresenteerd aan schooldirecteuren, bestuurders, leerkrachten en betrokken ouders.

d. Stimulering overstap energiezuinige verlichting MKB Aan het begin van de zomer startten we een actie om het MKB te stimuleren energiezuinige ledverlichting te gebruiken. Via diverse kanalen boden we gratis advies aan, en bij aanschaf gratis plaatsing. Ondanks het aantrekkelijke aanbod bleek de actie geen aanmeldingen op te leveren, waarna we eind 2014 een nieuwe propositie ontwikkelden, om die breder bekend te maken. In het laatste deel van 2014 zijn voorbereidingen getroffen voor een gezamenlijke inkoopactie. Deze inkoopactie wordt vanuit de gemeente en brancheorganisaties bekendgemaakt aan ruim 2.200 bedrijven in Haarlemmermeer. Deze actie is op 2 maart 2015 gestart. De eerste bedrijven hebben zich al gemeld. De adviezen en installaties worden zoveel mogelijk uitgevoerd in samenwerking

met lokale partijen.


e. Gemeente Haarlemmermeer Een recordaantal bewoners en bedrijven wist NMCH te vinden met vragen over duurzaam bouwen, (innovatieve) duurzame opwekkingstechnieken, duurzame mobiliteit, subsidies, etc. Veruit de meeste vragen hadden betrekking op de gezamenlijke inkoopactie voor spouwmuur- en vloerisolatie van NMCH, Winst uit je Woning. Deze vragen hadden betrekking op de actie, maar bovenal (zoals elk jaar) op subsidiemogelijkheden. Vragen komen direct tot ons of via de receptie van de gemeente Haarlemmermeer. In de afhandeling van de subsidies ondersteunt NMCH ook regelmatig de afdeling subsidies van de gemeente in de interpretatie van de aanvragen en de opzet van een nieuwe regeling. Dit jaar was er een extra stroom aan vragen vanuit Meermaker en Tegenstroom. Naast het grotere aantal vragen van vooral bewoners, valt op dat wij de vragers beter van dienst kunnen zijn door het gegroeide aantal professionele én lokale aanbieders op het vlak van

duurzaamheid. Hiermee is het effect van de loketfunctie van NMCH in 2014 sterk vergroot.

f. Omliggende gemeenten en landelijke activiteiten Steeds meer krijgen we verzoeken vanuit omliggende gemeenten om samen te werken. Met de gemeenten Amstelveen en Diemen voerden we het project Winst uit je Woning uit. In Heemstede verzorgden we samen met Meerlanden op 3 basisscholen een project over afval. In Amstelveen organiseerden we een ‘plastic challenge’ op een school voor voortgezet onderwijs. Met de Stadsregio Amsterdam voerden we een pilot uit ter verduurzaming van huurwoningen (‘winst uit je woning’ voor huurders). Ook namen we deel aan grotere samenwerkingsverbanden met gemeenten, zoals aan de landelijke kerngroep NME-diensten en een aantal landelijke themagroepen. Aan NME-centra uit het hele land gaven we een workshop over het organiseren van Educatiedeals, een vorm van samenwerking tussen bedrijven of organisaties en scholen.

g. Platforms en maatschappelijke organisaties NMCH was betrokken bij de ontwikkeling van diverse platforms. Zo namen we initiatief tot het Platform Groen Haarlemmermeer, waarin we groene organisaties en initiatieven met elkaar in contact willen brengen. Tippiq is een ander platform, waarin we maatschappelijke (ook duurzame) initiatieven onder de aandacht van bewoners brengen. En, zoals eerder genoemd, de Groene Kapstok, een platform dat via een website het basisonderwijs inspireert tot verduurzaming door onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring. Deze platforms zullen in 2015 operationeel worden. Daarnaast is de samenwerking met Podium voor Architectuur en Meerwaarde geïntensiveerd, heeft NMCH het Repair Café en IVN ondersteund en gefaciliteerd, en vond maandelijks afstemming plaats met de Heimanshof.


h. Meerwind In april tekenden we een samenwerkingsovereenkomst met Meerwind. Met deze overeenkomst is de intentie voor wederzijdse ondersteuning expliciet gemaakt. Ook resulteerde de samenwerking al in gezamenlijke projecten voor het voortgezet onderwijs, zoals in het voorjaar en najaar twee projecten op twee scholen voor voortgezet onderwijs.

i. Hoogheemraadschap van Rijnland De samenwerking met het Hoogheemraadschap van Rijnland kwam in mei tot een hoogtepunt met de Hollandse Waterweek, waarin schoolklassen van het voortgezet onderwijs leerden over watermanagement. De week werd afgerond met een presentatie in de chique zaal van de Verenigde Vergadering. In het najaar sloten we een overeenkomst voor samenwerking in 2015.


j. Hoom Ook met Hoom sloten we een samenwerkingsovereenkomst, en wel in de nazomer, om krachten te bundelen en elkaar aan te vullen. Samen stimuleren we sindsdien woningeigenaren in Haarlemeer tot het nemen van duurzame maatregelen in huis. De samenwerking met Hoom stelt ons in staat de bewoners van Haarlemmermeer een goed advies te geven en een aantrekkelijk aanbod te doen. Hoom vult Winst uit je Woning mooi aan door aandacht te besteden aan verduurzaming van de hele woning.

k. Partners: Meerlanden, Ymere en Rabobank Meerlanden, Ymere en Rabobank waren ook in 2014 weer onze vaste strategische partners. Met hun ondersteuning mochten we diverse projecten uitvoeren (zie hierna).


4. BEWONERS

1. Doel We willen bereiken dat volwassenen geïnformeerd en gestimuleerd zijn zodat zij bewust duurzame keuzes maken en participeren in duurzame initiatieven.

2. Actie De energieacties die we in 2014 ontwikkelden, zijn innovatief en bijzonder efficiënt gebleken. Ze zijn in het land opgemerkt als methode om grote conversie te bereiken. Om duurzaam consumeren te stimuleren hebben we de samenwerking met Winkelstad Hoofddorp in het Groene Loper Festival voortgezet. De in 2014 ingezette ontwikkeling van edutainment bouwden we uit, zodat we naast de bekende geïnteresseerde doelgroep voor groen ook anderen konden interesseren voor natuur en duurzaamheid. In het ondersteunen van nieuwe initiatieven en platforms hebben we onze rol als vliegwiel gevonden. Zo konden we de organisatie van het in 2013 gestarte en zeer succesvolle Repair Café overdragen, en de energie en inzet op nieuwe initiatieven richten.

3. Resultaat Bewoners zijn actief geïnformeerd over duurzame alternatieven in de woon-, werken leefomgeving, en zijn gestimuleerd om duurzame maatregelen te treffen en duurzaam te consumeren. Mogelijk heeft er ook gedragsverandering plaatsgevonden. Dit heeft onder andere aantoonbaar geleid tot een verlaging van de CO2-reductie in Haarlemmermeer (zie de Monitor Ruimte voor Duurzaamheid van de Gemeente).

Overzicht resultaten 2014 Bewoners

a. Groene Loper Festival Ruim 2.600 bezoekers in contact gebracht met duurzame lokale

ondernemers

b. Winst uit je Woning 10.180 bewoners uit Haarlemmermeer voorgelicht over de

financiële kansen van isolatie en zonnepanelen

Ruim 1.100 bewoners uit Haarlemmermeer ingeschreven voor

de veiling van gevel- en vloerisolatie

In totaal 600 bewoners in Haarlemmermeer, Diemen en

Amstelveen investeerden samen 700.000 euro in

isolatiemaatregelen, ruim 300 uit Haarlemmermeer

c. Isolatieacties met Ymere Innovatieve aanpak voor isolatie van huurwoningen voorbereid

en hiertoe extra financiering geregeld bij Stadsregio Amsterdam

Voorbereidingen (afspraken, communicatie, website) om

komend voorjaar 4.000 huurders aanbod te doen voor

gezamenlijke inkoop spouwmuur- en vloerisolatie

Als aparte actie gratis radiatorisolatie geplaatst bij 50 huurders

d. Energieadviezen 200 inwoners kregen een ledlamp en energieadvies

e. Workshop Afval Scheiden 25 ouders betrokken bij 2 workshops Afval Scheiden op

basisscholen


f. Repair Café en andere platforms

14 maal Repair Café (374 bezoekers, 18 vrijwilligers) in

Hoofddorp; 10 maal Repair Café (194 bezoeker, 12 vrijwilligers)

in Nieuw-Vennep; overdracht aan Stichting Repair Café

Ondersteuning IVN Haarlemmermeer

Voorbereiding oprichting Platform Groen Haarlemmermeer

g. Ondersteunen maatschappelijk initiatief

Aanpak ontwikkeld waarmee duurzaamheidsinitiatieven

worden gestimuleerd én gefaciliteerd: initiatievenwedstrijd,

bewonersenquête , initiatievenmakelaar

h. Roofdieren gezocht! Voortgang onderzoek, controle van eerdere

bewonerswaarnemingen

i. Edutainment over natuur en biodiversiteit

Opening van Bottelierspad

4 orchideeënexcursies, 85 deelnemers

1 parnassia-excursie, 10 deelnemers

Ontwikkeling voorbereid van educatieve toelichting bij

wandelpaden, waaronder uitbreiding Bomenpad

Ondersteuning stadstuinprojecten als in Floriande, Fruittuinen,

Pabstlaan

Natuurouders opgeleid

30 bewoners Linquenda geactiveerd tot ophangen nestkastjes

1 biodiversiteit-tuinworkshop, 25 deelnemers

j. Zwerfafval 3.000+ personen betrokken via wijkcampagne

90+ personen leverden ideeën voor aanpak zwerfafval

20+ deelnemers wijksessie

4. Toelichting op de initiatieven Bewoners

a. Groene Loper Festival Het populaire Groene Loper Festival op zondag 29 juni, de derde editie alweer, werd druk bezocht. Onze vrijwilligers wisten 46 duurzame, eerlijke en lokale ondernemers te werven om mee te doen met presentaties en activiteiten. Het werd een gezellige, gevarieerde markt met allerlei producten voor een duurzame leefstijl. Deelnemers aan fietstochten rond de thema’s water en Cradle to Cradle waren verrast over wat Haarlemmermeer te bieden heeft op het gebied duurzaamheid en de circulaire economie. Zo’n 2.500 bezoekers ontdekten dat duurzaamheid leuk, hip en aantrekkelijk is en deden ideeën op voor hun eigen duurzame leven.


b. Winst uit je Woning Ruim 1.900 deelnemers van Haarlemmermeer, Diemen en Amstelveen deden mee aan de gezamenlijke inkoopactie voor gevel- en vloerisolatie ‘Winst uit je woning’, en konden zo een flinke inkoopkorting op hun isolatiemaatregelen bedingen. In totaal investeerden 600 bewoners ruim 700.000 euro in isolatiemaatregelen. Deze conversie van bijna 25% is zeer hoog. De deelnemers uit Haarlemmermeer besparen met de isolatie van in totaal 400 spouwmuren en vloeren ruim 140.000 euro per jaar en verminderen de lokale CO2-uitstoot met 800.000 kilogram per jaar. Van de deelnemers die uiteindelijk niet hebben geïnvesteerd in isolatiemaatregelen, is 75% zich door de actie gaan verdiepen in woningisolatie. Uit de evaluatie bleek dat men de actie hoog waardeerde, ook de rol van de gemeenten. (Zie bijlage 1 voor de gehele evaluatie.)

c. Spouwmuur- en vloerisolatie voor huurders van Ymere In 2014 zijn voorbereidingen getroffen voor een grote actie waarbij het voor huurders van Ymere aantrekkelijk wordt gemaakt om te investeren in spouwmuur- en vloerisolatie. Voor dit project is extra financiering geregeld bij Stadsregio Amsterdam. De partijen zijn bij elkaar gebracht, de kwaliteitseisen zijn opgesteld en de communicatie is voorbereid. Ook hier gaat het om het organiseren van gezamenlijke inkoop bij lokale aanbieders (‘Winst uit je Woning’). Bij vroegtijdig vertrek van de huurder uit de huurwoning wordt een deel van de investering verrekend met de huurder, en alles wordt geregeld door het betrouwbare, onpartijdige NMCH. 50 huurders in de wijk Graan voor Visch in Hoofddorp kregen van Ymere en NMCH gratis isolatiefolie achter de radiatoren in hun woonkamer. Ook kregen ze hulp aan huis bij het plaatsen van de folie en extra tips voor energiebesparing. Zo besparen ze jaarlijks minimaal 30 euro aan energie. Vanwege het succes van de actie wordt deze in 2015 voor een grotere groep bewoners beschikbaar gemaakt.


d. Energieadviezen en ledlampen Ruim 200 inwoners van Haarlemmermeer kwamen op zaterdag 11 oktober een gratis ledlamp ophalen en advies inwinnen voor comfortabeler en energiezuiniger wonen. Dit gebeurde bij de HoomRun van de organisatie Hoom (dochter van Alliander) en NMCH samen voor het verduurzamen van buurten en wijken. De lampen en adviezen werden op meerdere locaties in Haarlemmermeer uitgedeeld. Als vervolg waren er informatieavonden waar men verdere voorlichting en advies kreeg.

e. Workshop Afval Scheiden

Op een basisschool gaven we tijdens een ouderavond een workshop over afval. Ouders werden gestimuleerd mee te denken over afval en duurzaamheid op school, bijvoorbeeld over de vraag of schoolmelk aanbieden wel verstandig is als het leidt tot een berg aan lege pakjes en het gebruik van een extra koelkast.

f. Repair Café en andere platforms Het Repair Café in Hoofddorp werd 14 maal gehouden, met als resultaat: 374 bezoekers en 18 vrijwilligers betrokken bij duurzaamheid en 60% gelukte reparaties. In Nieuw-Vennep waren er 10 bijeenkomsten: 194 bezoekers, 12 vrijwilligers en eveneens 60% geslaagde reparaties. De meeste bezoekers komen uit de directe omgeving. Een bericht in gedrukte lokale kranten blijkt van groot belang voor het aantal bezoekers. Gesprekken met buurthuisbeheerder Maatvast leidden tot plannen voor uitbreidingen naar Lisserbroek, Badhoevedorp en Zwanenburg in 2015. Zoals


eerder afgesproken is de organisatie overdragen aan de Stichting Repair Cafe, opgericht op 8 april 2014. In het bestuur zijn de oprichters vertegenwoordigd: NMCH, Meer-Minder-Fonds van De Ark en de GroenLinks-fractie van Haarlemmermeer. NMCH faciliteert voorlopig nog communicatie en drukwerk. In het najaar van 2014 riep NMCH organisaties voor natuur en duurzaamheid op om samen te werken in het platform Groen Haarlemmermeer, om zo bewoners nog beter te bereiken. Ook ondersteunde NMCH de oprichting van IVN-afdeling Haarlemmermeer. Deze organisatie zal in 2015 op eigen benen staan, met enige ondersteuning. Ten slotte heeft in 2014 maandelijks afstemmingsoverleg plaatsgevonden met onze buren, de Heimanshof.

g. Ondersteunen maatschappelijk initiatief Om bewonersparticipatie structureel, professioneel én efficiënt te stimuleren, startten we een samenwerkingsverband met de gespecialiseerde, landelijk opererende organisatie Tippiq (www.tippiq.nl). Tippiq biedt onder andere een digitaal platform waarop bewoners hun initiatief bekend kunnen maken in de eigen buurt. In overleg en samenwerking met de gemeente Haarlemmermeer en Meerwaarde is een aanpak ontwikkeld waarmee duurzaamheidsinitiatieven kunnen worden gestimuleerd én gefaciliteerd door NMCH. Daarbij hoort een initiatievenwedstrijd, een bewonersenquête en een initiatievenmakelaar. Met dit project komt NMCH tegemoet aan een wens van de gemeente om door middel van digitale platforms vraag en aanbod te verbinden.

We begeleidden de werkgroep Duurzaamheid van Lisserbroek bij het formuleren van de stip op de horizon en gaven feedback op het plan van aanpak. NMCH ondersteunde ook bij het organiseren van snelle duurzame acties vanuit de diverse werkgroepen, zoals een vierkantemetertuin voor bij een buurthuis, het opstarten en begeleiden van een nieuw Repair-Café en veel meer.

h. Roofdieren gezocht In opdracht van de gemeente Haarlemmermeer lieten we inwoners zoeken naar (sporen van) kleine roofdieren, om bewustzijn te creëren van hun aanwezigheid en om hun leefgebieden te kennen. Op de website kon men informatie vinden en zelf waarnemingen plaatsen. De meldingen werden door een ecoloog nader onderzocht (met sporen- en fotovallen) en bestudeerd. De resultaten worden verwerkt in gemeentelijk beleid.

http://www.tippiq.nl/


i. Edutainment over natuur en biodiversiteit Op zaterdag 24 mei opende wethouder John Nederstigt de nieuwe educatieve fiets- en wandelroute Bottelierspad, tussen de dorpskern Zwanenburg en de Kromme Spieringweg in Haarlemmermeer. De route is ontwikkeld door NMCH samen met agrariërs uit de omgeving. Borden vertellen fietsers en wandelaars over de natuur, akkergewassen en de relatie tussen die twee. Recreanten reageerden meteen positief op de nieuwe route.

- Bottelierspad, 120 gebruikers QR codes - Natuurpad Haarlemmermeerse bos, 894 gbruikers QR codes - Wandelbos Rijsenhout, 249 gebruikers QR codes

- Orchideeën- en parnassia-wandelingen In de wijk Beukenhorst in Hoofddorp bloeiden deze zomer talloze orchideeën in de bebouwde kom. Dit unieke verschijnsel werd aan het publiek getoond in 4 orchideeënwandelingen met polderecoloog Henk Nijenhuis. De 85 deelnemers waren zeer geïnteresseerd en genoten van de aanblik en geur van 6 soorten orchideeën, waarvan enkele zeer zeldzame. Ook het zeldzame plantje parnassia tiert welig in Haarlemmermeer. Deze waarneming inspireerde ons tot een extra excursie, die 10 deelnemers trok.


- Bomenpad Al vroeg in het jaar 2014 begonnen we aan de modernisering van het 3 kilometer lange Bomenpad in het Haarlemmermeerse bos, in samenwerking met de boswachters en de Heimanshof. Samen inventariseerden we de huidige route en keken we waar vernieuwing nodig was. Besloten werd het Bomenpad uit te breiden naar 68 bomen en heesters, waarmee bijna elke boomsoort die in Haarlemmermeer voorkomt vertegenwoordigd is. Gedurende het hele jaar maakten we foto’s van de betreffende boomsoorten in verschillende uitingsvormen. Ook werd het maken van nieuwe informatiebordjes voorbereid, met bij elke boom een aansprekende tekst, een typerende foto en een QR-code naar extra informatie op de website. Het vernieuwde Bomenpad wordt feestelijk geopend op Nationale Boomfeestdag 2015.


- Bewonersparticipatie wijktuinen Aan diverse wijktuinen boden we advies en begeleiding. In fruittuinen vooral bij het snoeien, maaien en bemesten op een manier die de biodiversiteit stimuleert. In Floriande begeleidden we de opening van een tweede tuin, waarbij Tweede Thuis begeleiding kreeg bij het tuinieren. Rond wijktuin Pabstlaan legden we contact tussen de gemeente en de wijkraad om te komen tot een uitvoerbaar plan voor de aanleg van een fruitboomgaard.

- Workshop ‘Natuurouder worden In november begeleidde NMCH de workshop ‘Natuurouder worden’ voor ouders, grootouders en anderen die kinderen willen begeleiden bij het ontdekken van de natuur. De deelnemers leerden over: werken spelvormen, lesmaterialen, manieren om kennis en beleving over te brengen en plekken om heen te gaan. Na de cursus kunnen de deelnemers bijvoorbeeld helpen bij natuurlessen en natuuractiviteiten.

- Nestkasten voor Linquenda In de wijk Linquenda in Nieuw-Vennep kwamen 30 bewoners op woensdagavond 29 oktober bij elkaar om de wijk aantrekkelijker te maken voor dieren, na een oproep via onder andere de basisscholen. We vertelden er waarom dieren in de wijk belangrijk zijn en hoe nestkasten voor bijvoorbeeld vleermuizen en vlinders de natuur in de wijk verrijken. Bewoners, jong en oud, konden zich inschrijven om samen nestkasten op te hangen die door de gemeente aan de wijk geschonken werden. Het enthousiasme was groot, en op 8 november konden 20 ouders, grootouders en kinderen konden na het samen ophangen van 26 nestkasten met trots terugkijken op hun werk voor de natuur.


- Biodiversiteit-tuinworkshop Begin februari hielden we een lezing over diervriendelijk tuinieren. Aan de hand van foto's uit de eigen tuin zagen 25 bezoekers wat je allemaal kunt doen in de eigen tuin om meer dieren uit te nodigen om te komen eten of te blijven overnachten. De lezing had vooral als doel mensen bewust te maken van het aantal verschillende dieren dat je in een tuin kunt hebben en welke simpele maatregelen je kunt nemen om ze te lokken, te behouden en te helpen. Daarbij hoort ook het besef dat een verharde tuin met hoge schuttingen niet uitnodigend is voor dieren. Als vervolg hierop gaf de IVN Haarlemmermeer een cursus Diervriendelijk tuinieren, in samenwerking met NMCH en Groei en Bloei. Deze cursus van 5 avonden 3 excursies (verspreid over 5 maanden) werd gegeven in het gebouw van Imkervereniging Haarlemmermeer en was met 20 deelnemers vol.

j. Zwerfafval In de wijk Graan voor Visch maakten we een begin met het opbouwen van een netwerk van actieve bewoners die actie willen ondernemen om zwerfafval te voorkomen en te bestrijden. Met hen wordt actief gecommuniceerd. Ook is er een wijkcampagne gevoerd met ideeënbussen, posters en een bericht in de wijkkrant. Met als resultaat een daadwerkelijke bewustwording waardoor mensen gingen nadenken over zwerfafval. Dat leidde vervolgens tot meer dan 90 ideeën van wijkbewoners om samen iets aan zwerfafval te doen. Zo legden we de basis voor een te bouwen online community rondom zwerfafval, die in 2015 zal worden gelanceerd op Facebook. Via deze weg kunnen wijkbewoners in Haarlemmermeer worden betrokken, ondersteund en geïnformeerd. De community zal een lange-termijn-bijdrage van wijken en kernen aan het verminderen van zwerfafval bevorderen. Uitgangspunten daarbij zijn dat een schone woonomgeving prettig is voor jezelf en beter voor het milieu, en dat je zelf iets kunt doen, op je eigen manier. In 2015 wordt het project uitgebouwd naar een gezamenlijke activiteit in Graan voor Visch en een uitrol naar andere wijken.


5. KINDEREN

1. Doel We willen bereiken dat kinderen en ouders op te hoogte en bewust zijn van kansen voor biodiversiteit en duurzaamheid, en dat ze tevens betrokken zijn en actief meedoen. Dit willen we bereiken door middel van educatie over de verschillende duurzaamheidsthema’s, op passende locaties, georganiseerd met diverse partners.

2. Actie In 2014 hebben we de omslag naar duurzaamheidseducatie doorgezet door projecten aan te passen en nieuwe projecten te zoeken over energie en circulaire economie. Door in te spelen op de landelijke mogelijkheden konden we vooral het thema (zwerf)afval veel aandacht geven. Bestaande lessen maakten we interactiever en meer op ervaren gericht. De scholen konden weer kiezen uit een breed scala van lesmogelijkheden, ondersteund door een website, een overzichtsposter en een maandelijkse nieuwsbrief. We vragen nu een kleine bijdrage van de scholen voor de lessen, waardoor meer scholen gebruik kunnen maken van gesubsidieerde lesprojecten. Dit leidde in eerste instantie tot een lichte afname van de vraag, die echter ook landelijk te zien is. Activiteiten die de scholen zelfstandig uit kunnen voeren, zoals het gebruik van leskisten of het onderhouden van een schooltuin, zijn veelgevraagde onderdelen. De ontwikkeling van een duurzame en groene schoolomgeving (biodiversiteitsactieplannen) past in onze visie dat natuur- en duurzaamheidseducatie zo dicht mogelijk bij de school moet plaatsvinden, en in ons streven naar participatie van ouders en wijkbewoners. (Zie ook de NMCH visienotitie Duurzaamheideducatie in het Primair Onderwijs 2013.) Onze rol ontwikkelt zich daarom steeds meer van uitvoerend ondersteuner naar procesbegeleider. Bij voorkeur geven we leerkrachten handvatten om zoveel mogelijk in eigen tempo en beheer te kunnen doen, en de activiteiten en lessen te doen aansluiten bij de kerndoelen van het onderwijs.

JOGG is een landelijk programma dat met activiteiten op het gebied van sport, bewegen en gezonde voeding een gezonde omgeving schept voor een gezonde jeugd met een gezonde leefstijl. JOGG wordt in de gemeente Haarlemmermeer ondersteund door het aanwijzen van JOGG-gebieden in Hoofddorp-Overbos en Zwanenburg. Kinderopvang, scholen, sportverenigingen, zorg-, welzijns- en sportinstellingen, zorgverzekeraar en gemeente doen mee. NMCH denkt actief mee over het onderdeel gezonde voeding en bevordert natuurlijke speelplaatsen. In samenwerking met Sportservice Haarlemmermeer faciliteerde NMCH drie

Metermoestuinen voor basisschool Aldoende te Zwanenburg.

3. Resultaat De activiteiten ondersteund door NMCH worden zeer positief beoordeeld. Duizenden kinderen hebben kennisgemaakt met natuur en duurzaamheid, en daarbij hun ouders mogelijk geïnspireerd tot het nemen van duurzame maatregelen en of gedrag.


Overzicht resultaten 2014 kinderen

a. Lesmaterialen 5141 lln., 204 gr.

b. Meermoestuinen Meermoestuinen: 12.870 lln., 36 gr. van 23 sch., 800 volw. en 1

BSO; 3 nieuwe sch. opgegeven

Vensterbanktuinen: 908 lln., 37 gr.

Fleurs Vierkantemetertuin ontwikkeld

c. Excursies Heimanshof-lessen 3.666 lln., 146 gr., 917 volw.

Bijenlessen bij IVH 558 lln., 22 gr., 139 volw.

Rijnland- en Meerlanden-lessen 625 lln., 24 gr., 156 volw.

Jeugdland Nieuw-Vennep 1.407 lln., 56 gr. 352 volw.

d. Boerderij-educatie Kinderboerderijen 1.642 lln., 61 gr., 490 volw.

Boederij-educatie (21 gr.)

e. Educatieve natuurpaden

Educatiepad bij Pax gereed en in gebruik door de Meiboom

Natuurpad Haarlemmermeerse Bos 423 lln., 16 gr., 107 volw.

Bomenpad Haarlemmermeerse Bos, 78 lln., 3 gr., 18 volw.

Wandelbos Rijsenhout 246 lln., 9 groepen, 58 volw.

f. Groene Schoolomgeving

7 sch. en 3 kinderdagverbl. actief met vergroenen

schoolomgeving

g. Energie op school Leskist Groene Energie ontwikkeld en presentatie ervan aan

scholen voorbereid

h. Intermediaire training

- Train de vrijwilliger

- Train de professionals

Ontwikkeling en uitvoering van een cursus ‘Natuurouder

worden’, zie ook Bewoners

Verschillende trainingen gedurende het jaar gekoppeld aan

vernieuwde educatieprojecten

i. Circulaire Economie Educatie m.b.t. circulaire economie ontwikkeld en bij de scholen

onder de aandacht gebracht

j. Recyclen/Zwerfafval Programma Recycleboog 2 sch. Haarlemmermeer, 3 sch.

Heemstede

k. Gastlessen i.s.m. Witte Weekblad

5 gastlessen over door de kinderen aangedragen natuurthema’s

l. Hou ‘t Schoon 2 teams namens de wijken Pax en Graan voor Visch deden mee

aan spelshow, onderdeel van educatiecampagne


4. Toelichting initiatieven kinderen

a. Duurzaamheid en natuur op school: lesmaterialen In opdracht van en in samenwerking met NMCH ondersteunt het regionaal samenwerkingsverband Amstelland/Meerlanden een groot gevarieerd aanbod van leskisten en lespakketten over de landelijke thema’s biodiversiteit, voedsel, afval/grondstoffen, water en energie.

Basisscholen en BSO’s konden zich inschrijven voor educatie in het schooljaar 2014-2015. Ze ontvingen een overzichtsposter van het lesaanbod en een maandelijkse e-mailnieuwsbrief over ontwikkelingen en nieuwe projecten. De nieuwsbrief is een manier om scholen te werven voor nieuwe projecten en bestaande lessen en projecten over de verschillende thema’s onder de aandacht te brengen. We bereikten met de lessen 204 groepen met 5.141 leerlingen.

Het lesaanbod wordt regelmatig geactualiseerd en aangevuld met landelijk succesvolle projecten, zoals ‘Smaaklessen’, een lesprogramma over eten en smaak voor groep 1 t/m 8. Door Smaaklessen krijgen kinderen flink wat kennis over eten én ervaring met gezond en duurzaam kiezen.


b. Meermoestuinen In 2014 namen 22 basisscholen met meerdere groepen en 1 NSO mee aan het project Meermoestuin. Zij hadden een schooltuin en maakten daarbij gebruik van begeleidende leermiddelen van NMCH. Met het laagdrempelige aanbod (we maken het scholen ‘gemakkelijk’) bereikten we 12.870 leerlingen in 36 groepen en naar schatting 800 volwassenen. Nieuw gestart zijn Thalisha, De Ark, Klippeholm en Zilvermeeuw. De Meermoestuin wordt door leerkrachten beoordeeld met een mooie 8.

- Fleurs Metermoestuinen Niet alle scholen hebben ruimte om een schooltuin aan te leggen, maar zien wel de noodzaak van lessen over de oorsprong van ons voedsel, ook in combinatie met gezonde voeding en een gezonde levensstijl. Daarom ontwikkelden we in 2014 Fleurs Metermoestuin. We leveren bakken van een vierkante meter, die bijvoorbeeld op het schoolplein gezet kunnen worden. Aarde, compost, zaden, plantgoed en lesmaterialen worden meegeleverd. De Metermoestuin wordt begin 2015 aan de man gebracht.


- Vensterbanktuinen Met de Vensterbaktuin kan echt elke school meedoen. De leerlingen volgen dagelijks de ontwikkeling van de tomatenplant in de vensterbank van de klas. Het materiaal (zaadjes, potten en educatiematerialen) ontvangen de scholen van NMCH. We bereikten

hiermee 908 leerlingen in 37 groepen.

c. Excursies - De Heimanshof In de Heimanshof gaven we seizoenslessen en lessen in de tuin en het kassencomplex voor groepen 1 t/m 8. Vanaf het najaar vragen we daarvoor een bijdrage van de school, zodat meer scholen eraan mee kunnen doen en de kwaliteit gewaarborgd blijft. (Leerkrachten geven deze lessen gemiddeld een 8,7.) De ontvangstruimte kreeg een opknapbeurt. Na interieuradvies van stagiairs van het HMC (Hout en Meubileringscollege) gingen vrijwilligers van NMCH en de Heimanshof samen aan de slag. Ook werd het Blotevoetenpad in gebruik genomen, waar leerlingen van groep 5 en 6 natuur letterlijk aan den lijve ervaren. Met de seizoenslessen en het Blotevoetenpad samen begeleidden we in de Heimanshof in totaal 3.666 leerlingen in 146 groepen, waarbij ook 917 volwassenen betrokken waren. De Heimanshof onderhoudt voor NMCH een schooltuincomplex waar ieder jaar meerdere scholen kunnen tuinieren. Dit jaar namen De Klippeholm, de J.P. Heijeschool, De Ontdekking en Thalisha hier deel aan het Meermoestuin-project van NMCH. 110 leerlingen konden 15 weken lang van maart tot en met juli tuinieren in een eigen moestuin.


- Bijenpark Imkersvereniging Haarlemmermeer

In september hielden we geheel vernieuwde bijenlessen voor groepen 7 en 8 in het Bijenpark van Imkervereniging Haarlemmermeer (IVH). De kinderen leerden van een imker hoe ze bijen kunnen helpen met overleven. Ze leerden er over het leven van de honingbij en maakten kennis met bijenproducten als honing, was en propolis (kit). Ze konden de bijen in het echt aan het werk zien in een demonstratiekast en zelf stuifmeel en honing proeven. Door duidelijk te maken hoe onmisbaar bijen zijn voor de natuur wordt de leerlingen verantwoordelijkheid voor de natuur in hun omgeving bijgebracht. Ook voor deze lessen vragen we sinds het najaar een kleine bijdrage, omdat de subsidie onvoldoende is om aan de grote vraag te voldoen. Daarmee liep de vraag wel iets terug, van het streefaantal van 26 groepen naar 22, waarmee we 558 kinderen en 139 volwassenen bereikten. De lessen worden door de leerkrachten beoordeeld met een 8,2.

- Waterlessen Door leerlingen het zuiveringsproces van ons afvalwater te laten ontdekken, worden ze zich bewust van de gevolgen van afval dat in het riool terecht komt. Ook krijgen ze inzicht in de waterhuishouding in de polder en het werkgebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Sinds september 2015 kunnen groepen 5-6 zich ook inschrijven voor een waterles op school door een educatief medewerker van het Hoogheemraadschap. Met de waterlessen bereikten we 625 leerlingen in 24 groepen en 156 volwassenen.

- Lessen over afval bij Meerlanden Sinds jaren kunnen scholen zich via NMCH inschrijven voor excursies naar de Milieustraat van afvalverwerkingsbedrijf Meerlanden. Ze volgen gescheiden afvalstromen en de producten die ervan gemaakt worden, zoals biogas en compost. De excursie vormt de start van een schoonmaakactie van zwerfafval rondom de school. Met deze lessen bereikten we 290 leerlingen in 11 groepen en 74 volwassenen.


- Jeugdland Nieuw-Vennep In Jeugdland Nieuw-Vennep leren kinderen hoe leuk buiten spelen is. Ze bouwen hutten en insectenhotels. Een natuurlijke speelomgeving daagt uit om natuur te beleven en stimuleert kinderen tot een meer gevarieerd en creatief speelgedrag. In de belevingspluktuin oogsten ze groenten voor zelf te maken soep, waardoor ze groenten beter leren waarderen. Natuur heeft een positief effect op de motorische en emotionele ontwikkeling van kinderen en verminderd klachten als ADHD, stress en obesitas. Het NMCH verbindt, stimuleert en coördineert de deelname van scholen aan jeugdland.

d. Boerderij-educatie - Kinder-zorgboerderijen Haarlemmermeer De kinder-zorgboerderijen in Haarlemmermeer zijn zeer geliefd bij basisscholen om leerlingen in contact te laten komen met boerderijdieren. In de lessen worden de oorsprong van ons voedsel en de kenmerken en verzorging van de dieren behandeld. In 2014 bereidden we een herziening van de lesmethode voor groep 5-6 voor, die zijn beslag krijgt in 2015. We begeleidden 1.642 leerlingen in 61 groepen en 490 volwassenen. De lessen werden door de leerkrachten beoordeeld met een 8.

- Boerderij-educatie Biologisch tuinbouwbedrijf De Landijn werkt sinds jaren samen met Montessorischool Floriande in het Meermoestuin-programma. Het bedrijf heeft nu ook lessen ontwikkeld voor het project boerderijeducatie van NMCH, waarvoor ook de inschrijving al gestart is. De J.P. Heijeschool heeft met 3 groepen ingeschreven voor een bezoek in 2015. De lessen ‘Akkerbouw van graan tot brood’, waarop 14 groepen hadden ingeschreven, konden niet doorgaan vanwege de verhuizing van Hoeve de Vogel naar De Elisabeth-Hoeve in Nieuw-Vennep. We streven ernaar om de lessen te herzien en opnieuw op te starten voor de nieuwe situatie. Op De Elisabeth-Hoeve werd de populaire les ‘Van aardappel tot patat’ gegeven. 21 groepen gingen met hun handen in de klei om te ervaren waar de patat, die ze ter plekke mochten bakken, vandaan kwam. We legden contact met meer agrarische bedrijven om nog meer van dit soort spannende en leerzame lessen te ontwikkelen, bijvoorbeeld bij Boesingheliede.


e. Educatieve natuurpaden NMCH ontwikkelt educatieve wandelpaden waar schoolklassen zonder verdere hulp gebruik van kunnen maken als het hun uitkomt. Dit kan bijvoorbeeld in het Haarlemmermeerse Bos en Wandelbos Rijsenhout. Voor Wandelbos Rijsenhout ontwikkelden we 7 verschillende lespakketten, voor diverse seizoenen en leeftijden (waarvan 2 in 2015). Langs de routes staan bordjes met QR-codes waarmee opdrachten af te lezen zijn. Dat maakt ze ook toegankelijk voor individuele wandelaars, al dan niet met kinderen. In 2014 bereidden we samen met de gemeente Haarlemmermeer de vernieuwing van het Bomenpad in het Haarlemmermeerse bos voor. Het wordt in 2015 feestelijk heropend op Nationale Boomfeestdag.

f. Groene Schoolomgeving Bij de Meiboom, die in april pilotlessen heeft uitgevoerd, werden een groen schoolplein en een natuurpad gerealiseerd. In samenwerking met Meerwaarde en Gebiedsmanagement van de gemeente Haarlemmermeer werd een plan ontwikkeld voor een groene schoolomgeving voor de Brede School de Breedenborgh in Nieuw-Vennep.


- Breedenborgh In 2014 was er veel overleg met de scholen ’t Venne, Opmaat en Merlijn, de BSO Opstoom en Meerwaarde over de ontwikkeling van de groenstrook naast het gebouw tot groene speelruimte. Samen met deze partijen maakten we een plan voor de inrichting van de strook. BSO Opstoom zette met materialen van Meerwaarde alvast metertuinen neer. In december deden we een voorstel aan de scholen voor de wijze van opstarten. Het besluit hierover volgt in 2015.

- Pax Met alle scholen en BSO’s van scholengemeenschap Pax was er overleg over vergroening van de gezamenlijke schoolomgeving. De Albert Schweitzerschool gaf aan voldoende uit de voeten te kunnen met het groene aanbod van NMCH, zoals lessen in de Heimanshof en op kinderboerderijen. De Flamingoschool en Thalisha hebben interesse en denken mee. De Meiboom is al gestart met het vergroenen van het eigen schoolplein door de aanleg van een balanspad, een thematuin en natuurspeelelementen. Groep 1-2 volgde een pilotles waarbij de leerlingen de natuur dichtbij ervoeren. Kindercentrum Babbels is voor het tweede jaar doorgestart met de schooltuinen en is zeer enthousiast. De Meiboom maakt ook gebruik van deze tuin. B4kids toonde ook interesse in een groen schoolplein. De gesprekken hierover volgen in 2015. In totaal waren er 7 scholen en 3 BSO’s actief in het vergroenen van de school.

g. Energie op school Om lessen toegankelijker te maken voor nog meer scholen, ontwikkelden we naast het lesprogramma Energieke School het lichtere programma Energieke Klas. Leerlingen onderzoeken het binnenmilieu van hun eigen klaslokaal met allerlei meetapparaten (een CO2-meter, een lichtmeter, een energiemeter en een digitale thermometer), en worden zo uitgedaagd om manieren te bedenken om dit te verbeteren. De combinatie van creativiteit, techniek en de directe toepasbaarheid van de nieuwe kennis heeft iedere leerling wat te bieden en verhoogt het bewustzijn van het belang van duurzaamheid. 50 Leerlingen van Montessorischool Toolenburg deden al mee. We troffen voorbereidingen voor deelname van SBO het Kompas in 2015. Daarnaast ontwikkelden we het de leskist ‘Groene energie’ en bereidden we de presentatie hiervan aan scholen voor.


h. Intermediaire training - Train de vrijwilliger en Train de professional Voor de nieuwe begeleide seizoenslessen in de Heimanshof zijn dit jaar twee eduatiebegeleiders aangetrokken die sinds mei een jaar lang training krijgen in het geven van de seizoenslessen. In het voorjaar van 2014 ontwikkelden we lessen voor groepen 3-4 en 5-6 in het wandelbos Rijsenhout. De leerkrachten van de Immanuelschool en De Zevensprong kregen begeleiding in het zelfstandig uitvoeren van deze lessen. Leerkrachten zijn bijzonder enthousiast, maar geven de voorkeur aan begeleiding door NMCH. Voor vrijwilligers ontwikkelden we de workshop ‘Natuurouder worden’. Ouders, grootouders en andere volwassenen worden uitgedaagd om te leren hoe ze kinderen kunnen begeleiden bij het ontdekken van de natuur. De workshop is in 2014 één keer gegeven en zal jaarlijks worden herhaald.

i. Circulaire economie We kwamen met agrariërs en SADC van Expocenter Bio Based Economie tot overeenstemming over het ontwikkelen van educatie voor het primair en het secundair onderwijs. We kozen voor bewustmaking van de vele aspecten van de circulaire economie door lessen over het kweken van oesterzwammen en olifantsgras in de klas. Van het primair onderwijs schreven zich al 7 groepen in.

j. Recyclen/zwerfafval - Recycleboog en

zwerfafval We gaven les over zwerfafval en recyclen op basisscholen in Haarlemmermeer. Zo werd een groot aantal kinderen bewust gemaakt van de impact van hun eigen afval en van manieren om afval te voorkomen. Die bewustwording wordt vormgegeven door in te spelen op hun kennis, ervaring en gewoonten. Door interactie verkregen we bij de kinderen de houding dat het heel normaal en leuk is om afval op te ruimen en te recyclen. De Dr. Plesmanschool (303 leerlingen) in Badhoevedorp en de Wilgen (117 leerlingen ) in Hoofddorp volgden pilotlessen Recycleboog, over zwerfafval, afval scheiden en hergebruik. De hele school ging vanaf dat moment 5 soorten afval apart verzamelen: plastic, drinkpakjes, papier, glas en klein chemisch afval. Meerlanden leverde vrolijk gekleurde afvalbakken. Wethouder John Nederstigt deed de starthandeling. In het najaar volgden: De Zwanebloem (191 leerlingen), de Juliana van Stolbergschool (122 leerlingen), Op Dreef, OBS (140 leerlingen) en de Zevensprong (163 leerlingen).

- Tetramonster op 2e Recycle Art Day Op de laatste week voor de zomervakantie werd op de Dr. Plesmanschool in Badhoevedorp de Recycle Art Day georganiseerd. Alle leerlingen van de hele school bouwden mee aan een Tetramonster. Er werden lange slierten van drinkpakken (tetraverpakkingen) gemaakt en tot een


groot kunstwerk gemaakt in de vorm van een Öctofant. De leerlingen leerden zo spelenderwijs hoeveel afval wordt geproduceerd en hoe je afval kunt voorkomen.


- Recycleboog in Heemstede Samen met Meerlanden, Ecokids en de gemeente Heemstede organiseerden we lessen in afval scheiden en hergebruiken op 3 basisscholen. 615 leerlingen werden zich bewust van de voordelen van recycling. Als afsluiting maakten ze een tentoonstelling genaamd Recycleboog die getoond werd in het Raadhuis.

k. Gastlessen in samenwerking met het Witte Weekblad Het Witte weekblad organiseerde samen met NMCH een wedstrijd over de natuur voor de Hoofddorpse basisscholen. De vijf groepen met de beste vraag kregen als prijs een les over het door hen gekozen natuuronderwerp. Zo kreeg De Tovercirkel een les over de spin, kreeg Klavertje Vier lessen over groen en vogels in Hoofddorp, kreeg het Braambos een les over bomen en kreeg de Meiboom een les over zaden.

-


l. Hou ‘t Schoon Het educatieproject Hou ’t Schoon richt zich op basisscholen en bewerkstelligt gedragsbeïnvloeding op het gebied van zwerfafval. We bereikten in 2014 grote aantallen kinderen via internet, sociale media, papieren media en lessen in het klaslokaal. Om de aandacht te vestigen op het onderwerp zwerfafval hielden we in het najaar de (gefilmde) wedstrijd Hou ’t Schoon met ludieke schoonmaakopdrachten. Op de casting kwamen ruim 50 kinderen af, met hun ouders. De strijd tussen kinderen uit de wijken Pax en Graan voor Visch op zondag 23 november werd onder toeziend oog van familie, wijkbewoners en wethouder Marjolein Steffens-van de Water gewonnen door Pax. Aanwezigen uit de wijk konden hun prijs, een winter-wonder-barbecue, direct consumeren. Het filmpje van de wedstrijd is een centraal onderdeel van de toekomstige educatie op andere scholen.


6. JONGEREN

1. Doel Wij willen bereiken dat betrokken, bewuste en geïnformeerde jongeren een actieve rol spelen bij de transitie naar duurzaamheid. We willen dat scholen in het voortgezet onderwijs zien waar ze kunnen aanhaken bij duurzame innovaties in het bedrijfsleven en bij overheidsorganen, en dit ook doen. Door interactieve projecten bereiken we een diepere leerervaring bij de jongeren.

2. Actie In 2014 hebben wij ons gericht op het sluiten van ‘Educatiedeals’ (deals tussen bedrijven of organisaties en scholen rond leerzame projecten) en het organiseren van projecten. Nu leraren onder hoge tijdsdruk minder tijd vinden om met de leerlingen aan extra projecten mee te doen, laten we projecten zoveel mogelijk aansluiten op het curriculum: de kerndoelen en de opdrachten Onderzoek & Ontwerpen. NMCH brengt de verbinding tussen de partijen tot stand. Alle projecten worden geëvalueerd. Aanbevelingen gebruiken we om volgende projecten te verbeteren.

3. Resultaat De samenwerking met scholen en bedrijven bracht bij partijen commitment bij het thema duurzaamheid tot stand. De jongeren zijn zich meer bewust geworden van de uitdagingen waarvoor zij als nieuwe generatie staan en de oplossingsrichtingen waaraan zij zelf een bijdrage kunnen leveren.

Overzicht resultaten 2014 jongeren

a. Windenergie Maatschappelijk draagvlak voor windenergie onderzocht door 70

lln. HVC; 30 lln. van HVC aan de slag met energietransitie

Ideeën geleverd om 10% meer windenergie te winnen in

Haarlemmermeer, door 2 havo Kaj Munk College

b. Noord-Hollandse Waterweek

Deelname 350 lln. van verschillende scholen en klassen

c. C2C-bouwen 60 lln. HVC 4 vwo en 240 lln. KSH brugklas d. Energieambassadeurs en

Energiebattle Onderzoek energieverbruik in huizen en op school door 70 lln.

mavo 3 van KSH, met als resultaat energiebesparingsplannen

110 huishoudens (ouders en bewoners) bereikt en 150 volgers op

speciale Facebook-pagina Energieambassadeurs

e. Myscanthusopdracht Opdracht over circulaire economie door 5 lln. vwo 4 van Kaj Munk

College

f. Dag en Week van de Duurzaamheid

Boostcamp afval op Kai Munk 30 lln. (60 ouders en anderen)

g. Ondersteuning op maat / Educatiedeals

Diverse projecten waarbij met 6 partijen Educatiedeals zijn

gesloten voor samenwerking

Ondersteuning op maat op 4 scholen vo h. Gastles duurzaam bouwen Nova College, 1 klas

i. Waste Art Challenge 300 lln. aan de slag met afval


j. O&O Zwerfafval 90 lln. maken ZwerfAfvalAnalyse (ZAA) en app

4. Toelichting initiatieven jongeren

a. Scholieren adviseren Meerwind en gemeente over windenergie De samenwerking met Meerwind kreeg vorm in een onderwijsproject met eindpresentatie, waarbij een nieuwe lesmethode werd uitgeprobeerd. Het resultaat mocht er zijn: scholieren van het Herbert Visser College kwamen in april met uitstekende adviezen aan Meerwind en de gemeente Haarlemmermeer rond het inzetten van windmolens voor duurzame energieopwekking en het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak daarvoor. In oktober presenteerden leerlingen van het Kaj Munk College hun ideeën om 10% meer windenergie te winnen in Haarlemmermeer, zonder problemen als landschapsvervuiling, geluidsoverlast en vogelsterfte. Na verdere bestudering van de verslagen zullen in 2015 enkele teams uitgenodigd worden om een presentatie te geven aan een groter publiek.

b. Noord-Hollandse Waterweek Dankzij samenwerking met het Hoogheemraadschap van Rijnland leerden honderden scholieren (260 leerlingen uit 9 klassen van de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp) over drinkwaterwinning, waterberging, leven onder NAP, communicerende vaten en zandhoppers. Er was de hele week een buitenprogramma met varen op het Spaarne, een fietsroute over klimaat en water en bezoeken aan interessante waterlocaties. Met het HVC en een internationale uitwisselingsklas uit Oostenrijk gingen we een dag naar het strand om te werken aan waterveiligheid. Leerlingen van de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp en het Kaj Munk College mochten hun werk presenteren in de prominente zaal van de Verenigde Vergadering van het Hoogheemraadschap van Rijnland, onder leiding


van de directeur, terwijl de 9 klassen van KSH hun werk op school aan de Hoogheemraad presenteerden. Ook werkten 5 leerlingen van het Technasium en 30 leerlingen van de KSH aan een opdracht voor het vak Onderzoek en Ontwerp om de seizoenswaterberging in Haarlemmermeer met 10 % te verhogen. Met een excursie en een expertmeeting werden de leerlingen stap voor stap meegenomen in het ontwerpproces. Na 8 weken hard werken presenteerden ze hun ideeën en aanbevelingen.

c. Leerlingen ontwerpen gebouwen uit afval met Cradle to Cradle-app en architecten

Leerlingen van het Herbert Vissers College en de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp waren even architecten van de toekomst: zij leerden via een C2C-app een zelfvoorzienend gebouw te ontwerpen met toepassing van duurzame maatregelen. Ter introductie leidde de app hen langs duurzame plekken in Park 20|20. Wethouder John Nederstigt deed de aftrap. Gebruikmakend van duurzame materialen in een duurzaam ingerichte omgeving ontwierpen de leerlingen onder begeleiding van deskundigen in duurzaam bouwen en architecten een fictief gebouw voor NMCH dat alle noodzakelijke voorzieningen biedt aan onze doelgroepen.


d. Energieambassadeurs aan de slag Samen met Ymere trainden we 3 klassen mavo-3 van de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp (KSH) tot energieambassadeurs. Zij leerden over energiebesparingsmaatregelen en duurzame energie, en kregen communicatieve vaardigheden aangereikt. De leerlingen konden als energieambassadeur, young reporter of campagneteamlid proefdraaien in een voorbeeldwoning, waar ze begeleiding kregen van deskundigen van Tegenstroom, Nuon, Quintell Intelligence, Technotrend, Ymere en NMCH. Nadat hun komst per brief was aangekondigd, gingen zij in de wijk Bornholm de deuren langs om bewoners te adviseren over energiebesparing. Ook thuis keken de leerlingen naar het energiegebruik. Het Young reporter team maakte een Facebookpagina over het project en bereikte daarmee 150 volgers in de wijk.

e. Myscanthusopdracht Leerlingen kregen op de Dag van de Duurzaamheid, 10:10, de opdracht om een product te verzinnen dat gemaakt kan worden van het duurzame gewas miscanthus. Miscanthusgroep,


prijswinnaar van de SHARE-award 2014, oordeelde dat de jongeren goed in staat bleken om in kringlopen te denken, als basis voor de circulaire economie.


f. Dag en Week van de Duurzaamheid Innovatieve oplossingen voor zwerfafval In 2014 ontwikkelden we het meerdaagse Boostcamp over afval, om koplopers in preventie en bestrijding van zwerfafval te belonen en tot voorbeeld te stellen. Naar aanleiding van een debat maken leerlingen een analyse en ontwikkelen ze alternatieven. Op de Dag van de Duurzaamheid presenteerden 30 leerlingen van het Kaj Munk College hun Verbeterplannen (Zwerf)Afval aan meer dan 60 toehoorders, onder wie wethouder John Nederstigt, de schooldirectie, ouders en pers. Met hun ideeën gaven zij duurzaamheid op en rond de school een impuls. Het beste idee, brugklassers duurzame lunchtrommels en drinkbekers aanbieden, wordt uitgevoerd. We overlegden met meer scholen om aan te haken bij het programma in de Week van de Duurzaamheid, maar dat bleek roostertechnisch niet mogelijk.

g. Ondersteuning op maat / Educatiedeals Bij Educatiedeals gaat het om samenwerking realiseren met kennis- of investeringspartners rond duurzaamheidseducatieprogramma’s voor scholen. Wanneer één of meerdere bedrijven zich verbinden aan een thema en een educatieproject, spreken we van een Educatiedeal. Bedrijven en organisaties kunnen bijvoorbeeld mede de opdracht aan de jongeren formuleren of de uitvoering van de opdracht faciliteren. Bedrijven en organisaties zetten hun netwerk in en leveren expertise, faciliteiten en financiën. Wij bemiddelen en zorgen voor maatwerk. In 2014 maakten we diverse Educatiedeals mogelijk, met organisaties als Meerwind, het Hoogheemraadschap van Rijnland, Miscanthusgroep, Delta Development, Meerlanden en Ymere. Overleg over educatie op maat vond plaats met schooldirecties van Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp, het Kaj Munk College en het Haarlemmermeer Lyceum. We maakten afspraken over onder andere de duurzame leerlijn, maatwerk op schoolniveau en de wederzijdse verwachtingen daarbij.


h. Gastles duurzaam bouwen Onze energiespecialist gaf een 3 uur durende gastles duurzaam bouwen op het Nova College in Hoofddorp. Hij presenteerde aan 25 leerlingen, de mogelijke bouwkundigen van de toekomst, alle nieuwe technieken om energie te besparen en duurzame energie op te wekken.

i. Waste Art Challenge Amstelveen In Amstelveen werden 300 leerlingen bewust gemaakt van de impact van (plastic) zwerfafval op de maatschappij. Om dit vorm te geven organiseerde NMCH voor de leerlingen een wedstrijd rondom zwerfafvalkunst. Hiervoor dienden zij zelf zwerfafval te verzamelen. Daags voor de wedstrijd gaf een zwerfafvalexpert workshops over zwerfafval aan alle klassen. Zo leerden de kinderen over de impact dicht bij huis en ver weg. Duidelijk werd dat je zelf iets kunt doen aan een schone en duurzame omgeving. Op 17 december kreeg iedere klas begeleiding van een professionele kunstcoach. En na een hele dag hard werken werden de kunstwerken beoordeeld door een professionele jury. Het geheel werd feestelijk afgesloten met een prijsuitreiking. De beste kunstwerken krijgen een tijdelijke plek in het museum of gemeentehuis om aandacht te vragen voor zwerfafval.


j. Onderzoek & Ontwerp-opdracht Zwerfafval Zonder dat we het door hebben is er veel zwerfafval in Haarlemmermeer. Maar hoeveel ligt er precies? En waar? Aan de hand van deze vragen deden meer dan 90 scholieren van het Kaj Munk College een ‘nulmeting’ in de directe omgeving van hun school. Op die manier werden ze zich bewust van de omvang van het zwerfafvalprobleem. Onder begeleiding van onze zwerfafvalspecialist ontwikkelden de jongeren een onderzoekssystematiek en brachten ze de gegevens in kaart, specifiek in de wijken Graan voor Visch en Centrum. Ze maakten een ZwerfAfvalAnalyse (ZAA) en leerden hoe je kwalitatief en kwantitatief analyseert. Ten slotte maakten ze een schetsontwerp voor een mobiele app waarmee zwerfafval samen met inwoners gemonitord kan worden.


7. ORGANISATIE

Onze organisatie NMCH werd in 2009 opgericht op initiatief van de gemeente Haarlemmermeer, samen met Rabobank regio Schiphol, Meerlanden en Schiphol. Later kwam Ymere erbij. Na 4 jaar plezierige samenwerking besloot Schiphol zich terug te trekken. Inmiddels is de organisatie uitgegroeid tot een activerend advies- en verbindingscentrum voor bewoners, scholen en bedrijven, met een breed scala aan diensten. De diensten organiseren we met een enthousiast en deskundig team. Daarbij zorgen we dat we verschillende competenties in huis hebben, zoals:

• de blik naar buiten richten (vraaggericht werken, trends spotten en erop inspelen)

• ondernemen (kansen zien en die vertalen in rendabele projecten, experimenteren, lef tonen)

• netwerken en samenwerken (intensief communiceren, lobbyen, verbinden, werken aan zichtbaarheid)

• een brede blik op de inhoud werpen (kennis combineren, aanvullend en tegenstrijdig, samenwerking met andere partijen met andere expertises)

Omdat het bijna onmogelijk is al deze competenties in 1 persoon te verenigen is, is diversiteit in het team noodzakelijk. Door het aantrekken van zzp’ers verbreden we de expertise van ons team en behouden we de benodigde flexibiliteit. Per 31 december werkten we met 5 vaste betaalde medewerkers (samen 3,5 fte), 9 freelancers (samen 5,3 fte), 13 vrijwilligers en 3 trainees (samen 2,9 fte). Daarnaast bieden we maatschappelijke stages en zoeken we opdrachten voor leerlingen van diverse opleidingen.

Een deel van het NMCH-team, v.l.n.r.: Henk, vrijwilliger; Arjanne, directeur; Carin, projectmedewerker energie; Lieven, projectleider energie; Rudy projectleider voortgezet onderwijs; Kirsten, projectleider MKB en groene schoolomgeving; Monique, vrijwilliger; Frida,


vrijwilliger; Carla, vrijwilliger; Virgil, projectleider (zwerf)afval en water; Sjaak, projectmedewerker afval; Lenny, projectmedewerker afval en Groene Loper Festival; Willy, vrijwilliger; Lennie, boekhouder; Sandra, logistiek medewerker primair onderwijs; Nathalie, vrijwilliger; Ingrid, projectleider primair onderwijs; Tammo, controller.

Partners essentieel Ook in 2014 betrokken we weer vele partners bij een duurzaam Haarlemmermeer, zowel in samenwerking als in ondersteuning. Daarbij werken we in principe vanuit de zogenaamde diamanten vijfhoek, waarbij we bij al onze projecten vertegenwoordigers van de 5 domeinen betrekken. Daarbij staat de ene partner dichter bij onze bedrijfsvoering dan de andere. Samen met het bestuur heeft NMCH een analyse uitgevoerd ten behoeve van het betrekken van nieuwe commerciële partners. Op basis daarvan is een strategisch plan opgesteld.

Bovengenoemde partners in het schema ondersteunen NMCH belangeloos met financiering of materieel. De lijst met samenwerkingspartners waarbij we samen optrekken om een gemeenschappelijk doel te bereiken is vele malen langer.

Scholing en training Onze medewerkers volgen trainingen en bezoeken symposia om in te kunnen spelen op de laatste ontwikkelingen. Enkele voorbeelden uit 2014:

scholing op ons initiatief door Greenwish

duurzame Gedragsbeïnvloeding door Bovenkamers

sponsoring en partnerships door Laluz

inspiratiedag ‘Tien nieuwe businessmodellen voor NME, Van subsidie naar social enterprise’ door Siebering

Ontwerpatelier: 3e Vrijplaats Circulaire Economie van het RDN: Circulaire materiaalstromen

Windmolenpark door Vereniging Voor Milieuspecialisten

Kwaliteit van leven; Voedselketen dicht bij de stad, door Vereniging Voor Milieuspecialisten

Circulair Economy Bootcamp in de Zwijger

Vleermuizen in de stad door INHOLLAND Delft

Buurtcompostering door Eetbaar Amsterdam

diverse landelijke netwerkbijeenkomsten, beurzen en symposia


Bestuur Het bestuur is in 2014 uitgebreid met Sander te Hoonte (directeur BAM Utiliteitsbouw NoordWest) en Angeline Kierkels (directeur Publieke sector Meerlanden), die het voorzitterschap van Ger de Jong heeft overgenomen. Daarnaast bestaat het bestuur uit Sophie de Boer (voormalig lid van het college van bestuur Dunamare onderwijsgroep en adviesraad woningcorporatie Ymere) en René van Geldorp (senior accountmanager corporate banking Rabobank Regio Schiphol). In 2015 zal Sander het bestuur verlaten in verband met een functie ver buiten de regio en zal Age Vermeer (divisiedirecteur infrastructuur Dura Vermeer) toetreden tot het bestuur.

V.l.n.r. Age Vermeer, Sophie de Boer, Angeline Kierkels, René van Geldorp


8. FINANCIEN

Inkomstenoverzicht De financiering van NMCH is vooruitstrevend, door de combinatie van publieke en private financiering. De vaste, strategische partners en oprichters Meerlanden, Rabobank regio Schiphol en Ymere dragen aanzienlijk bij in de financiering van projecten, en hanteren daarvoor net als de gemeente bedrijfsspecifieke afspraken. NMCH had in 2014 verschillende inkomstenbronnen, waarvan de verdeling over de financiers in onderstaand overzicht is te zien. Derden zijn de partners met wie we in 2014 aanvullende projectfinanciering hebben afgesproken, zoals het Hoogheemraadschap van Rijnland, Meerwind en Hoom. Ons streven is om deze inkomstenbronnen een steeds groter percentage van het totale budget uit te laten maken, wat in 2014 uitstekend is gelukt. Het regulier gefinancierde deel van de gemeente ligt ook in 2014 weer boven de verwachting (54 % in plaats van de verwachte 60%).

MEERJAREN OVERZICHT INKOMSTEN

(x €1000)

2013

Begroot

2013

werkelijk

2014

begroot

2014

werkelijk

2015 2016

Prestatie subsidie gemeente

Haarlemmermeer

355 356 355 358 355 355

Projecten regio en land 0 9 100 33 150 200

Projecten strategische partners 85 131 105 118 120 160

Projecten derden 8 36 30 145 40 50

Bijdragen scholen 3 12 12

Totaal jaarlijkse inkomsten 448 532 590 657 677 777

% reguliere financiering gemeente

Haarlemmermeer

79%

67%

60%

54%

52%

46%

54%

5%

18%

22%

1%Inkomsten 2014

Reguliere bijdragegemeenteHaarlemmermeer

Projecten regio en land

Projecten partners

Projecten derden


Doelgroepen NMCH kent verschillende hoofddoelgroepen voor wie we onze projecten uitvoeren. En vanwege de samenwerking en spin-off die we nastreven, participeren in de projecten verschillende doelgroepen. Zoals de primaire doelgroep bijvoorbeeld het onderwijs is, is de secondaire doelgroep de ouders of het bedrijfsleven. Zo heeft alles raakvlakken met elkaar, maar in onderstaand schema hebben we de inkomsten verdeeld over de bestemming voor de primaire doelgroepen weergegeven.

Percentage inkomsten bestemd voor de primaire doelgroep:

25%

16%

32%

22%

5%

Doelgroepenverdeling

bewoners algemeen

bewoners energie

basisonderwijs

voortgezet onderwijs

bedrijven


Terugblik 2014 Het financieel resultaat over 2014 vertoont een positief resultaat van € 2.937. NMCH heeft hiermee de lijn die in 2013 is ingezet is, goed doorgetrokken. Niet alleen is het financieel resultaat over 2014 positief gebleven, maar ook zijn er veel meer activiteiten op het gebied van duurzaamheid verricht dan oorspronkelijk gepland. Vooral dankzij aanvullende projectfinanciering (waaronder een grote campagne tegen zwerfafval) heeft NMCH veel meer activiteiten tot stand kunnen brengen dan oorspronkelijk begroot. Voor de extra activiteiten is deels extra personeel ingezet en zijn er deels extra projectkosten gemaakt. Ook is er extra ingezet op communicatie om een aantal activiteiten en projecten beter voor het voetlicht te brengen. Vanwege de aanvullende financiering hebben de extra activiteiten geen significante invloed gehad op het resultaat. Een aantal projecten zal in 2015 worden afgerond. Voor 2015 verwacht NMCH in elk geval kostendekkend te blijven. Naast de reguliere subsidie van de gemeente Haarlemmermeer verwacht NMCH zoals elk jaar inkomsten van de reguliere partners en staat nog een deel gereserveerd op de balans zoals hierboven vermeld. Elk jaar biedt nieuwe kansen, dus we hopen net als voorgaande jaren tussentijds extra financiering te kunnen aantrekken. De organisatie heeft hiermee een gezonde schaalgrootte bereikt, waardoor overheadkosten op verantwoorde wijze kunnen worden opgebracht door de projecten. Er ligt een gezonde basis voor de komende jaren. Het controleprotocol, behorend bij de door de gemeente Haarlemmermeer verstrekte subsidie over 2014, is betrokken in de accountantscontrole, waarbij is vastgesteld dat de jaarrekening voldoet aan de aandachtspunten die zijn opgenomen in het controleprotocol. De administratieve organisatie en de interne controlemaatregelen zijn betrokken in het accountantsonderzoek. De stichting heeft een beperkt aantal medewerkers in vaste dienst en maakt gebruik van vrijwilligers en ingehuurd personeel. Deze opbouw van de organisatie heeft de stichting voldoende mogelijkheden gegeven tot het aanbrengen van de noodzakelijke functiescheidingen. Voor het boekjaar 2014 is de financiële administratie uitbesteed aan een administratiekantoor. Voor de projectadministratie wordt gewerkt met een geautomatiseerde urenadministratie ‘ADSYSCO RegiPersoneel’. Uren en kosten worden per project geregistreerd en verantwoord. NMCH is blij met het resultaat van 2014 en zal in 2015 deze ontwikkeling uitbouwen.

Tot in 2015!


COLOFON

NMCX

Centrum voor Duurzaamheid

Wieger Bruinlaan 7

2132 AX Hoofddorp

Tel. 023 555 34 37

[email protected]

www.NMCX.nl

Tekst: NMCX

foto’s: NMCX, Marcel Kolle, Rob van Dijk en anderen

Jaarverslag 2014 - nmcx.nl · biodiversiteit, energie en water. We willen daarbij actief informeren...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2014 - nmcx.nl · biodiversiteit, energie en water. We willen daarbij actief informeren...