JAARVERSLAG 2009bouwen aan

zorg op mensenmaat

INHOUD

VOORWOORD 3

ALGEMEENBELEID 4

UITBOUWPERFORMANTMEDISCHBELEID Fertiliteitscentrum 8 Centrumgewichtszorg 10 OpeningBorstkliniek 12 Investeringinrobotchirurgie 14 Uitbouwenvanhetmedischkorps 16 Malnutritiebinnendegeriatrie 18 Medischesymposiaenpersmomenten 19

STRATEGISCHPARTNERSHIPALSHOEKSTEENVOOREENVERZEKERDETOEKOMST SamenwerkingmetAZMariaMiddelaresbevestigd 22 GentseportaalsiteeninhaalbewegingopIT-domein 24

SAMENBOUWENAANZORGOPMENSENMAAT Optimalisatieinternewerking 28 Projectveiligheidsstewards 31 SOFIA-projectsocialedienst 32 Proefprojecttoerenmetlaptopsopdekinderafdeling 34 Ziekenhuishygiëne 36 Mexicaansegriep 38 Pilootprojectalgologischefunctie 40

FUNDAMENTENVOOREENZIEKENHUISVANDE21STEEEUW Infrastructuurwerken 44 Kindvriendelijkziekenhuis 46 Vormgevingsprojectmortuariumsite2 48

KERNCIJFERS 50

BESTUURSORGANEN 58

3

VOORWOORD

‘Zorgopmensenmaat’ishetmottovanhetAZJanPalfijnGentAV.Omdatmottokwalitatieftekunnenblijveninvullen,investerenwe.Weinvestereninmiddelen,maarevengoedinmensen.Ookophetvlakvaninfrastructuurstaaningrijpendevernieuwingengepland.

Hetmagduidelijkzijn,elkebelanghebbendeheefthetvolstevertrouwenindetoekomstvanhetGentseJanPalfijnziekenhuis.Ookdepatiëntblijftzijnwegnaaronsziekenhuisvinden.Zonoteerdenwetenopzichtevan2008eenstijgingvanhetaantaldagopnamesenkwamenermerkbaarmeerambulantepatiëntennaaronzepolikliniekenopbeidesites.Degemiddeldebezettingsgraadbleefvorigjaarstabiel.InhetGentseziekenhuislandschapblijftJanPalfijneenmiddelgrotespeler,maarwemerkendagnadaghoeonsmerkenmottosteedsmeervertrouwenopwekken.

SamenwerkingHetbesefvanonzekleinschaligheidovertuigtonsvanhetnutvansamenwerkingen,zoalswediehetafgelopenjaarbevestigdhebbenmethetAZMariaMiddelares.Weslagenerinomelkineigendomei-nenteschitteren,endeandervandiekennisgebruiktelatenmaken.Opdezemaniersparenwenietalleengroteinvesteringskostenuit,maarkunnenwedenoodzakelijkeapparatuurookoptimaalbenutten.Doorvorigjaarofficieeldeuitvoeringsprotocollenteondertekenen,bevestigdenbeideziekenhuizenhunvertrouwenindesamenwerking,diegeldtophetvlakvancardiologie,gynaecologie–IVFennefrologie.

NatuurlijkkiezenweerookvooromdeeigenexpertisevanhetJanPalfijnziekenhuisverderuittebou-wen.DeopeningvandeBorstkliniekwasinditverbandeenbelangrijkemijlpaal.Hierhebbenwe‘zorgopmensenmaat’geïmplementeerdindebehandelingvandepatiënt,dooroverdegrenzenvanverschil-lendedisciplinestekijken.Dezemultidisciplinaireaanpakhelptdepatiëntdooreensnellereenbeterebehandeling,meteenminimumaanverplaatsingen.

Derichtingvoordekomendejarenlijktmeduidelijk.Terwijlonzeart-senenonspersoneelduidelijkeenmodernezorggedachteincorpo-reren,ishetevenduidelijkdatweinzakeinfrastructuureeninhaalbe-wegingmoetenmaken.Daargaanwedekomende jarenwerkvanmaken,zodatJanPalfijneensterkenaaminGentblijft.

GeertVersnickvoorzitter

4

ALGEMEEN BELEID

Nergenswellichtreikenvreugdeenverdrietzovaakelkaardehandalsineenziekenhuis.OokhetAZJanPalfijnGentAVontsnapthiernietaan,nietin2009enevenminindetoekomst.Zorgisimmerseenverhaalvanmensen,dieelkaarononderbrokenkruisen,bijhetonthaal,tijdensderaadpleging,inhetoperatiekwartier,inhetbeddenhuis,voorrevalidatie,…Laatonshierelkedagopnieuwevenbijstilstaan,zonietiszorgopmensenmaatsnelheelveraf.

Hetisdanooknietverwonderlijkdatemotiedediverseactoreninhetziekenhuisnietvreemdis.Endatismaargoedook,wantalleenmaarkoelezakelijkheidzougetuigenvanweinigwederzijdsrespect.Demenselijke factorontslaatonsnochtansniet vandeverantwoordelijkheidookcontinueconomisch tefocussen.Meerdanooitzelfs,wantdewereldnodigtVlaanderenuittoteenefficiëntietrajectenhetzoukortzichtigzijntehopendathetAZJanPalfijnGentAVaandezealgemenemobilisatiezouontsnappen.

Hoekwalitatievezorgverzekerenvoorallepatiëntenentegelijkschitterenineenaantalzorgvuldiguit-gekozen spitscompetenties, terwijl het AZ Jan Palfijn Gent AV wordt omgebouwd tot een autonoomleefbareverzorgingsinstelling?Datisdeuitdaging.Dezeambitiehoudtonsnualenkelejarenbezig;zijzalookdekomendeperiodeonzebijzondereaandachtopeisen.Hetbegintongetwijfeldbijeeninfra-structuurplan,maarhetmoetzondermeeruitgroeientoteenglobaalplan.

MedischestrategieHetAZJanPalfijnGentAVwilzichduidelijkpositionerenalshetuniverseelmedischinstroomplatformvoordeGentseregio,waarallepatiëntenongeachthunpathologieterechtkunnen.Zijwordeninternen/ofviadepassendedoorverwijzingadequaatopgevangen.Zijwordenonthaaldvolgenshunspecifiekverwachtingspatroonendatvandebehandelendehuisartsen.Debasisvoorhetprofielwordtvastgelegdinhetzorgstrategischplan,waaraanmedio2010delaatstehandwordtgelegd.

MedischebedrijfsvoeringHetklinktmisschieneenbeetjeongemakkelijk,maarhetAZJanPalfijnGentAVontsnaptnietaandeeconomischelogica.Willenwijonzeplannenwaarmaken,dandienteenbegrotingsbenaderinggewis-seldtewordenvooreenbudgetgedrevenbedrijfsvoering.Ditbetekentzondermeerdat investeringenopmeerwaardegetoetstworden.Deinzetvanmedewerkers,uitrustingenmaterialenwordtkwantitatiefbenaderdendientsteedsdedubbeletoetsinzakeeffectiviteitenefficiëntietedoorstaan.Kostenmaken,vereistindeeersteplaatsopbrengstenmaximaliserenenzomogelijkooknieuwerealiseren.Samenwer-

sAMEN BOUWEN AAN DE TOEKOMsT

5

kingbiedthierongetwijfeldmogelijkheden,maarerzijnevenzeernicheactiviteitenwaaraanwijopeigenkrachtvormkunnengeven.

VerpakkingeninhoudKwalitatievezorgvereistpermanenteaandachtvoordepatiëntdoorheenhetvolledigeklinischepad.Dit‘statement’dagelijkswaarmaken,creëerttegelijkhetonderscheidendvermogentenopzichtevandeandereziekenhuizen.Hetisdeexponentvaneenbedrijfscultuurdiesteuntoprespectvoordepatiënten loyauteit jegenshetziekenhuis,dehuisartsenenmekaar.Meerdaneenvernieuwdebedrijfsinfra-structuurverheftditimagohetAZJanPalfijnGentAVtoteenmerk.Ditbereikenisgeenevidentie,maarevenminonhaalbaar…alsalleactorenhetwillen.

IndividueleencollectieveresponsabiliseringHetgeschetstepadsuccesvoldoorlopenvereistcontinuïteitenverandering,waarbijbestuur,medischkorps, management, medewerkers en hun vertegenwoordigers hun eigen inzichten inbrengen, maardezetegelijkdurvenoverstijgen.Eenspeciaalwoordvandankgaatuitnaaronzeartsenenmedewer-kersdiemetkennis,kunde,creativiteitenrespectdagennachtterbeschikkingstaanvanonzepatiënten.

Dezebasisoptieswerdenindeloopvan2009uitgewerkt,besprokenengebundeldtoteenstrategischplan,metalswerknaam4.TACT.Hetuurvandegoedkeuringenderealisatienadertendezekondigenzichgeenszinseenvoudigaan.Maarwijgelovenrotsvastindeslaagkansen.SamenimmerszijnwijinstaatomaandetoekomstvanhetAZJanPalfijnGentAVdaadwerkelijkvormtegeven.Daniseen‘ja’meerdaneen‘ja’,enimpliceertheteenechtengagementtotdaadkracht.Danneemtiederzijndeelvanhetglobaalplanop,danzijnemotiesonvermijdelijk…maardanisdesmaakvanhetgezamenlijksuc-cesevenintens.Depatiëntenendesamenlevingkunneneralleenmaardemeerwaardevanplukken,in2009endekomendejaren.

Hoewedebouwstenenvoordetoekomsthebbengelegdin2009,kuntunalezeninditjaarverslag.Wewensenuveelleesplezier.

MarleenPorto-Carrerobestuurder-directeur

6

Uitbouwperformantmedischbeleid

7

In2009bleefhetAZJanPalfijnGentAVinvestereninzijnviercentralezorg-

thema’s.DeIVF-afdelinglegdeuitstekendemedischeresultatenvoorenkop-

pelde dit aan een persoonlijke begeleiding van haar patiënten binnen een

modernesetting.Het fertiliteitscentrumzagzijnpatiëntenaantalelk jaar fors

stijgenenkanzichreedsnadriejaarmetenmetnationaleeninternationale

topcentra.

Het Centrum Gewichtszorg wenst een antwoord te bieden op de obesitas-

problematiek, één van dé ziektes van de moderne mens. Wegens enkele

personeelsverschuivingenkendehetcentrumeenaarzelendeopstartvanzijn

niet-operatieveprogramma.Naarheteindevan2009werdechterduidelijkdat

ookhetoperatieveluikverdereondersteuningzoukrijgenmetdeaanwerving

vaneennieuweartsbariatrischeheelkundediestarttebegin2010.Beidepro-

gramma’szullenelkaaraanvullenenversterkenbinneneenmultidisciplinaire

aanpak.

BinnenhetzorgprogrammaOncologiewerdinhetvoorjaar,ondergrotepers-

belangstelling, een nieuwe Borstkliniek opgericht. Het doel is ook hier een

multidisciplinaireaanpaktebieden,binnenéénalomvattendpakket.

Voorhetzorgprogrammarondgeriatrischepatiëntentekendehetziekenhuis

opnieuwinophetvervolgproject‘malnutritie’vandefederaleoverheid.Struc-

tureel verkeerd eten is immers een problematiek waarmee vooral oudere

patiëntentemakenhebben.Eennauwesamenwerkingtussendedienstpsy-

chogeriatrieendekeukenzorgdevoornieuweimpulsen.

Omdezezorgprogramma’suittebouwenennieuweoptestarten,bleefhet

JanPalfijnziekenhuis ook verder investeren in zijnmedisch korps.Het jaar

2009kenmerktezichdoordeaanwervingvannieuweartsenbinneneenbreed

spectrumvandisciplines.Hetziekenhuis is tevensverheugd teconstateren

datzijnartsenookinhetbuitenlanddenodigeweerklankkrijgen.Zokenden

weeenwereldprimeurbijdepublicatievaneeningreepmetonzechirurgische

robotophetEuropeesCongresvoorRobotchirurgieinVenetië.

Traditioneelwerdenookopnieuwmedisch-specialistischesymposiavoorhuis-

artsenenanderedoorverwijzersgeorganiseerd.Hetziekenhuismerktdater

binnendeGentseregioveelpositieveresponskomtopdezeinitiatievenom

zijnkennistedelen.

8

FERTILITEITsCENTRUM

Sindsdeofficiëleingebruiknamevanhettotaalvernieuwdefertiliteitscentruminseptember2007,steldehetAZJanPalfijnGentAVeenenormetoeloopvanpatiëntenvast.Nietalleendeuitste-kenderesultaten,maarookdebijzondersterkgepersonaliseerdeopvangindeaangenameenmoderningerichtekamerssprekenpatiëntenduidelijkaan.

Inhetjaar2009groeide,invergelijkingmethetreferentiejaar2007,hetpatiëntenaantalmet25%.Eenevolutiediewe inde toekomstwensen tebestendigen.Omdepatiënteninstroomvanhet fertiliteits-centrum de komende jaren te verzekeren, werd een samenwerkingsverband afgesloten met het AZSint-AugustinusAntwerpen.Artsenbinnendittoonaangevendeziekenhuisbeslistenom,naeenproef-periode,hunpatiëntenvoortaandoorteverwijzennaaronsfertiliteitscentrum.Naastdebestaandeak-koordenmethetAZMariaMiddelaresGentenhetOnze-Lieve-VrouwziekenhuisinAalst,isditopnieuweenbelangrijkestap.Omdeexponentiëlegroeivanhetpatiëntenbestandtekunnenbijbenen,werdhetpersoneelsbestanduitgebreid,zowelwatbetreftdeverpleegkundigenalsdemedewerkersinhetlabo.

VanuitEuropawerdenaanallefertiliteitscentranieuwerichtlijnen,ondermeerophetgebiedvansteri-liteit,opgelegd.Naastdenodigeinvesteringen,drongzicheengrondigereorganisatievandeadmini-stratievekantvanhetfertiliteitscentrumop.VoorelkeingreepwerdeenStandaardOperatingProcedu-reS(SOPS)opgesteldzodateendoorgedrevenstandaardiseringkonwordengerealiseerd.Tevenswerdeenaanvraagtoterkenningalsweefselbankingediendengoedgekeurddoordefederaleoverheid.

Naastdetechniekenvoorgeassisteerdefertilisatiewerdenookdechirurgischemethodesvoordebe-handelingvanfertiliteitspatiëntenuitgebreid.ZowordtdeDaVinci-robotgebruikt inhetkadervande

TOppOsITIE BIj NATIONALEEN INTERNATIONALE CENTRA

9

behandelingvanendometriosepatiëntenstadiumIV.Endometrioseiseenziektediezichkenmerktdoordeaanwezigheidvanbaarmoederslijmvliesdatvoorkomtopeenandereplaatsdanindebaarmoeder.Hetkandeoorzaakzijnvanpijnen/ofonvruchtbaarheid.Ookdeinspectievandebuikholtemeteenmi-nimaleinsnede(laparoscopie)werddoormiddelvandeultratonendissectietechniekengecompleteerd.DezevervolledigingvanhetoperatiearsenaalzorgtervoordathetJanPalfijnziekenhuiszichopelkdo-meinvandefertiliteitstherapiekanmetenmetnationaleeninternationaletopcentra.

DeeerstegrafiekmaaktduidelijkdathetIVF-centrumvanhetAZJanPalfijnGentAVelkjaareenstij-gendaantalpatiëntenmagverwelkomen.Deuitstekenderesultatenendeprofessioneleénpersoonlijkeaanpakdragenduidelijkbijtotditsucces.Hetaantalbevallingenengeboortesdaaldelichtjest.o.v.hetsuccesjaar2008.Delichtedalingin2009isechternietuitzonderlijkenlooptgelijkmeteenalgemenedalingvandeactiviteitindeanderematernitei-tenbinnendeGentseregio.Alsweonscijfervan2009vergelijkenmet2007,merkenwenogsteedseenmooiegroei.Deinvesteringendiehetziekenhuisopdematerniteitdoorvoerdeenhetbehalenvanhetkwaliteitslabel‘Babyvriendelijkziekenhuis’(2008)blijvenduidelijkhunvruchtenafwerpen.Zoalssteedsverklaartdegeboortevanmeerlingenhetverschiltussenhetaantal‘bevallingen’en‘geboortes’.

10

CENTRUMGEWICHTsZORG

Het zorgprogramma ‘Centrum Gewichtszorg’ heeft de ambitie om vanuit een medisch verant-woorde,multidisciplinairebenaderingdeproblematiekrondobesitasaantepakken.Hetdoeliseenblijvendegedragsveranderinginzakevoedingenbewegingtebereiken.Uitgezondheidsen-quêtesblijktimmersdatbijnadehelftvandeBelgenmetovergewichtkampt.Bijzowat10%iserzelfssprakevanobesitas,ernstigovergewicht.

Naeenhaalbaarheidsstudie besliste hetAZ JanPalfijn GentAV in 2008denodigemiddelen vrij temaken om een zorgprogramma met zowel een niet-operatief als een operatief luik op te starten. In2009werdhetzorgprogrammadaadwerkelijkopgestartmetdeontplooiingvanhetNiet-OperatievePro-gramma(NOP).Patiëntendiedeelnemenaanhetprogrammawordengedurendevijfmaandenintensbegeleiddooreenmultidisciplinairteambestaandeuiteenarts,diëtist,kinesistenpsycholoog.Indezeperiodewordenhendebasisbeginselenvaneengezonde,evenwichtigevoedingaangeleerdennemenzijtweemaalperweekdeelaaneenfitnessprogramma,specifiekopgesteldvoorzwaarlijvigemensenénonderdedeskundigebegeleidingvandekinesistdiedeeluitmaaktvanhetteam.

Patiëntenwaarbijdeobesitashetrisicoopgezondheidsproblemenofernstigeziektenaanzienlijkdoetstijgen(morbideobesitas)endievoldoenaandewettelijkvastgesteldecriteria,wordendoorverwezennaarhetoperatieveprogramma.Naeengedetailleerdonderzoekwordtbeslistofdezepatiëntendaad-werkelijkinaanmerkingkomenvooreeningreep,aldannietmetpre-en/ofpostoperatievebegeleidingdoorhetobesitas-team.Hetbestaandeteamvanchirurgenwerdbegin2010aangevuldmeteencollega-arts,gespecialiseerdindebariatrischeheelkunde.

AMBITIEUs ANTWOORD Op OBEsITAspROBLEMATIEK

11

“Depatiëntkanrekenenopeenmultidisciplinairteamvanartsen,

diëtisten,kinesitherapeutenenpsychologen”

12

OpENINGBORsTKLINIEK

Borstkankeriséénvandemeestvoorkomendekankeraandoeningen.InVlaanderenwordenjaar-lijkszo’n5.000nieuwegevallenvastgesteld.Dekansenopgenezingzijnechterreëel.Negenopdetienvrouwenoverlevendeziektewanneerdezesnelontdektwordtenersneltotbehandelingwordtovergegaan.MetdeopeningvandeBorstkliniekwensthetAZJanPalfijnGentAVhieropintespelen.KernwoordenvandenieuweBorstkliniekzijn:snelheid,laagdrempeligheid,eenduidigbehandelingsbeleid,persoonlijkeaanpakenmultidisciplinariteit.

DenieuweBorstkliniekwerd inapril2009officieelvoorgesteldaandepers.Dedageropvolgdeeensymposiumvoorhuisartsenenspecialisten.DeBorstkliniekwensteenalomvattendepolikliniekvoorborstaandoeningenaantebieden.Dezekeuzewerktdrempelverlagendvoordepatiënt.Zomoetdezezichnietverplaatsennaardespecialist,maarishetdeartsdiezichmobiliseertnaardepatiënt.

MaardesterktevandeBorstkliniekisnietalleendeeigenlocatie,ookdemultidisciplinairewerkingisvanbelang.Elkedoorverwezenpatiëntkanerrekenenopeeneenduidigbehandelingsbeleidwaarbijdeverschillendedisciplinesbetrokkenworden,terwijldecommunicatiemetdepatiëntgedurendedehelebehandelinggestroomlijndverloopt.Binnende24uurnadoorverwijzingkandepatiëntalgezienwordendoordespecialistenmeestaldezelfdedagkanerreedseenmammografie,eenechoeneenbioptge-beuren.Dezesnellewerkingiseenzeergrotetroefvoordepatiënt,dieallebelangheeftbijeensnelleopvolgingvaneeneventueelkwaadaardigeborstaandoening.

ElkepatiëntwordtindividueelopgevolgddoorhetMOC(MultidisciplinairOncologischConsult)datookdebehandeling zal bepalen.Naastde ruimemedischekennisdiedeBorstkliniekgroepeert, kandepatiënterrekenenopprofessioneleenwarmepre-enpostoperatieveondersteuningvandeborstver-pleegkundige.Dezeverpleegkundigecoördineertdepre-operatieveonderzoeken,beantwoordtvragen,begeleidtdepatiëntmetpraktischeondersteuningnadeingreepenschakelt,indiennodig,dekinesithe-rapeutofpsycholoogin.

Bijhetmerendeelvandepatiëntendietusseneindaprileneinddecemberopconsultatiekwamen,werdeffectief borstkanker geconstateerd. Deze mensen werden verder opgevolgd door het team van hetzorgprogramma.Bijdetweedegrootstegroepbleekhetomgoedaardigetumorentegaan.DaarnaastontvingdeBorstkliniekookaanvragenvoorborstreconstructieenwerdhunknow-howookgebruiktbijdebehandelingvanpatiëntenmetovariumkanker.

FOCUs Op MULTIDIsCIpLINAIREONCOLOGIsCHE AANpAK

13

‘‘Eenalomvattende,drempelverlagendeen

éénduidigebehandelingvanborstkanker’’

14

INVEsTERING INROBOTCHIRURGIE

Robotchirurgieiseenvormvanlaparoscopischechirurgie,metanderewoordeneenkijkopera-tie.Ditbetekentdatergeengroteinsnedeindebuikmeernodigisomdeingreepuittevoeren.Robotchirurgieisinzekerezindemeestmodernevormvanheelkundedieerbestaat.TweejaarnadeintroductievanrobotchirurgieinhetoperatiekwartiervanhetAZJanPalfijnGentAV,blik-kendeartsenanno2009tevredenterugopdezeinvestering.Derobotmaakthethenmogelijkdemeestup-to-datetechnologieaantebiedenaandepatiënt.Daarenbovenzorgtdevergunningdiehetziekenhuisinhetnajaarverkreeg,ervoordatpatiënten,dieviarobotchirurgiegeopereerdwerden aan prostaatkanker, kunnen genieten van een volledige terugbetaling. Het Jan PalfijnverwierfookinternationaleerkenningophetEuropeesCongresvoorRobotchirurgie.

Devoordelenvanrobotchirurgievoordepatiëntzijnlegio:minderpostoperatievepijn,korterherstelmetsnellerebeweeglijkheidenkorterehospitalisatieduurwaardoorwerkhervattingsnellermogelijkis.Voorbepaaldeingrepen,zoalsbijderadicaleprostatectomie(verwijderingvandeprostaatinhetkadervandebehandelingvanprostaatkanker),betekentrobotchirurgieeenbelangrijkestapindebehandeling:eriseenbeperkterbloedverliesenervolgteenveelbeterherstelvandeurinewegenwaardoordepatiëntpostoperatiefveelkortereenblaassondedienttehouden.Naopenchirurgiebleefdeblaassondegemid-deldtwaalfdagen,terwijlditnarobotchirurgiegehalveerdwordt.

Naast de verwijdering van de prostaat werd robotchirurgie ook aangewend bij totale blaaswegnameomwillevanblaaskanker,bijgedeeltelijkeofvolledigewegnamevandenierwegensnierkankerenbijwegnamevaneenbijnieringevalvaneenbijniergezwel.

KORTER HERsTEL VOOR pATIËNTENWERELDpRIMEUR VOOR ONZE ARTsEN

15

In2009werdhetmerendeelvanderobotoperatiesuitgevoerddoordediensturologie.Inminderematewerdderobotookgebruiktdoordedienstgynaecologie.

Uitbovenstaandevaststellingblijktduidelijkdathethoofdzakelijkurologenzijndiemetderobotwerken.Ditisindemeesteziekenhuizen,zowelnationaalalsinternationaal,hetgeval.Meerenmeer,ookindegrotecentra,zietmeneenevolutiewaarbijenkeldeurologenmetderobotwerkenenechterobotchirur-genworden.Concreetbetekentditdaturologenookrobotoperatiesuitvoerenvooranderedisciplines,meerinhetbijzondergynaecologieenalgemeneheelkunde.Deverwijzendeartsenuitdieanderedisci-plineskunnenechterwelaanwezigzijnbijdeuitgevoerdeingrepen.

Omophoogniveauteblijvenpresterenenallehoogtechnologischeevolutiesopdevoetoptevolgen,dienenrobotchirurgenvaak intensievebijscholingentevolgen.Innaamvandediensturologiesteldedr.deMeyerophetEuropeesCongresvoorRobotchirurgieinVenetiëinseptember2009eenpostervoormetals titel ‘Roboticassisted laparoscopic transvaginalcystectomy’.Dezeposterbeschrijfteentechniekvanwegnamevandeblaaslangsvaginaleweg,zonderinsnedeindebuikwand,vollediguitge-voerdmetbehulpvanderobot.Dezemogelijketechniekwasvoordiennognooitvoorgesteldofgepubli-ceerd.Hetbetrofhierduseenwereldprimeur.

16

UITBOUW VAN HETMEDIsCH KORps

Integenstellingtot2008,waardeklemtoonopdespoedafdelingendedienstgynaecologielag,werdin2009geopteerdvooreenaanwervingindebreedte.Achtafdelingenkregeneennieuwecollega-arts.Deartsenwordeninchronologischevolgordevanaanwervingvoorgesteld.

dr.TinaDeMoerloose-Caron,kinderartsDr.DeMoerloose-Caronspecialiseerdezichindepediatrie.Zijdoorliephierbijdesubdisciplines, liepstageinhetZeepreventoriumvandeHaanenbehaaldeeenbekwaamheidsdiplomaindeneonatologie.

dr.KatelijneDerveaux,vasculairchirurgDr.Derveauxbekwaamdezich indevasculaireheelkunde.Hierbij legdezijzichvooral toeopdeve-neuzepathologieenbekwaamdezezichindenieuwsteendoveneuzetechnieken.Defocuszalliggenopeenflebologischepraktijkvoordebehandelingvanspataderen,oedeemofvochtindebenen.

dr.ManuelJanssens,orthopedistDr.Janssens isgespecialiseerd inknie-enheupchirurgie.Naastdeheupchirurgie, insamenwerkingmetdr.DeSmet,ishetdebedoelingommetdekomstvandr.Janssensdekniechirurgieuittebouwen.

dr.DenisVolcke,neuropsychiaterAlsliaisonpsychiaterzaldr.Volckeopvraagvananderespecialistenmethensamenwerkenwatbetreftdeeventuelepsychischecomponentvanhetziekzijnendebehandelingvanhunpatiënten.

INVEsTEREN IN RUIME EXpERTIsE

17

dr.KristofVandenHauwe,anesthesist-urgentistDr.VandenHauweiserkendalsanesthesistenvolgdedebijkomendebijzondereberoepstitelalsurgen-tie-arts.Alsanesthesistenurgentie-artswerkthijophetoperatiekwartier,deMUG-dienstenintensievezorgen.

dr.AnnFeys,cardioloogDr.Feysstudeerdeafalscardioloog.AlsdeelvanhaaropleidingwerktezeinhetAMCAmsterdamenopdedienstcardiologievanhetO.L.V.teAalst,waarzezichwisttebekwamenindeechocardiografie.

dr.CarolineVerbaeys,uroloogNahaarstudiestotartsbekwaamdedr.Verbaeyszichindeurologie.Dr.Verbaeysspecialiseerdezichinhetlaparoscopischeenrobotischedeelvandeurologie.

dr.AnneSieben,neuroloogDr.SiebencombineertdeneuropathologischediagnostiekvandementiesindeUniversiteitAntwerpenmetdebehandelingvanpatiëntenmetneurologischeaandoeningenendementiesinonsziekenhuis.

dr.YvesDepaepe,orthopedistTijdenszijnopleidingorthopediebekwaamdedr.Depaepezichindeprothese-chirurgie.InParijsspeci-aliseerdehijzichverderindeknie-enschouderchirurgieenindebehandelingvansportletsels.

18

MALNUTRITIE BINNEN DE GERIATRIE

Malnutritie,ofhetstructureelverkeerdeten,iseenproblematiekwaarmeehoofdzakelijkouderepatiëntentemakenkrijgen.Ditkaneenverlengdeopnameduurvan30à50%totgevolghebben.Aangezien het ziekenhuis een belangrijke populatie geriatrische patiënten aantrekt, werd eenpilootprojectopgestartindeperiode2007-2008.HetAZJanPalfijnGentAVbeslisteomin2009deeltenemenaaneenvervolgproject,insamenspraakmetdefederaleoverheid.

Het vervolgproject malnutritie werd uitgevoerd binnen de dienst psychogeriatrie. Negentig patiëntenwerdengescreenden22%vandezeouderenvertoondenrisicoopondervoeding.Bijdezepatiëntenwerddevoedingsinnamegedurendeeenkorteperiodevannabijopgevolgd. Insamenspraakmetdediëtistendehoofdverpleegkundigewerdperbetrokkenpatiëntdevoedingherbekekenenaangepast.Devoornaamstedoelstellingenwarenaandachtvoorhetaanbiedenvanevenwichtigevoedingtijdensdeopnameenhetverstrekkenvanaanbevelingenbijontslaguithetziekenhuismetbetrekkingtotvoedingindethuissituatie.

Deverpleegeenhedengavendeappreciatievandepatiëntenquasmaakenconsistentiedoorwaaropdekeukendenodigeaanpassingenopvraagdoorvoerde.Eenruimeraanbodvoordepatiëntenwashetgevolg.Inhetgammavanbijvoedingenwerdennieuweproducteningeschakeldzoalseenfruitmoeseneensoep.Dekeukenslaagdeerzoinomeenbrederaanbodtecreërenvoordepatiënten.Indematevanhetmogelijkewerdooksteedsgeprobeerdomdeverschillendecomponentenvandemaaltijdgescheidentepresenteren.Hetmixenvanvoedselwerdtoteenminimumherleid.Daarnaastwerddesamenstellingenbereidingvandemaaltijdenvoorpatiëntenmetkauw-enslikproblemenherbekeken.Tervervangingvaneenbroodmaaltijdbestaatnubijvoorbeelddemogelijkheidombroodpapaantebie-den.Dekeukenbiedthiervoorverschillendesmakenaan.

GEZONDHEID EN VOEDING GAAN HAND IN HAND

19

MEDIsCHE sYMpOsIA EN pERsMOMENTEN

Kennisverwerving binnen het ziekenhuis en kennisdeling met de buitenwereld dragen bij tottransparantie,dialoogenvertrouwen.BinnendefilosofievanhetAZJanPalfijnGentAVzorgencontactentussenzorgverlenersonderlingenmetdoorverwijzersspecifiek,vooreenmeerwaardebinnendetotaalzorgvandepatiënt.Hetziekenhuisstimuleertdezecontactenmethuisartsenenspecialistenonderanderedoorhetaanbiedenvanmedisch-specialistischesymposia.

Reedsenkelejarenbouwdehetziekenhuiszijnexternecommunicatieverderuitdoor,alsenigebinnenhetGentseziekenhuislandschap,opfrequentebasissymposiauittewerkenvoorexternedoorverwijzerseninterneenexternezorgverleners.Doordegroteverscheidenheidinhetaanbodvondeendiverspu-bliekvanhuisartsenenspecialistendewegnaarhetziekenhuis.Hetaantalhuisartsendatbereiktwerdmetdezesymposiasteegtussen2008en2009van217deelnemersnaar338.In2009werdenvolgendesymposiageorganiseerd:1.VanMUGtotRAMP:wattedoenbijcalamiteiten?2.DeBorstkliniek:FAQ’s3.Incontinentieenprolapsanno20094.Therapieresistenterefluxenextra-oesofagaelecomplicaties5.Stateoftheart(hro)In2009stondeneveneensdrieofficiëlepersmomentenopdeagenda:1.OpeningvandeBorstkliniek(24april2009)2.OndertekeninguitvoeringsprotocollenmethetAZMariaMiddelaresGent(4juni2009)3.Jaarrekening2008(1juli2009)

DE DEUREN NAAR DE BUITENWERELD sTAAN OpEN

20

Strategischpartnershipalshoeksteenvooreenverzekerdetoekomst

21

Investerenineigenmensenenmiddelenisbroodnodigenvanlevensbelang.

Tochbesefthetziekenhuisdatwerkenaaneentoekomstnietexclusiefbin-

nendeeigenmurengebeurt,nochenkelmetdeeigenmiddelenofdeeigen

mensen. Om het ritme van de moderne, snel evoluerende samenleving te

kunnenvolgen,gaanspelersbinnende(ziekenhuis)sectormeerenmeerop

zoeknaarpartners.Reeds in2008besloothetAZJanPalfijnGentAVeen

preferentiëlesamenwerkingaf tesluitenmethaarGentsecollega’svanhet

AZMariaMiddelares.Eenjaarlaterwerddezevruchtbaresamenwerkingmet

deondertekeningvanofficiëleuitvoeringsprotocollenbestendigd.Detweezie-

kenhuizenverbondenzicherformeeltoeomhunkenniseninfrastructuurten

dienstetestellenvanelkaarvoordebehandelingvanchronischnierfalenen

fertiliteitsproblemenenophetgebiedvaninvasievecardiologieenhartchirur-

gie.

Hetfertiliteitscentrumvuldezijnbestaandesamenwerkingsverbandenverder

aanmeteenpartnershipmethetAZSint-AugustinusteAntwerpen(ziepagina

8).

BinnenhetGentsZiekenhuisOverleg(GZO)werddeportaalsitevandevier

Gentseziekenhuizenverderaangewendomeenefficiëntecommunicatietus-

sendeziekenhuizenonderlingendehuisartsteverzekeren.

22

sAMENWERKING METAZ MARIA MIDDELAREs

BEVEsTIGD

Sindsbegin2008liepeenpreferentiëlesamenwerkingtussenhetAZJanPalfijnGentAVenhetAZMariaMiddelaresGentvoordeuitvoeringvaneenaantalmedischeprojectenoplangeter-mijn.Midden2009werddefasevanaftastenenonderzoeknaardepraktischemogelijkhedenvandesamenwerkingafgesloten.Nadezevoorbereidendefasewerdovergegaannaardeofficiëleondertekeningvandeuitvoeringsprotocollenopvlakvancardiologie(meerbepaald invasievecardiologieenhartchirurgie),gynaecologie(voorwatbetreftfertiliteitsbehandelingen)ennefro-logie(nierdialyse).

Deredenenomovertegaantoteendergelijkesamenwerkingzijnlegio.Voorveelziekenhuizenbestaatde uitdaging erin het ritme van de evoluerende medische dienstverlening, met zijn vele subspeciali-saties, tevolgen.Alleenopdezewijzekan immers, inhetbelangvandepatiënt,blijvendeenbreedzorgaanbodverzekerdwordenenkunnenzorgprogramma’s‘ophoogniveau’aangebodenworden.Detechnologischeenmedischeevolutievereistechterbelangrijkeinvesteringendienietaltijdvoorelkzie-kenhuisafzonderlijkhaalbaarzijn. Infrastructuuraanpassingenendeaankoopvanapparatuurkostensteedshandenvolgeld.

Dankzijdezesamenwerkingkunnenbeideziekenhuizenhuninvesteringeninapparatuurenhuninfra-structuuraanpassingenopelkaarafstemmen.HetJanPalfijnziekenhuisbeschiktbijvoorbeeldovereenerkendIVF-centrumterwijlhetMariaMiddelaresziekenhuiseenerkendhartcentrumheeft.Hetzoueenverspillingvantijdengeldzijnomdieinvesteringelknogeensovertedoen.IndepraktijkbetekentditbijvoorbeelddateenartsvanhetAZMariaMiddelareseenafspraakkanmakeninhetIVF-centrumvanhetJanPalfijnziekenhuis.HetkanevengoedbetekenendateenpatiëntvanhetJanPalfijnziekenhuis

EEN BREED ZORGAANBOD Op HOOG NIVEAU

23

voorhartchirurgiewordtovergebrachtnaarhethartcentrumvanhetAZMariaMiddelares.Doorsamentewerken,wordtdenoodzakelijkeschaalvergrotinggerealiseerdenwordendebeschikbaremiddelenoptimaalaangewendinhetbelangvandepatiënt.Depatiëntenkunnenhierdoorsteedsrekenenopdebestezorgendemeestgeavanceerdetechnieken.

Daarnaastkomtdezesamenwerkingooktegemoetaanhetbeleidvandeoverheiddatvanuit(terechte)budgettaireoverwegingeneenmaximale inzetbaarheid vandeapparatuuroplegt.ErwordtookovergewaaktdatdeversterkingvanhetmedischaanbodvanbeideziekenhuizensteedsgebeurtmethetgrootsterespectvoordezorgverleningdoorhuisartsenenerzijdsenhetaanbodvanhetUZGentalsuniversitairwerkingsgebiedanderzijds.

Algemeengesteldbehoudendebeideziekenhuizendevolledigeoperationeleautonomiemethuneigenmissieendoelstellingen.Hetdoelisindeeersteplaatsomhetmedischaanboddoorbeideziekenhuizenteverruimen.Depatiëntblijftdanookvoorzijnbehandelingenverzorgingzoveelmogelijkbijhetzieken-huisvanoorsprong.Dedoorverwijzingenvanhuisartsenblijveneveneensopdegewonemanierverderbestaan.Deziekenhuizenverzekerendatdepatiëntendebestezorgenopdejuisteplaatskrijgen.

HetJanPalfijnziekenhuisiservanovertuigddatditpartnershiphetinstaatsteltomdemedischeevolutie,methaarvelesubspecialisaties,opdevoettevolgen.Zokanhetblijvendeenbreedzorgaanbodver-zekerenenkunnenzorgprogramma’s‘ophoogniveau’aangebodenworden.Deuitvoeringsprotocollenzullenblijvendgeëvalueerdwordenenwaarmogelijkverdereuitbreidingkrijgen.

24

GENTsE pORTAALsITEEN INHAALBEWEGING

Op IT-DOMEIN

In2009werddesamenwerkingtussendevierziekenhuizenbinnenhetGentsZiekenhuisOverleg(GZO)bestendigd.Deportaalsitewww.gzo.bebleefoperationeel.Internwerdendeeerstestap-pengezetomdeIT-dienstvanhetziekenhuisdenodigeslagkrachtenondersteuningtebieden.HetpersoneelsbestandwerduitgebreidenvoordedoorlichtingvandeIT-infrastructuurwerdeencontractonderhandeldmeteenexternepartner.

BinnenhetsamenwerkingsverbandvandevierGentseziekenhuizenwerdeendoorstartgemaaktmetdeGZO-portaalsite.DezesitevanhetGentsZiekenhuisOverleggarandeerteensnellerecommunicatietussenhetziekenhuisendehuisarts.Dehuisartsisopdezemanierbeteropdehoogtevanhetmedischdossierdataanwezigisinhetziekenhuisenkanzodebehandelingbeteropvolgen.

MetdeaanwervingvantweenieuwemedewerkersbinnendeIT-afdelingwerdeeninjectiegegevenaande ondersteuning en opvolging van interne computerproblemen. De reactietijd bij het beantwoordenvanvragendieviadehelpdeskbinnenkomen,kanopdezemanieringekortworden.Daarnaastkandeinstallatievannieuwehard-ensoftwareenhetonderhoudendebedieningvandeserverinfrastructuuradequateringeplandenopgevolgdworden.

Ophetvlakvaninformatietechnologiewerdenbijkomendeinvesteringenenaanpassingendoorgevoerdm.b.t.hetnetwerkendebeveiliging.Meteeneersteinvesteringinnieuweserverseneenverhogingvandeopslagcapaciteitvoordedienst radiologie (PACS)werdeenovergangsperiodeophetgebiedvanIT-infrastructuurafgesloten.MeteenexterneIT-partnerwerdeenraamovereenkomstafgeslotenomdevolledigeIT-infrastructuurverderdoortelichteneneenverbeteringsplanoptestellen.

EEN MODERN INFORMATICABELEIDTEN DIENsTE VAN EEN EFFICIËNTE ZORGVERLENING

25

‘‘Zoekennaarpartnersvooreenduidelijke

toekomst’’

26

Samenbouwenaanzorgopmensenmaat

27

Eentoekomstgerichtmedischbeleidenstrategischepartnershipsstaanofval-

lenmetdeinzetvanonzeeigenmedewerkers.Hetziekenhuistrachtomzijn

personeelzooptimaalmogelijkteomringenmetaangepastewerkmiddelenen

vorming.Dezeinspanningenkomennietenkelhetpersoneeltengoede,maar

hebbenookrechtstreeksgevolgenvoordepatiënten.

Ookin2009werdendebezettingscijfersvandeverschillendeafdelingenop

devoetgevolgdenwerdverpleegkundigpersoneel, indiennodig, internge-

muteerdnaarandereafdelingen.Zoblevendekwaliteitencontinuïteitvande

zorggegarandeerdenwerdendienstenmetacuutofchronischpersoneelste-

kortondersteund.Daarnaastbleefhetziekenhuisookvolopaanwervenomde

instroomvannieuwpersoneelteverzekeren.

Omhetveiligheidsgevoelvanzijnpersoneelteverhogen,investeerdehetzie-

kenhuisin2009ineenprojectmetstewards.Inafwachtingvaneendiepgaan-

deevaluatiezijndeeersteresultatenalvastzeerpositief.

Desocialedienststeldein2009haarSOFIA-projectvoor.Dezedienstzorgt

ervoordatkwetsbarebevolkingsgroepenkunnenrekenenopindividueelSOci-

aalenFInancieelAdvies.‘Zorgopmensenmaat’100%indepraktijkomgezet!

Ophetvlakvanwerkmiddelenwerdenmeerdan100nieuweelektronische

hoog-laagbeddenaangekocht.Dezeverminderendeintensiviteitvandear-

beidvoordemedewerkerenverhogenhetcomfort voordepatiënt.Ook in

hetoperatiekwartierwerd forsgeïnvesteerd innieuweoperatietafels.Opde

kinderafdelingwerdgestartmeteenuniekproefprojectomallemedischedos-

siersoveral,altijdendoorelkeartsconsulteerbaartemaken.Tijdswinst,ef-

ficiëntieeneenpapierlozewerkingzijnslechtsenkelevoordelen.

Alswerkgeverstimuleerthetziekenhuisdepersoonlijkeontwikkelingvanzijn

medewerkers.Devormingscelnoteerde in2009opnieuweenrecordaantal

vormingsuren.VooralvormingsmomentenrondMRSAenhandhygiënescoor-

denbijzondergoed.Binneneentijdsgeestvanstijgendeaandachtvoorzie-

kenhuishygiëneendedreigingvandeMexicaansegriep,konhetziekenhuis

ditenkeltoejuichen.BijdesignaleringvanhetA/H1N1-virusinBelgiëbewe-

zenonzemedewerkerszeerprofessioneelenaccuraatintekunnengrijpen.

Meteeninvesteringinhetpilootproject‘algologischefunctieinhetkadervan

chronischezieken’werdhetnajaarvan2009afgerond.

28

OpTIMALIsATIE INTERNE WERKING

HetAZJanPalfijnGentAVstreeftnaareenbalanstussenoptimaalinzettenvangedrevenper-soneelencontinuïteitvanperformantezorgvoordepatiënt.Eensoepelpersoneelsbeleiddatinspeeltopinterneenexternenodenishierbijonmisbaar.

OptimalisatiebedbezettingenpersoneelsinzetDebezettingscijfersvanhetbeddenhuistonenaandatertijdensverlofperiodes(entevensindeweek-ends) een daling is van activiteit en dit vooral van de chirurgische specialiteiten. Naar jaarlijkse ge-woontewerdenervoordevakantieperiodeseenaantalmaatregelengenomenomdebedbezettingenpersoneelsinzetoptimaalopelkaartekunnenafstemmen.Kwaliteitencontinuïteitvandezorgblevengegarandeerd.

Dagelijks werd de personeelsinzet afgestemd op dereëlebedbezetting.Hierbijwerdhet personeel geïnfor-meerdovertoekomstigemutatiesofoverplaatsingen.Erwerdtelkenszoveelalsmogelijkrekeninggehoudenmetvoorkeuren,ervaringenopleidingvandebetrokkenver-pleegkundigen.

Ookdehuidigetrendwaarbijweeenverschuivingzienvandeklassiekehospitalisatienaardedaghos-pitalisatiewerdvandichtbijopgevolgd.Hetziekenhuisvolgdedezeevolutieopdevoetenreageerdewaarnodig.

BALANs TUssEN GEDREVENHEID EN CONTINUïTEIT

“Dezoektochtnaarenthousiasteteamspelers

iseenprioriteit”

29

Ook op het operatiekwartier werd de werking geoptimaliseerd tijdens de vakantieperiodes. Aange-zienorganisatieenwerkplanningsleutelwoordenzijn,werduitdrukkelijkgevraagdomgeplande(niet-kritische)ingrepenminstensdriewerkdagenopvoorhandinteboekeninhetelektronischboekingssys-teemYUSE.Opdiemanierkreegdedirectieverplegingtijdigzichtopdewerkbelastinginhetoperatie-kwartierenkondenverpleegkundigenoptimaalingezetworden.

UitbreidingpersoneelskorpsDezorgsectorisvoortdurendinbeweging.Ookbinnenhetziekenhuisisdezoektochtnaarenaanwer-vingvanenthousiastemedewerkersen teamspelerseenprioriteit.Viadiversekanalen,hoofdzakelijkregionaleedities,werdenopenstaandevacaturesbekendgemaakt.Naastde jaarlijkseuitstroomvanmedewerkerskonhetziekenhuisookin2009eenmooieinstroomplaatsen.Denadruklagopverple-gendpersoneel.Maarhetziekenhuisverwelkomdeookeengrotegroepschoonmaakpersoneel,admi-nistratiefbediendenenparamedici.VormingpersoneelHetziekenhuisstimuleertdepersoonlijkeontwikkelingenontplooiingskansenvandemedewerkers.Per-soneelsledenkunnendeelnemenaaninterneenexternevormingen.Devormingscelverzorgtdevoorbe-reidingenopvolgingvanvormingen.Inhetalgemeenkangesteldwordendaterin2009eenstijgingmerkbaarwaszowelinhetaantalurenvormingalsinhetaantaldeelnemers.

30

Detop3vaninternevormingenbestonduitziekenhuisinfectiesenhandhygiëne,brandblusoefeningenendeonthaalvorming.Detop3vanexternevormingenbestonduitdeDagvandeVerplegingmeteenwaaieraanpresentatiesvandeverschillendeGentseziekenhuizen,vormingronddementieenpresen-tatiesvanonderzoekdoorstudentenofscriptievoorstellingen.

1,50 2,00

8.128,82

344,08

1.865,97

6.622,43

815,45

383,20401,81

2.175,30

905,65

511,10

medisch personeel vak- endienstpersoneel

administratiefpersoneel

verplegendpersoneel

paramedischpersoneel

ander personeel

2008

2009

Bovenstaandegrafiektoontaandatdestijgendeinteresseinvormingduidelijkmerkbaarisbijalleprofie-len.Hetverplegendpersoneelvolgdehetmeestvorming;eenlogischevaststellingaangezienzebinnenhetziekenhuisdeomvangrijkstepersoneelsgroepvertegenwoordigen.

Hettotaalaantalurenvormingin2009bedroeg12.124uren,opgesplitstin4.501ureninternevormingen7.623urenexternevorming.Tenopzichtevan2008betekentditeenstijgingvan17%.

In2009volgdenmedewerkers317vormingen,waarvan65interngeorganiseerden252extern.Ditwasgoedvoor3.031deelnemers.Tenopzichtevan2008laghetaantalvormingenietslager(340vormingenin2008)maarlaghetaantaldeelnemershoger(2.756deelnemersin2008).

31

pROjECT VEILIGHEIDssTEWARDs

Eenziekenhuisiseenopen,toegankelijkeenpatiëntvriendelijkeinstellingwaarziekenhuisme-dewerkers,patiëntenenbezoekerselkaarmoetenkunnenontmoetenineenrustigeenserenesfeer.Ineenziekenhuisiserdanookgeenplaatsvoorincidenten,aldannietgepaardgaandmetverbaleoffysiekeagressie.Hetinschakelenvanveiligheidsstewardsvormteenmeerwaardeomincidentenoptermijntehelpenvoorkomenenomhetalgemeenveiligheidsgevoelteverhogen.

Deaanzetvoorhetprojectwerdreedsin2007gegeven.Hetziekenhuisstartteeenvergunningsproce-dureopvoordeorganisatievaneeninternebewakingsdienst.Inafwachtingvandegoedkeuringvolgdedetoekomstig leidinggevendedenoodzakelijkeopleidingenenwerdeenaanwervingsprocedurevoorveiligheidsstewardsopgestart.Dezearbeidsplaatsenwordengefinancierdmet fondsenuitdeSocialeMaribeldieo.a.alsdoelstellinghebbenomlaaggeschooldejongerenaanhetwerktehelpen.

Midden2009ontvinghetziekenhuisdeofficiëlevergunning.Aanvankelijkwerdeeninternebewakings-dienstopgestartmet tweestewardseneen leidinggevende; inhetnajaarwerddituitgebreid toteenvasteploegvanvierstewardseneenleidinggevende.Devergunningisvijfjaargeldigenkantelkensverlengdworden.Opleidingenomopdehoogteteblijvenvannieuwewetgevingzijnverplicht.

Destewardsbiedenmomenteelassistentietussen12u’smiddagsen4u’snachts.Handelingendietothuntakenpakketbehoren,zijncontrolerondes,parkeerbegeleiding,tussenkomstenbijagressie,kleinestoringenverhelpenaandeslagbomen,opzoekenvanvermistepatiënten,toezichthoudenophetna-levenvandebezoekuren,hetparkeerreglementenhetcorrectgebruikvandelift.ZemakeneveneensdeeluitvandeEersteInterventieploeg(ingevalvanbrandalarm).

… VERHOOGT HET ALGEMEEN VEILIGHEIDsGEVOEL

32

sOFIA pROjECT sOCIALE DIENsT

Dekostenvoordegezondheidszorgstijgenendekloof tussendegenendiedegezondheids-zorg kunnen betalen en degenen die dit niet kunnen, neemt toe. Deze problematiek koos de‘BewegingvanMensenmeteenLaagInkomenenKinderen’(BMLIK)in2005alsuitgangspuntvooreendialoogtussendeziekenfondsen,drieGentseziekenhuizen(UZGent,AZSint-LucasenAZJanPalfijnGentAV),hetOCMWGent,decentravoorgeestelijkegezondheidszorgendeGezondheidsdienstvandeStadGent.EendialoogdieopzijnbeurtaanleidingvormdevoordesocialedienstvanhetziekenhuisomhetSOFIA-projectoptestartenenvanuitdevisie‘zorgopmensenmaat’verderuittebouwen.

DeconcretedoelstellingdiehetSOFIA-projectvooropstelt,isdeorganisatievaneenmeertoegankelijke,laagdrempeligegezondheidszorgvoormenseninprecairesituaties.Hetproject‘SociaalenFinancieelAdviesvoorambulantepatiënten’gingeind2008vanstartmeteenpermanentieopweekdagentussen9uen12uentussen14uen17u.

Desocialepermanentieiseenbijkomendefunctiebinnendesocialedienstomambulantepatiëntenmetbetalingsmoeilijkheden(problemenrondverzekerbaarheid,afbetalingsplannenentoepassenvanderdebetaalsysteem)en/ofandereproblemenopeenindividuelemaniertehelpen.Ditzorgtvoorcontinuïteitbinnenhethulpverleningsproces.

Bovendienwerkthetziekenhuisookproactiefdooreventueleproblemenbijopnametedetecteren.Dezeopdrachtisdienstoverschrijdend(polikliniek–opnamedienst–socialedienst)envraagteenspecifiekeaanpakdoordemaatschappelijkwerker.

sOCIAAL EN FINANCIEEL ADVIEsVOOR AMBULANTE pATIËNTEN

33

Vanaf1september2009werdvanuitdePODMaatschappelijkeIntegratieenFODVolksgezondheideenervaringsdeskundige indearmoedeenuitsluitinggedetacheerddie fungeertalsvertrouwenspersoonvoorkansarmepatiënteneneenbrugfiguuristussenmaatschappelijkwerkerenpatiënt.

BinnenhetziekenhuiszullenpatiëntenindetoekomstdoormiddelvanaffichesenfoldersgeïnformeerdwordenoverdeproblemenwaarmeezebijhetSOFIA-project terechtkunnen. Intern isdezewerkingkenbaargemaaktaandeadministratiefmedewerkersvandepolikliniek,deverpleegkundigenvandepolikliniekendeopnamedienst.OokexternepartnerszoalsKind&Gezin,socialedienstBrugsePoortenwijkgezondheidscentraalsDeKaai,DeSleep,BrugsePoortenRabotwerdenopdehoogtegebracht.

Sindsdestartvanhetprojectop1november2008werden639aanmeldingengeregistreerd.75%vandepatiëntenwarenreedsgekendinhetziekenhuis.498aanmelders(78%)behoordentotdegroepvandeactievebevolking (tussen19en60jaar). De Belgen behoorden tot degrootstegroep(383mensen–60%).250aanmelders(39%)warenwerk-loos,74mensen(11.5%)ontvingeneenziekte-uitkeringen58patiënten(9%)warengepensioneerd.Slechts84cliënten(13%)haddeneeninko-menuitarbeid.

Degrotemeerderheid(53%)kwamopeigen initiatiefaankloppen.Deaardvandeproblematiekwashoofdzakelijkpsychosociaal(17%)enfinancieel(14.8%).Deinterventieshaddenvoornamelijkbetrek-kingopinformatieverschaffing(28%)encontactenleggenmetanderedienstenzoalshetOCMWendemutualiteit(40%).

HetSOFIA-projectbewijsthetsociaalengagementvanhetziekenhuisdoorkwetsbaregroepenbinnendesamenlevingviaondersteuningtoegangtotdegezondheidszorgaantebieden.

“HetSOFIA-projectbewijsthetsociaalengagement

vanhetziekenhuis”

34

pROEFpROjECT TOEREN MET LApTOps

Op DE KINDERAFDELING

Informatisering,digitaliseringenautomatiseringdringenbinneninalledomeinenvandeheden-daagsesamenleving.Daarwaarinformatiseringeenmeerwaardevormtvoordewerkingopdedienstenzetookdemedischewereldsteedsverderestappeninditproces.HetAZJanPalfijnGentAVhoudtdevingeraandepolseninvesteertwaarnodigindemoderniseringvanzijnin-frastructuur.Zowerden in2009ondermeernieuweoperatietafelsenelektronischehoog-laagbeddenaangeschaft.Ookstarttedekinderafdelingmeteenproefproject‘draadloostoeren’.Eenuniekprojectwaarophetziekenhuisterechttrotsmagzijn.

Inlijnmeteeneersteinformatiseringvanhetmedischdossierinheelhetziekenhuis,gingdekinderaf-delingeenstapverder:eenvolledigeoverstapnaareenelektronischpatiëntendossier.HetMEDDOSpakket(hetgeïnformatiseerdmedischdossier)biedteenuitgebreidewaaieraanmogelijkheden.Naeenbasisinvesteringineenmodulairdraadloosnetwerkopdeafdelingindezomervan2009entweelaptopsopmobieletafeltjes,konhetprojectvanstartgaan.

Allekinderartsentoeren’smorgensinteam.Viadelaptopkunnenzehetmedischdossiermetallere-sultaten,ookvanbeeldvormingviaSynapse,onmiddellijkconsulterenvoorzedekamerbinnengaan.Nahetpatiëntenonderzoekopdekamer,kanalleklinischeinformatierechtstreeksingevoerdwordenindelaptopopdegang.Allemedischeenpraktischezakenrondéénpatiëntworden,opdatmoment,voordiedag,afgewerkt:toerverslagaanvullen,voorschriftenenafwezigheidsattestenvoordeoudersopmaken,prestatiesinvullenenautomatischverrekenen.

De voordelen zijn legio. Actuele informatie met betrekking tot elke patiënt is altijd en overal consul-

EEN UNIEK GEGEVEN BINNEN HET ALGEMENE INVEsTERINGsBELEID VAN HET ZIEKENHUIs

35

teerbaar.Zoooktijdensdewachtdienst,vanthuisuit.Meteenpapierenversieisditniethetgeval.Deadministratieveworkloadneemtaf.Inplaatsvandagelijkshettoerverslagmanueelbijtehoudenenna-dienuitteschrijven,kandekinderartsonmiddellijkbijhetverlatenvandekameralleinformatiedigitaalinvoerenenopslaan.Viahetsysteemvanlaptopsopmobieletafeltjeshoevendeartsenniet telkensnaarééncentraalpunttegaanomeendossieraantevullen.Administratiefgezienisditvollediginorde.Deregistratiegegevensbevestigendit.

Tot slot kan de huisarts bij ontslag via elektronische weg op de hoogte gebracht worden of kunnenconsultenbijanderedienstenonmiddellijkopgevraagdworden,watdecommunicatieensamenwerkingbevordert,zowelexternalsintern.

Eeneersteevaluatieleertdatdeinformatiseringopdekinderafdelingalsproefprojectvlotgeïntegreerdisinhetwerkveldvandekinderartsen.Eenmogelijkeuitbreidingvanhetproefprojectisdeintegratievanhetverpleegkundigeluikineengeïnformatiseerdenflexibelsysteem.Eenpluspuntiseveneensdatdeinvesteringendiegebeurdzijn,uitbreidingnaarandereafdelingenbinnenhetziekenhuismogelijkmaakt.

OverigeinvesteringeninmateriaalIn 2009 werd eveneens overgegaan tot de aanschaf van nieuwe operatietafels voor de site aan deWatersportbaanenwerdenmeerdanhonderdstateoftheartelektronischehoog-laagpatiëntenbeddengeïnstalleerd.Ophetvlakvaninformaticawerdeeninhaalbeweginggemaaktmetdoorgedreveninspan-ningenophetgebiedvanmateriaalenpersoneel(ziepagina24).EensterkeIT-ondersteuningisimmersonmisbaarenopentnieuwemogelijkhedenvooranderediensten.

36

ZIEKENHUIsHYGIËNE

Ookin2009bleefhetziekenhuiszijngoederesultatenmetbetrekkingtothygiënedoorzetten.Zosteldendeledenvanhetteamziekenhuishygiëneeensterkevooruitganginhethandhygië-nebeleidvast.Debestaandestappenplannenwerdenverfijndenerwerdennieuweproceduresopgezet.Investeringeninvormingennieuwmateriaalwerdenopgevoerd,thematischesensibi-liseringscampagneswerdenopgezetenhetefficiëntgebruikvanproductenwerdgestimuleerd.VanafhettweededeelvanhetjaarwerdprioritairaandachtgegevenaandebestrijdingvandeMexicaansegriep(ziepagina39).

Hetaantalziekenhuisinfectiesis,tenopzichtevan2008,gedaaldmet21%.ZowelbijClostridiumdifficile(CD),Enterobacteriaceaesp.diehetExtendedSpectrumbeta-lactamaseenzymproduceren(ESBL)alsmeticillineresistenteStaphylococcusaureus(MRSA)merkenweeenneerwaartsetrendinhetaantalvoorvallen.Verschillendeantibioticanieuwsbrievenwerdengemaaktenop intranet staatondertusseneenschataaninformatieinzakeziekenhuishygiëneenantibioticabeleid.

Rondstandaardingrepeninhetoperatiekwartierwerdeennieuwreglementm.b.t.ziekenhuishygiëneuit-geschreveneningevoerd.Ditwerdsterkvereenvoudigd,maarerisnogwerkaandewinkel.Ditnieuwereglementmoetdestrijdaanbindentegendepostoperatievewondinfecties.Inhetkadervanverdereuniformiseringentransparantiewerdenbijdeafdelingcentralesterilisatiene-gennieuweproceduresingevoerd.Deprocedurevoordeverplichteaangiftevanbesmettelijkeziektenwerdherwerkt.

Voorhetreinigenenontsmettenvankoelkastenencouveuseswerdeencontractafgeslotenmeteen

sENsIBILIsERINGsCAMpAGNEs,EEN sUCCEsVERHAAL

37

nieuweleverancier.Nieuwenaaldcontainerswerdenaangekochtzodatnogminderprikincidentenzou-denvoorkomen.Desamenwerkingmetdedienstinformaticawerdverstevigdzodatdeinterneuitwisse-lingvaninformatienogefficiënterkangebeuren.

Hetziekenhuisbleefaandachtbestedenaanhetsensibiliserenvanzijnmedewerkers.Bijdeintroduc-tievannieuwmedischmateriaalwerdeninformatiecampagnesuitgerold.Denationalecampagnerondhandhygiënewerdintensiefverderondersteundengevolgddooreenpost-campagnewaarbijhetgedragvandemedewerkerswerdgetoetstaandenieuwe regels. De techniek voor het ont-smetten van de handen werd gecontro-leerddoormiddelvaneenlichtbak;ookhetcorrectdragenvandienstkledijenhetnietdragenvanhandjuwelenwerdnagegaan.Om de medewerkers te ondersteunen inhunengagementnaareenbeterezieken-huishygiënewerddeinternecommunicatieuitgebreid,kregendeverpleegkundigeneenclipuurwerkenanderegadgetsaangebodenenwerdenelektronischehandalcoholdispensersopgehangenopstrategi-scheplaatsen.

Dezehandalcoholdispenserszijntevenstoegankelijkvoorpatiëntenenbezoekers.OoknaardezetweegroepenwerdintensiefgecommuniceerdonderandereviadeverspreidingvanfoldersvanuithetVlaamsAgentschapZorgenGezondheid.

“Hetziekenhuisondersteuntmedewerkersinhunengagementnaarbetereziekenhuishygiëne”

38

MEXICAANsE GRIEp

DeMexicaansegriep,eenvariantvanhetA/H1N1-virusdatin1918veertigmiljoenslachtoffersmaakte,veroorzaaktewereldwijdgroteongerustheid.Vanafjuli2009werdhetvirusookinBelgiëgesignaleerd.DankzijdeprofessioneleenaccurateinterventievanhetCommissariaatInfluenzakreegonsziekenhuiseenalgemeenwerkkaderen informatieaangereiktomhetnoodzakelijkegrieppandemieplanuittewerken.

Deeerstestappenwerdenindezomervan2009gezet.Op31julilageeneersteversievanhetgriep-pandemieplanklaar.Naveelvuldigoverlegmethetdirectiecomité,demedischeraadendevakorgani-satieswerddedefinitieveversiegoedgekeurd.Hetpandemieplanistotophedenteconsulterenophetintranet.

EencoördinatiecelInfluenzawerdopgericht,onderleidingvandr.LouisIde.Dezecoördinatiecelbestaatuitalle ledenvanhetcomitévoorziekenhuishygiëne,betrokkenartsenenverantwoordelijkenvandeverschillendediensten.

OndankseenrelatiefbeperktaantalMexicaansegriepgevalleninBelgiëbeslistehetziekenhuisomdeeerstefasevanhetplanaftekondigenenteconcretiseren.Zowerdenallepersoneelsledenpersoonlijkgeïnformeerdenaandehandvaneendoorgedrevenpreventiecampagnecontinuopdehoogtegehou-den.Erwerdextranadrukgelegdophetstriktvolgenvandehandhygiëneproceduresenhetontsmettenvanoppervlakken.Ookdespoedopnamebevondzichineenverhoogdestaatvanwaakzaamheid.

HET pANDEMIEpLAN VOOR DE TOEKOMsT LIGT KLAAR

39

Indeperiodevan1augustustot30november2009werden33vermoedelijkegrieppatiëntengeregis-treerdenopgenomen,voornamelijkopdeafdelingenpediatrie,materniteitenpneumologie.Doorhetcorrectvolgenvanalgemenerichtlijnenenisolatiemaatregelenopdezeafdelingenwerdeenuitbreidingbinnenhetziekenhuisvoorkomen.

Naasthetpandemieplanendeconcretiseringvandeeerste fasewerdenonderstaandemaatregelengenomen:•deprioritaireuitwerkingvandetweedefasevanhetpandemieplan.Indiefasezouhetziekenhuisopééndagoperationeelmoetengemaaktwordenvoordeopvangvaneengrootaantalgriepslachtoffers.Eentriagecentrumopdespoedopnameenisolatielokalenwerdenvoorzien.•devaccinatiecampagne.Tegendesei-zoensgriep werden ruim 50% van demedewerkers gevaccineerd; tegen deMexicaansegrieplietenruim800mede-werkers, of 80% van de personeelsbe-zetting, zich vaccineren. Ook bij de pa-tiëntenpopulatie werden 39 opgenomenpatiëntengevaccineerd.Hetbetreftlang-durigverblijvendendiehunhuisartsnietkondenraadplegen.•hetinformerenvandemedewerkersviabriefwisselingenelektronischeberichtgeving.•verderepreventievemaatregelenalshandontsmettingsalcoholopdeadministratievediensten,hetont-haal,hetpoliwinketendeopnamedienst.13automatischehandalcoholdispenserswerdenopstrategi-scheplaatsenbinnenhetziekenhuisverspreidvoorpatiëntenenbezoekers.•bijscholingssessiesvoor118medewerkers.

Dekostenwordengeraamdop5.000euro.Ditbedragheefthoofdzakelijkbetrekkingopdematerialenendeinrichtingvanhettriagecentrumindespoedopname.Metdetotaaluitwerkingvaneenpandemieplankijkthetziekenhuisookverder:dekennis,eenstappenplanenhetbenodigdemateriaalzijnnubinnenhetziekenhuisaanwezig.Eenmeerwaardevoordetoekomstbijmogelijke(griep)pandemieën.

“Ruim80%vandemedewerkerslietzichvaccinerentegende

Mexicaansegriep”

40

pILOOTpROjECT ALGOLOGIsCHE

FUNCTIE

HetAZJanPalfijnGentAVwilgarantstaanvoorkwalitatievezorgenenzorgopmensenmaat.Eenbelangrijkebasisvoorwaardehiervooriseenoptimaalpijnbeleiduitwerkendatdoorartsenenzorgverlenerswordtgedragen.Hetisdebedoelingdatpatiëntenminderpijnervarenzodatzesnellerrevalideren,opnieuweenstaatvanwelbevindenkrijgenenlevenskwaliteitvindeninhunsociaalenprofessioneelfunctioneren.

Concreetbetekentdekeuzevoorditpilootprojecteenkeuzetotdeverdereuitbouwenintegratievandeaanpakvanchronischepijnopverschillendeniveausbinnendezorgstructuren.

Binnenonzezorginstellingwerdenreedsverschillendeinitiatievengenomenomeenoptimaalpijnbeleiduittewerken,zowelinhetverledenalsheelconcreetin2009.•Binnenhetziekenhuiswerkenvijfverpleegkundigendiedetitelpijnverpleegkundigebehaalden.•Omdatdebehandelingvanpijneenmultidisciplinaireaanpakvereist,werdeenwerkgroep‘pijn’sa-mengesteld.Ineersteinstantiewerktedewerkgroepeenprotocoluitinzakepostoperatievepijn.In2009werdditaangevuldmeteenprotocolrondchronischepijn.Erwerdookeenpijnfolderuitgewerktvooralleverpleegkundigenronddepijntrappenendemedicatiebeschikbaarinhetziekenhuis.•Ompijnefficiënttebestrijdenwerddezefysischeparameteropgenomeninhetverpleegdossiernaastdevitaleparameters.Tweemaalperdagwordtpijngescoord.Elkeverpleegkundigeisinhetbezitvaneenpijnlatje;metditeenvoudigmeetinstrumentkandepatiëntopeenasaanduideninwelkematehijofzijpijnervaart.Opelkeafdelingzijneveneenspijnschalenbeschikbaar.

pIjNBEsTRIjDING Op MENsENMAAT

41

•DePalliatieveZorgeenheidmaaktgebruikvaneenaangepastverpleegdossierwaarindepijnobserva-tiemeeruitgebreidaanbodkomt.•ErwerdeenSOSmedicatiebladopgesteldwaarinhettypemedicatie,dedoseringentoedieningwijzeinbepaaldenoodsituatieskunnengenoteerdworden.•In2009stondeneveneensinternevormingenrondpostoperatievepijnvoorverpleegkundigenopdeagenda,netalseeneigenvoordrachtrondpijnbijdementerendepatiëntenindefunctionelebindingpal-liatievezorgenenrusthuizen.

Aangeziendenodigekennisenervaringmetbetrekkingtotpijndoorheendejarenwerdenopgebouwd,beslistedewerkgroepeenstapverder tezetten. Inseptember2009diendehetziekenhuiseenpro-jectvoorstel invoorhetpilootproject ‘algologischefunctie inhetkadervanhetprogrammachronischezieken’.Viadezekandidatuurkandewerkgroepmeermiddelenkrijgenomeenbrederestructuuruittebouwen.

Hetdossierwerdgoedgekeurd.Vol-gende stappen zijn een duidelijkeomkadering van het pijnbeleid, hetstaand order pijnmedicatie imple-menteren,deinternevormingenvoordemedewerkers intensifiërenendepermanente vorming van de ledenvandewerkgroepcontinueren.

“Dealgologischefunctiestimuleertdeintegratievandeaanpak

vanchronischepijnbinnendezorgstructuren”

42

Fundamentenvooreenziekenhuisvande21steeeuw

43

Debeleidsnota voorde legislatuur2007-2012spreekt zowel letterlijk als fi-

guurlijkovereenverbouwingsproject.Hetplanvoorzietimmerszowelineen

moderniseringvandeinfrastructuuralseenrationalisatievandewerking.Een

‘moderne’en‘frisse’infrastructuurmoethierbijalskatalysatordienenomhet

ziekenhuis te latenevoluerennaareengeoptimaliseerden toekomstgericht

zorgaanbod.Reedsin2008werdeenraamovereenkomstafgeslotenmeteen

tijdelijke handelsvereniging van drie studieburelen. In 2009 werden de vol-

gendestappengezetinderealisatievanditinfrastructuurprogramma.Opsite

2werdeennieuweaankledingvoorhetmortuariumdoordachtuitgewerkt.

Eeninteressantkantgebeurenishetverrassendeproject‘Kindvriendelijkzie-

kenhuis’.VanuitpraktijkervaringenwordtinsamenspraakmetdeUniversiteit

Gent en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten nagegaan hoe de

vormgevingvanhettoekomstigeAZJanPalfijnGentAVkanbijdragentothet

algemeenwelbevindenvanbezoekersenpersoneelalsooktothetgenezings-

procesvanzijnpatiënten.Desamenwerkingmetdeacademischeenkunst-

wereldleverdereedsenkeleinteressanteconceptvoorstellenop.

44

INFRAsTRUCTUUR-WERKEN

DeFODVolksgezondheidkeurdeeind2009desubsidieaanvraagvoordeverbouwingswerkenopdecampusWatersportbaangoed.Dezebeslissingstelthetziekenhuisinstaatomhetrenovatie-projectverderindetailuittewerkenenteconcretiseren.Omdezeuitwerkingenookdetoekom-stigefaseninditdossiervandichtbijoptevolgen,werdovergegaantotdeaanwervingvaneenfulltimeprojectmedewerker.

Tijdensdeperiode2009-2010vindteenstudiefaseplaatsomhetbouwdossiergrondigvoortebereiden.Naasthetopstellenvaneenmasterplanenhetbepalenvandebudgetten,werdbeslistomallereno-vatiewerkensteeds te toetsenaandeprincipes rondhealingenvironments.Vanuitdezevisiewilhetziekenhuisdatdevormgevingvanhaar toekomstige infrastructuurwezenlijkbijdraagtaanhetherstelenwelbevindenvanhaarpatiënten,bezoekersenwerknemers.Degroeneomgevingwaarbinnenhetziekenhuiszichbevindt,ishierbijeenbelangrijketroefomeenherstelbevorderendklimaattecreëren.

Hetziekenhuisbekijkteveneensdemogelijkhedenomdeaansluitingmethetopenbaarvervoerzoopti-maalmogelijktelatenverlopen.Deinitiatievenrondhetprojectkindvriendelijkziekenhuis(ziepagina46)zullentegelijkertijdmetdealgemeneverbouwingswerkengerealiseerdworden.

MODERNE INFRAsTRUCTUUR ALs KATALYsATORVOOR EEN TOEKOMsTGERICHT ZORGAANBOD

45

“Allerenovatiewerkenzullensteedsgetoetstwordenaandeprincipesvan

healingenvironments”

46

KINDVRIENDELIjK ZIEKENHUIs

Kinderenkomenbuitendekinderafdelingvaakinklinischeenanoniemeruimtesterechtwaarinzemoeilijkhunplaatsvinden.Omhetgevoelvanwelbevindenbijkinderentebevorderen,wensthetJanPalfijnziekenhuiszichteontwikkelentoteenKindvriendelijkziekenhuis.Hetuitgangs-puntvandezemissieishetzorgprogrammavandedienstpediatrieenhetUNESCO-handvestvanhetgehospitaliseerdekind,diezichvertaleninééncentralevraag:hoekunnenweonzezie-kenhuisorganisatieen-infrastructuurzoveelmogelijkaanpassenzodathetkindzich,zowelalspatiëntofalsbezoeker,welkomvoelt?

Omdergelijkevraagstelling tebeantwoorden,richttehetziekenhuiseenuniekpartnershipopmetdeafdelinginterieurvormgevingvandeKoninklijkeAcademievoorSchoneKunsten(KASK)endefaculteitPsychologieenPedagogischeWetenschappen van de Uni-versiteit Gent. OnderzoekersvandeUGentgingenineersteinstantienawelkevoorkeurenkinderenhebbenbijdeinrich-tingvaneenziekenhuisruimte.

HetJanPalfijnziekenhuisselecteerde locatiesdie inhetkadervandealgemeneverbouwingswerkenuitgewerktkunnenwordenalskindvriendelijkeruimtes:

VORMGEVING EN VERZORGING, KUNsT EN KINDEREN

“Hetuiteindelijkedoeliseenziekenhuis-omgevingtecreërendieookbijdraagttot

hetgenezingsprocesvankinderen”

47

•Pediatrischeboxopdespoedafdeling•Pediatrischeboxophetpre-operatievedeelvanhetoperatiekwartier•Pediatrischeboxopdeafdelingrecoveryvanhetoperatiekwartier•Dewachtzaalendeonderzoeks-enconsultatieruimtesindepolikliniekpediatrie•Hetmortuarium•Debuitenruimtesaandehoofdingang

VervolgenswerktenstudentenvanhetKASKvanuitdeonderzoeksresultaten,enrekeninghoudendmetdeprincipesvan‘healingenvironments’,interieurplannenuitomdezeziekenhuisruimtesvormtegeven.

Hetvoorlopigresultaatiseengammavanboeiendeenwetenschappelijkonderbouwdeconceptvoorstel-lenronddevormgevingvaneenkindvriendelijkAZJanPalfijnGentAV.BinnenhetprotocolKindvrien-delijkziekenhuiszijndeopmaakvaneenontwerp-leidraadendeimplementatievanditontwerpbijdeverbouwingswerkendevolgendestappen.

Hetuiteindelijkedoeliseenziekenhuisomgevingtecreërendieookbijdraagttothetgenezingsprocesvankinderen.Zodatzorgopmensenmaatooksteedszorgopkindermaatimpliceert.

48

VORMGEVINGspROjECT MORTUARIUM sITE 2

Afscheidnemeniseeningrijpendegebeurtenis ineenperiodewaarinmensenheelkwetsbaarzijn.Eenweldoordachteomkaderingvoorverlieservaringenkaneensteunbetekenenvoordenabestaanden.Vanuitderuimeexpertiserondrouw,opgebouwddoordePalliatieveZorgeenheid(PZE),werdeennieuweaankledingvanhetmortuariumopsite2bedacht.

DePalliatieveZorgeenheidstraaltrust,huiselijkheidensereniteituit.Hetsterielevandeziekenhuiska-merwordtachterwegegelatenenpersoonlijkeaccentenvanpatiëntenenfamilienemendebovenhand.Dezevisiewerddoorgetrokkeninhetvormgevingsprojectrondhetmortuariumvansite2dattot2009eenknelpuntwas.

Aandachtspuntenvormdenhetvisueelverbergenvandedeurenvandekoelruimteenhetafsluitenvande begroetingsruimte. Na een studie van gelijkaardige ruimtes werden een aantal interieurrichtlijnenvooropgesteldendoorgetrokkenbinnenhetgeheleconcept.Hoofddoelisdatfamilieenvriendenhetaf-scheidvaneendierbareinverbondenheidensereniteitkunnenbeleven.Steenroodenlichtlillavormendegrondtonen.Woordenals‘stilte’,‘leegte’,‘troost’en‘herinnering’werdenopdemurenaangebracht.Natuurelementen(zoalsbloemen)dievariërenvanseizoentotseizoencreërenextrarust.Deoverledenewordtvoordebegroetingopgebaardophetbestaandearduinblok;erwordenkaarsenenzachtemuziekvoorzien.

Dewerkzaamhedenwerdenvoltooidinmei2009.Hetresultaatiseenbegroetingsruimtediewarmteuit-straalt.Begrafenisondernemersevalueerdendezeopfrissingalseengeslaagdproject.Ookfamilieledenenwerknemersreageerdenpositief.

CONCEpT VAN RUsT, TROOsT EN sERENITEIT

49

“Hoofddoelisdatfamilieenvriendenhetafscheidvaneendierbareinverbondenheiden

sereniteitkunnenbeleven”

50

KERNCIjFERs

geriatrischediensten G 122 23%heelkundigediensten C 119 23%inwendigediensten D 101 19%materniteit M 38 7%sp-cardiopulmonair Spcp 29 6%PAAZ-dienst/depressiekliniek A 30 6%sp-neurologisch Spn 27 5%sp-psychogeriatrie Sppsy 23 4%kinderafdeling E 21 4%intensievezorgen IZ 10 2%sp-palliatief PAL 6 1%Totaalaantalerkendebedden 526

sTRUCTUUR VAN HET BEDDENHUIs

Het AZ Jan Palfijn Gent AV is met526beddenverdeeldovertweesiteseen belangrijke speler in de Gentseziekenhuissector. Naast de acute enrevalidatiediensten voor inwendige,heelkundige en geriatrische zorgenheefthetziekenhuiso.a.ookeenbe-langrijkaantalmaterniteitbedden.

sp-psychogeriatrie

kinderafdeling

sp-neurologisch

PAAZ-dienst/depressiekliniek

sp-cardiopulmonair

intensieve zorgensp-palliatief

heelkundige diensten

inwendige diensten

materniteit

geriatrische diensten

51

sTABIELE ACTIVITEIT IN HET BEDDENHUIs

2007 2008 2009aantalopnames 13.889 14.418 14.162

aantaldagopnames 11.631 10.164 10.481aantalligdagen 128.553 136.345 133.972

gemiddeldeligduuracutediensten 7 7 8gemiddeldeligduurrevalidatiediensten 55 51 53

gemiddeldebezetting 67% 71% 70%

13.889

11.631

14.418

10.164

14.162

10.481

aantal opnames aantal dagopnames

200720082009

67%71% 70%

gemiddelde bezetting

200720082009

Ook in2009wasereenstabieleactiviteit inhetbeddenhuismerkbaar.Hoewelhetaantal klassiekeopnameseenzeerlichtedalingkende(-1%),registreerdenweinhetdagziekenhuiseenstijgingvanhetaantaldagopnames(+3%).Debezettingsgraadbleefopeenstabielniveau.

52

MEER pATIËNTEN Op DE spOEDOpNAMEDIENsT

2007 2008 2009verzorgdepatiënten 18.444 19.209 20.070

naverzorgingnaarhuis 12.674 13.239 14.125naverzorgingopgenomen 5.770 5.970 5.945

binnenviadienst100 3.029 3.318 3.521interventiesMUG-dienst 937 872 937

Ookopdespoedafdelingwerdenmeerpatiëntenbehandelddanhetjaarvoordien(+4,5%).Demeestevandezepatiëntenkunnennaverzorgingonmiddellijknaarhuis.Deinstroomviadedienst100endeMUG-dienststeegeveneenslichtjes.

12.674 13.239 14.125

5.7705.970

5.945

2.007 2.008 2.009

Spoedopnamedienst: aantal verzorgde patiënten

na verzorgingopgenomen

na verzorging naarhuis

3.029

937

3.318

872

3.521

937

binnen via dienst 100 interventies MUG-dienst

2.007

2.008

2.009

53

MEER pERsOONLIjKE BEGELEIDING VOOR pATIËNTEN

DezorgopmensenmaatdiehetJanPalfijnziekenhuisaaniederepatiënttrachttebieden,weerspiegeltzicho.a.inhetaantaldossiersdatelkjaardoordesocialedienst,hetpalliatiefsupportteam,depastoraledienstendemoreelconsulentwordenopgevolgd.Bijnaaldezedienstenbodenaanmeerpatiënteneenpersoonlijkebegeleidingaan.

Binnen de sociale dienst merken we een grote stijging in het aantal dossiers van gehospitaliseerdepatiënten.Hetaantallevensbeschouwelijkebegeleidingenuitgevoerddooronzepastoraalmedewerkersendemoreelconsulentbleefinstijgendelijn(+8,5%).Eenfulltimemedewerkerdiein2008noginop-leidingzat,konin2009meeringezetwordenindedagelijksewerking.Hierdoorwerdenmeerpatiëntenbereikt.Destijgingvanhetaantaldossierskaneveneensvooreendeel verklaardwordendooreenbetereopvolgingvandeverplichteregistratie.

Voorheteerstsindsdeopstartvanhetpalliatiefsupportteamconstateerdenwehiereendaling(-17,5%).Deze daling kan waarschijnlijk voor een deel verklaard worden door de vertrouwensfunctie die bijv.borstverpleegkundigenenpsychologenvoorheelwatpatiëntenvervullen.Patiëntendiedoordezecol-lega’swordenbegeleid,komenvaaknietmeeraankloppenbijhetPalliatiefSupportteam.Hierdoordaalthetaantalregistratiesbijdezelaatstedienst.Tochbleefhetaantalbegeleidingenrelatiefhoogvoordehuidigeploegmensen,zekernahetuitzonderlijkhoogaantalbegeleidingenvanvorigjaar.

4.035

3.2003.355

240

3.616

3.347

4.043

276

4.038

4.392

229

3.653

ambulante dossiers socialedienst

hospitalisatiedossiers socialedienst

levensbeschouwelijkebegeleidingen

begeleiding palliatiefsupportteam

2007

2008

2009

2007 2008 2009ambulantedossierssocialedienst 4.035 3.616 3.653

hospitalisatiedossierssocialedienst 3.200 3.347 4.038levensbeschouwelijkebegeleidingen 3.355 4.043 4.392

begeleidingpalliatiefsupportteam 240 276 229

54

MEER CONTACTEN BIj DE OMBUDsDIENsT

In vergelijking met de voorgaande jaren merkten we een duidelijke stijging van het totaal aan-tal dossiers (+46%). Er werden meer klachten geregistreerd (+28,5%), maar de grootste stijgin-gen waren merkbaar bij de aanvragen tot informatie (meer dan een verdubbeling) en de aan-vragen om een afschrift van een dossier te ontvangen (verdrievoudiging). Onderstaande grafiekgeeft duidelijk aan dat het aandeel klachten binnen het totale aantal dossiers elk jaar daalt, ter-wijl het aandeel van de ‘aanvragen tot informatie’ en ‘aanvragen afschrift dossier’ steeds stijgen.Destijgingvanhet totaalaantaldossierskandusnietzomaargelijkgesteldwordenmeteengroterepatiëntenontevredenheid.

Hetstijgenvanhetabsoluteaantalklachtenkandaarenbovenooktemakenhebbenmeteenbrederebekendheidentoegankelijkheidvandeombudsdienst,eenbeterebekendheidvandepatiëntenrechtendoordeverspreidingvanfolders,eengroterecontinuïteit indebezettingvandeombudsdienstendegroteremondigheidvanhetpubliek.

Achtopdetienvragendiedeombudsdienstbehandeldewasvanmedische,verpleegkundigeofadmi-nistratieveaard.Klachtenomtrentdedienstverleningvanartsengingenvoornamelijkoveronduidelijkeinformatieverstrekkingdoordeartsofhetvermoedenvaneenfoutediagnoseofbehandeling.Minderdan de helft van deze klachten bleek gegrond. Klachten omtrent verpleegkundige aspecten van dedienstverleninggingenvoornamelijkoverteweinigaandachtofprivacydoordeverpleegkundige,eengebrekkigaanvoelendecommunicatiestijlendemaniervanverzorgen.Bijnadrievierdevandeklachtenbleekgegrond.Klachtengerichtaandeadministratievedienstengingenindemeestegevallenoverfac-turatieeninfoverstrekking.Ookhierbleekdrievierdevandeklachtenuiteindelijkgegrond.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2007 2008 2009

aanvraag afschrift dossier

aanvraag tot informatie

aantal klachten

2007 2008 2009totaalaantaldossiers 276 343 502

aantalklachten 236 288 370aanvraagtotinformatie 33 43 96

aanvraagafschriftdossier 7 12 36

55

sTIjGENDE ACTIVITEIT BIj MEDIsCHE BEELDVORMING

DeverminderdeactiviteitopdeCT-scaninvergelijkingmet2008(-8,5%)isvolledigteverklarendoordegewijzigdetendensindemedischebeeldvorming,waarbijereenverschuivingisvandeCT-scannaardeMRI-scan.DeverdrievoudigingvanhetaantalMRI-onderzoekenisdeelsdaaraantewijten.DaarnaastmerkenwedatdeaantrekkingskrachtvandeMRIzowelbinnenalsbuitenhetziekenhuiselkjaargroterwordt.

2007 2008 2009conventioneleradiologie 55.284 58.274 59.368

CT-scans 11.957 13.241 12.111MRI-onderzoeken X 1.857 6.267

NUCLEAIRE GENEEsKUNDE

2007 2008 2009radio-isotopen 3.220 3.245 2.815

botdensitometrie 336 329 280

336 329

12.111

6.267

280

3.220

55.284

11.957

1.8573.245

58.274

13.241

59.368

2.815

conventionele radiologie CT-scans MRI-onderzoeken radio-isotopen botdensitometrie

2007

2008

2009

56

pARAMEDIsCHE DIENsTVERLENINGAAN GEHOspITALIsEERDE pATIËNTEN

In2009werdenopnieuwmeerdieetadviezenverstrektaanpatiëntendieinonsziekenhuisverbleven(+40%).DitwasondermeereenrechtstreeksgevolgvanhetstijgendaantalpatiëntendiebinnenkwamenviahetCentrumGewichtszorg.Ooksteeghetaantaldiabetici,eendoelgroepdiebijnasteedsbijeendiëtisteterechtkomt.Bijdeergotherapiemerkenweeenkleinedaling(-7%).Tochblijfthetcijferhogerdanin2007.Opdedienstkinesitherapieblijvenweopeenstatusquo.Opdedienstlogopediemerkenweeenklimvanzo’n23%.

2007 2008 2009dieetadvies 1.646 1.761 2.475

ergotherapie 39.479 43.011 40.042kinesitherapie 60.426 51.599 50.758

logopedie 2.303 1.632 2.011

1.646

60.426

2.3031.761

43.011

1.6322.475 2.011

39.479

51.599

40.042

50.758

dieetadvies ergotherapie kinesitherapie logopedie

2007

2008

2009

57

sTIjGING AMBULANTE CONsULTATIEs pOLIKLINIEK

2007 2008 2009totaalsite1ensite2 106.172 105.034 110.219

110.219105.034106.172

2007 2008 2009

GEMIDDELDE pERsONEELsBEZETTING (IN VTE)

Hetgemiddeldeaantalpersoneelsledensteeglichtjesmetongeveervijfvoltijdsequivalenten.Dein-enuitstroomvanpersoneelhoudenelkaarinevenwicht.

2007 2008 2009medischpersoneel 2,5 2,5 2,5

vak-endienstpersoneel 113,35 112,85 114,38administratiefpersoneel 91,97 89,33 91,27

verplegendpersoneel 483,3 479,86 478,1paramedischpersoneel 70,84 74,85 77,82

anderpersoneel 6,72 7,37 7,17768,68 766,76 771,24

Opeenjaartijdsteeghetaantalambulanteconsultatiesoverbeidesitesmetzo’n5%.Dezesignificantestijging isvooreengrootdeel tedankenaaneenmerkbare toenamevanhetaantalpatiëntenopdealgemeneheelkunde,inhetbijzonderderaadplegingenorthopedieengynaecologie.

58

BEsTUURsORGANEN31/12/2009

ALGEMENE VERGADERING

Stemgerechtigde leden:GeertVersnick,voorzitterLiefwinWaignein,eersteondervoorzitterPietLampaert,tweedeondervoorzitterChristianBauwensJurgenBockstaeleAnneBottequinMarcHamerlynckBernardHebbelynckDirkHolemansAnnaInghelramJeroenLemaitreAlineMaesFrankWijnakkerPaulPataerGuidoSiebenChantalSysmansIngridVandaelePascalVerbekeCedricVerschooten

Niet stemgerechtigde leden:TomBalthazarFrankDemeyerMargariethaFrommAndréHarthBrunoHeyndrickxPhilippeJeanninJohanKips(vanaffebruari2010opgevolgddoorMarcD’Havé)LucKupersMarleenPorto-CarreroLucSeauxWalterSiau

59

RAAD VAN BEsTUUR

Stemgerechtigde leden:GeertVersnick,voorzitterLiefwinWaignein,eersteondervoorzitterPietLampaert,tweedeondervoorzitterChristianBauwensJurgenBockstaeleAnneBottequinAndréHarthDirkHolemansPhilippeJeanninJeroenLemaitreMarleenPorto-CarreroGuidoSiebenCédricVerschooten

Niet stemgerechtigde leden:TomBalthazarFrankDemeyerMargariethaFrommBrunoHeyndrickxJohanKips(vanaffebruari2010opgevolgddoorMarcD’Havé)LucKupersLucSeauxWalterSiau

MANAGEMENTCOMITé

Stemgerechtigde leden:MarleenPorto-Carrero,voorzitterJurgenBockstaeleAnneBottequinPhilippeJeanninPietLampaertGeertVersnickLiefwinWaignein

Niet stemgerechtigde leden:FrankDemeyerMargariethaFrommBrunoHeyndrickxJohanKips(vanaffebruari2010opgevolgddoorMarcD’Havé)LucSeauxWalterSiau

AZJanPalfijnGentAVJaarverslag2009

Redactieenlayout:Communicatiedienst

Verantwoordelijkeuitgever:GeertVersnick,voorzitter

HenriDunantlaan59000GENT