Jaarverslag 2012 Nationaal Comité 4 en 5 mei

Jaarverslag 2012

t Terugblik 2012

t Inhoudelijke resultaten

t Jaarrekening 2012

t Bestuursverslag

t Balans per 31 december

t Staat van baten en lasten

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012 2

INHOUD

Voorwoord 3

Jaarverslag 2012 4

1 – Terugblik op de hoogtepunten van 2012 4

2 – Inhoudelijke resultaten 9

Jaarrekening 2012 17

3 – Bestuursverslag 17

4 – Balans 20

5 – Staat van baten en lasten 21

6 – Toelichting op de balans 23

Overige gegevens 24

7 – Controleverklaring accountant jaarrekening Nationaal Comité 24


VOORWOORD

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei werkt in beleidsperioden van vijf jaar. Voor dit ritme is gekozen omdat er in

lustrumjaren meer aandacht is voor herdenken en vieren dan in reguliere jaren. Met de afstand in de tijd

tot de Tweede Wereldoorlog en een betere verankering van de tradities van herdenken en vieren – ook bij

jongere generaties – neemt het verschil tussen lustrumjaren en reguliere jaren zichtbaar af.

In december 2010 verscheen het beleidsplan Stilstaan bij vrijheid, herdenken, vieren en herinneren. In dit

beleidsplan voor de periode 2011 tot en met 2015 staan de hoofdlijnen van beleid beschreven. In aanvul-

ling hierop wordt jaarlijks een begroting met toelichting opgesteld. Dit jaarverslag en deze jaarrekening

vormen de inhoudelijke en financiële verantwoording over het jaar 2012.

In het eerste hoofdstuk van het jaarverslag blikt het comité terug op 2012. Vervolgens komen de belang-

rijkste inhoudelijke resultaten aan bod. Tot slot biedt de jaarrekening de financiële verantwoording over

2012.

Joan Leemhuis-Stout Nine Nooter

voorzitter directeur


JAARVERSLAG 2012

1 – Terugblik op de hoogtepunten van 2012

Inleiding

Voor het Nationaal Comité 4 en 5 mei was 2012 in vele opzichten een bijzonder jaar. Op 27 maart heeft

het comité zijn 25-jarig bestaan gevierd met een feestelijke bijeenkomst in De Nieuwe Kerk. Verder was

het comité intensief betrokken bij het Requiem voor Auschwitz, dat op 3 mei zijn internationale première

in De Nieuwe Kerk beleefde. Dit requiem vormde de aanleiding om de eerste internationale webgids-

tentoonstelling De vergeten genocide begin mei te lanceren. De komst van de Duitse bondspresident

Gauck op 5 mei zal vermoedelijk onbetwist als historisch de boeken ingaan.

Rond de Nationale Herdenking is in 2012 een debat ontstaan. Enerzijds richtte de discussie zich op zowel

de breedte van de herdenking als de specifieke aandacht daarbinnen voor de Jodenvervolging. Anderzijds

ging het debat over de vraag of nationaal al dan niet regie over lokale herdenkingen moet worden gevoerd.

In de loop van het jaar is dit debat enigszins verstomd – maar zeker nog niet ten einde. In het voorland

van de nieuwe beleidsperiode zal er intensief over deze kwesties worden gesproken. Deze gedachte-exer-

cities zullen niet alleen intern maar ook met groepen buiten het comité worden gevoerd.

Veel projecten in het kader van de zogeheten nieuwe taken zijn in 2012 in de steigers gezet en krijgen

concreet vorm. Het gaat daarbij om grote, meerjarige projecten. De eerste concrete resultaten van de

subsidieregelingen zijn zichtbaar geworden. De administratieve inspanningen die de uitvoering van deze

taak vergden, waren dit jaar evenwel onevenredig groot. Hernieuwde afspraken met het ministerie van

VWS moeten zo’n zware belasting in de toekomst voorkomen.

Tot slot heeft het comité dit jaar intensief gesproken over zijn inrichting en werkwijze en het eigen func-

tioneren.

Lustrumviering

In 2012 bestond het Nationaal Comité 4 en 5 mei een kwart eeuw. Met de uitgave van het boek Breekbare

dagen en een lustrumbijeenkomst op 27 maart heeft het comité – in het zicht van 4 en 5 mei – extra aan-

dacht willen besteden aan de geschiedenis van herdenken en vieren in Nederland. Het boek, dat is be-

kostigd door het Nationaal Fonds 4 en 5 mei, kwam tot stand in samenwerking met het CPNB. Grondstof

voor Breekbare dagen vormde het materiaal uit de archieven van het comité en zijn voorgangers. Samen

met IDTV is een programma samengesteld waarin diverse aspecten van ruim 65 jaar 4 en 5 mei centraal

stonden.

De aanwezigheid van H.M. de Koningin gaf de lustrumviering in De Nieuwe Kerk extra kleur. Zij nam het

eerste exemplaar van het lustrumboek in ontvangst. Alle 450 aanwezigen waren uitgenodigd op grond

van hun bijzondere relatie met de taken van het Nationaal Comité. Tot de aanwezigen behoorden ook de

minister-president en de staatssecretaris van VWS. Beiden leverden een gesproken bijdrage aan het pro-

gramma. De commissarissen van de koningin werden vergezeld door provinciale delegaties van actief-

betrokkenen bij 4 en 5 mei. Verder namen vertegenwoordigers van organisaties van oorlogsgetroffenen,

de oorlogs- en verzetsmusea, de herinneringscentra, lokale comités en de veertien Bevrijdingsfestivals

aan de lustrumviering deel.


Aandacht voor Sinti en Roma

Op donderdag 3 mei 2012 is een nieuw geschreven requiem voor de slachtoffers van Auschwitz in pre-

mière gegaan. Locatie: De Nieuwe Kerk in Amsterdam. Amateurcomponist Roger Moreno Rathgeb, een

Nederlandse Sinto, schreef het muziekstuk om alle slachtoffers van het vernietigingskamp te herdenken.

Het Nationaal Comité ondersteunde de initiatiefnemers door onder meer de samenwerking met andere

partijen tot stand te brengen. Tot deze partijen behoorden De Nieuwe Kerk en de NOS. Laatstgenoemde

heeft de première van het requiem geregistreerd en op 4 mei uitgezonden op Nederland 2 – na afloop

van de uitzending van de Dodenherdenking op de Dam. Ook De Nieuwe Kerk liet zich niet onbetuigd:

zij stelde haar programmering voor de meimaand in het teken van Sinti en Roma. Verder heeft het comité

voor 4 mei een compositie rond dit onderwerp laten maken. Tot slot is op initiatief van het comité de in-

ternationale digitale tentoonstelling Vergeten genocide ontwikkeld. Deze expositie, over de moord op Sinti

en Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog, kwam in afstemming met de Task Force for International Co-

operation on Holocaust Education, Remembrance and Research (ITF) en in samenwerking met diverse

partijen tot stand. Het bijzondere ontwerp van de digitale tentoonstelling is gehonoreerd met de toeken-

ning van twee zilveren Lovie Awards. Om alle initiatieven sterker te laten beklijven, heeft het comité in

het najaar van 2012 in een communicatietraject geïnvesteerd.

Nationale Herdenking

Daden van licht kaliber is de titel van de 4 mei-voordracht van Frank Westerman. Toen hij zelf als corres-

pondent verslag van de Balkan-oorlog deed, rees bij hem de vraag welke rol zijn opa in de Tweede Wereld-

oorlog had gespeeld en waarom hij in kamp Vught was beland. De lezing heeft veel positieve reacties en

publiciteit gekregen.

Organisatorisch staat de Nationale Herdenking als een huis, dankzij de professionele organisatie en con-

structieve samenwerking met tal van partijen. Wat de weken die aan de herdenking voorafgingen over-

schaduwde, was de discussie over het gedicht Foute keuze, een van de winnende bijdragen uit Dichter bij

4 mei 2012 – de poëziewedstrijd voor jongeren. Het betrof een extra gedicht, dat de 15-jarige Auke kort

voor het defilé op de Dam zou voordragen omdat declamatie ervan in Westerbork niet mocht plaatsvin-

den.

Voor het comité is dit voorval aanleiding geweest om zowel de interne procedures als de jurering en de

inhoudelijke kaders van de dichtwedstrijd nog eens helder vast te leggen.

Lokale herdenkingen

Op 1 mei werd de discussie rond herdenken opnieuw in de media aangewakkerd. Aanleiding was de in-

tentie van de burgemeester van de Gelderse gemeente Vorden om op het kerkhof, na afloop van de lokale

herdenking op 4 mei, langs de rustplaatsen van enkele Duitse soldaten te lopen. Een terugblik leert dat

velen in Nederland de commotie over het gedicht van de 15-jarige scholier en de kwestie-Vorden in één

adem noemden en in elkaars verlengde zagen.

De discussie over wie wij op 4 mei herdenken, is nog niet geluwd. Evenmin is het debat over de taak van

het Nationaal Comité en de verantwoordelijkheid van gemeenten voor lokale herdenkingen beëindigd.

Weliswaar heeft het Hof in februari 2013 in een nieuwe uitspraak over de nationale en lokale verantwoor-

delijkheden helderheid verschaft, maar dat conflicteert niet met de wens van het comité om het discours

voort te zetten.

Met tal van organisaties – Joodse en andere gremia van oorlogsgetroffenen – zijn in de maanden na 4 mei

gesprekken gevoerd over de emoties die de discussies teweeg hebben gebracht. Aan de orde kwamen

ook de achtergronden, overwegingen en gevoelens die een rol speelden. Voor sommige organisaties be-


perkte de discussie zich niet tot de herdenking, maar strekt zij zich ook uit over de uitnodiging aan de

Duitse bondspresident Gauck om de 5 mei-lezing in Breda te houden.

De gesprekken waren zowel intensief als verhelderend. Voor het comité was het aanleiding om de be-

langrijkste vraagstukken rond herdenken en vieren opnieuw helder en eenduidig met elkaar vast te stellen.

Zij zijn in een notitie verankerd en kunnen in de toekomst van pas komen om vragen over herdenken en

vieren helder en consistent te verwoorden.

Met regelmaat benaderen lokale organisatoren het comité met het verzoek om advies over hun herden-

king. Vaak hebben de vragen betrekking op organisatorische of programmatische vraagstukken, maar

ook op gevoelige kwesties rond oorlogsmonumenten en herdenkingen. Begin 2013 verschijnt er een

handleiding voor gemeenten - en in het bijzonder - burgemeesters, die behulpzaam wil zijn bij het be-

antwoorden van dergelijke vragen.

Bondspresident Joachim Gauck

De 5 mei-lezing van de Duitse bondspresident Gauck is in de Nederlandse maar vooral Duitse pers als

historisch bestempeld. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog heeft een Duitse bondspresident

in het kader van de Nationale Viering van de Bevrijding een bijdrage geleverd. Zijn komst en het tussen-

tijds aftreden van zijn voorganger Wulff vergden veel tijd van het bureau. De keuze om een staatshoofd

voor de 5 mei-lezing te vragen, leidde tot de nodige protocollaire en diplomatieke procedures en ver-

plichtingen. De bondspresident is op 5 mei verwelkomd en vergezeld door de Prins van Oranje.

De eenmansactie Gauck niet, Faber wel van de Nederlandse journalist Arthur Graaff zorgde voor enige

beroering in de pers. Oogmerk van zijn actie: de arrestatie bewerkstelligen van oorlogsmisdadiger Klaas

Carel Faber, die in 1952 uit de gevangenis in Breda ontsnapte. Voor zijn actie kreeg Graaff steun van het

Simon Wiesenthal Centre, het Internationaal en Nederlands Dachau Comité, Vriendenkring Mauthausen

en Vriendenkring Natzweiler. Zijn protest heeft verder weinig adhesie opgeleverd.

Markant was de aanwezigheid van bondspresident Gauck bij het 5 mei-concert van het Noord Nederlands

Orkest op de Amstel en de gezamenlijke afvaart met Hare Majesteit. Voor duizenden aanwezigen en mil-

joenen kijkers – de televisiebeelden zijn in verschillende landen uitgezonden – vormde het een gepaste

afsluiting van een legendarisch bezoek. Uit de evaluatiegesprekken die na 5 mei zijn gevoerd, is gebleken

dat het niet bij een eenmalig bezoek zou moeten blijven. Over mogelijke vervolgactiviteiten wordt verder

nagedacht door het comité.

Slecht weer op 5 mei

De veertien Bevrijdingsfestivals in het land hadden zich op een drukke editie voorbereid: 5 mei 2012 viel

op een zaterdag – vrijwel iedereen was vrij. Ondanks extra investeringen in nieuwe aankleding, sterke

programmering en aansprekende activiteiten bleef de publieksopkomst aanzienlijk achter bij de verwach-

tingen. Het leeuwendeel van de Bevrijdingsfestivals heeft de editie 2012 als de natste en koudste uit de

geschiedenis te boek moeten stellen. Een ontgoocheling voor alle betrokkenen, maar ook een zware fi-

nanciële tegenvaller.

Het comité is niet voor de individuele festivals verantwoordelijk. Wel zet het zich in om de financiële en

inhoudelijke pijlers in stand te houden. Sinds jaar en dag is het vfonds de nationale hoofdsponsor van

de festivals. In 2012 is er een speciaal fotoboek gemaakt waarin de festivals en het comité zich gezamenlijk

presenteren voor het relatiebeheer van de huidige en potentiële financiers.


Ondersteuning herdenkingen

In januari 2012 is de brief aan de Tweede Kamer Herdenken Tweede Wereldoorlog van de staatssecretaris

van VWS verschenen. Deze stelt dat Holocaust Memorial Day – voorheen de Auschwitzherdenking – en

de herdenking op 15 augustus een bijzonder positie innemen in het landschap van herdenkingen. In 2012

is een begin gemaakt met de organisatorische ondersteuning van deze twee herdenkingen.

Kwaliteitsverbetering infrastructuur

Uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek valt te destilleren dat velen in Nederland wel een oorlogs-, verzets-

museum of herinneringscentrum willen bezoeken, maar dat men onvoldoende van de mogelijkheden

op de hoogte is. In 2012 is de campagne De Tweede Wereldoorlog in honderd voorwerpen voorbereid, die

meer bekendheid aan deze musea en centra wil geven. Deze campagne wordt in zeer nauwe samenwer-

king met 25 musea uit de sector ontwikkeld en uitgevoerd. Zij zal uitmonden in een gezamenlijke ten-

toonstelling in Kunsthal Rotterdam. Ter versterking van de campagne wordt de website Tweede Wereld-

oorlog.nl uitgebreid met een overzicht van alle oorlogsmusea en voorzien van een nieuwe digitale ten-

toonstelling. Ook social media zullen in deze campagne hun nut kunnen bewijzen.

In het najaar van 2012 heeft een eerste bijeenkomst met de directeuren van de diverse oorlogsmusea en

herinneringscentra plaatsgevonden. Twee zaken die boven aan de agenda van deze jaarlijks conferentie

stonden: het uitwisselen van belangrijke beleidsstrategische vraagstukken en het bevorderen van de af-

stemming en samenwerking.

Het comité heeft ervoor gekozen om de taken rond internationale kennisuitwisseling in 2012 in het teken

van de kwaliteitsverbetering van de (museale) sector te plaatsen. Aan het internationale studieprogramma

namen dertien educatief medewerkers en conservatoren uit de musea en herinneringscentra deel. De

reacties waren unaniem positief. Uitdaging voor de musea en het comité is de blijvende realisatie van

hun gedeelde ambities: gezamenlijk kennis opdoen, inzichten en ervaringen uitwisselen en duurzaam

samenwerken.

Onderhoud oorlogsmonumenten

Er is weinig zicht op de stand van het onderhoud van oorlogsmonumenten in Nederland. Het comité

liet in 2012 een inventariserend onderzoek naar hun materieeltechnische staat uitvoeren. Voor de uit-

voering tekende een ingenieursbureau met kennis en expertise inzake buitenkunst. De resultaten van dit

onderzoek – waarin ook beeldend kunstenaars een stem hadden – zijn besproken met experts.

Het comité zelf heeft geen directe verantwoordelijk voor beheer en behoud van oorlogsmonumenten.

Wel beschouwt het comité het als zijn dubbele taak om dit onderwerp bij lokale bestuurders te agenderen

en om bij een rijksinstelling aandacht te vragen voor de monumenten die een bovenregionale betekenis

hebben.

Onderzoek

In samenwerking met Universiteit Utrecht is een meerjarig onderzoeksprogramma gestart dat zich richt

op de vraag hoe drie opeenvolgende generaties hun opvattingen en gedragingen rondom vrijheid, on-

vrijheid en herdenken ontwikkelen, tot uitdrukking brengen en aan volgende generaties doorgeven. Een

vaststelling: elke generatie ontwikkelt zijn eigen opvattingen over vrijheid, onvrijheid en herdenken. Maar

hoe dit gebeurt en welke factoren hierin bepalend zijn, is onbekend. Het onderzoek zal resulteren in een

proefschrift, manuscript en publieksonderzoek.


Informatie en communicatie

Op het gebied van herdenken en vieren vervult het comité een belangrijke kennisfunctie. De website

4en5mei.nl, die hierin een cruciale rol speelt, is in 2012 volledig vernieuwd. Zij voldoet nu beter aan de

eisen en wensen van bezoekers – zowel het brede publiek als de professionals. De website geeft nu ook

tekst en uitleg over de mandaatregelingen en de overige nieuwe taken van het comité.

Subsidieverstrekking in mandaat

Met ingang van 1 januari 2011 verstrekt het Nationaal Comité 4 en 5 mei subsidies voor twee soorten ac-

tiviteiten die zijn gerelateerd aan het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog.

Het comité doet dit namens het ministerie van VWS. Voor subsidie komen activiteiten op het gebied van

educatie en voorlichting in aanmerking alsmede activiteiten die betrekking hebben op het organiseren

van reünies en lotgenotencontacten voor de eerste generatie oorlogsgetroffenen van de Tweede Wereld-

oorlog. Beide subsidieprogramma’s zijn nader uitgewerkt in een beleidskader voor de periode 2011 tot

en met 2015.

Bij de subsidies voor de reünies en lotgenotencontacten gaat het om kleine bijdragen van enkele dui-

zenden euro’s. Deze geldelijke steun stelt de eerste generatie en verwanten in staat om elkaar te ont-

moeten, vaak vóór of na afloop van een herdenking. De praktijk leerde dat met name Indische organisaties

niet met de subsidieregeling bekend waren. Afgelopen jaar hebben zij zich voor het eerst gemeld.

De resultaten van de subsidie voor projecten op het gebied educatie en voorlichting winnen aan zicht-

baarheid. Zo wordt bestaand educatief materiaal vaker opnieuw gebruikt en beter geïmplementeerd. Ook

zijn het comité en andere partijen in touw om gezamenlijk op innovatieve wijze projecten te ontwikkelen.

Illustratief is de ontwikkeling van een app voor iPhone en iPad die de gebruiker wijst op ‘points of interest’

op het gebied van de vrijheid en oorlog en met name op het wereldwijde karakter daarvan.

Op de website is nadere informatie over de subsidieregelingen opgenomen.

Bestuur, bureau en organisatie

In 2012 heeft het Nationaal Comité zijn werkwijze opnieuw gedefinieerd. Aanleiding was onder meer de

overdracht van taken van VWS in 2011. Er zijn nieuwe afspraken gemaakt over een heldere verdeling van

bestuurlijke verantwoordelijkheden. Daarbij is gekozen voor een vorm waarbij het bestuur ook inhoudelijk

een actieve bijdrage levert. In deze nieuwe opzet is het dagelijks bestuur verantwoordelijk voor de agen-

dabepaling en de bevordering van het optimaal functioneren van het gehele bestuur. Er wordt een vaste

bestuurscommissie ingesteld die toezicht houdt op de financiën en de uitvoering van de mandaatrege-

lingen. Ook wordt er een tijdelijke commissie P&O ingesteld.

Onder leiding van een tweehoofdige directie draagt het bureau zorg voor de voorbereiding van het beleid

en het uitvoeren van de taken, activiteiten en projecten binnen de kaders die het bestuur heeft vastgesteld.

De algemeen directeur fungeert tevens als ambtelijk secretaris van het bestuur. Het bureau participeert

in de diverse commissies en voert daarvan de secretariaten. De formatie van de organisatie is stabiel.

Met de uitbreiding van taken is ook de structuur van de bureauorganisatie aangepast: er wordt gewerkt

in vier clusters met clustercoördinatoren.


2 – Inhoudelijke resultaten

Hier volgt een opsomming van de activiteiten en de resultaten daarvan.

Herdenken en vieren

Nationale Herdenking 4 mei

Programma

• Sprekers herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk: 4 mei-lezing Daden van licht kaliber door Frank

Westerman, openingswoord van Huub Oosterhuis door Annemarije Zoer en het Onze Vader door ds.

P.M. van der Meulen.

• Sprekers Nationale Herdenking op de Dam: gedicht De stilte spreekt door Charlotte Fontijne (winnaar

Dichterbij 4 Mei) en de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan, die sprak over het afleg-

gen van rekenschap aan de doden.

• Muziek: de nieuwe compositie Het Gebeurde door Erikse Esenvalds op basis van gedichten van acht

Sinti-leerlingen van de Don Bosco-basisschool uit Stein. Dit muzikale werk, waarvan de tekst is sa-

mengesteld uit de regels van de kindergedichten, is uitgevoerd door het Nationaal Kinderkoor. Op

de website van het comité is de compositie beschikbaar voor gebruik door derden.

• Op de Dam speelde de Marinierskapel der Koninklijke Marine onder leiding van eerste luitenant Peter

Bongaerts.

Belangstelling

• In De Nieuwe Kerk waren zo’n 1700 genodigden aanwezig: 1400 overlevenden en nabestaanden en

300 functioneel genodigden.

• Op de Dam waren circa 20.000 bezoekers aanwezig aan wie 12.000 fakkels zijn uitgedeeld.

• In totaal hebben circa vijf miljoen mensen naar de tv-uitzending van de Nationale Herdenking gekeken.

• Circa 75 vrijwilligers werkten op 4 mei als gastheren en -vrouwen. Bij de organisatie waren ook 90

scouts, 67 leerlingen en ruim 30 diensten en partners betrokken. In totaal waren rond de Nationale

Herdenking ruim 1000 mensen in touw.

• De lezingenboekjes zijn in samenwerking met CPNB uitgegeven. In 2012 zijn in de Nederlandse boek-

handels 810 exemplaren verkocht. Aan bibliotheken zijn 1150 hardcover exemplaren verstrekt. Ieder

van de 1700 genodigden van de herdenkingsbijeenkomst ontving het boekje. Op 5 mei kregen 550

genodigden een exemplaar overhandigd.

5 mei-lezing

Programma

• Historische 5 mei-lezing in Breda door de bondspresident van Duitsland Joachim Gauck: Bevrijding

vieren, verantwoordelijkheid nemen. De kwintessens van zijn lezing: het is belangrijk dat elke generatie

weer zelf vorm geeft aan vrijheid.

• De 5 mei-lezing werd in samenspel met de provincie Noord-Brabant en de stad Breda georganiseerd.

• Centraal in het programma stond het jaarthema Vrijheid geef je door. Dit thema klonk door in onder

meer de videoportretten van zes mensen uit verschillende generaties en landen – Nederland, Egypte,

Polen, Zuid-Afrika, Chili en Indonesië – die over vrijheid spraken.

• Cabaretier Seth Gaaikema en kleinkunstenaar Gerard Maasakkers droegen eveneens bij aan het pro-

gramma.


• Minister-president Mark Rutte ontstak het Bevrijdingsvuur om 13.00 uur op het Kasteelplein in Breda.

Aansluitend trad de zogenoemde Vriend van de Vrijheid Guus Meeuwis op. Op het plein waren circa

3000 mensen aanwezig.

Belangstelling

• Bij de Start Nationale Viering van de Bevrijding in de Grote Kerk in Breda waren 550 genodigden aan-

wezig.

• Voor de regionale kranten in Noord-Brabant werd een speciaal katern gemaakt in een oplage van een

miljoen exemplaren.

• Naast een cameraploeg van ARD/ZDF waren ongeveer vijftien journalisten van toonaangevende kran-

ten en tijdschriften uit Duitsland aanwezig, wat de grote media-aandacht in ons buurland voor deze

lezing weerspiegelde.

5 mei-concert

Programma

• Het concert kende bijdragen van het Noord-Nederlands Orkest en de gastsolisten Guus Meeuwis

(Ambassadeur van de Vrijheid in 2011), de Groningse mezzosopraan Karin Strobos, singer-songwiter

Sabrina Starke en gitarist Fernando Riscado Cordas.

• Het thema van 2012 Vrijheid geef je door tekende zich letterlijk af in het doorgeven van een 600 meter

lang rood-wit-blauw lint langs de kaden waar de bezoekers voor het concert stonden. Faber Vlaggen

stelde dit lint ter beschikking.

Belangstelling

• Anderhalf miljoen mensen keken naar de tv-uitzending van het 5-meiconcert. In verschillende landen

zijn beelden van het concert uitgezonden.

Bevrijdingsfestivals

Programma

• Het vfonds en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben circa 55 inhou-

delijke projecten op de veertien Bevrijdingsfestivals financieel mogelijk gemaakt.

• Ambassadeurs van de Vrijheid 2012 waren Go Back to The Zoo, Alain Clark, Nick & Simon.

• In 2012 waren Amnesty International, OneMen, Stichting Vluchteling, Rode Kruis en IKV/Pax Christi

de ngo-partners.

• Het hoogtepunt was het zogenoemde 5-voor-5-moment in Haarlem, gepresenteerd door Nick &

Simon. Om 16.55 uur wisten de bezoekers van 14 Bevrijdingsfestivals zich via grote schermen met el-

kaar verbonden. Gezamenlijk stonden ze vijf minuten stil bij vrijheid. Aan deze gebeurtenis werkten

drie generaties sprekers mee. Zij spraken over vrijheid, in aansluiting op het jaarthema Vrijheid geef

je door.

Belangstelling en aankleding

• De veertien Bevrijdingsfestivals trokken ruim 800.000 bezoekers. Spelbreker was het slechte weer,

wat ook een sterke inkomstenderving tot gevolg had. Op alle festivals tezamen werkten op 5 mei in

totaal 5000 vrijwilligers.


• Op de festivals werden journaals vertoond. De makers: 50 studenten van de Hogeschool Windesheim,

Hogeschool van Amsterdam en Hogeschool Utrecht. Journaalpresentator was Leo Alkemade. Hoog-

tepunt vormde het vraaggesprek via Skype met een medewerker van IKV/Pax Christi in oorlogsgebied

Syrië.

• Het T-shirt van WE werd ontworpen door Jan Taminiau. Onder de vrijwilligers zijn 5000 shirts ver-

spreid. In de winkels zijn 3000 stuks aangeboden.

• Voor het eerst in de historie van de Bevrijdingsfestivals was er sprake van gezamenlijke aankleding

en websites. Dit versterkt de cohesie aanzienlijk, mede door de consequente toepassing van de stijl

op de nieuwe website www.bevrijdingsfestivals.nl.

• Op 5 mei 22.00 uur zagen 300.000 mensen het speciale programma Artiesten van de Vrijheid op

Nederland 3.

Educatie

Eigen activiteiten

Adopteer een Monument

• Dit jaar namen 1399 scholen aan het project deel. In het schooljaar 2011-2012 zijn 60 nieuwe scholen

toegetreden.

• Dankzij een bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei zijn de volgende drie producten gerealiseerd:

– Het verhaal De dag dat papa terugkwam van kinderboekenschrijfster Lydia Rood. Oplage van dit verhaal

over de hongerwinter: 1500.

– Vernieuwing van de oorkondes voor deelnemende leerlingen.

– Opname van een introductiefilmpje voor de digitale les over het project, gepresenteerd door Klok-

huis-presentatrice Lisa Wade. De digitale les is 548 keer bezocht. In oktober en december was er een

piek.

Nationaal Aandenken

• De oplage van het Nationaal Aandenken in 2012 was 210.000 exemplaren. De 5500 basisscholen die

het boekje bestelden, hebben ook deelgenomen aan de Fakkel-campagne en fakkelstickers ontvangen

om te verspreiden.

• In de periode tussen 1 januari en 31 augustus is de digitale les bij het Nationaal Aandenken 6204

maal bezocht. In maart, april en mei was een duidelijke piek merkbaar.

SchoolTV

Ruim 80 procent van de bovenbouwklassen in het basisonderwijs volgt SchoolTV weekjournaal. De uit-

zending van vrijdag 27 april 2012 bood verhalen over de Tweede Wereldoorlog en de oorlog in Colombia

en Syrië.

In het speciale tv-programma Wat zou jij doen? discussieerden kinderen van 10 tot 14 jaar oud met elkaar.

De uitzending op 5 mei, die 130.000 kijkers trok, stond in het teken van het thema vrijheid. Ambassadeurs

van de Vrijheid Nick en Simon waren te gast.


Infrastructuur - Educatie

Project WO II in 100 voorwerpen

In 2012 zijn voorbereidingen getroffen voor een campagne om de oorlogs- en verzetsmusea en herinne-

ringscentra meer bekendheid te geven. Deze campagne wordt in nauwe samenwerking met 25 oorlogs-

en verzetsmusea ontwikkeld en uitgevoerd. De campagne zal uitmonden in een gezamenlijke tentoon-

stelling in Rotterdam, waar Ad van Liempt gastconservator voor is. De tentoonstelling wordt ontworpen

door Opera en gebouwd door Fiction Factory.

Infrastructuur

• Samen met het vfonds is de nieuwe website www.lesmateriaaloorlogenvrede.nl ontwikkeld. Zij biedt

leerkrachten een overzicht van beschikbaar lesmateriaal over oorlog, vrede en vrijheid. Op 29 oktober

is de website gelanceerd tijdens de vfonds-conferentie Investeer in vrede op De Parantijn in Wagenin-

gen.

• In het najaar is een eerste bijeenkomst voor directeuren van oorlogsmusea en herinneringscentra ge-

organiseerd. Doel van deze jaarlijks conferentie is het uitwisselen van belangrijke beleidsstrategische

vraagstukken.

Kennisfunctie

Ondersteuning organisatie

Lokalen

• In 2012 zijn drie bijeenkomsten georganiseerd voor lokale organisatoren. Zij vonden plaats op respec-

tievelijk Museon, Bronbeek, Museon en ProDemos. Zij werden gepresenteerd door journalist en NOS-

nieuwslezer Jeroen Overbeek. Bij de bijeenkomsten waren gemiddeld zeventig personen aanwezig. De

waardering voor het initiatief was groot.

Eigen organisaties oorlogsgetroffenen

• Het Nationaal Comité is betrokken geweest bij de uitvoering van de 15 augustus-herdenking die Stichting

Herdenking 15 Augustus 1945 organiseert. In voorbereiding op de Holocaust Herdenking 2013 is inten-

sief met het Nederlands Auschwitz Comité samengewerkt.

• Met diverse eigen organisaties van oorlogsgetroffenen is contact geweest over de organisatie van her-

denkingen. Dit resulteerde vaak in praktische tips en informatie aan bezoekers en genodigden.

Infrastructuur – Richting en zingeving

Jaarthema Vrijheid geef je door

• Themadossier met een verzameling van artikelen en vier cartoons.

• Het jaarthema is vooral door lokale comités en gemeenten gebruikt, maar ook binnen de Start Nationale

Viering van de Bevrijding, de Bevrijdingsfestivals en het 5 mei-concert.


Oorlogsmonumenten

• De database Oorlogsmonumenten is gedurende het gehele jaar steeds geüpdatet.

• Dankzij een bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei kon in 2012 de productie van Getuigenverhalen

bij oorlogsmonumenten starten. Deze compilatie-documentaire wordt op 4 mei 2013 uitgezonden.

• In de aanloop naar 5 mei heeft de provincie Noord-Brabant samen met Erfgoed Brabant een wedstrijd

georganiseerd. De vraag luidde: wat is het best beheerde, behouden en meest ‘levende’ oorlogsmonu-

ment van Noord-Brabant? Op 5 mei werd de prijs in Breda uitgereikt voor het monument de Liniecrosser

in Lage Zwaluwe.

Webgids

• In aansluiting op het Requiem voor Auschwitz is de vijfde digitale tentoonstelling voor tweedewereld-

oorlog.nl ontwikkeld. Deze expositie gaat over de genocide op Sinti en Roma tijdens de Tweede We-

reldoorlog en is samengesteld met input van experts uit Nederland, Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië en

Polen. De tentoonstelling is beschikbaar in het Nederlands, Engels, Duits en Tsjechisch. Vertalingen in

het Pool en Romanes volgen.

• De tentoonstelling De vergeten genocide is op 3 mei gelanceerd. Bijna 11.000 bezoekers hebben de ten-

toonstelling bekeken. Het bezoek duurde gemiddeld vijf minuten.

Internationaal

• Tussen september en november is een internationaal studieprogramma georganiseerd dat bestond uit

vier bijeenkomsten en een afsluitende reis naar Londen. Voor de organisatie van het studieprogramma

is samengewerkt met Universiteit Utrecht, Rosi Braidotti en Stephen Greenberg. Dertien medewerkers

van oorlogs- en verzetsmusea namen aan het studieprogramma deel.

Onderzoek

Toegepast onderzoek

• De eerste twee nummers van Onderzoek uitgelicht, een uitgave voor professionals in het werkveld van

herdenken, vieren en herinneren, zijn in respectievelijk mei en oktober verschenen. Het eerste nummer

had een oplage van 1000 exemplaren, het tweede nummer is naar 600 adressen verzonden.

• In 2012 zijn vijf kortlopende onderzoeken afgerond:

– Onderzoek naar schoolbezoek, educatieve en herdenkingsreizen naar kampen en andere oorlogsgerelateerde

plekken. Dit onderzoek is in maart voltooid. De resultaten zijn besproken met het Centraal Orgaan

Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS), de initiatiefnemer tot het onderzoek.

– Onderzoek naar de behoefte aan ondersteuning bij reünie- en lotgenotenorganisaties. Het eindverslag is

in mei opgeleverd. De resultaten zijn samengevat en verspreid onder de deelnemende organisaties.

De samenvatting is als pdf van de website van het comité te downloaden.

– Onderzoek naar organisaties op het terrein van democratie, rechtsstaat, mensenrechten en burgerschap.

De eindrapportage is in juni opgeleverd door Netwerk Democratie. Het onderzoek krijgt een vervolg

binnen ‘Infrastructuur’, dat het netwerk van organisaties op het gebied van vrijheid wil versterken.

– Onderzoek naar de effectiviteit van educatieve reizen, in het bijzonder de Ravensbrückreis. Het eindverslag

is in september opgeleverd. In 2013 wordt een bijeenkomst gehouden om de conclusies en aanbeve-

lingen te bespreken. Genodigden voor deze bijeenkomst zijn instellingen die educatieve reizen orga-

niseren, onderzoekers en andere betrokkenen.

– Onderzoek Beheer en behoud van oorlogsmonumenten, uitgevoerd door Buro DSB in samenwerking

met de Nederlandse Kring voor Beeldhouwers. Het onderzoek is in september voltooid en op 11 de-

cember tijdens een expert-meeting besproken.


Meerjarig onderzoeksprogramma naar vrijheid en onvrijheid door de generaties heen.

• Het comité heeft in de afdeling Sociologie van Universiteit Utrecht een universitaire partner gevonden.

Op 1 november is het samenwerkingscontract met Universiteit Utrecht getekend. Het onderzoekspro-

gramma behelst drie deelstudies. Voor de AIO en de postdoc-positie zijn vacatures uitgezet. De derde

deelstudie voert het comité zelf uit. De wetenschappelijke begeleidingscommissie voor het onderzoek

kwam in december bijeen.

Nationaal Vrijheidsonderzoek

• Het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2012, uitgevoerd door Bureau Veldkamp, bestond uit twee delen:

het draagvlakonderzoek en een themaonderzoek waarin het kennisniveau over de Tweede Wereldoorlog

op wereldschaal centraal stond. Dit onderzoek is een vervolg op de kennisonderzoeken uit 2006 en

2007. Trouw heeft op zaterdag 7 april uitgebreid aandacht aan het onderzoek besteed.

39

In welke mate vindt u het

belangrijk dat jaarlijks op

4 mei wordt stilgestaan bij

oorlogsslachtoffers

(n=925)

In hoeverre vindt u het

belangrijk dat jaarlijks

5 mei wordt gevierd

(n=925)


Communicatie

Campagnes

Postbus 51

• In 2012 is een nieuwe televisie- en radiocommercial gemaakt, waarbij de fakkel en de boodschap

Vrijheid geef je door centraal staan. De commercial is bedoeld om 4 en 5 mei aan te kondigen. De tele-

visiecommercial is 218 keer uitgezonden, de radiocommercial 327 keer.

• Daarnaast zijn nieuwe advertenties, een radiocommercial en een eerste internetadvertentie ontwikkeld,

waarbij beelden uit de commercial zijn gebruikt.

• De advertentiecampagne is dit jaar in samenwerking met de Telegraaf uitgevoerd – in eerdere jaren

met Metro. In de Telegraaf hebben negen advertenties gestaan, in Sp!ts drie.

• In huis-aan-huis-kranten zijn 2,1 miljoen plaatsingen van de campagne geweest.

• De online-advertenties zijn 2.506.717 maal gezien.

• Door de campagne steeg de spontane bekendheid met 4 en 5 mei naar 97%. De spontane bekendheid

met de fakkel klom naar 91% onder jongeren en 97% onder 18+. De waardering voor de commercial en

advertentie-uitingen was 7,4. Het totaal campagnebereik was 81% onder het algemeen publiek.

2 minuten stilte-campagne

• Dit jaar zijn drie nieuwe Stilte-spots gemaakt met Bert van Marwijk, Jörgen Raymann en Nick & Simon.

De Stilte-spots zijn 105 keer op de publieke zenders uitgezonden.

Fakkelcampagne

• Tijdens de Fakkelcampagne – waarin mensen worden opgeroepen het fakkelsymbool te dragen om

hun betrokkenheid bij 4 en 5 mei te uiten – zijn fakkelstickers en -speldjes verspreid. In 2012 zijn

1.257.500 stickers uitgedeeld en 46.400 stickers en 17.500 speldjes verkocht.

• Samenwerking met Hyves: na 5 mei telde de Hyve van het Nationaal Comité 450.000 leden. De fakkel

is 16.198.267 keer doorgeven. Online waren er 466.000 fakkeldragers, via de mobiele site waren er

30.000 fakkeldragers.

• Samenwerking met Habbo: 8.061 Habbo's waren bij de VIP-lancering van Nick en Simon aanwezig.

26.213 spelers zijn gestart met de Quest en 56.606 spelers hebben de fakkel gedragen.

Website(s)

• In maart is op www.4en5mei.nl de nieuwe website van het comité gelanceerd.

• In april is op www.bevrijdingsfestivals.nl de nieuwe website van de Bevrijdingsfestivals gelanceerd. De

nieuwe huisstijl van de festivals is ook online doorgevoerd.

NC Magazine

• In 2012 is het Nationaal Comité 4 en 5 mei een nieuw blad gestart: het NC Magazine. Het is een net-

werkmiddel en inspiratiebron voor allen die bij herdenken, vieren en herinneren betrokken zijn. Het

blad, dat een oplage van 3000 heeft, wordt verzonden aan onder meer gemeenten, lokale organisatoren

van herdenkingen en vieringen, ambassades en eigen organisaties van oorlogsgetroffenen. In 2012

verscheen NC Magazine in maart en november.


Evaluatieonderzoek en ontwikkeling

Evaluatieonderzoek

In oktober heeft onderzoeksbureau Motivaction een evaluatieonderzoek uitgevoerd onder genodigden

van 5 mei 2012 in de provincie Noord-Brabant. Het onderzoek moest inzicht geven in de beleving van en

waardering voor de Start Nationale Viering van de Bevrijding van genodigden. De vragenlijst is naar 600

genodigden gestuurd, 150 mensen deden mee aan de enquête. Het onderzoek is onder twee doelgroepen

uitgevoerd: functioneel genodigden en gasten uit de provincie. De 5 mei-ochtend werd positief gewaar-

deerd met een 8,3; de 5 mei-lezing van Gauck kreeg een 8,9.

Bureau Veldkamp heeft een publieksonderzoek naar de Bevrijdingsfestivals uitgevoerd onder 1682 res-

pondenten. Op zowel programma als projecten hebben alle Bevrijdingsfestivals voldoende gescoord.

Bezoekers van de festivals komen in eerste instantie voor de gezelligheid en vinden vrijheid het belang-

rijkste onderwerp. De uitkomsten zijn verwerkt in een hoofdrapportage en veertien deelrapportages. De

onderzoeksresultaten komen de festivals van pas bij lobbywerkzaamheden.


JAARREKENING 2012

3 – Bestuursverslag

Nationaal Comité 4 en 5 mei

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei is op 27 november 1987 bij Koninklijk Besluit ingesteld. Op 18 april 1988 is de Stich-

ting Nationaal Comité 4 en 5 Mei voor de Nationale Herdenking en Viering van de Bevrijding opgericht.

De leden van het Nationaal Comité 4 en 5 mei worden bij Koninklijk Besluit, à titre personnel, benoemd

op voordracht van de minister-president, de minister van Algemene Zaken en de staatssecretaris van

Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zij worden benoemd voor een periode van zes jaar. In het Nationaal

Comité hebben vier personen qualitate qua zitting. De minister-president heeft aan het comité een amb-

telijk adviseur toegevoegd.

Conform het rooster van aftreden zijn mevrouw drs. C.M. Aalse en de heren mr. J. van Bodegom, drs.

E.Ph. Goudswaard en mr. H.M.C.M. van Oorschot teruggetreden. Benoemd zijn mevrouw mr. M. Moll,

de heer mr. J.C.G.M. Bakker en de heer prof. drs. J. Wallage. Deze bestuurswisseling is bij Koninklijk Be-

sluit van 21 mei 2012 vastgesteld.

De heer V.A.D.M.W. Nagtegaal is als qualitate qua bestuurslid vanuit het ministerie van Defensie in 2012

teruggetreden. Zijn plaats is overgenomen door de heer Ltgen drs. J.H. Wehren.

Vanuit de wens om bij de benoeming van nieuwe bestuursleden een open en transparante procedure te

hanteren, heeft het Nationaal Comité besloten om zich bij de werving van nieuwe bestuursleden bij te

laten staan door het search- en selectiebureau Nationaal Register. Dat is ook gebeurd bij de werving van

de nieuwe bestuursleden die in 2012 zijn toegetreden.

Bestuursleden

mw. ir. J.M. Leemhuis-Stout, voorzitter*

dhr. Kol b.d. E.J. Burmeister

dhr. J. Franssen, vicevoorzitter (q.q. lid)*

mw. prof. dr. V.A.J. Frissen

dhr. mr. J.C.G.M. Bakker, penningmeester*

mw. M.J.M. Le Grand-van den Bogaard

dhr. drs. G.H.O. van Maanen (q.q. lid)

mw. mr. M. Moll

dhr. Ltgen drs. J.H. Wehren (q.q. lid)

dhr. mr. B. Staal

dhr. J. Stolze

dhr. drs. D.E. de Swaan

mw. mr. H.M. Verrijn Stuart*

dhr. prof. drs. J. Wallage

Adviseur:

mw. drs. K. Ollongren

*Dagelijks Bestuur

Ook q.q. leden en de adviseur wonen vergaderingen van het Dagelijks Bestuur bij.

Directie

mw. drs. M.E.N. Nooter – tevens

secretaris bestuur

dhr. J. van Kooten


Jaarrekening op hoofdlijnen

In de jaarrekening wordt onderscheid tussen de volgende activiteiten/posten gemaakt:

I. Reguliere activiteiten

De reguliere activiteiten zijn een uitwerking van het meerjarenbeleidsplan 2011 tot en met 2015. Het Na-

tionaal Comité stelt de begroting van deze activiteiten voorafgaand aan het uitvoeringsjaar vast. Daarna

wordt een aanvraag voor instellingssubsidie ingediend bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn

en Sport (VWS). In de Kaderregeling VWS-subsidies zijn voorschriften voor verwerking van het jaarre-

sultaat opgenomen.

II. Additionele activiteiten

Onder deze post zijn de projecten verantwoord die zijn gefinancierd met een bijdrage van het Nationaal

Fonds 4 en 5 mei. Voor deze projecten is vooraf een financiële toezegging gedaan door het bestuur van

het fonds. De projecten zijn met het Nationaal Fonds afgerekend. Onder deze post is bij de cijfers van

2011 ook de verantwoording van het project Organisatie-transitie opgenomen. Hiervoor is een project-

bijdrage door het ministerie van VWS verstrekt.

III. Uitvoering subsidiebeleid mandaat – Uitvoeringskosten

Namens de minister van VWS verstrekt het Nationaal Comité subsidies in mandaat. Voor uitvoering van

deze taak ontvangt het comité een projectsubsidie. De vergoeding voor de uitvoeringskosten van de

mandaatregeling wordt verstrekt als lumpsum-bedrag. Een verschil tussen de vergoeding en de werkelijke

uitvoeringskosten wordt verrekend met de exploitatiereserve.

Jaarresultaat 2012 op hoofdlijnen

Resultaat 2012

Het saldo van de reguliere activiteiten is € 379.942 positief ten opzichte van de begroting.

Het resultaat van € 380.000 (afgerond op € 1.000) wordt enerzijds voor € 92.400 bepaald door het gun-

stiger uitvallen van verplichtingen 2012 en vrijval van reserveringen 2011 en anderzijds voor € 133.000

lagere kosten wegens loonkostenontwikkelingen. Het resultaat als gevolg van andere factoren bedraagt

€ 154.600. Deels wordt dit aan de reserves toegevoegd, deels gereserveerd voor terugbetaling aan het

ministerie van VWS in verband met het bereiken van de maximale toegestane egalisatiereserve.

Bij de uitvoeringskosten van de mandaatregelingen resteert een bedrag van € 25.635. Het saldo wordt

toegevoegd aan de exploitatiereserve.

In de toelichting op de staat van baten en lasten worden de belangrijkste afwijkingen van de activiteiten

nader geanalyseerd. Tevens worden de projecten, waar relevant, nader toegelicht.

Baten

De bijdragen die het comité ontvangt, bestaan uit bijdragen van overheden, het Nationaal Fonds voor

Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds), het Nationaal Fonds 4 en 5 mei en uit bijdragen in natura.

Zonder de bijdragen in natura ter waarde van circa € 1 miljoen kunnen diverse activiteiten, waaronder de

Nationale Herdenking en het 5 mei-concert, niet worden gerealiseerd in de omvang en met kwaliteit die

zij nu hebben.


Overheidsbijdragen > Het Nationaal Comité 4 en 5 mei ontvangt jaarlijks een instellingssubsidie van de Rijks-

overheid – het ministerie van VWS. Daarnaast ontvangt het comité jaarlijks bijdragen van de ministeries

van respectievelijk Algemene Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van

Defensie (in natura). De kosten van de Start van de Nationale Viering van de Bevrijding komen grotendeels

voor rekening van de provincie waar de start plaatsvindt. Naast de bijdragen van de Rijksoverheid

ontvangt het comité jaarlijks bijdragen van de gemeente Amsterdam (financiële bijdrage en in natura).

Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds) > Belangrijkste financier naast de Rijksoverheid

is het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds). Dit fonds ondersteunt het Nati-

onaal Comité al sinds het begin van de jaren negentig, met name bij de Bevrijdingsfestivals. Vanaf 2010

draagt het fonds op jaarbasis € 1 miljoen bij aan de activiteiten van het Nationaal Comité. De ontwikke-

lingen bij zowel het fonds als in de loterijwereld hebben ertoe geleid dat er voor de periode 2013 tot 2016

een nieuwe overeenkomst is opgesteld. Voor het vfonds is een communicatieplan opgesteld, waarin de

afspraken over de communicatieve uitingen zijn vastgelegd. De afspraken worden jaarlijks geëvalueerd

en bijgesteld.

Nationaal Fonds 4 en 5 mei > Sinds 2000 richt het Nationaal Fonds 4 en 5 mei zich op het werven van middelen

bij het Nederlandse bedrijfsleven. De jaarlijkse bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei is bestemd

voor bijzondere activiteiten van het comité. Hun oogmerk: vernieuwingen of ontwikkelingen in gang

zetten. Het fonds levert geen bijdrage aan de reguliere activiteiten van het Nationaal Comité.


4 – BalansToelichting Per 31.12.2012 Per 1.1.2012* Per 31.12.2011

€ € €

ACTIVA

Vlottende activa:

Vorderingen 1

Debiteuren 710

Vooruitbetaalde c.q. nog te ontvangen

bedragen 1.1 245.699 128.872 128.872

Te ontvangen subsidies en bijdragen 1.2 188.308 339.398 482.382

434.717 468.270 611.254

Liquide middelen 2 1.108.247 1.536.379 1.536.379

Totaal 1.542.964 2.004.649 2.147.633

PASSIVA

Eigen vermogen 3

Exploitatiereserve 3.1 253.932 226.706 175.117

Egalisatiereserve algemeen 3.1 475.692 324.596 264.987

Egalisatiereserve nieuwe taken 3.1 – – 466.000

729.624 551.302 906.104

Bestemmingsreserve 3.2 – – 135.983

Bestemmingsfondsen 3.3 6.223 6.223 6.223

735.847 557.525 1.048.310

Kortlopende schulden 4

Crediteuren 220.745 421.368 421.368

Belastingen en premies

sociale verzekeringen 4.1 77.941 79.498 79.498

Vooruitontvangen subsidies en bijdragen 4.2 9.000 46.231 46.231

Vooruitontvangen c.q. nog te betalen

bedragen 4.3 272.176 409.242 409.242

Af te rekenen subsidies 4.4 227.255 490.785 142.984

807.117 1.447.124 1.099.323

Totaal 1.542.964 2.004.649 2.147.633

* Per 1.1.2012: Na verwerking vaststelling instellingssubsidie en mandaat.


5 – Staat van baten en lastenBegroot Werkelijk Werkelijk

2012 2012 2011

€ € €

I. REGULIERE ACTIVITEITEN

Baten

Min. VWS - instellingssubsidie en OVA 4.684.066 4.756.918 3.894.281

Overige ministeries 135.810 135.812 152.500

vfonds 1.000.000 1.000.000 1.000.000

COBO-bijdrage 20.000 - -

Overige bijdragen 45.000 154.150 189.894

Totaal baten 5.884.876 6.046.880 5.236.675

Lasten

1. Herdenken en vieren

Nationale Herdenking 180.000 176.684 181.277

Nationale Viering van de Bevrijding - Start 70.000 71.022 54.841

Nationale Viering van de Bevrijding - Afsluiting 460.000 459.207 432.097

Bevrijdingsfestivals 969.000 1.040.734 923.342

2. Educatie

Educatieve projecten van het comité 330.000 298.976 358.761

Infrastructuur - Educatie 426.000 412.613 60.208

3. Kennisfunctie 701.500 672.314 367.273

4. Communicatie 768.000 726.229 836.738

5. Evaluatieonderzoek en ontwikkeling 110.000 52.706 107.392

6. Organisatie 1.870.376 1.756.453 1.673.248

Totaal lasten 5.884.876 5.666.938 4.995.177

Saldo – 379.942 241.498

Het saldo is als volgt verdeeld:

Ten gunste van de exploitatiereserve 1.591 57.249

Ten gunste van de egalisatiereserve algemeen 151.096 184.249

Restitueren aan VWS i.v.m. maximale egalisatiereserve 227.255 -

– 379.942 241.498


Begroot Werkelijk Werkelijk

2012 2012 2011

€ € €

II. ADDITIONELE ACTIVITEITEN

Baten

Min. VWS -transitie - - 36.700

Nationaal Fonds 4 en 5 mei 127.731 118.534 49.185

Totaal baten 127.731 118.534 85.885

Lasten

Organisatie - transitie 100.446

Projecten met bijdrage van Nationaal Fonds 127.731 118.534 49.185

Totaal lasten 127.731 118.534 149.631

Saldo - - 63.746-


Mutatie bestemmingsfondsen - - 63.746-

III. UITVOERING SUBSIDIEBELEID MANDAAT

Uitvoeringskosten

Baten

Min. VWS - mandaatregelingen 153.000 150.000 100.000

Totaal baten 153.000 150.000 100.000

Lasten

Uitvoeringskosten 153.000 124.365 105.660

Totaal lasten 153.000 124.365 105.660

Saldo - 25.635 5.660-


Mutatie exploitatiereserve - 25.635 5.660-


6 – toelichting op de balans

Consequenties vaststelling instellingssubsidie en mandaat 2011 voor de Openingsbalans 2012

De vaststelling van de instellingssubsidie en mandaatgelden 2011 wijkt af van de verslaglegging in de

jaarrekening 2011. In overleg met VWS is besloten om de jaarrekening 2011 niet meer aan te passen,

maar de correcties in de jaarrekening 2012 te verwerken. De wijzigingen zijn zichtbaar gemaakt door

naast de ‘Balans per 31 december 2011’ een ‘Balans per 1 januari 2012’ toe te voegen.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

De jaarrekening wordt opgesteld met inachtneming van de Richtlijn voor Organisaties zonder winststre-

ven (RJ640) van de Raad voor de Jaarverslaggeving en van de Subsidieregeling Kaderregeling VWS-sub-

sidies. Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva tegen de nominale waarde

opgenomen, eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Resultaten uit activiteiten

worden genomen op het moment dat deze zijn uitgevoerd. Verliezen worden genomen zodra zij bekend

zijn. Exploitatiesubsidies worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Projectsubsidies

worden toegerekend naar rato van de subsidiabele bestedingen.

Middelen van derden waaraan een specifiek doel is meegegeven, worden in bestemmingsreserves gere-

serveerd. In bestemmingsfondsen worden de per einde jaar nog niet-bestede geoormerkte gelden voor-

additionele projecten gereserveerd.


OVERIGE GEGEVENS7 – Controleverklaring accountant


Nieuwe Prinsengracht 89

1018 VR Amsterdam

telefoon: 020 - 718 35 00

fax: 020 - 718 35 01

e-mail: [email protected]

website: www.4en5mei.nl

Jaarverslag 2012 Nationaal Comité 4 en 5 mei

Documents

Transcript of Jaarverslag 2012 Nationaal Comité 4 en 5 mei